Tĩnh tâm Mùa Chay 2025 – Bài 4: Những vết thương cứu độ
Tĩnh tâm Mùa Chay 2025 – Bài 4: Những vết thương cứu độ
TRIẾT LÝ SỐNG HẠNH PHÚC RẤT ĐƠN GIẢN CỦA NGƯỜI PHÁP
Nhung Nguyen
*Một cô gái ban đầu mới tới Paris sinh sống đã rất ngạc nhiên với con người nơi đây. Nhưng sau nhiều năm sinh sống cùng họ, cô đã hiểu ra rất nhiều điều về văn hóa của người Paris. Hãy cùng đọc ba câu chuyện mà cô đã trải nghiệm:
Câu chuyện thứ nhất:
Quán cà phê hơn 50 năm tuổi
Lần đầu tiên tới Paris, tôi mang theo lời ủy thác của ông nội tôi, đó là thay ông đến hỏi thăm quán cà phê năm xưa mà ông yêu thích nhất ở Paris.
Tôi thầm nghĩ, hương vị của cà phê Paris có thể lưu lại đến nửa thế kỷ sao? Tôi thực sự không tin! Tôi liền lên Google kiểm tra một chút về nó, thật không ngờ quán cà phê đó vẫn còn tồn tại, thậm chí ngay cả địa chỉ cũng không thay đổi. Tôi bị kích động rất mạnh và quyết định đi tới đó ngay lập tức
Đi tới quán cà phê, bước vào cửa và nhìn xung quanh, điều khiến tôi giật mình chính là trong quầy ba, một bà lão tóc bạc đang chăm chú điều chế cà phê.
Tôi đi đến trước mặt bà và xúc động lấy ra bức ảnh mà năm đó ông tôi chụp ở đây. Bà cũng rất xúc động, rồi bà chỉ vào một cô gái bán cà phê và nói đó là bà, tên là Sophia.
Lúc này tôi không chỉ là xúc động vì đã tìm được bạn cũ của ông nội, mà còn là cảm động về Paris.
Quán cà phê đã nửa thế kỷ, ngay cả nhân viên cũng không thay đổi, những bông hoa ở trước cửa vẫn là loài hoa năm xưa…
Tôi hỏi bà Sophia: “Bà ơi! Tại sao bà không mở rộng quán cà phê này ra? Ít nhất trước cửa cũng treo biển hiệu chữ vàng “Quán cà phê lâu năm” chẳng hạn?”
Bà Sophia cười và nói: “Nếu làm như vậy, quán cà phê của ta còn có thể khiến ông nội cháu nhớ mãi được sao?”
Tôi chợt biết rằng, quán cà phê này cũng giống bà Sophia và giống cả Paris đều an phận với chính mình chứ không ào ào bắt chước hay làm theo người khác mà thay đổi điều mình mong muốn.
50 năm trước một người đàn ông trẻ tuổi ngồi đó thưởng thức cà phê, 50 năm sau cháu gái của ông ấy cũng ngồi ở chính nơi đó thưởng thức cà phê. Hơn nữa, chủ quán cà phê vẫn là người ấy chỉ khác là đầu bà đã bạc trắng, nhưng vẫn với thái độ vui tươi, say sưa điều chế cà phê như xưa.
Ngay lúc này, trong lòng tôi trào dâng một cảm giác thật khó tả….
Câu chuyện thứ hai:
Ông chủ cửa hàng phomai nổi tiếng
Tại Paris, phô mai Matthew là loại thực phẩm duy nhất khiến tôi bỏ tiền mua ngay mà không cần phải suy nghĩ gì bởi hương vị tuyệt vời của nó.
Từ khi cửa hàng này được một vị đạo diễn nổi tiếng của Hollywood tới quay hình cho một buổi giao lưu doanh nhân thành đạt thì nó càng trở nên nổi tiếng hơn rất nhiều. Cũng chính vì vậy, tôi đã hoài nghi rằng mình có thể không còn được chứng kiến nụ cười sáng lạn của ông Matthew trước quầy hàng mỗi lần tới đây mua phô mai nữa.
Nhưng mà ông Matthew vẫn y như trước đây, vẫn tươi cười niềm nở với những sinh viên khi vào quán của ông mua hàng và giới thiệu: “Xin chào! Phô mai Matthew là tự tay Matthew làm nhé!”
Mặc dù bây giờ người đến mua phô mai Matthew đều phải đứng xếp hàng dài, nhưng ông Matthew vẫn chỉ nhận rằng: “Tôi chỉ là một người yêu thích làm phô mai, miệt mài làm việc, rời xa phiền toái.”
Ông thậm chí còn từ chối rất nhiều những đơn đặt hàng lớn tại các chuỗi siêu thị.
Ông nói: “Chúng tôi ở đây vô cùng vui vẻ, những gì đang có hiện tại tôi cảm thấy rất hài lòng, tôi cảm thấy đã đủ rồi!”
Ông Matthew cũng nói:
“Tôi cũng không giàu có! Nhưng tiền đối với tôi mà nói giống như bánh pudding vậy, nhiều quá nó sẽ phá hủy răng của tôi!”
Tôi đã hiểu rằng trong con người ông Matthew dường như luôn có tồn tại một loại cảm giác “thấy đủ rồi!”.
Câu chuyện thứ ba:
Xưởng thêu truyền thống
Gia tộc nhà bạn tôi – Malena nổi tiếng với nghề kinh doanh hàng thêu, xưởng thêu nhà họ là một trong hai công xưởng thêu thủ công còn tồn tại của Paris. Một xưởng thêu kia mới bán lại cho hãng Chanel.
Hàng năm, các nhà thiết kế nổi tiếng ở nước Pháp sẽ gửi những bản vẽ phác thảo đến đặt hàng họ thêu. Những thương hiệu nổi tiếng như LV, Chanel, Dior… đều cho người đến đàm phán với xưởng thêu để ký kết hợp tác. Nhưng mẹ của Malena cho rằng: “Như vậy thì chúng tôi sẽ biến thành một mắt xích trong dây chuyền sản xuất hàng xa xỉ phẩm của các tập đoàn nổi tiếng và sẽ bận rộn hết ngày này sang ngày khác.”
“Sau đó, ngay cả thời gian để may váy cưới hay lễ phục tốt nghiệp cho con gái của mình tôi cũng không có nữa. Tôi còn muốn may cả váy cưới cho cháu gái của tôi nữa. Chúng tôi không cần phải khiến mình trở nên hùng mạnh, bởi vì chúng tôi luôn được làm điều mình muốn, thế là đủ rồi!”
Sau khi sống ở Paris một thời gian lâu dài, tôi phát hiện, mỗi người ở đây đều tự có vị trí riêng của mình. Sự tự tin của họ không phải nhờ so sánh với người khác, mà nằm ở chỗ họ có thể là chính mình bất kể lúc nào.
Thầy giáo của tôi thường nhắc nhở chúng tôi rằng: “Kỳ thực, hạnh phúc là khi chúng ta không có quá nhiều ham muốn.”
Một người sáng suốt luôn có một âm thanh trong lòng tự nhắc nhở mình: “Càng có nhiều không đồng nghĩa với càng hạnh phúc. Hạnh phúc không phải nằm ở có bao nhiêu mà nằm ở “thấy đủ.”
– Cang Huỳnh lược dịch từ Paris Match.
Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng. (Tv 22:4a)- Cha Vương
Mến chào một ngày mới thật ấm áp trong Chúa và Mẹ nhé.
Cha Vương
Thứ 2, 5MC: 7/4/2025
TIN MỪNG: Nhưng bà Su-san-na kêu lớn tiếng rằng: “Lạy Thiên Chúa hằng hữu, Đấng am tường những điều bí ẩn và thấy hết mọi sự trước khi chúng xảy ra, Ngài biết là họ đã làm chứng gian hại con. Này con phải chết, tuy chẳng làm điều gì trong những điều họ đã vu cho con.” (Đn 13:42-43)
SUY NIỆM: Trong bài đọc một hôm nay bạn nghe thuật lại chuyện bà Susanna bị hai kỳ lão vu khống là phạm tội ngoại tình, cho nên theo luật Mô-sê thì bà phải bị kết án xử tử hình. Tạ ơn Chúa đã sai cậu bé Đaniel khôn ngoan đến cứu thoát bà. Ai trong đời mà không một lần bị vu khống hay vu khống người khác. Vu khống là nói những điều người ta không có, không làm, không phạm. Nhiều khi những lời này có thể đi đến chỗ giết người. Cụ thể là trong trường hợp của bà Susanna nếu Chúa không gởi cậu bé Đaniel đến bên vực thì có lẽ bà đã bị chết oan dưới bàn tay của 2 cụ già “ham zui” rồi.
