Tu chính Án 14 – Phương án D của Dân chủ ngăn chặn Trump tái tranh cử?
(Tổng hợp) – Trong khi kêu gọi ngày càng gia tăng về việc truất phế Tổng thống Donald Trump ngay lập tức và cấm ông ta tái tranh cử bằng con đường Tu chính Án 25 do Phó Tổng thống Mike Pence khởi sự, hoặc do Quốc hội luận tội, có viễn cảnh khác không cần bất cứ hành động nào, trong đó ông Trump có thể đã bị cấm tái tranh cử hoặc giữ chức vụ trong tương lai theo Điều 3 Tu chính án 14.
Được Quốc hội Mỹ thông qua vào năm 1866 và được phê chuẩn vào tháng 7 năm 1868, Tu chính Án 14 nổi tiếng cho quyền công dân và luật pháp bảo vệ bình đẳng đối với tất cả những ai được sanh ra hoặc được nhập tịch Hoa Kỳ, ngay cả đối với người Da đen tự do hoặc nô lệ trước đây.
Tu chính Án 14 lại có Điều 3 không liên quan đến vấn đề trên. “Những ai với tư cách là thành viên của Quốc hội, hoặc một viên chức của Hoa Kỳ, hoặc một thành viên của một cơ quan lập pháp tiểu bang, hoặc viên chức hay tư pháp của bất cứ một tiểu bang nào đã tuyên thệ ủng hộ Hiến pháp của Hoa Kỳ nhưng lại tham gia các cuộc nổi dậy hay phiến loạn chống lại Hiến pháp hoặc hỗ trợ hay úy lạo kẻ thù, thì không thể làm Thượng nghị sĩ hoặc Dân biểu Quốc hội, hoặc đại cử tri của Tổng thống hoặc Phó Tổng thống, hoặc phụ trách cơ quan, dân sự hay quân sự, của Hoa Kỳ hay tiểu bang nào đó để ủng hộ Hiến pháp Hoa Kỳ.” Nhưng Quốc hội có thể bác bỏ nghiêm cấm này với 2/3 số phiếu mỗi Viện.
Trong cuối tuần qua, mối quan tâm với Điều 3 Tu chính Án 14 ngày càng lớn, vượt ra ngoài phạm vi lịch sử, với Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân chủ – California) và ít nhất một nữ Dân biểu đưa chiến lược này ra bàn luận nhằm mục đích truất phế và cấm ông Trump quay trở lại văn phòng liên bang. Vào thứ Hai, Pelosi cảnh báo, Hạ viện sẽ bỏ phiếu luận tội Tổng thống Donald Trump lần hai nếu Phó Tổng thống Mike Pence không sử dụng Tu chính Án thứ 25 vào thứ Tư.
Một số khác muốn sử dụng Tu chính Án 14 để chống lại các nhà lập pháp Quốc hội đã ủng hộ những cáo buộc vô căn cứ về bầu cử bị đánh cắp khỏi ông Trump, và các cuộc biểu tình dẫn đến tấn công chết người ở Điện Capitol.
“Để bảo vệ Hiến pháp và nền Dân chủ của chúng ta,” Pelosi gởi cho đồng nghiệp trong lá thư có nêu ra Tu chính Án 14. “Chúng ta sẽ hành động khẩn trương, vì vị Tổng thống này cho thấy mối đe dọa hiện hữu đối với cả Hiến pháp và nền Dân chủ.”
Tuy nhiên, dùng Tu chính Án thứ 14 để kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống của ông Trump là điều chắc chắn không thể, vì không có cơ chế truất phế trong điều khoản. Tu chính Án có thể được sử dụng để ngăn Trump hoặc những chính trị gia khác, những người đã ủng hộ bạo loạn, không được nắm giữ chức vụ liên bang lần nữa.
– Một luật dành cho những người Liên minh miền Nam như Jefferson Davis có thể áp dụng cho Donald Trump. Ảnh: Cục lưu trữ và hồ sơ quốc gia / Getty Images
