Anh Chi TTV2 – Quan điểm cá nhân
Thứ Ba tuần trước, tôi suýt chút nữa đã đưa mẹ vào một trại dưỡng lão công cộng. Lúc đó tôi vừa giận, vừa kiệt sức. Tôi bị trễ cuộc họp online mất 5 phút, trên tay thì cầm cái hóa đơn viện phí của mẹ còn cao hơn cả tiền trả góp nhà của chính mình.
Tôi quăng chìa khóa lên bàn, càu nhàu với vợ: — Mẹ thật là quá đáng. Hết chê đồ ăn lại quên mất anh là ai. Mà hễ nhớ ra được một tí thì lại nhìn anh cái kiểu… phán xét.
Cuối tuần đó, tôi quyết định bán căn nhà cũ của mẹ. Căn nhà gỗ cổ kính trên phố Elm, nơi lúc nào cũng thoang thoảng mùi hoa oải hương và bụi bặm. Đã đến lúc dọn dẹp tất cả để rảnh nợ mà bước tiếp.
Chiều thứ Bảy, tôi leo lên gác mái, hậm hực tống khứ 50 năm cuộc đời của mẹ vào mấy cái túi rác đen ngòm. Nào là áo khoác cũ, đèn hỏng, đống tạp chí cũ rích… Tôi ném mọi thứ theo nhịp điệu của sự bực dọc: rác này, rác này, rác hết này!
Bỗng nhiên, tôi làm rơi một hộp đựng giày.
Cái hộp đập mạnh xuống sàn, nắp văng ra. Bên trong chẳng có vàng bạc châu báu gì, chỉ toàn là những cuốn sổ tay nhỏ và một xấp giấy tờ buộc bằng sợi thun đã mục nát. Tôi ngồi bệt xuống sàn đầy bụi, liếc nhìn đồng hồ: “Thôi thì xem qua 10 phút vậy.”
Tôi cầm xấp giấy lên đầu tiên. Đó là một tờ biên lai cầm đồ ở trung tâm thành phố. “Nhẫn cưới vàng 14k. Số tiền: 120 USD.” Ngày 12 tháng 6 năm 1998.
Tôi khựng lại. Tháng 6 năm 1998… đó là năm tôi học cuối cấp. Tuần đó tôi cần tiền đặt cọc cho chuyến dã ngoại cuối khóa. Tôi nhớ mình đã van nài mẹ thế nào. Tôi nhớ mẹ chỉ nói: “Để mẹ lo, Michael.”
Ngày đó, tôi cứ tưởng mẹ làm thêm giờ ở tiệm ăn. Tôi đâu biết mẹ đã bán đi thứ duy nhất mà bố để lại trước khi ông bỏ đi.
Tôi mở cuốn sổ tay đầu tiên. Nét chữ run rẩy, vội vã: “Hôm nay ngân hàng lại gọi. Mình bảo họ là séc đang trên đường gửi tới rồi. Thực ra là chẳng có đồng nào cả. Cả tuần nay mình đã nhịn bữa trưa để mua đôi giày đá bóng cho Michael. Thằng bé sướng phát điên khi được vào đội bóng. Lạy Chúa, xin đừng để con thấy con khóc khi về nhà. Mình phải mạnh mẽ lên. Phải là chỗ dựa cho con.”
Tôi mở một cuốn khác năm 2008, năm mà kinh tế sụp đổ. Tôi mất việc, phải lếch thếch dọn về nhà mẹ ở như một kẻ thất bại. Tôi nhớ mình đã gắt gỏng với mẹ, bảo mẹ chẳng hiểu gì về áp lực công việc của tôi cả.
Mẹ viết: “Michael đã về nhà. Thằng bé đang giận dữ với cả thế giới. Tim mẹ đau thắt lại vì con. Mẹ đã ngừng uống thuốc huyết áp để dành tiền mua đồ ăn đầy tủ lạnh. Mẹ muốn con cảm thấy an tâm, muốn con tin rằng mẹ vẫn lo liệu được mọi chuyện. Mẹ sẽ gánh lấy nỗi lo này, để con không phải bận tâm.”
Tôi ngồi đó một tiếng, rồi hai tiếng. Ánh nắng xuyên qua kẽ hở gác mái, soi rõ những hạt bụi đang nhảy múa trong không trung.
Suốt 40 năm qua, tôi đã luôn phán xét người phụ nữ này. Tôi tưởng bà lạnh lùng, cứng nhắc. Tôi tưởng sự im lặng của bà là vì thiếu tình thương. Nhưng hôm nay tôi mới hiểu, sự im lặng đó không phải là trống rỗng. Sự im lặng đó là một tấm khiên.