Vậy vu khống, nói hành nói xấu từ đầu mà ra? Nó phát xuất từ trong lòng. Chúa nói: “Những điều bởi miệng ra, mới làm cho người ta ra nhơ uế… Vì những điều bởi miệng ra, thì xuất từ lòng…, từ lòng xuất ra những suy tính xấu xa: nào là giết người, ngoại tình, dâm bôn, trộm cắp, chứng dối, dèm pha : đó là những điều làm người ta ra nhơ uế.” (Mt 15:11,18-20)
Đây là những thủ thuật tinh vi nhất của ma quỷ. Nó gieo vào lòng người và xúi giục người ta nói hành, nói xấu, vu khống người khác. “Ở đâu có vu khống, ở đấy có ma quỷ”. Ngược lại, “Đâu có tình yêu thương, ở đấy có Đức Chúa Trời”. Đây chính là con đường mà người môn đệ Chúa Giêsu phải bước đi để chống lại ma quỷ: con đường yêu thương và hiệp nhất.
Vậy trong mọi thử thách bạn hãy cầu nguyện, cầu nguyện nhiều hơn, và cầu nguyện liên lỉ để khỏi bị “sa chước cám dỗ”. Chỉ có cầu nguyện mới vượt qua được thôi!
LẮNG NGHE: Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng. (Tv 22:4a)
CẦU NGUYỆN: Lạy Chúa là Đấng am tường những điều bí ẩn và thấy hết mọi sự trong lòng con, xin đừng để con đánh mất hy vọng vào Chúa.
THỰC HÀNH: “Tình yêu bắt đầu khi 2 người nhìn thấy những mặt tích cực của nhau và kết thúc khi cả hai chỉ còn nhìn thấy những điểm tiêu cực của nhau.” Mời bạn hãy thay đổi góc nhìn của mình hôm nay nhé.
From: Do Dzung
************************
Tình Chúa Trung Kiên – TGM Nguyễn Năng – Cs. Tấn Đạt
ĂN ÁNH SÁNG – Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
“Tôi là ánh sáng thế gian!”.
“Đôi mắt sáng không đủ để bệnh nhân có một tầm nhìn! Trả lại thị lực cho một người mù bẩm sinh là việc của một nhà giáo dục hơn là việc của một bác sĩ. Không có ánh sáng bên trong, bạn mù! Nó phải kết hợp với ánh sáng tự nhiên; nhờ đó, mới có thể tạo ra một thế giới! Như vậy, con người cần ‘ăn ánh sáng!’” – A. Zajoc.
Kính thưa Anh Chị em,
Đồng tình với ý tưởng của A. Zajoc – cần ‘ăn ánh sáng’ – Lời Chúa hôm nay tiết lộ một thứ lương thực không thể thiếu cho con người. Chúa Giêsu nói, “Tôi là ánh sáng thế gian!”; và Ngài còn thêm, “Ánh sáng đem lại sự sống!”.
Thế giới cần ánh sáng; bạn và tôi cần ánh sáng! Chúa Kitô đến, soi rọi cho chúng ta biết Thiên Chúa là ai, con người là ai. Cuộc sống của Ngài là ngọn hải đăng giữa biển trần u tối cho những thuyền đời vô hướng. Lời Ngài chiếu rọi tâm trí, sưởi ấm con tim và soi sáng tâm hồn; vì lẽ, tạo vật và nhân loại đã ra tối tăm bởi tội lỗi. Chiêm ngắm Chúa Giêsu, chúng ta khám phá ra ý nghĩa, mục đích và giá trị vô hạn của đời mình. Ngài là “Ánh Sáng ban Sự Sống”. Vì thế, ngoài các lương thực nuôi sống, bạn và tôi còn cần ‘ăn Ánh Sáng’ – ánh sáng Giêsu – ăn và uống chính Ngài.
Thật thú vị, câu chuyện người phụ nữ được giải cứu thời Đaniel cũng là câu chuyện của một cuộc chiến giữa ánh sáng và bóng tối – bài đọc một. Hai vị kỳ lão, mà lương tâm đã hoá ‘u minh’ thuyết phục thành công những người ‘tối dạ’; và suýt chút nữa, dẫn đến một việc làm ‘đen tối’ là giết chết một người con gái vô tội. Tuy nhiên, họ không thắng được Đaniel, con người của ánh sáng, được Thiên Chúa phái đến can thiệp kịp thời; nhờ đó, cô gái thoát chết. Và cô có thể hân hoan cất lên, “Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u, con sợ gì nguy khốn vì có Chúa ở cùng!” – Thánh Vịnh đáp ca. Đaniel là hình ảnh tiền trưng của Chúa Giêsu, Đấng sẽ cứu không chỉ kẻ ‘vô tội’, mà còn cả người ‘có tội’ – một người nữ ngoại tình bị bắt quả tang. Và còn hơn thế; Ngài sẽ cứu cả nhân loại tội lỗi.
Thế giới đang chìm trong bóng tối của những cuộc chiến. Các cuộc chiến này liên luỵ đến cuộc sống của con người không chỉ giới hạn trong một đất nước mà khắp mọi quốc gia, mọi gia đình, kể cả gia đình bạn, gia đình tôi. Thế giới cần ánh sáng Giêsu biết bao! “Đừng sợ ánh sáng Giêsu! Đừng sợ Ngài! Chúa Giêsu rất tốt lành, rất hiền lành; Ngài gần gũi chúng ta. Ngài đã đến để cứu chúng ta!” – Phanxicô.
Anh Chị em,
“Tôi là ánh sáng thế gian!”. Chúa Giêsu là ánh sáng tình yêu mang lại sự sống. Không có Ngài, con người tiêu diệt lẫn nhau. Biết ‘ăn ánh sáng’ Giêsu, con người sẽ no thoả khi gặp Đấng tạo thành ánh sáng; Ngài là Thiên Chúa tình yêu, mang lại thứ tha và cảm thông; là ánh sáng mà nhân loại hôm nay đang đói! Chỉ nơi Giêsu, nhân loại mới có tình yêu và sự sống đích thực. Chớ gì, nhờ ánh sáng Giêsu, cách riêng trong những ngày cận kề Đại Lễ Vượt Qua, chúng ta biết nhìn nhau và biết cư xử với nhau bằng những ánh mắt của con tim, ánh mắt của tình yêu và ánh mắt của lòng thương xót!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, giữa biển đời tối tăm dậy sóng, xin ‘hải đăng Giêsu’ tiếp tục rọi chiếu; nhờ đó, thuyền đời mỗi người, thuyền đời mỗi quốc gia và thuyền đời con cập bến bình an!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
******************************
Tôi là ánh sáng thế gian.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an. Ga 8,12-20
12 Khi ấy, Đức Giê-su nói với người Pha-ri-sêu rằng : “Tôi là ánh sáng thế gian. Ai theo tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống.”
13 Người Pha-ri-sêu nói với Đức Giê-su : “Ông làm chứng cho chính mình ; lời chứng của ông không thật !” 14 Người trả lời : “Tôi có làm chứng cho chính mình đi nữa, thì lời chứng của tôi vẫn là chứng thật, bởi vì tôi biết tôi từ đâu tới và đi đâu. Còn các ông, các ông không biết tôi từ đâu tới và đi đâu. 15 Các ông xét đoán theo kiểu người phàm ; phần tôi, tôi không xét đoán ai cả. 16 Mà nếu tôi có xét đoán, thì sự xét đoán của tôi vẫn đúng sự thật, vì không phải chỉ có mình tôi, nhưng có tôi và Đấng đã sai tôi. 17 Trong Lề Luật của các ông, có chép rằng lời chứng của hai người là chứng thật. 18 Tôi làm chứng cho chính mình, và Chúa Cha là Đấng đã sai tôi cũng làm chứng cho tôi.” 19 Họ liền hỏi Người : “Cha ông ở đâu ?” Đức Giê-su đáp : “Các ông không biết tôi, cũng chẳng biết Cha tôi. Nếu các ông biết tôi, thì hẳn cũng biết Cha tôi.”
20 Người đã nói những lời ấy, khi giảng dạy trong Đền Thờ, tại nơi đặt thùng tiền dâng cúng. Không có ai bắt Người, vì giờ của Người chưa đến.
