April 1, 2025
Vụ kiện kéo dài tại dự án Grand World Phú Quốc không chỉ là một tranh chấp thương mại thông thường. Nó đang vạch trần một thực tế đáng lo ngại về hệ thống tư pháp Việt Nam, nơi tiếng nói của người dân dường như bị át đi bởi sức mạnh của các tập đoàn kinh tế khổng lồ.
Hành trình đòi công lý của những nguyên đơn, những người đã đặt cược tiền bạc và hy vọng vào dự án Grand World, đã trở thành một cuộc chiến đơn độc, kéo dài hơn 18 tháng, trải qua vô vàn gian truân với những phiên tòa trì hoãn liên miên, những quyết định khó hiểu, và cuối cùng là sự “tạm đình chỉ” vô thời hạn, gieo vào lòng người dân sự thất vọng và nghi ngờ sâu sắc vào nền pháp quyền.
Vụ án kéo dài bất thường
Ngày 28 Tháng Tám năm 2023 đánh dấu sự khởi đầu chính thức của hành trình pháp lý khi Tòa Án Nhân Dân TP. Phú Quốc thụ lý đơn kiện của các nguyên đơn. Yêu cầu của họ không hề mơ hồ: tuyên bố vô hiệu hợp đồng mua bán với Công ty Newvision, công ty dự án của tập đoàn Vingroup, bởi họ tin rằng Newvision đã bán những tài sản mà công ty này chưa có quyền sở hữu hợp pháp. Vụ việc ngay lập tức thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận, nhất là cộng đồng khách hàng đã đầu tư vào Grand World, bởi nó liên quan trực tiếp đến quyền lợi thiết thân của họ.
Tuy nhiên, con đường tìm kiếm công lý của các nguyên đơn ngay lập tức gặp phải muôn vàn trắc trở. Phiên tòa sơ thẩm, lẽ ra phải diễn ra nhanh chóng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, lại bị kéo dài một cách bất thường qua hàng loạt lần trì hoãn. Đầu tiên, phiên tòa dự kiến diễn ra vào ngày 12 Tháng Giêng 2024 đã phải lùi lại do yêu cầu hoãn từ Ngân hàng Techcombank, một bên liên quan đến vụ án, với lý do không được công khai.
Tiếp đó, phiên tòa được dời lại vào ngày 31 Tháng Giêng 2024, nhưng lại tiếp tục bị hoãn, lần này do Công ty Sao Thủy, một doanh nghiệp khác có liên quan, cũng đưa ra yêu cầu tương tự. Đến lần thứ ba, điều khó tin đã xảy ra khi Công ty Newvision, bị đơn chính và là một phần của tập đoàn Vingroup hùng mạnh, lại xin hoãn phiên tòa với lý do “chưa tìm được luật sư.” Lý do này, đối với một tập đoàn tầm cỡ như Vingroup, nghe có vẻ vô lý và khó chấp nhận, làm dấy lên nghi ngờ về sự thành khẩn của bị đơn trong việc giải quyết vụ án.
Không dừng lại ở đó, Newvision tiếp tục trì hoãn phiên tòa lần thứ tư, vào ngày 26 Tháng Tư năm 2024, lần này viện dẫn lý do “luật sư chưa có thời gian tiếp cận chứng cứ”. Dù lý do này có vẻ hợp lý hơn, nhưng vẫn không thể xoa dịu sự bức xúc của các nguyên đơn, những người cảm thấy vụ án đang bị kéo dài một cách vô lý.
Cuối cùng, sau bốn lần trì hoãn, phiên tòa cũng được mở vào ngày 10 Tháng 5 năm 2024. Phiên tòa này đã thu hút sự tham dự đông đảo của khách hàng và người dân, những người bị ảnh hưởng trực tiếp bởi vụ việc, đến để theo dõi và mong chờ một phán quyết công bằng. Tuy nhiên, niềm hy vọng vừa nhen nhóm đã nhanh chóng tan biến khi phiên tòa bị tạm ngừng ngay trong ngày.
