Sửa đổi Hiến Pháp Việt Nam : Human Rights Watch tiếc một “cơ hội bị bỏ lỡ”

Trọng Nghĩa

RFI

Năm ngày sau khi bản Hiến pháp sửa đổi của Việt Nam được Quốc hội thông qua, vào hôm nay, 03/12/2013, tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế Human Rights Watch, trụ sở tại New York, đã cho rằng Việt Nam đã thất bại trong việc đáp ứng các nguyện vọng thay đổi và cải cách của người dân. Theo HRW, đây là một cơ hội bị bỏ lỡ về việc cải thiện nhân quyền, và Việt Nam, trong tư cách là một thành viên mới của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã không tuân thủ cam kết của mình.

Trong một bản thông cáo báo chí, Human Rights Watch đã nhắc lại rằng khi quá trình sửa đổi bắt đầu được khởi động vào ngày 02/01/2013, chính phủ và Quốc hội Việt Nam đã kêu gọi quần chúng góp ý cho việc điều chỉnh Hiến pháp. Hàng trăm hàng ngàn người đã trả lời, thể hiện một sự tham gia chưa từng thấy của người dân vào một tiến trình cải cách pháp lý tại Việt Nam.

Theo HRW, nhiều ý kiến ​​đã phê phán Đảng Cộng sản đang cầm quyền tại Việt Nam, với một số lượng lớn lời kêu gọi chấm dứt chế độ độc đảng và tổ chức những cuộc bầu cử đích thực theo định kỳ. Vào ngày 22/11 vừa qua, Human Rights Watch đã gửi thư đến Quốc hội Việt Nam để hối thúc định chế này chấp nhận các đề nghị sửa đổi để phát huy và bảo vệ các quyền căn bản.

Tuy nhiên, theo nhận định của ông Brad Adams, giám đốc khu vực châu Á của Human Rights Watch : « Cho dù các đề nghị sửa đổi đã được tranh luận sôi nổi, phe cứng rắn đã thắng thế và Hiến pháp mới đã siết chặt quyền của đảng cầm quyền ». Ông Adams đã tỏ ý rất tiếc trước sự kiện : « Thay vì đáp ứng nguyện vọng của số đông và các cam kết quốc tế về nhân quyền, Việt Nam tiếp tục là một Nhà nước độc đảng với một Hiến pháp cho phép chính quyền hạn chế các quyền cơ bản dựa trên các căn cứ mơ hồ, mỗi khi mà điều đó phù hợp với họ ».

Trong thông cáo của mình, Human Rights Watch còn kêu gọi các nhà tài trợ và các đối tác phát triển của gia tăng nỗ lực để yêu cầu chính quyền Việt Nam cải cách hiến pháp và hệ thống pháp lý để bảo vệ các quyền cơ bản của người dân, chẳng hạn như quyền tự do ngôn luận và lập hội.

GIÁM MỤC JEAN CASSAIGNE
MỘT NGƯỜI PHÁP MANG TRÁI TIM VIỆT

Trích EPHATA 588

Ra khơi để truyền giáo

Năm 1914, chiến tranh Pháp-Đức bùng nổ, Jean phải đầu quân tham chiến, đến năm 1918 được thưởng huy chương Anh Dũng Bội Tinh và từ chối mọi đề nghị hôn nhân. Năm 1920, Jean từ bỏ mọi vướng mắc thế sự, dâng hiến cuộc đời tại Chủng Viện Thừa Sai Hải Ngoại Paris ( Missionnaires Étrangères de Paris – MEP ) để nối gót các Thừa Sai đã ra đi vì Chúa. Năm 1925, ông thụ phong Linh Mục. Năm 1926, khi có tên trên danh sách 8 vị Thừa Sai được cử đi các nước Viễn Đông: Ấn Độ, Trung Hoa, Nhật Bản, Lào, Linh Mục Cassaigne đã chọn Việt Nam, đất nước thân yêu của Giám Mục Đắc Lộ ( Alexandre de Rhodes ) để dừng chân.

Theo tài liệu của bác sĩ Gerard Chapuis, một người Pháp gốc Việt ngày 5.5.1926, tàu cập bến Sàigòn, cha Cassaigne được dưa về Cái Mơn học tiếng Việt, chọn tên tiếng Việt là Gioan Sanh. Sau đó, ông được Giám Mục Địa Phận Sàigòn Dumortier cử đến vùng rừng núi Di Linh, noi có nhiều người K’Ho. Lúc này bệnh phong đang hoành hành nơi đây. Một lần, cha Gioan đi tìm thăm bệnh nhân, gặp rất nhiều người bệnh nặng, thân xác héo tàn; từ đó ông quyết tâm dựng một mái nhà để chăm sóc những người bất hạnh này. Ông kêu gọi các bệnh nhân từ trong rừng đến đây cùng chung sống. Với sự hỗ trợ của nhiều người quen, ông mở được một nhà phát thuốc, băng bó, chữa trị cho các bệnh nhân. Lần ấy, ông cũng bị bệnh sốt rét rừng hành hạ, phải về Pháp chữa trị trong 9 tháng.