Tĩnh Tâm Mùa Chay, các bài suy niệm của Đức Tgm Nguyễn Năng, Lm Matthew Nguyễn Khắc Hy và Micae Phạm Quang Hồng…
Đang trong Mùa Chay ta phải làm gì?
Mùa chay thánh, các Ki-tô hữu được Giáo hội mời gọi tích cực cầu nguyện, ăn chay, sám hối để thanh luyện đời sống, trở nên một con người mới. Dưới đây là 9 cách mà mỗi người có thể thực hiện được để đổi mới đời sống trong mùa Chay.
-
Cầu nguyện: Cầu nguyện là phương thức tuyệt vời sống mối tương quan với Thiên Chúa. Cầu nguyện còn tiếp thêm sức mạnh, để chống lại những cám dỗ, và bảo vệ mỗi người khỏi các thói hư tật xấu.
-
Thường xuyên tham dự thánh lễ và rước lễ: Tham dự thánh lễ và rước lễ thường xuyên là cách hun đúc và canh tân đời sống Đức Tin. Chúng ta được cảm nhận sự thuộc về một cộng đồng các Ki-tô hữu, và sống trong bầu khí của tình huynh đệ, để cầu nguyện và giúp đỡ lần nhau.
-
Ăn chay thường xuyên: Theo giáo hội Công giáo, ăn chay là nhịn ăn, hoặc bớt ăn, tưởng nhớ tới cuộc khổ nạn của Chúa Giê-su, đồng thời chia sẻ với người nghèo khó trong tinh thần bác ái và phục vụ. Hãy chú ý tới ý nghĩa của việc ăn chay hơn là tiêu chuẩn và cách thức.
-
Làm việc tốt mỗi ngày: Hãy chú ý quan sát những người xung quanh, đặc biệt là những người vô gia cư, người nghèo. Giúp đỡ họ bằng việc làm cụ thể như một suất cơm, hoặc khuyên góp cho nhà thờ, tổ chức từ thiện để họ giúp mình làm những việc đó,
-
Tự xét mình: Suy ngẫm về những lỗi lầm, hành vi không tốt mà mình đã thực hiện với Chúa và với người xung quanh, và cam kết sẽ cải thiện bản thân thông qua việc thực hiện các hành hộng bác ái, từ bỏ thói quen xấu.
-
Đọc Kinh Thánh và tìm hiểu Giáo huấn Xã hội: Dành thời đọc và nghiên cứu Kinh Thánh để hiểu sâu hơn về Đức Tin của mình, đồng thời tìm hiểu Giáo huấn xã hội của Giáo hội Công giáo để biết cách nhận định, đánh giá và thực hành đúng với tinh thần Tin Mừng khi tham gia vào đời sống xã hội.
-
Hạn chế tiêu xài: Hạn chế tiêu xài cho những nhu cầu cá nhân, không chỉ là một cách tránh lãng phí, mà còn tạo điều kiện cho chúng ta thực hành việc bác ái cho những người khó khăn, nghèo khổ.
-
Thể dục, rèn luyện thân thể: Thể xác và linh hồn con người là một thể thống nhất, không thể tách rời (x. Docat #52). Chính vì thế, dành thời gian tập thể dục và rèn luyện thân thể, bảo vệ sức khỏe bản thân là một phương pháp giúp nâng cao sức khỏe đời sống tinh thần.
-
Bao dung với người khác: Luôn thể hiện lòng bao dung với người khác trong bất cứ cộng đồng xã hội nào, từ gia đình, trường học, công ty,…tạo nên một môi trường yêu thương với mọi người xung quanh.
Các cách này sẽ giúp bạn đổi mới đời sống bản thân trong mùa chay thánh này. Theo bạn, còn có cách nào khác nữa không?
Trump, Không Chùn Bước, Đang Ban Hành Các Thay Đổi Lớn Trên Một Quy Mô Hiếm Thấy Trước Đây
Những người biểu tình ở Los Angeles vào thứ Bảy trong các cuộc biểu tình “Hands Off” trên toàn quốc phản đối Trump và Elon Musk và các hành động của liên bang bao gồm cắt giảm nhân sự chính phủ, thuế quan thương mại và hạn chế quyền tự do dân sự. Ảnh: etienne laurent/Agence France-Presse/Getty Images
Những ngày gần đây đang có mức độ gia tăng của dân chúng phản đối Tổng Thống Donald Trump:
– Hàng chục ngàn người đã đổ về Washington, DC vào thứ Bảy để phản đối các chính sách của chính quyền Trump, đây là một trong số hàng chục cuộc biểu tình như vậy trên khắp cả nước.
– Tổng chưởng lý Pam Bondi cho biết vào Chủ Nhật rằng đã có hơn 170 vụ kiện được đệ trình để ngăn chặn nhiều hành động khác nhau của Trump, đưa ra 50 lệnh cấm.
– Tại Quốc hội, số lượng thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ dự luật lưỡng đảng nhằm giới hạn quyền áp thuế của Trump đã tăng lên bảy người vào thứ Sáu, đánh dấu sự chỉ trích hiếm hoi đối với tổng thống từ bên trong đảng của ông.
– Tại Wisconsin, nơi các cuộc bầu cử thường diễn ra rất căng thẳng, một ứng cử viên theo chủ nghĩa tự do đã giành chiến thắng cách biệt 10 điểm để giành được ghế tại Tòa án Tối cao của tiểu bang vào tuần trước, bất chấp sự ủng hộ về tài chính và các hỗ trợ khác dành cho ứng cử viên theo chủ nghĩa bảo thủ từ Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk .
Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa đã bắt đầu lên tiếng mạnh mẽ hơn về việc Trump sử dụng quyền lực tổng thống một cách quyết đoán. Một số người tin rằng Trump và Musk, người đang lãnh đạo các nỗ lực của chính quyền nhằm cắt giảm các cơ quan liên bang, đã đi quá xa mà không tham khảo ý kiến của Quốc hội. Nhưng sự hỗn loạn kinh tế do thuế quan của Trump gây ra là mối quan tâm hàng đầu của họ.
Hơn nữa, các chính sách thương mại và an ninh quốc gia của Trump đã thúc đẩy các quốc gia khác thực hiện các bước đi có thể gây ra những thách thức lâu dài cho Hoa Kỳ, theo Kori Schake, một quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống George W. Bush , hiện đang chỉ đạo các nghiên cứu về chính sách đối ngoại tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ, một tổ chức nghiên cứu cánh hữu.
Không có tổng thống Mỹ nào làm gián đoạn nhiều khía cạnh của cuộc sống thường nhật của quốc gia như Tổng thống Trump trong vòng chưa đầy ba tháng nhậm chức. Chương trình nghị sự không xin lỗi của ông đã khiến ông trở thành tâm điểm của các quyết định quan trọng hiện đang được đưa ra tại các phòng C-suite của Mỹ, trên sàn nhà máy, trong phòng chờ của khoa, thư viện trường tiểu học và các thủ đô trên khắp thế giới—cũng như quanh các bàn bếp trên khắp Hoa Kỳ
Ông đã hành động với tốc độ đáng kinh ngạc để ban hành lệnh đàn áp nhập cư, cắt giảm lực lượng lao động liên bang và phá hủy các cơ quan liên bang. Ông đang kiểm tra danh sách những kẻ thù được cho là, sa thải mọi người theo ý muốn và tấn công các công ty luật lớn mà một số cố vấn cáo buộc đã từng hỗ trợ các cuộc điều tra về hành động của ông. Khẳng định một nhiệm vụ rộng rãi, Trump đã làm việc mà không quan tâm đến những lời chỉ trích của công chúng. Theo hình thức điển hình là ông-có-nghiêm-túc-hay-không, Trump hiện đang tán tỉnh việc tìm kiếm nhiệm kỳ thứ ba .
“Ông ấy đang theo đuổi tất cả những mục tiêu này với cảm giác về quyền lực tổng thống không bị ràng buộc”, nhà sử học Julian Zelizer của Princeton cho biết. “Điều này sẽ đi đến đâu tiếp theo vẫn là một bí ẩn”.
Thuế quan của Trump —một nỗ lực định hình lại hệ thống thương mại toàn cầu—đã khiến nhiều người dân Mỹ rơi vào thế phòng thủ khi họ quyết định cách xử lý giá cả tăng cao và sự tháo chạy khỏi thị trường chứng khoán đã xóa sổ 6,6 nghìn tỷ đô la giá trị cổ phiếu vào tuần trước.
