Trung Cộng đã chuẩn bị để đối phó với Phương Tây và thuế quan của Hoa Kỳ

Theo nhật báo WSJ

Trung Cộng đang chạy đua để giảm sự phụ thuộc vào các sản phẩm và công nghệ của thế giới bên ngoài, đây là một phần trong nỗ lực kéo dài nhiều năm của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình nhằm giúp Trung Cộng tự chủ hơn và không bị ảnh hưởng bởi áp lực của phương Tây khi căng thẳng với Hoa Kỳ gia tăng .

Bắc Kinh đã rót hàng trăm tỷ đô la vào các ngành công nghiệp được ưa chuộng, đặc biệt là trong sản xuất ở lãnh vực kỹ thuật cao, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tuân theo các ưu tiên của chính phủ.

Theo nhiều cách nhìn, nỗ lực này đã thành công.

Thay vì dựa vào các công ty nước ngoài về robot và thiết bị y tế, Trung Cộng hiện đang tự sản xuất nhiều hơn. Các tấm pin mặt trời  đang thay thế một phần nhu cầu năng lượng nhập khẩu của đất nước. Sự thành công của các nhà sản xuất xe điện và công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo DeepSeek của Trung Cộng đã làm dấy lên nỗi lo ngại rằng Trung Quốc thậm chí có thể vượt qua phương Tây trong một số lĩnh vực tiên tiến.

Tuy nhiên, bên dưới những chiến thắng đó, chính sách công nghiệp của Tập Cận Bình lại cực kỳ tốn kém, ngốn hết nguồn lực của nhà nước khi doanh thu của chính phủ đang trì trệ . Một ước tính của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington cho biết chi tiêu hàng năm của Trung Cộng cho chính sách công nghiệp vào khoảng 250 tỷ đô la tính đến năm 2019.

Nhiều khoản tiền lớn đã bị lãng phí vào các dự án thất bại, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chất bán dẫn tiên tiến. Làn sóng đầu tư đổ vào các nhà máy Trung Cộng làm cho hàng hóa sản xuất dư thừa dẫn đến cung ứng quá mức tiêu thụ đang gây ra vấn đề cho hàng Trung Cộng ở nước ngoài, vì nó dẫn đến việc hàng hóa Trung Cộng tràn vào thị trường nước ngoài với giá rẻ mạt, làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại .

Các nước phương Tây đã tìm cách ngăn chặn các con chip tiên tiến chảy vào nước này, và sự thống trị ngày càng tăng của Trung Cộng trong sản xuất ở một số lĩnh vực có giá trị cao sẽ trở thành điểm nóng trong các cuộc xung đột thương mại mới khi Tổng thống Trump gia tăng sức ép với Bắc Kinh.

Nhiều nhà kinh tế cho rằng Trung Cộng nên xây dựng mạng lưới an sinh xã hội mỏng manh của mình để thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng, giúp cho việc tăng trưởng bền vững, thay vì đổ thêm tiền vào cơ sở công nghiệp vốn đã rộng lớn của mình, tích lũy thêm nợ mà không có sự đảm bảo về lợi nhuận trong tương lai.

Cái giá phải trả cho nỗ lực của Trung Cộng “là rất nhiều vốn bị đốt cháy”, Alfredo Montufar-Helu, giám đốc Trung tâm Trung Cộng tại nhóm nghiên cứu The Conference Board ở Bắc Kinh cho biết. “Liệu Trung Cộng có thể gánh chịu được chi phí này mãi không? Theo quan điểm của chính phủ Trung Cộng, họ đang bị buộc phải gánh chịu chi phí này”. (không có cách nào khác hết)

Tập Cận Bình đã chính thức hóa tham vọng biến đất nước trở nên tự chủ hơn vào năm 2015, khi ông công bố sáng kiến ​​mang tên “Made in China 2025”. Trong khi sáng kiến ​​này tìm cách nâng cao hoạt động sản xuất của Trung Cộng trên mọi phương diện, sáng kiến ​​này nhấn mạnh 10 lĩnh vực ưu tiên phát triển về robot, hàng không vũ trụ và xe năng lượng mới là những ưu tiên hàng đầu khác.

Những câu chuyện thành công   

Trong EV, một trong 10 lĩnh vực được xác định trong “Made in China 2025”, hỗ trợ công nghiệp đã tăng vọt từ 15 tỷ đô la vào năm 2019 lên hơn 45 tỷ đô la vào năm 2023, theo ước tính của CSIS. Hơn 100 thương hiệu đã đua nhau vào thị trường. 

Khi chất lượng xe được cải thiện, chúng đã đánh bại các đối thủ nước ngoài tại Trung Cộng và nhanh chóng thâm nhập vào thị trường nước ngoài .

Năm ngoái, xe điện và xe hybrid cắm điện chiếm 48% doanh số bán xe du lịch tại Trung Cộng, tăng từ 41% so với năm trước, hay gần 11 triệu xe, dữ liệu từ Hiệp hội xe du lịch Trung Cộng cho thấy. Hầu hết những chiếc xe điện đó được sản xuất bởi các thương hiệu Trung Cộng, chẳng hạn như BYD và Geely. 

Đầu tư của chính phủ đã biến các công ty Trung Quốc thành những công ty đóng tàu hàng đầu thế giới.

Đầu tư 132 tỷ của chính phủ đã biến các công ty Trung Cộng thành những công ty đóng tàu thống trị thế giới. Ảnh: str/Agence France-Presse/Getty Images

kể từ năm 2021, thâm hụt sản phẩm Hóa Chất của Trung Cộng đã chuyển sang sản xuất Hóa Chất thặng dư, vì sản lượng trong nước tăng đẩy hàng nhập khẩu ra khỏi nước.


Con tin Do Thái bị xiềng xích và chết đói ở Gaza

Theo nhật báo WSJ

Mô tả về một thanh niên 24 tuổi bị xiềng xích và chết đói ở Gaza trong hơn một năm đã khiến người Israel lo sợ rằng nhiều người sẽ không còn sống được lâu nữa

TEL AVIV—Trong 16 tháng, mẹ của Alon Ohel không chắc chắn liệu con trai bà, bị Hamas bắt cóc vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, còn sống hay đã chết. Cuối tuần trước, bà phát hiện ra rằng con trai bà đã bị xiềng xích trong một đường hầm dưới lòng đất, mảnh đạn găm vào mắt và vai và chỉ sống bằng một miếng bánh mì pita mỗi ngày.

Tình trạng bị giam cầm của Ohel, 24 tuổi, được mô tả bởi hai con tin bị giam giữ cùng với anh dưới địa đạo và được thả ra vào thứ Bảy , cùng với những trải nghiệm của những người khác bị Hamas giam giữ, những người bị từ chối chăm sóc y tế cần thiết và thực phẩm đầy đủ đã khiến Israel lo ngại về việc những người sống sót còn lại có thể sống được bao lâu nữa.

Vào thứ Hai, Hamas cho biết họ sẽ ngừng thả con tin như một phần của thỏa thuận ngừng bắn và cáo buộc Israel vi phạm các điều khoản của thỏa thuận. Các nhà hòa giải cho biết nhóm chiến binh Hồi giáo Palestine này đã tức giận trước lời kêu gọi của Tổng thống Trump về việc di dời người Palestine khỏi Gaza, sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo Israel đối với kế hoạch này và việc thiếu viện trợ nhân đạo đã thỏa thuận.

Alon Ohel và mẹ anh là Idit Ohel.

