Nguyễn Thị Bích Hậu
21-2-2025
Sau Thế chiến 1, Đức thua trận. Từ một đế quốc hùng mạnh, nước này rơi vào vực thẳm của suy thoái kinh tế và tâm lý đại bại. Trong khi đó, họ phải gánh một khoản bồi thường chiến phí khủng là khoảng 63 tỉ USD quy đổi lúc đó, khoảng 768 tỉ USD ngày nay. Con số này sau đó đã được hạ xuống còn 33 tỉ USD, khoảng 402 tỉ USD ngày nay. Một con số mà trong thời điểm Đức suy thoái kinh tế trầm trọng, không đào đâu ra mà trả.
Dân Đức đa phần cảm thấy đau khổ, buồn bã, thất vọng, tinh thần xuống dốc, cùng nạn thất nghiệp và nghèo đói đe dọa cuộc sống cá nhân và gia đình họ.
Đúng lúc đó, Hitler xuất hiện và đưa ra học thuyết riêng muốn vực dậy nước Đức, đưa nước này trở lại vị trí hùng mạnh ở châu Âu và thậm chí sẽ là số 1 toàn cầu. Theo đó đế chế thứ 3 của Hitler sẽ nối tiếp đế chế La Mã và đế chế Bismarck. Và đây chính là sứ mệnh của “một dân tộc thượng đẳng”.
Để hiện thực hóa điều này, Hitler đi diễn thuyết khắp nơi và tài diễn thuyết của ổng khiến không ít dân Đức phát cuồng, thành fans trung thành của ổng.
Ngày 30/1/1933, Hitler đắc cử trong cuộc bầu cử Thủ tướng Đức. Vào ngày 2/8/1934, Tổng thống Hindenburg qua đời. Ngay sau đó, Hitler ra thông báo gộp hai chức vụ Thủ tướng và Tổng thống làm một. Vậy là ổng thành lãnh tụ tối cao.
Để chứng minh năng lực của mình có thể làm nền kinh tế vực dậy, Hitler dùng một giải pháp đơn giản hơn ‘đan rổ’ là bắt người Do Thái phải đăng ký tất cả tài sản trên 2.000USD, thực ra là để truy thu, và đã thu về hơn ba tỷ USD cho chính quyền Đức bấy giờ.
Ổng khôn khéo đưa nước Đức thoát khỏi cái bóng của Hòa ước Versailles. Kế đến là tiến hành chương trình tái vũ trang quân đội quy mô lớn.
Cùng lúc, Hitler chặt đứt những tiếng nói phản biện, đồng thời xóa sổ những tổ chức có thể là địch thủ, cùng lúc với việc đẩy hệ thống tuyên truyền lừa mị với mọi thông tin dối trá lên tới đỉnh cao.
Khi nhiều người dân Đức từ sự cả tin trước những lời lừa dối, họ chuyển qua việc đi theo Đức Quốc xã một cách mê muội, thì Hitler hoàn toàn thành công. Ổng dẫn tất cả tới việc châm ngòi Thế chiến 2 và nạn diệt chủng Holocaust, khiến cỡ 85 triệu người trên toàn cầu chết thê thảm.
Tóm lại ngay cả dân một xứ rất trọng lý tính, làm việc kỷ luật và bài bản như Đức mà khi rơi vào thế khó khăn cũng có thể bị thành fans cuồng và ủng hộ một kẻ khủng khiếp như Hitler, thì những dân xứ khác cũng khó tránh khỏi nanh vuốt của những kẻ tương tự.
Tỉnh táo, bình tĩnh, có đủ hiểu biết và lương tri để không mắc sai lầm khi chạy theo một chính khách thâm độc, luôn là điều khó.