Kẻ Đi Tìm: Ngày xưa dưới thể chế của Việt Nam Cộng Hòa áp lực thi cử và sự quan trọng của bằng cấp đã làm một vài thí sinh buồn tủi và tự vận, quyên sinh. Ngày nay, có lẽ áp lực cũng không kém nhất là ở những nơi như Trung Cộng, mời các bạn xem chuyện áp lực mùa thi.
Bức thư tuyệt mệnh đau lòng của một cô gái 18 tuổi tự tử vào tháng 4 đã làm dấy lên cuộc thảo luận trực tuyến về gánh nặng học tập nặng nề mà trẻ em ở Trung Cộng phải chịu đựng.
Trong thư, cô gái – đang học năm cuối tại một trường trung học hàng đầu ở Bạng Phụ, một thành phố ở tỉnh An Huy, miền trung của Trung Cộng, cô đã viết về áp lực phải học thật giỏi và cho biết cô đã bị gục ngã bởi các kỳ thi liên tục, đặc biệt là môn toán và vật lý.
“Em không thể chịu đựng được cách anh tỉ mỉ kiểm tra điểm của tất cả các kỳ thi và bài kiểm tra. Em không thể chịu đựng được cách điểm của em xuất hiện thường xuyên trong các tin nhắn văn bản giữa anh và bạn bè và người thân của anh. Nhưng sau đó anh sợ rằng em có thể nhìn thấy chúng và anh đã bí mật xóa chúng sau đó”, cô gái nói trong bức thư được viết ở mặt sau của các bài kiểm tra của trường, được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội gần đây.
Cô gái cho biết cô đã căng thẳng đến mức không thể ăn gì vào ngày trước kỳ thi và tình trạng căng thẳng đã trở nên nghiêm trọng đến mức cô quyết định kết thúc cuộc đời mình.
Cô gái này đang theo học tại một trường trung học ở Bạng Phụ, tỉnh An Huy. Ảnh: Getty Images
Cha cô bé cho biết trong tin nhắn gửi cho bạn bè và người thân rằng con gái ông đã che giấu cảm xúc của mình, và ông kêu gọi các bậc phụ huynh khác chú ý hơn đến sức khỏe tâm thần của con mình . Ông cho biết trong tin nhắn được lan truyền trực tuyến rằng cô bé luôn làm tốt trong các kỳ thi và thường có điểm cao nhất hoặc cao thứ hai trong lớp.
Cái chết của cô gái này không phải là một vụ việc đơn lẻ ở Trung Cộng – số liệu thống kê chính thức cho thấy số ca tử vong do tự tử ở trẻ em và thanh thiếu niên đang gia tăng. Và các chuyên gia cho biết, học quá nhiều và áp lực từ quan niệm truyền thống rằng thành tích học tập là con đường duy nhất dẫn đến thành công là những yếu tố.
Mặc dù thỉnh thoảng có báo cáo về việc học sinh tự tử, vẫn còn rất nhiều vụ tự tử không được đưa tin trên phương tiện truyền thông.
Ví dụ, trong một cuộc họp báo gần đây, các cơ quan giáo dục đã thông báo rằng có năm học sinh từ các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông tại một thành phố ở An Huy đã tự tử chỉ trong một tuần vào tháng 3, theo lời một phụ huynh tham dự cuộc họp báo và từ chối nêu tên.
Số liệu thống kê mới nhất về tình trạng tự tử trên toàn quốc đối với trẻ em và thanh thiếu niên là từ năm 2021 và được trích dẫn trong một bài báo do hai cảnh sát Hà Nam viết và đăng trên trang web của Hiệp hội Cảnh sát Trung Cộng vào tháng 12.
Họ ước tính có 10.000 vụ tự tử ở những người trẻ tuổi từ 15 đến 24 tuổi mỗi năm. Con số này dựa trên tỷ lệ tự tử là 3,53 trên 100.000 người trong Niên giám thống kê y tế chính thức năm 2022 của Trung Cộng, với 310 triệu người trong nhóm tuổi đó vào cuối năm 2022.
Tại sao kỳ thi tuyển sinh đại học gaokao của Trung Cộng lại khó khăn đến vậy?
Mặc dù chưa có ước tính gần đây hơn, một cuộc khảo sát về tình trạng tự tử của sinh viên Trung Cộng trong thời kỳ hậu Covid-19 đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm.
Hơn 82.000 thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 12 đến 24 đã được phỏng vấn cho cuộc khảo sát tại tỉnh Tứ Xuyên, phía tây nam, từ tháng 12 năm 2022 đến tháng 2 năm 2023.
Khoảng 25 phần trăm số người được hỏi cho biết họ đã nghĩ đến việc tự tử ít nhất một lần trong đời, trong khi 12,5 phần trăm cho biết họ đã nghĩ đến việc tự tử trong 12 tháng qua. Và 1,4 phần trăm – hoặc 1.123 người được hỏi – đã cố gắng tự tử trong năm trước.
Kết quả được công bố trên tạp chí Frontiers in Psychiatry được bình duyệt ngang hàng vào tháng 6 năm 2024. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Tứ Xuyên cho biết học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có nhiều khả năng có ý định tự tử và cố gắng tự tử hơn sinh viên đại học, một phần vì họ kém trưởng thành và bốc đồng hơn. Việc bị cô lập trong đại dịch khi còn nhỏ cũng có tác động lớn hơn đến họ.
Các nhà nghiên cứu viết rằng: “Học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có nguy cơ nghĩ đến tự tử hoặc cố gắng tự tử cao gấp 1,7 đến 5,5 lần trong vòng 12 tháng trước đó”.
Theo nghiên cứu được công bố bởi China CDC Weekly, ấn phẩm chính thức của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Cộng, trên khắp cả nước, tỷ lệ tử vong do tự tử ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi đã tăng trung bình 9,3% mỗi năm từ năm 2010 đến năm 2021.
Tỷ lệ tử vong do tự tử ở thanh thiếu niên từ 15-24 tuổi đã giảm hàng năm trong giai đoạn 2010-2017, nhưng bắt đầu tăng trung bình 19,6 phần trăm mỗi năm từ năm 2017 đến năm 2021.
Điều đó trái ngược với sự suy giảm tỷ lệ tự tử ở nhóm tuổi lớn hơn 25 từ năm 2010 đến năm 2021.
Luật giáo dục gia đình mới của Trung Cộng cấm cha mẹ gây áp lực học tập nặng nề cho con cái
Cuộc khảo sát ở Tứ Xuyên cũng nêu bật một tình hình bất thường ở Trung Cộng, nơi trẻ em từ các gia đình giàu có và có cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng tự tử cao hơn.
Theo nghiên cứu, “Những học sinh có mức thu nhập hộ gia đình cao hơn có nguy cơ nghĩ đến tự tử và cố gắng tự tử trong vòng 12 tháng trước cao hơn so với những học sinh có thu nhập hộ gia đình thấp hơn, điều này trái ngược với các nghiên cứu từ Hàn Quốc”.
“Mối liên hệ giữa rủi ro cao hơn và thu nhập hộ gia đình cao hơn trong nghiên cứu của chúng tôi có thể phản ánh rằng thanh thiếu niên lớn lên trong gia đình khá giả hơn có nhiều khả năng bị bỏ bê về mặt tâm lý, nhận được ít sự chăm sóc của cha mẹ hoặc bị cha mẹ từ chối, kiểm soát hoặc bảo vệ quá mức.”
Các nhà nghiên cứu cũng cho biết những bậc cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng kỳ vọng nhiều hơn vào con cái mình, khiến chúng chịu nhiều áp lực hơn.
Cha mẹ tin rằng thành công của con cái họ phụ thuộc vào thành tích học tập của chúng trong thời thơ ấu
Zhang Jie, Đại học bang Buffalo SUNY
Một nghiên cứu năm 2017 của nhóm nghiên cứu từ Cao đẳng Y khoa Wannan ở An Huy cũng phát hiện ra rằng sinh viên đại học có cha mẹ có thu nhập và trình độ học vấn cao hơn có nguy cơ tự tử cao hơn.
Theo các chuyên gia, kỳ vọng cao về mặt học tập từ cha mẹ là yếu tố chính dẫn đến xu hướng tự tử ở học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Zhang Jie, một nhà nghiên cứu về tự tử và là giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Cộng tại Đại học bang SUNY Buffalo, cho biết: “Trẻ em ở Trung Cộng có sự cạnh tranh gay gắt và các bậc phụ huynh tin rằng thành công của con em họ phụ thuộc vào thành tích học tập của chúng trong thời thơ ấu”.
Zhang, cũng là giáo sư chủ nhiệm trung tâm phòng chống tự tử tại Đại học Sơn Đông, cho biết: “Văn hóa truyền thống Trung Cộng coi việc nuôi dạy trẻ em là cách chuẩn bị cho việc chăm sóc người già”.
“Họ cũng tin rằng không sao cả nếu con cái họ không giỏi ở những lĩnh vực khác, miễn là chúng có trình độ học vấn cao.”
Ông cho biết áp lực nặng nề phải đạt được thành tích học tập và sự khác biệt giữa kỳ vọng của cha mẹ và điểm mạnh của con cái có thể khiến một người trẻ chịu áp lực rất lớn. “Khi nỗi đau quá lớn, người đó có thể chọn tự tử”, ông nói.
Tự tử được cho là có liên quan chặt chẽ đến chứng trầm cảm. Các triệu chứng của chứng trầm cảm được tìm thấy ở 26,17 phần trăm trẻ em và thanh thiếu niên ở Trung Cộng, theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Y khoa Thủ đô và Đại học Bắc Kinh được công bố trên tạp chí Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health được bình duyệt vào tháng 11 năm 2024.
Báo cáo cho biết tỷ lệ mắc bệnh cao nhất được ghi nhận ở học sinh trung học, tiếp theo là sinh viên đại học và học sinh trung học cơ sở.
Xiong Bingqi, giám đốc Viện nghiên cứu giáo dục thế kỷ 21 có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết nhiều cuộc khảo sát đã phát hiện ra các triệu chứng trầm cảm ở học sinh trung học Trung Cộng ở mức từ 30 đến 50 phần trăm.
Ông lưu ý rằng việc có triệu chứng không giống với việc mắc chứng rối loạn trầm cảm.
Dữ liệu mới nhất của Ủy ban Y tế Quốc gia công bố vào tháng 12 cho thấy rối loạn trầm cảm ảnh hưởng đến khoảng 2 phần trăm thanh thiếu niên Trung Cộng.
Ngay cả khi đó, Xiong vẫn cho biết vấn đề này “rất nghiêm trọng” và “áp lực học tập và thi cử quá mức đối với học sinh” thường là nguyên nhân.
“Mặc dù chính phủ đang thúc đẩy các biện pháp giảm khối lượng công việc của sinh viên, áp lực học tập vẫn tồn tại và thậm chí còn gia tăng ở một số nơi”, ông cho biết.
Chính quyền địa phương đã vào cuộc để cố gắng giảm bớt gánh nặng, một số trường vào tháng 2 đã ra lệnh cho các trường trung học đảm bảo học sinh của họ được nghỉ cuối tuần. Tại Bắc Kinh, mọi trường trung học hiện phải có một phó hiệu trưởng chịu trách nhiệm về sức khỏe tâm thần của học sinh.
Các cơ quan y tế cũng cho biết vào đầu năm nay rằng họ sẽ cố gắng cung cấp nhiều dịch vụ tâm lý hơn cho trẻ em và thanh thiếu niên từ năm 2025 đến năm 2027.
Theo kế hoạch ba năm được đưa ra vào năm 2023, hơn 95 phần trăm trường học ở Trung Cộng dự kiến sẽ có giảng viên toàn thời gian hoặc bán thời gian về giáo dục sức khỏe tâm thần vào cuối năm 2025.
Một trường đại học Trung Quốc đã yêu cầu sinh viên ký giấy miễn trừ trách nhiệm về thương tích cho nhà trường vì hành vi tự tử của mình.
Chính phủ cũng cấm dạy kèm riêng các môn học chính vào năm 2021 như một cách để giảm bớt áp lực cho học sinh và phụ huynh, nhưng Zhang từ Buffalo State cho biết nhiều phụ huynh vẫn thuê gia sư dạy kèm tại nhà.
Xiong cho biết việc tăng cường giáo dục sức khỏe tâm thần là một bước quan trọng, cũng như giải quyết nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần, mà ông cho là “một hệ thống giáo dục tập trung vào điểm số”.
“Nhiều sinh viên tin rằng vào đại học là kết thúc của việc học, nhưng điều này là không đủ đối với xã hội”, ông nói. “Cần phải thay đổi tư duy thiển cận này”.