Alon Ohel và mẹ của anh, Idit Ohel. Ảnh: Gia đình Ohel

Tổng thống Trump đã yêu cầu Hamas thả tất cả các con tin mà họ đang giam giữ trước buổi trưa giờ địa phương vào thứ Bảy, ngày 15 tháng 2 năm 2025, ông nói rằng nếu họ không được thả thì “mọi cược đều hủy bỏ và hãy để địa ngục bùng nổ”.
Israel và Hamas đã đồng ý vào tháng 1 sẽ tạm dừng giao tranh trong 42 ngày, trong thời gian đó 33 con tin người Israel sẽ được thả để đổi lấy các tù nhân Palestine do Israel giam giữ. Theo thỏa thuận, thêm 17 người nữa—bao gồm một số người được biết là đã chết—sẽ được trao đổi trong vài tuần tới.
Thủ tướng  Benjamin Netanyahu đã triệu tập nội các an ninh vào thứ Ba để thảo luận về các tiền đề khởi đầu của Israel cho các cuộc đàm phán vào giai đoạn hai. Một số nhà lập pháp Israel đã nói rằng họ phản đối việc chuyển sang giai đoạn hai và một đảng đã đe dọa sẽ rời khỏi chính phủ, có khả năng gây nguy hiểm cho sự tồn tại của liên minh cầm quyền của Netanyahu.

Tình trạng ốm yếu của ba người đàn ông được thả ra vào thứ Bảy ngày 8-2-2025 vừa qua, bao gồm Eli Sharabi , Or Levy và Ohad Ben Ami—những người xuất hiện với vẻ ngoài gầy gò và yếu ớt, gợi lên một số hình ảnh của người Israel về những người sống sót sau thảm sát Holocaust. Sharabi và Levy được giữ cùng với Ohel.


Ba con tin được Hamas trao trả – @nh của AP Press.

Những người đàn ông này cho biết họ bị nhốt dưới lòng đất hơn một năm và không thể đứng hoặc di chuyển. Họ phải đối mặt với nạn đói nghiêm trọng. “Những hình ảnh chúng tôi thấy cho thấy sự sụt cân đáng kể” với những rủi ro sức khỏe lâu dài, Hagar Mizrahi, một viên chức cấp cao của Bộ Y tế Israel, cho biết. “Rất có thể chúng ta sẽ còn thấy những cảnh tượng sắp tới còn tồi tệ hơn thế này”.


Trump 2.0 và chiến tranh thương mại Mỹ-Trung: So sánh giữa Biden và Trump

Ba’o Dan Chim Viet

Tác Giả: Đoàn Hưng Quốc

10/02/2025

Ảnh minh họa- CNN

Nói ngắn gọn trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung thì Biden đánh điểm nhọn còn Trump đánh diện rộng. Chính sách của Biden là “vườn nhỏ, rào cao” (small yard, high fence) tập trung mũi nhọn ngăn chận đà tiến của Trung Quốc trong hai ngành công nghệ chiến lược của thế kỷ thứ 21 là điện toán và trí tuệ nhân tạo. Trong khi đó Trump đe dọa áp thuế 60% trên diện rộng lên toàn bộ các mặt hàng từ Trung Quốc.

***

Biden vẫn có phần đánh diện rộng vì không hủy mức thuế 25% của Trump lên 350 tỷ USD các mặt hàng từ Trung Quốc mà còn tăng thuế sắt thép, ngành năng lượng tái tạo và 100% lên xe hơi điện từ Trung Quốc. Nhưng trọng tâm chính sách của Biden qua lời phát biểu của cố vấn an ninh quốc gia Jack Sullivan vào tháng 10/2022 rằng Mỹ không chỉ dẫn đầu mà còn phải vượt lên càng xa càng tốt trong cuộc chạy đua về công nghệ điện toán và trí tuệ nhân tạo so với Trung Quốc [1]:

  • Tháng 08/2022 Hoa Kỳ thông qua ngân sách 52 tỷ USD hỗ trợ cho các công ty sản xuất chip điện toán trong nước Mỹ.
  • Tháng 10/2023 bộ Thương Mại Hoa Kỳ ngăn cấm bán các cơ phận sản xuất và loại chip điện toán tối tân đối với 140 các công ty quốc doanh, bán quốc doanh hay liên hệ đến quốc phòng ở Trung Quốc.
  • Tháng 03/2024 ngăn cấm bán các chip điện toán tối tân nhất dùng trong trí tuệ nhân tạo sang Trung Quốc.
  • Tháng 12/2024 chuẩn bị đối phó với Trung Quốc đầu tư tràn ngập thị trường đối với loại chip hạng trung bình nhưng thông dụng trong sản xuất xe hơi, tivi, tủ lạnh, v.v…
  • Bắc Kinh đã trả đũa bằng cách phong tỏa sản xuất các sản phẩm đất hiếm bán sang công ty Mỹ.

Dù bị cấm vận nhưng công ty Huawei đã tạo bất ngờ vào tháng 08/2023 rồi 11/2024 với điện thoại cầm tay Mate 60 & 70 trang bị loại chip 7nm sản xuất từ nội địa cho thấy Trung Quốc tiến bộ nhanh hơn 2-3 năm so với các dự đoán của Mỹ. Tháng 11/2024 cựu tổng giám đốc công ty Google ông Eric Smith trước đây cho rằng Trung Quốc chậm trễ 2-3 năm trong ngành trí tuệ nhân tạo, nay nhận xét nước này đang bắt kịp và có thể qua mặt Hoa Kỳ trong lãnh vực AI cực kỳ quan trọng này. Một điều đáng nói là trong khi thế giới chú ý nhiều đến loại AI tạo sinh (hay generative AI theo kiểu ChatGPT) thì Bắc Kinh từ nhiều năm nay đầu tư ồ ạt vào AI ứng dụng trong sản xuất và an ninh nhận diện; điều này giúp cho Trung Quốc hiện thời dẫn đầu sản xuất ngành công nghệ xanh và xe hơi điện. Tổng giám đốc Tesla ông Elon Musk 13 năm trước đây từng chê xe hơi của BYD, nay nhìn nhận rằng sản phẩm BYD đủ sức cạnh tranh ra quốc tế, và nếu Âu-Mỹ không dựng hàng rào thuế quan thì xe hơi sản xuất từ Trung Quốc sẽ giết chết những công ty Tây Phương.

Lý do khiến chính sách phong tỏa sản phẩm công nghệ của Biden kém hiệu quả là từ lúc tuyên bố cho đến khi áp dụng cấm vận chậm lụt mất một năm trời để thảo luận bàn cãi với chính quyền Âu-Nhật cùng các công ty tư nhân; lắm thầy thối ma cho nên Trung Quốc chuẩn bị đủ thời giờ để mua tích trữ hệ sản phẩm cần thiết dùng trong sản xuất nội địa. Chính sách của Biden cũng không ngăn chận hàng hóa Trung Quốc chạy sang Mexico và Việt Nam dán nhãn trốn thuế khiến thâm thủng mậu dịch giữa Mỹ và hai nước này tăng vọt lên đến 152 tỷ USD và 105 tỷ USD vào năm 2023.

***

Trung Quốc như con thuồng luồng 100 đầu nên chận ngõ này thì luồn lách sang hướng khác (Mỹ gọi là whack-a-mole). Nhưng đối với Trump thì các đối thủ chính trị như Trung Quốc hay những nước đồng minh như Âu Châu, Nhật Bản, Nam Hàn, Đài Loan…đều lợi dụng Hoa Kỳ nên Trump sẽ đánh thuế trên diện rộng 60% lên các mặt hàng từ Trung Quốc cùng các nước nhận làm trung gian và 20% đối với các nước còn lại. Cho dù Mỹ buôn bán với hơn 200 nước và lãnh thổ trên thế giới, nhưng cố vấn cao cấp và diều hâu về thương mại Peter Navarro nhận xét chỉ cần nhắm áp thuế 5 nước chính (Trung Quốc hạng 1, Mexico hạng 2 và Việt Nam hạng 3) thì cũng chỉnh đốn được phần lớn cán cân mậu dịch.

