November 26, 2024
Trà Nhiên/Người Việt
LITTLE SAIGON, California (NV) – Ba tuần sau cuộc tổng tuyển cử 5 Tháng Mười Một, kết quả sơ khởi cho thấy đa số cử tri gốc Việt vùng Little Saigon, Orange County, bầu cho các ứng cử viên đảng Cộng Hòa, vì hầu như các ứng cử viên gốc Việt thuộc đảng “đỏ” có số phiếu áp đảo hoặc đang dẫn trước ứng cử viên đảng “xanh.”
Bảng tranh cử của các ứng cử viên gốc Việt cắm tại Asian Village, Westminster. (Hình: Đỗ Dzũng/Người Việt)
Kết quả bầu cử sau ba tuần
Theo kết quả của Cơ Quan Bầu Cử Orange County (ROV), tính đến tối ngày 25 Tháng Mười Một, Phó Tổng Thống Kamala Harris của đảng Dân Chủ nhỉnh hơn 2.65% với 49.73% (689,018 phiếu) so với đối thủ thuộc đảng Cộng Hòa là Tổng Thống Đắc Cử Donald Trump với 47.08% (652,215 phiếu).
Xét về bầu cử tổng thống, theo kết quả của ROV, trong tám năm qua, từ năm 2016, đảng Dân Chủ chiếm thế thượng phong ở Orange County khi cựu Ngoại Trưởng Hillary Clinton hơn ông Trump tới 8.6%. Vào năm 2020, Tổng Thống Biden cũng hơn ông Trump 9.04%.
Đó là bầu cử tổng thống, còn các chức vụ khác thì dù quận hạt đang chuyển sang “màu tím,” đa số các ứng cử viên đảng Cộng Hòa vẫn có số phiếu áp đảo so với đối thủ.
Ở bầu cử Hạ Viện Hoa Kỳ, Địa Hạt 45, cuộc đua đắt giá nhất quốc gia, và là nơi có Little Saigon, khu vực có nhiều cử tri gốc Việt nhất hải ngoại, Dân Biểu Michelle Steel (đương nhiệm) của đảng Cộng Hòa dẫn trước ứng cử viên Luật Sư Derek Trần (Dân Chủ) 3,633 phiếu với 50.65% (142,219 phiếu) so với 49.35 % (138,586 phiếu), theo kết quả cập nhật của ROV tính đến tối ngày 25 Tháng Mười Một.
Trong khi đó, các thành phố trong địa hạt thuộc Los Angeles County thì Luật Sư Derek Trần dẫn trước với 56.2% (19,036 phiếu) so với 43.8% (14,822 phiếu) của ứng cử viên đảng Cộng Hòa.
Tính chung toàn Địa Hạt 45, ông Derek Trần có 157,622 phiếu và bà Michelle Steel có 157,041 phiếu, tức ông Derek dẫn trước nữ dân biểu đương nhiệm 581 phiếu.
Luật Sư Derek có cú lội ngược dòng gay cấn khi rút ngắn dần khoảng cách và cuối cùng “qua mặt” đối thủ sau mỗi ngày đếm phiếu, mặc dù Dân Biểu Michelle Steel dẫn trước 11,363 phiếu ngay sau đêm bầu cử.
Về các cuộc bầu cử cấp địa phương, theo kết quả của ROV, đa số các ứng cử viên gốc Việt đảng Cộng Hòa dẫn trước đối thủ khá xa, điển hình như cuộc đua tranh ghế giám sát viên Orange County, Địa Hạt 1, Thượng Nghị Sĩ Janet Nguyễn thắng áp đảo với 61.24% (159,495 phiếu) so với đối thủ là Nghị Viên Cypress Frances Marquez với 38.76% (100,933 phiếu).
Ở cuộc đua vào Hạ Viện California, Địa Hạt 70, Dân Biểu Trí Tạ (đương nhiệm) thuộc đảng Cộng Hòa dẫn trước khá xa với 54.70% (95,686 phiếu) so với Luật Sư Jimmy Phạm với 45.30% (79,244 phiếu).
Bầu cho đảng Cộng Hòa, khuynh hướng “phù thịnh”
Orange County vốn là “thành trì” của đảng Cộng Hòa từ nhiều thập niên và đa số dân cử gốc Việt thuộc hoặc có khuynh hướng nghiêng theo đảng này.
