Có thực là « toàn bộ » khả năng làm giàu chất uranium của Iran đã bị hủy hoại như tổng thống Mỹ đã khẳng định trong cuộc họp báo đêm qua ? Quân đội Hoa Kỳ đã huy động những phương tiện và những loại vũ khí nào để nhắm vào ba cơ sở hạt nhân « thiết yếu » của chế độ Teheran ?
Đăng ngày: 22/06/2025
Ảnh ghép ba cơ sở hạt nhân Iran từ trái sang gồm Fordo, Natanz và Ispahan, trước khi bị Mỹ oanh kích trong đêm qua, 21/06/2025. © AP
Theo các dữ liệu chính thức hãng tin Pháp AFP tổng hợp, ba nhà máy hạt nhân bị tấn công đêm qua, Natanz, Ispahan và Fordo là « những cơ sở quan trọng » nhất của Iran
Natanz là một nhà máy ở miền trung Iran, cách thủ đô Teheran 240 km về phía nam. Ảnh vệ tinh phát hiện cơ sở này từ 2002. Đây là trung tâm « được biết đên nhiều nhất » với 2 tòa nhà : một lộ thiên và một được vùi sâu trong lòng đất. Natanz được coi là nơi đặt « hàng hàng máy ly tâm » để « làm giàu uranium ». Ngay khi khởi động chiến dịch Sư Tử Vươn Mình hôm 13/06/2025, Israel cho biết đã tấn công Natanz. Nhưng trước đó, hồi tháng 04/2021 một vụ nổ cũng đã xảy ra tại khu nhà máy này và vụ « phá hoại » đó được cho là do tình báo Israel tiến hành.
Về phần cơ sở tại Fordo : Theo AFP, Iran đã « hoàn toàn vi phạm các nghị quyết của Liên Hiệp Quốc » khi xây dựng nhà máy này. Fordo là một cơ sở được chôn sâu dưới lòng đất, sâu đến nỗi mà « chỉ bom xuyên boong-ke GBU 57 » của Mỹ mới có thể chọc thủng. Cơ Quan Năng Lượng Nguyên Tử Quốc Tế (AIEA) phát hiện Fordo năm 2009. Teheran xác nhận đây là « một nhà máy làm giàu uranium với 3 000 máy ly tâm ». Báo cáo hồi 2023 của AIEA ghi nhận tại đây « Iran làm uranium với nồng độ 83,7 % ».
Nhìn đến thực thể tại Ispahan : cơ sở này cách thủ đô Iran khoảng 350 km về hướng đông nam, hoạt động từ năm 1984 và được xem là « trung tâm » của các chương trình hạt nhân Iran Ispahan là nơi khoảng 3.000 nhà khoa học làm việc. Nhà máy này có nhiệm vụ sản xuất các loại khí để phục vụ các máy ly tâm trong mục đích làm giàu uranium. Gần đây nhất, 2024 Teheran thông báo « bắt đầu công trình xây dựng một lò phản ứng » để phục vũ « mục đích nghiên cứu ». Theo AFP một phần cơ sở tại Ispahan đã bị Israel oanh tạc ngay từ hôm 13/06/2025.
Liên quan đến những phương tiện quân sự Mỹ đã huy động trong loạt oanh kích vào những mục tiêu chính xác trên lãnh thổ Iran đêm qua, tổng thống Donald Trump đã tránh đi vào chi tiết. Nhưng theo truyền thông quốc tế : để can thiệp vào những mục tiêu đặc biệt vừa nêu, Lầu Năm Góc đã phải sử dụng máy bay ném bom tàng hình B-2, cùng 6 quả bom xuyên boong-ke đánh trúng Fordo và 30 tên lửa Tomahawk tấn công hai địa điểm còn lại. Máy bay ném bom của Mỹ cũng được cho là đã mang theo bom GBU-57 Massive Ordnance Penetrator (MOP) để có thể nhắm trúng các mục tiêu nằm sâu trong lòng đất và được nhiều lớp bê tông kiên cố bảo vệ.