Các kinh tế gia cho rằng thuế nhập khẩu sẽ khiến giá cả gia tăng khiến người tiêu thụ ở Mỹ bị thiệt hại. Tuy nhiên dân Mỹ tiêu thụ quá nhiều, thí dụ mỗi người đã có 20 đôi giày thì nay bớt mua còn 18 đôi vẫn đủ xài suốt đời. Chương trình trọn gói của Trump có thể tóm tắt như sau:

  1. Trump cắt thuế thu nhập để dân Mỹ có đủ tiền tiêu xài ngay cả nếu giá hàng đắt hơn.
  2. Trump tăng sản xuất dầu hỏa và khí đốt để dân Mỹ bớt tốn tiền đổ xăng, đồng thời bán nhiên liệu ra nước ngoài bù đắp cho thâm thủng mậu dịch.
  3. Trump giảm thuế doanh nghiệp và các quy định nhà nước. Thuế thấp, giá điện rẻ và giám sát dễ dãi sẽ thu hút công ty trong và ngoài nước đầu tư tạo công ăn việc làm cho dân Mỹ.
  4. Mức thuế 60-20% chỉ như lá bài đầu dùng trong thương lượng. Thị trường tài chính hiện dự trù mức thuế cuối cùng ở khoảng 25-30%, do đó mà giá chứng khoán tiếp tục tăng cho dù có Trump có đe dọa chiến tranh thương mại.

Bài viết kế tiếp sẽ bàn về thế mạnh và yếu của hai nền kinh tế Mỹ-Trung trong cuộc chiến tranh thương maị.

Đoàn Hưng Quốc

Đọc các phần trước và bài cùng tác giả tại đây

***

[1] https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2022/09/16/remarks-by-national-security-advisor-jake-sullivan-at-the-special-competitive-studies-project-global-emerging-technologies-summit/?utm_source=chatgpt.com

…we (the US) must maintain as large of a lead as possible…


 

Ơn thánh Chúa và tự do của ta liên quan thế nào?- Cha Vương

Trận Super Bowl 2025 thật ấn tượng! Xin cho người thắng đừng quá hống hách và người thua đừng quá tự ti. Một ngày bình yên trong Chúa nhé.

Cha Vương

Thứ 2: 10/2/2025

GIÁO LÝ: Ơn thánh Chúa và tự do của ta liên quan thế nào? Ơn thánh Chúa luôn tôn trọng tự do của con người, nó khơi gợi và mời gọi con người đáp lại hoàn toàn tự do. Ơn thánh không ép buộc, tình yêu Chúa muốn con người tự ý chấp nhận. (YouCat, số 340)

SUY NIỆM: Ta luôn có thể từ chối ân sủng. Ân sủng không phải cái gì ở bên ngoài, xa lạ với con người, thật sự ân sủng là điều mà tự do của con người khao khát rất sâu xa. Ân sủng chạm đến trong ta là để Thiên Chúa đi trước và ta tự ý đáp lại. (YouCat, số  340 t.t.)

❦  Đức Maria nói: Đây tôi là tôi tá Chúa, tôi “xin vâng” như lời thiên thần dạy. (Lc 1,38)

❦  Thật vậy, mọi người đã phạm tội và bị tước mất vinh quang Thiên Chúa, nhưng họ được trở nên công chính do ân huệ Thiên Chúa ban không, nhờ công trình cứu chuộc thực hiện trong Đức Kitô Giêsu. (Rm 3,23-24)

❦  Thánh thiện không phải là chuyện xa xỉ cho một số người, nhưng đơn giản là bổn phận của bạn và của tôi. (Mẹ Têrêsa Calcutta)

LẮNG NGHE: Anh em đã được gọi để hưởng tự do, có điều là đừng lợi dụng tự do để sống theo xác thịt, nhưng hãy lấy đức mến mà phục vụ lẫn nhau. (Gl 5:13)

CẦU NGUYỆN: Lạy Chúa, tự do là món quà cao quý và lớn lao nhất mà Chúa ban cho con nhưng nó cũng là điều khủng khiếp nhất nếu con dùng nó để thỏa mãn cái tôi ích kỷ, thỏa mãn đam mê nhục dục thấp hèn, xin cho con luôn biết cộng tác với ơn Chúa để những việc làm trong ngày hôm nay sinh nhiều hoa trái.

THỰC HÀNH: Thánh Tôma Aquinô nói tự do là “khả năng của ý chí con người, nhờ đó con người có thể điều hướng những hoạt động của mình đến cùng đích”. Cùng đích ở đây là sự hoàn thiện trọn vẹn và hạnh phúc trong Chúa. Mời bạn hãy xét mình coi mình có sử dụng món quà tự do đúng với ý định của Chúa không nhé. Hãy làm một thay đổi để sống tốt đẹp hơn.

From: Do Dzung

**************************

Bao La Tình Chúa || Sáng tác: Giang Ân || Thể hiện: Kiều Oanh Nguyễn

Hoàng tử Anh Harry chưa bị trục xuất khỏi Mỹ nhờ “người vợ kinh khủng”

RFI

Hoàng tử Anh Harry vẫn có thể tiếp tục sống ở Mỹ cho dù đang bị rắc rối về vấn đề thị thực. Ngày 08/02/2025, báo New York Post đăng trả lời của tổng thống Trump rằng ông sẽ không trục xuất Harry vì thông cảm với hoàng tử Anh phải sống với vợ là người “kinh khủng”.

Đăng ngày: 09/02/2025

Hoàng tử Anh Harry và vợ người Mỹ Meghan. Ảnh ngày 25/09/2021.

Hoàng tử Anh Harry và vợ người Mỹ Meghan. Ảnh ngày 25/09/2021. AP – Stefan Jeremiah

Thu Hằng

Những nghi vấn về khả năng hoàng tử Harry bị trục xuất đã chấm dứt sau câu trả lời của chủ nhân Nhà Trắng với New York Post : “Tôi không thể làm việc đấy. Tôi sẽ để cậu ấy yên, cậu ấy đã có khá nhiều rắc rối với vợ rồi. Cô ấy thật kinh khủng”.

Harry sống với Meghan và hai con Lilibet và Archie từ năm 2020 ở khu phố Montecito giầu có, bang California. Họ đến đó định cư trùng với thời điểm bầu cử tổng thống Mỹ giữa hai đối thủ Donald Trump và Joe Biden. Ứng viên đảng Cộng Hòa không ít lần bực dọc vì cặp vợ chồng Harry -Meghan nhiều lần thể hiện không ủng hộ ông, nhất là trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Time, họ đã kêu gọi người dân Mỹ “bỏ phiếu chống lại những phát biểu gây thù hận và thông tin thất thiệt”, ám chỉ đến ông Donald Trump. Những chỉ trích đã làm bùng nổ một cuộc chiến thực sự giữa hai bên, theo bài viết trên Le Figaro ngày 08/02.

Từ 2023-2024, nhóm bảo thủ The Heritage Foundation bắt đầu tìm cách trục xuất cặp vợ chồng hoàng tử Anh nhờ dựa vào những lời tâm sự của hoàng tử Harry trong cuốn hồi ký Spare (Kẻ dự bị). Con trai út của công nương Diana thú nhận từng hút cần sa khi còn trẻ và hít liều cocain đầu tiên vào năm 17 tuổi. Theo nhóm này, Harry có lẽ đã giấu những thông tin đó khi xin nhập cảnh vào lãnh thổ Mỹ. Họ cũng đòi công bố hồ sơ nhập cư của hoàng tử Anh để nếu cần, có thể hủy thị thực của Harry. Tuy nhiên, bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ đã bác yêu cầu này.

Trường hợp của Harry lại bị Donald Trump lật lại vào tháng 02/2024 khi tranh cử tổng thống trước các đối thủ Joe Biden rồi tiếp theo là với Kamala Harris. Ông khẳng định với Daily Express rằng thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống sẽ giúp ông xem lại tỉ mỉ hồ sơ di trú của Harry. Nhưng hiện giờ, hoàng tử Anh có thể tạm thở phào vì nhờ “có khá nhiều rắc rối với vợ” mà được tổng thống Trump thông cảm và “để yên”.


