March 11, 2025
Vào ngày 6 và 7 tháng 3 vừa qua, Việt Nam đã tham gia phiên rà soát đầu tiên về việc thực thi Công ước về Quyền của Người Khuyết Tật (CRPD) tại Liên Hợp Quốc ở Geneva, Thụy Sĩ. Trong phiên rà soát, vấn đề về hỗ trợ cho thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa (TPB VNCH) sau ngày 30/4/1975 đã được đưa ra làm điểm nóng tranh luận.
Bà Amalia Gamio, Phó Chủ tịch ủy ban về Quyền của Người khuyết tật, đã chỉ ra rằng hàng trăm nghìn cựu quân nhân VNCH bị thương tật không được hỗ trợ bởi Nhà nước Việt Nam như các đối tượng khuyết tật khác. Đáng chú ý, bà nhấn mạnh rằng hiện có vài chục nghìn TPB VNCH chỉ nhận được trợ giúp từ các nguồn từ thiện do cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài quyên góp, thường thông qua các chương trình được tổ chức tại một số ngôi chùa và nhà thờ tại TP.HCM.
Trong phản hồi của mình, ông Nguyễn Văn Hồi, Thứ trưởng Bộ Nội vụ, đã khẳng định rằng theo luật của Việt Nam, không có sự phân biệt đối xử giữa các cựu chiến binh dựa trên lý lịch của họ. Ông cũng nói thêm rằng có những biện pháp chế tài và quy định nhằm trừng phạt bất kỳ cán bộ nào từ chối hỗ trợ cho người khuyết tật và không có sự phân biệt đối xử với bất kỳ nhà thờ hay tổ chức tôn giáo nào.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Bắc Truyển, người có mặt tại phiên điều trần, đã phản bác câu trả lời của đại diện nhà nước. Làm việc trong chương trình chăm sóc cho thương phế binh của Dòng Chúa Cứu Thế, ông Truyển chia sẻ kinh nghiệm cá nhân của mình khi tiếp xúc với khoảng 5000 thương phế binh, cho biết họ không nhận được sự chăm sóc như những gì được khẳng định.
Vấn đề này đã làm dấy lên những câu hỏi lớn về tính hiệu quả và công bằng của chính sách hỗ trợ người khuyết tật tại Việt Nam, đặc biệt là trong việc đối xử với cựu quân nhân VNCH. Sự chênh lệch giữa chính sách và thực tế mà các thương phế binh này đang phải đối mặt là một thách thức đáng kể cho chính phủ Việt Nam trong việc thực thi cam kết quốc tế về quyền của người khuyết tật.