Nói về đức tin với người không tin

Nói về đức tin với người không tin

EMILY STIMPSON

ĐGH Phanxicô đã và đang thể hiện “phong cách nghèo khó” của Thánh Phanxicô Assisi, báo giới gọi đó là “hiện tượng Phanxicô” hoặc “hệ quả Phanxicô”. Quả thật, Giáo hội Công giáo đang “thay da, đổi thịt” nhờ Đức Phanxicô.

Đối với người Công giáo, gặp người không có niềm tin là dịp nói về đức tin, là cơ hội loann báo Tin Mừng – ở công sở, trường học, chợ búa,… Nói chung là cần “nắm bắt” mọi cơ hội, vì Chúa Giêsu đã truyền lệnh cho tất cả chúng ta: “Anh em hãy đi khắp tứ phương thiên hạ, loan báo Tin Mừng cho mọi loài thọ tạo” (Mc 16:15).

1. CƠ HỘI

Khi có dịp loan báo Tin Mừng, người Công giáo thường nghĩ rằng chẳng ai muốn nghe nói về Chúa. Nhưng theo bà Sherry Weddell, tác giả cuốn “Forming Intentional Disciples: The Path to Knowing and Following Jesus” (Đào tạo các Tông đồ có Chủ tâm: Con đường Nhận biết và Đi theo Chúa Giêsu) và là người cùng điều hành Viện Thánh Catherine Siena, điều đó không thành vấn đề: “Một phần tư số người trưởng thành đều tích cực tìm kiếm hoặc thụ động lướt tìm cách lựa chọn. Điều đó không hiếm thấy. Người ta càng cố tìm cơ hội thì càng dễ tìm thấy.

Đôi khi dễ có các cơ hội này. Dịp tình cờ nói về Chúa có thể làm cho cuộc nói chuyện thú vị hơn. Mới đây, đồng nghiệp của tôi có dịp may nói về ân sủng và phước lành. Tuy nhiên, các cơ hội tốt không phải lúc nào cũng có sẵn. Nếu bạn thụ động chờ đợi thì chẳng có đâu. Đó là lý do mà Rob Corzine, phó chủ tịch chương trình phát triển của Trung tâm Thánh Phaolô về Thần học Kinh Thánh, khuyên chúng ta đừng chờ đợi.

Ông nói: “Không có những khoảnh khắc hoàn hảo. Không ai chờ đến lúc thuận tiện mới nói về tình yêu. Người Công giáo cũng không nên chờ dịp thuận tiện mới nói về đức tin. Cứ để nó xảy ra tự nhiên trong những cuộc nói chuyện bình thường, chứ biết lúc nào và nơi nào thuận tiện để nói về đức tin? Không phải lúc nào cũng nói, nhưng đừng e ngại!”.

2. NIỀM TIN

Trước khi đưa ra những điểm về sự biến thể (transubstantiation) và Chúa Ba Ngôi (Tam Vị Nhất Thể, Trinity), bạn cần có mối quan hệ với người đối thoại. Weddell giải thích: “Nền tảng của lòng tin phải là sự bình an. Dù họ không tin Thiên Chúa, họ vẫn có thể tin bạn. Chính bạn là nhịp cầu đấy.

Điều đó không có nghĩa là bạn phải biết người đó từ lâu, 5 hoặc 10 năm, trước khi bạn nói tới Chúa. Người ngồi kế bạn trên một chuyến xe hoặc chuyến bay có thể là người mà Chúa muốn bạn chia sẻ về đức tin. Nhưng như vậy cũng không có nghĩa là bạn cần nói về các vấn đề khác trước khi vào vấn đề chính là đức tin.

Cũng vậy, khi bạn gặp ai đó vài phút, bạn cần tỏ ra quan tâm họ với tư cách một con người, chứ không phải là đối tượng để loan báo Tin Mừng. Terry Barber, người sáng lập Hội Truyền Thông Thánh Giuse và tác giả cuốn “How to Share Your Faith with Anyone: A Practical Manual for Catholic Evangelization” (Cách Chia sẻ Đức Tin với Người khác: Hướng dẫn Thực hành về Loan báo Tin Mừng của Công giáo), giải thích: “Người ta không cần bạn biết nhiều hay ít cho đến khi nào họ biết bạn quan tâm”.

Họ cũng không cần biết bạn nói gì nếu hành động của bạn không phù hợp với lời bạn nói. Terry Barber nói thêm: “Bạn phải thoải mái. Cười. Nhiệt tâm. Đạo đức. Ngăn cản lớn nhất đối với việc loan báo Tin Mừng ngày nay là làm gương xấu. Cách sống của chúng ta sẽ chứng tỏ chính chúng ta.

3. THẨM VẤN

Người ta nghĩ rằng họ đã có câu trả lời về Thiên Chúa, nhưng cuộc sống và ý nghĩa của mọi thứ thường không mở ra đối với những dịp nói về đức tin. Dù cách trả lời của Giáo hội đối với các vấn đề lớn của cuộc sống có hay, có mạnh mẽ và hấp dẫn thế nào thì cũng chẳng làm cho người ta quan tâm, nếu không có người đặt vấn đề với họ. Corzine nói: “Như thế, truyền giáo cái gì? Hãy hỏi họ. Nhưng không cần trả lời nếu họ không hỏi. Nếu họ không hỏi, vậy là họ chưa muốn nghe”.

Weddell nói: “Cách tốt nhất để gợi tính tò mòđặt câu hỏi. Nếu bạn đọc Kinh Thánh, bạn sẽ thấy đó là điều mà Chúa Giêsu rất thường làm”. Câu hỏi có thể có nhiều dạng: “Đời sống có ý nghĩa gì?”, “Tại sao chúng ta hiện hữu?”, “Có sự thật không?”, “Tại sao bạn tin điều bạn tin?”, “Thiên Chúa ở đâu khi chúng ta quyết định?”, “Thiên Chúa chúc lành cho chúng ta bằng cách nào?”,… Rất đa dạng. Thiên Chúa muốn mọi người nhận biết Ngài và làm môn đệ của Ngài. Curtis Martin, chủ tịch Hội Ái hữu Sinh viên Công giáo (FOCUS – Fellowship of Catholic University Students), nói: “Bạn sẽ ngạc nhiên nếu bạn đặt câu hỏi, cuộc nói chuyện có thể tiếp diễn”.

4. LẮNG NGHE

Trong quá trình loan báo Tin Mừng, đặt câu hỏi không chỉ là dạng tu từ để làm người ta tự đặt câu hỏi cho họ, đó còn là cách duy nhất để bạn có thể biết bắt đầu câu chuyện từ đâu. Corzine nói: “Nếu bạn muốn nói chuyện về Công giáo, cần có một trình tự mà bạn muốn diễn tả. Nhưng khi nói, vấn đề tâm lý quan trọng hơn trình tự. Nếu người đó có câu hỏi, đó là điểm bạn bắt đầu. Thông tin người ta cần là điều bạn nên nói với họ. Nhưng bạn cần lắng nghe để biết rõ”.

Barber nói: “Bạn cần gãi đúng chỗ ngứa của họ. Một số người có vấn đề đối với giáo huấn Giáo hội về Đức Maria. Một số người lại không đồng ý về Luyện hình. Một số người lại cảm thấy khó khăn về đức tin. Bạn cần nói chủ đề mà họ quan tâm nhất.

Tuy nhiên, lắng nghe không chỉ cho bạn biết cần gãi vào chỗ ngứa nào, mà còn cho bạn biết khi nào nên ngừng gãi. Martin nói: “Chúng ta không nên hối thúc. Đừng ép người ta. Đó là lúc việc loan báo Tin Mừng thâm nhập. Nếu họ nói họ không muốn nói chuyện về vấn đề nào đó hoặc họ cảm thấy không thoải mái, bạn đừng nói nữa, hãy thể hiện sự cảm thông và yêu thương đối với họ lúc đó”.

5. KỂ CHUYỆN

Martin giải thích: “Không ai có thể tranh luận về câu chuyện của bạn. Điều đó làm tổn hại tính tương đối”. Vời điều kiện là câu chuyện phải bắt đầu bằng sự hiểu biết. Weddell, Corzine, Barber và Martin đều đồng ý rằng người Công giáo nào cũng cần biết cách “đối thoại ba phút” – cách mà người ta mới gặp Đức Giêsu thì họ liền quý mến và đi theo Ngài ngay. Mọi người Công giáo cần có vài câu chuyện để làm “vốn” – chuyện về Chúa tác động trong cuộc đời chúng ta, được ơn lành và kéo chúng ta đến gần Chúa hơn,…

Weddell cho biết: “Người ta thích điều gì đó sống động thật – chuyện cầu nguyện rồi được ơn và kinh nghiệm về sự hiện hữu của Thiên Chúa. Nếu chúng ta có thể kể chuyện một cách tự nhiên, thoải mái, người ta sẽ dễ nhớ. Có thể họ không phản ứng ngay, nhưng họ sẽ ghi nhớ và suy nghĩ”.

Ngoài ra, bạn cũng cần biết rõ chuyện đời Chúa Giêsu. Nghĩa là bạn cần biết về lịch sử cứu độ và nhớ rõ vài câu chuyện trong Kinh Thánh. Weddell nhận định: “Đa số người ta phải biết rõ Chúa Giêsu là ai, làm gì và có ý nghĩa gì đối với họ rồi họ mới quyết định. Hãy giúp họ “tiếp cận” với các câu chuyện đó. Hãy cho họ cơ hội “vật lộn” với chính họ”.

6. CẦU NGUYỆN

Muốn có kết quả tốt đẹp của việc loan báo Tin Mừng thì phải bắt đầu và kết thúc bằng việc cầu nguyện. Corzine nói: “Mục đích của việc loan báo Tin Mừng là tâm hồn được biến đổi. Đó là công việc của Chúa Thánh Thần, chứ không là của con người. Chúng ta chỉ như một kẻ ăn xin nói cho kẻ ăn xin khác biết chỗ nào có đồ ăn mà thôi. Mục đích của chúng ta là hợp tác với Chúa Thánh Thần. Chúng ta cần chia sẻ và nói vấn đề mà họ đưa ra, nhưng bắt đầu bằng những cuộc tranh luận có thể lật ngược thế cờ”.

Bà giải thích thêm: “Chúng ta phải luôn cầu nguyện cho những người khác trên hành trình tâm linh và cầu nguyện cho những cuộc hẹn của Thiên Chúa. Có những người ở đâu đó mà chúng ta không biết, nhưng Chúa biết, và chúng ta cầu xin Chúa đem họ đến với chúng ta. Khi họ đến, chúng ta đồng hành với họ một đoạn đường trên hành trình đức tin mà chúng ta có thể, rồi bạn trao phó họ cho Thiên Chúa”.

Về việc cầu nguyện, Corzine đưa ra nguyên tắc “độc đáo” này: “Hãy luôn nói chuyện với Chúa về bạn bè và gia đình của bạn nhiều hơn là nói chuyện với họ về Chúa”.

7. HÀNH ĐỘNG

Tiếp theo là những cớ để người ta không loan báo Tin Mừng: Không hợp thời, không đúng lúc, sợ nói sai, việc này không là việc của tôi,… Cuối cùng, viện cớ như vậy là tự ngăn cản mình chia sẻ đức tin, có thể đó là sai lầm lớn nhất của người Công giáo khi loan báo Tin Mừng.

Corzine nói: “Chúng ta được trao quyền và có trách nhiệm loan báo Tin Mừng khi chúng ta lãnh nhận Bí tích Thánh tẩy và Bí tích Thêm sức, đó là loan báo Tin Mừng bằng lời nói và hành động. Người Công giáo nghĩ rằng khó có thể đưa người ngoại giáo vào Giáo hội, hoặc cứ để cho mọi chuyện bình thường. Chúng ta quên rằng Chúa sẽ tận dụng mọi thứ một cách kỳ diệu, nếu chúng ta cho Ngài có cơ hội.

Martin nói thêm: “Theo thống kê, chúng ta đầu có lúc gặp người ở ngoài Giáo hội (chưa có đức tin) hoặc người rời bỏ Giáo hội (bội giáo), nhưng ai sẽ biết nắm bắt thời cơ? Mọi hành trình đều bắt đầu bằng bước đi thứ nhất. Bây giờ là lúc thuận tiện để bạn bắt đầu”.

TRẦM THIÊN THU

(Lược dịch từ CatholicEducation.org)

Sống hạnh phúc hơn

Sống hạnh phúc hơn

Tác giả: Trầm Thiên Thu

Hạnh phúc là điều ai cũng cần. Đời sống hằng ngày là cuộc hành trình đi tìm hạnh phúc, không chỉ mong có được niềm hạnh phúc, mà còn là hạnh phúc hơn. Có nhiều cách giúp chúng ta hạnh phúc, có thể có cách xem chừng “ngớ ngẩn”, nhưng lại không phải vậy. Chúng ta mơ xa quá nên không nhận thấy hạnh phúc có khi đang ở xung quanh mình.

Đây là một số “bí kíp”. Tùy bạn hợp với (các) cách nào đó, miễn sao (các) điều đó có thể làm cho bạn cảm thấy hạnh phúc là được.

1. Nếu bạn lo lắng về điều có thể sẽ xảy ra nhưng nó không xảy ra, bạn đã lo lắng vô ích. Mà nếu điều đó xảy ra, bạn phải lo lắng gấp đôi. Như vậy, thay vì lo lắng, hãy cầu xin Chúa giúp!

2. Hãy đi ngủ đúng giờ, và thức dậy đúng giờ. Cố gắng loại bỏ những thứ không thực sự cần thiết, nếu không thì chính những thứ đó sẽ làm tổn hại sức khỏe tinh thần của bạn.

3. Hãy ủy thác công việc cho người có khả năng, đừng ôm đồm! Hãy  “gỡ bỏ” những gì không cần thiết để làm “thông thoáng” cuộc sống. Chất lượng quan trọng hơn số lượng.

4. Hãy làm việc, nhưng cũng hãy dành thời gian để sắp xếp cuộc đời. Hãy tự bước đi trên đôi chân của mình – tức là tự lập và độc lập. Người ta không chỉ đi bằng đôi chân, mà quan trọng hơn là đi bằng cái đầu.

5. Lo lắng khác với quan tâm. Lo lắng làm người ta sợ. Quan tâm làm người ta cố gắng. Hãy tìm xem Chúa muốn bạn làm gì, và đừng quá lo lắng. Nếu bạn không thể làm gì để thay đổi tình huống, hãy quên nó đi. Đừng lo lắng về thẻ tín dụng, ví tiền, chi phí cái này hoặc cái nọ, tiền điện, tiền nước, tiền xăng,… Lo cũng chẳng được!