Ngày trở lại Di Linh, công việc ngày càng nhiều, làng phong thêm con cháu, ông kêu gọi các Nữ Tu Nữ Tử Bác Ái Vinh Sơn giúp ông chia sẻ số phận bạc bẽo của các bệnh nhân phong và ba Nữ Tu đã hết lòng cùng ông chăm sóc bệnh nhân. Ông thường khuyên các Nữ Tu trẻ mới tiếp xúc với bệnh nhân “Họ quá đau khổ, đừng làm hay có cử chỉ gì khiến họ đau khổ hay buồn tủi thêm. Họ là những người đáng quý, đáng thương và tha thứ, phải băng bó cả hai vết thương cùng một lúc, thể xác và tinh thần”.

Ông kể lại rằng, ngày đầu mới băng vết thương cho người cùi, vì chưa quen nên ông đã suýt ói mửa. Ông đã chạy vội vào lùm cây bên cạnh, nói là đi đại tiện. Ói xong lau mặt, ông trở ra tiếp tục băng bó. Làm như vậy để cho người cùi bớt tủi hổ vì thấy mình dơ bẩn. Ông rất mực thương yêu bệnh nhân, người giàu có hay nghèo đều đối xử như nhau, không quở mắng hay nặng lời với bất cứ bệnh nhân nào.

Một hôm vào dịp Tết, có hai anh say rượu đánh nhau, ông đến can, nhưng bị một anh xô té. Ông đứng dậy, cười tươi vỗ vai anh ta không chút giận hờn. Sợ rằng các Nữ Tu biết sẽ quở trách anh ta, ông đã giữ kín chuyện này. Sau này, có người kể lại cho một Nữ Tu. Sơ đã hỏi ông và ông trả lời: “Đâu có gì đáng trách với người bệnh hoạn tật nguyền. Con đừng để ý nữa. Cha muốn vậy. Tội cho cả cha lẫn họ.”

Lần khác, một bệnh nhân bị một Nữ Tu quở trách nặng lời vì đã phạm lỗi. Cha Cassaigne nghe thấy, liền lên tiếng trách sơ trước mặt bệnh nhân. Sau đó ông đi tìm xin lỗi sơ và nói: “Hôm qua cha trách con, cốt ý để cho bệnh nhân đừng tủi, mặc dầu con đã làm phải. Cha đến xin con đừng buồn. Chúng ta không thể làm Chúa Giêsu buồn thì cũng đừng làm cho người cùi buồn. Vì họ là con Chúa, là hình ảnh Chúa Cứu Thế đau khổ trên thập giá”. Ba Nữ Tu người Việt tận tụy, trở thành cánh tay đắc lực giúp ông điều hành làng phong là các sơ Céleste Joséphine và Angélique. Cha Cassaigne hay nói với các Nữ Tu: “Cha là người Pháp, nhưng có trái tim Việt Nam”.

Ngày 24.12.1945, cha Cassaigne đột ngột được tin Tòa Thánh Roma bổ nhiệm ông làm Giám Mục Giáo Phận Sàigòn nên đành phải từ biệt những con người bệnh tật và mảnh đất ông yêu thương nhất. Thế rồi, như một định mệnh, ngày 26.3.1943. Ông đọc phiếu kết quả xét nghiệm xác nhận ông bị nhiễm vi trùng Hansen ( bệnh phong ). Ông cười nói: “Đây là quà mừng lễ quan thầy của tôi”. Ông nói với những người đang lo lắng ở xung quanh: “Không phải bị mà là được về Di Linh với đoàn con ! Có đau mới hiểu người đau và biết thương họ nhiều hơn”.

Sau khi gửi thư cho Đức Khâm Sứ Tòa Thánh tại Việt Nam và Tổng Quyền Hội Thừa Sai Paris xin từ chức trở về Di Linh, đến năm 1954, cha Cassaigne được toại nguyện “hồi hương” về Di Linh. Năm 1970, các bệnh cũ của ông trở nặng, sốt rét, cột sống bị gặm nhấm và đau dạ dày. Cuối tháng 10 năm 1971, xương dùi của ông bị gãy và ông không rời khỏi giường được nữa. Nhiều người muốn đưa ông về Pháp chữa trị, nhưng ông đã từ chối: “Tôi là người Pháp nhưng trái tim tôi là của người Việt Nam. Tôi muốn sống trong đau khổ và chết nơi đây. Việt Nam là quê hương của tôi”. Cha Cassaigne qua đời vào ngày 30 tháng 10 năm 1973. Ông được an táng cạnh Nhà Thờ, gần tháp chuông, giữa đàn con đáng thương của mình, đúng theo nguyện vọng sâu xa của ông.