 

THÊM MỘT LỜI BÌNH THÚ VỊ VỀ CUỘC ĐỐI THOẠI CỦA TS BÁU VÀ SƯ MINH TUỆ

Lưu Trọng Văn

Sau bài của một tác giả ẩn danh bình luận về cuộc đối thoại của tiến sĩ tội phạm học Đoàn Văn Báu với sư Minh Tuệ, gã xin giới thiệu tiếp một bài bình luận cũng rất thú vị nữa về cuộc đối thoại này, rất mừng đó là của một người không ẩn danh. Vâng anh là bạn facebook của gã tên là Lê Trọng Nghĩa, giảng viên Mỹ thuật tại Bình Định. Trên trang của anh nổi bật slogan: Cái còn lại của nỗi đau là Nghệ thuật.

BỖNG NHIÊN NHỚ SOCRATES

Lê Trọng Nghĩa.

Nếu Socrates sống lại, liệu ông có nhận ra thế giới này không? Liệu ông có thấy triết học vẫn còn tồn tại, hay chỉ còn lại những vỏ rỗng của lời lẽ và định kiến?

Tôi nghĩ về điều đó khi chứng kiến cuộc đối thoại giữa anh Báu và Sư Minh Tuệ.

Có điều gì đó gợi nhớ đến Athens cổ đại-một người đặt câu hỏi sắc bén, đầy tự tin, và một người trả lời với sự tĩnh tại kỳ lạ, như thể không có gì đáng phải tranh biện.

Nhưng rồi tôi nhận ra: đây không chỉ là một cuộc đấu trí. Nó là một cuộc thử nghiệm về bản chất của tri thức. Một cuộc “vốc trí tất tay” giữa một tiến sĩ với nhiều gánh nặng của đời phàm và một bậc chân tu đã buông bỏ-lòng nhẹ như lá.

Câu hỏi đầu tiên:

– “Thầy giữ được bao nhiêu giới?”

Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản, nhưng thực chất là một phép thử.

Nó phân định ranh giới giữa “người giữ giới” và “người phá giới,” giữa một bậc chân tu và một kẻ chỉ mang hình hài của nó. Cứ ngỡ sẽ có một khoảnh khắc bối rối từ Sư Minh Tuệ. Nhưng không. Ông chỉ mỉm cười, đáp nhẹ như gió thoảng:

– “Dạ vẫn có thể có giữ giới, cũng có thể không giữ giới. Ai chấp vào đó cũng không gọi là giữ giới, cũng không gọi là phá giới.”

Một câu trả lời bất định. Không xác nhận, không phủ nhận.

Là sự trốn tránh?

Hay là một điều gì đó sâu sắc hơn?

Tôi nhớ đến Socrates. Nhớ cách ông chưa từng đưa ra một định nghĩa tuyệt đối. Nhớ cách ông bác bỏ những lối tư duy nhị nguyên. Nhớ cách ông không trả lời trực tiếp, mà thay vào đó, đẩy đối phương vào một trạng thái lưỡng lự, buộc họ phải tự vấn. Và tôi bắt đầu nhận ra…Chính người trả lời mới là người đặt câu hỏi thực sự.

Câu hỏi thứ hai:

– “Thầy có thuộc 250 giới không?”

Một cái bẫy logic quen thuộc.

Nếu trả lời “thuộc” anh Báu có thể kiểm tra xem sư có thuộc thật không. Nếu trả lời “không” anh có thể phản bác: “Không thuộc sao tu? sao dạy người khác? Không xứng là vị chân tu.”

Nhưng Sư Minh Tuệ vẫn không lung lay:

– “Dạ, con cũng có đọc qua rồi nhưng mà không thuộc.”

Một câu trả lời quá giản đơn.

Nhưng trong đó, tôi nghe thấy lời vọng của Socrates:

“Tôi chỉ biết một điều, đó là tôi không biết gì cả.”

Không phải sự khiêm tốn giả tạo.

Mà là sự bác bỏ cái bẫy tri thức cứng nhắc.

Khi con người nghĩ rằng mình biết, họ đóng cánh cửa của nhận thức.

Khi họ chấp nhận rằng mình chưa biết, họ mở ra vô số khả thể.

Người đặt câu hỏi hôm nay tưởng rằng mình là Socrates. Nhưng chính người trả lời mới thực sự hiểu Socrates.

Câu hỏi cuối cùng:

– “Thầy biết hết giới không?”

Không còn lối thoát nào nữa- chỉ còn lại sự đối diện trực tiếp với bản chất của tri thức.

– “Dạ, không biết hết.”

Không biện hộ. Không tìm kiếm một vị trí an toàn. Không chống đỡ cái tôi của một người đang thực hành tu hạnh đầu đà. Chỉ đơn giản là chấp nhận giới hạn của nhận thức.

Và đó chính là khoảnh khắc tôi hiểu ra.

Người đặt câu hỏi đã thất bại không phải vì câu hỏi của anh ta sai, mà vì anh ta đặt câu hỏi với một giả định sai lầm: Rằng tri thức là một cuộc chơi có người thắng, kẻ thua.

Nhưng Sư Minh Tuệ chưa từng tham gia vào trò chơi ấy ngay từ đầu.

Tôi tự hỏi: Nếu Socrates thực sự sống lại, ông sẽ nói gì? Có lẽ ông sẽ bật cười, vỗ vai anh Báu:

– “Ngươi đã hỏi rất hay, nhưng ngươi chưa hiểu ta.”

Rồi ông sẽ quay sang Sư Minh Tuệ, nở một nụ cười sâu sắc hơn:

– “Còn ngươi, có lẽ ta không cần phải sống lại nữa. Ta để lại một tinh thần, và hôm nay, ta thấy nó vẫn còn tồn tại.”

Rồi ông quay bước đi.

Tôi nhìn theo ông, rồi nhìn lại anh Báu.

Anh vẫn đứng đó, có lẽ còn băn khoăn với chính câu hỏi của mình.

Không biết mình đã sai điều gì.

Tôi nhắm mắt lại, hít một hơi sâu.

Bỗng nhiên, tôi nhớ Socrates.


 

TẠO DỰNG MỚI – Lm. Minh Anh, Tgp. Huế

 Lm. Minh Anh, Tgp. Huế

“Bất cứ ai chạm đến Người, thì đều được khỏi”.

“The Creation” – “Tạo Dựng” – một trong những kiệt tác của F. J. Haydn – “Cha đẻ của nền âm nhạc giao hưởng”. Ngày kia, Haydn được mời đến Vienna Opera, nơi trình tấu tuyệt phẩm; khán giả bị cuốn hút bởi những cảm xúc vô tận. Đến đoạn “Hãy có ánh sáng!”, ban hợp xướng bùng nổ đến mức mọi người đứng dậy, vỗ tay như sấm; buổi diễn gián đoạn. Từ xe lăn, Haydn gượng đứng lên, xin tất cả im lặng; và với bàn tay run run, ngón trỏ chỉ lên trời, ông nói, “Không! Không phải tôi, nhưng là Ngài, tất cả đã có!”. Sau khi dành sự tôn vinh cho Đấng Tạo Thành, ông ngã ra ghế, kiệt sức và ngất lịm!

Kính thưa Anh Chị em,

Nhân đọc lại giai thoại “Tạo Dựng” của Haydn, Lời Chúa hôm nay tiết lộ, không chỉ ‘một’ mà có đến hai cuộc tạo dựng: một từ tạo thiên lập địa và một từ Chúa Giêsu. “Bất cứ ai chạm đến Người, thì đều được khỏi”. Không chỉ khỏi phần xác, Ngài cho họ khỏi phần hồn, được ‘thứ tha tội lỗi’. Việc chữa lành này có tên ‘cứu độ’, hay cuộc ‘tạo dựng mới!’.