6. Hãy áp dụng quy luật LIM (Lặng-Im) – và đừng nói những gì khiến bạn phải hối tiếc. LIM có thể giúp bạn tránh được nhiều phiền toái.

7. Ngay hôm nay, hãy làm điều gì đó cho người thân, đặc biệt là cho con cái – nếu bạn đã lập gia đình.

8. Hãy đem theo cuốn sách, đặc biệt là sách đạo đức, để đọc khi bạn ngồi uống cà-phê một mình, khi chờ mua hàng, chờ lấy vé,… Mệt thì nghỉ. Đừng ráng. Và hãy cân bằng chế độ ăn uống.

9. Nghe nhạc là cách tốt giúp cải thiện chất lượng sống. Hằng ngày, hãy dành thời gian để thinh lặng và suy tư. Và hãy viết ra những ý tưởng “lạ” của bạn.

10. Bạn có vấn đề ư? Hãy tâm sự với Thiên Chúa. Hãy cố gắng cầu nguyện liên lỉ, ở bất cứ nơi nào và lúc nào. Đừng đợi tới lúc ở nhà thờ hoặc lúc sắp đi ngủ.

11. Hãy kết bạn với những người đạo đức, hiền lành, khiêm nhường. Chiếc cầu ngắn nhất bắc qua sự thất vọng và niềm hy vọng là nói lời “Tạ ơn Chúa”. Lời cầu nguyện này đẹp nhất!

12. Hãy nghiêm túc nhưng đừng khó tính. Hãy phát triển thái độ tha thứ, vì ai cũng cần tha thứ. Và tha thứ là món quà vô giá.

13. Hãy tử tế với người không tử tế với mình. Hãy đè bẹp “cái tôi” của mình xuống. Nói ít, nghe nhiều. Sống chậm.

14. Hãy tự nhắc nhở rằng mình không là người tổng quản lý vũ trụ, thậm chí chỉ là “đầy tớ vô dụng” (Lc 17:10).

15. Hằng ngày, hãy nghĩ về điều bạn phải biết ơn mà lại chưa cảm ơn – với Thiên Chúa và tha nhân. Thiên Chúa có cách biến chuyển mọi chuyện cho chúng ta: “Vậy còn phải nói gì thêm nữa? Có Thiên Chúa bênh đỡ chúng ta, ai còn chống lại được chúng ta?” (Rm  8:31).

Với 15 gợi ý này, chắc chắn có một hoặc vài điều phù hợp với bạn. Hãy cố gắng thực hiện!

Tác giả Thánh Vịnh đặt vấn đề: “Ngoài Chúa ra, đâu là hạnh phúc?” (Tv 16:2). Chắc chắn không thể có được. “Còn những ai ẩn náu bên Người, thật hạnh phúc dường bao!” (Tv 2:12). Noi gương tác giả Thánh Vịnh, chúng ta cùng dâng lời cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin khứng nhận lời tán tạ con dâng và dạy con biết những quyết định của Ngài. Mạng sống này luôn lâm vòng nguy hiểm, song luật Ngài, con vẫn không quên” (Tv 119:108-109).

TRẦM THIÊN THU

(Chuyển ngữ từ beliefnet.com)

Tất cả là hồng ân

Tất cả là hồng ân

ĐTGM. Giuse Ngô Quang Kiệt.

Dụ ngôn cỏ lùng là một trong những dụ ngôn hiếm hoi được chính Chúa giải thích rõ ràng. Giải thích của Chúa giúp ta có những hiểu biết hữu ích cho đời sống đạo. Dụ ngôn nhắc nhớ ta về sư hiện diện của ma quỷ. Ma qui hiện hữu. Chúng luôn có mặt để gieo rắc sự xấu. Chúa đã chuần bị những thửa ruộng tốt. Những thửa ruộng đó là thế giới, là Giáo hội, là tâm hồn mỗi người. Chúa đã gieo những hạt giống tốt. Hạt giống đó là Lời Chúa, là ơn Chúa, là những thiện chí, những ý hướng cao đẹp trong tâm hồn con người. Nhưng ma quỷ lén gieo vào những hạt cỏ xấu.

Chúa gieo vào thế giới hạt giống khát vọng hoà bình. Đẹp biết bao nếu mọi dân tộc nắm tay nhau xây dựng một thế giới huynh đệ tươi thắm tình người. Nhưng buồn thay, cánh đồng hoà bình tươi xanh đã bị những ngọn cỏ tham vọng, ích kỷ, ác độc làm hoen ố. Lịch sự thế giới được ghi bằng những trang buồn vì không ngày nào không có chiến tranh. Thế giới sẽ đẹp biết bao nếu tất cả trí thông minh, tất cả tài nguyên, tất cả năng lực đều góp phần xây dựng. Nhưng buồn thay, rất nhiều trí thông minh, rất nhiều tài nguyên, rất nhiều năng lực đã tiêu tốn trong việc huỷ hoại, tha hoá, nô lệ hoá con người. Ngay trong bản thân mỗi người, không thiếu những sáng kiến, những hoạt động ban đầu xem ra tốt đẹp, nhưng dần dà vị vẩn đục vì những biến tướng nặng mùi trần tục như khoe khoang, tìm hư danh, tìm lợi lộc. Đó là những hạt cỏ xấu ma quỷ lén lút gieo vào ruộng lúa tốt.

Tuy nhiên, dụ ngôn cho thấy sự kiên nhẫn và lòng bao dung của Chúa. Chúa đợi cho đến ngày tận thế mới thu lúa cùng với cỏ lùng. Chúa kiên nhẫn đợi chờ vì hi vọng những người tội lỗi ăn năn sám hối. Chúa bao dung tha thứ không nỡ phạt người tội lỗi tức khắc. Chúa yêu thương, tin tưởng người xấu sẽ có ngày nên tốt. Nếu phạt ngay nhưng người tội lỗi thì ta đâu còn cơ may được chiêm ngưỡng ông thánh trộm lành. Nếu Chúa thẳng tay thì ta đâu có thánh nữ Madalêna, Tông đồ của các Tông đồ, thánh Augustinô, Tiến sĩ lừng danh, thánh Phaolô, vị Tông đồ dân ngoại. Nếu Chúa chấp tội thì bản thân ta sẽ là người bị phạt đầu tiên, vì trong ta cũng đầy những tội lỗi, những sự xấu. Trong tâm hồn ta cỏ lùng vẫn mọc xen với lúa tốt.

Sau cùng, dụ ngôn cho ta hiểu tất cả là hồng ân của Chúa. Có sự lành để ta hiểu biết và yêu mến sự tốt lành của Thiên Chúa. Có sự dữ để ta gớm ghét tránh xa và càng thêm gắn bó với sự lành. Có sự lành để ta được hưởng niềm an ủi ngọt ngào của Chúa. Có sự dữ để ta phấn đấu vượt qua, chứng minh lòng trung tín của ta với Chúa. Có thuận lợi tiến bước trên đường thánh thiện. Có khó khăn để ta rèn luyện thêm đức.

Mọi sự đều nên tốt cho kẻ lành. Thật vậy, việc cấm đạo là sự dữ. Nhưng nhờ đó mà Giáo hội có được những chứng nhân anh hùng. Đau khổ và bệnh tật là những khiếm khuyết trong cuộc sống, nhưng lại giúp con người được thông phần đau khổ với Chúa. Thánh Nữ Têrêsa đã nhìn thấy tất cả là hồng ân của Chúa. Sự lành cũng như sự dữ. Hạnh phúc cũng như đau khổ. Thành công cũng như thất bại. Tất cả đều góp phần rèn luyện, vun đắp và thăng tiến người lành.

GỢI Ý CHIA SẺ

1.    Khi gặp những người xấu trong xứ đạo, trong hội đoàn, bạn có muốn khai trừ người đó ngay tức khắc không?

2.    Trong con người bạn có những khuyết điểm, những bệnh tật, bạn có phấn đấu khắc phục những khuyết điểm, vượt qua bệnh tật để thăng tiến bản thân không?

3.    Chúa đã khoan dung, kiên nhẫn đợi chờ bạn ăn năn hối cải. Bạn có biết kiên nhẫn với người khác?

 

 

CUỘC SỐNG LUÔN CÓ HAI ĐÁP ÁN…

CUỘC SỐNG LUÔN CÓ HAI ĐÁP ÁN…

Trích EPHATA 619

Hãy quay về hướng mặt trời,
và bạn sẽ không thấy bóng tối
( Helen Keller ).

Thầy tôi là một người rất đặc biệt, trước mỗi vấn đề của cuộc sống thầy luôn đưa ra hai đáp án khác nhau.

Ví dụ: đối với những học sinh xuất sắc, thầy nói rằng: “Học kỳ này em thi đạt thành tích nhất lớp cũng không có gì tự hào lắm, vì học kỳ sau em chưa hẳn đạt được như vậy. Nhưng nếu học kỳ sau em lại đứng nhất nữa cũng không có gì hãnh diện, vì thi vào đại học em chưa chắc đỗ thủ khoa. Nhưng nếu đạt thủ khoa cũng không có gì xuất sắc lắm, bởi vì sau này ra làm việc ngoài xã hội không nhất định em phải luôn đứng hàng đầu”.

Và đối với những học sinh yếu kém khác thì thầy có cách nói ngược lại: “Nếu học kỳ này em thi không đạt kết quả tốt cũng không có gì quá lo ngại vì còn có học kỳ sau. Nhưng nếu học kỳ sau đã cố gắng nhưng vẫn không tốt thì cũng đừng quá buồn lo, vì thi vào đại học em không hẳn lại như thế. Và nếu có thi hỏng đại học cũng chẳng có gì đáng xấu hổ bởi còn có các trường đời mở rộng cửa đón em. Thành tài và thành người không chỉ có ở con đường thi cử…”

Thầy còn kể cho chúng tôi nghe câu chuyện ngụ ngôn về kiến và dế:

“Mùa thu đến đàn kiến vất vả từ sáng đến tối lo kiếm thức ăn chuẩn bị cho mùa đông sắp tới, mà dế thì ngược lại ẩn trong đám cỏ xanh tươi cất tiếng hát vang. Mùa đông đến gần, kiến có thể ở trong hang ấm áp từ từ thưởng thức những món ăn ngon do mình kiếm được, còn dế thì nằm chết dần ngoài hang và mạng sống của chúng chỉ được vỏn vẹn 3 tháng…”

Kể ngụ ngôn ấy rồi, thỉnh thoảng hễ có dịp thầy lại hỏi đám học sinh chúng tôi: “Các em nên học theo cách sống của kiến hay của dế ?” Chúng tôi đồng thanh trả lời: “Thưa thầy, học theo kiến ạ”. Thầy vui vẻ gật đầu nói: “Đúng ! Chúng ta nên học tập từ kiến, cần cù làm việc, tự mình tạo hạnh phúc cho mình bằng chính đôi tay của mình, bất luận thế nào cũng không nên học theo cách sống của dế, chỉ biết vui chơi mà không lo cho cuộc sống tương lai”.

Nhưng không lâu sau đó trong lớp chúng tôi có một học sinh nữ bị bệnh ung thư, các bác sĩ coi như bó tay nan y, lúc đó thầy dẫn chúng tôi cùng đến bệnh viện thăm cô bé. Và một lần nữa, thầy kể lại câu chuyện ngụ ngôn lúc trước, khi kể gần xong, như biết ý thầy thế nào cũng hỏi, cô bé liền nói: “Thưa thầy, em cũng nghĩ sẽ làm như kiến vậy”. Không ngờ thầy nói: “Không em ạ, em nên làm như dế, tuy rằng cuộc sống của chúng có ngắn ngủi, nhưng nó biết đem lời ca hay, tiếng hát đẹp để lại cho đời, biết cống hiến và góp niềm vui cho muôn loài muôn vật. Còn kiến tuy cả ngày vất vả với công việc nhưng xét cho cùng chúng chỉ lo cho cái ăn của chính chúng mà thôi”.

Nghe xong, cô bạn đáng thương của chúng tôi đã hiểu ra ý thầy muốn nhắn nhủ, cô bé mỉm cười thật rạng rỡ. Từ đó, theo lời kể của gia đình và bạn bè, cô bé đã cố gắng làm nhiều việc tốt trong những ngày đời còn lại, và cô bé đã đi đến điểm cuối cùng của cuộc sống mà không âu sầu bi thương…

Tác giả khuyết danh, bản dịch của Như Nguyện
Ephata biên tập thêm 7.2014

 

TỪ THỜI CÒN TRẺ… ĐẾN LÚC VỀ GIÀ

TỪ THỜI CÒN TRẺ… ĐẾN LÚC VỀ GIÀ

Trích EPHATA 619

Đời người thường được gói gọn trong một câu thật đơn giản: “Từ thời còn trẻ… đến lúc về già”. Nói như vậy nhưng không đơn giản chút nào vì những suy nghĩ phức tạp của từng thời kỳ, qua đó thể hiện quan niệm sống khác hẳn nhau, nhiều lúc đến độ mâu thuẫn, xung đột gay gắt.

Thời còn trẻ bao gồm các giai đoạn từ thơ ấu, tiến dần đến tuổi vị thành niên và rồi trở thành thanh niên vào lứa tuổi từ 19 đến 24. Đây là khái niệm của Tổ chức Y tế Thế giới ( WHO ) nhưng chưa được thống nhất vì còn tùy thuộc vào từng khuôn khổ xã hội của từng quốc gia. Chẳng hạn như ở Trung Quốc, tuổi thanh niên là 29, trong khi tại Bangladesh là 34 và ở Malyasia thậm chí đến 40 tuổi !

Những người được gọi là “cao tuổi”, “cao niên” hay “người già” thường có độ tuổi từ 60 trở lên như tại Việt Nam. Tại một số nước quy định tuổi của người già được căn cứ vào những gì họ cống hiến cho gia đình và xã hội. Thuật ngữ “senior citizen” dùng tại Anh và Mỹ ám chỉ những người đã hưu trí ( retiree ), thường là những người từ 65 tuổi trở lên. Tại Mỹ, ngày 21 tháng 8 là ngày toàn quốc tôn vinh những công dân lớn tuổi, ngày đó được gọi là“National Senior Citizens Day”.

Bài viết này không có ý tôn vinh tuổi già và cũng chẳng đề cao tuổi trẻ. Tôi chỉ có tham vọng đặt vấn đề về những cảm xúc của con người thay đổi theo tuổi tác. Những điều được nêu ra dưới đây có thể mang phần nào ý nghĩa chủ quan vì người viết thuộc về lứa tuổi “gần đất xa trời”, nhưng thiết nghĩ, người trẻ cũng như già nên đọc để chiêm nghiệm những cái đúng và cả những cái sai.

