Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos hôm thứ Ba đã triệu tập đại sứ Bắc Kinh để bày tỏ “mối quan ngại nghiêm trọng” sau khi một tàu an ninh Trung Quốc bị cáo buộc sử dụng đèn laser cấp độ quân sự chống lại một tàu tuần tra của Philippines ở Biển Đông đang tranh chấp.
Cuộc đối đầu đánh dấu sự leo thang trong tranh chấp ngoại giao, sau khi Bộ Ngoại giao Philippines trước đó đệ đơn phản đối tới Đại sứ quán Trung Quốc lên án các hành động “hung hăng” của tàu cảnh sát biển Trung Quốc mà họ cho là đã khiến các thủy thủ Philippines bị mù tạm thời (vì bị tia laser chiếu vào mắt).
Marcos đã đối đầu với Đại sứ Trung Quốc Huang Xilian hôm thứ Ba “về tần suất và cường độ ngày càng tăng của các hành động của Trung Quốc đối với Cảnh sát biển Philippines và ngư dân Philippines của chúng tôi”, phát ngôn viên Cheloy Velicaria-Garafil cho biết.
Đại sứ quán Trung Quốc thì lại nói các quan chức ngoại giao của họ đã thảo luận về vấn đề làm thế nào để “quản lý thích hợp những khác biệt hàng hải giữa Trung Quốc và Philippines”.
Sự cố laser xảy ra vào ngày 6 tháng 2 gần 20 km (12 dặm) từ bãi cạn Second Thomas thuộc quần đảo Trường Sa, nơi lính thủy đánh bộ Philippines đang đóng quân trên một con tàu hải quân bỏ hoang được neo đậu để khẳng định yêu sách lãnh thổ của Manila ở vùng biển này.
Tàu quân sự Trung Quốc bị tố chiếu tia laser vào tàu tuần duyên Philippines
Đây là vụ việc mới nhất trong một loạt vụ việc hàng hải giữa Philippines và Trung Quốc, quốc gia tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông và đã phớt lờ phán quyết của tòa án quốc tế rằng tuyên bố chủ quyền của họ không có cơ sở pháp lý.
Vài ngày trước vụ việc mới nhất, Hoa Kỳ và Philippines đã đồng ý nối lại các cuộc tuần tra chung trên biển và đạt được thỏa thuận cho phép quân đội Hoa Kỳ tiếp cận bốn căn cứ quân sự khác ở quốc gia Đông Nam Á này.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Ned Price hôm thứ Hai đã chỉ trích hành động của Cảnh sát biển Trung Quốc là “khiêu khích và không an toàn”.
“Hoa Kỳ sát cánh với các đồng minh Philippines của chúng tôi trước việc Cảnh sát biển Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được báo cáo sử dụng các thiết bị laser chống lại thủy thủ đoàn của một tàu Cảnh sát biển Philippines,” Price nói.
Philippines gửi đơn phản đối đến đại sứ quán về việc lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc sử dụng tia laser
Tàu tuần tra Philippines đang hỗ trợ “nhiệm vụ luân phiên và tiếp tế” cho lực lượng thủy quân lục chiến ở Bãi Cỏ Mây thì bị tàu Trung Quốc chiếu đèn laze hai lần vào họ, Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines cho biết hôm thứ Hai.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết, tàu Trung Quốc cũng đưa ra các thách thức vô tuyến bất hợp pháp và thực hiện các thao tác nguy hiểm, “tạo thành mối đe dọa đối với chủ quyền và an ninh của Philippines với tư cách là một quốc gia”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Teresita Daza cho biết: “Những hành động gây hấn này của Trung Quốc là đáng lo ngại và đáng thất vọng vì nó diễn ra ngay sau chuyến thăm cấp nhà nước tới Trung Quốc của Tổng thống Ferdinand R. Marcos Jnr”.
Daza cho biết Marcos và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý vào tháng trước để “quản lý các khác biệt trên biển thông qua ngoại giao và đối thoại, mà không cần dùng đến vũ lực và đe dọa”.
Phan Sinh Trần