Ảnh vệ tinh cho thấy các phi cơ TU 95 ở căn cứ không quân Irkutsk, Nga bị drone của Ukraina phá hủy, ngày 04/06/2025.via REUTERS – MAXAR TECHNOLOGIES
Một tuần sau khi dồn dập không kích Ukraina trong ba ngày với cường độ cao chưa từng có tính từ khi nổ ra chiến tranh, với hơn 900 drone và vài chục tên lửa, gây nhiều thiệt hại nhân mạng cho đối phương, tuần này đến lượt Nga liên tiếp hứng chịu tổn thất vật chất khi bị Ukraina tấn công trên nhiều mặt trận, từ các căn cứ không quân sau trong lãnh thổ, cầu Kerch nối sang Crimée, cho đến hãng chế tạo máy bay danh tiếng Tupolev.
Sau 1 năm rưỡi bí mật chuẩn bị, Ukraina hôm 01/06/2025 đã tiến hành chiến dịch táo bạo « Mạng nhện », phóng hơn 100 drone tiêu diệt 1/3 số chiến đấu cơ mang tên lửa hành trình của Nga đang đậu tại nhiều căn cứ quân sự xa xôi của Nga, từ vùng Mourmansk, gần Bắc Cực, cho đến tận miền đông Siberie. Đây được xem là chiến dịch tấn công sâu nhất của Kiev vào lãnh thổ của kẻ thù từ khi Ukraina bị Nga xâm lược.
Chỉ hai ngày sau, đến lượt cầu Kerch nối từ Nga sang bán đảo Crimée bị Ukraina tấn công với khoảng 1,1 tấn thuốc nổ cài dưới một trụ cầu. Dẫu cầu không sập, nhưng vụ tấn công vào cây cầu không chỉ là biểu tượng cho sự thâu tóm Crimée của Nga, mà còn là tuyến đường chiến lược của Matxcơva, một lần nữa cho thấy quân đội Ukraina có khả năng và nguồn lực để tiến hành các hoạt động làm suy yếu kẻ thù. Trả lời báo Pháp Le Monde qua điện thoại, dân biểu Oleksandr Merezhko, người đứng đầu Ủy ban đối ngoại của Quốc Hội Ukraina, khẳng định đây là một thông điệp Kiev gửi tới Putin, rằng Nga đang ở trong tình thế dễ bị tổn thương hơn họ nghĩ, nhằm gây áp lực khiến Matxcơva phải đàm phán nghiêm túc hơn với Kiev.
Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze ngày 03/06 giải thích thêm về ý nghĩa vụ tấn công cầu Kerch :
« Đây không phải là lần đầu tiên các lực lượng của Ukraina tìm cách phá hủy cây cầu này, mà là lần thứ 3 kể từ năm 2022. Tình báo Ukraina cho biết lần này hơn một tấn thuốc nổ TNT đã được đặt và kích nổ phía dưới trụ cầu.
Thách thức đặt ra cho Ukraina là rất lớn, bởi vì cây cầu này cho phép Matxcơva chuyển quân, thiết bị hạng nặng và đạn dược từ Nga đến bán đảo Crimée và sau đó đi dọc theo đường chiến tuyến tại vùng bị chiếm đóng ở miền đông lãnh thổ Ukraina. Phá hỏng cầu Crimée sẽ ngăn chặn việc vận chuyển này của quân Nga và khiến các đội quân Nga ở miền đông giảm các cuộc tấn công chống quân đội Ukraina.
Trong khi Nga mô tả hành động phá cầu là khủng bố, Kiev khẳng định đã hoạt động đúng theo khuôn khổ luật của luật chiến tranh, không gây ra thương vong cho dân thường.
Cây cầu vẫn còn đó, nhưng vụ tấn công này của Ukraina cho Nga và các đồng minh của Ukraina thấy rằng, kể cả sau hơn 3 năm chống chọi với cuộc chiến xâm lược trên mọi mặt trận và đang phải chịu áp lực rất lớn dọc theo chiến tuyến, Kiev vẫn có thể chứng tỏ họ có nhiều sáng kiến về quân sự ».
Chưa dừng ở đó, hôm 04/06, tình báo Ukraina lại thông báo đã tấn công tin tặc vào hãng chế tạo máy bay nổi tiếng Tupolev của Nga và lấy được nhiều dữ liệu quan trọng của nhà sản xuất này. Hãng Tupolev đặc biệt nổi tiếng với các oanh tạc cơ tầm xa có thể mang theo vũ khí hạt nhân, ví dụ Tupolev-95 và Tupolev-160, thuộc lực lượng răn đe hạt nhân trên không của Nga. Nhiều thông tin mật của Tupolev đã bị Kiev đăng tải lên các mạng xã hội.
Đến ngày 06/06, quân đội Ukraina khẳng định trong đêm đã oanh tạc thành công 2 căn cứ không quân của Nga, nhắm trúng ít nhất 3 kho nhiên liệu của đối thủ.
Có lẽ khi có những hành động tấn công táo bạo làm Nga « mất mặt » như vậy, Kiev cũng hiểu sẽ sớm phải hứng chịu đòn trả đũa gay gắt của đối phương. Quả thực, không phải chờ lâu, trong đêm 05 rạng sáng 06/06, Nga đã ồ ạt oanh tạc Ukraina bằng drone và tên lửa đạn đạo. AFP cho biết tại Kiev, ít nhất 4 người thiệt mạng. Ngoài thủ đô Kiev, có 9 vùng khác trên cả nước bị Nga tấn công (Volyn, Lviv, Ternopil, Kiev, Soumy, Poltava, Tcherkassy, Tcherniguiv, Khmelnytsky). Tổng cộng, theo Phòng không Ukraina, Nga đã phóng 407 drone tấn công và drone mồi bẫy, cùng 45 tên lửa.
Sau 3 năm điều quân đi xâm lược nước láng giềng, giờ đây chính quyền Nga xem chiến tranh Ukraina là « một vấn đề liên quan đến sự tồn vong, một vấn đề liên quan đến lợi ích quốc gia, an ninh, tương lai của chúng tôi và con cháu chúng tôi ».
“Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình!”.
“Trong những ngôi nhà vắng bóng người cha, thái độ của người mẹ và mức độ bảo vệ của bà đối với người con dường như là chìa khoá cho sự phát triển của một đứa trẻ. Thời điểm quan trọng nhất là từ 30 tháng tuổi đến 5 tuổi và giai đoạn đầu của tuổi vị thành niên. Đó là ngôi nhà ngọt ngào nhất của một đời người!” – Turnbull, tâm thần học.
Kính thưa Anh Chị em,
Lời Chúa ngày lễ “Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Hội Thánh” nói đến sự ‘ngọt ngào’ đó và nó vẫn ‘ngọt ngào’ cả trong những hoàn cảnh cay đắng nhất. Dưới chân thập giá, Gioan đón Mẹ Chúa Giêsu về; ông viết, “Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình!”.
Ghi lại hình ảnh thánh thiện của Maria dưới chân thập giá, Gioan cho thấy Mẹ không chạy trốn trong sợ hãi, không choáng ngợp bởi nỗi đau, không hờn dỗi trong sự ‘tự thương hại’. Không! Mẹ đứng đó với tình yêu và sức mạnh của một người mẹ tận tụy, chu đáo và trung thành. Trong giờ phút cận kề cái chết, Chúa Giêsu quay sang Mẹ và trao phó Gioan cho sự chăm sóc của Mẹ. Hành động trao phó Gioan cho Mẹ, Mẹ cho Gioan là biểu tượng trao phó tất cả các tín hữu cho sự chăm sóc ‘ngọt ngào’ của Mẹ – vì thế, Maria là Mẹ Hội Thánh.
Sự ‘ngọt ngào’ của ngôi nhà Hội Thánh đưa chúng ta về sự ‘ngọt ngào’ của Địa Đàng; ở đó, cũng có một bà mẹ, nhưng nó đã bị đánh mất – bài đọc một. May thay, Maria, người mà lời hứa ‘tiền Tin Mừng’ ám chỉ – Evà mới – đã trả lại sự ấm áp cho ngôi nhà nhân loại nay được cứu chuộc; và Hội Thánh, Giêrusalem mới trở nên thành được chúc phúc, “Thành của Thiên Chúa hỡi, thiên hạ nói bao điều hiển hách về thành!” – Thánh Vịnh đáp ca.
Người mẹ là người ban sự sống. Hãy nghĩ đến người mẹ tinh thần mà bạn có trên thiên đàng! Và với tư cách là mẹ, Maria sẽ không từ chối bất cứ điều gì có lợi cho bạn. Và dẫu sự vuốt ve của Mẹ không phải về mặt thể xác, nhưng sâu sắc hơn nhiều; Mẹ vuốt ve bằng sự dịu dàng của ân sủng khi bạn cầu nguyện, khi bạn hướng về Mẹ mỗi khi cần. Maria ban cho bạn ân sủng từ cạnh sườn Chúa Kitô khi Ngài tuôn đổ những giọt máu và nước cuối cùng từ thập giá như nguồn mạch của lòng thương xót. Mẹ sẽ xót thương và không dè giữ. Nhiều đứa trẻ coi mẹ chúng là điều hiển nhiên, không hiểu hết chiều sâu tình yêu của mẹ nó. Cũng vậy với Maria, chúng ta sẽ không hiểu hết tình yêu của Mẹ và những ‘công việc làm mẹ’ liên tục cho chúng ta mãi cho đến khi bạn và tôi gặp Mẹ trên thiên đàng.
Anh Chị em,
“Người môn đệ rước bà về nhà mình!”. Vậy ngôi nhà linh hồn của bạn có bóng dáng Mẹ Maria không? Hôm nay, hãy suy ngẫm về việc Mẹ luôn ở bên cạnh bạn trong mọi thời khắc. Hãy biết, Mẹ luôn ở đó trong niềm vui và nỗi buồn của bạn, khi bạn phải cám dỗ và đấu tranh, những lúc bối rối và cả khi sáng suốt; hãy biết, Mẹ có đó, sẵn sàng ban tặng mọi món quà tinh thần tốt lành khi bạn cần nhất. Mẹ là người mẹ luôn ‘ngọt ngào’ và Mẹ xứng đáng với tình yêu và lòng biết ơn của bạn!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Mẹ Maria, nếu ngôi nhà linh hồn con vắng bóng Mẹ, hôm nay con xin rước Mẹ về! Đừng để con là ‘đứa mồ côi!’”, Amen.
Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ Hội Thánh Thứ Hai sau Lễ Hiện Xuống
Đây là con của Bà. Đây là mẹ của anh.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an.(Ga 19,25-27)
25 Khi ấy, đứng gần thập giá Đức Giê-su, có thân mẫu Người, chị của thân mẫu, bà Ma-ri-a vợ ông Cơ-lô-pát, cùng với bà Ma-ri-a Mác-đa-la. 26 Khi thấy thân mẫu và môn đệ mình thương mến đứng bên cạnh, Đức Giê-su nói với thân mẫu rằng : “Thưa Bà, đây là con của Bà.” 27 Rồi Người nói với môn đệ : “Đây là mẹ của anh.” Kể từ giờ đó, người môn đệ rước bà về nhà mình.
Ghi chú của tác giả: Loạt bài viết này chia sẻ những kết quả sơ bộ của một nghiên cứu độc lập, tập trung vào chủ đề hòa hợp dân tộc trong ba khía cạnh: hiện trạng, nguyên nhân và giải pháp. Con số 100 tượng trưng cho trăm trứng từ bào thai của mẹ Âu Cơ. Một trăm người Việt tuổi từ 25 đến 99, từ đủ mọi nẻo đường của cuộc sống đã góp tiếng nói vào dòng chảy của những câu chuyện này. Những phần trong ngoặc kép là lời của nhân vật. Tất cả đều ẩn danh. Mọi liên tưởng chỉ là trùng lặp tình cờ và không chính xác.
Trong những bài viết trước, các ý kiến cho rằng hàn gắn dân tộc bị ảnh hưởng bởi ý thức hệ (bài 3, bài 4, bài 5, bài 6), bối cảnh lịch sử (bài 7) và đứt gãy văn hóa (bài 8).
Bài viết kỳ này tập trung vào giả thiết cho rằng quá trình hàn gắn khó khăn vì mất mát của hai bên quá lớn.
Trong dự án này, có nhiều cuộc nói chuyện mà 90% thời gian được dùng để kể lại nỗi đau, đến mức sau đó chính tác giả cũng phải tìm trợ giúp tâm lý. Từ khóa quay lại nhiều nhất là “bị hiếp” và “bị giết.” Sự tàn phá ấy quá lớn khiến ai cũng bị dày vò để tìm lý do biện minh cho hận thù. Quá khứ mất mát trở thành một phần cơ bản của cuộc đời. Thậm chí nếu được chữa lành thì hy sinh bỗng trở thành “vô nghĩa.”