Đề tài từ cổ chí kim được nói đến nhiều nhất là “Tình yêu trai gái”. Một triết gia nào đó đã phân tích: Cảm xúc về Tâm hồn tạo ra Tình Bạn; Cảm xúc về Tri thức tạo ra lòng Kính Trọng và Cảm xúc về Thể xác tạo ra lòng Ham Muốn. Nếu cả ba cái này cộng lại, người ta sẽ có Tình Yêu ( ! ). Cụ thể hơn, “Tình yêu Nam-Nữ” được thể hiện qua công thức: Tình yêu Nam và Nữ = Tình bạn + Tôn trọng + Ham muốn

Lúc trẻ, tưởng yêu là tất cả, là mọi thứ trên đời… nhưng khi lớn tuổi, trải qua nhiều cuộc tình, mới biết sau yêu còn có… chia tay. Không phải chỉ một lần mà rất nhiều lần, cứ lập đi lập lại… Điều mà người trẻ tuổi không bao giờ hoặc ít khi nào nghĩ đến !

Lúc trẻ, vẫn nghĩ rằng tình yêu là mãi mãi, tình yêu là thứ quan trọng nhất trong cuộc đời. Khi có tuổi mới biết tình yêu “đến đó rồi đi, có đó rồi mất”. Từ những cảm nghĩ lạc quan của tuổi trẻ người ta lại bước sang tư tưởng bi quan của người già!

Lúc trẻ, cứ tưởng “yêu một người thì dễ, quên một người mới khó”. Người trẻ khi yêu hình như đã mặc nhiên công nhận vị trí “khó quên” của người bạn tình. Đến khi tuổi tác ngày một cao đã chứng minh điều ngược lại: người lớn tuổi thấy mình đã quên đi nhiều người mình đã từng yêu, quên một cách dễ dàng !

Lúc trẻ, cứ tưởng tình yêu luôn dựa theo nguyên tắc “bình đẳng” qua triết lý “yêu thương cho đi là yêu thương nhận lại”. Về già mới chợt nhận ra bài học kinh nghiệm đầy bất công của tình yêu: “có những yêu thương chỉ cho mà không nhận”. Nhà thơ người Anh, Abraham Cowley ( 1628 – 1667 ) đã phải thốt lên:

“Of all the pain, the greatest pain

It is to love, but love in vain”.

Tạm dịch là:

“Trong mọi khổ đau, niềm đau vĩ đại,

Là trót yêu người… không hề yêu lại”.

Lúc trẻ cứ tưởng rằng “yêu một người là sống chết vì người đó”, giờ mới biết “yêu một người là phải biết tự yêu lấy mình”. Đây không phải là lòng “tự ái” của con người khi về già mà là những điều mà nhiều người có tuổi rút ra được sau những cuộc tình “mù quáng” của thời thanh niên và thiếu nữ.

Lúc trẻ cứ nghĩ “sau tình yêu sẽ là hôn nhân”, đến khi về già mới nhận ra: “vẫn có những cuộc hôn nhân không cần tình yêu”. Ngạn ngữ Pháp có câu: “Tình yêu là Bình Minh của hôn nhân, hôn nhân là Hoàng Hôn của tình yêu” và với kinh nghiệm bản thân, Socrates khuyên nhủ mọi người:

“Bằng đủ mọi cách, hãy lập gia đình. Nếu lấy được người vợ tốt, bạn sẽ hạnh phúc. Nếu lấy phải người xấu bạn sẽ trở thành một triết gia” ( By all means: marry. If you get a good wife: you’ll become happy. If you get a bad one: you’ll become a philosopher ).

Ngay từ lúc còn trẻ nhiều người cũng đã trở thành “triết gia” vì yêu. Họ thích định nghĩa tình yêu với những mỹ từ, mỹ ý… Nào tình yêu là X, là Y, là A, B, C, D… khi lớn tuổi lại cuống cuồng vì hoang mang, không biết tình yêu thật sự là gì cả. Tại sao ư ? Vì, “tình yêu thật khó định nghĩa: nó đến bất chợt, đi bất ngờ, và để lại một vết thương lòng muôn thuở” !

Lúc trẻ cứ tưởng hạnh phúc là điều gì đó xa xôi lắm, về già mới biết hạnh phúc chỉ đơn giản là những thứ bình dị xung quanh, có chăng là mình đã không nhận thấy. Người trẻ chỉ thấy hạnh phúc trong hôn nhân khi được sống bên người tình yêu mến, về già hạnh phúc đó lan tỏa đến con cháu qua một thứ không còn là tình yêu trai gái mà là tình ruột thịt, máu mủ.

Khi còn trẻ, phạm vi giao tiếp thường mở rộng, bạn bè giao thiệp rất đông. Đến lúc ở vào tuổi về hưu bỗng thấy mình cô đơn vì cuộc sống thu hẹp và người già thường “ẩn mình” trong phạm vi gia đình. Tuy nhiên, cũng có người vẫn hăng say hoạt động xã hội để khỏa lấp sự trống rỗng, có người tìm một thú vui cho bản thân như chăm sóc cây cảnh, viết lách… Chỉ tội nghiệp những ai không tìm cho mình một hướng đi lúc về già trước khi bị bệnh tật tấn công để trở về với cát bụi.

Lúc trẻ tưởng “nói quên là có thể quên được”, giờ mới biết có những chuyện càng muốn quên thì nó lại càng ở mãi trong lòng. Điều này cho thấy người lớn tuổi hướng về cuộc sống “nội tâm” trong khi người trẻ giữa cuộc sống tất bật ngoài xã hội, luôn… “hướng ngoại”.

Lúc trẻ, tưởng cô đơn ở đâu xa lắm vì chung quanh toàn là người, về già mới hiểu những giây phút bên người thân quả là một sự ấm áp nhưng lại rất mong manh, trong khi đó, “nỗi cô đơn luôn ở bên cạnh”. Cũng vì thế cho nên khi còn trẻ cứ tưởng việc đóng một cây đinh vào tường thật đơn giản vì không thích thì có thể nhổ đi. Về già mới thấy: đinh có thể nhổ nhưng vết lõm trên tường vẫn còn đó.

“Hai mươi bốn năm sau. Tình cờ đất khách gặp nhau.

Đôi cái đầu đều bạc.

Nếu chẳng quen lung đố nhìn ra được.

Ôn chuyện cũ mà thôi. Liếc đưa nhau đi rồi, con mắt còn có đuôi”.

Đó là những lời kết trong bài thơ Tình Già của Phan Khôi đăng trên báo Phụ Nữ Tân Văn năm 1932. Bài thơ này có thể coi như tác phẩm thơ tự do đầu tiên, mở đường cho phong trào Thơ Mới ở Việt Nam. Về phương diện tình cảm, bài thơ thể hiện “một vết lõm trên tường” sau khi cái đinh được nhổ từ thời trai trẻ.

Theo lẽ tự nhiên, người ta khóc khi buồn nhưng một khi có tuổi mới thấy điều buồn nhất là… “không thể khóc được”. Xem một cuốn phim, đọc một cuốn truyện người trẻ và người già thường có những cảm xúc khác hẳn nhau ! Có thể vì đã từng trải nhiều nên tình cảm của người già đã trở nên… “chai lì” ? Phải chăng tuyến lệ cũng đã bị “lão hóa” nên không còn hoạt động ?

Ở một thái cực ngược lại, cười là vui nhưng nhiều khi người lớn tuổi lại thấy “có những giọt nước mắt còn vui hơn tiếng cười”, chẳng hạn như trường hợp gặp lại người thân sau một thời gian dài xa cách, “mừng mừng, tủi tủi”. Những lúc tình cảm đạt đến “cực điểm”, người ta thường nhớ đến câu thơ đầy mâu thuẫn của Xuân Diệu:

“Cười là tiếng khóc khô không lệ

Người ta cười trong lúc quá chua cay”

Người ta cũng có thể “cười ra nước mắt” hay như Nguyễn Du trong Kiều đã vẽ nên cảnh oái ăm “Người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm”. Suy cho cùng, chuyện Khóc-Cười là lẽ thường tình nhưng rõ ràng là mức độ Khóc-Cười thường bị ảnh hưởng phần nào vì tuổi tác.

Lúc trẻ tưởng chỉ có kẹo là ngọt, giờ lớn mới biết có những thứ còn ngọt ngào hơn cả kẹo. Người cha già trên giường bệnh nhận từ con viên thuốc đắng nhưng sao vẫn thấy ngọt. Người mẹ già ăn bát canh khổ qua nhưng không cảm thấy đắng vì sự hiếu thảo của con. Ông cha ta thường nói: “Già được bát canh, trẻ được manh áo mới”là vậy.

Lúc trẻ tưởng tượng rất nhiều, về già mới nhận ra: “chuyện cổ tích không bao giờ có thật”. Lúc trẻ, tưởng mình có thể thay đổi cả thế giới, khi tuổi tác đã cao mới thấy thay đổi chỉ một người cũng khó, có chăng vẫn chỉ là tự thay đổi mình.

Lúc trẻ cứ tưởng một khi thành “người lớn” là lớn, bây giờ mới thấy có nhiều người đã lớn mà vẫn chưa thành người lớn. Đến khi thật sự thành người lớn thì người ta mới hiểu: “không bao giờ bé trở lại được”. Đó là sự thật khiến cho nhiều người lúc bé cứ mong mình chóng lớn, giờ đây lớn rồi lại ước gì mình bé lại.

Lúc trẻ cứ mơ ước lớn lên sẽ trở thành người này người kia. Về già mới biết: “được trở thành chính mình mới là hạnh phúc nhất”. Lúc trẻ tưởng rằng “những gì đến rồi sẽ đi”, giờ mới biết: “khi niềm vui đến thường qua mau, còn nỗi buồn đến thì cứ ở bên ta mãi mãi”.

Lúc trẻ cứ nghĩ: “Tiền bạc, Tình yêu rồi mới đến Sức khỏe”, về già mới khám phá sự đảo ngược: “Sức khỏe, Tiền bạc, Tình yêu”. Lúc trẻ rất sợ phải chết, nhưng vềgià “sự lãng quên còn đáng sợ hơn cái chết rất nhiều”.

Cuối cùng, lúc trẻ cứ tưởng sự sống và cái chết ở cách xa nhau lắm. Về già mới hiểu nó chỉ cách nhau một lằn chỉ mong manh. Johann Von Goethe đã từng nói: “Cái chết, ở một mức độ nào đó, là một điều vô lý bỗng trở thành hiện thực” ( Death is, to a certain extent, an impossibility which suddenly becomes a reality ). Và lúc đó chúng ta thanh thản ra đi để khởi đầu một cuộc hành trình cuối cùng: Bước-Nhảy-Vọt-Vào-Bóng-Tối.

NGUYỄN NGỌC CHÍNH

Giàn khoan Trung Quốc ngoài Biển Đông và đấu tranh chính trị nội bộ tại Hà Nội

Giàn khoan Trung Quốc ngoài Biển Đông và đấu tranh chính trị nội bộ tại Hà Nội

Giàn khoan Hải Dương HD-981 (DR)

Giàn khoan Hải Dương HD-981 (DR)

Trọng Nghĩa

Sau vụ Bắc Kinh đưa giàn khoan vào hoạt động ngay trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Hà Nội đã lên tiếng dọa kiện Bắc Kinh ra trước tòa án quốc tế nhưng vẫn chưa hành động. Trong bài phân tích công bố ngày 16/07/2014, Giáo sư Carlyle Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc giải thích thái độ rụt rè của Việt Nam bằng giả thuyết : Sự cản trở của phe thân Trung Quốc trong giới lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam được ông mệnh danh là «accommodationist».

Bài viết « Biển Đông : Giàn khoan Trung Quốc và đấu tranh chính trị nội bộ tại Hà Nội – South China Sea: China’s Oil Rig and Political In-fighting in Hanoi » bao gồm một số câu trả lời phỏng vấn báo chí. Được sự đồng ý của Giáo sư Thayer, RFI xin giới thiệu nguyên văn phần hỏi-đáp.

HỎI : Đấu đá nội bộ giữa hai phe thân Trung Quốc và thân Mỹ trong nội bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đã ngăn cản không cho Việt Nam có hành động pháp lý chống lại Trung Quốc ngay cả trước vụ giàn khoan HD-981. Giáo sư có thể xác nhận điều này hay không, và dựa trên yếu tố nào để chứng minh ?

ĐÁP : Việt Nam đã cân nhắc hành động pháp lý chống lại Trung Quốc từ sáu năm nay, theo các nguồn tin từ Hà Nội. Khi xẩy ra cuộc khủng hoảng giàn khoan HD-981, Việt Nam đã xem xét hai phương pháp tiếp cận riêng biệt, một liên quan đến chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa và một liên quan đến quần đảo Trường Sa.

Sự kiện Việt Nam vẫn chưa khởi động vụ kiện chống Trung Quốc, và cũng không hỗ trợ vụ kiện của Philippines, là bằng chứng cho thấy phương án pháp lý không đảm bảo được một đa số trong Bộ Chính trị.

Điều cũng đáng ghi nhận là Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã công khai tuyên bố mạnh mẽ về các hành động pháp lý. Theo ông, hành động pháp lý sẽ phụ thuộc vào thời gian. Đại tướng Phùng Quang Thanh đã nói tại Đối thoại Shangri-La rằng lựa chọn pháp lý là một phương sách cuối cùng.

Có tin cho rằng Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì trong chuyến thăm gần đây, đã cảnh cáo Việt Nam về việc tìm kiếm hành động pháp lý.

HỎI : Trung Quốc hiện đã di chuyển giàn khoan trước thời hạn giữa tháng Tám như từng nói lúc ban đầu. Như vậy có thể nói rằng phe thân Trung Quốc đã giành được thế thượng phong hay không ? Nếu đúng thì tại sao ? Nếu không, thì tại sao không ?

ĐÁP : Việc Trung Quốc rút giàn khoan dầu sẽ làm cho căng thẳng giảm ngay lập tức. Trung Quốc cũng sẽ rút hạm đội hơn một trăm chiếc tàu và chiến hạm. Điều này sẽ tạo tiền đề cho Việt Nam rút lực lượng Cảnh sát biển và Kiểm ngư ra khỏi khu vực. Do đó, sẽ có cơ sở cho các cuộc đàm phán giữa Trung Quốc và Việt Nam để thảo luận về cách đưa quan hệ hai nước trở lại hướng cũ.