Lý giải cho khuynh hướng này, cô Ngọc Nguyễn, cư dân Westminster, cho biết: “Các cô chú ở đây mà tôi nói chuyện thường nghĩ đảng Cộng Hòa là Việt Nam Cộng Hoà của chúng ta hồi xưa nên cứ trung thành bầu cho đảng.”
“Tôi là cử tri độc lập, tôi không bầu theo đảng phái,” cô Ngọc nói. “Tôi thấy mỗi đảng có cái hay riêng nên chú trọng bầu theo chính sách. Chọn người, không chọn đảng.”
Việc không phân biệt được giữa thể chế quốc gia Việt Nam Cộng Hòa và đảng Cộng Hòa của Hoa Kỳ khiến nhiều người Việt lầm tưởng và có thiện cảm với cái tên “Cộng Hòa.”
Ngoài ra, theo ông Nguyễn Kim Bình, phó chủ tịch Cộng Đồng Việt Nam Nam California, một bộ phận người Việt tị nạn sang Mỹ sau thập niên 1980 “thần tượng” hai vị tổng thống Cộng Hòa là cố Tổng Thống Ronald Reagan và cố Tổng Thống George H.W. Bush, và việc Orange County vốn là “gốc rễ” của đảng Cộng Hòa càng khiến đa số người Việt ngã theo.
“Tâm lý người Việt mình là ‘phù thịnh hơn phù suy,’ cộng thêm thời thế nên cử tri nghiêng theo đảng Cộng Hòa từ mấy chục năm nay,” ông Bình nói.
Kết quả ở Orange County cho cuộc bầu cử tổng thống, tính đến ngày 25 Tháng Mười Một. (Hình: ROV)
Đảng Cộng Hòa và “tiêu chuẩn kép”
Bác Sĩ Ngô Bá Định, cũng là một nhà hoạt động vùng Little Saigon, và thường theo dõi chi tiết các cuộc bầu cử, cho biết dù bất bình với kết quả bầu cử tổng thống và địa phương nhưng ông nhận định “cuộc bầu cử năm 2024 rất dân chủ, rất công bằng.”
“Nếu xét theo khảo sát thì những người trình độ học vấn chưa có bằng đại học đi bầu nhiều ở cuộc bầu cử tổng thống. Nếu xét về cử tri Việt thì tôi nghĩ họ chú trọng đến ‘cơm áo gạo tiền,’ lo về giá xăng và giá thực phẩm nên dễ bị lung lay khi đảng Cộng Hòa tuyên truyền ‘các chất xám’ là họ sẽ lo cho kinh tế phát triển,” Bác Sĩ Định nói.
“Tâm lý người Việt bầu cho ông Donald Trump vì cho rằng ông mạnh mẽ, và tin vào lời mị dân chống Trung Quốc, chống Cộng Sản Việt Nam, dù cho ông độc tài và phi dân chủ,” ông Định thêm.
“Cộng Hòa bây giờ không phải là đảng Cộng Hòa truyền thống như thời Tổng Thống Reagan nữa. Đa số cử tri chỉ thấy lợi trước mắt là được trừ thuế, giảm chi phí nhưng hệ lụy vài năm sau mới hiện rõ,” ông Định nêu quan điểm.
Về việc vì sao ông Trump và đảng Cộng Hòa có ý định sẽ cắt giảm bảo hiểm y tế như Obamacare, các phúc lợi xã hội có thể ảnh hướng lớn đến cộng đồng mà cử tri vẫn bỏ phiếu cho đảng, ông Định nhận xét: “Người Việt không thích những người mới qua hưởng trợ cấp chính phủ vì nghĩ là bòn rút tiền thuế của họ nên khi đảng Cộng Hòa lên dù có cắt giảm trợ cấp thì họ cũng chấp nhận.”
Dù các chính sách và các nguồn lực về y tế và kinh tế cho cộng đồng thiểu số đến từ ngân sách do đảng Dân Chủ vận động, cử tri Việt ít quan tâm tới vấn đề này, mà lại suy tư việc giảm thuế và giảm chi phí sinh hoạt.
Và, cử tri ủng hộ đảng Cộng Hòa thì có lập luận riêng.
Bà Janet Thái, cử tri ở Garden Grove, cho biết bà bắt đầu đi bỏ phiếu từ năm 1990.
