NHỮNG BÀI POST HAY.- Vũ PhanAnh
16.100 M3/S – ĐÂY KHÔNG PHẢI XẢ LŨ, ĐÂY LÀ THẢM S.Á.T
16 giờ ngày 19-11, thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ với lưu lượng 16.100 m3 nước mỗi giây.
Không phải ai cũng hình dung được con số này khủng khiếp thế nào.
16.100 m3/giây nghĩa là 57,96 triệu m3 nước trong chỉ 1 giờ. Một biển nước khổng lồ đổ ập xuống hạ du, đủ để nhấn chìm một thành phố nhỏ, đủ để cuốn phăng hàng chục ngàn hecta ruộng đồng, đủ để nhấc bổng những mái nhà yếu ớt như những chiếc lá giữa dòng.
Và điều tàn nhẫn nhất là người dân không được cảnh báo sớm. Không ai kịp di dời. Không ai kịp chạy. Không ai kịp chuẩn bị bất cứ thứ gì
Đó không phải là xả lũ. Đó là một cú tấn công bất ngờ vào hàng vạn con người vô tội.
Thế rồi, người ta lại đưa ra một lý do quen thuộc: “Xả lũ còn đỡ hơn vỡ đập.”. Đó là kiểu ngụy biện độc ác nhất, vì không chỉ 1 nhà máy, mà có hàng chục nhà máy xả lũ đồng loạt xuống đầu dân.
Vỡ đập thì kinh hoàng. Nhưng khi buộc phải xả đến 16.100 m³/s, thì những câu hỏi phải được đặt ra là:Tại sao để hồ đầy đến mức báo động?Tại sao không xả từ sớm, xả theo ngưỡng an toàn?
Tại sao dự báo chậm, cảnh báo muộn? Tại sao không di dời dân trước khi mở cống? Và tại sao hạ du phải gánh hết hậu quả của sự vận hành yếu kém đó?
Không ai phản đối việc bảo vệ đập.
Nhưng nếu bảo vệ đập bằng cách thả hàng chục triệu mét khối nước xuống đầu dân mỗi giờ, thì mạng dân nằm ở đâu trong phương trình an toàn ấy?
Một cái đập được cứu đổi lại hàng ngàn mái nhà biến mất, hàng vạn gia đình trắng tay, hàng trăm tỉ tài sản trôi theo dòng lũ và sinh mạng của người dân, để đổi lại câu nói “không vỡ đập là may”.
May cho ai? Chắc chắn không phải cho những người đang run rẩy ôm nhau trên nóc mái tôn giữa đêm.
Thảm họa này không chỉ là thiên tai. Nó là kết quả của sự chậm trễ, buông lỏng và vô trách nhiệm trong vận hành thủy điện lẫn ứng phó khẩn cấp.
Trong khi chỉ cần cảnh báo sớm, di dời có tổ chức, thông báo minh bạch, phối hợp giữa chính quyền – thủy điện – cứu hộ, thì đã không có cảnh người dân kêu cứu trong tuyệt vọng, không ai trả lời.
Nếu không xử lý nghiêm, nếu không siết lại trách nhiệm, nếu vẫn tiếp tục buông để mặc cho ai mạnh nấy sống, thì năm sau, năm sau nữa sẽ lại có những “kỷ lục xả lũ”, dân lại không kịp trở tay.Và những mái nhà sẽ tiếp tục biến mất dưới dòng nước mà lẽ ra họ phải được bảo vệ.
● Cô Ba