Bài đọc Sáng Thế nói đến những ngày Thiên Chúa sáng tạo! “Hãy có ánh sáng!”; “Hãy có vòm trời!”; “Hãy có những vật sáng trên vòm trời!”. Qua những buổi chiều và những buổi sáng, Thiên Chúa thấy chúng tốt đẹp. Thánh Vịnh đáp ca reo vui, “Công trình Chúa làm Chúa được hân hoan!”. Như người mẹ chuẩn bị mọi thứ cho đứa con đầu lòng chào đời, Thiên Chúa đã làm tất cả những gì có thể trước khi tạo dựng con người.

Vậy mà không chỉ tạo dựng con người; trong Chúa Giêsu, Thiên Chúa còn cứu độ nó. Marcô mô tả, “Nghe tin Người ở đâu, người ta cáng bệnh nhân đến đó”, “Và xin Người cho họ ít là được chạm đến tua áo choàng của Người; và bất cứ ai chạm đến, thì đều được khỏi”. Không chỉ chữa con người khỏi tật bệnh phần xác, Chúa Giêsu ước ao chữa lành một điều gì đó tâm linh hơn, bên trong hơn; Ngài muốn thứ tha tội lỗi của họ. Chớ gì ân sủng Chúa lấp đầy trái tim bạn và tôi với một ước muốn lớn hơn để đến với Chúa Giêsu hầu nhận được món quà tuyệt vời nhất mà chúng ta có thể nhận: sự tha thứ tội lỗi! Một khi linh hồn được giải thoát khỏi tội lỗi, thì việc lành lặn nội tâm lớn hơn bội phần này là một hành vi ‘cứu độ’ – ‘tạo dựng mới’ – cho phần rỗi đời đời.

Anh Chị em,                                                                                                                                           “Bất cứ ai chạm đến Người, thì đều được khỏi”.

Trên hành trình rao giảng của Chúa Giêsu, bao người đã chạm đến Ngài: “Tội anh được tha!”; “Chị hãy về đi, từ nay đừng phạm tội nữa!”; “Hãy theo tôi!”; “Hãy xuống mau!”. Rõ ràng, sự chữa lành tinh thần – tha thứ tội lỗi – có giá trị vô song. Nó ảnh hưởng đến tâm hồn bạn cho đến muôn đời. Sự thật là sự chữa lành lớn hơn nhiều này có sẵn cho tất cả chúng ta, đặc biệt trong Bí tích Hoà Giải; ở đó, chúng ta được mời gọi “chạm vào tua áo” của Chúa Giêsu để được chữa lành tâm linh. Vì lý do đó, bạn và tôi hãy có cho mình một ước muốn sâu sắc hơn nhiều để tìm kiếm Ngài trong toà giải tội hơn là tìm kiếm sự chữa lành bên ngoài như những người thời Chúa Giêsu. Tuy nhiên, chúng ta thường bỏ qua món quà vô giá này. Hãy cố gắng nuôi dưỡng một ước muốn lớn hơn cho sự chữa lành thiêng liêng này!

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, xin chữa lành con, hầu con có thể lột xác, trở nên một ‘tạo vật mới’; bấy giờ, con cũng có thể bay lên như một cánh bướm từ một con sâu xấu xí!”, Amen.

(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)

From: KimBang Nguyen

************************************

Thứ Hai Tuần V Thường Niên, Năm Lẻ

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mác-cô.

53 Khi ấy, qua biển rồi, Đức Giê-su và các môn đệ ghé vào đất liền tại Ghen-nê-xa-rét và lên bờ. 54 Thầy trò vừa ra khỏi thuyền, thì lập tức người ta nhận ra Đức Giê-su. 55 Họ rảo khắp vùng ấy và nghe tin Người ở đâu, thì bắt đầu cáng bệnh nhân đến đó. 56 Người đi tới đâu, vào làng mạc, thành thị hay thôn xóm nào, người ta cũng đặt kẻ ốm đau ở ngoài đường ngoài chợ, và xin Người cho họ ít là được chạm đến tua áo choàng của Người; và bất cứ ai chạm đến, thì đều được khỏi.


 

Nhân cách hoá và nội địa hoá-Mai Bá Kiếm

Ba’o Tieng Dan

Mai Bá Kiếm

10-2-2025

Nguyên thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc rất khoái “nhân cách hóa” đồ vật thành con người. Đến thăm tỉnh nào, anh “Bãi” đều chỉ đạo tỉnh đó phải là đầu tàu để kéo nền kinh tế cả nước đi lên. Không chỉ “nhân cách hóa” 63 đầu tàu trong nước, anh “Bãi” còn “nhân cách hóa” cột đèn tuốt bên Mỹ bằng câu ví von linh ứng “Cột đèn bên Mỹ nếu có chân sẽ đi về Việt Nam hết”. Và y như trong kinh – in như trong ky, tổng thống Trump đã trả đợt “cột đèn” đầu tiên về Ấn độ, sắp tới sẽ có “cột đèn về Việt Nam” đúng tâm tư của anh “Bãi”.

Cho dù, có nhiều hãng xe hơi (vốn FDI) lắp ráp ở Việt Nam, nhưng tỷ lệ nội địa hóa các linh kiện rất thấp, đến con ốc, vít còn chưa làm được, thậm chí bác Tổng bí thư Tô Lâm còn chỉ ra “hàng dệt may, túi xách, giày da xuất khẩu mấy tỷ đô, nhưng vải, da, cây kim, sợi chỉ của người ta hết, mình chỉ bỏ công thôi”, nhưng thủ tướng Phạm Minh Chính đã đặt hàng các công ty trong nước “nội địa hóa” thép đường ray, “nội địa hóa” toa tàu điện mới ớn chứ!

Việt Nam có nhiều tập đoàn thép rất hoành tá tràng, doanh số hàng chục ngàn tỷ đồng nhưng chỉ luyện được thép CT.3, cao lắm là thép carbon C.45, chưa luyện được thép cứng hơn như nhíp xe hay thanh tà vẹt nói gì đến thép hợp kim? Ai ở Hà Nội đều bết huyện Thạch Thất còn kỹ nghệ nấu sắt vụn bằng than đá, dầu cặn, để đúc ra phôi sắt, cán thành sắt xây dựng; và những nhà nấu sắt thủ công này đều phất lên giàu có, thì Hòa Phát không là đại tỷ phú sao được?

Ai ở TP.HCM đều thấy hàng ngày có nhiều xe container chở một cuộn thép chạy từ cảng Bến Nghé ra, vì Việt Nam chưa cán được sắt tấm, Tôn Hoa Sen phải nhập sắt tấm 3 zem – 5 zem về đưa vào máy cán sóng thành tole. Nếu Hòa Phát “nội địa hóa” đúc đường ray, chắc chắn phải nhập phôi thép về đúc, mà chưa chắc đã khử được bọt khí!

Khoảng năm 1996, khi thủ tướng Võ Văn Kiệt họp với các chủ tịch tỉnh tại dinh Thống Nhất, tôi có hỏi Bộ trưởng Công nghiệp Đặng Vũ Chư “Tại sao trong 6 ngành mũi nhọn để Việt Nam thành nước “hiện đại hóa – công nghiệp hóa” có “cơ khí chế tạo máy”, có “vật liệu mới” mà không có mũi nhọn “luyện kim”, mà Việt Nam chỉ sản xuất CT.3 và C.45 thì lấy thép hợp kim đâu mà chế tạo máy và dụng cụ cắt gọt?” Suy nghĩ một hồi Bộ trưởng Đặng Vũ Chư nói “Thôi ông ơi, ông báo Phụ Nữ mà hỏi chi chuyện chuyên môn sâu?”