Ta đã mất mát quá nhiều, hận thù là chính đáng
Nhà văn Đỗ Kh. từng miêu tả cuộc sống của những cộng đồng người Việt tị nạn ở hải ngoại như những “ốc đảo của quá khứ. Cách hai thế kỷ và 10.000 cây số, người Việt vẫn tin rằng số phận long đong trốn chạy của Kiều chính là số phận của họ.”
Thoạt tiên, họ “bỏ chạy vào Nam sau cải cách ruộng đất.”
“Lần thứ hai là khi họ sợ sẽ bị “tắm máu sau ngày thống nhất.”
Không có “tắm máu,” nhưng “người đàn ông duy nhất trong nhà phải đi cải tạo.” “Một lần má gom hết tiền ra Bắc thăm ba. Về Sài Gòn, má khóc rụng cả tóc. Ba bị cùm một chân. Nhưng ba nói nhiều người không muốn cai tù đổi sang chân kia. Họ hy vọng cái chân bị cùm sẽ dần dần teo lại, cùm sẽ đỡ đau hơn.”
“Cuộc sống bế tắc.” “Gia sản bị nhà nước lấy sạch. Đi học thì không được đi học, đi làm không được đi làm. Không biết sống bằng cái gì. Trí thức mà phải quét rác kiếm ăn.”
“Tôi sẽ không bao giờ quên hình ảnh anh trai mình đứng giữa sân, tay nắm chặt chai thuốc chuột, bên cạnh đống sách định đốt. Anh khóc gào tuyệt vọng vì không được vào đại học, dù điểm thi rất cao: ‘Má ơi, sống còn có ý nghĩa gì nếu họ không cho con một cơ hội?’ Có một lần ông hiệu phó gọi tôi vào mắng mỏ. Ông gọi tôi là ‘con ngụy’, rồi dùng điếu thuốc đang cháy dí vô bắp chân. Giờ vẫn còn sẹo. Rồi ông nhốt tôi vào một cái tủ tối và bỏ đi.”
Thế nên “gia đình tôi liều mình trốn chạy.” Khi ấy “vượt biên là tội phản quốc. Nếu bị bắt có tiền cũng 2-3 năm, không tiền 10 năm tù.” “Vụ tàu Việt Nam Thương tín là kinh khủng nhất. Những người trên đó tự nguyện hồi hương vì tin là chính phủ khoan hồng. Nhưng về tới Nha Trang là bị dồn lên xe bít bùng. Ai cũng vào tù. Nhỏ nhất là một đứa bé 7 tuổi. Tù ít nhất 9 tháng. Trung tá Trần Đình Trụ ở tù tới 13 năm.”
Nhưng người ta vẫn trốn. “Ở Vũng Tàu sáng nào cũng thấy xác người vượt biên trôi.” Ngày ấy dân miền Nam bảo nhau: “Một là con nuôi mẹ. Hai là mẹ nuôi con. Ba là con nuôi cá.”
Bởi trên những chuyến tàu ấy là địa ngục trần gian. “Có người phải ăn chay cả đời, phải đi tu, phải vào trại tâm thần vì đã chứng kiến, hoặc phải tự mình ăn xác chết để cầm hơi.”
Trẻ em miền Nam trong một trại tị nạn ở Vũng Tàu vào cuối tháng 4/1975
Gặp hải tặc Thái Lan, “đàn ông thì nó bẻ răng lấy vàng. Còn phụ nữ nó hiếp.” “Có bé bị hiếp mới mười hai tuổi.” “Có cô bị hiếp nhiều lần trong khi bị bắt phải chứng kiến anh trai mình bị chặt làm ba khúc.”
“Có cô bị xâm hại nhiều đến mức vết thương hôi thối lựng một góc lán. Lại còn dính thai đôi. Mà thai lại bị dị tật. Khi người vợ bị hiếp, bọn hải tặc cầm mã tấu bắt chồng và bốn đứa con đứng xem. Người chồng là một nông dân chất phác. Anh nói mấy cái bào thai không có tội. Thôi để chúng ở lại với vợ chồng tôi.”
Ở trại tị nạn Songkhla, “ai cũng nhớ ngày xác của 11 cô gái trẻ bị trói cổ vào nhau, không mảnh vải che thân, trôi dạt vào bãi biển Tha Sala. Đến giờ ở đó vẫn còn cái am, thờ một cái thuyền đã mục. Một bà già mộ đạo đã hương khói cho nó suốt 17 năm.”
Trên khắp các trại tị nạn, “hàng trăm nấm mồ tập thể đã được dân địa phương chôn cất.” “Riêng đảo Koh Kra có 3.000 xác người nằm lại.”
Rồi “mỗi trại lại là một thế giới đau thương thu nhỏ.” “Thoát chết rồi nhưng khắp trại là những người rách rưới lang thang, miệng lẩm bẩm, thỉnh thoảng cười rú lên hay khóc lóc thảm thiết.” “Có những cô gái mỗi lần nhìn thấy biển là lăn đùng ra, mắt trợn ngược”. Có những đôi vợ chồng “không thể nhìn mặt nhau khi chăn gối,” “phải tắt đèn.” Nhiều cặp “chia tay nhau,” “rồi người vợ treo cổ vào hôm kỷ niệm ngày cưới vì không thể vượt qua được ký ức bị hãm hiếp.”
“Biển trở thành một tấm lưới, bủa vây cả quá khứ, hiện tại lẫn tương lai.”
“Khi tôi chết hãy mang tôi ra biển/ Đừng ngập ngừng vì ái ngại cho tôi/ Những năm trước bao người ngon miệng cá/ Thì sá gì thêm một xác cong queo” – (Du Tử Lê).
“Sau chấn thương bao giờ người ra cũng cần thời gian phục hồi. Nhưng điều đó không xảy ra với người Việt tị nạn. Chưa qua cái này thì cái kia đã đến. Khi vừa đặt chân đến quê hương mới, nhu cầu sống sót lập tức chiếm vị trí ưu tiên. Mai con mình có cơm ăn không?” Quần quật cho đến khi ngẩng đầu lên thì những “nỗi đau đã kịp kết tinh thành tính cách.”
“Hôm ấy tôi tới đám tang một thuyền nhân. Mọi người đau buồn khóc lóc. Rồi bỗng có một ông đứng lên. Nói hùng hồn quá trời. Ông chửi chính quyền, chửi cộng sản. Ông nói văng cả nước miếng. Người già gật gù nhưng đám trẻ thì có đứa bỏ về. Lúc đó tôi sốc, nhưng giờ nghĩ lại thấy thương đứt ruột.”
Càng đau càng không muốn tha thứ. Hận thù phải tiếp tục để “nỗi đau không bị vô nghĩa,” để ta không “phản bội lại chính mình.” “Mình đã mất mát quá nhiều, mình phải hận thù.” “Ngày ‘quốc hận’ là ngày mà nỗi đau trở thành danh tính.”
“Nhưng cứ hận thù thế này thì sống tiếp sao đây?”
Hòa giải với nỗi đau trở thành một mâu thuẫn tâm lý khiến “người ta kiệt sức.”
Một em bé miền Nam Việt Nam trong trại tị nạn Pendleton ở California vào năm 1975
Ta đã mất mát quá nhiều. Cái giá phải trả hẳn là chính đáng
Với bên “thắng cuộc,” mất mát là bằng chứng để khẳng định nó đã được đánh đổi cho một điều thiêng liêng. Đó là sự “thống nhất Bắc Nam,” là “Mỹ đã cút và ngụy đã nhào.”
Vậy nên với nhiều người, nhắc lại nỗi đau là để khẳng định tính chính danh của những gì mình từng làm, khẳng định rằng quá khứ của mình vẫn còn giá trị. “Hòa giải đồng nghĩa với việc chấp nhận mình sai, mất mát đó không còn cao cả nữa mà bỗng thành ra vô ích.”
Tuy nhiên, điều cao cả ấy ở mức độ cộng đồng, còn sự hy sinh thì lại ở tầng cá thể. Để dung hòa được khoảng cách đó không dễ dàng.
“Ở hải ngoại, người ta gắn kết bởi nỗi đau trong quá khứ. Ở trong nước, người ta gắn kết bởi vinh quang trong dĩ vãng.”
Nhưng “người chiến thắng cũng đau chứ, chỉ có điều đó là nỗi đau của những anh hùng.” “Nó phải được gói ghém trong màu vinh quang,” bởi chiến tranh không phải là những câu chuyện buồn. Nó là “sử thi và tráng ca.”
Có rất ít không gian cho những chấn thương hậu chiến, nơi kẻ chiến thắng được “quyền đau đớn,” được quyền “hoang mang,” được quyền “tự chất vấn,” được quyền “nhận ra mình sai đúng ở đâu,” và quan trọng nhất là được quyền “trợ giúp để chữa lành.”
“Mẹ hay kể chuyện đang ăn cơm thì bị đánh bom. Cô bạn của mẹ mới vừa cầm bát ngồi đây. Bom nổ đùng một cái. Thân đã ở trên cây. Đầu vướng cành trên cao. Chân vương cành dưới thấp. Mẹ thường chửi bới cậu (em trai mẹ) một cách tàn nhẫn. Rằng mày không đi chiến đấu. Cả nhà này chỉ mình tao hy sinh. Chúng mày ở hậu phương ăn sung mặc sướng… Cái sai nhất của cậu là mày dám sướng. Tôi chưa bao giờ thấy mẹ cười thành tiếng. Cả đời cho đến khi chết, nỗi đau của mẹ không có câu trả lời thỏa đáng.”
“Gia đình tôi chia đôi theo cuộc chiến quốc-cộng. Sau 75, bác vượt biên đi nước ngoài. Bố ở lại. Khi bác về thăm, bố bảo: ‘Việt Kiều nhưng cũng mất nước’. Bố lúc nào cũng uẩn ức, giận dỗi, mâu thuẫn rất khó hiểu. Rồi tôi nhận ra là bố luôn muốn đi. Hóa ra bố ghen tị. Bố không có sự tự hào của người ở lại. Bố bị mắc kẹt trong việc cố gắng lý giải nỗi đau của mình.”
“Cô (chỉ tác giả) nói ba cô lúc sắp chết mới sám hối khi nhìn thấy ma quỷ đúng không? Ba tôi lúc còn sống đã sám hối rồi. Đó là khi ông biết về tù cải tạo, về đánh tư sản, về thuyền nhân. Tuyền là những thứ mà ông cho rằng mình phần nào có lỗi.”
“Bố tôi 5 lần là dũng sĩ diệt Mỹ. Khi bố mất, tôi tìm thấy những huy chương ấy gói kín, để sâu trong tủ. Bố chỉ ghét Mỹ thôi. Bố không bao giờ nhắc tới những huy chương này, vì bố phải giết cả đồng bào mình. Nên ông giấu đi. Các cựu chiến binh đi hội nghị đeo đầy ngực, nhưng bố không bao giờ. Bố bảo người ta cũng yêu nước giống mình, chỉ có điều lý tưởng của người ta giống Mỹ.”
“Bố tôi rất ghét bọn trẻ trâu khi chúng nó tự hào ầm ĩ trên mạng. Kể lại chuyện thắng Mỹ thắng Pháp, Đại Việt thần thánh nọ kia với sự kiêu hãnh như thể chính chúng nó lập công. Trong khi chúng không hề biết mùi máu là gì.
Tự hào về chiến tranh bây giờ toàn bọn trẻ con quen chơi game bắn nhau. Người thực sự cầm súng họ không kiêu hãnh kiểu như thế. Bố bảo lũ oắt con có giỏi thì tự mình thành công đi. Rồi tha hồ mà tự hào. Đừng có yêu nước bằng máu của bọn tao.
Bọn trẻ ranh ấy không hiểu rằng, những ai đã giết người, dù chính nghĩa đến đâu, thì rất khó nhắc lại mà trong lòng không tý gợn. Viết ra được những câu kiểu như ‘Dưới kia chúng nó đang cười. Cười đi nhé, chúng bay ơi, rồi chết!‘ thì chỉ có mấy ông nhà thơ. Ra chiến trường đi, không bao giờ còn viết được thế.”
“Những người thực sự đi qua chiến tranh mà chưa hóa đá với nỗi đau, họ viết như Bảo Ninh cơ. Họ cũng sống như Bảo Ninh luôn.
Cái hôm sống sót trở về nhà, Bảo Ninh đã đi lên cầu thang rất khẽ để không đánh động đến hàng xóm. Cả nhà cũng ôm nhau rất khẽ. Bởi vì ngay phòng bên cạnh là một gia đình có con trai không trở về.”