Tại phiên tòa ngày 10 Tháng Năm 2024, phía bị đơn Newvision bất ngờ đưa ra lập luận rằng Công văn số 535 ngày 26 Tháng Ba 2024 của Sở Tài Nguyên và Môi Trường (TNMT) Kiên Giang là không chính xác về nội dung và thẩm quyền, cho rằng chỉ UBND tỉnh Kiên Giang mới có thẩm quyền cao nhất để xác định tính pháp lý của dự án. Điều đáng chú ý là Viện Kiểm sát (VKS) đã nhanh chóng ủng hộ quan điểm này, đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) tạm ngừng phiên tòa để “thu thập thêm chứng cứ” từ UBND tỉnh Kiên Giang. Đề nghị này của VKS, được đưa ra ngay sau khi phần trình bày của bị đơn kết thúc, đã khiến các nguyên đơn không khỏi cảm thấy bất an và nghi ngờ về sự khách quan của cơ quan công tố trong vụ án này. Họ tự hỏi: liệu VKS thực sự cần thêm thông tin từ UBND tỉnh, hay đây chỉ là một “động tác” nhằm kéo dài thời gian và tạo lợi thế cho bị đơn? HĐXX cuối cùng đã chấp thuận đề nghị của VKS, và phiên tòa bị tạm ngừng để chờ phản hồi từ UBND tỉnh Kiên Giang. Tuy nhiên, sự chờ đợi này đã kéo dài một cách khó hiểu.
Ngày 18 Tháng Năm 2024, nguyên đơn nhận được Công văn 1103 từ Sở Xây Dựng Kiên Giang, một cơ quan chuyên môn khác của tỉnh, cung cấp thông tin về pháp lý dự án. Mặc dù vậy, Tòa án vẫn không mở lại phiên tòa.
Ngày 31 Tháng Năm 2024, các nguyên đơn gửi đơn kiến nghị khẩn thiết yêu cầu mở lại phiên tòa, nhưng vô vọng. Ngày 13 Tháng Sáu 2024, họ nhận được Quyết định số 27 ký ngày 10 Tháng Sáu về việc tạm đình chỉ vụ án. Đến cuối Tháng Mười Hai 2024, chánh án Tòa Án Nhân Dân TP. Phú Quốc thông báo vụ án vẫn “tạm đình chỉ” với lý do “chưa nhận được phản hồi” từ UBND tỉnh Kiên Giang. Và cho đến giữa Tháng Ba 2025, vụ án vẫn chìm trong bóng tối “tạm đình chỉ,” kéo dài hơn 18 tháng, bỏ mặc quyền lợi chính đáng của hàng trăm khách hàng.
Sự kéo dài bất thường của vụ án Grand World Phú Quốc, với hàng loạt lần trì hoãn phiên tòa, quyết định tạm ngừng khó hiểu, và sự im lặng kéo dài từ các cơ quan quản lý nhà nước, đang dấy lên những câu hỏi nhức nhối về tính độc lập và hiệu quả của hệ thống tư pháp Việt Nam. Liệu Tòa Án Nhân Dân TP. Phú Quốc có thực sự “bất lực” trước sức ép từ một tập đoàn kinh tế khổng lồ như Vingroup? Hay có một sự “thao túng” ngầm nào đó đang diễn ra, khiến cho công lý bị “bẻ cong” và quyền lợi của người dân bị xem nhẹ?
Những sai phạm tố tụng có dấu hiệu rõ ràng: Tòa án đã vượt quá thời hạn chuẩn bị xét xử theo quy định của pháp luật. Quyết định tạm đình chỉ vụ án để chờ thông tin từ UBND tỉnh, trong khi Sở TNMT đã cung cấp thông tin, là một hành động khó giải thích về mặt pháp lý. Và tại phiên tòa ngày 10 Tháng Năm năm 2024, sự thiếu công bằng, bình đẳng trong quá trình xét hỏi, khi nguyên đơn bị hạn chế trình bày, còn bị đơn lại được tạo điều kiện tối đa, càng làm tăng thêm những nghi ngờ về tính khách quan của quá trình xét xử.
