THÁI ĐỘ TỪ BỎ CỦA NGƯỜI MÔN ĐỆ
Tác giả: Lm. Anmai, C.Ss.R
Kn 9, 13-18b; Plm 9b-10.12-17; Lc 14, 25-33
Đời thường, trong cuộc sống, bất cứ cái gì cũng phải trả giá, phải có điều kiện. Ví dụ như muốn mua một món đồ gì đó thì chắc chắn là phải trả tiền cho người bán. Nếu không đủ tiền thì không thể nào mua được cả.
Ngày nay, chúng ta thấy có quá nhiều công trình, nhiều dự án cứ dang dở bởi nhiều yếu tố ngoại cảnh nhưng không thể bỏ qua được yếu tố của tính toán xem công trình có hoàn tất được không và hoàn tất như thế nào. Vì làm liều, vì không có dự toán cẩn thận nên nhiều người rơi vào cảnh bỏ thì thương mà vương thì tội. Đó là những bài học hết sức bình thường và thực tế trong cuộc sống thường nhật của chúng ta.
Trang Tìn mừng hôm nay, Chúa Giêsu nói với người ta rằng họ chỉ có thể bước theo Ngài với những điều kiện của Ngài đưa ra. Những ai muốn thuộc về Chúa Giêsu, thì phải quyết định theo Chúa Giêsu toàn vẹn, theo trọn con đường của Người.
Trước trang tin mừng này là câu chuyện Chúa Giêsu dùng bữa tại nhà một thủ lãnh người Pharisêu. Thánh Luca hôm nay giúp độc giả để ý đến bước tiến của Chúa Giêsu lên Giêrusalem cũng như đến đám đông đang cùng đi với Ngài. Tác giả cho thấy Chúa Giêsu nói về những điều kiện để làm người môn đệ đích thực (14,25-33). Các trình thuật trước đó, ta gặp một lời mời gửi đến mọi người trên mọi nẻo đường, dọc theo bờ rào bờ dậu, đến dự tiệc vương quốc, để “người ta vào đầy nhà cho ta” (c. 23). Và, ở đây Chúa Giêsu thêm một điều kiện kiên quyết điều kiện phải giữ để được làm môn đệ trong Vương quốc. Để được vào Vương quốc, phải đáp ứng những điều kiện riêng, và phân đoạn 14,25-33 ở trong thế song đối đối nghĩa với phân đoạn 14,15-24. Nhìn lại với ngữ cảnh rộng lớn hơn, là bài tường thuật về hành trình, phân đoạn này với nhiều chi tiết nói về việc bước theo Chúa Giêsu, bước đi đàng sau Người, lên kế hoạch chuẩn bị cho một công trình, một dự án …
Đỉnh điểm của cuộc đời Chúa Giêsu đó chính là hành trình lên Giêrusalem. Trên hành trình này, nhiều người muôn đi theo Chúa, muốn ở lại với Chúa, muốn đồng hành với Chúa vì họ nghĩ rằng khi theo như vậy họ sẽ được quyền năng, được sức mạnh, được lợi lộc theo kiểu trần gian. Họ nghĩ như vậy vì trong hành trình này, họ chứng kiến được nhiều phép lạ Chúa Giêsu làm, thấy được quyền năng thực tế của Chúa. Chúa nhìn thấy lòng của họ nhưng Chúa không muốn họ đi theo Chúa với những kiểu vinh quang của người đời.
Những ai gắn bó thật sự với Chúa Giêsu thì phải hiểu rằng mình phải đáp ứng những yêu cầu nào của Chúa. Các điều kiện Chúa Giêsu nêu ra không được đề nghị riêng cho một ít người tuyển chọn, nhưng cho tất cả những ai đang đi với Người.
Chúng ta thấy, phải “ghét” cha mẹ, vợ con, anh em, chị em là yêu cầu đầu tiên mà Chúa Giêsu đưa ra. Như vậy, điều răn yêu thương người thân cận đã bị đảo lộn rồi sao? Nghĩa là để đi theo Chúa Giêsu, người ta phải thay thế tình yêu đối với người thân cận bằng sự ghét bỏ đối với họ? Nhưng ý nghĩa của từ “ghét” ở đây nhờ Mt 10,37 đã được làm sáng tỏ: “Ai yêu cha yêu mẹ hơn Thầy, thì không xứng với Thầy. Ai yêu con trai con gái hơn Thầy, thì không xứng với Thầy”. Điều này có nghĩa là ai muốn đi theo Chúa Giêsu thì phải yêu mến Người hơn tất cả những người khác, kể cả những người gần gũi với mình nhất. Người ấy lại còn phải yêu mến Chúa Giêsu hơn cả chính bản thân mình. Chúa Giêsu yêu cầu người ta dành cho Người một vị trí đặc biệt và duy nhất. Chính tương quan duy nhất với Chúa Giêsu sẽ điều hành mọi tương quan của ta với những người khác.