Thế nên “bố không muốn chết cùng với những tấm huy chương. Bố không muốn chết rồi vẫn thành đồ trang sức. Cả đời bố là chiến binh, nhưng ảnh đám ma của bố không mặc áo lính. Trên bàn thờ, bố mặc áo trắng.”
Cụ Nguyễn Thị Phải, người được phong Mẹ Việt Nam anh hùng ở Sóc Trăng, có 4 người con trai đối đầu nhau ở hai chiến tuyến
“Có lần tôi xem triển lãm thấy bức ảnh mẹ Thứ ngồi bên cái mẹt có bày bát hương và 9 cái bát không. Mẹ có 9 người con là liệt sĩ.
Tôi không hiểu nếu gặp nhau, mẹ Thứ sẽ nói gì với mẹ Phải?”
Mẹ Nguyễn Thị Phải có ba người con chết trận. Trong một cuộc tấn công, anh Năm và anh Bảy ném lựu đạn vào đồn địch nơi anh Tư cố thủ. Khói súng tan, hai em trai soi đèn đi tìm xác anh trai.
Anh Năm và anh Bảy được phong liệt sĩ. Anh Tư chết không danh hiệu. Mẹ Phải được phong “Mẹ Việt Nam anh hùng.”
“Bao năm qua, mẹ đã sống như thế nào với nỗi đau ấy? Mẹ có cảm thấy mình là anh hùng không?”
“Một ngàn năm nô lệ giặc Tàu/ Một trăm năm đô hộ giặc Tâу/ Hai mươi năm nội chiến từng ngàу.
Gia tài của mẹ, một rừng xương khô/ Gia tài của mẹ, một núi đầу mồ” – (Trịnh Công Sơn).
Play video, “Biến cố 30/4: Vết thương khó chữa lành nhưng còn hi vọng”, Thời lượng 6,45
06:45
Biến cố 30/4: Vết thương khó chữa lành nhưng còn hi vọng
Sau 1975, Việt Nam không thực sự có một chương trình hòa giải. Thậm chí hận thù còn được “tạo mới” bởi các “chính sách sai lầm.” Điều này khiến người Việt thiếu một không gian chung “để cùng nhìn lại, cùng nhận lỗi và cùng tha thứ. Những vết thương vẫn rỉ máu trong im lặng. Nó truyền đời từ này sang đời khác, từ cá nhân sang cộng đồng.”
“Có lần tôi thấy một em bé 8 tuổi trên ti vi khóc vì ‘con thương Bác Hồ quá’.
Tại sao một đứa nhóc chưa từng gặp Bác, thậm chí ông bà nó cũng không đủ già để có thể gặp Bác, mà nó vẫn có thể khóc một cách rất chân thành vì nhớ Bác?”
Có lẽ chúng ta ai cũng như em bé ấy, “kế thừa cả một đại dương của kiêu hãnh và sợ hãi, của yêu mến và căm thù.” Chúng ta lớn lên với một gánh non sông nặng đầy quá khứ.
Cho nên “chiến tranh không chỉ diễn ra hai lần, trên chiến trường và trong ký ức như nhà văn Nguyễn Thanh Việt nói. Nó sẽ còn tiếp diễn mãi.” Mỗi người, mỗi gia đình, mỗi thầy cô, mỗi nhà lãnh đạo, mỗi thế hệ lại “thêm vào những ý nghĩa mới.”
Như “một bức tường liên tục được vẽ bồi lên những hình graffiti mới.”
Dù “bức tường quá khứ” không thể thay đổi, nhưng “tương lai chính là những hình vẽ mới” ấy. Hòa giải là cho phép bức tường được (1) đa nguyên sự thật với những mảng màu đối lập nhau; (2) dựa trên một nền tảng nhân văn, không sỉ nhục nhau trên tường, không trừng phạt người vẽ; (3) không đổ lỗi cho cả một cộng đồng.
Bức tường quá khứ sẽ tồn tại mãi. Nhưng ý nghĩa của nó có thể thay đổi để trợ giúp cho một tương lai cộng sinh, hòa hợp.
Hình vẽ trên tường của bạn có hiệu ứng gì? Nó khiến người ta “dừng lại để ăn năn và chiêm nghiệm”? Hay nó khiến họ sùng kính đến mức muốn “đóng lên đó một cái bàn thờ,” hoặc giận dữ muốn “…đái vào chân tường cho bõ ghét”?
Di truyền biểu sinh xuyên thế hệ
Chúng ta không chỉ kế thừa tổn thương qua ký ức mà còn qua con đường sinh học (transgenerational epigenetics).
Sau sang chấn, các gien (DNA) thay đổi cách hoạt động. Sự biến đổi đó có thể di truyền lại và biểu hiện ra bệnh tật, hành vi, cảm xúc cho vài thế hệ về sau. Các nghiên cứu nổi tiếng trong lĩnh vực này được thực hiện với thế hệ thứ 2 và thứ 3 của nạn nhân diệt chủng và nạn đói gây ra bởi Đức Quốc xã.
Khi còn trong bụng, bào thai nhận tín hiệu từ cơ thể mẹ để “hiểu” về thế giới bên ngoài. Nếu đó là trải nghiệm đau buồn, tín hiệu ấy sẽ nói với bào thai rằng: “Thế giới ngoài kia đầy cạm bẫy. Con hãy chuẩn bị tinh thần”.
Bào thai tiếp nhận thông tin, các gien lập tức thay đổi cách làm việc. Một số gien ngừng hoạt động. Một số gien kích hoạt hết cỡ. Cơ chế sinh học chuẩn bị sẵn sàng cho một thế giới bất ổn. Như một căn nhà mà các ô cửa được đóng mở một cách chiến lược để tồn tại như một pháo đài. Bào thai phát triển theo hướng lấy “phản vệ” làm phương châm sống.
Khi sinh ra, thế giới có thể không còn tệ như trí nhớ sinh học lưu giữ. Tuy nhiên, cơ thể đã hoàn thiện, pháo đài đã khởi động.
Bé lớn lên có thể dễ bị rối loạn tâm lý, căng thẳng, tăng cân, béo phì, tim mạch, tiểu đường… Kể cả khi chất lượng cuộc sống tốt lên thì cuộc đời của một người như thế vẫn tiếp tục gửi tín hiệu sinh học tới cho bào thai thế hệ tiếp theo. Hiệu ứng này chỉ giảm dần qua vài thế hệ chứ không mất hẳn.
Và tất nhiên, tín hiệu sinh học sẽ tệ hơn nếu sinh ra cơ thể đã phản xạ như một pháo đài, mà cuộc sống xung quanh vẫn đầy hận thù. Sinh học cộng hưởng với môi trường sẽ tạo thành vô thức cộng đồng, tác động đến lối sống, tư duy và căn tính dân tộc.
Ở Việt Nam, các thế hệ sau 75 “không trực tiếp bắn giết, không bị tù cải tạo, bị đói, bị mất mát,” bị “phản bội,” bị “bội tín,” bị “trả thù.” Họ có lẽ còn không hề biết điều đó từng xảy ra với gia đình mình.
Nhưng họ vẫn có thể kế thừa “cảm giác sợ hãi, nghi kị, lo âu, u uất, rối loạn cảm xúc, phản xạ cực đoan.” Họ có thể dễ mắc bệnh mà không ý thức được tại sao, hoặc sẽ gán cho nó những lý do nhất thời.
Rất có thể đây là một phần “trầm tích sinh học” của bao thương đau mà người Việt đã trải qua, khiến cái “cơ thể còi cọc của chúng ta luôn xù lông lên với cả thế giới.”
Nếu ta không thực sự hàn gắn dân tộc, chặn lại cỗ xe di truyền ấy, hậu quả sẽ là một vòng xoáy với nhiều thế hệ mang trong mình “khuyết tật,” là “hàng núi tiền đổ vào chữa bệnh,” là sự “suy giảm năng suất sáng tạo,” là sự tụt hậu sinh học của cả dân tộc khi phải chạy đua với một “cơ thể bạo bệnh.”
Nạn đói Hà Lan (Dutch famine) di truyền lại cơ chế sinh học cho vài đời kế tiếp, khiến con cháu họ dễ mắc bệnh béo phì, tim mạch, tiểu đường, và thần kinh
Cùng gọi tên nỗi đau
Ở nhiều xã hội hậu chiến, hòa giải được hiểu là “khép lại quá khứ,” “đừng nói nữa.”
Nhưng nếu “khép lại” mà không “ghi nhận” thì chỉ là đóng băng xung đột. Nỗi đau không được gọi tên sẽ biến thành nghi ngờ, oán giận. Nỗi đau cần được thừa nhận trước khi có thể chuyển hóa. Đó là nguyên tắc cốt lõi. “Ta không thể chữa lành những gì ta không thể gọi tên” (James Baldwin).
Tuy nhiên, chữa lành nỗi đau cá nhân khác với những sang chấn cộng đồng. Rất khó có thể “dùng trị liệu, gặp bác sĩ tâm lý, đi thiền, đi tu để tự chữa lành trong không gian riêng tư.”
“Một người lính có thể được trị liệu tâm lý, sống hạnh phúc trong gia đình. Nhưng nếu xã hội xung quanh vẫn phủ nhận nỗi đau của họ thì cuộc chiến ấy không bao giờ kết thúc.”
“Chấn thương cộng đồng thì phải được chữa lành trong cộng đồng. Người ta phải cùng nhau làm điều đó. Họ phải được chứng kiến. Họ phải không đơn độc. Chỉ như thế thì ký ức mới được ‘rã băng’.”
Hòa giải không cần công lý?
Một số nhân vật nhắc tới chương trình “Như chưa từng có cuộc chia ly” như một ví dụ hiếm hoi từ truyền thông chính thống.
“Cứ nghe thấy giọng Thu Uyên là tôi khóc.” “Thật kỳ diệu khi nỗi đau có thể hàn gắn đến vậy. Bởi nó không phán xét. Người ta đau, nhưng không đổ lỗi cho nhau.”
Ở Như chưa từng có cuộc chia ly, những người “bị chính sử gạt ra ngoài được phục hồi phẩm giá trong tư cách người cha, người mẹ, người con chứ không còn bị rút gọn thành kẻ địch.” Ở chiều ngược lại, “những anh hùng được phép trở thành người thường, với tất cả sự yếu đuối, tổn thương và sai lầm của họ.”
“Nó dùng nỗi đau chung để tái tạo ký ức (reconstructed memory), khiến đau thương sau khi được ghi nhận có thể mang một ý nghĩa khác.”
“Nó cũng bám vào một kết cấu vững chắc của văn hóa Việt Nam. Đó là gia đình. Người Việt vốn nặng gánh máu mủ, chỉ cần một tý tình nghĩa chân thành là có thể bỏ qua cho nhau.”
Tuy nhiên, Như chưa từng có cuộc chia ly cũng nhận được nhiều góp ý.
“Tôi muốn thấy những câu chuyện đa dạng hơn, liên quan nhiều hơn đến phía bên kia, đến tù cải tạo, đến thuyền nhân. Ví dụ, trên mạng có rất nhiều diễn đàn nhỏ lẻ tìm người thân thất lạc sau khi vượt biển và ở trại tị nạn.”
“Cái lỡ cỡ của Như chưa từng có cuộc chia ly là nó chuyển hóa chấn thương tập thể thành những chuyện riêng tư, chữa lành theo logic tân tự do (neoliberalism), bắt cá nhân phải tự chịu trách nhiệm thay vì hệ thống phải sửa sai.” “Nó từ chối đối thoại chính trị, từ chối chạm vào gốc rễ của lịch sử. Và cũng tức là từ chối mở đường cho công lý.”
(Nhân vật minh họa bằng nghiên cứu Collective wound, private healing của Nguyen-Thu Giang).
“Người ta có thể kết nối bởi nỗi đau và không đổ lỗi cho nhau. Nhưng cái hệ thống đã gây ra nỗi đau thì không thể bị tảng lờ đi.”
“Có điều trong bối cảnh bây giờ, những cuộc đối thoại như thế cũng đã là tốt lắm rồi.”
Trong bộ phim tài liệu Hành trình thống nhất của VTV, một gia đình có nhiều anh em ở cả hai chiến tuyến được chia sẻ câu chuyện riêng của họ; phía sau lưng họ là di ảnh của những người thân, không đứng cùng chiến hào nhưng ngồi chung một bàn thờ
Vai trò của lãnh đạo trong ‘công lý ghi nhận’
Trong quá trình hàn gắn, ghi nhận sai lầm là một bước công lý căn bản, có sức mạnh khôi phục niềm tin lớn hơn bất kỳ hành động bồi thường vật chất nào.
