DOMINIC FAULDER tường trình
MAE SOT, Thái Lan — Thái Lan và Myanmar là những nước láng giềng thân thiện và gần gũi chỉ cách nhau một dải nước, sông Moei, Thành phố Mới Shwe Kokko Yatai đã được hình thành và tuyên truyền như một thành phố tuyệt vời trị giá 15 tỷ đô la của tương lai, được quảng bá như là quá trình phát triển diễn ra tốt đẹp ở bang Karen (Kayin) nơi bị sốt rét và xung đột tàn phá của Myanmar, nơi lực lượng sắc tộc Karen tiếp tục cuộc nổi dậy khốc liệt chống lại chính quyền trung ương bắt đầu từ năm 1948. Thành phố nằm ngay phía bắc Mae Sot của Thái Lan sẽ có “khu công nghiệp khoa học và công nghệ, khu giải trí và du lịch, khu văn hóa dân tộc, khu kinh doanh và hậu cần, và khu nông nghiệp sinh thái”, theo tài liệu quảng cáo.
Shwe Kokko cũng được coi là “Thung lũng Silicon của Myanmar” và là trạm trung chuyển quan trọng dọc theo “Con đường tơ lụa trên biển”, một phần của cây cầu trên đất liền giữa Ấn Độ Dương và Biển Đông.
Thực tế đen tối hơn nhiều. Shwe Kokko là một trung tâm tội phạm nổi tiếng được sử dụng để đánh bạc trực tuyến, lừa đảo và buôn người.
Nhiều khu vực tội phạm ngay lập tức bắt đầu mọc lên về phía nam dọc theo sông Moei vốn nông và quanh co, vào thời điểm khô hạn nhất trong năm có thể đi bộ qua được. Khu vực vô luật pháp này được coi là “mối đe dọa ngày càng tăng đối với an ninh toàn cầu” trong một bài bình luận của Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP) do các nhà phân tích Priscilla A. Clapp và Jason Tower công bố vào tháng trước.
Một trong nhiều sự phát triển mới nguy hiểm trên sông Moei ở phía nam Myawaddy vào cuối tháng 10. Các tháp di động hướng qua sông từ Thái Lan vào Myanmar, trong khi ở phía sau, một bức tường bê tông cao bao quanh một không gian mở, với bốn tháp canh có thể nhìn thấy rõ ràng. Hầu hết các tòa nhà dường như là để ở.
“Từ tháng 2 năm 2021 đến tháng 3 năm 2022, khi đại dịch [COVID-19] hoành hành khắp khu vực, việc xây dựng các vùng đất mới bùng nổ dọc theo đoạn sông Moei dài 40 km,” Clapp và Tower đưa tin.
“USIP cho đến nay đã xác định được 15 khu vực tội phạm riêng biệt trong khu vực,” họ viết. Các “đặc khu kinh tế-SEZ” đáng ngờ dọc biên giới xốp của Thái Lan với Campuchia, Lào và Myanmar vì chúng thiếu nhà kho và nhà máy có nghĩa là sự phát triển mới sẽ không bao giờ là SEZ đáng tin cậy. Các “khu vực” được USIP xác định tồn tại gần như hoàn toàn để chứa người, bởi một số nguồn tin cho biết nhân viên bị dồn ép vào ở sáu người trong cùng một phòng.
USIP nhận xét: “Các khu vực giống như thành phố trông giống như các thuộc địa hình sự hơn”. Thật vậy, có thể nhìn thấy rõ những bức tường bê tông cao 4 mét phủ đầy dây thép gai sắc bén. Trong một số trường hợp, các chốt gác được nâng lên cao khiến khu vực giống như các trại tập trung.
Mae Sot thực sự là một thị trấn biên giới có tầm quan trọng to lớn về mặt hậu cần. Nằm trên Quốc lộ Châu Á 1, nó được kết nối qua Moei với Myawaddy của Myanmar bằng Cầu Hữu nghị Thái Lan-Myanmar, hiện vẫn chưa đóng cửa. Một tòa nhà bị hư hại bởi một vụ đánh bom xe lớn vào tháng 4 vẫn còn rõ ràng ở phía Myanmar – bằng chứng về sự bất ổn quốc gia đã khiến hàng chục nghìn người phải di dời. Ngay phía bắc Myawaddy là một cây cầu khác với các trạm kiểm soát hải quan để vận chuyển hàng hóa. Nó mở cửa cho lưu lượng container bất chấp tình trạng bất ổn vũ trang ở Myanmar.