“Tôi là người dân đi làm đóng thuế, không thể chấp nhận cho người mới qua không đi làm mà được đảng Dân Chủ kéo dài ngân sách cho hưởng phúc lợi. Các bác sĩ, dược sĩ thì thích đảng Dân Chủ vì cho phúc lợi Medicare và MediCal nên bệnh nhân tới khám thì lợi cho việc kinh doanh,” bà nói.
Về việc ông Trump và đảng Cộng Hòa ra các dự luật ảnh hưởng đến di dân và tuyên truyền các ngôn từ có ý xúc phạm cộng đồng gốc Á, bà Janet cho biết: “Tôi chưa từng nghe ông Trump miệt thị người gốc Á.”
“Trong đại dịch COVID-19, ông Trump đóng cửa khẩu với Trung Quốc vì virus từ bên đó, ông nói không nên để người Trung Quốc vào Mỹ rất có lý vì phòng ngừa cho Mỹ thôi. Ông Trump cái gì đúng thì ông làm,” bà cho biết.
Bà cũng nhận xét về cuộc bầu cử Hạ Viện Hoa Kỳ, Địa Hạt 45, và cho biết: “Tôi bầu theo giá trị con người và khả năng chứ không phải lúc nào cũng bầu cho đồng hương người Việt”
Khi được hỏi về “scandal” biển thủ tiền ăn của người cao niên của cựu Giám Sát Viên Andrew Đỗ (Cộng Hòa) của Orange County, bà nói là vì người dân cứ bầu cho đồng hương nên mới ra cớ sự như vậy.
Về việc bà Michelle Steel, dân biểu đương nhiệm và cũng là ứng cử viên cho Địa Hạt 45, cũng dính vào “scandal” biển thủ 1.2 triệu và bị truyền thông phanh phui vào 1 Tháng Mười Một, bà Janet Thái cho biết bà không tìm hiểu kỹ việc này nên không nắm vững.
“Dù bà Michelle cùng làm giám sát viên chung thời ông Andrew Đỗ nhưng con người mà, ‘gió chiều nào theo chiều ấy’ nên không trách được,” bà nhận xét.
Bà tiếp: “Quan trọng là bà Michelle cũng là người Á Đông mà còn có kinh nghiệm, biết cách mang ngân sách về cho địa hạt, và có lên tiếng về nhân quyền ở Việt Nam.”
Bà Janet nói bà không biết Luật Sư Derek Trần là ai.
“Ông Derek được người ta đẩy ra thôi, tôi chưa hề nghe các hoạt động gì của ông, hoàn toàn là một con số không lớn,” bà nói.
Kết quả bầu cử Hạ Viện Hoa Kỳ, Địa Hạt 45, giữa Luật Sư Derek Trần và Dân Biểu Michelle Steel, tính đến tối 25 Tháng Mười Một, 2024. (Hình: Chụp từ trang web của NBC)
Tâm lý sợ di dân, sợ trộm cướp
Bà Thanks Mary, cử tri gốc Việt ở Westminster, hay thường được gọi là Mary, cho biết bà bỏ phiếu cho ông Trump vì ông giữ lời hứa trục xuất di dân bất hợp pháp.
“Ông Trump làm gì cũng đàng hoàng, đâu ra đó. Ông sẽ giữ lời hứa cho người dân làm thêm mà không đóng thuế, đem việc làm về cho nước Mỹ,” bà nói. “Di dân qua đây trộm cướp, ăn cắp tràn lan làm tôi sợ lắm.”
Về việc chính quyền ông Trump sẽ có thể cắt giảm bảo hiểm Obamacare, ảnh hưởng đến nhiều người cao niên và thu nhập thấp, bà Mary cho biết: “Obamacare là do đảng đối lập lợi dụng để bắt dân đóng thuế rồi lấy tiền đó để nuôi các xứ chiến tranh.”
“Ông Trump cắt Obamacare là đúng!,” bà nhận định.
Bà nói thêm rằng nhiều gia đình mà bà biết giao hết tiền cho các con để được chứng minh thu nhập thấp để lấy tiền trợ cấp từ chính phủ và được hưởng chế độ Medi-Cal (bảo hiểm giá rẻ cho người thu nhập thấp) và Cal-Fresh (food stamp).