Vì không xem luyện kim là ngành mũi nhọn, nên kỹ nghệ thép Việt Nam đến giờ còn nhập phôi cán sóng, đúc thành sắt hộp, sắt ống…. Nước mình quá vui khi có hai đời thủ tướng “nhân cách hóa” rồi “nội địa hóa”. Hy vọng chỉ đạo “Nội địa hóa” sẽ thành hiện thực để ngành luyện kim Việt Nam sánh vai cùng Đức, Anh, Mỹ, Nhật…


 

Tết Việt, tình Việt nơi xứ người- Minh Hải

Ba’o Nguoi-Viet

February 8, 2025

Minh Hải

Mồng 7 Tết Ất Tỵ 2025 (nhằm ngày 4 tháng Hai-Dương lịch), anh Hải và chị Trinh là hai trong số hàng ngàn người Việt Nam tị nạn CSVN tại Thái Lan gọi điện thoại cho tôi, vừa thăm hỏi vừa kèm lời nhắn, đầu giờ chiều nhớ đi nhận quà từ thiện của các mạnh thường quân người Việt tại Úc Châu, gởi tặng đầu năm cho mọi người.

Một thoáng nghĩ ngợi trong đầu, vậy là cái Tết cổ truyền đầu tiên trôi qua đối với tôi tại xứ người. Sở dĩ tôi nói vậy là vì, trong suốt hành trình lên tiếng cổ vũ cho một nền tự do báo chí, tự do dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam, trước sự đàn áp, bố ráp của nhà cầm quyền CSVN, chuyện tôi, và những người hoạt động phải đón những cái Tết xa nhà, xa bạn bè-người thân là chuyện thường tình.

Đi đâu loanh quanh thì đó cũng là quê nhà Việt Nam chứ có xa xôi gì. Còn bây giờ, chính xác hơn là từ đầu Tháng Chín năm 2024 đến nay, hành trình của tôi lại xa hơn một bước nữa, khi tôi rời Việt Nam để sang đất nước Thái Lan, tìm đến văn phòng Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc xin tị nạn.

Cũng phải kể thêm rằng, khoảng thời gian trước đó nữa, tôi đã có một cái Tết cổ truyền 2024 cùng với gia đình hết sức áp lực và cân não. Trong không khí Tết đến Xuân về, người người-nhà nhà đều bận rộn với những công việc của tháng cuối năm, bản thân tôi cũng bộn rộn đi làm phóng sự, đưa tin tức không khí đón Tết của người dân Việt Nam cho các báo đài bị nhà cầm quyền CSVN liệt vào danh sách “thù địch.”

Hàng loạt tờ giấy mời của cơ quan an ninh Công An CSVN tại địa phương gửi đến nhà, yêu cầu tôi đến trụ sở Công An làm việc với lý do: Liên quan đến hoạt động xuất bản- báo chí, khiến hết thẩy các thành viên trong gia đình đều lo lắng. Cho đến hiện tại, hầu như người nhà của tôi không hề biết tôi đã làm những công việc gì để khiến lực lượng công an, an ninh nhiều lần đến nhà, nhiều lần đứng canh trước cửa ngõ, nhiều lần nói với mọi người rằng, tôi có tư tưởng phản chính trị.

Bản thân tôi là người đang nguy hiểm nhưng kỳ thực, giữa giờ phút ấy tâm trạng của tôi trái ngược với tâm trạng của mọi người. Tôi nhớ mình bình tĩnh nhũ thầm: “Đến lúc rời gia đình, đi lánh nạn rồi.” Nhiều bạn bè, đồng nghiệp, người thân quen ngoài xã hội của tôi bị nhà cầm quyền CSVN ở các tỉnh-thành bắt bỏ tù, sách nhiễu và thậm chí có người đã quẫn trí tìm đến cái chết ở thời điểm đó. Trong những năm gần đây, nhà cầm quyền CSVN thường hay đẩy cao trào trấn áp giới hoạt động vào những dịp Tết, lễ, hội…

Xét bối cảnh xã hội Việt Nam và thực lực của CSVN hiện tại, ngoài hai lựa chọn “đi tù và đi tị nạn” thì hầu như không có nhiều sự lựa chọn nào khác dành cho giới hoạt động Việt Nam. Xác định tư thế vậy, nên các nhà hoạt động Việt Nam không hề nao núng trước tội ác của nhà cầm quyền cộng sản. Ngoài việc tranh thủ thời gian còn ở với người thân, chăm lo cho gia đình được cái gì hay cái đó, còn lại nhiều nhà hoạt động thủ sẵn cho mình cái balo đựng sẵn vài bộ áo quần và ít đồ cá nhân như khăn tắm, bàn chải đánh răng, xà phòng tắm…

Và tôi cũng đã chuẩn bị trước cho cái ngày ra đi. Đêm cuối nhìn mặt cha mẹ, tôi không tránh khỏi nghẹn ngào. Đeo balo lên vai, tôi chỉ nói dối với ông bà để hai người đỡ buồn rằng, con đi công việc vài ba ngày rồi về, giây phút ấy tôi nghĩ không mấy ai đủ mạnh mẽ để thốt nên lời “con đi lánh nạn, con đi xin tị nạn, không trở về nữa.”

Vào miền Nam, để tránh sự phát hiện của nhà cầm quyền CSVN, tôi thường xuyên thay đổi chỗ ở, liên tục thay đổi tỉnh-thành cư trú và hạn chế mức tối đa việc xuất trình giấy tờ tùy thân. Vừa lánh nạn vừa theo dõi tình hình, qua vài tháng thấy sự trấn áp của nhà cầm quyền CSVN vẫn không hề thuyên giảm, nên tôi quyết định vượt biên sang Thái Lan xin tị nạn chính trị.

Trở lại thực tại, phần quà đầu năm mà các mạnh thường quân người Việt tại Úc Châu, gửi tặng đồng bào tị nạn CSVN đang sinh sống tại đất Thái Lan là một bao gạo 10kg và tờ tiền mặt 500bath. Tôi thật sự xúc động. Về mặt tiền bạc, giá trị của phần quà không là bao, nhưng về mặt tinh thần, nó mang một ý nghĩa hết sức to lớn, thể hiện tinh thần tương thân tương ái, là nghĩa cử cao đẹp của người Việt cho dù ở cách xa vị trí địa lý nhưng vẫn hướng về nhau, vẫn dang rộng vòng tay đùm bọc cưu mang lẫn nhau.

Các mạnh thường quân người Việt tại Úc Châu gửi tặng đồng bào tị nạn CSVN đang sinh sống tại đất Thái Lan là một bao gạo 10kg và tờ tiền mặt 500bath. (Hình: Minh Hải)

Một thuyền nhân người Việt mất trên đất Thái Lan, nhiều người tị nạn cùng chung tay lo tang lễ. (Hình: Phương Vũ)

So với hàng ngàn đồng bào tị nạn CSVN đang còn ở đất Thái Lan, có người qua được vài ba năm, có người đã ở hơn chục năm, thậm chí có trường hợp lên tới vài chục năm, tôi thuộc thành phần chân ướt chân ráo.

Biết tôi mới qua, nhiều anh, chị, em hỏi “Sao? Buồn không?” Do có sự chuẩn bị từ trước nên bước đầu đặt chân trên đất Thái Lan, tôi thấy mình gặp ít khó khăn hơn so với phần đông số anh, chị em khác lúc mới qua. Còn nói buồn, nếu nói không là dối lòng, mới đầu xa quê hương, xa người thân có ai không đối diện với khoảng trống vắng, buổi cơm chiều nơi quê nhà cha mẹ đang đợi trông, con nơi xa trông ngắm vọng về.

Nhiều anh, chị em quan tâm cho tôi còn căn dặn đủ điều, nào là người Việt tị nạn CS ở Thái Lan phức tạp lắm, hay nghi kỵ, sống lâu sẽ thấy nhiều bản tính xấu xí lộ ra và dặn tôi cẩn thận. Tôi chạnh lòng với bao thổn thức.

