Nguyễn Phan
Bà Maria Corina Machado thắng giải Nobel Hòa bình 2025 và ý nghĩa của sự kiện
Khoảng 60 phút trước có tin bà Maria Corina Machado thắng giải giải Nobel Hòa bình năm nay vì những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc thúc đẩy dân chủ và nhân quyền tại Venezuela, bất chấp nguy hiểm cá nhân và áp lực chính trị.
Bà Machado, sinh năm 1967 tại Venezuela, là một kỹ sư và chuyên gia tài chính, đồng thời là một trong những khuôn mặt đối lập nổi bật nhất trên chính trường Venezuela hiện tại. Bà khởi đầu sự nghiệp xã hội vào năm 1992 khi sáng lập Quỹ Atenea, tổ chức hỗ trợ trẻ em đường phố tại thủ đô Caracas. Năm 2002, bà cùng các cộng sự thành lập Súmate, một tổ chức phi chính phủ chuyên giám sát bầu cử và vận động cho các cuộc bầu cử tự do, công bằng. Những hoạt động này đã đặt nền móng cho vai trò chính trị của bà trong những năm sau đó.
Năm 2010, bà Machado được bầu vào Quốc hội Venezuela với số phiếu kỷ lục, thể hiện sự ủng hộ rộng rãi từ công chúng. Tuy nhiên, đến năm 2014, bà bị chính quyền trục xuất khỏi Quốc hội, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc đấu tranh dân chủ của bà. Không chùn bước, bà tiếp tục lãnh đạo đảng đối lập Vente Venezuela và đồng sáng lập liên minh Soy Venezuela vào năm 2017, với mục tiêu thống nhất các lực lượng dân chủ trong nước vốn chia rẽ khá nặng nề.
Năm 2023, bà tuyên bố tranh cử tổng thống cho kỳ bầu cử năm 2024, nhưng bị chính quyền cấm tham gia. Thay vì rút lui, bà ủng hộ ứng viên thay thế Edmundo González Urrutia, giúp phe đối lập duy trì sự đoàn kết và tiếp tục cuộc vận động dân chủ. Dù chính quyền tuyên bố chiến thắng, phe đối lập đã thu thập bằng chứng cho thấy kết quả bị thao túng, và bà Machado vẫn kiên trì ở lại trong nước, bất chấp các mối đe dọa đến tính mạng.
Ủy ban Nobel Na Uy đã vinh danh bà với giải Nobel Hòa bình 2025 vì “những nỗ lực không mệt mỏi trong việc thúc đẩy quyền dân chủ cho người dân Venezuela và cuộc đấu tranh nhằm đạt được một quá trình chuyển đổi công bằng và hòa bình từ chế độ độc tài sang dân chủ”. Chủ tịch Ủy ban, ông Jørgen Watne Frydnes, gọi bà là “nhân vật thống nhất chủ chốt trong một phe đối lập từng chia rẽ sâu sắc”, người đã giúp các lực lượng dân chủ tìm được tiếng nói chung trong yêu cầu về bầu cử tự do và chính quyền đại diện.
Giải thưởng này không chỉ là sự ghi nhận cá nhân mà còn mang tính biểu tượng cho phong trào dân chủ tại Mỹ Latinh. Trong bối cảnh dân chủ toàn cầu đang bị thách thức nghiêm trọng, việc trao giải cho bà Maria Corina Machado là lời khẳng định mạnh mẽ rằng cuộc đấu tranh vì quyền tự do, nhân phẩm và công lý luôn được cộng đồng quốc tế trân trọng và bảo vệ.
Dù có lúc giải Nobel hòa bình được trao không đúng người như trường hợp Kissinger và Lê Đức Thọ vào năm 1973, nhưng giải cho bà Machado thì rất hợp lý cho một người phụ nữ mạnh mẽ, dám hy sinh cho xã hội trong nhiều năm trời.
PS: Thủ tướng Đức Friedrich Merz vừa lên tiếng chúc mừng bà Machado và nói: “Những cá nhân can đảm nuôi sống nền dân chủ” để ngợi khen sự can trường của bà trước bạo lực của chế độ độc tài Venezuela.