Phe gọi là ủng hộ Trung Quốc, hoặc là thỏa hiệp (accommodationist), sẽ chống lại bất kỳ hành động nào có thể sẽ làm xấu thêm quan hệ với Trung Quốc. Điều này có nghĩa là phương án pháp lý và việc nâng cấp quan hệ với Hoa Kỳ không có khả năng xẩy ra trong tương lai gần. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có nguy cơ bị gạt qua một bên.

Một cuộc họp của Ban Chấp hành Trung ương Đảng dự kiến ​​sẽ cân nhắc lợi hại của hành động pháp lý chống Trung Quốc. Cuộc họp đó sẽ chuyển khuyến nghị lên Bộ Chính trị.

HỎI : Theo quan điểm của phe thân Trung Quốc, hậu quả của việc xích lại quá gần với Hoa Kỳ sẽ như thế nào ? Cũng như thế, theo quan điểm của phe thân Mỹ, việc tiếp tục thỏa hiệp với Trung Quốc sẽ có hại ra sao về chính trị và kinh tế ?

ĐÁP : Xích lại quá gần với Hoa Kỳ sẽ dẫn đến áp lực tiêu cực, thậm chí biện pháp trừng phạt từ phía Trung Quốc. Xích lại quá gần với Hoa Kỳ sẽ kéo theo một số đòi hỏi phải đáp ứng yêu cầu của Mỹ, đòi Việt Nam chứng tỏ tiến bộ về nhân quyền và áp lực của Mỹ đòi quyền tiếp cận Việt Nam rộng rãi hơn về quân sự, chẳng hạn như Vịnh Cam Ranh, gia tăng các chuyến Hải quân ghé cảng và các cuộc tập trận chung.

Phe gọi là thân Mỹ sẽ cảm thấy rằng việc thỏa hiệp với Trung Quốc sẽ hạn chế quyền tự do hành động của Việt Nam và đưa Việt Nam vào thế phục tùng và lệ thuộc Trung Quốc. Sự phụ thuộc ý thức hệ sẽ làm giảm triển vọng cải cách kinh tế ở Việt Nam.

HỎI : Việc Trung Quốc rút giàn khoan ảnh hưởng ra sao đến đấu đá nội bộ giữa hai phe tại Việt Nam ? Trường đấu có thể kết thúc thế nào ?

ĐÁP : Sự kiện Trung Quốc rút giàn khoan sẽ dẫn đến việc giảm căng thẳng và làm tăng khả năng các cuộc đàm phán song phương cấp cao Việt-Trung. Điều đó sẽ có lợi cho những người muốn thỏa hiệp với Trung Quốc. Đấu đá trong nội bộ Đảng có khả năng tăng cường độ trên những bất đồng về lợi ích ngắn hạn so với lợi ích lâu dài.

HỎI : Đấu tranh giữa phe ủng hộ Trung Quốc với phe thân Mỹ sẽ nhào nặn cách Việt Nam xử lý các cuộc xung đột trong tương lai với Trung Quốc như thế nào ?

ĐÁP : Nếu lãnh đạo Việt Nam tiếp tục chia rẽ giữa phe thân Trung Quốc và phe thân Mỹ, điều đó có nghĩa là Việt Nam sẽ không thể đẩy mạnh quan hệ với Hoa Kỳ trong các lĩnh vực quốc phòng và an ninh. Việt Nam sẽ thận trọng tiến hành việc này và một cách thất thường.

Còn về cuộc xung đột trong tương lai với Trung Quốc, nhóm thỏa hiệp sẽ tự kiểm duyệt chính mình. Họ sẽ phủ quyết bất kỳ chính sách nào có khả năng khơi dậy sự giận dữ của Trung Quốc. Họ sẽ liên kết với Trung Quốc, tức là tránh chỉ trích Trung Quốc với hy vọng rằng Việt Nam sẽ được thưởng công về kinh tế cho hành vi tốt của mình.

Vấn đề là việc chia sẻ cùng một ý thức hệ xã hội chủ nghĩa sẽ trói tay Việt Nam và hạn chế khả năng hoạt động vì lợi ích dân tộc. Tóm lại, cuộc đấu đá tiếp tục giữa phe thân Trung Quốc và phe thân Mỹ sẽ làm suy yếu khả năng của Việt Nam trong việc bảo vệ lợi ích dân tộc của mình và chống lại áp lực từ Trung Quốc.

HỎI : Liệu việc Trung Quốc rút giàn khoan có liên quan đến việc Thượng viện Mỹ thông qua một nghị quyết chỉ trích Trung Quốc vào tuần trước, và cuộc điện đàm giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình cách đây vài ngày ?

ĐÁP : Việc Trung Quốc rút giàn khoan không liên quan trực tiếp đến nghị quyết của Thượng viện Mỹ và các cuộc điện đàm giữa Tổng thống Obama và Chủ tịch Tập Cận Bình vì các quyết định loại này không thể được thực hiện dưới sự thúc ép của tình hình.

Trung Quốc có thể là đã quyết định dời giàn khoan, vì dữ liệu thương mại đầy đủ đã được thu thập và họ không có gì để mất khi kết thúc sớm hoạt động thăm dò dầu khí. Chắc chắn là bão Rammasun sắp đến cũng tác động đến quyết định rút sớm.

Cuối cùng, Trung Quốc cũng chú tâm đến chính sách chiến lược. Họ muốn tác động đến một cuộc họp quan trọng sắp tới của Ban Chấp hành Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà mục tiêu là quyết định nên hay không nên có hành động pháp lý chống lại Trung Quốc và, rất có thể là tìm kiếm quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ.

 

Xung quanh chuyện máy bay Malaysia bị rớt

Xung quanh chuyện máy bay Malaysia bị rớt
July 17, 2014

Nguoi-viet.com


Nguyễn Văn Khanh

LTSLiên tục trong nhiều tiếng đồng hồ sau vụ chiếc phi cơ Boeing 777 của hãng hàng không Malaysia Airlines bị bắn rơi trên không phận Ukraine, tất cả mọi chú ý đều được dồn về Washington, DC, và những tin tức dồn dập do các viên chức Tòa Bạch Ốc phổ biến cho báo chí. Người Việt có cuộc trao đổi ngắn với thông tín viên Nguyễn Văn Khanh, hiện đang có mặt tại thủ đô Hoa Kỳ, về những biến chuyển đáng chú ý xảy ran gay sau biến cố đang gây xôn xao dư luận thế giới.



Một phần xác chiếc máy bay của Malaysia Airlines rớt ở Ukraine. (Hình: AP Photo/Dmitry Lovetsky)

Người Việt (NV): Nhìn lại những gì đã xảy ra trong gần 12 giờ đồng hồ qua, thời điểm nào là thời điểm anh xem là quan trọng nhất?

Nguyễn Văn Khanh: Chuyện quan trọng nhất xảy ra vào khoảng 4 giờ 15 chiều ở Washington D.C., tức lúc 1 giờ 15 trưa giờ miền Tây, khi giới truyền thông được tin từ các viên chức an ninh quốc phòng Hoa Kỳ cho biết chiếc phi cơ bị bắn rơi bởi hỏa tiễn từ dưới đất bắn lên. Những viên chức tiết lộ tin này cũng nói rõ 2 điểm: thứ nhất, chiếc phi cơ lâm nạn lúc đang bay ở độ cao 33,000 ft (tức khoảng 10 cây số), do đó đây phải là loại hỏa tiễn đặt trên giàn phóng chứ không phải là loại hỏa tiễn đặt trên vai của người bắn; điểm thứ nhì là chưa rõ hỏa tiễn này được bắn từ đâu, từ phía lãnh thổ Nga hay từ phía Ukraine, ở vùng những dân quân thân Nga đang làm chủ tình hình.

NV: Trước đó, tổng thống Hoa Kỳ có đưa ra lời phát biểu ở Delaware, nhưng ông không nói gì về chuyện này? Tại sao vậy?

Nguyễn Văn Khanh: Theo các viên chức Tòa Bạch Ốc thì khi Tổng Thống Barack Obama loan báo tin chiếc phi cơ lâm nạn, chuyện chưa rõ như là chuyện vài giờ đồng hồ sau đó, mặc dù các viên chức Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia có trình bày với tổng thống về khả năng chiếc phi cơ này trúng hỏa tiễn. Thành ra trong lời phát biểu đầu tiên, ông Obama chỉ nói đến chuyện phải tìm hiểu nguyên do tại sao tai nạn xảy ra, phải tìm xem có người Mỹ nào không may đi trên chuyến bay hay không, và hứa là Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ tối đa cho cuộc điều tra. Nói cách khác đó là một lời tuyên bố ngắn nhưng được soạn thảo rất kỹ lưỡng, không vội hay không tỏ ý kết tội bất cứ ai trong lúc chưa rõ câu chuyện như thế nào.

NV: Anh nói là ngay từ lúc đầu khi được tin hình như chiếc máy bay bị bắn rơi, Hoa Kỳ đã nghi ngờ có liên quan đến Nga hay là lực lượng thân Nga?

Nguyễn Văn Khanh: Ðiều đó hoàn toàn đúng. Có lẽ quý độc giả còn nhớ 24 giờ trước khi tai nạn thảm khốc này xảy ra, Hoa Kỳ và các nước đồng minh trong Liên Minh Âu Châu (EU) đồng loạt quyết định ban hành một số biện pháp cấm vận mới đối với Nga, dựa vào lý do Nga can dự quá rõ rệt vào tình hình Ukraine, hay nói rõ hơn là Moscow tiếp tục yểm trợ cho những nhóm dân quân thân Nga để họ gây rối ở khu vực nằm sát biên giới với Nga, và cũng là khu vực chiếc phi cơ của hãng hàng không Malaysia Airlines bị bắn rớt.

Nếu theo sát những gì xảy ra 2 tuần trước đó thì chúng ta thấy ngay những chuyện trùng hợp với nhau. Trước hết là các viên chức hành pháp Hoa Kỳ hé lộ cho báo chí thủ đô biết là tin tình báo xác nhận Nga không chỉ viện trợ các loại võ khí nhẹ, mà còn tiếp tế cho lực lượng dân quân Ukraine những loại võ khí rất nguy hiểm, trong đó có cả những giàn hỏa tiễn phòng không có tên là BUK-M1, thường được đặt trên những chiếc xe hạng rất nặng, để có thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác. Ðầu tuần rồi khi mời các vị dại sứ của Âu Châu và đại diện EU vào Tòa Bạch Ốc để nói chuyện tăng biện pháp cấm vận với Nga, các viên chức Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia cũng đã trình bày rất rõ về chuyện này, và hỏa tiễn phòng không BUK-M1 là loại mà các viên chức an ninh quốc phòng Hoa Kỳ tin là đã được dùng để bắn rơi chiếc phi cơ chở hành khách của Malaysia.

Một sự kiện cũng đáng chú ý khác là trước khi chiếc Boeing 777 bị bắn hạ, các viên chức quân sự Ukraine cũng báo cho Hoa Kỳ biết là máy bay quân sự của họ cũng bị bắn rớt bởi loại hỏa tiễn phòng không mà tôi vừa nói. Có lẽ chính vì thế nên sau khi gọi điện thoại nói chuyện với Tổng Thống Petro Peroshenko của Ukraine, Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Joseph Biden là người đầu tiên lên tiếng nói rằng “đây không phải là một tai nạn bình thường” vì “chiếc máy bay (bị bắn) nổ tung trên bầu trời.” Chẳng bao lâu sau đó, anh em nhà báo chúng tôi được tin là chiếc phi cơ Boeing 777 trúng hỏa tiễn nổ tan tành, tất cả 298 hành khách và nhân viên phi hành đoàn đều thiệt mạng.

NV: Lúc đầu có tin nói chỉ có 295 người chết, sau đó lại có tin nói số người thiệt mạng là 298 người. Tại sao có sự khác biệt này?

Nguyễn Văn Khanh: Tôi được nghe nói là 295 người cộng với 3 trẻ em dưới 2 tuổi không phải mua vé, tổng cộng là 298 người. Trong số đó có 283 hành khách và 15 nhân viên phi hành đoàn.

NV: Những gì Hoa Kỳ sẽ làm trong những ngày sắp tới?

Nguyễn Văn Khanh: Theo chỉ thị của Tổng Thống Obama, các viên chức đặc trách điều tra đã sẵn sàng hợp tác với chính phủ Ukraine để tìm cho ra nguyên nhân và thủ phạm vụ bắn chiếc phi cơ chở hành khách của hãng hàng không Malaysia. Bản thông cáo ngắn của Tòa Bạch Ốc cho biết khi nói chuyện với Tổng Thống Peroshenko của Ukraine, tổng thống Hoa Kỳ có nói rằng điều quan trọng nhất là phải giữ nguyên mọi vết tích để chờ nhân viên điều tra vào làm việc. Theo tôi được nghe nói thì toán nhân viên điều tra này không chỉ có nhân viên Mỹ, mà còn có những nhân viên của các nước khác, tức là sẽ có toán điều tra quốc tế.

NV: Liệu chính phủ Ukraine có thể “giữ nguyên mọi vết tích” như tổng thống Hoa Kỳ và tổng thống Ukraine mong muốn hay không?

Nguyễn Văn Khanh: Ðó là vấn đề rất nan giải, vì nơi chiếc máy bay bị bắn rơi là nơi dân quân thân Nga đang chiếm giữ. Cho đến khuya hôm nay (Thứ Năm, 17 Tháng Bảy 2014), chưa rõ chính phủ Kiev sẽ giải quyết chuyện này như thế nào.

NV: Liệu có thể nói là mọi mũi dùi đang chỉ về phía Nga không?

Nguyễn Văn Khanh: Ðiều đó đúng, nếu nói mọi mũi dùi đang chỉa về ông Vladimir Putin lại còn đúng hơn nữa.

NV: Giả sử kết quả cuộc điều tra xác nhận những gì Hoa Kỳ và thế giới đang nghi ngờ, lúc đó Washington và cộng đồng quốc tế sẽ làm gì? Phải làm gì?

Nguyễn Văn Khanh: Nếu nói phải làm thì lúc đó có rất nhiều điều cần phải làm, như triệu hồi đại sứ, kế hoạch cô lập Nga sẽ được thực hiện một cách rốt ráo, hữu hiệu hơn, những biện pháp cấm vận gắt gao hơn cũng sẽ được ban hành. Chỉ có một điều tôi không nghe nói tới là chuyện Hoa Kỳ huy động mở trận chiến quân sự với Nga, nhưng điều không thể chối cãi được là quan hệ giữa Nga và Hoa Kỳ đang ở chỗ khó khăn sẽ trở nên khó khăn hơn nữa.