“Ở Việt Nam, sự ghi nhận ấy phải đến từ người lãnh đạo.”
Thứ nhất là yếu tố “tập quyền chính trị và tôn sùng cá nhân” khiến cho “tiếng nói của lãnh đạo trở thành cái thẻ bài,” thành “tín hiệu an toàn” để người dân “được bảo vệ khi bước vào không gian và quỹ đạo của sự thật.”
Thứ hai là tại Việt Nam, đối tượng cần hòa giải là giữa chính quyền với nạn nhân của những “chính sách sai lầm sau 75.” Tiếng nói của lãnh đạo đặc biệt quan trọng vì nó đại diện cho chính quyền.
“Sau cải cách ruộng đất, tất cả nồi, niêu, xoong, chảo, lúa, gạo, quần áo đều bị cướp sạch. Đến cái cánh cửa cũng bị tháo.” “Nhà có 15 người thì 11 người chết. Hai đứa trẻ con bị làng đuổi ra gò. Ăn trộm sắn vì đói. Nuốt sống ngộ độc. Rồi cũng chết.”
“Nhưng mà họ cũng chỉ kể lại thôi. Không có sự căm thù ngùn ngụt trong giọng nói. Không đầy uất hận như kể về những gì diễn ra ở miền Nam sau ‘giải phóng’.”
“Tại sao ư? Tại Bác Hồ xin lỗi.”
“Hàng nghìn người chết thảm trong những tòa án nông dân man rợ. Người bị bắn đầu tiên là một phụ nữ đã nuôi giấu lãnh đạo Việt Minh như con cái trong nhà, đã hiến hàng trăm lượng vàng cho cách mạng (địa chủ Cát Hanh Long). Thương đau ngút ngàn. Oan thấu trời xanh. Thế mà sau khi Cụ Hồ xin lỗi, bao nhiêu người lại tiếp tục gửi con đi bộ đội.”
“Sau này có ông Kiệt. Ông nói một câu trong dịp 30/4/2005 là sự kiện này triệu người vui, triệu người buồn. Tổ chức rình rang ít thôi. Vậy mà người ta nhớ mãi, thương yêu ông mãi. Giá có thêm nhiều ông Kiệt.”
“Giờ có ông Tô Lâm cũng mạnh. Ông chỉ nói một câu Sài Gòn từng là ‘hòn ngọc viễn đông’ là người miền Nam trút được nhiêu bao uất ức.” “Phải ghi nhận miền Nam thực lòng như thế thì dân Nam mới khôi phục lại lòng tin.”
“Cái sức mạnh của người lãnh đạo trong một cơ chế tập quyền nó khủng khiếp lắm. Chưa cần đến chính sách. Chỉ cần một câu của lãnh đạo là đủ tạo bước ngoặt, tiết kiệm hàng thập kỷ nỗ lực của dân đen.” “Như một đàn số 0, lãnh đạo tốt là con số 1 đứng trước dãy số 0 đó.”
“Lãnh đạo dở thì chắc là… dấu phẩy.”
Bà Nguyễn Thị Năm (tức Cát Hanh Long), người có công với cách mạng nhưng đã bị đem ra đấu tố và bị xử bắn đầu tiên trong Cải cách Ruộng đất; Bên phải là hình ông Hồ Chí Minh khóc tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 1 (29/12/1956-25/1/1957) khi nói về sai lầm trong Cải cách Ruộng đất
Mỗi nỗi đau là một nhịp cầu
Một điều thú vị là trong nghiên cứu này, khá nhiều bạn trẻ cảm nhận được nỗi đau cộng đồng thông qua những tổn thương cá nhân.
“Hồi cấp 2, tôi từng bị bắt nạt. Cô giáo bảo nếu nhận lỗi thì cô sẽ tha. Nhưng cô không giữ lời. Tôi cứ thế lớn trong sự bạo hành của bạn học và người lớn.
Khi vào Nam sinh sống và nghe câu chuyện của người nơi đây, tôi thấy họ cũng có những tổn thương y như mình. Tôi và những cựu binh đều là nạn nhân của bạo lực tinh thần. Nếu như không có những tổn thương trong quá khứ, chưa chắc tôi đã nhìn ra nỗi đau của họ. Chưa chắc tôi đã có thể nối những đau thương của mình với trải nghiệm của cả dân tộc.”
“Hồi năm nhất tôi đi học ở Mỹ. Trong trường có treo cờ vàng. Tôi viết thư đòi hạ cờ.
Khi ấy, tôi có ý tốt. Tôi muốn họ thôi hận thù. Tôi muốn họ phải đồng ý với tôi. Rằng, thôi đi, đau nó vừa thôi. 18 tuổi tôi chỉ nghĩ được đến thế.
Sau này, mắt tôi cứ kém dần đi. Mơ ước làm tiến sĩ của tôi tan tành. Tôi sống nhiều năm với nỗi đau của một người tật nguyền và trầm cảm.
Lúc đấy bỗng nhiên tôi tìm thấy kinh Địa Tạng. Đọc xong tôi cứ khóc mãi. Tôi bắt đầu hiểu rằng ai cũng có nỗi đau riêng. Mình không phải họ, sao bắt họ hết đau?
Thế nên tôi bắt đầu biết thương. Không yêu, mà thương. Yêu hơi ích kỷ. Nhưng trong cái thương thì có cái đau. Khi mình thương, mình chấp nhận nỗi đau là một phần để vỗ về, an ủi.”
Play video, “Stephen B. Young: Lời kể về quá trình Mỹ tiếp nhận thuyền nhân Việt Nam”, Thời lượng 18,04
18:04
Stephen B. Young: Lời kể về quá trình Mỹ tiếp nhận thuyền nhân Việt Nam
Mỗi người giữ một chút tử tế
Dù chính quyền được xác định là chịu trách nhiệm chủ yếu trong tiến trình hòa giải, nhiều nhân vật vẫn cho rằng “hàn gắn dân tộc cũng là nghĩa vụ của một người tử tế.”
“Trước khi chết, ba của cô (tác giả) đã sám hối, vì ông nhận ra mình giết nhiều người quá.
Nhưng làm sao để khoảnh khắc ấy xảy ra sớm hơn mà không cần phải viện đến sức mạnh của cái chết?”
“Tôi chọn trở thành người tốt khi có thể. Tôi chấp nhận là một kẻ xám xịt, trắng không ra trắng, đen không ra đen. Nhưng tôi ý thức được rằng mình không muốn bị đen tuyền, bị tha hóa. Khi nào tốt mà không hại đến bản thân thì phải tốt.”
“Tôi dặn mình phải giữ chút liêm sỉ nghề nghiệp. Tôi không bao giờ dùng từ ‘ngụy’, ‘giải phóng’, ‘lưu vong’, ‘phản động’. Nếu lỡ mồm thì xin lỗi ngay. Hàng chục năm làm biên tập, không bài báo nào qua tay tôi mà có dính những từ đó.”
“Bố tôi tự hòa giải bằng sử ký và văn học chấn thương. Bố đọc Chuyện ba người, Nỗi buồn chiến tranh, Bên thắng cuộc, Gia đình, Tôi là con gái của cha tôi, Hai bên chiến tuyến, Tổ quốc ăn năn, Đèn cù, Đêm giữa ban ngày, Giải khăn sô cho Huế, Mùa hè đỏ lửa… Bố chia sẻ cho bạn bè. Bố kể cho tôi nghe.”
“Tôi xem ti vi cùng con.” “Thỉnh thoảng tôi kể cho con một câu chuyện ngược lại để thách thức đầu óc phản biện của con.”
“Hồi trẻ tôi nghĩ mình phải đi khỏi Việt Nam để không bị chết chìm trong sự ngu si của thiên hạ. Nhưng giờ tôi kệ. Nếu chết ngộp thì chết ở đây. Kỳ lạ thế. Máu hỏng thịt hỏng, nhưng là máu thịt mình. Mình có phần mình, nên xã hội này mới thế.
Hiểu được vậy thì sẽ không thù hận nữa. Hiểu được vậy thì sẽ thương cả những kẻ ngu si. Hiểu được vậy thì mới thấy trách nhiệm của mình.
Hiểu được vậy thì sẽ không còn hỏi ‘Chuông nguyện hồn ai?’
Bởi chuông nguyện chính hồn nhà ngươi đấy. Biết không?“
Mời quý vị đón đọc phần tiếp theo
Bài 10: Có thực mới vực được đạo – di sản kinh tế
Tiến sĩ Nguyễn Phương Mai là chuyên gia đào tạo trong lĩnh vực ứng dụng Khoa học Não bộ vào Giao tiếp-Quản trị đa văn hóa và Phát triển năng lực cá nhân. Đây là một phần trong loạt bài viết về nghiên cứu hòa hợp dân tộc của tác giả.
HAGERSTOWN, Maryland (NV) – Khoảng 200 người họp bên ngoài tiệm Nail Palace and Spa ở Hagerstown, Maryland, hôm Thứ Tư vừa qua để bày tỏ ủng hộ bà Mộng “Melissa” Tuyền Thị Trần, bà chủ tiệm bị Cảnh Sát Di Trú (ICE) bắt giữ tháng trước, theo báo The Herald-Mail hôm Thứ Sáu, 6 Tháng Sáu.
Trong buổi họp cộng đồng, ban tổ chức kể với người tham dự về nỗi khổ của bà Tuyền trong lúc bị ICE giam giữ. Hôm đó, bà cũng bất ngờ xuất hiện thông qua điện thoại video từ nơi bà bị giam ở tiểu bang Washington.
Gia đình bà Mộng “Melissa” Tuyền Thị Trần. (Hình: Facebook Bring Melissa home)
Người tham dự vỗ tay, reo hò ủng hộ bà Tuyền, cảm động nhất là cảnh con trai 19 tuổi của bà vừa khóc vừa cầm máy điện toán có hình ảnh bà đang nói chuyện để mọi người có thể nhìn thấy và nghe giọng bà.
Sau đó, mọi người bắt đầu cùng nhau hô vang “Đưa bà Melissa về.”
Trước đó ba ngày, bà Tuyền lần đầu tiên gọi điện thoại cho con kể từ khi bị ICE bắt giữ hôm 12 Tháng Năm, theo thông tin được cung cấp tại buổi họp cộng đồng bên ngoài Nail Palace hôm Thứ Tư.
Bà Tina Nash, bạn của gia đình bà Tuyền, giúp thành lập nhóm #BringMelissaHome (Đưa Bà Melissa Về), nhóm tổ chức buổi họp cộng đồng đó và có trương mục trên Facebook.
Nhóm này mở chiến dịch viết thư hối thúc giới chức liên bang xem xét trường hợp của bà Tuyền và cho phép bà trở về Hagerstown. Họ còn mở trang GoFundMe để hỗ trợ chi phí pháp lý và bù thiệt hại tài chính mà gia đình bà có thể gặp phải. Họ cũng bán áo thun và vòng đeo tay để lấy tiền giúp đỡ gia đình bà.
Từ tị nạn tới làm chủ cơ sở thương mại
Bà Tuyền, 43 tuổi, và chồng, ông Dũng “Danny” Hoàng, mở tiệm Nail Palace trong thương xá Long Meadow gần 22 năm nay. Trong thời gian đó, họ quen biết nhiều bạn bè và có nhiều khách hàng trung thành.
Bà Nash và chồng, ông Bernie Semler, luật sư địa phương, tự nhận họ là bạn của gia đình bà Tuyền.
Trong buổi họp hôm Thứ Tư, ông Semler cho hay ông thích tiệm của bà Tuyền vì họ “tử tế.”
Bà Tuyền, cùng với cha mẹ và ba người anh, trở thành người tị nạn vào năm 1993, ông Semler kể. Ban đầu, họ tới Philippines tị nạn khoảng chín tháng. Sau đó, họ qua Mỹ hợp pháp và được cấp thẻ xanh, theo thông tin mà ông Semler và bà Nash chia sẻ hôm Thứ Tư cũng như ban tổ chức công bố trên Facebook.
Bà Tuyền bị bắt khi ra trình diện ICE ở Baltimore, Maryland, hôm 12 Tháng Năm, ông Semler cho biết.
Kể từ đó, bà bị giam ở Louisiana, Arizona, và mấy tuần qua, ở vùng Tacoma, tiểu bang Washington, theo bà Laura Kelsey Rhodes, luật sư của bà Tuyền ở Rockville, Maryland.
Thông qua máy điện toán con trai bà đang ôm, bà Tuyền nói: “Tôi chỉ muốn cám ơn quý vị ủng hộ và mọi thứ.”
Bà cho hay bà cảm thấy có phước vì được cộng đồng ủng hộ “và cầu nguyện cho tôi và gia đình.”