Sự “im lặng” đáng ngờ từ UBND tỉnh Kiên Giang, sự “phớt lờ” ý kiến chuyên môn của Sở TNMT, và sự “thiếu giám sát” của UBND TP. Phú Quốc trong giai đoạn đầu của dự án Grand World, tất cả những yếu tố này cộng hưởng lại, tạo nên một bức tranh u ám về vụ án Grand World Phú Quốc. Phải chăng, có một “mạng lưới” quyền lực nào đó đang bao trùm lên vụ án này, khiến cho các cơ quan nhà nước, từ Tòa án đến chính quyền địa phương, đều trở nên “e dè,” “né tránh,” hoặc thậm chí “hợp tác” để kéo dài thời gian và gây khó khăn cho các nguyên đơn?
Vụ án Grand World Phú Quốc không chỉ là câu chuyện của những người mua nhà. Nó là một hồi chuông cảnh tỉnh về tình trạng pháp quyền ở Việt Nam, về nguy cơ “thao túng” tư pháp bởi những thế lực kinh tế, và về sự cần thiết phải bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân trước những bất công và khuất tất. Trong bối cảnh đó, tiếng nói của các luật sư, của giới truyền thông, và của toàn xã hội là vô cùng quan trọng để đòi lại công lý cho các nguyên đơn, và để củng cố niềm tin vào một nền tư pháp thực sự công bằng và minh bạch. Đây không chỉ là vụ án Grand World, mà là vụ án của niềm tin vào công lý, một niềm tin đang bị thử thách nghiêm trọng.
Phi vụ lừa đảo hơn $1 tỷ của VinGroup tại dự án Grand World Phú Quốc
Grand World Phú Quốc là một tổ hợp giải trí, du lịch và đầu tư lớn, nằm tại Bãi Dài, Gành Dầu, huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Việt Nam. Dự án này được phát triển bởi Công ty TNHH Bất động sản New Vision, với Vinpearl là cổ đông, và được quản lý bởi Vincom Retail, thuộc tập đoàn Vingroup.
Dự án này có tổng diện tích 85.3ha, tọa lạc trên khu đất được cấp hai sổ đỏ, cả hai đều ghi rõ mục đích sử dụng là “đất thương mại, dịch vụ.” Sổ đỏ CU 861652 ghi nhận gần 40.8ha đất được Nhà nước cho thuê trả tiền hàng năm, trong khi sổ đỏ CU 861653 ghi nhận 37.5ha đất được Nhà nước cho thuê trả tiền một lần.
Theo quy định tại Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Thông tư 27 của Bộ TNMT, “đất thương mại, dịch vụ” chỉ được sử dụng để xây dựng các cơ sở kinh doanh, dịch vụ, thương mại và các công trình phục vụ cho mục đích kinh doanh, dịch vụ, thương mại. Nói cách khác, đất thương mại dịch vụ chỉ là đất thuê để doanh nghiệp khai thác và vận hành các hoạt động thương mại và dịch vụ, chứ không phải là đất để phân lô, bán nền kèm theo công trình xây dựng.
Tuy nhiên, bất chấp quy định pháp luật rõ ràng, Vingroup đã ngang nhiên “phân lô, bán nền” toàn bộ dự án Grand World, từ Shophouse, Boutique Hotel, Condotel Vin Holiday, với tổng giá trị giao dịch ước tính lên đến hơn $1 tỷ. Tất cả các giao dịch này đều mang bản chất của một vụ lừa đảo nhà đầu tư, bởi Vingroup đã bán những sản phẩm bất động sản không đúng với mục đích sử dụng đất được cấp phép, vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật về đất đai và kinh doanh bất động sản.
Sự “lừa dối” khách hàng càng trở nên rõ ràng khi Sở Xây Dựng tỉnh Kiên Giang, vào ngày 15 Tháng Chín 2023 có Văn bản số 2479 trả lời về pháp lý dự án cho một khách hàng (người đã mua sản phẩm tại dự án), khẳng định: “Đến nay Sở Xây Dựng chưa nhận được hồ sơ pháp lý liên quan đến việc mua bán nhà của dự án. Vì vậy, Sở Xây Dựng không có cơ sở để trả lời.” Điều này cho thấy, ngay cả cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng cũng không hề hay biết về các giao dịch mua bán bất động sản tại dự án Grand World, càng khẳng định tính “mờ ám” và “bất hợp pháp” của các giao dịch này.