NV: Anh có biết tin tức bên Nga về tai nạn hàng không thảm khốc này được loan tải như thế nào không? Có giống như tin tức thế giới được biết hay không?

Nguyễn Văn Khanh: Tôi có điện thoại, email hỏi một số nhà báo Nga mà tôi có dịp làm quen hồi đầu năm nay khi đến Sochi đưa tin về Olympic Mùa Ðông, thì họ nói tin tức phía chính phủ đưa ra là đổ lỗi cho Ukraine, đây là điều chính ông Putin cũng nói, đi kèm với bàn luận là dân quân thân Nga không có võ khí và cũng không biết sử dụng những loại võ khí quá tối tân để có thể bắn hạ một chiếc phi cơ đang bay cao 10,000 mét. Nhưng nên nhớ ở Nga cũng có cable, satelite TV, nên chính phủ muốn nói gì thì cứ nói, người dân qua những đài quốc tế khác đều biết chuyện gì xảy ra.

NV: Câu hỏi chót, sau chuyện không may này, tình trạng của hãng hàng không Malaysia Airlines sẽ như thế nào?

Nguyễn Văn Khanh: Nhiều người nói với tôi là có lẽ, hãng hàng không Malaysia Airlines sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Trước ngày chiếc phi cơ MH370 mất tích (đến giờ vẫn chưa tìm thấy), hãng này đã gặp trở ngại lớn về tài chánh, bây giờ lại đến chuyện không may này xảy ra, không rõ Malaysia Airlines sẽ đối phó ra sao.

NV: Cảm ơn anh.

 

Máy bay chở khách của Malaysia Airlines bị bắn rơi ở Ukraine

Máy bay chở khách của Malaysia Airlines bị bắn rơi ở Ukraine

RFA 17.07.2014

000_Par7932458.jpg

Hiện trường máy bay chở khách của hãng hàng không Malaysia Airlines đã lâm nạn ở phía đông Ukraine hôm 17/7. Tất cả 280 hành khách và 15 nhân viên phi hành đoàn đều thiệt mạng.

AFP

Một máy bay chở khách của hãng hàng không Malaysia Airlines đã lâm nạn ở phía đông Ukraine. Tất cả 280 hành khách và 15 nhân viên phi hành đoàn đều thiệt mạng.

Chiếc máy bay loại Boeing 777 của hãng hàng không Malaysia đang trong hành trình bay từ Amsterdam về lại Kuala Lumpur thì lâm nạn. Vị trí chiếc máy bay rơi xuống là nơi mà giao tranh ác liệt đang xảy ra giữa lực lượng Ukraine và phe nổi dậy ly khai thân Nga trong mấy ngày gần đây.

Ông Anton Gerashenko, cố vấn Bộ nội vụ Ukraine thì chiếc máy bay đang bay ở độ cao 10.000 mét đã bị một tên lửa bắn trúng. Chính quyền thành phố Donetsk cho biết chiếc máy bay lao xuống một ngôi làng hiện đang thuộc quyền kiểm soát của lực lượng ly khai thân Nga có trang bị vũ trang.

Trước đó, Thủ tướng Ukraine Petro Poroshenko đăng thông tin trên website của ông rằng không loại trừ khả năng máy bay bị bắn rơi và khẳng định quân đội Ukraine không bắn vào bất cứ một mục tiêu nào trên bầu trời.

Trong khi đó, theo hãng tin AFP thì lực lượng nổi dậy thân Nga chống lại chính quyền Kiev lại cho rằng chiếc máy bay xấu số trên bị một chiến đấu cơ của Ukraine bắn hạ.

Ngay sau vụ việc xảy ra, Tổng thống Hoa Kỳ đã yêu cầu Nhà trắng cần giữ liên hệ liên tục với giới chức Ukraine để cập nhật thông tin. Thủ tướng Hà Lan cũng từ Bỉ quay về nước để xử lý vụ việc. Còn thủ tướng Malaysia Najib Razak bị sốc khi biết tin chiếc máy bay trên gặp nạn và gọi đây là thảm họa.

Đồng thời nhiều hãng hàng không trên thế giới như của Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ hay Đức đã yêu cầu máy bay nước mình ngưng bay trên bầu trời Ukraine.

“Tiên trách kỷ, hậu trách nhân” khi làm ăn với TQ

“Tiên trách kỷ, hậu trách nhân” khi làm ăn với TQ

Vũ Hoàng, phóng viên RFA
2014-07-17

vuhoang07172014.mp3

dien-luc-305.jpg

Nhân viên công ty điện lực EVN đang sửa chữa điện tại Hà Nội, ảnh minh họa chụp trước đây.

Courtesy EVN

Chuyện Việt Nam thường bị bất lợi khi làm ăn với Trung Quốc đã được giới chuyên gia trong nước đề cập đến nhiều, thế nhưng, vì sao hiện tượng thua thiệt ấy vẫn tái diễn, phải chăng “tiên trách kỷ hậu trách nhân” vì chính bản thân giới tiểu thương Việt thì hám lợi, còn chính sách quản lý của Nhà nước thì lỏng lẻo và cả vấn đề “lợi ích nhóm” hay tham nhũng vẫn còn nan giải.

Yếu thế trong quan hệ hợp đồng

Một trong những sự kiện đang được báo chí trong nước mổ xẻ là vụ việc Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) “hào phóng” mua điện từ Trung Quốc với giá cao gấp 3 lần mức mua điện từ các nhà sản xuất điện trong nước. Mặc dù EVN giải thích là vì hợp đồng được ký từ 2005 và chính thức mua điện từ TQ vào 2009, nhưng để tình trạng kéo dài, gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế và cho cả các nhà máy điện nội địa là điều không thể chấp nhận, trách nhiệm thuộc về EVN và Bộ Công thương, đồng thời nó cũng đặt ra nhiều câu hỏi về “lợi ích nhóm.” Nội dung trên được GS TS Đặng Đình Đào – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội nêu quan điểm trước thực tế Việt Nam đang mua điện của Trung Quốc giá quá cao, quá thua thiệt và yếu thế trong quan hệ hợp đồng với Trung Quốc.

Lâu nay, giới chuyên gia kinh tế Việt Nam vẫn lên tiếng phân tích Việt Nam chịu nhiều thiệt thòi khi làm ăn buôn bán hay nhận đầu tư trực tiếp từ Hoa Lục. Những câu chuyện như Trung Quốc trúng thầu đến 90% các dự án trọn gói, rồi thao túng dìm giá, đẩy giá các dự án, hay việc Trung Quốc đưa tràn lao động phổ thông sang làm nhiễu loạn đời sống người dân Việt ở các vùng có nhà máy của họ sản xuất…đã được đề cập rất nhiều. Không chỉ thế, báo giới còn phanh phui nhiều trường hợp Việt Nam có nguy cơ là “bãi rác thải công nghệ” cho Trung Quốc hay “vì sao Việt Nam bán rẻ, nhận độc từ Trung Quốc” thậm chí “tại sao thương lái Trung Quốc chỉ “lừa” Việt Nam” mà không phải là Thái Lan, Campuchia…? Câu hỏi khiến nhiều người suy ngẫm: Tại sao Việt Nam biết mà vẫn làm?

Họ tìm cách mua chuộc không phải là tìm cách bỏ phong bì cho các người đó có tiền mà làm bằng mọi cách để người đó thấy rằng họ có giá trị hoặc là khi ký hợp đồng với TQ họ được đối xử tử tế.
-Nguyễn Văn Huy

Câu trả lời trước nhất có lẽ là “tiên trách kỷ hậu trách nhân” bởi theo quy luật thị trường “thuận mua vừa bán” Trung Quốc không thể nào ép buộc Việt Nam phải cho họ trúng thầu, nhưng giới doanh gia Trung Quốc lại thấm nhuần câu nói “họ ăn không chừa một thứ gì…” khi đề cập đến nạn tham nhũng tràn lan tại Việt Nam. Vì lẽ đó, người Trung Quốc với “nghệ thuật” hối lộ đỉnh cao thậm chí “văn hóa phong bì” còn được coi là một “vũ khí thương mại” hiệu quả để tấn công vào “yếu huyệt” của giới chức có thẩm quyền Việt Nam. Mới tuần rồi, khi trả lời phỏng vấn truyền thông trong nước, T.S Lê Đăng Doanh từng đồng tình với quan điểm cho rằng “Trung Quốc là bậc thầy đút lót” và “ắt phải có bậc thầy nhận hối lộ” khi bàn về tình trạng này của doanh nghiệp TQ  khi làm ăn với Việt Nam. Ông thậm chí còn lấy thí dụ phía TQ sẵn sàng “lại quả” tối thiểu 30% bằng “tiền tươi” cho các trường hợp thắng thầu tại Việt Nam.

Nhận xét tương đồng về hành động trên, ông Nguyễn Văn Huy, một nhà nghiên cứu về TQ từng trả lời phỏng vấn chúng tôi cho biết:

“Người Trung Quốc thì ngược lại họ đi thẳng đến những người lãnh đạo, những người quyết định, chính vì vậy tôi thấy rằng những cuộc đấu thầu ở các địa phương gần sát biên giới với Trung Quốc hoặc những vùng chiến lược của Việt Nam mình, thường thường thì các cán bộ địa phương bị Trung Quốc mua chuộc hết, họ tìm cách mua chuộc không phải là tìm cách bỏ phong bì cho các người đó có tiền mà làm bằng mọi cách để người đó thấy rằng họ có giá trị hoặc là khi ký hợp đồng với Trung Quốc họ được đối xử tử tế, ưu đãi hơn so với người khác. Chính vì vậy, tôi thấy khác với các nước phương Tây, họ dùng đồng tiền, uy tín và tình cảm mua chuộc các người cán bộ.”

Quản lý bất cập

000_Hkg4636044-250.jpg

Nhân viên công ty điện lực đang sửa chữa điện ở Hà Nội hôm 01/03/2011. AFP PHOTO.

Nhưng nếu xét đến gốc gác vấn đề thì chắc hẳn người ta hiểu rằng một chính sách quản lý bất cập sẽ là nguyên nhân để những hiện tượng chia chác, tham nhũng trên có đất lộng hành. Không những thế, cũng bởi một chính sách quản lý và giám sát lỏng lẻo, nhiều kẽ hở mà mỗi năm có đến hàng trăm ngàn tấn rau quả, trái cây độc hại từ TQ dễ dàng thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Mới tháng 6 vừa qua, người ta phát hiện có đến 280 tấn rau quả tồn dư thuốc bảo vệ thực vật vượt mức cho phép từ Trung Quốc đã được tiêu thụ hết ở VN, và khi trả lời báo chí, người đứng đầu cục Bảo vệ thực vật thoải mái trả lời họ hoàn toàn vô can. Chỉ tội cho những người tiêu dùng họ vẫn cứ vô tư ăn uống trái cây Trung Quốc mà không biết rằng mình đang bị “đầu độc” một cách “có hệ thống.”

Xin không bình luận mà chỉ trích một số tít báo vẫn hàng ngày, hàng giờ xuất hiện khắp các trang mạng: “bàng hoàng về độ độc hại của đồ điện tử TQ” “hoa quả TQ nghi chứa chất gây chất vô sinh” “hoa quả TQ có hóa chất phá hủy nội tạng” hay “hoa quả khô Trung Quốc chờ tết hại người VN” thế nhưng Việt Nam dường như không có một biện pháp ứng phó hiệu quả, dù nhiều bài học nhãn tiền từng xảy ra.

Thực ra nếu như phía Việt Nam mà không có ai đó đứng ra giúp cho người ta làm thì có lẽ cũng khó lòng người Trung Quốc có thể mở rộng mạng lưới của họ ở Việt Nam theo kiểu đó.
-Phạm Chi Lan

Còn nhớ cách đây không lâu, khi muốn hạ thấp uy tín một số mặt hàng chiến lược của Việt Nam như gạo hay trà xanh trên thị trường quốc tế mà Trung Quốc đã ngấm ngầm yêu cầu người nông dân hãy trộn các sản phẩm loại hai vào sản phẩm loại một, rồi họ mua đồng đều theo giá loại một. Hám lợi trước mắt, người nông dân VN làm theo, nhưng khi mang về nước, người TQ rêu rao chất lượng gạo, chất lượng trà của Việt Nam là hàng kém, người Việt Nam gian lận… Bài học xương máu trên một lần nữa cho thấy “tiên trách kỷ, hậu trách nhân” của những người làm ăn có tâm lý tiểu nông tại Việt Nam và thậm chí là cả những thương nhân Việt muốn kiếm tiền bất chính mà không thấy được ý đồ thâm nho mà TQ đang rắp tâm thực hiện.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan không khỏi bức xúc khi nhận xét về hiện tượng trên:

“Ở đây thì cũng lại là vì lòng tham của một số người Việt Nam, kể cả những người tham gia vào thương mại với Trung Quốc theo cái cách đó. Thực ra nếu như phía Việt Nam mà không có ai đó đứng ra giúp cho người ta làm thì có lẽ cũng khó lòng người Trung Quốc có thể mở rộng mạng lưới của họ ở Việt Nam theo kiểu đó. Tại lòng tham của những người liên quan khác, ví dụ như những người nông dân khi bán hàng cho họ.”

Có thể vì lòng tham, cái lợi trước mắt mà những người Việt Nam đang hại chính đồng bào mình bằng cách tiếp tay thông thương cho hàng hóa, thực phẩm, trái cây độc hại của TQ tràn ngập Việt Nam. Cũng bởi làm ăn quá lâu với thương lái TQ, được nuôi dưỡng trong một môi trường dễ dãi mà nhiều doanh nghiệp Việt hài lòng, ỷ lại, thiếu sức cạnh tranh… Cũng bởi giao dịch với một nền kinh tế “lấy phong bì làm trọng” mà những cấp quản lý VN đang tự đánh mất mình. Nhưng nói gì đi chăng nữa, trước khi kết luận người Việt thường thua thiệt khi làm ăn với TQ, thì hãy tự soi lại mình trước khi đổ lỗi, câu nói “tiên trách kỷ, hậu trách nhân” hẳn vẫn còn đúng đến tận hôm nay.

‘Người đẹp hình thể’ tố ban tổ chức bán giải

‘Người đẹp hình thể’ tố ban tổ chức bán giải
Wednesday, July 16, 2014

Nguoi-viet.com
HÀ NỘI (NV)Buổi chung kết cuộc thi “Nữ Hoàng Sắc Ðẹp Việt Nam năm 2014” diễn ra tại Hà Nội đêm 13 tháng 7, 2014, tiếp tục gây xôn xao dư luận những ngày qua.