Mẹ đã một mình hứng chịu hết những đòn roi của nghèo khó, cô đơn và đau khổ, rồi lọc sạch hết thảy để thứ duy nhất chạm đến tôi là sự bình yên. Mẹ che giấu những vết sẹo rỉ máu mỗi khi hóa đơn ập đến hay ký ức ùa về, chỉ để tôi không phải mang gánh nặng trên lưng.
Nhìn những túi rác đen ngòm chứa đựng cả cuộc đời mẹ, một tiếng nấc nghẹn dâng lên cổ họng khiến ngực tôi đau nhói. Tôi phóng xe điên cuồng đến viện dưỡng lão.
Khi tôi bước vào phòng, mẹ đang ngồi trên chiếc xe lăn bên cửa sổ, nhìn ra bãi đậu xe. Mẹ trông nhỏ bé quá. Mái tóc đen dày ngày xưa giờ chỉ còn là một quầng trắng mỏng manh.
Mẹ quay lại, đôi mắt mờ đục nhìn tôi: — Michael hả con? Con ổn không? Trông con… mệt mỏi quá.
Thậm chí là ngay bây giờ. Thậm chí khi trí nhớ đã phai nhạt, phản xạ đầu tiên của mẹ vẫn là lo lắng cho tôi.
Tôi chẳng nói được lời nào. Tôi bước tới, quỳ xuống bên xe lăn và gục mặt vào đôi bàn tay mẹ. Đôi bàn tay thô ráp, da mỏng như giấy. Đôi bàn tay đã lau dọn sàn nhà, ký biên lai cầm đồ và kìm nén nước mắt suốt mấy chục năm qua.
— Tha lỗi cho con, mẹ ơi. Tha lỗi vì con đã không nhìn thấy những gì mẹ làm.
Bạn biết không, mẹ là nhịp đập của yêu thương, là nền móng của sự sống. Tình yêu của mẹ sâu đậm đến mức chẳng có từ ngữ nào, chẳng có sự bồng bột của tuổi trẻ hay sự bận rộn của tuổi trưởng thành nào có thể hiểu thấu.
Chúng ta quá vội vàng phán xét cha mẹ khi họ già đi. Chúng ta đưa họ vào viện này trại nọ. Chúng ta gắt gỏng khi họ chậm chạp, khi họ kể đi kể lại một câu chuyện, hay khi họ trở nên “khó tính”.
Nhưng chúng ta quên hỏi một câu: “Mẹ là ai trước khi có mình?”
Có thể bạn sẽ chẳng bao giờ biết được những trận chiến thầm lặng mà mẹ đã đi qua. Bạn chẳng thể hiểu được mẹ đã phải hy sinh “phần đàn bà” của mình như thế nào để “phần người mẹ” được ra đời.
Đừng phán xét mẹ. Hãy ngồi xuống bên cạnh bà. Nghe mẹ kể chuyện, dù là những chuyện chẳng đâu vào đâu. Hãy nắm lấy đôi bàn tay ấy. Hãy dịu dàng với mẹ như cách mẹ đã nâng niu bạn lúc bạn còn đỏ hỏn. Vì bây giờ, vị trí đã đảo ngược rồi.
Có một sự thật cay đắng mà tôi học được trên sàn gác mái đầy bụi đó: Cách bạn đối xử với mẹ, chính là cách cuộc đời sẽ đối xử với bạn.
Nếu bạn gieo sự thiếu kiên nhẫn và bỏ mặc, bạn sẽ gặt hái một tương lai cô độc. Nhưng nếu bạn trân trọng mẹ, bạn đang mời gọi sự bình an và ân sủng vào định mệnh của chính mình.
Mẹ chỉ có một trên đời. Không có bản nháp, không có phần tiếp theo. Nếu bạn không trân trọng mẹ ngay lúc này, một ngày nào đó, sự hối hận sẽ lấp đầy khoảng trống nơi yêu thương từng ngự trị. Và tin tôi đi, khi những đêm mất ngủ ập đến, thứ làm bạn thao thức không phải là hóa đơn viện phí đâu.
Đó sẽ là sức nặng ngàn cân của những lời chưa nói, những khoảnh khắc đã bỏ lỡ, và những cơ hội cảm ơn mẹ vì những nỗi đau mà mẹ đã giấu kín đằng sau nụ cười.
Hãy gọi cho mẹ đi. Hãy về thăm mẹ đi. Hãy tha thứ và yêu thương mẹ.
Trước khi sự im lặng trở thành vĩnh viễn.
TG Văn Chương