Các chính phủ nước ngoài đang quyết định xem có nên đấu tranh hay đàm phán về mức thuế quan mới. Các đồng minh và đối thủ của Hoa Kỳ đang xem xét lại chi tiêu quân sự của họ khi họ cân nhắc đến một thế giới mà Trump sử dụng sức mạnh quân sự và kinh tế của Hoa Kỳ để giành mọi lợi thế từ các quốc gia khác bằng cách làm tổn hại đến các liên minh của Hoa Kỳ.
Trump rời Nhà Trắng để đến câu lạc bộ chơi golf và khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Florida. Ảnh: saul loeb/Agence France-Presse/Getty Images
Trump đã tự đặt mình vào trung tâm của những quyết định này, với quyền cấp miễn trừ hoặc cắt giảm thỏa thuận với các quốc gia, trường đại học và công ty mà ông đã đưa vào thế thủ. Câu hỏi mở là liệu sự gián đoạn của ông có giúp ông đạt được tham vọng chấm dứt chiến tranh ở nước ngoài, cắt giảm chính phủ và tước bỏ quyền lực của những người theo chủ nghĩa tự do trong nền văn hóa Mỹ hay không, hay liệu ông có tạo ra sự phản kháng làm suy yếu các kế hoạch của mình hay không.
Đài Loan nhen nhúm Hy Vọng rằng Trump Sẽ bảo vệ Đài Loan Chống Lại Bắc Kinh
Một tàu hải quân Đài Loan trong một cuộc tập trận ở Cao Hùng, Đài Loan, vào tháng 1. Ảnh: ritchie b tongo/Shutterstock
Chính quyền Trump đang làm cho Đài Loan có thêm hy vọng về việc tăng cường hỗ trợ cho hòn đảo này, sau nhiều tháng không chắc chắn vì chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump.
Trong những ngày gần đây, Hoa Kỳ đã có động thái đầu tiên nhằm cắt đứt quyền tiếp cận công nghệ cao cấp của Trung Quốc và cứng rắn hơn trong một cặp đôi các tuyên bố công khai về Đài Loan theo những cách chắc chắn sẽ khiến Bắc Kinh tức giận. Đó là, việc Thống đốc Alaska đã đến thăm Đài Loan vào đầu tháng tư này để thúc đẩy kế hoạch bán khí đốt tự nhiên cho Đài Loan đang thiếu hụt năng lượng, trong khi tháng trước, rồi đến việc chính quyền Trump đã lặng lẽ giải ngân 870 triệu đô la viện trợ quân sự trước đây đã bị đóng băng cho Đài Loan và điều hai tàu hải quân qua Eo biển Đài Loan .
Trong khi đó, các chuyên gia huấn luyện quân sự Mỹ vẫn kín đáo duy trì nhịp độ hoạt động với quân đội Đài Loan, trong khi các mối quan hệ chính trị giữa Hoa Kỳ và Đài Loan đã được cải thiện, với các quan chức từ Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao và Lầu Năm Góc đưa ra lời đảm bảo cho các đối tác của họ ở Đài Bắc.
Lầu Năm Góc đầu tháng này đã lưu hành một tài liệu hướng dẫn nội bộ tạm thời kêu gọi răn đe mạnh mẽ hơn đối với Trung Quốc để bảo vệ Đài Loan trước một cuộc xâm lược, mặc dù các khuyến nghị tạm thời dường như không được thực hiện, theo một quan chức Hoa Kỳ quen thuộc với tài liệu này. Tờ Washington Post đã đưa tin trước đó về việc lưu hành bản ghi nhớ hướng dẫn nội bộ.
Vào thứ sáu, Alex Po, thứ trưởng quốc phòng Đài Loan, đã tham dự một buổi lễ tại Nam Carolina đánh dấu việc bàn giao một phần trong hợp đồng mua máy bay chiến đấu F-16V trị giá 8 tỷ đô la cho hòn đảo này, trong một chuyến thăm hiếm hoi – dù không rầm rộ – tới Hoa Kỳ của một quan chức cấp cao Đài Loan.
Kết quả là sau nhiều tuần Trump rút lại sự ủng hộ dành cho Ukraine làm dấy lên nỗi lo sợ rằng Hoa Kỳ sẽ từ bỏ Đài Loan, các quan chức ở Đài Bắc ngày càng tự tin rằng họ có được sự ủng hộ của Trump đang khi Bắc Kinh tăng cường nỗ lực khuất phục hòn đảo này.
Các quan chức Đài Loan vẫn chỉ lạc quan một cách thận trọng, họ nhận thức rằng bất kỳ sự thay đổi nào từ chính quyền Trump đều có thể bị đảo lộn bởi những phát biểu tiếp theo của vị tổng thống.
Trong năm qua, Trump đã nhấn mạnh sự gần gũi địa lý của Đài Loan với Trung Quốc đại lục và khoảng cách của Đài Loan với Hoa Kỳ trong khi nói rằng Đài Loan đã không chi đủ cho quốc phòng và “đánh cắp” ngành công nghiệp bán dẫn của Hoa Kỳ. Trong khi đó, cố vấn tỷ phú Elon Musk tự hào về mối quan hệ kinh doanh rộng rãi ở Trung Quốc và cho biết mối quan hệ của Đài Loan với Bắc Kinh giống như mối quan hệ giữa Hawaii và Washington.
Dấu hiệu nghiêng về Đài Loan xuất hiện sau khi Tổng giám đốc điều hành của Taiwan Semiconductor Manufacturing Co (TSMC), ông CC Wei xuất hiện tại Nhà Trắng cùng Trump vào đầu tháng này để công bố khoản đầu tư 100 tỷ đô la vào Hoa Kỳ
Vào giữa tháng 3, Hoa Kỳ đã ủng hộ tuyên bố của Nhóm G7 rõ ràng đã loại bỏ sự ủng hộ đối với ngôn từ mà Bắc Kinh ưa dùng về Đài Loan, trong khi Bộ Ngoại giao đã chỉnh sửa trang web của mình để xóa cụm từ “chúng tôi không ủng hộ Đài Loan độc lập” khỏi trang về quan hệ Hoa Kỳ – Đài Loan.
Tổng thống Đài Loan Lai Ching-te đã cam kết tăng chi tiêu quân sự lên 3% GDP vào cuối năm nay. Ảnh: Ann Wang/Reuters
Trên mặt trận quốc phòng, Đài Loan đã hành động nhanh chóng để củng cố chi tiêu quân sự của mình. Trong các cuộc họp với các đối tác Hoa Kỳ, các quan chức Đài Loan đã chào hàng mức tăng 80% trong chi tiêu quân sự trong tám năm qua—mặc dù ngân sách quốc phòng của họ chỉ khoảng 2,5% tổng sản phẩm quốc nội vẫn thấp hơn nhiều so với mức 10% mà Trump và ứng cử viên của ông cho một vị trí hàng đầu tại Lầu Năm Góc, Elbridge Colby , đã đưa ra.
Theo William Chung, người nghiên cứu mối quan hệ giữa Hoa Kỳ, Trung Quốc và Đài Loan tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia, một tổ chức tư vấn do quân đội Đài Loan hậu thuẫn, thì thỏa thuận với TSMC nói riêng đã trả lời một trong những lời chỉ trích lớn nhất từ Trump, giúp đưa quan hệ Hoa Kỳ – Đài Loan đi theo hướng tích cực.
“Đài Loan là tiền đồn chiến lược quan trọng của Hoa Kỳ trong nỗ lực chống lại Trung Quốc. Nhưng đồng thời, Đài Loan cũng có thể trở thành gánh nặng chiến lược mà Hoa Kỳ sẵn sàng từ bỏ khi muốn hợp tác với Trung Quốc”, Chung nói. “Tầm quan trọng của Đài Loan đối với Hoa Kỳ phụ thuộc vào tình trạng quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc. Khi quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc xấu đi, Hoa Kỳ có nhiều khả năng can dự vào các vấn đề an ninh Eo biển Đài Loan hơn—và ngược lại”.
Các quan chức của Hồng Kông Trung Cộng bị cấm vận bởi Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ
Theo báo WSJ
Raymond Siu, cảnh sát trưởng Hong Kong, nằm trong số những người bị trừng phạt. Ảnh: Michael Ho Wai Lee/Zuma Press
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã áp đặt lệnh trừng phạt vào thứ Hai đối với các quan chức Trung Quốc, với lý do đàn áp chính trị liên tục ở Hồng Kông—và những nỗ lực mở rộng sự đàn áp đó sang người dân ở Hoa Kỳ—và hạn chế tiếp cận Tây Tạng.