Báo Pháp Luật Sài Gòn cho biết, ông Tô Văn Ðộng, giám đốc Sở Văn Hóa-Thể Thao-Du Lịch Hà Nội xác nhận tin đã mời ông Phạm Tuân, trưởng ban tổ chức cuộc thi nói trên đến làm việc. Tuy nhiên, theo ông này, mặc dù xét thấy “có dấu hiệu lừa dối, sai trái, nhưng ngành văn hóa không đủ khả năng xử lý.” Vì vậy, ông Tô Văn Ðộng cho hay, đã chuyển nội vụ đến cơ quan công an thụ lý.



Trần Ngọc Bích, người đoạt danh hiệu “Người Ðẹp Hình Thể” đã vất dải băng danh hiệu vào thùng rác sau đó. (Hình: báo Pháp Luật Sài Gòn)

Ðây là vụ tai tiếng thứ hai trong lĩnh vực tuyển chọn các “nữ hoàng sắc đẹp” ở Việt Nam, sau vụ cô Triệu Thị Hà, người đoạt chức hoa hậu cuộc thi “Nữ Hoàng Các Dân Tộc Việt Nam năm 2011” trả lại vương miện hồi đầu năm 2014 vừa qua. Lần này, người đoạt danh hiệu “Người Ðẹp Hình Thể” tại cuộc thi “Nữ Hoàng Sắc Ðẹp Việt Nam năm 2014” là cô Trần Ngọc Bích không ngần ngại ném dải băng danh hiệu vào thùng rác sau đêm chung kết. Không chỉ vậy, cô Ngọc Bích còn cho hay, sẽ công khai hóa toàn bộ tin nhắn nội dung cuộc đối thoại giữa cô và ông Phạm Tuân, trưởng ban tổ chức cuộc thi.

Theo cô Trần Ngọc Bích, ông Phạm Tuân đã gạ gẫm cô tham dự cuộc thi “Nữ Hoàng Sắc Ðẹp Việt Nam năm 2014” tại Hà Nội. Một cô gái khác cũng lên tiếng tố cáo ông Phạm Tuân gạ bán giải nhất cho cô với giá 350 triệu đồng, tương đương 17,500 đô la.

Báo mạng VNExpress dẫn lời cô gái, xin được giấu tên, nói rằng cô còn giữ bản cam kết về thỏa thuận mua bán giải hoa hậu. Cô cho biết, ông Phạm Tuân đã nhận của cô 10 triệu đồng, tương đương 500 đô tiền cọc. Sau đó, nghe nhiều bạn bè khuyên không nên tham dự cuộc thi có quá nhiều tai tiếng trước đó, cô này rút hồ sơ và đòi lại tiền. Cô chỉ được trả một nửa, còn nửa kia còn lại cho đến nay, coi như khoản nợ khó đòi vì cô không bao giờ liên lạc được với ông Phạm Tuân.

Cô Ngọc Bích cũng cho biết, ông Phạm Tuân trước đó đã hứa hẹn sẽ đưa cô và một nữ thí sinh khác tên Huyền My lọt vào top 5 cuộc thi “Nữ Hoàng Sắc Ðẹp Việt Nam năm 2014.” Cuộc thi này do tạp chí thời trang B-Beauties.com tổ chức. Người đại diện tạp chí thú nhận rằng đây là cuộc thi “không bình thường vì ban tổ chức chỉ thông qua buổi xuất hiện duy nhất để chọn thí sinh vào chung kết,” nhanh đến nỗi không nhớ tên thí sinh.

Cũng theo báo mạng VNExpress, cuộc thi “Nữ Hoàng Sắc Ðẹp Việt Nam năm 2014” được tổ chức từ ngày 23 tháng 5 đến 13 tháng 7, 2014 là kết thúc. Trước đó, đây là cuộc thi ảnh người đẹp. Năm nay, vòng chung kết được tổ chức tại Hà Nội với sự tham dự của 31 thí sinh. (PL)

 

TỘI LỖI NÀO ĐƯỢC THA THỨ

TỘI LỖI NÀO ĐƯỢC THA THỨ

Có tội ác nào tày trời đến độ không thể tha thứ được không? Tap chí Times đã nêu ra câu hỏi trên đây khi trích dẫn câu trả lời của một vị luật sư người Campuchia.

Cách đây ba năm, một Mục sư đã rửa tội cho một giáo viên ở một vùng sình lầy thuộc tỉnh Battanapan, ở mạn TÂy Campuchia.  Mới đây người giáo viên này tiết lộ mình đã từng làm giám đốc cơ quan mật vụ của Khờ-me đỏ.  Sau 20 năm lẩn trốn, nay ông thú nhận là ông đã trực tiếp nhúng tay vào vụ thảm sát ít nhất là 12.000 người Khờ-me.

Người Mục sư mà cha mẹ và với gần 2.000.000 đồng bào ruột thịt bị người Khờ-me đỏ sát tế trong giai đoạn từ năm 1975 – 1979, đã nhận định về cuộc trở lại của người giáo viên này như sau:

Thật là kỳ diệu, Kitô giáo có thể thay đổi cuộc sống con người.  Nếu Chúa Giêsu đã thay đổi người giáo viên này, thì Người cũng có thể thay đổi tất cả mọi người.

Ông Duo tức người giáo viên này, một hôm đã đến nghe vị Mục sư thuyết giảng, sau đó ông đã xin chịu phép rửa, ông nói rằng, trong suốt thời thơ ấu và ngay cả khi lớn lên ông không bao giờ được yêu thương.  Giờ đây tin nhận Chúa Kitô, ông cảm thấy tâm hồn được tràn ngập yêu thương.

Mục sư ghi nhận rằng, cuộc thay đổi nội tâm đã ảnh hưởng đến toàn diện con người của ông.  Trước kia ông lầm lỳ ít nói, nay ông vui vẻ và cởi mở với tất cả mọi người.  Trước kia quần áo ông xốc xếch, thì nay ông ăn mặc chỉnh tề.  Sau khi đón nhận phép rửa và tiết lộ tông tích của mình, ông Duo đã bị chính quyền Campuchia bắt giữ hồi tháng 5.1998, hiện nay ông đang bị giam tại một nhà từ gần trung tâm Tollen, tức là nơi trước đây ông đã từng tham vấn, hành hạ và sát hại hàng trăm ngàn người đồng bào ruột thịt của mình.

Nhận định về tay đồ tể khát máu Khờ-me, người luật sư Lobin đã nói như sau: một câu chuyện mang lại niềm hy vọng cho nhân dân Campuchia, họ đã trải qua quá nhiều năm trong tăm tối.  Khi đón nhận Chúa Giêsu, họ đã được mang lại ánh sáng trong cuộc sống của họ.  Thật vậy, đã đến lúc người Campuchia cần phải từ bỏ thù hận để sống yêu thương.

**********************************

Anh chị em thân mến,

Chứng từ sống động trên đây đưa chúng ta vào cốt lõi của đạo chúng ta là yêu thương và tha thứ mà hôm nay qua bài dụ ngôn cỏ lùng Giáo Hội muốn nhắc lại cho chúng ta.  Dụ ngôn là một câu trả lời của Chúa Giêsu và thắc mắc mà các môn đệ thường nêu lên, là tại sao Thiên Chúa không trừng phạt nhãn tiền những kẻ làm điều gian ác?

Với hình ảnh của ruộng lúa tốt và cỏ lùng, Chúa Giêsu mạc khải lòng nhân từ và sự tha thứ vô biên của Thiên Chúa, đối với Thiên Chúa không có tội ác nào, dù cho có tày trời đến đâu mà không thể tha thứ được.  Như một người cha ngày ngày ra đứng trước cửa trông ngóng người con hoang đàng trở về, thì Thiên Chúa cũng có một thái độ chờ đợi kiên nhẫn như thế đối với tất cả mọi tội nhân, dù cho con người có đốn mạt xấu xa đến đâu thì Chúa vẫn luôn dành cho một cơ may mới để trở về với Ngài.  Nơi tâm hồn con người dù có tăm tối đến đâu, Thiên Chúa vẫn nhận ra được ánh sáng mà chính ngài đã đặt để trong trái tim con người.  Chính vì tin tưởng nơi khả năng có thể cải thiện của con người mà Thiên Chúa không ngừng tha thứ cho con người và kiên nhẫn chờ đợi con người trở về.

“Thức khuya mới thấy đêm dài, sống lâu mới thấy dạ người có nhân”.  Dụ ngôn về cỏ lùng được Giáo Hội cho chúng ta lắng nghe hôm nay, mời gọi các Kitô hữu mặc lấy tâm tình khoan dung nhân hậu và cảm thông của Chúa Giêsu.  Chúa Giêsu không khoan nhượng, không dung tha cho bất cứ tội ác nào, Ngài gay gắt lên án thói giả hình và thái độ mù quáng của con người, nhưng Ngài lại tỏ ra cảm thông và tha thứ cho những người yếu đuối tội lỗi, Ngài không những cảm thông với những người tội lỗi, mà còn tha thứ cho chính những kẻ hành hạ Ngài.

Tòa nhà giáo huấn của Chúa Giêsu sẽ sụp đổ nếu từ trên thập giá Ngài không tha thứ cho những lý hình của Ngài.  Cuộc sống của Ngài cũng sẽ vô giá trị nếu khi bị treo trên thập giá Chúa Giêsu vẫn còn mang theo hận thù trong lòng Ngài.

Tha thứ là vẻ đẹp cao quý nhất trong tâm hồn con người.  Nhân cách của con người sẽ bị đánh mất nếu nó không thể làm được hành động tha thứ.  Người tín hữu Kitô chúng ta cũng sẽ mất căn tính của mình nếu chúng ta chỉ sống theo đố kỵ, hận thù.  Tha thứ là vẻ đẹp cao quý nhất trong tâm hồn con người, do đó cũng chính là điều khó thực hiện nhất, vì thế mà chúng ta không ngừng cầu xin Chúa cho chúng ta luôn được sống ơn tha thứ, đó là điều chúng ta cầu xin trong Thánh Lễ mỗi ngày.

Kinh Lạy Cha nhắc nhớ chúng ta rằng, chúng ta chỉ có thể cảm nhận được ơn tha thứ của Chúa nếu chúng ta cũng tha thứ cho người anh em chúng ta mà thôi.

Nguyện xin Chúa giúp chúng ta luôn được lớn lên trong niềm xác tín ấy.  Amen!

R. Veritas

From: ngocnga_12 &a  Anh chị Thụ Mai gởi

Israel – Một đất nước thần kỳ

Israel – Một đất nước thần kỳ

Israel – Một đất nước thần kỳ

Featured Image: Halfway Anywhere

Một ngày thôi, chúng ta hãy tạm quên đi khung trời tự do thiên đường của Mỹ và hãy thôi thèm thuồng sự hào nhoáng ngọt ngào từ các bộ phim Hàn. Một ngày thôi, chúng ta hãy thôi ca tụng nếp sống văn hóa của Nhật và quên luôn gã khổng lồ đáng ghét Trung Quốc đang lặn ngụp ngoài biển đông. Một ngày thôi, hãy quên những đất nước đang sôi sục say men chiến thắng mùa world cup và thậm chí hãy tạm lơ luôn cả đất nước Việt Nam máu thịt mà ta đang ngự trị. Chỉ một ngày thôi, hãy nhìn sang một đất nước khác, một đất nước nghe tên đã thấy nhàm chán và xa xôi, một đất nước chỉ có chiến tranh và sa mạc nóng bỏng trải dài tít tắp. Một đất nước nhỏ bé và chẳng có mấy tin tức hay ho về nó trên báo đài nhưng phần lớn sự kiện quan trọng trên thế giới đều có liên quan đến những con người xuất thân từ đó. Đó là đất nước Israel, nơi con người đã chiến thắng thiên nhiên và theo tôi, chiến thắng cả thế giới về tính cần cù, bền bỉ, vượt khó, khả năng sáng tạo và không bao giờ dừng lại. Những thông tin sau đều là tin tổng hợp nên chắc nhiều bạn biết rồi nhưng tôi tin cũng rất nhiều người chưa hề được biết, và chắc chắn, sẽ có điều khiến bạn phải ngạc nhiên về đất nước này.

Một nền nông nghiệp thần kỳ

Israel có diện tích rất nhỏ, trên 20.000 km2, tức là chỉ lớn hơn tỉnh Nghệ An của Việt Nam chút ít. Tuy nhiên Israel lại được mệnh danh là “thung lũng silicon” của thế giới trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghệ nước. Chỉ với 2,5% dân số làm nông nghiệp nhưng mỗi năm Israel xuất khẩu chừng 3 tỷ USD nông sản, là một trong những nước xuất khẩu hàng đầu thế giới. Ít ai biết rằng, những sản phẩm rau quả từ Arava – một trong những nơi khô cằn nhất thế giới – lại chiếm tới trên 60% tổng sản lượng xuất khẩu rau của Israel và 10% tổng sản lượng hoa xuất khẩu. Thung lũng Arava. Địa danh khá lạ tai đối với khách du lịch, nhưng lại là cái tên rất tự hào của mọi người dân Israel vì tại đây, phép màu đã làm nở hoa giữa sa mạc – những phép màu thực sự của khoa học công nghệ. Là phần khô hạn nhất của hoang mạc Negev với lượng mưa bình quân chỉ từ 20-50mm mỗi năm (Việt Nam là 1500mm/năm). Độ ẩm cực thấp và sự chênh lệch nhiệt độ khiến đá cũng phải vỡ vụn mà khắp hoang mạc phủ một lớp đá vụn và cát đặc thù sa mạc. Arava là một trong những vùng đất khô cằn nhất thế giới. Cảm giác đầu tiên khi đặt chân đến vùng đất này, là miền Trung Việt Nam với những dải đất bạc màu và đồi cát, hóa ra vẫn còn là miền đất trù phú! Ấy thế mà nơi đây mọc nên những nông trại trồng đủ loại cây từ rau củ, cây ăn trái đến hoa hòe. Tất cả đều xanh tốt và cho sản lượng không nơi nào sánh được. Không từ nào có thể diễn tả đúng hơn về một “vườn địa đàng” đã được tạo ra giữa thung lũng Arava, đúng như Tổng thống Israel Shimon Peres đã thốt lên khi đến thăm nơi này năm 2009: “Hãy đến và thấy chính con người cũng có thể tạo nên vườn địa đàng! (Garden of Eden)” Ông Ezra Ravins, người đứng đầu cộng đồng hơn 3.000 người tại khu vực này cho biết, từ một nhóm thanh niên Israel “bồng bột”, mang theo bánh mì và nước quyết định định cư tại thung lũng Arava năm 1959, cả một cộng đồng đã được xây dựng với nhiều thế hệ, tạo thành một trong những trung tâm nông nghiệp lớn nhất cả nước. “Khi những người đầu tiên đến đây, quyết định đó được xem là “điên rồ” nhất và chính những nhà khoa học cũng khẳng định con người không thể sống được ở vùng đất này.” Ấy vậy mà họ đã làm được, không chỉ làm được, mà còn tuyệt đối thành công, trồng trọt mà không cần đất và không cần nhiều nước, thoạt nghe cứ như chuyện của thế giới nào đó không phải trái đất này. Nhưng không, đó là sự thật, đó là Israel!

