15-6-2022
Có người lại ví von hôm qua trên một clip video của RFA: “Tham nhũng cũng như là ruồi muỗi. Nước nào cũng có tham nhũng cả”. Cũng trên RFA có bài viết đặt tựa đề: “Đại án Việt Á: vì sao một doanh nghiệp ‘tép riu’ khiến cả guồng máy trục lợi và hệ thống quan chức suy thoái?“.
Mỗi người mỗi ý. Cá nhân tôi thì luôn quan niệm rằng khi mình nói tới chuyện gì đó, trước hết cần bàn về ý nghĩa ngôn từ. Sau đó là bàn về “nguyên nhân” và “hậu quả”.
Vụ Việt Á có thể nói đó là một vụ “tham nhũng” đơn thuần hay không?
Theo luật VN, tham nhũng là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để hưởng lợi ích vật chất trái pháp luật, gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước, tập thể, cá nhân, xâm phạm hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức…
Theo tôi vụ Việt Á không phải là một vụ “tham nhũng” hay “trục lợi” đơn thuần. Hành vi “tham nhũng”, theo luật đã dẫn trên, chỉ đóng khung ở không gian kinh tế.
Thực tế cho thấy vụ Việt Á là một đại án giết người có tổ chức, của cả một hệ thống đảng viên CSVN, từ thượng tầng quốc gia xuống cho tới hàng “tép riu” là ông chủ Việt Á.
Vụ Việt Á vì vậy cũng không đơn giản là một chỉ dấu “suy thoái” của quan chức.
Sự việc xảy ra tuần tự là: Việt Á mua kít của TQ với giá rẻ (như bèo) khoảng 1 đô la/kit. Bộ quốc phòng nhập cuộc, qua đại diện là “Học viện quân y”, biến kít TQ thành sản phẩm phát minh khoa học nội địa. Tới phiên Bộ Khoa học. Bộ này “bảo kê” kít Việt Á là hàng thứ xịn, do quốc nội sáng chế, được chuẩn nhận phẩm chất ngang hàng kít quốc tế. Kế tới là Bộ Y tế. Bộ này ra đủ thứ luật lệ buộc dân chúng phải thử nghiệm “đại trà”, ai cũng có thể bị ép ngoáy mũi thử nghiệm. Giá kít được đội lên 470.000 đồng/kít.
Cuối cùng (trùm cuối) ra chỉ thị khuyến cáo các cơ sở y tế đọa phương phải mua kít Việt Á trong chiến dịch “chống dịch như chống giặc”.
(Trùm cuối tìm đâu xa. Họ phải là (những) người chủ trương “chống dịch như chống giặc”).
Hàng ngàn người dân có thể đã không bị chết oan. Hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu cá nhân, gia đình… gia sản đã không bị tiêu tan, gia đình không bị ly tán (do cách ly). Vô số gia đình nhuốm cảnh tang thương, của mất, người chết…
Có người gọi vụ Việt Á là một hiện tượng “lũng đoạn nhà nước”. Đây cũng là cách phê phán đơn thuần dựa trên kinh tế.
Nhưng ngoài việc gây thiệt hại kinh tế, “hệ thống Việt Á” còn giết chết nhiều người và gây xáo trộn xã hội. Tổn thất kinh tế chưa thể kiểm kê. Suy trầm kinh tế dĩ nhiên có đóng góp của hệ thống Việt Á.
Nhưng trầm trọng hơn cả là cú chấn thương tâm lý và đạo đức. Dân nhìn cán bộ đảng viên như những kẻ tội phạm.
Về nhân mạng, đến từ kít dỏm, là bao nhiêu? Do Covid-19 là một chuyện. Nạn nhân đến từ việc hạn chế cứu trợ (đặc biệt ở Sài gòn) là bao nhiêu? Những người hữu trách, như bí thư Nên ở Sài gòn, phải cho người dân biết hết những sự thật.
Vụ Việt Á không phải là “ruồi muỗi”, kiểu Đặng Tiểu Bình nói “mở cửa thì ruồi muỗi bay vào”.
Hiện thời, có chỗ nào, cơ quan nào, lãnh vực nào còn “trong sạch” ở VN? Từ chốn thờ tự chùa chiền cho tới hệ thống giáo dục.
Không có chỗ nào không nhơ bẩn.
Nói tới đất đai, một tài phiệt địa ốc thành danh là có hàng chục, hàng trăm cán bộ móc ngoặc lạm dụng quyền lực. VN có bao nhiêu tài phiệt địa ốc là có bấy nhiêu tội phạm (tiềm năng). Lợi ích đem lại cho đất nước và dân tộc là gì ? Không có gì. Tài sản quốc gia chạy vô túi tài phiệt. Để lại hàng trăm ngàn, hàng triệu dân oan, hàng triệu gia đình mất nhà mất đất, hàng triệu nông dân mất ruộng canh tác… (Và dĩ nhiên để lại một đảng CSVN hủ bại tuyệt đối).
Cái gọi là “nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam” như cái thây ma thúi nát. Hệ thống Việt Á là một trong những con giòi đang rỉa rói cái thây ma này.
Không ai có thể cứu sống cái thây ma hết cả.
Ông Trọng diệt tham nhũng là làm chuyện đúng, không thể phản biện. Nhưng liệu ông tiếp tục đốt lò được bao lâu? Ông Trọng tuổi đã cao, sức khỏe lại không tốt. Nhìn xa một chút là thấy hãi hùng. Sau ông Trọng sẽ là đại hồng thủy.
Ông Trọng không thể cứu cái thây ma “nhà nước pháp quyền XHCN”. Ông Trọng bắt chước Tập Cận Bình từ ý tưởng đến hành vi. Tập thành công vì chung quanh Tập có những cộng sự lỗi lạc, có thể thiết lập các cơ chế để “nhốt quyền lực vào cái lồng lập pháp”. Nhiều năm trước ông Trọng có nói tới vụ này nhưng rốt cục không ra sao. Bởi vì trong đảng CSVN không có người tài giỏi, tầm như Vương Hộ Ninh của CSTQ hết cả.
Theo tôi, như ý kiến hôm qua, để VN thoát trận đại hồng thủy, do suy thoái kinh tế, do tranh chấp giữa các đại cường, do chiến tranh tiềm tàng… ông Trọng nên “đi trước thời đại”, kiểu “giữ đảng từ xa”. Bằng cách tiệm tiến dân chủ hóa chế độ. Hãy kết liễu “nhà nước pháp quyền XHCN” một cách hòa bình. Hãy để 50% dân biểu QH là người ngoài đảng. Hãy để chính phủ do người ngoài đảng lo liệu. Đảng CSVN nắm quốc phòng và công an là đủ.