Văn bản số 535 ngày 26 Tháng Ba 2024 của Sở TNMT Kiên Giang, gửi Tòa Án Nhân Dân TP. Phú Quốc, càng “vạch trần” những sai phạm nghiêm trọng tại dự án Grand World. Văn bản này khẳng định rõ ràng: “Khu đất có diện tích 374.975.4 m2. Hiện nay Sở TNMT chưa thực hiện tách thửa và chưa cấp sở hữu tài sản trên đất cho Công ty TNHH bất động sản Newvision.” Như vậy, đến thời điểm đó, Newvision vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản trên đất, và việc “phân lô, bán nền” dự án càng trở nên phi lý và trái pháp luật.
Trong Thông báo số 521 ngày 08 Tháng Sáu 2022, chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang, ông Lâm Minh Thành, cũng đã khẳng định một thực tế “không thể chối cãi”: “Đối với việc hướng dẫn doanh nghiệp về quy trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất cho từng công trình riêng lẻ trong cùng ô đất thương mại dịch vụ đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500… giao sở TNMT tiếp tục theo dõi, khi trung ương ban hành hướng dẫn thì thông báo cho nhà đầu tư biết thực hiện theo quy định.” Lời khẳng định này cho thấy, ngay cả chính quyền tỉnh Kiên Giang cũng thừa nhận rằng việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho từng ô đất riêng lẻ trong các dự án đất thương mại dịch vụ là không thể thực hiện được.
Một thông tin “gây sốc” khác được hé lộ, đó là Vingroup, đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho Dự án Grand World Phú Quốc, nhưng vẫn “ung dung” thực hiện các giao dịch mua bán, thậm chí còn “cao tay” cấu kết với Ban Quản Lý Khu Kinh Tế Phú Quốc để “xù” luôn 97 tỷ đồng tiền thuê đất dự án. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn thể hiện sự coi thường pháp luật và đạo đức kinh doanh của tập đoàn này.
Khu quần thể giải trí Grand World Phú Quốc (Hình: VietnamNet)
Hợp đồng mua bán công trình dịch vụ du lịch – Bình phong che đậy hành vi lừa đảo
Để qua mặt khách hàng và cơ quan chức năng, Vingroup đã sử dụng một “chiêu bài” tinh vi, đó là mập mờ đánh lận con đen, quảng cáo và chào bán dự án Grand World như một dự án bất động sản thông thường, nhưng lại phát hành hợp đồng giao dịch với tên gọi “Hợp đồng mua bán công trình dịch vụ du lịch.” Tên gọi này, thoạt nghe có vẻ “hợp pháp”, nhưng thực chất lại là một “vỏ bọc” che đậy bản chất phi pháp của giao dịch.
Điều 19 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 quy định rõ nguyên tắc mua bán nhà, công trình xây dựng (hay “công trình du lịch” theo cách gọi của Vingroup) là phải gắn với quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, như đã phân tích ở trên, Vingroup không thể chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho khách hàng đối với dự án Grand World, vì đây là đất thương mại dịch vụ, không phải đất ở, và cũng không được phép phân lô, bán nền.
Điều 174 Luật Đất Đai năm 2013 quy định chủ đầu tư có thể chuyển nhượng quyền sử dụng đất của đất thuê nhà nước trả tiền một lần, nhưng chỉ khi chuyển nhượng toàn bộ dự án hoặc khu đất đó, chứ không được “chia nhỏ từng phần” (phân lô) để bán. Đối với đất thuê nhà nước trả tiền hàng năm, thì càng không được phép chuyển nhượng.
Như vậy, “Hợp đồng mua bán Công trình du lịch” mà Vingroup ký với khách hàng là hoàn toàn vô hiệu và vi phạm pháp luật, bởi quyền sử dụng đất từng khu là không thể chuyển nhượng. Việc Vingroup đem một sản phẩm bất động sản không thể chuyển nhượng bán cho khách hàng, không thể gọi là gì khác ngoài hành vi lừa đảo.
Techcombank đồng lõa trong vụ lừa đảo
Sự cấu kết giữa Vingroup và Techcombank (TCB) trong vụ án Grand World càng làm dấy lên nghi ngờ về một âm mưu lừa đảo có hệ thống. TCB, với vai trò là ngân hàng bảo trợ tài chính cho dự án, không những không ngăn chặn hành vi sai phạm của Vingroup, mà ngược lại, còn bị tố cáo là “cấu kết” với Vingroup để “chiếm đoạt” tài sản của khách hàng bằng những thủ đoạn “không khác gì mafia cho vay nặng lãi.”