Thần kỳ cách họ trữ nước và sử dụng nước

Thiên đường nông nghiệp tại Arava gắn liền với một công trình xứng đáng ghi nhận như một kỳ công mà con người đã tạo ra giữa xa mạc: Bể chứa nước khổng lồ mang tên Shizaf. Với khả năng dự trữ 150.000 m3 nước sạch, bể chứa này có nhiệm vụ cấp nước sạch cho sinh hoạt và tưới tiêu. Bể được thiết kế để tích trữ nước từ giếng khoan vào thời điểm nhu cầu giảm. Bể có đáy chìm 3,5 m dưới mặt sa mạc và chia thành nhiều lớp khác nhau, tạo nên bề mặt nổi 10m. Một khối lượng công việc khổng lồ được thực hiện để đào bỏ 320.000 m3 đá và đất sa mạc. Độ sâu của giếng khoan lên tới 1,5 km mới tới túi nước ngầm. Kỹ thuật thiết kế đặc biệt của bể chống lại chế độ bốc hơi tự nhiên cũng như thu gom nước một cách hoàn hảo. Điều kiện tự nhiên của Israel đặc biệt khô hạn với lượng mưa rất thấp và thay đổi theo từng mùa: Phía Bắc quốc gia này lượng mưa khoảng 800 mm/năm và ở phía Nam chỉ khoảng 50 mm/năm. Mùa mưa kéo dài từ tháng 11 đến khoảng tháng 3 năm sau và lượng bốc hơi tự nhiên lên tới 1.900-2.600 mm/năm. Không có gì ngạc nhiên khi nước ngọt ở Israel được coi như vàng trắng và được quản lý một cách chặt chẽ hơn bất kỳ nơi nào trên thế giới. Chính phủ xây dựng hẳn một bộ luật để đo lường mức tiêu thụ nước, kiểm soát việc khai thác nước ngầm, ngăn chặn ô nhiễm nước. Công nghệ xử lý nước của Israel thuộc hàng hiện đại nhất thế giới với tỉ lệ tái chế tới 75%. Dọc ngang Israel, ở những thành phố lớn hay những vùng nông thôn, hoang mạc, hệ thống tưới nước hoàn hảo đến mức gần như không bỏ phí một giọt nước nào. Đại diện công ty công nghệ tưới NaanDanJain cho biết 75% hệ thống nước nông nghiệp của Israel áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, 25% còn lại tưới nước bằng ống dẫn và vòi tưới các loại phun mưa nhỏ, không hề có chế độ tưới ngập nước. Israel cũng là quốc gia phát minh ra hệ thống tưới nước nhỏ giọt điều khiển bằng máy tính, kết hợp với các thiết bị kiểm soát độ ẩm trong đất, có thể tính toán chính xác nhu cầu nước và tiết kiệm tối đa. Tại công ty Netafim, người viết được chứng kiến những thành quả đáng ngạc nhiên về hiệu quả của việc sử dụng công nghệ tưới nhỏ giọt của Israel trên khắp các dự án ở những vùng khô hạn trên thế giới. Hệ thống ống dẫn nước như những mao mạch dẫn tới từng gốc cây, được vận hành chính xác bằng công nghệ cao cũng như sử dụng tối ưu năng lượng mặt trời. “Đạt năng suất cao hơn với chi phí thấp hơn” (grow more with less) là khẩu hiện của Netafim và có lẽ cũng là hướng đi của phần còn lại của thế giới, khi nguồn tài nguyên nước đang ngày càng suy giảm. Israel giải quyết được sự thiếu nước, biến nước thành tài sản, đang dẫn đầu thế giới về tái chế nước thải, hơn 70% lượng nước được tái chế, gấp 3 lần quốc gia đứng thứ hai Tây Ban Nha.

“Cây đũa thần” khoa học

Một con số dễ hình dung về năng lực của “cây đũa thần” khoa học. Năm 1950, một nông dân Israel cung cấp thực phẩm đủ cho 17 người, hiện đã là 90 người. Một hecta đất hiện cho 3 triệu bông hồng, hay 500 tấn cà chua/vụ. Một con bò cho tới 11 tấn sữa/năm – mức năng suất mà không một nước nào trên thế giới có được. Những thực tế tại công ty NaanDanJain đã đem lại một bài học khác về sự phối hợp: nhà khoa học, nhà doanh nghiệp có sự tách biệt khó phân định với nhà nông. Đa phần các nước nhập khẩu công nghệ của NaanDanJain chỉ biết rằng đây là một trong những công ty hàng đầu Israel chuyên về giải pháp tưới, hệ thống công nghệ kiểm soát khí hậu nhà kính, mà không biết rằng chính công ty cũng đang sở hữu những đồn điền rộng lớn, nơi chính những tiến bộ khoa học của công ty được triển khai đầu tiên, nhằm đảm bảo sự thích ứng hoàn hảo nhất đối với nhu cầu của người trồng trọt. Một trong những lợi thế của sự phối hợp giữa khoa học và nhà nông tại Israel là tính cộng đồng rất cao. Nhà khoa học rất gần gũi với đồng ruộng và nhiều trong số họ cũng chính là nông dân hoặc giữ vai trò tư vấn trực tiếp cho nông dân. Các trung tâm nông nghiệp lớn, thậm chí cả các “làng nông nghiệp” (từ địa phương là kibbutz) đều có sự xuất hiện của các phòng nghiên cứu hoặc đại diện của các viện khoa học. Những giống cây mới hay các nghiên cứu mới về hệ thống nhà kính trước hết được thí nghiệm, kế đó sẽ áp dụng thử nghiệm với một số nhỏ hộ nông dân bằng nguồn vốn hỗ trợ của hệ thống tài chính vi mô hoặc từ chính quỹ của viện thí nghiệm, trước khi triển khai thương mại đại trà. Tại Israel phần lớn các nhà khoa học nông nghiệp làm cho chính phủ. Có tới hơn 60% các công trình nghiên cứu nông nghiệp là của Cơ quan Nghiên cứu Nông nghiệp hay trung tâm Volcani thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Israel cũng là nước có mức đầu tư cho nghiên cứu thuộc loại lớn nhất thế giới với gần 100 triệu USD mỗi năm, chiếm khoảng 3% tổng sản lượng nông nghiệp quốc gia. Nguồn lực này đến từ ngân sách và cộng động (50 triệu USD/năm), các hợp tác quốc gia song phương (12 triệu USD/năm), các tổ chức nông nghiệp cấp địa phương và quốc gia (6 triệu USD/năm) thông qua nguồn lợi từ thu hoạch cây trồng. Khu vực tư nhân cũng đóng góp khoảng 25 triệu USD hàng năm. Nguồn lực này được cung cấp trực tiếp cho việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm ứng dụng và các nhà đầu tư giữ bản quyền sáng chế. Phần lớn các nghiên cứu đều do những công ty sản xuất sản phẩm đầu tư, như hệ thống tưới tiêu, phân bón, nhà kính… triển khai. Sự phối hợp giữa kinh doanh và nghiên cứu đảm bảo cho các nhà khoa học một mức ưu đãi đủ để phát huy tối đa năng lực hoạt động chuyên môn. Thậm chí các chuyện các chuyên gia nông nghiệp đi tư vấn trực tiếp cho các nông trại là điều không hiếm.

Việc chăn nuôi tại Israel:

Nuôi cá trên sa mạc Khi đào giếng sâu gần nửa dặm, người Israel phát hiện nguồn nước ấm mặn. Một giáo sư đại học chỉ ra đây là nguồn nước hoàn hảo để nuôi cá nước ấm. Các nông trang bơm nước nóng 37 độ vào trong bể, nuôi cá thương mại. Nước chứa chất thải của cá được tưới cho rau, cây ăn quả. Nhờ vậy, nước được sử dụng tới 2 lần thay vì dùng 1 lần rồi bỏ. Những con bò có giáo dục AfiMilk chính là công ty đã mang lại cho Israel thương hiệu độc tôn trong ngành chăn nuôi bò sữa, đặc biệt là ở khu vực châu Á, nơi mà thói quen uống sữa đang được hình thành. Những công nghệ của AfiMilk đã và đang giúp người nông dân chăn nuôi bò sữa kiểm soát được loại sữa đang được sản xuất từ trang trại của mình; cũng như kiểm soát được liệu mỗi con bò đã có đủ dinh dưỡng không, sữa bò có đủ lượng protein tiêu chuẩn không, tình trạng sức khỏe của bò ra sao, mỗi con bò đang cần được chăm sóc thế nào… Hệ thống giám sát thời gian thực do AfiMilk sản xuất đã giúp người nông dân đảm bảo duy trì chất lượng và sản lượng, đồng thời đáp ứng những nhu cầu cơ bản của đàn bò sữa. Ở trang trại nuôi bò sữa của Kibbutz Mashabbe Sade thuộc vùng Nagev, bò được huấn luyện rất kỹ, cứ đến giờ là tự tìm đường về trạm cho sữa, thậm chí không cần người dẫn dắt. Họ gọi những con bò này là “bò có giáo dục”. Tiện nghi cho chó Israel đã phát triển một loạt các sáng tạo với những sản phẩm out of the box (những sản phẩm sáng tạo không gò bó theo khuôn phép) cho những người nuôi chó trên toàn thế giới, từ DogTV (kênh truyền hình dành cho chó) đến pooper-scooper (một thiết bị mang tính cách mạng giúp bạn tự động dọn sạch phân chó – đã có trên thị trường). Khi bạn đi ra ngoài và để chú chó của mình ở nhà một mình, chúng sẽ không còn cảm thấy chán nhờ vào kênh DogTV – kênh truyền hình dành cho những chú chó đã đạt những thành công phi thường của Israel . Và khi bạn lái xe, một việc không ai muốn làm đó là dọn phân cho những chú chó, sẽ trở nên dễ dàng với thiết bị của Paulee CleanTec: biến chất thải thành chất không màu, không mùi, bột vô hại chỉ với một nút nhấn. Dẫn đầu thế giới về công nghệ sạch Họ được xếp hạng cao nhất với chỉ số 4,34, tiếp theo là Phần Lan 4,04, Mỹ 3,67, Thụy Điển 3,55 và Đan Mạch 3,45. Trong vòng 3 năm qua, Israel có 19 công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ sạch được lọt vào danh sách rút gọn của GCII. “Israel đứng đầu chỉ số năm 2014. Ngoài bản năng sinh tồn, đất nước này còn tạo ra nền văn hóa, giáo dục và những nền tảng cần thiết khác để nuôi dưỡng sự sáng tạo”, báo cáo cho biết.

Những điều hay ho về con người, tính cách, bản sắc văn hóa và nền kinh tế:

Kinh doanh từ niềm đam mê sáng tạo nên cái mới, chứ không hẳn vì tiền TS. Ze’ev Ganor, một giảng viên cao cấp tại Viện Công nghệ Technion-Israel và đồng sáng lập của Urginea Ventures, người đã phân tích dữ liệu về các doanh nhân nối tiếp ở Israel từ năm 2005 nói rằng: Hiện tượng một doanh nhân thành lập nhiều công ty rất phổ biến ở Israel. Khoảng 10% doanh nhân Israel có ít nhất hai công ty trở lên, gấp đôi con số 5% ở Mỹ. Tương tự như vậy, có khoảng 7,5% các doanh nhân Israel khởi nghiệp từ ba công ty hoặc nhiều hơn, trong khi chỉ có 3,75% các doanh nhân Mỹ làm như vậy. Trên sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ, số doanh nghiệp Israel nhiều hơn cả 4 nước Nhật Hàn Trung quốc và Sing cộng lại. Không ít những ông chủ khổng lồ nhất thế giới có mặt trên đất nước này đến từ Mỹ, Ấn độ, Đức… Xuất khẩu hướng vào thị trường cao cấp và sản phẩm mà Israel thu lợi nhuận cao nhất là bán các ý tưởng, được kết hợp chặt chẽ từ hai yếu tố sáng tạo và táo bạo. Và hình như, đây chính là tinh thần Do thái. Israel có tỷ lệ doanh nhân bình quân đầu người cao hơn bất kì một quốc gia nào khác. Vậy đâu là những yếu tố thúc đẩy sự thành công của họ? “Tôi cho rằng giá trị chung cơ bản mà những người liên tục tạo ra các công ty khởi nghiệp nằm ở sự đam mê tạo ra giá trị mới chứ không phải đam mê kiếm tiền. Kiếm tiền chỉ là một yếu tố phụ, không phải là mục tiêu phấn đấu của những doanh nhân tiếp nối ở Israel.” GS. Amnon Shashua của Đại học Hebrew, người sáng lập ra các công ty Cognitens, OrCam và Mobileye nói. Hay như theo cách mà ông Wurtman giải thích thêm về triết lý kinh doanh của họ: “Điều khiến bạn thích thú không phải ở việc tạo ra của cải, mà là tạo ra những cái mới.” “Đặc điểm của những doanh nhân tiếp nối là họ không bao giờ ngừng liên kết những ý tưởng mới vào doanh nghiệp mới và họ coi trọng cuộc hành trình của mình hơn là cái đích. Theo tôi, đây là một đặc điểm mang tính dân tộc, vì bản thân tôi đã luôn xem những gì tôi làm như là một phần của cuộc hành trình để phục vụ nhà nước Do Thái. Thành công, theo tôi, được đo bởi số lượng việc làm có chất lượng được tạo ra.” Wurtman khẳng định. Chuyện nói và chuyện làm Khi người Israel có ý tưởng, anh ta sẽ triển khai nó ngay trong tuần. Tổng thống S. Peres, người đã sang Việt Nam, nói thế này: diễn văn rất hay, nhưng anh định làm gì tiếp theo?. Tỉ phú hàng đầu Israel , ông Stef Wertheimer, lời khuyên đầu tiên với người Việt cũng là, nói ít thôi làm nhiều lên. Ông là nhà sản xuất vũ khí và chủ một khu công nghệ còn đẹp hơn bất cứ công viên giải trí nào ở Việt Nam. Điều này hơi ngược với triết lý của ta khi bắt đầu kinh doanh cần phải có kinh nghiệm. Người Israel không cần kinh nghiệm, họ cần ý tưởng nhiều hơn, và sẵn sàng thất bại để học hỏi từ thất bại đó. Người Israel mê sáng tạo, và không sợ trí tưởng tượng. Họ biết kinh nghiệm là quý báu, nhưng kinh nghiệm dễ thành lối mòn. Họ không ngại thay đổi, luôn hướng về phía trước, không nằm im gặm nhấm thành công quá khứ. Họ biết “nỗi sợ hãi mất mát luôn lớn hơn niềm hy vọng nhận được” để bỏ đi cái cũ không còn phù hợp, kiến tạo cái mới cho hiện tại và tương lai. Trong những buổi gặp mặt cựu binh hay bạn học, họ ít hồi tưởng về quá khứ huy hoàng, mà hướng về tương lai phía trước. Những đơn vị thành công thì thuyết trình về công ty để người khác được chia sẻ kinh nghiệm. Họ xây dựng mạng luới làm ăn, kiến tạo những cơ hội kinh doanh. Tiếp nhận sự khác biệt và đa dạng trong cộng đồng Một trong những giá trị của Israel đó là lịch sử dân tộc. Chỉ với khoảng 8 triệu dân nhưng lại có nguồn gốc từ 70 nước trên toàn thế giới. Họ là quốc gia duy nhất thực thi luật di trú mà bất cứ người Do thái nào đặt chân lên Israel, ngay lập tức trở thành người Israel. Họ biết chiêu dụ những người Israel sống ở nước ngoài về phục vụ tổ quốc, trọng dụng họ và không bao giờ bỏ rơi họ. Israel thực sự là một đất nước đa dạng về văn hóa, sắc tộc, ngôn ngữ, nguồn gốc. Vì là nạn nhân của chủ nghĩa bài Do thái, họ thấu hiểu việc tôn trọng sự đa dạng quan trọng như thế nào. Chính vì vậy, sự khác biệt không cản trở họ, mà ngược lại là nguồn gốc của sự sáng tạo. Đây chính là cốt lõi khởi tạo mọi thành công của người Israel.