Trong thực tế, trở ngại lớn nhất của con người không phải là người thân cận hoặc cha mẹ anh chị em, mà là cái tôi, là tính ích kỷ, là tình yêu đối với bản thân mình. Cả cái tôi và cái lớn nhất đời ta đó là sự sống của ta cũng phải nhường bước cho dây liên kết với Chúa Giêsu.
Những ai muốn đi theo Chúa Giêsu, thì phải vác thập giá của chính mình, phải đi theo Người trên con đường thập giá. Chúa Giêsu đã không đi tìm thập giá và đau khổ, y như thể Ngài thích. Nhưng Ngài vác trên mình thập giá và sự đau khổ, đến mất mạng, khi phải đáp ứng điều này hầu giữ được sự vâng phục đến tột cùng với Chúa Cha.
Để theo Chúa đến cùng, Chúa Giêsu khuyên những người đang đi theo Ngài phải cân nhắc kỹ càng trước khi quyết định làm môn đệ. Trước khi làm điều gì đó, người ta phải ngồi xuống để tính toán, để cứu xét đến không chỉ các đòi hỏi phải thực hiện mà còn nghĩ đến những hậu quả. Nếu bắt tay nhưng không chuẩn bị tính toán kỹ thì sẽ bỏ giở giang vì không có sức đi tới cùng. Những người đi theo Chúa phải xem lại là mình có những sức mạnh và nguồn lực nào.
Ta thấy sau hai điều kiện (cc. 26.27), câu kết này là điều kiện thứ ba, một đòi hỏi triệt để. Chúa Giêsu kêu mời người ta từ bỏ tất cả các của cải vật chất, để có thể làm môn đệ Ngài.
Ai muốn đi theo Chúa Giêsu , phải đặt sự trung thành với thánh ý Thiên Chúa trên tất cả mọi sự. Vì trân trọng ý muốn của Ngài, người ta phải chấp nhận đau khổ, tủi nhục, bị khinh bỉ và tất cả những gì đối lập lại với một cuộc đời thú vị, thậm chí đến chỗ mất mạng sống mình. Hẳn là chúng ta muốn tạo ra một hình thái Kitô giáo vừa tầm với chúng ta, làm chúng ta vui thích. Chúa Giêsu nói với người ta rằng họ chỉ có thể bước theo Người theo những điều kiện của Người. Ai muốn thuộc về Chúa Giêsu, thì phải quyết định theo Chúa Giêsu toàn thể, với trọn con đường của Ngài.
Với tất cả những điều đó, chúng ta thấy những ai muốn làm môn đệ Chúa Giêsu, muốn thực sự làm Kitô hữu, thì cần phải biết các điều kiện được đề ra, và phải suy nghĩ xem mình có khả năng đáp ứng chăng. Nếu dừng lại giữa đường rồi bỏ cuộc, thì chẳng nghĩa lý gì. Chúa Giêsu muốn người ta đi theo Ngài một cách cóý thức và phải có cân nhắc. Những điều kiện đưa ra là những điều kiện cho mọi người muốn bước theo Chúa chứ không dành riêng cho bất cứ một người hay một nhóm, một dân tộc nào Bước theo Chúa Giêsu có nghĩa là tuyệt đối không bám víu vào các của cải vật chất, và phải sử dụng chúng tùy theo tâm tình của người quản lý chứ không phải là chủ.
Tâm tình từ bỏ không dính bén vào của cải vật chất phải ưu tiên hơn những điều khác. Tình yêu đối với Thiên Chúa không phải loại trừ tình yêu đối với loài người, trái lại Ngài buộc con người là phải yêu người như yêu Chúa. Chúa Giêsu muốn chúng ta yêu thương người thân cận. Và tình yêu đối với Người đòi hỏi chúng ta chu toàn ý muốn của Người. Nhưng tương quan với người thân cận phải được qui định bởi tương quan với Chúa Giêsu và phải được tháp nhập vào trong tương quan này. Nếu phải chọn lựa giữa Chúa Giêsu và một người gần gũi với ta, ta phải chọn Chúa Giêsu. Đàng khác, ta phải đào luyện tương quan của mình với người thân cận thế nào để không gây rối cho tương quan của ta với Chúa Giêsu.
Tiêu chuẩn tối hậu của đời sống chúng ta là thi hành ý của Thiên Chúa trên cuộc đời của ta. Người môn đệ của Chúa không được sống ngược lại với ý của Ngài.
Hoặc là đi theo Chúa, hoặc là không chứ không được nửa này nửa kia. Theo Chúa phải theo với thái độ dứt khoát. Đi theo Chúa đòi hỏi sự trung thành và vâng phục như Chúa Giêsu trung thành và vâng phục Cha của Ngài.
Tác giả: Lm. Anmai, C.Ss.R