Các lệnh trừng phạt này là lệnh trừng phạt đầu tiên trong nhiệm kỳ hiện tại của Trump đối với các quan chức xử lý chính sách Hồng Kông, báo hiệu mong muốn của chính quyền mới về cách tiếp cận với Trung Quốc, ưu tiên các mối quan tâm về nhân quyền. Chính quyền Biden và chính quyền Trump đầu tiên trước đây đã áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với hàng chục quan chức cấp cao của Hồng Kông bao gồm cả giám đốc điều hành hiện tại của thành phố, John Lee và người tiền nhiệm của ông, Carrie Lam .
Sáu viên chức bị trừng phạt vào thứ Hai bao gồm Raymond Siu, cảnh sát trưởng Hồng Kông và Paul Lam, thư ký tư pháp của thành phố. Các hình phạt bao gồm đóng băng tài sản tại Hoa Kỳ và chặn sử dụng hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ, điều này thường gây khó khăn cho việc sử dụng các ngân hàng quốc tế.
Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio cho biết trong một tuyên bố rằng các lệnh trừng phạt “thể hiện cam kết của Chính quyền Trump trong việc buộc những kẻ chịu trách nhiệm tước đoạt các quyền và tự do được bảo vệ của người dân Hồng Kông hoặc những kẻ thực hiện hành vi đàn áp xuyên quốc gia trên lãnh thổ Hoa Kỳ hoặc chống lại công dân Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm”.
Hồng Kông đã áp đặt luật an ninh quốc gia toàn diện vào năm 2020 sau một năm diễn ra các cuộc biểu tình phản đối chính quyền lớn trên khắp thành phố, một cựu thuộc địa của Anh đã được hứa hẹn 50 năm “quyền tự chủ cao” khi được trao trả cho Trung Quốc vào năm 1997.
Chú chó trung thành… Truyen hay rat ngan
Suốt 6 năm qua, chú chó Capitan đã ngủ mỗi đêm trên mộ của người chủ quá cố. Chủ của Capitan, ông Miguel Guzman, qua đời vào năm 2006, và Capitan đã biến mất không lâu sau khi gia đình tham dự lễ tang. Họ đã tìm kiếm khắp nơi và phát tờ rơi để cố gắng tìm lại chú. Nhưng không ai nhìn thấy Capitan.
Một tuần sau, một số người có mặt ở nghĩa trang vào lúc tối muộn đã nhìn thấy Capitan nằm trên ngôi mộ và đã báo cho người trông coi nghĩa trang. Nghĩa trang đã liên hệ với gia đình, và họ nhanh chóng đến đón Capitan về nhà. Nhưng mỗi đêm, Capitan lại khóc và cào cửa một cách tuyệt vọng để được đi ra ngoài, và nó không chịu quay về nhà cho đến sáng hôm sau. Sau đó, người ta phát hiện Capitan đi bộ 5 km mỗi đêm để quay lại nghĩa trang và canh giữ ngôi mộ của chủ.
Đến nay đã 7 năm trôi qua. Nghĩa trang chỉ đóng cửa sau khi Capitan đến vào mỗi tối lúc 6 giờ. Nó ngủ lại ở đó suốt đêm, canh mộ cho đến khi người gác mở cửa vào buổi sáng. Chú chó trung thành này đã thể hiện một lòng trung thành vô hạn.
Jason Lapointe
Cậu chuyện đăng năm 2013
Tĩnh tâm Mùa Chay 2025 – Bài 3: Đi qua niềm đau
Tĩnh tâm Mùa Chay 2025 – Bài 3: Đi qua niềm đau
Vào Viện Dưỡng Lão – (6 Điều Hối Tiếc)- Trần Văn Giang
Lời giới thiệu
Đây là một câu chuyện dài, thật buồn rất đáng đọc; nhưng cũng là một bài học lớn về việc yêu thương và tôn trọng người cao niên; đồng thời tìm cách giúp họ duy trì tự do và phẩm giá trong cuộc sống còn lại.
Có người nói “Viện dưỡng lão là phòng khách của địa ngục!?” Hay là “Thôi già rồi thì đành phải chịu thôi… Than vãn làm gì nữa hè!”
Đúng hay sai cũng còn tùy mỗi hoàn cảnh…
Trần Văn Giang
Nếu chỉ có một điều trong đời mà tôi thực sự hối tiếc thì đó chính là bước chân vào Viện dưỡng lão.
Năm nay tôi 82 tuổi. Tóc tôi đã bạc trắng, chân cũng không còn nhanh nhẹn như xưa, nhưng tâm trí vẫn còn minh mẫn lắm. Tôi từng nghĩ rằng tuổi giả chỉ đơn giản là một hành trình nhẹ nhàng khi con người ta được tận hưởng quãng thời gian cuối đời trong sự thanh thản. Nhưng mà không. Tôi đã sai và sai lầm lớn nhất đời tôi chính là rời bỏ căn nhà mà tôi đã gắn bó suốt hơn nửa cuộc đời để bước vào nơi mà người ta vẫn hay gọi là chốn “An dưỡng tuổi già.”
Ban đầu tôi không có ý định vào Viện dưỡng lão vì tôi còn đủ sức chăm sóc bản thân, mặc dù hơi chậm chạp hơn trước một chút. Nhưng rồi con cái tôi, những đứa con mà tôi đã nuôi nấng bằng tất cả yêu thương, lại bảo rằng đưa tôi vào đó là cách tốt nhất để tôi có một cuộc sống thoải mái, được chăm sóc đầy đủ không phải lo nghĩ gì nữa. Con gái tôi nắm lấy tay tôi với ánh mắt đầy lo lắng, nhưng cũng có chút thúc giục, nói:
– “Mẹ vào đó đi. Ở đó có người chăm sóc; Có bác sĩ; Có bạn bè trò chuyện; Ở nhà một mình lỡ có chuyện gì không ai biết được?”
Tôi đã do dự rất lâu. Căn nhà nhỏ của tôi tuy cũ nhưng đó là nơi lưu giữ bao nhiêu kỷ niệm. Chiếc tủ gỗ do chồng tôi tự tay đóng từ thời trẻ. Góc bếp nơi tôi vẫn nấu những bữa ăn ấm cúng cho gia đình. Chiếc ghế dựa cũ kỹ cạnh cửa sổ nơi tôi hay ngồi đọc báo vào mỗi buổi sáng… Làm sao tôi có thể rời bỏ những kỷ niệm đó. Nhưng rồi tôi cũng xuôi lòng. Tôi tin vào lời con cái. Tôi tin rằng vào Viện dưỡng lão tôi sẽ có một cuộc sống tốt hơn. Tôi tin rằng mình sẽ được chăm sóc chu đáo, được trò chuyện, được an yên…
Vậy mà ngay khi cánh cửa Viện dưỡng lão khép lại sau lưng, tôi đã nhận ra một sự thật cay đắng. Nơi đây không phải là nhà và có lẽ tôi đã không còn đường quay lại. Bạn có bao giờ tự hỏi điều gì sẽ xảy ra khi một người giả đánh mất tất cả những gì quen thuộc, những thứ làm nên cuộc sống của mình. Tôi cũng từng là người không nghĩ đến điều này cho đến khi chính mình rơi vào hoàn cảnh hiện tại.
Tôi ước chi có ai đó đã nói cho tôi biết trước khi tôi bước vào Viện dưỡng lão. Nếu bạn hiện ,đang cân nhắc về việc sẽ “Vào Viện dưỡng lão,” dù cho chính mình hay cho người thân, hãy nghe câu chuyện của tôi trước khi quyết định. Vì một khi bạn bước vào Viện dưỡng lão thì cuộc sống của bạn sẽ không bao giờ còn như trước nữa. Tôi muốn kể cho bạn nghe “Sáu (6) điều mà tôi hối tiếc” như sau.
Hối tiếc 1: Đã mất đi sự tự do.
Sáng hôm đó tôi thức dậy trên một chiếc giường lạ. Tôi vươn vai theo thói quen định bước ra bên hiên nhả để hít thở chút không khí buổi sáng. Nhưng rồi tôi chùng lại vì không có hiên nhà nào cả. Không có ánh nắng nhẹ nhàng len qua khung cửa sổ quen thuộc. Không có tiếng chim ríu rít trên mái hiên. Chỉ có bốn bức tường trống trơn và mùi Thuốc khử trùng thoang thoảng trong không khí.
