November 4, 2025
Cựu Phó Tổng thống Mỹ Dick Cheney – nhân vật từng giữ vai trò trung tâm trong chính sách đối ngoại và quân sự của Hoa Kỳ suốt gần nửa thế kỷ – đã qua đời vào tối 4 Tháng Mười Một, hưởng thọ 84 tuổi. Gia đình cho biết nguyên nhân là các biến chứng liên quan đến bệnh viêm phổi và tim mạch.
Thông báo từ gia đình nhấn mạnh, người vợ Lynne Cheney – người bạn đời 61 năm – cùng hai con gái Liz và Mary đã ở bên ông trong những giờ phút cuối. Bản tin còn nói rõ: “Dick Cheney là một người đàn ông đáng kính. Ông dạy con cháu mình sống yêu nước, quả cảm, tử tế và đầy yêu thương… Chúng tôi vô cùng biết ơn những đóng góp của ông đối với đất nước.”
Dick Cheney là một chính trị gia tiêu biểu của Đảng Cộng hòa, bắt đầu sự nghiệp trong những năm 1970, đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong chính quyền liên bang, bao gồm Chánh Văn phòng Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Gerald Ford, nghị sĩ Hạ viện đại diện bang Wyoming, rồi Bộ trưởng Quốc phòng dưới thời Tổng thống George H.W. Bush. Tuy nhiên, sự nghiệp của ông bước sang trang mới khi trở thành Phó Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ từ 2001 đến 2009 dưới quyền Tổng thống George W. Bush.
Trong giai đoạn này, Cheney được coi là một trong những phó tổng thống quyền lực nhất lịch sử nước Mỹ. Sau vụ khủng bố 11 Tháng Chín 2001, ông trở thành kiến trúc sư chính trong chiến lược “chống khủng bố toàn cầu”, thúc đẩy việc Mỹ phát động chiến tranh tại Afghanistan và sau đó là Iraq. Quyết định đưa quân vào Iraq năm 2003 đến nay vẫn gây nhiều tranh cãi, nhưng Cheney chưa từng công khai tỏ ra hối tiếc. Năm 2015, trong buổi phỏng vấn với CNN, ông nhấn mạnh: “Tôi không ân hận về quyết định đó. Lịch sử sẽ đứng về phía chúng ta.”
Trái Tim Bằng Sắt – Theo Nghĩa Đen
Sức khỏe của Dick Cheney từ lâu không còn là điều bí mật. Ông từng bị nhiều cơn đau tim, phải sống chung với bệnh tim mạch gần như suốt cuộc đời chính trị. Đến năm 2012, Cheney trải qua ca ghép tim thành công – sau đó ông gọi đó là “món quà của sự sống”. Điều này cho phép ông tiếp tục viết hồi ký, tham gia thảo luận chính trị, và ít nhiều giữ ảnh hưởng trong giới an ninh quốc phòng cho đến khi tuổi già.
Một Di Sản Gây Tranh Cãi Trong Đảng Cộng Hòa
Là người theo đường lối bảo thủ cứng rắn, Cheney nhiều năm liền được xem là gương mặt tiêu biểu của “diều hâu” chính trị Mỹ. Tuy nhiên, những năm cuối đời, ông gần như bị cô lập trong chính nội bộ Đảng Cộng hòa. Nguyên do: Cheney thẳng thừng chỉ trích cựu Tổng thống Donald Trump, người mà ông cho là “mối đe dọa lớn nhất từng có đối với nền cộng hòa”.
Quan điểm thẳng thắn ấy càng khiến ông tách xa dòng chảy chính trị bảo thủ đương đại. Trong kỳ bầu cử tổng thống gần nhất, năm 2024, Cheney tuyên bố bỏ phiếu cho ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris – một động thái gần như chưa từng có với một đảng viên Cộng hòa thâm niên.
Dick Cheney qua đời để lại một di sản chính trị phức tạp – được nhiều người ca ngợi vì lòng yêu nước và sự kiên định, nhưng cũng không thiếu những chỉ trích về vai trò trong các cuộc chiến kéo dài ở Trung Đông. Với nhiều thế hệ, ông vẫn là biểu tượng của nước Mỹ thời kỳ hậu 11/9, khi quốc gia này bước vào một thời đại mới với những quyết sách vừa mang tính quyết đoán, vừa chất chứa nhiều tranh luận kéo dài đến tận hôm nay.