Bởi vì các “Công trình du lịch” tại dự án Grand World là những tài sản không thể “chia nhỏ từng phần” để chuyển nhượng, nên “Hợp đồng mua bán” và “Hợp đồng tín dụng” để thực hiện thanh toán, về nguyên tắc, là không đủ điều kiện đăng ký công chứng “tài sản giao dịch đảm bảo” lên Sở TN-MT để thực hiện thế chấp theo đúng quy định pháp luật.
Để “lách luật” và “lừa” cả khách hàng lẫn cơ quan quản lý, Vingroup đã “bắt tay” với TCB, “dựng lên” một “vở kịch” cho vay đầy “ma giáo”. Để được giải ngân khoản vay, TCB yêu cầu khách hàng (người mua “Công trình du lịch” dự án GW Phú Quốc) phải ký một “Hợp đồng ủy quyền” toàn bộ tài sản mua cho Sao Thủy – một công ty con của TCB chuyên về đòi nợ thuê. Hợp đồng ủy quyền này, về bản chất, cho phép Sao Thủy “khủng bố” bên vay nếu trả chậm hoặc “chiếm hữu” tài sản mà không cần thông qua thủ tục thi hành án phát mãi tài sản theo quy định pháp luật. Đây chính là thủ đoạn “siết nợ” kiểu “xã hội đen” mà các băng nhóm mafia cho vay nặng lãi thường áp dụng.
Tại sao khách hàng lại “nhắm mắt” ký vào một hợp đồng vô lý và bất lợi đến như vậy? Bởi vì họ đã “trót” thanh toán trước một khoản tiền đặt cọc không nhỏ (30-40% giá trị bất động sản) cho Vingroup. Nếu không ký “Hợp đồng ủy quyền”, khách hàng sẽ đối mặt với nguy cơ không được vay vốn, mất trắng tiền cọc, hoặc phải “gồng mình” thanh toán 100% giá trị hợp đồng. Trong tình thế “tiến thoái lưỡng nan”, nhiều khách hàng đã buộc phải “cắn răng” chấp nhận điều khoản bất công này. Hậu quả của việc ký “Hợp đồng ủy quyền” là khách hàng đã tự “trói mình”, giao toàn bộ quyền kiểm soát tài sản cho TCB, tạo ra một “kẽ hở pháp lý” khổng lồ, cho phép TCB và Vingroup “cấu kết” chiếm dụng tài sản của khách hàng một cách “hợp pháp,” vi phạm nghiêm trọng quy định về hoạt động ngân hàng và đạo đức kinh doanh.
Một thông tin “chấn động” khác được phanh phui, đó là chỉ trong vòng 8 ngày (từ 17 đến 25 Tháng Mười 2023), Công ty Thiên An – một “công ty vỏ bọc” của ông Phạm Nhật Vượng – đã phát hành thành công 2 lô trái phiếu DTACH2328001 và DTACH2328002 với tổng giá trị hơn 2.146 tỷ đồng. Cả hai lô trái phiếu này đều có kỳ hạn 5 năm, đáo hạn lần lượt vào năm 2028.
Điều đáng phẫn nộ là, dự án Grand World Phú Quốc, vốn đã “bán sạch” cho khách hàng từ năm 2021, lại tiếp tục được Công ty Thiên An đem ra làm tài sản đảm bảo cho cả 2 lô trái phiếu này. Hành động này đặt ra câu hỏi lớn: nếu TCB có thể đem sản phẩm dự án Grand World đi thế chấp theo đúng quy định khi cho người mua vay, thì tại sao Vingroup lại có thể đem chính dự án này đi thế chấp lần nữa để vay tiền thông qua công ty “sân sau” Thiên An? Phải chăng, đây là một chiêu trò “tay không bắt giặc” tinh vi, nhằm “rút ruột” dự án Grand World lần cuối, trước khi “bỏ của chạy lấy người,” mặc kệ số phận của hàng ngàn khách hàng đã tin tưởng vào Vingroup?