Phải mất một lúc để tôi nhớ ra là tôi không còn ở nhà mình nữa. Tôi đã ở Viện dưỡng lão. Cảm giác xa lạ ấy không biến mất sau một ngày, một tuần, hay thậm chí một tháng. Mọi thứ trong Viện dưỡng lão đều vận hành theo một lịch trình cứng ngắc mà tôi không có quyền thay đổi: 7:00 sáng nhân viên y tế mở cửa bước vào đánh thức tôi dù tôi chưa muốn dậy; 7:30 bữa sáng được mang đến dù tôi không hề đói; 9:00 có một buổi sinh hoạt chung nơi mọi người ngồi nghe nhạc hoặc tập thể dục nhẹ; 1:00 ăn trưa dù tôi thích món khác hơn tôi vẫn phải ăn thứ được mang ra. Mọi thứ đều có sẵn nhưng tôi chẳng được lựa chọn gì cả. Tôi không còn có thể nấu món canh khổ qua nhồi thịt mà tôi vẫn thích; Không thể uống trà vào buổi chiều như tôi vẫn hay làm; Không thể đơn giản đi bộ ra đầu ngõ mua một túi bánh khi thèm một chút đồ ngọt; Ngay cả việc muốn ra đi ngoài cũng phải xin phép và chờ có người hỗ trợ (?).
Tôi nhớ ngày đầu tiên ở đây tôi đã định ra ngoài đi dạo một chút nhưng cửa đã khóa. Một nhân viên nói tôi:
– “Bác cần ra ngoài ạ? Để con gọi người dẫn bác đi.”
Tôi sững sờ. Tôi cần ai đó dẫn đi để bước ra ngoài sao? Dù chỉ là một đoạn đường ngắn thôi. Dần dần tôi hiểu ra ở đây tôi không còn được quyết định cho chính mình nữa. Từ một người có thể tự do làm mọi thứ, tôi trở thành một người phải chờ đợi người khác quyết định giúp mình. Cảm giác mất đi sự tự do không ập đến ngay lập tức. Nó len lỏi vào từng chi tiết nhỏ nhặt của cuộc sống nó khiến tôi nhận ra những thứ đơn giản nhất như tự chọn giờ ăn; Tự quyết định hôm nay sẽ làm gì là những điều tôi từng xem là hiển nhiên, nhưng giờ lại là một thứ xa xỉ.
Rồi tôi bắt đầu quen dần với việc không thể tự do ra ngoài; Quen với việc phải ăn thứ được đưa ra dù tôi không thích; Quen với việc ngồi chờ đến giờ ngủ dù tôi chưa muốn ngủ. Nhưng bạn cũng biết: Không quen, không có nghĩa là chấp nhận. Có những đêm tôi nằm trên giường mắt mở trừng trừng nhìn lên trần nhà. Tôi nhớ lại những ngày còn ở nhà khi tôi có thể tự tay mở cánh cửa nhà mình bất cứ lúc nào. Khi tôi có thể tự quyết định hôm nay sẽ làm gì khi tôi vẫn còn là người làm chủ cuộc đời mình. Giờ đây tôi chỉ là một cái tên trên một danh sách, một phần trong hệ thống người già phụ thuộc vào lịch trình của người khác.
Nếu bạn đang cân nhắc đưa cha mẹ mình vào Viện dưỡng lão hoặc chính bạn đang nghĩ đến điều đó. Hãy tự hỏi bạn có sẵn sàng đánh đổi sự tự do của mình để lấy sự tiện lợi không? Bạn có thể chịu đựng được cảm giác mỗi ngày trôi qua mà không thực sự được quyết định điều gì trong cuộc sống của mình không? Vì một khi bạn đã đánh mất sự tự do thì việc lấy lại nó gần như là không thể được.
Hối tiếc 2: Cảm giác bị lãng quên.
Những ngày đầu tiên ở Viện dưỡng lão tôi vẫn còn niềm tin. Tôi tin rằng dù có xa nhà tôi vẫn sẽ được con cháu quan tâm. Tôi tin rằng dù ở một nơi khác, tình cảm gia đình vẫn không thay đổi. Ban đầu thì đúng như vậy.
Tuần đầu tiên con gái tôi đến thăm nó mang theo ít bánh ngọt, một hộp sữa và ngồi trò chuyện với tôi suốt cả buổi chiều. Nó hỏi tôi ánh mắt đầy quan tâm:
– “Mẹ có quen không? Mọi thứ ổn chứ?”
Tôi mỉm cười gật đầu vì tôi không muốn nó lo lắng. Cuối tuần đó, các cháu tôi cũng đến. Chúng ríu rít kể chuyện trường lớp. Chúng ôm tôi rồi chụp vài tấm ảnh. Tôi cảm thấy lòng mình ấm áp. Tôi tự nhủ mình không cô đơn đâu. Mọi người vẫn sẽ nhớ đến mình… Nhưng rồi những lần thăm hỏi cứ thưa dần đi. Tuần thứ hai con gái tôi bận công việc. Nó chỉ gọi điện thoại dặn dò vài câu rồi gác máy. Tuần thứ ba cháu tôi nói nó có bài thi ở trường không thể đến thăm Ngoại. Đến tuần thứ tư thì chẳng còn ai ghé nữa. Tôi bắt đầu đếm từng ngày mong chờ có ai đó mở cánh cửa phòng nói với tôi rằng “Mẹ ơi con đến rồi.” Hoặc “Ngoại ơi. Con nhớ Ngoại lắm…” Nhưng cửa vẫn đóng, điện thoại vẫn im lặng.
Rồi tôi nhận ra tôi không phải là người duy nhất rơi vào tình cảnh này. Tôi thấy những cụ già khác cũng ngồi lặng lẽ bên cửa sổ; Đôi mắt nhìn ra xa chờ đợi một bóng dáng quen thuộc. Tôi nghe những câu chuyện thì thầm” “Thằng con tôi nói cuối tuần này nó tới; nhưng rồi lại báo là bận”; “Hôm nay là sinh nhật tôi mà chắc chẳng có ai nhớ đâu?”… Và tôi hiểu rằng một khi đã vào Viện dưỡng lão rất dễ để người ta lãng quên mình. Không phải vì con cháu không yêu thương tôi nữa. Tôi biết chúng vẫn yêu tôi, nhưng cuộc sống bận rộn khiến chúng dần dần xem sự vắng mặt của tôi là chuyện hiển nhiên.
Lần đầu tiên tôi thực sự cảm nhận được điều này là vào dịp Tết. Những năm trước, vào ngày 30 Tết, tôi sẽ cùng con gái gói bánh, quét dọn bàn thờ tổ tiên, chuẩn bị mâm cơm cúng mọi thứ luôn rộn ràng ấm áp. Nhưng năm nay tôi ngồi một mình trong căn phòng nhỏ của Viện dưỡng lão lắng nghe tiếng pháo vọng từ xa. Không ai đến đón tôi về nhà. Không ai nhớ rằng Tết của tôi không phải là ăn một phần cơm cứng ngắc trong bữa ăn tập thể mà là những khoảnh khắc bên con cháu; Là mùi hương trầm nghi ngút trong nhà.
Lúc đó tôi mới thực sự hiểu một khi bạn rời khỏi cuộc sống thường ngày của con cái, bạn cũng rời khỏi những thói quen của họ. Họ sẽ tiếp tục với công việc với gia đình nhỏ của họ họ sẽ nhớ đến bạn nhưng không còn là mỗi ngày. Họ sẽ vẫn yêu thương bạn, nhưng không còn dành thời gian cho bạn như trước và rồi dần dần bạn trở thành một cái tên trong ký ức của họ – Một điều gì đó quan trọng nhưng không còn là ưu tiên.
Nếu bạn đang nghĩ đến việc vào Viện dưỡng lão hoặc định gửi cha mẹ mình vào đó, hãy tự hỏi là bạn có sẵn sàng sống những năm tháng cuối đời trong sự mong chờ mà không biết khi nào người thân sẽ đến thăm bạn. Có chắc rằng dù bạn không còn ở nhà con cháu vẫn sẽ đến gặp bạn thường xuyên như họ hứa bởi vì một khi bạn bước vào nơi này, cuộc sống ngoài kia sẽ tiếp tục nhưng không còn có bạn trong đó.
Hối tiếc 3: Mất đi ý nghĩa cuộc sống.
