Bình luận của nhật báo phố Wall
Linh mục Robert Sirico, ngày 2-5-2025.
Những người cộng sản Trung Quốc tìm cách làm im tiếng nói mạnh mẽ của Hồng Y Zen về tự do. Ông có thể làm nhiều điều tốt hơn ở Rome nếu chọn sống lưu vong, ở lại Roma.
Đức Hồng Y Joseph Zen trong thánh lễ tại Nhà thờ Holy Cross ở Hồng Kông, ngày 24 tháng 5 năm 2022. Ảnh: peter parks/Agence France-Presse/Getty Images
La Mã
Theo truyền thuyết, Thánh Peter, chứng kiến cuộc đàn áp những người theo đạo Thiên chúa dưới thời Hoàng đế Nero , đã rời Rome nhằm tránh bị bách hại nhưng rồi, ông đã chỉ gặp Chúa Jesus trên đường, đi theo hướng ngược lại. “ Domine, quo vadis ?” Peter hỏi—“Lạy Chúa, Chúa đang đi đâu?” Chúa Jesus trả lời, “Ta sẽ đến Rome để chịu đóng đinh lần nữa.” thế là Peter quay lại tiến vào Rome. Quyết định của ông đã đảm bảo cho sự tử đạo anh dũng của ông.
Khi Bắc Kinh siết chặt quyền kiểm soát Hồng Kông, hoàn cảnh của Hồng y Joseph Zen , giám mục danh dự 93 tuổi của thành phố này, đòi hỏi sự chú ý khẩn cấp. Lập trường dũng cảm của ông về nhân quyền, tự do tôn giáo và các giá trị dân chủ đã khiến ông trở thành mục tiêu của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Được phép đến Rome để dự tang lễ của Giáo hoàng Francis , Hồng y Zen hiện phải đối mặt với một lựa chọn quan trọng: trở về Hồng Kông, nơi đang chờ đợi sự đàn áp, hoặc ở lại Rome và tiếp tục làm chứng tiên tri của mình trong sự an toàn.
Biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông, 2014.
Tôi chưa tham khảo ý kiến của Hồng y Zen về vấn đề này, nhưng với tư cách là một linh mục và là bạn của phong trào dân chủ Hồng Kông, tôi thúc giục ông ở lại Rome. Sự hiện diện của ông tại Vatican sẽ là lời khiển trách mạnh mẽ đối với sự áp bức của Bắc Kinh và là ngọn hải đăng hy vọng cho các tín đồ.
Sinh ra tại Thượng Hải, Hồng y Zen đã chạy trốn khỏi chế độ cộng sản khi còn trẻ, cuối cùng trở thành một trong những nhà lãnh đạo Công giáo nổi tiếng nhất Châu Á. Được thụ phong năm 1961, ông giữ chức giám mục Hồng Kông từ năm 2002 đến năm 2009. Giáo hoàng Benedict XVI đã phong ông làm hồng y vào năm 2006. Năm 2022, ở tuổi 90, ông bị bắt và xét xử vì liên quan đến Quỹ cứu trợ nhân đạo 612, một quỹ hỗ trợ những người biểu tình ủng hộ dân chủ. Bị kết án và phạt tiền, ông vẫn liên tục bị đe dọa trả thù thêm. Hồng Kông, từng là trung tâm sôi động của quyền tự do ngôn luận, giờ đây không còn an toàn cho một người có niềm tin như ông nữa.
Đức Hồng y Zen đang dựa vào một cây gậy để hỗ trợ khi ông đến tòa cùng với các bị cáo khác – học giả Hui Po-keung, bên trái, luật sư Margaret Ng và ca sĩ Denise Ho – vào tháng 5-2022. [ảnh của Kin Cheung/AP]
Vatican là trái tim tinh thần và ngoại giao của Giáo hội Công giáo. Nơi đây có thể cung cấp cho Hồng y Zen một chỗ ẩn náu để ông có thể tiếp tục sứ mệnh của mình. Bằng cách ở lại Rome, ông sẽ không rút lui mà định vị lại, khuếch đại tiếng nói của mình trên trường quốc tế. Cuộc đàn áp của Bắc Kinh không chỉ giới hạn trong chính trị mà còn trong tôn giáo. Chế độ này đã thắt chặt quyền kiểm soát đối với cộng đồng Công giáo Hồng Kông và gây sức ép buộc giáo sĩ phải tuân theo chương trình nghị sự của Đảng Cộng sản. Giống như Hồng y người Hungary József Mindszenty , người đã sống lưu vong nhiều năm sau khi phản đối chế độ cộng sản, Hồng y Zen có thể vạch trần những vi phạm này. Sự hiện diện của ông tại Rome sẽ buộc thế giới phải đối mặt với thực tế về cuộc tấn công của Trung Quốc vào quyền tự do tôn giáo. Sự đào tẩu của ông cũng sẽ báo hiệu cho những người Công giáo đang bị bao vây ở Hồng Kông rằng cuộc đấu tranh của họ không bị lãng quên.
Lời chỉ trích của Hồng y Zen về thỏa thuận tạm thời năm 2018 của Vatican với Trung Quốc, mà ông gọi là “bán rẻ” giáo dân Công giáo thầm lặng, nhấn mạnh vai trò của ông như một tiếng nói lương tâm (gióng lên) cho giáo hội. Ở lại Rome sẽ cho phép ông thúc đẩy việc đánh giá lại thỏa thuận bí mật này, đã được gia hạn ba lần và nó khuyến khích Bắc Kinh tăng cường (thêm lên sự) đàn áp giáo hội (ở Trung Cộng).
