23 Th8, 2025
Hiếm có nguyên thủ quốc gia nào trên thế giới bị chỉ trích, bị gọi tên một cách cay nghiệt như Tổng thống Mỹ. Từ “gã cao bồi ngu ngốc” (George W. Bush), “gã hề tóc vàng” (Donald Trump), đến “lão già lẩm cẩm” (Joe Biden), những cách gọi mỉa mai này xuất hiện không chỉ trong dư luận quốc tế mà cả ngay trong nội bộ nước Mỹ.
Điều đáng chú ý: Washington chưa từng gửi công hàm phản đối hay tìm cách trả thù những người buông lời xúc phạm. Vì sao?
Trước hết, đó là hệ quả của nền dân chủ lâu đời. Tại Mỹ, Tổng thống là người đứng đầu hành pháp, nhưng không đứng trên nhân dân. Họ được bầu lên, có nhiệm kỳ, chịu sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội, Tòa án, truyền thông và chính công dân. Bị chỉ trích, thậm chí bị mỉa mai, châm biếm, là “quyền được bao gồm” trong bản chất chức vụ. Một xã hội tự do coi sự hài hước, châm biếm chính trị là bình thường, thậm chí là một phương thức kiểm soát quyền lực.
Thứ hai, Mỹ hiểu rằng sức mạnh quốc gia không đến từ việc bảo vệ danh dự cá nhân của lãnh đạo. Một công hàm phản đối vì “ai đó gọi Tổng thống là ngu xuẩn” chẳng những vô nghĩa mà còn làm nước Mỹ trở nên nhỏ bé.
Với Washington, giá trị cốt lõi cần bảo vệ là hình ảnh của thể chế, một nền dân chủ đủ tự tin để chấp nhận tiếng chửi. Sức mạnh của Mỹ nằm ở chỗ: dù Tổng thống bị chế giễu, bộ máy quốc gia vẫn vận hành và luật pháp vẫn được tôn trọng.
Thứ ba, việc lãnh đạo bị công khai chỉ trích lại góp phần củng cố niềm tin vào dân chủ Mỹ. Khi người dân thấy họ có thể gọi Tổng thống bằng những từ ngữ khắc nghiệt nhất mà không bị bắt giam, khi thế giới thấy báo chí Mỹ công khai điều tra và phơi bày sai phạm của lãnh đạo, đó chính là bằng chứng thuyết phục về một xã hội tự do.
Không phải ngẫu nhiên mà các tờ báo lớn nhất Mỹ, như The New York Times hay The Washington Post, lại là những “người chỉ trích số một” của các đời Tổng thống.
Tổng thống Mỹ có thể bị chửi, nhưng chính việc chấp nhận bị chửi lại giúp nước Mỹ mạnh hơn. Nó khiến các đời lãnh đạo phải nỗ lực hơn để thuyết phục công chúng. Nó gửi ra thế giới thông điệp: “Chúng tôi đủ vững để chịu đựng sự chỉ trích.” Và chính điều đó, chứ không phải những phản ứng giận dữ trước lời xúc phạm, mới tạo nên vị thế toàn cầu của Hoa Kỳ.
Một chính quyền thật sự mạnh không cần bịt miệng ai để giữ uy tín; uy tín của nó đến từ kết quả và sự minh bạch. Và đó là lý do, dù Tổng thống Mỹ bị chửi thậm tệ, nước Mỹ vẫn chẳng cần phản ứng, vì sức mạnh thực sự không đến từ việc đòi người khác tôn trọng, mà từ việc tự chứng minh mình xứng đáng được tôn trọng.
Nguồn: FB Lê Thọ Bình
https://www.facebook.com/share/p/1FeWM3FmR2/