Con trai bà Tuyền cầm máy điện toán có hình ảnh bà nói chuyện qua video. (Hình: Facebook Bring Melissa home)
Vụ án hình sự năm 19 tuổi dẫn tới trường hợp bà Tuyền bị trục xuất
Mấy tuần qua, bà Nash đăng chuyện bà Tuyền bị bắt lên Facebook và ông Semler tuyên bố họ cố gắng minh bạch trong vụ này. Bà Tuyền từng nhận tội đại hình ăn cắp ở Virginia năm 19 tuổi.
Trong cuộc phỏng vấn hôm 5 Tháng Sáu, Luật Sư Rhodes giải thích bản án dành cho bà Tuyền chủ yếu là “án treo” và bà được phép ra ngoài đi làm trong thời gian thụ án. Bà cũng nộp tiền bồi thường.
Theo bà Rhodes và người ủng hộ bà Tuyền, bà Tuyền ăn cắp tiền của chủ. Bà Rhodes nói, theo bà biết, bạn trai bà Tuyền lúc đó là chủ mưu vụ ăn cắp và gây áp lực cho bà.
Nhưng kể từ khi bà Tuyền ra trình diện ICE mỗi năm tới nay, không có “vấn đề” nào, ông Semler cho hay trong buổi họp hôm Thứ Tư. Bản “post” của #BringMelissaHome trên Facebook cho biết bà Tuyền không thanh minh gì cho hành vi của bà.
Không lâu sau khi gặp ông Dũng năm 2003, bà Tuyền bị ICE bắt giữ do vụ ăn cắp đó và bị giam sáu tháng, theo bà Rhodes và người ủng hộ bà Tuyền. Vì bà từng bị kết tội hình sự, ICE xin được lệnh trục xuất bà, nhưng thời đó, Việt Nam không nhận người bỏ nước ra đi trước năm 1995. Do đó, bà Tuyền được thả ra, với điều kiện mỗi năm phải trình diện ICE.
Bà Tuyền lập gia đình với ông Dũng. Họ có bốn đứa con. Họ mua nhà và sinh sống ở Hagerstown, theo ông Semler và bà Nash.
Ông Semler không phải luật sư di trú nhưng ông cho hay ông từng giải quyết hàng ngàn vụ án hình sự suốt sự nghiệp của ông.
“Ai cũng nói luật là luật” cho tới khi họ hoặc con cái họ gặp chuyện, ông Semler cho biết.
“Không phải chúng tôi thanh minh. Bà ấy đã ngồi tù,” ông Semler nói.
Khoảng 200 người họp bên ngoài tiệm Nail Palace and Spa của bà Tuyền ở Hagerstown, Maryland, hôm 4 Tháng Sáu để bày tỏ ủng hộ bà. (Hình: Facebook Bring Melissa home)
Ông Semler nói với báo The Herald-Mail rằng ông có xem hồ sơ vụ ăn cắp nghiêm trọng của bà Tuyền, vụ án mà bà nhận tội năm 2001. Ông cho hay ông không thấy câu chữ nào thông báo cho bà biết rằng nhận tội sẽ ảnh hưởng tới tình trạng di trú của bà.
Hiện nay ở Maryland, mỗi khi nhận tội, bị cáo được thông báo có thể tình trạng di trú của họ bị ảnh hưởng.
Ông Semler tuyên bố họ sẽ đấu tranh để bà Tuyền được xét xử đúng thủ tục.
Trường hợp bà Tuyền bị trục xuất có thể mất nhiều tháng mới giải quyết xong
Trường hợp của bà Tuyền có thể mất nhiều tháng, theo Luật Sư Rhodes. Một trong những kết quả có thể xảy ra là giữ nguyên hiện trạng, tức là bà Tuyền phải trình diện ICE mỗi năm.
Bà Tuyền không được nhập quốc tịch Mỹ do bị kết tội ăn cắp “nghiêm trọng,” bà Rhodes giải thích. Điều đó cũng khiến bà bị ICE theo dõi, mặc dù ICE chưa bắt giữ người nào bị kết tội như vậy.
Bà Rhodes cho hay bà đang theo đuổi nhiều con đường trong trường hợp bà Tuyền.
Ông Dũng cũng bắt đầu làm đơn xin thẻ xanh mới cho bà Tuyền vì họ là vợ chồng mà ông là công dân Mỹ, theo bà Rhodes. Con đường đó có thể sẽ không ngăn cản bà Tuyền nhập quốc tịch vì bà bị kết tội đã hơn 15 năm.
Luật Sư Rhodes cho hay bà lạc quan dè dặt, nhưng vụ này sẽ mất thời gian. (Th.Long) [qd]
Hôm nay Giáo Hội Công Giáo mừng đại lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, hay được gọi là ngày Sinh Nhật của Giáo hội. Chúc mừng Sinh Nhật nhé. Ước mong bạn nhận được thật nhiều quà từ Chúa Thánh Thần.
Cha Vương
Chúa Nhật: 8/06/2025
TIN MỪNG: Nói xong, Người thổi hơi vào các ông và bảo : “Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần. (Ga 20:22)
SUY NIỆM: Trước khi về cùng Chúa Cha, Chúa Giêsu đã sẽ xin Chúa Cha gửi một Đấng Bảo Trợ khác là Chúa Thánh Thần đến ở với ta mãi mãi. Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa Ngôi Ba, Ngài cũng là Thiên Chúa như ngôi Cha và Ngôi Con. Ngài bởi Chúa Cha và Chúa Con mà ra. Ngài là Đấng Phù Trợ và là Đấng ban sự sống. Thánh Gioan Maria Vianê có viết, “Người yêu mến Chúa Thánh Thần sẽ cảm nghiệm mọi thứ vui sướng trong mình. Thánh Thần dẫn chúng ta giống như một người mẹ dẫn dắt đứa con nhỏ, hoặc giống như một người sáng dẫn một người mù. Những người yêu mến Chúa Thánh Thần sẽ thấy việc cầu nguyện đầy hoan lạc đến nỗi họ không thấy có đủ giờ để cầu nguyện.” Nếu bạn muốn có bình an và hạnh phúc thật trong cuộc sống, bạn cần áp dụng nguyên tắc “xem quả để biết cây” vào trong công việc hằng ngày. Bạn hãy lấy 12 Hoa Quả Chúa Thánh Thần (Sách Giáo Lý Công Giáo, #1832) làm quy tắc chung để hướng dẫn tư tưởng, hành động, và lời nói của mình. Đây là 12 Hoa Quả Chúa Thánh Thần:
Bác Ái—Giúp ta làm mọi việc vì mến Chúa.
Vui Vẻ—Giúp ta nhận biết lòng nhân từ của Chúa.
Bình An—Kết quả của niềm vui, làm cho ta được thư thái.
Kiên Nhẫn—Giúp ta chịu đựng những nghịch cảnh ở đời và những đau khổ do sự chết gây nên.
Nhân Từ—Thôi thúc ta làm sự lành cho mọi người.
Hòa Nhã—Phát sinh do lòng nhân từ trong lời nói và trong việc làm.
Nhẫn Nại—Làm ta kiên nhẫn chịu đựng lâu dài dù không có những khích lệ bên ngoài.
Hiền Lành—Kìm hãm nóng giận.
Tin Tưởng—Giúp ta trung thành, thẳng thắn trong những giao tế với mọi người.
Nhã Nhặn—Làm phát sinh điều độ, chừng mực trong hành động bền ngoài.
Tiết Ðộ—Chế ngự những dục vọng.
Trong Sạch—Giúp canh phòng ngũ quan để chúng không trở nên dịp tội cho ta; giúp ta coi thân xác mình và thân xác người khác như đền thờ Chúa Thánh Thần.
Cây cuộc sống của bạn ngay bây giờ đang sinh ra những trái gì vậy?
LẮNG NGHE: Xin Thiên Chúa là nguồn hy vọng, ban cho anh em được chan chứa niềm vui và bình an nhờ đức tin, để nhờ quyền năng của Thánh Thần, anh em được tràn trề hy vọng. (Rm 15:13)
CẦU NGUYỆN: Lạy Chúa, xin gửi thần khí Chúa vào tâm hồn con để con sinh ra những hoa trái thơm lành trong cuộc sống và cho mọi người con gặp gỡ.
THỰC HÀNH: Tập đếm hoa quả Chúa Thánh Thần mỗi ngày để sống tốt đẹp hơn.
Toyota tiết lộ công nghệ pin EV thể rắn của mình, được cho là có phạm vi hoạt động 745 dặm và thời gian sạc 10 phút. Pin thể rắn có thể giảm 39% lượng khí thải carbon của pin xe điện (EV), nhưng cần nhiều hơn 35% lượng lithium.
Nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới tính theo doanh số đã khiến thị trường bị bất ngờ khi công bố kế hoạch thương mại hóa công nghệ pin thể rắn vào năm 2027.
Công nghệ pin EV thế hệ tiếp theo của Toyota
Tháng trước, Toyota đã công bố rằng khi xe điện thế hệ tiếp theo tiếp tục sử dụng pin mới, họ “quyết tâm trở thành công ty dẫn đầu thế giới về mức tiêu thụ năng lượng của xe điện chạy bằng pin”.
Tuần này, nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, vốn đang tụt hậu so với các đối thủ trong việc tung ra xe điện, đã công bố bước đột phá về pin thể rắn . Nhà sản xuất ô tô cho biết họ có thể đơn giản hóa các cách sản xuất vật liệu được sử dụng để chế tạo pin thể rắn.
Toyota lưu ý thêm rằng khám phá này sẽ cho phép hãng giảm một nửa kích thước, chi phí và trọng lượng của pin EV. Điều đó cũng có nghĩa là cắt giảm đáng kể thời gian sạc xuống còn 10 phút hoặc ít hơn trong khi tăng phạm vi lái xe lên 1.200 km (745 dặm). Hiện tại, thương hiệu hạng sang Lucid Air nắm giữ phạm vi lái xe dài nhất là 516 dặm.
Chủ tịch trung tâm R&D về tính trung hòa carbon của Toyota, Keiji Kaita, bình luận rằng họ đang có kế hoạch giảm lượng khí thải ở cả pin thể lỏng và thể rắn. Ông cũng cho biết loại pin mới này sẽ dễ sản xuất hơn so với pin lithium-ion thông thường.
Công ty sản xuất ô tô này đã nghiên cứu công nghệ này từ năm 2012 và nó đang trở thành hiện thực khi Toyota hiện có hơn 1.000 bằng sáng chế về pin thể rắn – nhiều hơn bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào khác.
Lưu ý đến thông báo của Toyota, các nhà phân tích nhận xét rằng đây có thể là một bước ngoặt cho ngành công nghiệp. Và nó cũng có thể giúp nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tiến gần hơn đến nhà sản xuất xe điện hàng đầu Tesla. Hầu hết các đơn vị xe điện của Tesla đều được cung cấp năng lượng bằng pin lithium-ion thông thường sử dụng chất điện phân lỏng.
Kaita cũng cho biết họ đã tìm ra cách giải quyết các vấn đề về độ bền của pin EV. Và hiện tại họ tự tin có thể sản xuất hàng loạt pin thể rắn vào năm 2027 hoặc 2028.
Ford và BMW cũng đã thử nghiệm những loại pin này vào cuối năm ngoái.
Pin thể rắn là gì?
Pin thể rắn được các chuyên gia trong ngành coi là công nghệ hứa hẹn nhất để khắc phục các vấn đề lớn về pin EV. Cụ thể bao gồm thời gian sạc, phạm vi lái xe, dung lượng và rủi ro an toàn như bắt lửa.
Một số chuyên gia gọi pin thể rắn là “nụ hôn tử thần” đối với các loại xe chạy bằng xăng và dầu diesel.
Những loại pin này thay thế chất điện phân dạng lỏng bằng vật liệu rắn và sử dụng kim loại lithium thay vì than chì ở cực dương. Sau đây là cách pin thể rắn của Toyota khác với phiên bản hiện tại dựa trên chất lỏng và cách nó có thể thay đổi ngành công nghiệp.
Cuộc diễu hành WorldPride 2025 tại Washington, D.C., được mô tả là một sự kiện sôi động và quan trọng, nhưng một số báo cáo cho rằng sự kiện này không đáp ứng được kỳ vọng cao đặt ra, đặc biệt là về số lượng người tham dự và tài trợ. Sau đây là phân tích của AI Grok va Chat GPT dựa trên thông tin từ báo chí.