Trung Cộng sẽ giải quyết sự chia rẽ kéo dài hàng thập kỷ giữa một giáo hội ngầm tuyên thệ trung thành với Vatican và Hiệp hội Công giáo Yêu nước do nhà nước giám sát.
Một số người có thể cho rằng đào tẩu sẽ đồng nghĩa với việc bỏ rơi tín đồ của Hồng Kông. Nửa thế kỷ phục vụ của Hồng y Zen, giảng dạy tại các chủng viện, thăm tù nhân và rửa tội cho những người cải đạo như ông Lai, bác bỏ mọi cáo buộc như vậy. Quyết định ở lại Rome của ông không phải là chạy trốn mà là một lựa chọn chiến lược để bảo vệ khả năng chiến đấu của ông. Vatican có sức nặng ngoại giao để bảo vệ ông, và giáo hoàng mới, nhấn mạnh vào đối thoại với Trung Quốc, có thể chứng minh quyết tâm của mình bằng cách trao cho Hồng y Zen một vai trò chính thức tại Rome, có thể là cố vấn về vấn đề tự do tôn giáo.
Thế giới đang theo dõi. Sự đào tẩu của Hồng y Zen sẽ báo hiệu rằng giáo hội sẽ không khuất phục trước chế độ chuyên chế. Nó sẽ tôn vinh sự hy sinh của các nhà hoạt động dân chủ của Hồng Kông, từ ông Lai đến vô số người biểu tình vô danh đã phải đối mặt với dùi cui và song sắt. Quan trọng nhất, nó sẽ đảm bảo rằng tiếng nói của Hồng y Zen—bắt nguồn từ đức tin, được tôi luyện bởi đau khổ và không lay chuyển trong việc bảo vệ sự thật—tiếp tục vang vọng.
Tôi cầu nguyện rằng Đức Hồng y Zen sẽ chọn Rome, không phải là nơi lưu vong mà là thành trì để tiến hành cuộc chiến đạo đức cho tâm hồn Hồng Kông. Thế giới cần lời chứng của ngài hơn bao giờ hết.
Cha Sirico là chủ tịch danh dự của Viện Acton và là cựu cha xứ của Giáo xứ Thánh Tâm Chúa Giêsu ở Grand Rapids, Mich. Ngài là tác giả bài nhận định trên báo phố Wall, 2-5-2025.
***************************************************************
Thông Tấn Xã Công Giáo CNA, ngày 21 tháng 10, năm 2024
Một báo cáo mới đã làm sáng tỏ sự đàn áp mà 10 giám mục Công giáo ở Trung Quốc phải đối mặt khi họ chống lại nỗ lực kiểm soát các vấn đề tôn giáo của Đảng Cộng sản Trung Quốc kể từ thỏa thuận Trung Quốc-Vatican năm 2018 về việc bổ nhiệm giám mục.
Báo cáo do Nina Shea biên soạn cho Viện Hudson, ghi lại những trải nghiệm đau thương của các giám mục (chui và vốn dĩ) được Tòa Thánh Vatican công nhận trước đây, những người đã bị giam giữ mà không qua thủ tục tố tụng hợp pháp, bị giám sát, bị cảnh sát điều tra và bị trục xuất khỏi giáo phận của họ vì từ chối tuân thủ, gia nhập vào Hiệp hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc (CPCA), một nhóm do nhà nước quản lý do Ban Công tác Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ kiểm soát.
Shea cho biết: “Báo cáo này cho thấy sự đàn áp tôn giáo đối với Giáo hội Công giáo ở Trung Quốc đã gia tăng kể từ thỏa thuận Trung Quốc-Vatican năm 2018 về việc bổ nhiệm giám mục”.
Bà nói thêm: “Bắc Kinh nhắm vào 10 giám mục này sau khi họ phản đối Hiệp hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc, một tổ chức yêu cầu các thành viên phải tuyên thệ độc lập khỏi Tòa thánh”.
Tổ Chức Nhân Quyền Thê Giới, ngày 28 tháng 10, năm 2024.
“Một trụ cột trong “Giấc mơ Trung Hoa” của Tập Cận Bình là nỗ lực của chính phủ nhằm định hướng lại lòng trung thành của người dân đối với Đảng, và do đó là trung thành đối với Tập Cận Bình. Những người thúc đẩy thế giới quan khác, như nhân quyền phổ quát (cho hết mọi người sinh ra), đức tin hoặc tâm linh, đều bị đàn áp và bị cưỡng bức “đi cải tạo”.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền và nhiều tổ chức khác, bao gồm cả những tổ chức trong Giáo hội Công giáo La Mã, đã nhiều lần chỉ trích những thỏa thuận ( thỏa hiệp bí mật giữa Vatican và chính quyền Trung Cộng) đó. Ngay cả sau khi thỏa thuận được ký kết lần đầu, rõ ràng là Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình đã đàn áp rất nhiều, bao gồm cả đối với quyền tự do tôn giáo. Ở Tân Cương, chính phủ đã giam giữ tới một triệu người Duy Ngô Nhĩ và những người Hồi giáo Turkic khác, giám sát toàn bộ dân số và cố gắng xóa bỏ nền văn hóa thiểu số, bao gồm cả việc san bằng hàng nghìn nhà thờ Hồi giáo. Vào ngày 31 tháng 8, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc đã ban hành một báo cáo lên án chứng minh những hành vi lạm dụng này, kết luận rằng chính phủ Trung Quốc có thể đã phạm tội ác chống lại loài người.