Shwe Kokko, khu phát triển hàng đầu của tập đoàn tội phạm Yatai, nằm trong vùng lân cận của Kawmoora. Các văn phòng của nó ở Shwe Kokko cho thấy mối liên hệ trực tiếp giữa thế giới ngầm Trung Quốc và chế độ Myanmar, mặc dù nó thực sự mang lại bao nhiêu chỉ là suy đoán thuần túy.
Thành phố trải dài 19 km dọc theo sông Moei, với diện tích tổng thể là 120 km vuông. Con số đó sẽ lớn hơn một chút so với Macao, khu vực duy nhất ở Trung Quốc hợp pháp hóa hoạt động đánh bạc, mặc dù Bắc Kinh ngày càng chấp nhận loại hình kinh doanh này.
Việc phong tỏa do COVID-19 và các biện pháp kiểm soát chính thức đối với các sòng bạc mang tính nghiện ngập đã làm giảm doanh thu cờ bạc của Macao vào năm ngoái xuống mức thấp nhất trong thế kỷ này. Các nhà tài trợ sòng bạc đã rời khỏi thuộc địa cũ của Bồ Đào Nha ít nhất là từ năm 2016 đến các vùng lãnh thổ ít bị kiểm soát hơn, chẳng hạn như Sihanoukville và Poipet ở Campuchia, và sau đó là qua biên giới Thái Lan với Lào và Myanmar, tạo ra vô số sòng bạc không được kiểm soát ngoài mọi quy định của pháp luật. Công nghệ và cơ sở hạ tầng cờ bạc trực tuyến cũng đã được sử dụng để lừa đảo, gây ra một “đại dịch lừa đảo” trong khu vực.
Sòng bạc chính của Shwe Kokko lớn hơn hầu hết các cơ sở khác trong vùng. Chủ sòng là She Zhijiang – hay Dylan She, như tên ông ta thường tự gọi mình – chủ tịch của Yatai International Holding Group. Ông cũng là phó chủ tịch của Liên đoàn Doanh nhân Hoa kiều Trung Quốc.
Theo cổng thông tin Caixin của Trung Quốc, She đã chạy trốn khỏi chính quyền Trung Quốc từ năm 2012. Hắn ta được cho là đã thiết lập các mạng lưới đánh bạc ở Campuchia, Myanmar và Philippines. Kể từ tháng 8, đương sự đã ngồi tù trong phòng giam của Cục Nhập cư Thái Lan để chờ dẫn độ sang Trung Quốc, một thủ tục phức tạp do ông ta có quốc tịch Campuchia. Nhưng sòng bài Yatai vẫn tiếp tục hoạt động đều đặn như bình thường.
Shwe Kokko đang được xây dựng, nhìn từ phía Thái Lan của dòng sông vào tháng Tám. Các nhà báo đến thăm khu vực này có thể nghe thấy những người xây dựng nói bằng tiếng Trung Quốc. (Ảnh của Adam Oswell)
Hộ chiếu Campuchia có thể được mua hợp pháp với giá khoảng 200.000 USD. Các nhà quan sát nghi ngờ rằng một số nghi phạm người Trung Quốc đã đánh cược với sự phản bội của các đồng nghiệp trong các cuộc thanh trừng tội phạm đang diễn ra ở đại lục để được xuất cảnh. Với danh tính được đổi mới, giờ đây họ đang trôi nổi khắp Đông Nam Á với tư cách là những doanh nhân được cho là hợp pháp.
Công viên KK, cách Myawaddy không xa về phía đông nam. Nó có tiếng xấu xa nhất trong số các vùng đất mới. Người Malaysia, Đài Loan và Ấn Độ nằm trong số những người được biết là đã bị buôn bán sang đó để đòi tiền chuộc hoặc lừa đảo trực tuyến để mua lại tự do của họ.
Các bản đồ trên Google mang những lời tố cáo về Công viên KK — đôi khi được gọi là Khu vực KK hoặc Vườn KK — nhiều bằng tiếng Mã Lai và Trung Quốc. Ai đó đã đánh dấu “nhà tù” bằng tiếng Anh trên hai cấu trúc an toàn cạnh nhau với những bức tường bên ngoài không có cửa sổ. Ở trung tâm, hai biệt thự sang trọng đáng kể được bao quanh bởi những bức tường bê tông cao vượt mức thường.
“Kết quả là toàn bộ Moei đã trở thành một dòng sông tội phạm,” Tower nói với Nikkei Asia. “Bạn đang chứng kiến ngày càng nhiều người bị lừa vượt biên, và một khi họ đến đó, họ sẽ bị giữ để đòi tiền chuộc,” ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng ngay cả việc trả tiền cũng không đảm bảo cho họ được phóng thích.
