Trong hình là nhà toán học John Nash. Ông từng là giảng viên của Princeton và MIT. Nhưng sau đó ông bị tâm thần hoang tưởng và phải nhập viên từ 1959. Tới 1970, ông ra khỏi bệnh viện tâm thần và nhất quyết không quay lại nữa.
Trường Princeton mời ông quay lại trường. Từ đó “người ta thường thấy một người đàn ông gày xơ xác, tóc tai bơ phờ, mắt đờ đẫn không hồn, suốt ngày lang thang trong khuôn viên ĐH Princeton như một bóng ma, đôi lúc dừng lại trước những tấm bảng đen trong vườn và cặm cụi viết lên đó hàng tá công thức toán học kỳ quặc.”
Có người không hiểu trêu chọc ông. Nhưng phần lớn bênh vực ông và để ông thoải mái làm gì thì làm. Ông về ở với vợ cũ, bà chăm sóc ông. Đồng nghiệp cũng cố gắng giúp ông chút nào hay chút đó.
Cứ vậy cho tới tận cuối thập niên 80, ông tỉnh dần.
Năm 1994, theo đề nghị của những nhà khoa học là bạn ông, người ta tìm lại đề cử giải Nobel cho Lý thuyết trò chơi bất hợp tác của ông đã có từ 1985. Mà lẽ ra ông đã nhận giải nếu không bị bệnh.
Cuối cùng, ngày 11 tháng 10 năm 1994, Viện Khoa học Hoàng gia Thụy Điển tuyên bố: ba nhà khoa học John F. Nash Jr., John C. Harsanyi (quốc tịch Mỹ) và Reinhard Selten (Đức) được trao giải Nobel Kinh tế “vì các phân tích mở đường của họ về khái niệm cân bằng trong lý thuyết Trò chơi bất hợp tác.”
Trong lý lịch tự khai gửi Ủy ban Nobel, Nash viết: sau 25 năm gián đoạn suy nghĩ, giờ đây ông tin rằng mình có thể đạt được một số giá trị nào đấy qua các nghiên cứu hiện nay của ông hoặc với bất kỳ ý tưởng mới nào sẽ đến trong tương lai.”
Các nhà làm phim Mỹ năm 2001 có làm một bộ phim vinh danh ông, tên là Một tâm hồn đẹp ( A Beautiful Mind). Một phim tiểu sử rất hay. Bộ phim ra mắt tại các rạp chiếu phim của Hoa Kỳ vào ngày 21 tháng 12 năm 2001 và thu về $313 triệu trên toàn cầu và thắng 4 giải Oscar
______________-
Câu chuyện về Jonh Nash chỉ là một trong số rất nhiều câu chuyện về các thiên tài.
Họ có thể mắc nhiều tật bệnh. Thậm chí với nhiều người là bệnh di truyền qua vài đời. Tuy nhiên họ vẫn làm ra những thành tựu khoa học, nghệ thuật, âm nhạc, hội họa… thuộc loại cực đỉnh trên thế giới.
Điều đó cho thấy thuyết ưu sinh là một thứ rác rưởi vì phản khoa học và không có nhân tính.
Tinh hoa chính là một món quà bất ngờ của Thượng đế ban tặng cho con người. Điều này đã được minh chứng qua mấy ngàn năm lịch sử.
Hình vợ chồng ông bà John Naáh
Nguyễn Thị Bích Hậu