Tôi từng nghĩ rằng khi về già, con người ta chỉ cần một nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi. Tôi từng tin rằng không phải làm gì cả là một điều tốt… Nhưng không phải vậy. Ngày còn ở nhà tôi luôn có việc để làm. Sáng thức dậy tôi pha một ấm trà; Tưới mấy chậu cây ngoài hiên; Rồi tự nấu một bữa ăn đơn giản; Tôi có thể ra chợ đi dạo trò chuyện với hàng xóm; Tôi có thể tự tay thu dọn nhà cửa giặt rũ quần áo sắp xếp lại những kỳ vật cũ… Những điều nhỏ nhặt ấy khiến tôi cảm thấy mình vẫn còn giá trị, vẫn có một mục đích sống. Nhưng khi bước vào Viện dưỡng lão mọi thứ đột nhiên dừng lại.
Tôi không cần phải nấu ăn nữa vì bữa ăn được đưa đến tận nơi dù tôi có thích hay không; Tôi không cần phải quét dọn nữa; Nhân viên vệ sinh làm tất cả rồi; Tôi không cần lo lắng gì cả nhưng tôi cũng chẳng còn gì để làm. Ban đầu tôi nghĩ đây là một điều tốt (!); Cuối cùng thì mình cũng được nghỉ ngơi. Nhưng chỉ sau vài tuần, tôi bắt đầu cảm thấy trống rỗng. Buổi sáng thức dậy, tôi chẳng biết hôm nay mình sẽ làm gì? Tôi ngồi trên giường nhìn quanh căn phòng nhỏ tự hỏi mình có thực sự còn ý nghĩa gì không?
Tôi không phải người duy nhất cảm thấy như vậy. Tôi nhớ có một bác tên Minh trước đây là một thầy giáo. Lúc còn ở nhà bác vẫn dạy kèm mấy đứa trẻ trong xóm vẫn đọc sách mỗi ngày. Nhưng khi vào đây, bác chẳng còn học trò cũng chẳng còn sách vở mỗi ngày. Bác chỉ ngồi yên trên chiếc ghế cũ, lặng lẽ nhìn ra ngoài cửa sổ. Một lần tôi hỏi bác không định làm gì sao? Đọc sách viết gì đó chẳng hạn? Bác thở dài:
– “Tôi cũng muốn lắm nhưng chẳng ai cần tôi nữa. Không có ai để dạy. Không có ai để chia sẻ. Tôi dần dần quên mất mình là ai.”
Câu nói ấy ám ảnh tôi. Một người từng là thầy giáo; Một người đầy tri thức từng cống hiến cả đời cho học trò giờ đây ngồi lặng lẽ trong căn phòng nhỏ tự hỏi mình còn ý nghĩa gì nữa không? Tôi chợt nhớ lại những người bạn đồng niên ngày xưa. Một bác từng là thợ mộc ngày nào cũng sửa chữa đóng bàn ghế; Một cô từng là thợ may lúc nào cũng bận rộn với kim chỉ. Nhưng khi vào đây tất cả đều trở thành những con người ngồi chờ thời gian trôi qua. Không phải vì họ không muốn làm gì mà vì ở đây chẳng có gì để làm cả.
Dần dần tôi hiểu ra một điều con người không chỉ cần ăn uống và ngủ để tồn tại. Chúng ta cần có một mục đích một lý do để thức dậy mỗi sang; Một điều gì đó để mong chờ nhưng ở Viện dưỡng lão những thứ ấy dần dần bị lấy đi.
Nếu bạn đang nghĩ đến việc vào Viện dưỡng lão thì hãy tự hỏi điều gì khiến cuộc sống của bạn có ý nghĩa? Bạn có thể sống mà không có trách nhiệm; Không có công việc gì để làm; Không có ai cần đến bạn không? Vì khi đã mất đi ý nghĩa cuộc sống bạn không còn thực sự sống nữa. Bạn chỉ đang tồn tại.
Hối tiếc 4: Sức khỏe suy giảm nhanh hơn mong đợi.
Trước khi vào Viện dưỡng lão tôi vẫn còn khá khỏe so với tuổi của mình. Tôi không thể chạy nhanh như thời trẻ, nhưng tôi vẫn có thể tự đi chợ tự nấu ăn tự làm những công việc nhỏ trong nhà mỗi sáng. Tôi vẫn có thói quen đi bộ quanh khu phố để giữ cho chân cứng cáp. Nhưng mọi thứ thay đổi nhanh hơn tôi tưởng.
Ngày đầu tiên vào Viện dưỡng lão, tôi nhận ra mình không cần phải làm gì nữa: Bữa ăn đã có người mang đến tận phòng không cần phải đi chợ, không cần đứng bếp, có nhân viên chăm sóc. Nếu tôi cần gì chỉ cần bấm nút sẽ có người giúp ngay không cần phải đi bộ xa vì mọi thứ đều ở ngay trong khuôn viên chỉ vài bước chân. Nghe qua thì có vẻ như một cuộc sống lý tưởng; Nhưng chính sự thoải mái đó đã làm cho cơ thể tôi yếu đi nhanh chóng. Ban đầu, tôi chỉ nghĩ rằng mình được nghỉ ngơi; Nhưng rồi chỉ sau vài tháng tôi bắt đầu cảm thấy hai chân mình yếu hơn, đi lại chậm hơn, thậm chí đứng lên cũng thấy khó khăn hơn.
Rồi tôi bắt đầu để ý đến những người xung quanh. Có một bà tên Lành ngày đầu vào đây bà vẫn còn nhanh nhẹn tự đi lại bình thường nhưng chỉ sau vài tháng bà bắt đầu dựa vào gậy để đi rồi dùng xe lăn và cuối cùng thì bà không còn đủ sức đứng lên một mình nữa. Một ngày nọ, bà nhìn tôi cười buồn. Tôi không biết nó xảy ra từ khi nào, nhưng tôi có cảm giác như mình già đi cả chục năm chỉ sau vài tháng.
Lúc còn ở nhà, dù tôi không tập thể dục nhiều nhưng ít nhất tôi vẫn di chuyển vẫn phải tự làm mọi thứ. Điều đó giúp cơ thể tôi duy trì được sự linh hoạt. Nhưng khi vào đây, tôi ít vận động hẳn. Tôi bắt đầu ngồi nhiều hơn, và cũng nằm nhiều hơn. Rồi tôi nhận ra cơ bắp của mình dần yếu đi. Có một bác sĩ từng nói với tôi:
– “Cụ biết không, khi một người già ngừng vận động họ sẽ mất khả năng vận động nhanh hơn gấp nhiều lần so với người trẻ. Cơ thể con người vốn dĩ cần được hoạt động. Khi cụ ngừng đi lại ngừng làm việc cơ thể cụ sẽ bắt đầu suy yếu.”
Đúng vậy. Nếu tôi biết trước điều này tôi sẽ cố gắng vận động nhiều hơn ngay cả khi đã vào đây. Nhưng vấn đề là môi trường này không khuyến khích điều đó. Khi mọi thứ đều được làm sẵn người ta sẽ dần quên mất cách tự chăm sóc chính mình.
Nếu bạn đang cân nhắc Viện dưỡng lão, hãy tự hỏi bạn có còn động lực để duy trì sức khỏe khi mọi thứ đã được làm thay cho bạn không? Bạn có đủ mạnh mẽ để tự thúc ép mình vận động ngay cả khi không còn ai nhắc nhở? Vì một khi bạn ngừng sử dụng cơ thể mình bạn sẽ bắt đầu mất đi; và đến khi nhận ra điều đó có thể đã quá muộn để lấy lại.
Hối tiếc 5: Mất đi sự riêng tư.
Còn nhớ ngày còn ở nhà, tôi có một căn phòng riêng, một không gian của riêng tôi. Tôi có thể đóng cửa bất cứ khi nào tôi muốn nếu tôi thấy mệt. Tôi có thể nằm dài cả buổi mà không ai làm phiền. Nếu tôi muốn tắm tôi chỉ cần bước vào phòng tắm mà không cần xin phép ai. Tôi tự quyết định mình làm gì khi nào và như thế nào. Nhưng khi bước vào Viện dưỡng lão, tôi nhận ra rằng sự riêng tư là một thứ xa xỉ. Tại đây cánh cửa phòng không bao giờ thực sự thuộc về tôi nữa. Nhân viên y tế có thể vào bất cứ lúc nào để khám tình trạng sức khỏe của tôi; Người dọn vệ sinh gõ cử cửa rồi bước vào ngay cả khi tôi chưa kịp trả lời; Những cuộc kiểm tra định kỳ được thực hiện mà tôi không có quyền từ chối. Tôi không trách họ vì họ chỉ làm đúng như được chỉ định; Nhưng cái cảm giác bị theo dõi mọi lúc mọi nơi; Cái cảm giác không còn một góc riêng để thực sự gọi là của chính mình nó không dễ chịu chút nào.