“Mặt khác của Moei một cơn ác mộng về quản trị”
Jeremy Douglas, Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm khu vực đại diện tại Bangkok
Một phóng viên người Thái Lan đã đến thăm các sòng bạc ở Myawaddy vào đầu năm 2020, trước khi lệnh phong tỏa do COVID-19 có hiệu lực, đã thấy ở đó đầy những người chia bài và nhân viên chia bài là người Campuchia. Những nhân viên sòng bạc này đã được chuyển đến từ Sihanoukville sau khi chính phủ Campuchia kiểm soát hoạt động đánh bạc trực tuyến vào năm 2019 theo yêu cầu của Bắc Kinh. Anh ta thấy cờ bạc trực tuyến được tiến hành công khai tại các cơ sở này.
Người Malaysia đã trở thành mục tiêu buôn người cụ thể vì họ thông thạo tiếng Quan thoại, điều này rất hữu ích cho việc lừa đảo cộng đồng người Hoa ở nước ngoài rộng lớn hơn miễn là người Trung Quốc đại lục bị khóa ở nhà và không có mặt. Nhiều người Malaysia cũng nói tiếng Anh, mở ra các thị trường khác. Điều này cũng đúng với người Philippines, người Ấn Độ và người châu Phi. Hầu hết bị thu hút bởi những quảng cáo sai sự thật về việc làm béo bở.
Sông Moei, phía bắc Myawaddy, nhìn về phía nam. Khu vực này là một trong những phần hoang dã nhất và ít được ghé thăm nhất của Thái Lan.
USIP suy đoán rằng hơn 100.000 công dân nước ngoài có thể bị mắc kẹt bên trong Myanmar, chủ yếu dọc theo Moei. Một nhà ngoại giao Đông Nam Á theo dõi tình hình từ Bangkok đã không thể tin được rằng con số có thể cao đến vậy. Tuy nhiên, nhiều người Malaysia đã vùng thoát tìm cách hồi hương sau khi bị buôn lậu đến biên giới Myanmar.
Một người Malaysia trốn thoát qua Mae Sot sau khi nhảy ra khỏi cửa sổ tầng ba tuyên bố đã nhìn thấy hàng nghìn đồng hương trong các tòa nhà khác nhau. Một luật sư Thái Lan làm việc tại đồn cảnh sát chính của Mae Sot nói với Nikkei rằng ông đã xử lý hai cậu bé Malaysia mới có 15 tuổi bị Cục Nhập cư Thái Lan trục xuất về nước.
Vào tháng 4, Ekapop Lueangprasert, một người Thái Lan tốt bụng, người điều hành mạng lưới Survive độc lập chuyên giải cứu các nạn nhân bị buôn bán, đã giới thiệu một phụ nữ 25 tuổi cải trang kỹ càng với báo chí. Cô đã bị lừa với một lời mời làm việc giả mạo để vượt qua biên giới ở Myawaddy và bị ép làm gái mại dâm. Cô đã trốn thoát được, nhưng ước tính có ít nhất 300 phụ nữ Thái Lan vẫn bị giam cầm.
Ekapop Lueangprasert, một người Thái Lan tốt bụng, đã giải cứu hơn 100 người bị buôn bán qua biên giới đất nước, bao gồm cả những phụ nữ bị ép làm gái mại dâm dọc sông Moei quanh Myawaddy. (Ảnh của Dominic Faulder)
Jeremy Douglas, đại diện khu vực tại Bangkok của Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm, nói với Nikkei: “Việc giúp đỡ những người bị mắc kẹt này gần như là không thể. “Mặt khác của Moei nó giống như là một hành tinh khác. Tình hình ở đây là một cơn ác mộng về quản trị — nó nằm ngoài tầm kiểm soát.”
Douglas đang kêu gọi các biện pháp cứng rắn. “Bọn tội phạm nên bị cắt điện và viễn thông cũng như các cơ sở sòng bạc và nơi tổ chức các trò chơi gian lận của chúng nằm rải rác dọc biên giới. Nếu không thì chúng ta không thể xử lý chúng được”, ông nói. “Và chúng tôi cũng khuyên bạn đọc nên điều tra nguồn gốc các truy cập ngay từ đầu (trước khi chơi các trò may rủi trực tuyến).”
Báo cáo bổ sung của Pak Yiu.
Phan Sinh Trần