Người Việt mình xấu lắm sao? Tôi nghĩ: Không đâu. Chỉ vài người cư xử chưa được tốt với nhau thôi, vì tôi cũng là người Việt tị nạn cộng sản và hằng ngày tôi đang nhận sự trợ giúp, sẻ chia từng cọng rau, lon gạo từ chị Trinh, chị Phương… nhiều thứ khác từ chính người Việt tị nạn tại đất Thái Lan này. Hoặc có thể tôi thuộc số ít những người may mắn, vừa mới đi tị nạn đã được nhiều người quan tâm giúp đỡ.

Thực giữa sự chông chênh của cuộc sống nơi xứ người, đôi khi những thứ đơn sơ, bình dị nhất cũng đủ làm mình ấm lòng đến kỳ lạ. Nó cũng là động lực, những hy vọng giúp bản thân mạnh mẽ hơn trong khoảng thời dài sinh sống ở xứ người, sẽ đầy những khó khăn phía trước.

Đây chính là tình người Việt xa xứ, xa quê hương nhưng không xa tình người, chỉ cần cùng hoàn cảnh chứ không cần chung máu mủ ruột thịt cũng đủ để nương tựa nhau, sống tình thân như người một gia đình. Thật đáng trân quý!

Mà tôi thấy người Việt mình cũng hay thật, giữa những khu phố nhộn nhịp, đông người Tây, Tàu, Âu-Á… đủ mọi thành phần sắc dân, chỉ cần một giọng Việt cất lên là hầu như mọi lạc lỏng trong người được xua tan, tiếp theo sẽ là những nụ cười, niềm nở hỏi han như người thân quen nhau từ trước, những người trước đó không hề quen biết nhau ở xứ mình thì nay lại thấy thân quen nhau ở xứ người, đất khách quê người đúng là nơi nâng tầm giá trị đồng cảm. Cảm ơn tất cả!


 

Lộ clip Phạm Minh Chính dẫn đoàn xe 100 chiếc đi thị sát cao tốc ở Cao Bằng

Ba’o Nguoi-Viet

February 9, 2025

CAO BẰNG, Việt Nam (NV) – Một tuần sau khi ông Phạm Minh Chính, thủ tướng Việt Nam, đi thị sát công trường thi công tuyến cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh, tại tỉnh Cao Bằng, một đoạn video clip cho thấy đoàn xe của ông này lên đến cả trăm chiếc.

Trong đoạn clip được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội hôm 9 Tháng Hai, đoàn xe của ông Chính dài cả cây số, hú còi inh ỏi và bật đèn ưu tiên trước khi rẽ vào một đoạn đường đất đỏ, nơi có hàng trăm công nhân thi công cao tốc.

Ông Phạm Minh Chính (người cầm cây), thủ tướng Việt Nam, và bầu đoàn thê tử tại công trường thi công cao tốc ở huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng. (Hình: Cao Bằng)

Khi xuống xe, ông Chính được một người đàn ông đi theo sau chải đầu giùm, trước khi bước vào khu vực có hai hàng người đang xếp hàng chờ.

Facebooker Lê Duy Khương bình luận bên dưới đoạn clip: “Một ông thủ tướng đi thị sát mà một đội quân đi hộ tống đông vậy? Hèn chi một đất nước đầy tài nguyên khoáng sản, vị trí địa lý thuận lợi, có một đảng sáng suốt lãnh đạo mà mãi sau khi giành được Sài Gòn gọi là thống nhất đất nước, mãi 50 năm rồi mà không chịu phát triển, biết đến bao giờ thì dân Việt Nam mới không qua Thái Lan làm thuê nữa.”

Một ý kiến khác bày tỏ thắc mắc: “Sao quan chức nào đi đến đâu cũng huy động một lực lượng công an và xe cộ nhiều đến như vậy trong khi lãnh đạo luôn tự hào Việt Nam an ninh và an toàn nhất thế giới, không có khủng bố này nọ như một số quốc gia khác.”

Trong khi đó, báo Lạng Sơn đăng bộ ảnh cho thấy ông Phạm Minh Chính “diễn” cảnh chỉ chỏ trên công trường và chỉ đạo nhà thầu “tăng năng suất, tăng ca kíp, tăng tốc hơn nữa để thông tuyến cao tốc huyết mạch từ hai tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn đến tỉnh Cà Mau trong năm 2025.”

Đoàn xe hộ tống ông Phạm Minh Chính hôm 2 Tháng Hai tại tỉnh Cao Bằng được nhìn thấy cả trăm chiếc. (Hình: Chụp qua màn hình)

Ông Chính được dẫn lời yêu cầu nhà thầu thi công tuyến cao tốc “phấn đấu thi công vượt tiến độ, tích cực áp dụng kinh tế tuần hoàn, đào chỗ này, đắp chỗ kia, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần.”

Ngoài ra, ông Chính yêu cầu lãnh đạo tỉnh Cao Bằng “tiếp tục huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, phát huy sức mạnh đại đoàn kết, trong đó có các lực lượng cựu chiến binh, phụ nữ, thanh niên… hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ thi công cao tốc…”

Vụ đoàn xe 100 chiếc của Thủ Tướng Chính được ghi nhận cùng lúc với đoàn xe 45 chiếc của ông Tô Lâm, tổng bí thư CSVN, đi viếng nghĩa trang Vị Xuyên ở tỉnh Hà Giang trong lúc đảng hô hào “tinh gọn bộ máy” và “chống lãng phí.” (N.H.K)


 

S.T.T.D Tưởng Năng Tiến – Bi chừ bên nớ ra răng

Ba’o Dan Chim Viet

Tác Giả: Tưởng Năng Tiến

08/02/2025

Từ lâu, tôi vẫn nghe thiên hạ nói ở đâu có khói ở đó có dân Tầu. Gần đây, tôi mới biết thêm rằng chỗ nào có người Tầu thì cũng có luôn cả người Việt nữa. Hôm rồi, tôi vừa gặp một người đồng hương ở Viêng Chăn. Nhìn cái nón lá là biết đúng đồng bào của mình rồi, muốn sáp lại nói chuyện chơi nhưng cô em ngó bộ không vui (đang “tâm tư” thấy rõ) nên đành thôi vậy.

Rời thủ đô nước Lào, tôi quá giang xe tải xuôi Nam. Tài xế dừng bánh ở Paske – một phố thị đông đúc, nơi giao lưu của sông Xe Don và Mê Kong – và nói tỉnh queo (y như thiệt) rằng “chỉ cần quẹo phải ngay nơi con đường phía trước chút xíu thôi là sẽ thấy khách sạn liền”.

Tôi đeo ba lô lội bộ gần hai cây số giữa trưa (nắng như đổ lửa) mà không gặp nhà trọ, guest house, phòng ngủ, motel hay hotel gì ráo trọi. Mồ hôi nhỏ giọt long tong từ gáy xuống lưng như đang bị mắc mưa. Chợt thấy quán ăn, tôi tắp vô liền. Lúc này mà không có cái gì uống (ngay) chắc chết, chết chắc!

  • Ở đây có bán bia không?
  • Sao lại không!

Ôi, thiệt là mừng muốn chết luôn. Xin tạ ơn Chúa/Phật. May mà có bia, đời còn dễ thương. Lào, cũng như Miến -– có thể – thua kém thiên hạ về tất cả mọi mặt nhưng Beerlao và Mayanmar Beer thì bảo đảm nếu không nhất (chắc) cũng nhì Châu Á.   

Tôi đang “trầm tư” về bia bọt thì chợt có một thiếu nữ tay phải cầm một cây quạt và xâu mực khô, tay trái xách một cái lò than nhỏ, đến đứng ngay cạnh bàn. Xâu mực và lò than, giữa trưa hè hầm hập, làm cả quán như nóng thêm lên vài độ… nhưng chiếc nón lá tả tơi cùng ánh mắt (cũng buồn thiu) của người đối diện khiến lòng tôi dịu xuống.