Nhưng điều khiến tôi đau lòng nhất không phải là mất đi sự riêng tư mà là mất đi phẩm giá của một con người. Ở nhà, tôi tự tắm rửa tự mặc quần áo tự chăm sóc bản thân, nhưng ở đây khi tôi bắt đầu yếu đi tôi buộc phải nhờ đến sự giúp đỡ của người khác. Tôi muốn đi tắm tôi phải chờ nhân viên hỗ trợ. Tôi cần đi vệ sinh, nếu tôi không tự đi được tôi phải nhấn chuông gọi. Tôi muốn mặc bộ quần áo mình thích; nhưng nếu không phù hợp với quy định tôi cũng không được mặc.
Bạn có biết cảm giác đứng trước một người xa lạ để họ giúp bạn làm những việc rất cá nhân, trong khi cả đời bạn đã tự làm những việc ấy là như thế nào không? Nó không chỉ là sự bất tiện mà nó là sự tổn thương. Tôi nhớ có lần tôi bị sốt. Người hơi yếu nên y tá giúp tôi thay đồ dù cô ấy rất nhẹ nhàng, rất chuyên nghiệp, nhưng tôi cảm thấy mình không còn là chính mình nữa. Tôi không còn là một người phụ nữ từng sống độc lập, từng tự chăm sóc bản thân. Tôi chỉ còn là một người già, một bệnh nhân, một con số trong danh sách và điều đó thực sự rất đau lòng.
Không phải ai cũng cảm thấy như tôi. Một số người ở đây có thể quen với điều đó; Thậm chí chấp nhận nó, nhưng với tôi một người đã từng tự do, từng tự quyết định cuộc sống của mình thì việc mất đi quyền kiểm soát ngay cả những điều nhỏ nhất là điều khiến tôi thấy mình không còn là mình nữa.
Nếu bạn đang nghĩ đến Viện dưỡng lão, hãy tự hỏi bạn có sẵn sàng đánh đổi sự riêng tư để đổi lấy sự chăm sóc. Bạn có chấp nhận việc mỗi ngày có thể bạn sẽ cần nhờ ai đó giúp làm những điều mà bạn từng làm một cách tự nhiên, bởi vì một khi bạn mất đi sự riêng tư bạn cũng mất đi một phần phẩm giá của chính mình và điều đó khó lấy lại hơn bất cứ thứ gì khác.
Hối tiếc 6: Khó khăn khi muốn rời đi.
Lúc mới bước vào Viện dưỡng lão, tôi đã tự nhủ rằng đây chỉ là một thử nghiệm. Tôi nghĩ nếu không hợp mình có thể rời đi bất cứ lúc nào; nhưng tôi đã quá ngây thơ. Tôi còn nhớ ngày đầu tiên con gái tôi đưa tôi đến đây nó siết chặt tay tôi và nói:
– “Mẹ cứ thử một thời gian xem sao. Nếu không thích mẹ có thể về nhà.”
Câu nói đó khiến tôi an tâm phần nào. Tôi nghĩ rằng mình vẫn có sự lựa chọn. Thế nhưng chỉ sau vài tháng tôi nhận ra rằng việc rời đi không đơn giản như tôi nghĩ. Một ngôi nhà cũ không còn là của tôi nữa. Lúc tôi vào Viện dưỡng lão, căn nhà của tôi vẫn còn đó nhưng tôi không còn ở đó để giữ gìn nó. Con cái tôi bắt đầu sắp xếp lại mọi thứ. Chúng bớt đi những đồ đạc không cần thiết. Thậm chí có ý định bán một số món đồ cũ. Hàng xóm cũng dần dần quên đi sự có mặt của tôi. Những người từng ghé qua trò chuyện mỗi sáng giờ đây không còn nhớ tôi đã từng sống ở đó?
Một ngày nọ, tôi nói với con gái rằng tôi muốn trở về nhà. Tôi tưởng rằng nó sẽ vui mừng, nhưng thay vào đó tôi thấy sự do dự trong mắt nó:
– “Mẹ có chắc không? Mẹ về nhà rồi ai chăm sóc mẹ? Mẹ có tự lo được cho mình không?”
Tôi cứng họng. Tôi biết rằng mình đã yếu hơn trước. Tôi biết rằng sự tự tin mà tôi từng có giờ đã lung lay và tôi sợ. Tôi sợ rằng nếu tôi rời khỏi Viện dưỡng lão tôi sẽ không biết cách thích nghi với cuộc sống bên ngoài nữa. Y như con chim đã được nhốt nuôi trong chuồng quá lâu. Tôi đã quá quen với việc có người mang cơm đến tận nơi; Có người nhắc nhở uống thuốc; Có người hỗ trợ khi cần. Giờ đây nếu tôi trở về tôi phải tự lo mọi thứ tôi thì liệu có làm được không? Sức khỏe của tôi đã thay đổi từ khi mới vào đây. Tôi vẫn còn khỏe mạnh, nhưng như tôi đã nói ở phần trước, việc ít vận động đã khiến tôi yếu đi nhanh hơn. Tôi không còn đi bộ nhanh như trước. Tôi không còn đủ sức nấu ăn một cách linh hoạt. Y như tâm trạng con chim nuôi trong chuồng lâu ngày nay được thả, tôi không còn cảm giác tự tin khi sống một mình.
Tôi nhận ra một sự thật cay đắng: Chính thời gian sống ở đây đã khiến tôi trở thành một người không còn đủ sức để trở về. Trước đây tôi từng nghĩ rằng Viện dưỡng lão chỉ là một điểm dừng chân tạm thời nhưng thực tế càng ở lâu tôi càng mất đi khả năng tự lập và dần dần Viện dưỡng lão trở thành nơi duy nhất mà tôi có thể tồn tại. Tôi nhìn quanh và thấy nhiều người khác cũng rơi vào tình trạng giống mình. Có cụ bà từng nghĩ rằng bà chỉ vào đây một thời gian để hồi phục sức khỏe nhưng rồi bà không bao giờ rời đi nữa vì bà đã quen với sự phụ thuộc. Có cụ ông từng nói rằng sẽ về nhà khi thấy ổn định hơn nhưng sau một năm ngôi nhà của ông bị bán đi và ông không còn nơi nào để về nữa.
Tôi chợt nhận ra một sự thật mà không ai nói với tôi trước đây: Việc vào Viện dưỡng lão là một quyết định dễ dàng nhưng một khi đã vào thì việc rời đi lại là điều gần như không thể làm được – A Mission Impossible!
Nếu tôi có thể quay ngược thời gian tôi sẽ tìm cách ở lại nhà lâu hơn. Tìm kiếm những giải pháp khác thay vì từ bỏ mái ấm, bước vào đây quá vội vàng. Tôi sẽ nhờ con cái thuê một người giúp việc bán thời gian. Tôi sẽ thử sống với một người bạn già để cùng nhau hỗ trợ. Tôi sẽ tìm đến những trung tâm hỗ trợ người cao niên mà không nhất thiết phải vào một nơi như thế này… Nhưng tôi đã không làm như vậy; và bây giờ tôi không biết mình có thể quay lại cuộc sống cũ hay không?
Nếu bạn đang suy nghĩ về Viện dưỡng lão, hãy tự hỏi bạn có chắc mình sẽ dễ dàng rời đi (trở lại nhà cũ) nếu không thích? Việc trở lại không dễ như bạn tưởng và nếu bạn không chuẩn bị trước có thể bạn sẽ không bao giờ có cơ hội để làm điều đó.
Tôi hy vọng rằng câu chuyện của tôi sẽ giúp bạn có một quyết định sáng suốt hơn cho chính mình hoặc cho người thân của mình. Hãy suy nghĩ thật kỹ vì tuổi giả có thể là quãng thời gian hạnh phúc nếu bạn biết cách lựa chọn đúng để chúng ta có thể đồng hành, cùng nhau trưởng thành, cùng nhau sống bình yên và cùng nhau già đi một cách hạnh phúc, êm thắm!
Trần Văn Giang , Orange County.
Tháng 3/2025