Dương Chấn được bổ đi làm thái thú quận Đông Lai. Lúc đi phó nhậm, qua đất Xương Ấp, quan huyện ở đấy là Vương Mật, trước được nhờ ông đề bạt cho, vào yết kiến. Rồi đợi đêm khuya, đem vàng đến lễ. Dương Chấn bảo : “Trước tôi biết ông là người khá, mới cử ông lên, thế mà ông vẫn chưa biết bụng tôi, còn đem vàng tới cho tôi ư”. Vương Mật cố nài, thưa rằng : “Xin ngài cứ nhận cho, bây giờ đêm khuya không ai biết”. Dương Chấn nói : “Trời biết, đất biết, ông biết, tôi biết, sao lại bảo là không ai biết”.
*****
“TỨ TRI” là “bốn biết” : trời biết, đất biết, người biết, mình biết.
Khi bạn làm một việc gì sai trái, tội lỗi, dù bạn không tin trời, đất, dù bạn có thể giữ tuyệt đối bí mật, phi tang hết mọi nhân chứng, vật chứng …, thì vẫn còn một mình bạn biết !
Và bạn chỉ cần phải trung thực, biết xấu hổ với chính mình là đủ.
Tức là bạn cần phải “hướng nội”, quay trở về với chính mình, thành thật soi xét nội tâm của chính mình, đó chính là “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng” của mình.
– Nếu bạn trung thực, biết xấu hổ với “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng” của mình, thì bạn sẽ không muốn / dám học giả, nhận bằng giả ; nếu lỡ nhận thì sẽ trả lại.
– Nếu bạn trung thực, biết xấu hổ với “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng” của mình, thì bạn sẽ không muốn / dám nhận danh vị, chức tước, quyền lực không tương xứng với trình độ, khả năng ; nếu lỡ nhận thì sẽ trả lại.
– Nếu bạn trung thực, biết xấu hổ với “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng” của mình, thì bạn sẽ không muốn / dám tham nhũng, nhận hối lộ ; nếu lỡ nhận thì sẽ trả lại.
– Nếu bạn trung thực, biết xấu hổ với “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng” của mình, thì bạn sẽ không muốn / dám buôn gian bán lận, chặt chém, bơm thuốc trừ sâu, kháng sinh, tăng trưởng, bảo quản … vô tội vạ ; nếu lỡ làm thì sẽ sửa lại.
…
Chỉ khi nào không còn “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng”, con người mới bất chấp tất cả để làm những điều sai trái, tội lỗi thậm tệ !!!
Quay trở về với chính mình, quay trở về với “Chân Như”, “Thiên Lương”, “Bản Ngã”, “Danh Dự”, “Tự Trọng” của mình, chính là quay trở về với “Đạo Đức”, tức quay trở về với ĐẠO.
Tôi thấy xã hội chúng ta đã quá xa rời ĐẠO !!!
Và sẽ còn di hại đến nhiều đời con cháu !!!
Bài của: Canh Le