Quỹ Gilbert Baker đã diễu hành trong Cuộc diễu hành WorldPride với lá cờ cầu vồng dài 1.000 foot. (Astrid Riecken/For The Washington Post)
– Kỳ vọng so với thực tế: Ban tổ chức ban đầu dự kiến sẽ có tới ba triệu du khách tham dự lễ hội WorldPride kéo dài ba tuần, bao gồm cuộc diễu hành vào ngày 7 tháng 6 năm 2025. Tuy nhiên, số lượng người tham dự thực tế thấp hơn đáng kể, với một số ước tính cho rằng chỉ có gần 300.000 du khách (thiếu 90% khách so với dự trù) .Lượng đặt phòng khách sạn vào cuối tuần cũng thấp hơn khoảng 4% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự thiếu hụt trong lượng khách du lịch dự kiến.(NewYork Times)
– Tác động từ bầu khí không mấy thuận lợi: Sự kiện diễn ra trong bối cảnh lo ngại về các chính sách tác động của chính quyền Trump, bao gồm các sắc lệnh hành pháp nhắm vào các sáng kiến về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) và quyền của người chuyển giới.
Các chính sách từ Hành Pháp này được cho là đã ngăn cản một số tham dự viên quốc tế và dẫn đến những lo ngại về an toàn, tiêu biểu như tổ chức Liên minh nhân quyền Châu Phi kêu gọi tẩy chay và Egale Canada từ chối tham gia. Bối cảnh chính trị này tạo ra bầu không khí trầm lắng hơn đối với một số người, với những người tham dự như Baptiste Fruchart mô tả một “thái độ chiến đấu” thay vì một chế độ ăn mừng Pride thuần túy. ( trích tin từ đài NPR và báo Axios)
– Thách thức về tài chánh: Một số nhà tài trợ doanh nghiệp nổi tiếng đã hỗ trợ các sự kiện WorldPride trước đây (ví dụ: T-Mobile, L’Oréal, Delta Air Lines từ năm 2019), đã rút lui trong năm nay, có thể là do lập trường chống DEI của chính quyền. Những người tổ chức phải dựa nhiều hơn vào các nhà tài trợ cá nhân để đền bù các thiếu hụt, điều này có thể ảnh hưởng đến quy mô của các sự kiện. theo nhận định của báo New York Times và đài NPR.
Ford, Lowe’s, Tractor Supply Company, John Deere, Harley-Davidson và Walmart là một số công ty lớn đã hủy bỏ các cam kết ủng hộ DEI của họ vào năm 2024. (Getty Images/Reuters / Fox News)
– Lễ hội đầy mầu sắc: Bất chấp những thách thức nêu trên, cuộc diễu hành 2025 vẫn là một sự kiện đầy màu sắc và tràn đầy năng lượng, với hàng nghìn người tràn ngập đường phố, những chiếc xe hoa lộng lẫy, những người dẫn chương trình nổi tiếng như Laverne Cox và lá cờ cầu vồng dài 1.000 foot do Quỹ Gilbert Baker mang theo. Tiếp theo là các màn biểu diễn của các ngôi sao như Cynthia Erivo, David Archuleta và CeCe Peniston, và bầu không khí được mô tả là lễ hội, với đồ trang trí cầu vồng, âm nhạc và tinh thần cộng đồng theo báo Bưu Điện Hoa Thịnh Đốn.
– WorldPride gần đây nhất của Hoa Kỳ tại Thành phố New York vào năm 2019 đã thu hút khoảng năm triệu người tham dự, đặt ra một tiêu chuẩn cao. Sự kiện của D.C., mặc dù mang tính lịch sử vì là lần đầu tiên thành phố tổ chức WorldPride và trùng với kỷ niệm 50 năm lễ kỷ niệm Pride địa phương, nhưng không đạt đến quy mô đó. Một số người tham dự, như DaeLyn Saint-Surin từ Bermuda, vẫn thấy sự giải phóng và thành tích chưa từng có về mức độ cởi mở của nó, cho thấy nó vẫn có tác động đối với nhiều người. Đài NPR nhận định.
– Các biện pháp hạn chế hậu cần và tăng cường an toàn: Tuyến đường diễu hành, bắt đầu từ Đường 14 và Đường T NW và kết thúc gần Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ, được bảo vệ nghiêm ngặt với sự hiện diện của cảnh sát, giám sát và việc kiểm tra túi xách, điều này có thể ảnh hưởng đến bầu không khí tự do đối với một số người. Việc đóng cửa đường bộ và rào chắn xung quanh lễ hội cũng gây thêm trở ngại về mặt hậu cần, có khả năng ảnh hưởng đến trải nghiệm theo đài WJLA
Tóm lại, mặc dù cuộc diễu hành WorldPride 2025 tại D.C. là một sự kiện mang tính bước ngoặt với sự tham gia đông đảo của cộng đồng và những khoảnh khắc đầy sao, nhưng nó được coi là kém ấn tượng hơn hy vọng do lượng người tham dự ít hơn, tài trợ của công ty giảm và bầu không khí chính trị căng thẳng. Tuy nhiên, nó vẫn đóng vai trò là một tuyên bố mạnh mẽ về khả năng hiển thị của cộng đồng LGBTQ+.
Cuộc thăm dò gần đây của Gallup cho thấy 7,6% đến 9,3% người trưởng thành ở Hoa Kỳ xác định là LGBTQ+
Phân tích theo danh tính: Theo dữ liệu mới nhất, 5,2% xác định là lưỡng tính (làm tình với cả hai phái nam và nữ), 2% là đồng tính nam, 1,4% là đồng tính nữ và 1,3% là người chuyển giới, với chỉ dưới 1% xác định với các danh tính LGBTQ + khác. Chỉ tính riêng năm 2022, con số đồng tính nam chết vì HIV là 21400 người, chiếm tỷ lệ lây nhiễm 83% trong số bệnh nhân HIV nam.
Sự dâm đảng của giới đồng tính tại Hoa Kỳ
28% đàn ông đồng tính có hơn 1000 bạn tình : “Bell và Weinberg đã báo cáo bằng chứng về sự cưỡng bức tình dục lan rộng ở những người đàn ông đồng tính. 83% đàn ông đồng tính được khảo sát ước tính họ đã quan hệ tình dục với 50 bạn tình trở lên trong suốt cuộc đời, 43% ước tính họ đã quan hệ tình dục với 500 bạn tình trở lên; 28% với 1000 bạn tình trở lên . Bell và Weinberg trang 308.” (exodusglobalalliance.org/ishomosexualityhealthyp60.php)
79% đàn ông đồng tính nói rằng hơn một nửa số bạn tình là người xa lạ : “Cuộc khảo sát cho thấy 79% số người trả lời nói rằng hơn một nửa số bạn tình của họ là người lạ. Bảy mươi phần trăm nói rằng hơn một nửa số bạn tình của họ là những người mà họ chỉ quan hệ tình dục một lần . Bell và Weinberg trang 308-309.” (exodusglobalalliance.org/ishomosexualityhealthyp60.php)
Số lượng bạn tình của giới đồng tính dao động từ 101 đến 500 người tình : “Trong nghiên cứu về hồ sơ tình dục của 2.583 người đồng tính lớn tuổi được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Tình dục, Paul Van de Ven và cộng sự phát hiện ra rằng “ phạm vi mô thức cho số lượng bạn tình từng có [của người đồng tính] là 101–500 .” Ngoài ra, 10,2 phần trăm đến 15,7 phần trăm có từ 501 đến 1000 bạn tình. Thêm 10,2 phần trăm đến 15,7 phần trăm báo cáo đã có hơn 1000 bạn tình trong suốt cuộc đời . Paul Van de Ven và cộng sự, “Hồ sơ nhân khẩu học và tình dục so sánh của những người đàn ông đồng tính lớn tuổi năng động,” Tạp chí Nghiên cứu Tình dục 34 (1997): 354.” (exodusglobalalliance.org/ishomosexualityhealthyp60.php)
Số lượng bạn tình trung bình của những người đồng tính nam trong cuộc đời của họ là 30.
Một cuộc khảo sát năm 2016 với hơn 1.000 người LGBTQ do Match thực hiện cho thấy số lượng trung bình của bạn tình suốt đời mà phụ nữ đồng tính nữ báo cáo không khác nhiều so với phụ nữ dị tính. Con số trung bình là khoảng 12 bạn tình, trong khi những người đồng tính nam báo cáo rằng họ đã có tới 30 bạn tình, tính trung bình trong cuộc đời.
Trong một cuộc khảo sát vào năm 2014, 30% nam giới đồng tính cho biết họ có hơn 50 bạn tình.
Một cuộc khảo sát năm 2014 thực hiện hơn 15.000 cuộc phỏng vấn trên khắp nước Mỹ cho thấy những người đồng tính nam có số lượng bạn tình trung bình cao nhất. Chính xác hơn, 30% nam giới đồng tính tự xưng cho biết có hơn 50 bạn tình, trong khi chỉ có 2% phụ nữ đồng tính nữ báo cáo con số tương tự.
Đây là những con số lớn khi xem xét rằng hơn 11 triệu người trên toàn quốc là đồng tính nam, đồng tính nữ hoặc lưỡng tính. Thống kê của năm 2025 có lẽ còn cao hơn nữa.
Báo cáo của chính phủ Việt Nam về tình trạng lây nhiễm HIV trong giới đồng tính, song tính
Vào năm 2012, Viện Nghiên cứu Xã hội ISDS đã tiến hành nghiên cứu đời sống tình dục ở Việt Nam. Họ đã thu thập dữ liệu từ 5.300 người, trong đó có 2.400 nam và 2.900 nữ, tất cả nằm trong độ tuổi từ 18 đến 65 và đến từ 11 tỉnh thành khác nhau. Nghiên cứu chỉ ra rằng một người đàn ông ngoài 30 tuổi có số lượng bạn tình cao nhất, lên đến 200 người.
Tỷ lệ nam quan hệ tình dục đồng giới nhiễm HIV tăng nhanh là một trong những lo ngại lớn tại Việt Nam trong những năm gần đây. Hằng năm có đến 70% trong tổng số trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện trong giới đồng tính và song tính. Ngoài ra, tỷ lệ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng khá cao ở người đồng tính nam (21%). Xác suất lây truyền HIV qua hậu môn theo một nghiên cứu khác gấp từ 16 đến 21 lần so với quan hệ tình dục qua âm đạo.
Báo cáo còn cho biết, những người đồng tính nam nguy cơ tự tử rất cao, hầu hết ở lứa tuổi dưới 25. Trong tổng số nam đồng tính thì đến 21% có ý định tự tử, 12% đã tìm cách tự tử một lần, và gần một nửa trong số này đã tự tử nhiều lần. Người đồng tính nam, đồng tính nữ, song tính và chưa rõ xu hướng tính dục có nguy cơ tự tử gấp 3,4 lần so với người bình thường.
Đức Phanxicô: Việc kết án đồng tính luyến ái đến từ nơi xa xôi. Ngày nay, chẳng hạn, tôi tin rằng có hơn 50 nước kết án nó về mặt pháp lý. Trong số đó, tôi tin rằng trên dưới 10 quốc gia kết án tử hình. Họ không trực tiếp gọi tên đồng tính luyến ái, nhưng nói về những người có quan hệ phản tự nhiên. Họ cố gắng nói điều đó một cách che đậy. Nhưng có những nước có xu hướng mạnh mẽ này, khi đó không phải là nền văn hóa có nó. Tôi tin rằng đó là bất công. Ở đây, tôi tiếp kiến các nhóm người như thế. Tất cả chúng ta đều là con cái của Thiên Chúa. Và Thiên Chúa yêu thương chúng ta trong tình trạng chúng ta là và với sức mạnh mà mỗi người chúng ta đấu tranh cho phẩm giá của mình. Là người đồng tính luyến ái không phải là một tội phạm. Đó không phải là một tội phạm. – « Vâng, nhưng đó là một tội ».
“Hãy nhận lấy Thánh Thần!”; “Anh em tha tội cho ai, thì người ấy được tha; anh em cầm giữ ai, thì người ấy bị cầm giữ!”.
“Thánh Thần là không gian, nơi Thiên Chúa và con người gặp nhau trong tình yêu, cũng là nơi mà mọi chia rẽ được hoà giải và hàn gắn trong Chúa Kitô!” – Von Balthasar.
Kính thưa Anh Chị em,
Lễ Hiện Xuống nhắc chúng ta rằng, “Thánh Thần là không gian” Chúa Giêsu ban tặng cho các tông đồ; và cùng Chúa Thánh Thần, Ngài giao cho họ khả năng tha thứ tội lỗi nhân danh Ngài, nhờ quyền năng Ngài. Một trong những công việc đầu tiên của các ngài là ‘hoà giải’ con người với Thiên Chúa.