Lại thêm một người đồng hương nữa. Ở đâu có khói nơi đó có người Việt mình mà!

  • Việt Nam hả?
  • Dạ.
  • Quê ở đâu?
  • Nghệ An.
  • Em qua lâu chưa?
  • Dạ lâu.
  • Tết rồi có về không?
  • Dạ không.
  • Chú qua lâu chưa?
  • Mới thôi.
  • Bi chừ bên nớ ra răng?

Câu hỏi thiệt bất ngờ nên khiến tôi hơi bối rối. Tôi rời Việt Nam lâu lắm rồi (trước khi cô gái bán mực này mở mắt chào đời chắc cũng phải cỡ chục năm là ít) nên làm sao biết được “bi chừ bên nớ ra răng” ?

Sự lặng im bất chợt của tôi, tiếc thay, đã gây ra chút ngộ nhận vô cùng đáng tiếc. Có lẽ em nghĩ rằng tôi không muốn mua hàng và cũng không muốn tiếp tục trò chuyện nên lặng lẽ quay lưng, bước nhanh ra khỏi quán.

Tôi ngồi chết trân!

Tôi muốn gọi em lại, muốn mời em ngồi chơi một lát, muốn nói với em đôi lời… nhưng chả hiểu sao cứ như kẻ bị chôn chân tại chỗ. Tôi nhìn theo dáng em đi khuất mà không dưng cảm thấy áy náy, bất an và buồn muốn khóc luôn.

Tôi rất ít máu địa phương. Tôi thành thực yêu mến tất cả mọi người, bất kể là ai. Tuy thế, nói thiệt tình (với đôi chút xấu hổ) tôi vẫn thấy mình có phần trân trọng (hơn) khi gặp được đồng bào.

Vậy mà tôi vừa làm cho một người đồng hương, một cô gái nhỏ, phải buồn bã quay lưng. Tôi giận tôi hết sức.

Khi hỏi “bên nớ ra răng” – có lẽ – em chỉ muốn biết xem thành phố quê hương (Nghệ An) của mình “bi chừ” ra sao? Có chi thay đổi nhiều không? Mọi người vẫn bình an chứ?

Em ơi, đất nước chúng ta “ra răng” là điều tôi cũng rất quan tâm nhưng chưa bao giờ được tường tận lắm, nói chi riêng đến Nghệ An – nơi mà tôi chưa đặt chân đến lần nào! Đã thế, những thông tin về quê em mà tôi được biết lại (thường) hoàn toàn trái ngược với nhau.

Khi tôi vừa sinh ra đời, vào những năm đầu của thập niên 1950 (lúc cuộc cách mạng vô sản vừa mới thành công ở nửa nước V.N) thì Nghệ An sắp trở thành… thiên đường – theo như hứa hẹn của một vị cán bộ địa phương :

“Chúng ta, toàn dân tộc ta, toàn giai cấp ta, toàn Đảng ta đã lạc quan đánh giặc thắng lợi, bắt địch phải kí với ta hiệp định Genève. Như thế là kẻ địch đã phải công nhận chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hoà là một chính phủ đàng hoàng đứng ngang hàng với tất cả các chính phủ trên thế giới.

Lạc quan đánh giặc xong, chính phủ ta, Đảng ta, toàn dân tộc ta, toàn giai cấp ta lại lạc quan xây dựng đất nước không kém gì các cường quốc trên thế giới… Nhà của ta ở hiện nay sẽ phá sạch sành sanh, phá sạch không còn một dấu vết gì của nghèo nàn lạc hậu.

Tất cả mọi nhà đều xây thành nhà cao tầng. Từ nhà đi ra đồng có ô tô đưa đi. Làm ruộng mệt mỏi thì ngừng tay xem xi-nê…” (Võ Văn Trực. Cọng Rêu Dưới Đáy Ao. Hà Nội: Nhà xuất bản Hội Nhà Văn và Công Ty Văn Hoá & Truyền Thông Võ Thị, 2007. Bản điện tử do talawas chủ nhật thực hiện).

Những lời hứa hẹn kể trên, tuy nghe có vẻ hơi quá “lạc quan” nhưng đã trở thành hiện thực – theo tường thuật của tác giả Võ Hoài Nam, báo Dân Trí :

“Thành phố đã trở mình thay da đổi thịt thật sự! Nhà cao hàng chục tầng chót vót, nhà 4, 5 tầng như đan cửi. Cửa hiệu, hàng quán nhan nhản sáng đèn với những bảng quảng cáo sặc sỡ đủ các loại. Công sở hoành tráng. Ga Vinh, Bến xe Vinh…cũng khác hẳn ngày xưa.

Hàng cây xanh ven đường cắt tỉa gọn gàng bắt mắt. Đường phố rộng mở thênh thang và nhiều hơn trước, với những tên phố lạ hoắc mà tôi chỉ biết đọc và để đọc mà thôi! Xe máy đủ loại sắc màu nội ngoại nườm nượp hoa cả mắt! Ô tô xịn ngoại quốc bóng nhoáng lướt nhẹ trên đường phố …”

Thảo nào mà liên tiếp trong nhiều năm qua tỉnh Nghệ An đều có tổ chức lễ dâng bánh chưng (nặng hàng ngàn ký lô) để tri ân thân mẫu bác Hồ và tổ chức bắn pháo hoa tại Quảng Trường Hồ Chí Minh để mừng Đảng, mừng Xuân.

Em gái bán mực khô mà tôi gặp trưa nay – tiếc thay – đã không có cái “diễm phúc” được tham dự vào những màn trình diễn hoành tráng ấy. Em không phải kẻ duy nhất bị bỏ quên hay bị đứng ngoài mấy cuộc vui chơi, lễ lạc, hay những “bữa tiệc đời” của tỉnh Nghệ An.

Ở Lào, cũng như ở Thái, tôi đã gặp vô số những thanh niên và thiếu nữ Việt Nam đang tha phương cầu thực y như em vậy. Họ lầm lũi đi sau những chiếc xe kem, xe nước dừa, xe bán trái cây… Họ tất bật suốt ngày trong những quán ăn nóng bức. Họ nhễ nhại mồ hôi giữa những công trường ngập nắng. Tất cả nếu không phải là dân Nghệ An thì cũng quê… Hà Tĩnh!

Trong danh sách 200 người trúng cử Ban Chấp Hành Trung Ương Đảng Khoá XII, rất nhiều người (hơn hai mươi vị) cũng đều quê quán ở Nghệ An hay Hà Tĩnh. Dường như có sự trùng hợp, và tương đồng, giữa số lượng quí vị đảng viên “trúng cử Trung Ương” với đám con dân địa phương phải sống đời phiêu bạt!

Chỉ tay của các em, chắc chắn, đều có đường xuất ngoại nhưng (e) thiếu đường may mắn. Tuy thế, nghĩ cho cùng, các em vẫn còn may hơn nhiều người còn ở lại tại làng quê. Báo Dân Sinh ái ngại cho hay :

“UBND tỉnh Nghệ An đã quyết định phân bổ 727,875 tấn gạo cho 14 UBND các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh để hỗ trợ cứu đói cho 12.476 hộ với 48.525 khẩu trong dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu năm 2021.”

Nghệ An vừa bắn pháo hoa, vừa tổ chức đủ thứ lễ lạc/tiệc tùng, vừa lái những chiếc “ô tô xịn ngoại quốc bóng nhoáng,” và vừa xin cứu đói. Nghệ An ngày nay, nói nào ngay, chỉ là hình ảnh của một Việt Nam thu nhỏ. Em ơi, từ phương xa, làm sao chúng ta biết được “bi chừ bên nớ ra răng!”.