November 30, 2025
Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ngày 28 Tháng Mười Một đã chính thức bác bỏ yêu cầu tại ngoại của cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, khẳng định ông sẽ tiếp tục bị giam giữ tại nhà tù của ICC ở thành phố The Hague, Hà Lan, cho đến khi phiên xét xử về tội ác chống loài người bắt đầu.
Theo AFP, nhóm luật sư của Duterte lập luận rằng ông hiện 80 tuổi, sức khỏe yếu, trí nhớ và khả năng nhận thức suy giảm nghiêm trọng — đủ điều kiện để được tại ngoại nhân đạo. Tuy nhiên, hội đồng phúc thẩm của ICC bác bỏ yêu cầu này, nhấn mạnh rằng tuổi tác và tình trạng sức khỏe không phải là lý do hợp pháp để thay đổi lệnh giam. Tòa tuyên bố: “Không có bằng chứng cho thấy việc tiếp tục giam giữ ông Duterte sẽ gây nguy hiểm tức thì cho tính mạng hoặc sức khỏe của ông.”
Phiên điều trần được tổ chức mà không có mặt cựu tổng thống. Ông Duterte bị bắt đầu tháng 3 vừa qua, sau thời gian dài né tránh lệnh truy nã quốc tế. Hiện ông đang bị giam giữ tại cơ sở của ICC, nơi từng giam các tội phạm chiến tranh nổi tiếng như Slobodan Milošević hay Charles Taylor.
Vụ án của Duterte bắt nguồn từ chiến dịch “War on Drugs” – chiến dịch “bàn tay sắt” chống ma túy do ông phát động từ khi còn là Thị trưởng Davao (2011–2016) và sau đó mở rộng ra toàn quốc trong nhiệm kỳ tổng thống (2016–2022). Dưới danh nghĩa “dọn sạch tội phạm,” hàng chục ngàn người đã bị giết trong các vụ hành quyết không qua xét xử, phần lớn là người nghèo sống ở khu ổ chuột Manila.
Các tổ chức nhân quyền quốc tế, bao gồm Human Rights Watch và Amnesty International, đã nhiều lần cáo buộc ông Duterte và lực lượng cảnh sát Philippines phạm tội ác chống lại loài người — bao gồm giết người có hệ thống, tra tấn và che giấu bằng chứng. Chính phủ Manila dưới thời Duterte bác bỏ mọi cáo buộc, thậm chí rút Philippines khỏi ICC năm 2019 nhằm “tránh sự can thiệp của phương Tây.”
Tuy vậy, ICC khẳng định họ vẫn có thẩm quyền truy tố đối với các hành vi phạm tội xảy ra khi Philippines còn là thành viên của tòa án quốc tế này. Đến nay, ông Duterte đang đối mặt với ba cáo buộc tội ác chống loài người, bao gồm giết người có hệ thống, đàn áp chính trị, và tra tấn.
Động thái mới nhất của ICC được giới quan sát xem là đòn giáng mạnh vào hình ảnh của một nhà lãnh đạo từng tự nhận là “người cứu rỗi dân tộc khỏi ma túy.” Đối với nhiều người dân Philippines, đặc biệt là các gia đình nạn nhân, phán quyết này mang lại phần nào công lý sau gần một thập niên đau thương.
Tuy nhiên, trong mắt những người ủng hộ Duterte — vốn vẫn còn đông đảo — đây lại là “âm mưu chính trị” của phương Tây. Họ cho rằng ICC đang “xét xử một người yêu nước” và “xúc phạm chủ quyền quốc gia.” Dù vậy, với lệnh giam giữ được giữ nguyên và thời gian xét xử sắp tới, con đường trở lại tự do của Rodrigo Duterte xem ra ngày càng xa vời — như chính di sản sắt máu mà ông từng gieo rắc lên quê hương mình.