Chúa Cha muốn chúng ta được ‘hoà giải’ với Ngài; Chúa Con đã làm cho sự ‘hoà giải’ này nên khả thi; và Chúa Thánh Thần hoàn thành hành động ‘hoà giải’ này. Trọng tâm của món quà cứu rỗi ngày lễ Ngũ Tuần – Thánh Thần – là sự tha thứ tội lỗi của chúng ta và sai đi. Một trong những cách tuyệt vời nhất mà Thánh Thần có thể hoạt động trong cuộc sống chúng ta là thông qua Bí tích Hoà Giải, Ngài thu hút bạn đến với Chúa Cha, giao hoà với Chúa Cha, giúp bạn thấy, hiểu và làm theo ý muốn của Ngài.
Bảy Ơn Thánh Thần là một số cách thức mà Thánh Thần giúp chúng ta trong hành trình theo Chúa Kitô; tuy nhiên, những ơn này sẽ không có hiệu quả nếu chúng ta không nhận được ‘ơn tha thứ’ được ban qua Bí tích Hoà Giải. Đó là hành động đầu tiên và nền tảng nhất của Chúa Thánh Thần để mở ra không gian – cánh cửa – cho mọi ơn khác. Đó là lý do tại sao lần đầu tiên ban Thánh Thần, Chúa Giêsu tập trung vào ‘quyền tha thứ’ tội lỗi nhân danh Ngài. “Khi bạn xưng tội, không phải chỉ là nói với một con người, mà là mở lòng ra cho quyền năng chữa lành của Thánh Thần, Đấng tác động trong Bí tích này!” – Phanxicô.
Một khi chúng ta đã giao hoà với Chúa Cha và bắt đầu sống trong trạng thái ân sủng, Thánh Thần sẽ tiếp tục làm sâu sắc thêm mối quan hệ của chúng ta với Ngài và ban sự trợ giúp trong suốt hành trình Kitô giáo. Chính những ân huệ Thánh Thần sẽ giúp chúng ta vững vàng tiến về phía trước trong đức tin và tình yêu với sự cam kết không lay chuyển. Thái độ ngoan nguỳ trong trường học của Ngài giúp chúng ta tha thứ, yêu thương người lân cận; “Ngài là Thầy dạy nội tâm của các linh hồn, là Đấng thúc đẩy sự tha thứ và hoà giải cả trong những hoàn cảnh tưởng như không thể!” – Gioan Phaolô II.
Anh Chị em,
“Hãy nhận lấy Thánh Thần!”. Mừng kính lễ Chúa Thánh Thần, chúng ta suy ngẫm về quyền năng biến đổi của Ngài. Nếu bạn muốn mở lòng đón nhận sự tuôn đổ trọn vẹn của Chúa Thánh Linh trong cuộc sống và đón nhận nhiều ân sủng cần thiết cho hành trình đức tin, hãy bắt đầu với ân sủng cơ bản nhất – ơn tha thứ qua Bí tích Hoà Giải. Hãy ngẫm nghĩ những lời Chúa Giêsu nói hôm nay và biết rằng, bằng cách trao phó ân sủng tha thứ tội lỗi nhân danh Ngài cho các Linh mục đầu tiên, Ngài kêu gọi bạn và tôi đón nhận ân sủng đó. Chúa Thánh Thần muốn bạn được tẩy sạch mọi tội lỗi. Hãy để Ngài làm như vậy và bạn sẽ ngạc nhiên trước tất cả những ân sủng tiếp theo!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa Thánh Thần, giúp con can đảm vượt qua những gì ‘tưởng như không thể’ khởi đi từ việc biết mình được tha thứ – qua Bí tích Hoà Giải!”, Amen.
Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em. Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an ( Ga 20,19-23)
19 Vào chiều ngày thứ nhất trong tuần, nơi các môn đệ ở, các cửa đều đóng kín, vì các ông sợ người Do-thái. Đức Giê-su đến, đứng giữa các ông và nói : “Bình an cho anh em !” 20 Nói xong, Người cho các ông xem tay và cạnh sườn. Các môn đệ vui mừng vì được thấy Chúa. 21 Người lại nói với các ông : “Bình an cho anh em ! Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em.” 22 Nói xong, Người thổi hơi vào các ông và bảo : “Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần. 23 Anh em tha tội cho ai, thì người ấy được tha ; anh em cầm giữ ai, thì người ấy bị cầm giữ.”
SANTA ANA, California (NV) – Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ vừa chính thức truy tố hai người Việt Nam bị tố cáo hối lộ ông Andrew Đỗ, cựu giám sát viên Orange County, để có các hợp đồng trị giá khoảng $12 triệu tiền COVID-19, rồi lấy số tiền này làm một số việc cá nhân khác, trong đó có mua một số bất động sản.
Thông cáo báo chí của cơ quan nêu trên đưa ra hôm Thứ Sáu, 6 Tháng Sáu, cho biết hai người bị truy tố là ông Peter Phạm, 65 tuổi, cư dân Garden Grove, và là sáng lập viên tổ chức Viet America Society (VAS), và bà Nguyễn Thanh Hương, 61 tuổi, cư dân Santa Ana, và là tổng giám đốc tổ chức Hand to Hand Relief Organization (H2H).
Ông Peter Phạm, sáng lập viên Viet America Society, người đang tại đào và bị Bộ Tư Pháp Mỹ truy tố hối lộ cựu Giám Sát Viên Andrew Đỗ. (Hình: Cắt từ YouTube Supervisor Andrew Do)
Ông Peter Phạm hiện bị coi là tại đào.
Còn bà Hương sẽ trình diện tòa án liên bang ở Santa Ana vào ngày Thứ Hai, 9 Tháng Sáu, cùng ngày và cùng tòa nhà mà ông Andrew Đỗ sẽ bị tuyên án vì tội nhận hối lộ.
Ông Andrew Đỗ nhận tội hồi Tháng Mười, 2024, và Thứ Hai tới có thể bị tối đa năm năm tù.
Theo Bộ Tư Pháp, ông Peter Phạm bị truy tố một tội rửa tiền, một tội âm mưu rửa tiền, sáu tội rửa tiền bất hợp pháp, sáu tội giấu tiền để rửa tiền, và một tội hối lộ.
Bà Nguyễn Thanh Hương bị truy tố một tội âm mưu rửa tiền, một tội rửa tiền, và một tội giấu tiền để rửa tiền.
“Hai người này bị truy tố tội âm mưu hối lộ một chính trị gia tham nhũng để bỏ tiền vào túi riêng trong khi đất nước đang bị đại dịch COVID-19 hoành hành,” công tố viên Bill Essayli của Bộ Tư Pháp Mỹ nói. “Văn phòng tôi và các cơ quan công lực đối tác sẽ tiếp tục truy tố các cá nhân ăn cắp tiền trợ cấp của chính phủ dự định sử dụng giúp những người bị cơn đại dịch lớn nhất trong thế kỷ ảnh hưởng.”
Ông Peter Phạm (trái) và ông Andrew Đỗ. (Hình: Cắt từ YouTube Supervisor Andrew Do)
Ông Todd Spitzer, chánh biện lý Orange County, được trích lời nói: “Âm mưu này được thực hiện qua một loạt những dối trá, phản bội, và lòng tham không đáy. Truy tố của Bộ Tư Pháp hôm nay là một bước quan trọng để quy trách nhiệm – và trừng phạt – đối với những người sử dụng quỹ COVID-19 của Orange County như là máy rút tiền của cá nhân họ – và lấy lại số tiền này cho những người đáng lẽ được hưởng – đó là cộng đồng, nơi mà số tiền này được cung cấp ban đầu.”
Theo hồ sơ truy tố, ông Peter Phạm là bạn và cộng sự của ông Andrew Đỗ, 62 tuổi, cư dân Santa Ana, người từng làm giám sát viên Orange County từ năm 2015 đến khi từ chức vào Tháng Mười, 2024. Trong vai trò giám sát viên, ông Andrew Đỗ là một trong năm thành viên Hội Đồng Giám Sát Orange County quản trị một ngân sách hơn $9 tỷ.
Từ Tháng Sáu, 2020 đến Tháng Mười, 2024, ông Andrew Đỗ sử dụng lá phiếu của mình trong Hội Đồng Giám Sát để có hàng triệu đô la tiền được chia cho Địa Hạt 1 mà ông đại diện và được tùy tiện quyết định. Tuy nhiên, ông “rót” số tiền này cho ông Peter Phạm và bà Nguyễn Thanh Hương, theo hồ sơ truy tố.
Ví dụ, vào Tháng Sáu, 2020, ông Andrew Đỗ bỏ phiếu chuẩn thuận một ngân sách, trong đó có $5 triệu tiền COVID-19 sử dụng cho chương trình cung cấp thức ăn cho người cao niên và người nghèo. Ông Andrew Đỗ trích ra $1 triệu cho chương trình cung cấp thức ăn trong Địa Hạt 1. Tám ngày sau cuộc bỏ phiếu đó, ông Peter Phạm sáng lập VAS, có văn phòng ở Huntington Beach.
Một cơ sở của tổ chức Hand to Hand Relief Organization ở vùng Little Saigon. (Hình minh họa: Facebook Hand to Hand Relief Organization)
Ông Peter Phạm, qua VAS, và bà Hương, qua H2H, có văn phòng ở Garden Grove, ký nhiều hợp đồng với Orange County. Trong các hợp đồng này, VAS và H2H nói dối rằng họ sẽ trả các khoản tiền còn lại cho quận hạt nếu không chi tiêu đúng theo hợp đồng. Trong mỗi hợp đồng, VAS và H2H đều nói dối rằng tất cả tiền sẽ được chi đúng mục đích.
Đề bù cho sự hối lộ của ông Peter Phạm, qua hình thức đưa tiền cho hai cô con gái của mình là Ilene Đỗ và Rhiannon Đỗ, ông Andrew Đỗ vận dụng chức vụ giám sát viên của mình “bơm” VAS và H2H lên, để nhân viên quận hạt chuẩn thuận các hợp đồng với hai tổ chức này.
Ông Andrew Đỗ và nhân viên của ông – bao gồm cả chánh văn phòng của ông – điều chỉnh các điều khoản trong hợp đồng để có lợi cho ông Peter Phạm và bà Nguyễn Thanh Hương. Nhờ ảnh hưởng của ông Andrew Đỗ và nhân viên của ông, mà quận hạt chuyển tiền cho ông Peter Phạm và bà Nguyễn Thanh Hương.
Sau khi có số tiền do quận hạt đưa, ông Peter Phạm và bà Nguyễn Thanh Hương chuyển gần như toàn bộ vào các công ty mà họ kiểm soát. Sau đó, họ dùng tiền này trả các chi phí cá nhân như tiền nhà, tiền nợ của các doanh nghiệp khác của họ, và đầu tư, bằng cách mua bất động sản. Hai người này sử dụng tiền của quận hạt hối lộ ông Andrew Đỗ bằng cách chuyển qua hai cô con gái.
Cô Rhiannon Đỗ (bìa trái) và cô Ilene Đỗ (bìa phải) hai người con gái “nhận tiền hối lộ” giùm ông Andrew Đỗ (thứ hai từ phải). Người còn lại trong hình là Chánh Án Cheri Phạm, vợ ông Andrew Đỗ. (Hình: Facebook Supervisor Andrew Do)
Ông Peter Phạm còn chi một cách trá hình cho người vợ tương lai của chánh văn phòng của ông Andrew Đỗ bằng cách trả tiền tư vấn cho VAS.
Khi bị yêu cầu nộp các hóa đơn cho quận hạt, để biết số tiền đã được chi tiêu như thế nào, ông Peter Phạm và bà Nguyễn Thanh Hương nộp hóa đơn giả mạo, nói rằng đã chi tiêu hết số tiền đúng theo quy định của hợp đồng.
Để che giấu nguồn tiền này, ông Peter Phạm và một cộng sự nói quận hạt viết chi phiếu cho công ty tên là D Air Conditioning Co. LLC ở Westminster. Sau đó, công ty này viết chi phiếu cho ông Peter Phạm, cộng sự của ông Peter Phạm, và một trong hai cô con gái của ông Andrew Đỗ.
Tổng cộng, ông Peter Phạm và bà Nguyễn Thanh Hương thu gom một cách bất hợp pháp khoảng $12 triệu tiền của Orange County qua âm mưu này.
Hồ sơ truy tố bao gồm các tố cáo một bị cáo phạm tội hình sự.
Theo Bộ Tư Pháp, cho tới nay, tất cả bị cáo đều bị coi là vô tội cho tới khi được chứng minh có tội mà không có một hoài nghi nào.
Nếu bị kết tội, hai người Việt Nam này có thể bị tù tối đa 20 năm trong nhà tù liên bang. Riêng ông Peter Phạm có thể bị 10 năm tù vì tội hối lộ. (Đ.D.)