“Hai vợ chồng tôi làm quần quật từ lúc qua Mỹ đến giờ nên lương cộng lại cao, không ăn trợ cấp chính phủ, hoàn toàn không bám víu ai,” bà chia sẻ.
Sang “scandal” của Dân Biểu Michelle Steel, bà Mary nói: “Lúc đầu bà Steel làm bậy nhưng sau việc đó, bà Steel đã thức tỉnh và lo lại cho người dân nên ai cũng bầu cho bà là đúng rồi. Bà không mê muội như ông Andrew Đỗ.”
Bà Linda Phạm, ở Westminster, cũng cùng chung ý kiến.
“Tôi thấy bà Michelle Steel năng nổ lo cho cộng đồng. Tôi và các cao niên khác hay đi tập nhảy và yoga ở văn phòng cộng đồng của bà Steel. Tôi nghe các cô sinh hoạt chung nói bà Steel cũng lên tiếng về nhân quyền ở Việt Nam.”
Bà Linda khẳng định không bầu theo đảng phái nhưng mong muốn có sự thay đổi.
“Tôi thấy bốn năm vừa qua trộm cướp nhiều quá nên ra đường không yên tâm, hồi hộp lắm. Mấy người di dân làm cho tình hình tồi tệ hơn, rồi tình trạng vô gia cư nhiều quá,” bà nói.
Bà cho biết tuy ông Trump có tật nóng nảy và hay nói nhiều điều không đúng nhưng ông sẽ giải quyết được vấn đề di dân.
“Bốn năm qua tôi thấy tình hình không khá hơn nên năm nay tôi bầu cho các ứng cử viên thật sự xứng đáng,” bà Linda thêm.
Các nhân viên ROV đang kiểm phiếu hôm 21 Tháng Mười Một. (Hình:Trà Nhiên/Người Việt)
“Thành trì” Cộng Hòa và các “gà nhà”
Bác Sĩ Ngô Bá Định cũng nhận xét rằng kế hoạch tuyên truyền của đảng Cộng Hòa ở Orange County rất mạnh.
“Nhiều dân cử phải nằm trong liên minh Cộng Hòa thì mới được kéo lên và thành công đắc cử,” ông Định cho biết.
Ông Nguyễn Kim Bình cũng cùng nhận định rằng đảng Cộng Hòa “nuôi dưỡng” cho các ứng cử viên trẻ của đảng từ lúc chập chững vào chính trường.
“Đảng Cộng Hòa đầu tư mạnh vào các ứng cử viên và các dân cử này rất thành công ở các cuộc bầu cử cấp thành phố, quận hạt và cả tiểu bang như ông Trần Thái Văn, bà Janet Nguyễn, ông Trí Tạ…nên họ tiếp tục đắc cử trong nhiều năm,” ông Bình nhận xét.
Vì nền tảng của đảng Cộng Hòa “bám rễ” mạnh mẽ trong nhiều thập niên ở Orange County và vì có các dân cử “gà nhà” hùng hậu nên cử tri có khuynh hướng bầu cho người họ “quen mặt đặt tên.”
Ông Bình cũng cho biết thêm rằng các cử tri gốc Việt thích ông Trump nên quyết tâm bầu các ứng cử viên Cộng Hòa để hỗ trợ vị tân tổng thống.
Cô Ngọc Nguyễn cũng cùng quan điểm.
“Theo tôi thấy các cô chú ở đây bỏ phiếu cho các ứng cử viên Cộng Hòa vì các cử tri này thích ông Trump và muốn ông Trump thắng cả Hạ Viện lẫn Thượng Viện,” cô nói.
Cô Ngọc cũng cho biết một số cử tri nghe các đài YouTube mà không kiểm chứng thông tin kỹ càng nên bầu theo cảm tính.
“Có nhiều người bạn của tôi thì cả gia đình bầu cho các ứng cử viên Cộng Hòa vì nghe tên ông này, bà này quen quen, và nghe các đài nhắc tới tên nhiều chứ các cử tri này chưa tìm hiểu kỹ về các vị dân cử này là ai, đường lối và chính sách thế nào,” cô Ngọc kể.
Cô tiếp: “Một điều nữa là một khi đã thích ông Trump thì nhóm cử tri đó cứ bầu vô tội vạ.” [đ.d.]
–
Liên lạc tác giả: [email protected]