image

Chuyện người lãnh đạo

Quá trình tuyển chọn lãnh đạo của Israel dựa trên tài năng chứ không phải dựa trên mối quen biết hay sức mạnh tài chính. Quá trình tuyển chọn rất minh bạch và dân chủ. Cộng với văn hóa tranh luận và đặt câu hỏi “tại sao ông là sếp của tôi; tại sao tôi không phải là sếp của ông?” đầy thách thức, làm cho người sếp không đủ tài năng sẽ phải nhường chỗ cho người khác. Quá trình này giúp tìm ra được người lãnh đạo tốt nhất cho công ty, tập đoàn hay chính phủ. Khi có lãnh đạo giỏi, việc trao quyền cho cấp dưới được thực hiện dễ dàng hơn, các thông tin, ý tưởng, giải pháp được đến từ nhiều người hơn là chỉ một số người có trách nhiệm. “Mục tiêu của nhà lãnh đạo là tối đa hóa sự chịu đựng – trong khi khuyến khích sự bất đồng chính kiến.” Là một phương châm lãnh đạo rất sâu sắc. Tinh thần này có nghĩa, lãnh đạo phải chịu được những điều “chướng tai gai mắt”, những khác biệt thậm chí bất đồng, thì nhân viên mới thỏa sức sáng tạo. Còn nhân viên, phải phát huy tính tự chủ độc lập của mình, không sợ khác biệt về nhận định hay giải pháp, vì đó chính là khởi nguồn của sáng tạo. Văn hóa này đã nuôi dưỡng tinh thần chiến đấu và hướng tới cái mới hơn, tốt hơn và hiệu quả hơn. Ở Israel, các sinh viên đại học nói chuyện với giảng viên, nhân viên thách thức ông chủ, binh lính chất vấn sĩ quan chỉ huy, thư ký sửa lưng các bộ trưởng, đây không phải là sự cả gan, mà là điều hết sức bình thường. Ai mới tới Israel thường có cảm giác người bản xứ rất thô lỗ, thẳng thắn quá trớn. Nhưng nếu hiểu được bản chất và văn hóa của người Israel thì ta sẽ cảm thấy thoải mái, xem đây là biểu hiện của sự chân thành. Hiện tượng cấp dưới có quyền đưa ra quyết định vượt cấp trong quân đội Israel là kết quả của nhu cầu thực tế cũng như bản chất của lực lượng này. Việc quân đội Israel có ít chỉ huy, đồng nghĩa với việc có nhiều sáng kiến hơn đến từ binh lính cấp dưới. Mức độ trao quyền hạn vượt cấp trong quân đội Israel đã làm lãnh đạo các quốc gia ngạc nhiên. Giá trị của binh lính Israel không phụ thuộc quân hàm, mà được quyết định bởi năng lực của họ. Ở đây, bí quyết lãnh đạo là niềm tin của binh lính đối với chỉ huy của mình. Nếu không có niềm tin, binh lính sẽ không bao giờ tuân phục. Trong doanh trại quân đội Israel, các viên tướng, sĩ quan và binh lính thường ngồi quây quần bên nhau, ít kiểu cách nhưng thân thiện và bao dung hơn. Đó là tinh thần Chutpah trong quân đội. Điều này lý giải tại sao Shvat Shaket, một người đã sống nhiều năm trong quân đội, có thể giảng cho chủ tịch PayPal về sự khác nhau giữa “người tốt và kẻ xấu” trên internet. Hay nhóm kỹ sư Israel của Intel thực hiện cuộc cách mạng lật đổ kiến trúc cơ bản của sản phẩm của chính công ty mình. Tinh thần chiến đấu của người Israel không chỉ được thể hiện trên chiến trường, bàn ngoại giao, mà còn thẫm đẫm vào công việc kinh doanh của họ. Khi bị ban lãnh đạo Intel từ chối giải pháp làm nguội con chíp, nhóm làm việc Israel không chịu lùi bước. Họ kiên trì thuyết phục, cải tiến và chứng minh viễn kiến và giải pháp của họ là đúng, tạo bước ngoặt cho Intel và thế giới khi đưa ra các sản phẩm chip mới. Trong những công ty khởi nghiệp, khi thất bại họ “thất bại có tính xây dựng” hay “thất bại thông minh”, cộng với tính khoan dung của người Israel, nên những người thất bại được trao cơ hội làm lại. Theo thống kê, những người đã thất bại lần đầu mà khởi nghiệp lại, tỉ lệ thành công của họ sẽ tăng lên 20%. Đây chính là lý do góp phần để Israel thành một quốc gia khởi nghiệp.

Và những điều lạ lùng khác nữa…

Mô hình kinh tế Kibbutz Về kinh tế, mô hình kinh tế Kibbutz được hình thành từ những năm 1960 và tới nay vẫn còn duy trì hiệu quả. Đây là mô hình tổ chức nông-công nghiệp nông thôn độc nhất vô nhị trên thế giới chỉ có tại Israel. Hiện nay trên toàn Israel có khoảng 270 Kibbutz, trung bình mỗi Kibbutz này có trên dưới 300 xã viên hoạt động tương tự như nhau, sở hữu những cánh đồng trồng cây nông nghiệp, trại chăn nuôi gia súc, các nhà máy chế biến sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp nhẹ như sản xuất bột giạt, đồng hồ đo nước xuất khẩu, van và khớp nối ống nước… Mọi thành viên của gia đình các xã viên được cung cấp miễn phí hai bữa ăn sáng và trưa tại một bếp ăn tập thể giữa làng. Riêng bữa tối các gia đình tổ chức ăn ở nhà để cho gắn bó tình cảm giữa các thành viên trong gia đình mình. Buổi sáng, các xã viên và trẻ em trong làng lũ lượt kéo đến các nhà ăn tập thể dùng bữa sáng. Nhà ăn được tổ chức hiện đại và sang trọng với đầy đủ các món ăn cao cấp không khác mấy so với các phòng ăn ở khách sạn 5 sao. Sau khi ăn xong, mỗi người tự mang bát đĩa, khay, thìa đến những chỗ quy định để “tổ bếp núc” rửa. Sau đó, trẻ em thì đến trường, người lớn đến nơi làm việc. Khoảng 12h30 trưa, trẻ em đi thẳng từ trường học tới nhà ăn, cùng người lớn dùng bữa trưa. Các gia đình không nhất thiết ngồi ăn cùng bàn, họ thoải mái tự chọn món mình thích và tùy chọn chỗ ngồi trong bữa ăn, không hạn chế số lượng và hoàn toàn theo nhu cầu. Ngoài ra còn những điều cực kỳ lý thú, việc giặt giũ của mỗi gia đình được phụ trách bởi một tổ có tên “tổ giặt giũ” đảm nhiệm. Họ phân loại quần áo, dùng máy móc giặt sấy và trả về cho mỗi gia đình theo số thứ tự được đánh dấu của mỗi nhà. Các xã viên cũng không cần mua ô tô khi các Kibbutz luôn có sẵn khoảng 60 ô tô con các loại để tại bãi đậu xe có người trông coi. Ai cần đi xe chỉ việc chọn xe, đăng kí trên website và tới bãi để lấy xe chạy thoải mái. Ngoài ra, các khoản như xăng, sửa chữa và các chi phí khác hoàn toàn do Kibbutz chịu trách nhiệm. Nếu thích một loại xe nào đó khác, chỉ việc yêu cầu, Kibbutz sẽ chịu trách nhiệm đi thuê xe cho bạn, và đương nhiên, hoàn toàn miễn phí, Kibbutz sẽ thanh toán cho bạn. Kibbutz còn xây dựng và cấp nhà miễn phí cho các gia đình xã viên. Khi cần mở rộng hoặc muốn cải tạo theo ý mình, chủ nhà trao đổi với ban quản trị, sau đó sẽ có một đội xây dựng đến thực hiện theo yêu cầu của chủ nhà, Kibbutz thanh toán chi phí toàn bộ, bao gồm cả tiền điện, nước, gas sinh hoạt trong các gia đình. Mỗi căn nhà này ở Mashabbe Sade là một biệt thự cao cấp, đầy đủ tiện nghi. Ngày Shabbat bình yên Chiều thứ sáu, đường phố ở Haifa vắng tanh, mọi người đều về nhà để chuẩn bị một bữa tối linh đình cho gia đình. Các cửa hàng, siêu thị, công sở đều đóng cửa, thậm chí các phương tiện giao thông công cộng cũng ngưng hoạt động. Người lần đầu đến Israel đúng những ngày này sẽ cảm thấy bất ngờ và hụt hẫng. Muốn mua sắm hay đi chơi đều phải chuẩn bị từ đầu hoặc giữa tuần. Nếu chẳng may phải đi đâu, phương tiện công cộng duy nhất là taxi với giá 5 shekel (tiền Israel, bằng khoảng 5.000 đồng VN). Một người dân tên Roi Ariel cho biết, theo phong tục, người Israel thường ở nhà nghỉ ngơi, thư giãn, đọc sách, đi thăm người thân hoặc bạn bè, đi du lịch nhân ngày Shabbat. Cánh thanh niên tận dụng những ngày Shabbat để đi ra biển hoặc khám phá những thành phố mới. Roi Ariel đang trong thời gian quân ngũ và phục vụ trong hải quân. Tham gia quân đội cũng là cách các chàng trai, cô gái xứ sở này có được một khoản thu kha khá. Sau 3 năm tại ngũ, họ sẽ dùng số tiền tiết kiệm được để đi du lịch hoặc đăng ký học tại một trường đại học nào đó. Và trường đại học tại Israel thì có chất lượng không thua kém bất cứ đại học danh tiếng nào trên thế giới. Theo lời Erik – một người dân Israel thì, đàn ông Israel không có thói quen tụ tập tại các quán bar sau giờ làm việc, trừ những ngày cuối tuần. Hầu hết đều trở về nhà, giúp đỡ vợ những công việc gia đình, xem tivi, đọc sách và ngủ. Làm việc quên giờ giấc cũng là một đặc tính nữa của người Israel. Chắt chiu trong cuộc sống thường ngày, nhưng bù lại họ có niềm đam mê trong việc du lịch và khám phá những vùng đất khác. Chả thế mà người Israel được xem là dân tộc đi du lịch nhiều nhất thế giới.

Tạm kết

Quả thật là lý thú và kỳ diệu, đất nước này, những con người nơi đây. Họ có xứng đáng cho chúng ta học hỏi, từ công việc nông nghiệp, cách dụng người tài, khả năng sáng tạo tuyệt đỉnh cho đến thói quen sinh hoạt thường ngày? Thật đáng khâm phục đúng không? Con người Israel với khả năng kinh doanh tuyệt vời và những vĩ nhân ảnh hưởng lớn đến thế giới thì chắc hẳn bạn nào yêu thích kinh doanh và từng đọc các cuốn sách “Bí mật người Do Thái dạy con làm giàu, Tủ sách của người Do Thái…” đều được biết. Tuy nhiên, thật không thể ngờ đi sâu vào đất nước ấy lại có nhiều điều thú vị đến vậy. Thiết nghĩ, Việt Nam ta cũng là một quốc gia nông nghiệp thì ta nên học hỏi đất nước này. Ta có một nền tảng tốt hơn, tại sao ta lại không thể làm tốt hơn? Phải chăng cũng vì cái nền tảng tốt đẹp sẵn có mà ta không còn cần phấn đấu và sáng tạo nữa? Thật đáng tiếc, theo một bản tin mới đây, thì mặc cho bầu Đức đã và đang triển khai rất nhiều công nghệ nông nghiệp hiện đại từ từ đất nước này, thì Bộ Công Thương của chúng ta sau một hồi nghiên cứu đã quyết định chọn các tư vấn viên đến từ… Trung Quốc để tư vấn cho nền nông nghiệp nước nhà. (!) Thật sự là không còn gì để nói…

Phi Tuyết

Các nguồn tham khảo:

  • https://www.facebook.com/IsraelinVietnam
  • http://nld.com.vn/phong-su-ky-su/shabbat-binh-yen-195204.htm
  • http://reds.vn/…/4771-chu-nghia-cong-san-kieu-israel
  • http://embassies.gov.il/hanoi/AboutTheEmbassy/
  • Các thông tin tổng hợp từ cuốn sách “Quốc gia khởi nghiệp” của Dan Senor và Saul Singer.