-Dưới đây là tiểu sử chi tiết của Đức Giáo hoàng Phanxicô – vị Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo Rôma, người vừa qua đời ngày 21/4/2025. Bản tiểu sử này bao gồm các chặng đường chính trong cuộc đời, ơn gọi, hoạt động mục vụ, những cải cách lớn cũng như tầm ảnh hưởng toàn cầu của ngài.
* THỜI NIÊN THIẾU VÀ GIA ĐÌNH
Tên khai sinh: Jorge Mario Bergoglio
Sinh ngày: 17 tháng 12 năm 1936
Nơi sinh: Buenos Aires, Argentina
Cha: Mario José Bergoglio (nhân viên đường sắt, người Ý)
Mẹ: Regina María Sívori (nội trợ, người Argentina gốc Ý)
Là con cả trong một gia đình có 5 người con.
Ngay từ nhỏ, Jorge đã nổi bật bởi sự thông minh, tính kỷ luật và lòng đạo đức sâu sắc. Tuy mắc bệnh nặng thời niên thiếu (viêm phổi nặng dẫn đến phải cắt bỏ một phần phổi), Ngài vẫn kiên cường vượt qua và tiếp tục học tập.
* HỌC VẤN VÀ ƠN GỌI
Tốt nghiệp kỹ thuật viên hóa học tại Trường Kỹ thuật Công nghiệp.
Năm 1958, ở tuổi 21, Ngài gia nhập Dòng Tên (Jesuit).
Học triết học và thần học tại Colegio Máximo de San José.
Được thụ phong linh mục ngày 13 tháng 12 năm 1969.
Ngài nổi tiếng là một nhà giáo dục nghiêm túc và sống khắc khổ. Từng giảng dạy văn học, tâm lý học, thần học và triết học.
* TRONG DÒNG TÊN
1973 – 1979: Bề trên tỉnh Dòng Tên tại Argentina (ở tuổi 36).
Sau đó, giữ các vai trò linh hướng và giám đốc chủng viện.
Dưới thời độc tài quân sự tại Argentina, cha Bergoglio được cho là đã can đảm bảo vệ các tu sĩ, người nghèo và người bị đàn áp — một thời kỳ nhạy cảm mà sau này được nhìn lại với nhiều tranh cãi và suy ngẫm.
* GIÁM MỤC VÀ HỒNG Y
1992: Được Đức Gioan Phaolô II bổ nhiệm làm Giám mục phụ tá Buenos Aires.
1998: Trở thành Tổng Giám mục Buenos Aires.
2001: Được phong Hồng y.
Tại đây, Ngài nổi bật với lối sống giản dị: từ chối xe riêng, sống trong một căn hộ nhỏ, tự nấu ăn, đi làm bằng phương tiện công cộng. Ngài được người dân gọi thân thương là “Giám mục của người nghèo”.
* TRỞ THÀNH GIÁO HOÀNG
Ngày bầu chọn: 13/3/2013
Lúc ấy: 76 tuổi
Là Giáo hoàng đầu tiên đến từ Nam Mỹ, đầu tiên từ Dòng Tên, và đầu tiên lấy danh hiệu “Phanxicô” – theo gương Thánh Phanxicô Assisi, biểu tượng của hòa bình, nghèo khó và khiêm nhu.
* PHONG CÁCH GIÁO HOÀNG ĐỘC ĐÁO
Ở Nhà Thánh Marta thay vì Dinh Tông Tòa.
Mặc áo chùng trắng đơn sơ, không đeo thánh giá vàng.
Luôn gần gũi người nghèo, tù nhân, người di cư, người vô gia cư.
Ngài thúc đẩy Giáo hội “đi ra” – nghĩa là hướng về vùng ngoại vi, đến với người bị bỏ rơi, không ở trong “tháp ngà”.
* CÁC CẢI CÁCH QUAN TRỌNG
- Cải tổ Giáo triều Vatican
Thành lập Hội đồng Hồng y cố vấn (C9) để tư vấn cải cách.
Tái cấu trúc bộ máy Giáo triều theo hướng phục vụ hiệu quả và minh bạch.
- Minh bạch tài chính
Cải cách Viện Giáo vụ (Vatican Bank).
Thành lập bộ Kinh tế Vatican, đưa chuyên gia giáo dân vào quản lý.
- Đồng hành mục vụ thay vì phán xét
Hướng mục vụ dành cho người đồng tính, người ly dị tái hôn, phụ nữ…
Chống lại thái độ “luật lệ khắt khe”, cổ vũ lòng thương xót và đồng hành thiêng liêng.
* ẢNH HƯỞNG TOÀN CẦU
Kêu gọi bảo vệ môi trường (Thông điệp Laudato Si’, 2015).
Nhấn mạnh công lý xã hội, lên án nền kinh tế loại trừ.
Tăng cường đối thoại liên tôn, gặp gỡ cả giáo sĩ Hồi giáo, Do Thái giáo, Phật giáo.
Gặp Thượng phụ Kirill của Chính Thống giáo Nga (2016) – lần đầu sau 1000 năm.
Nỗ lực hiện đại hóa và làm mới hình ảnh Giáo hội trong thế giới thế tục hóa.
* NHỮNG NĂM CUỐI ĐỜI VÀ QUA ĐỜI
Những năm cuối, Ngài bị viêm phổi mạn tính, thoái hóa khớp gối, phải ngồi xe lăn.
Vẫn giữ nhịp làm việc cao: tiếp khách, dâng lễ, viết Tông huấn.
Nhập viện lần cuối vào tháng 3/2025 tại Bệnh viện Gemelli, Rôma.
Qua đời vào sáng 21 tháng 4 năm 2025 (Thứ Hai Phục Sinh), tại Nhà Thánh Marta, thọ 88 tuổi.
* DI SẢN THIÊNG LIÊNG
Biểu tượng của Giáo hội gần gũi, khiêm nhường, cải cách và lòng thương xót.
Truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên thế giới, kể cả ngoài Công giáo.
Được ca ngợi là “một vị thánh sống”, người thực thi Tin Mừng bằng hành động nhỏ bé mỗi ngày.
From: NguyenNThu