6-7-2023
Bạn bè đến thăm ông Lê Anh Hùng (áo xanh, thứ ba, bên trái) ngày 5/7/2023. Photo Facebook Đặng Bích Phượng.
Blogger Lê Anh Hùng, cộng tác viên của VOA, hôm 5/7 mãn án tù 5 năm vì bị cáo buộc “lợi dụng các quyền tự do dân chủ”. Ông Hùng nói với VOA rằng ông bị chính quyền “cưỡng bức” điều trị tâm thần một cách “lén lút” mà không có sự đồng ý của ông, và họ cũng không thông báo cho gia đình và luật sư.
Nhà báo độc lập Lê Anh Hùng bị bắt vào ngày 5/7/2018 với cáo buộc “Lợi dụng quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích của nhà nước…” theo Điều 331 của Bộ luật Hình sự. Nhưng mãi đến ngày 30/8/2022, ông mới được đưa ra xét xử, sau hai lần nhập viện tâm thần với thời gian điều trị hơn ba năm.
Ông Hùng nói với VOA ngay sau khi từ trại giam Ba Sao ở Hà Nam về nhà ở Hà Nội ngày 5/7.
“Ngay sau khi tôi bị bắt một thời gian ngắn họ cưỡng bức tôi đưa đi giám định tâm thần, giám định tâm thần hai lần. Việc đưa đi giám định họ cũng lén lút, không thông báo cho luật sư và gia đình tôi”.
Ông Hùng cho biết ông và gia đình phản đối việc ông bị cưỡng bức điều trị tâm thần, cho rằng đó là hành vi “đầu độc” người chưa được xét xử khi bị giam giữ ở trại Hỏa Lò ở Hà Nội:
“Việc họ cưỡng bức tôi đi giám định và cưỡng bức điều trị bắt buộc… tôi, gia đình và bạn bè và dư luận đều phản đối việc đó. Đã làm đơn này nọ nhưng đều không có tác dụng gì cả. Tôi vẫn bị cưỡng bức điều trị bắt buộc. Tôi phản đối dùng thuốc vì tiêm thuốc tâm thần rất độc hại vào người.
“Suốt thời gian hơn ba năm tôi sống trong tình cảnh bị đầu độc như thế”.
Ông Hùng nêu nhận định về lý do ông bị bắt và quy trình tố tụng trong vụ án của ông:
“Việc tôi bị bắt xuất phát từ hành vi ngày 23/5/2018 khi tôi treo biểu ngữ có nội dung tố cáo ông Hoàng Trung Hải, lúc bấy giờ là Bí thư Thành ủy Hà Nội, phạm tội gián điệp, theo Điều 110 BLHS, và tố cáo ông Nguyễn Phú Trọng, phạm tội phản quốc, theo Điều 108 BLHS…Nhưng họ không cho tôi cơ hội đưa ra bằng chứng, lý lẽ để bảo vệ lời tố cáo của mình, họ lại khởi tố vụ án và bắt tạm giam tôi ngay”.
“Đó là sự vi phạm pháp luật rất nghiêm trọng”, ông Hùng nhấn mạnh.
“Sau khi bị kết án ngày 30/8/2022, tôi có viết đơn đề nghị xem xét lại vụ án của tôi theo tình tự giám đốc thẩm. Đơn đã gửi ngày 25/2, cho đến nay đã hơn 4 tháng mà họ chưa trả lời tôi. Đây là sự vi phạm rất trắng trợn”.
“Bản án 5 năm tù của tôi, tôi nghĩ khi dấn thân vào con đường này thì tôi nhận thức rằng việc bị bắt bớ tù đày là một phần của cuộc đấu tranh này, nên tôi cũng không bất ngờ và đã sẵn sàng cho việc đấy”.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, Công an thành phố Hà Nội, Tòa án Nhân dân cấp cao tại Hà Nội và đề nghị họ cho ý kiến về các phát biểu của ông Hùng, nhưng chưa được phản hồi.
Nhà hoạt động Nguyễn Vũ Bình, một người bạn của ông Hùng ở Hà Nội, chia sẻ ý kiến cá nhân của ông với VOA: “Tôi cũng như nhiều bạn bè của Hùng, rất vui mừng vì Hùng đã được trả tự do, kết thúc giai đoạn tù đày, nhất là giai đoạn trong bệnh viện Pháp Y tâm thần trung ương. Một người bình thường ở trong bệnh viện tâm thần hơn 3 năm, bị tiêm và uống thuốc tâm thần là điều ít ai tưởng tượng nổi. Hùng đã vượt qua, có thể nói là địa ngục trần gian để trở về với gia đình và bạn bè”.
Ông Hùng là một blogger khá nổi tiếng vì lên tiếng chỉ trích chính quyền Việt Nam và từng là cộng tác viên của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA).
“Chúng tôi rất vui vì ông Lê Anh Hùng đã được trả tự do,” một phát ngôn viên của VOA cho biết vào cuối ngày 5/7. “Chúng tôi rất mong được liên lạc với ông ấy.”
Trong một tuyên bố trước đây, Cơ quan Truyền thông Toàn cầu (USAGM), cơ quan chủ quản của VOA, kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức cho các cộng tác viên của các đơn vị truyền thông trực thuộc, trong đó có ông Hùng, gọi đây là hành động nhằm bịt miệng những tiếng nói chỉ trích chính phủ.
“Việc bắt bớ nhằm bịt miệng những tiếng nói chỉ trích là điều đáng phê phán, và điều đó cần phải thay đổi ngược lại. Cuộc trấn áp tự do ngôn luận trên diện rộng ở Việt Nam là một cuộc tấn công trắng trợn vào quyền con người của công dân Việt Nam và tự do báo chí”, thông cáo của USAGM viết.
Ngoài blogger Lê Anh Hùng, còn có blogger Phạm Chí Dũng, một cộng tác viên khác của VOA, cũng bị chính quyền Việt Nam giam cầm. Các cộng tác viên khác của USAGM đang bị chính quyền giam cầm bao gồm blogger Nguyễn Văn Hoá, blogger Nguyễn Tường Thuỵ, blogger Trương Duy Nhất, là những người cộng tác với Đài Á châu Tự do (RFA), cơ quan truyền thông trực thuộc USAGM.
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay bác bỏ các cáo buộc vi phạm tự do báo chí, hay đàn áp tự do ngôn luận, cho rằng họ chỉ bắt giam và xét xử những ai “vi phạm pháp luật”.