Trong quyển sách “Lạc Quan Trên Miền Thượng” viết về cha Cassaigne, cha Giuse Phùng Thanh Quang đã kể lại chi tiết cuộc đời và công việc phục vụ của ông. Trong phần kết, cha Giuse đã viết: “Những ai được may mắn sống gần gũi với Đức Cha đều thường được dịp nghe Ngài nói: “Đời tôi chỉ có 3 ước nguyện: Tôi ao ước được đau khổ vì Chúa và vì người anh em – Tôi ao ước được đau khổ như vậy lâu dài, suốt đời và được vững long chịu đựng – Tôi ao ước được an nghỉ giữa bầy con cái phong cùi của tôi”.

Bác sĩ Gérard Chapuis cho biết thêm: từ năm 1972, ở cuối Nhà Thờ Đức Mẹ Fatima Bình Triệu, Người ta thấy có bức tượng một Giám Mục tay trái cầm Thánh Giá, tay phải ôm ngang vai một người cùi, dưới chân trái có một em bé khỏe mạnh, cả 3 đầu ngước mắt lên trời cao. Dưới bệ tượng có ghi: Đức Cha Gioan Cassaigne. Ngày nay, bức tượng không còn nữa, nhưng trên bức tường ngoài hiên của Nhà Thờ, có gắn nhiều bảng ghi: “Tạ ơn Đức Giám Mục Gioan Sanh”. Điều đó chứng tỏ Gioan Cassaigne Sanh vẫn còn sống mãi trong long người Việt. Nếu một hòn đảo xa xôi ngàn trùng như Molokai đã hãnh diện vì có cha Damien Tông Đồ Người Hủi thì Giáo Dân nước Việt lại càng hãnh diện hơn vì có một Đức Cha Gioan Sanh phong cùi, tôi tớ của người hủi.

Trên thực tế, từ ngày 11.4.1929, làng phong được chính thức công nhận và được trợ cấp. Ngay từ những ngày đầu, số người bị bệnh phong tập trưng đã lên đến 21 người. Đến thàng 4 năm 1931, làng có một nhà nguyện nhỏ làm nơi cầu nguyện và Thánh Lễ đầu tiên được cử hành ngày 15.3.1936. Sang năm sau, làng được dời lên đồi ( chỗ hiện nay ) có kỹ sư người Pháp vẽ kiểu cho cả Nhà Thờ và tháp chuông. Ngày 22.5.1952, nhằm lễ Thăng Thiên, khánh thành làng phong mới.

TRẦN TRUNG SÁNG, báo KIẾN THỨC NGÀY NAY

Cậu bé mồ côi ăn ốc bươu vàng thay cơm

(Dân trí)- Loại ốc bươu vàng người ta thường bắt để vứt đi hoặc mang về cho gà, vịt ăn. Nhưng với ông bà Lim và đứa cháu nhỏ mồ côi, lâu nay đó lại là nguồn thức ăn chính trong các bữa cơm gia đình.

Về thôn Tăng Cấu, xã Đồng Thái, huyện Ba Vì, Hà Nội hỏi ông Lim “ốc” ai cũng biết. Sở dĩ ông có biệt danh ấy là bởi ngày nào cũng vậy, không kể trời nắng hay trời mưa, người ta đều thấy ông lăn lộn khắp các ao hồ hay đồng ruộng để bắt ốc bươu vàng về ăn. Những hôm bắt được nhiều, ông còn kiếm được chút ít tiền nhờ việc mang bán lại cho những nhà chăn nuôi gia cầm ở quanh đó.

Ông Lim và đứa cháu nhỏ ngày ngày lặn lội ở các cánh đồng bắt ốc bươu vàng.

Cuộc sống của vợ chồng ông bà Lim vào hệ “khổ nhất vùng” bởi cả hai người con trai đều qua đời, một vì bệnh não, một vì tai nạn lao động. Nhớ lại quãng thời gian đó, ông Lim vẫn không khỏi rùng mình, sợ hãi: “Năm 2008, con trai út của tôi là Phùng Văn Vinh qua đời vì bệnh não. Đến tháng 06/2009, con trai thứ của tôi là Phùng Văn Hưng cũng qua đời vì tai nạn lao động khi đang đi làm thuê ở Hà Nội. Vợ nó ở nhà quanh năm chỉ bám vào đồng ruộng nên chẳng có đồng nào lo ma chay cho chồng nên tôi đã đứng lên vay lãi của người ta mấy chục triệu đến nay chưa trả được”.

Bố mất vì tai nạn, mẹ bỏ đi để lại cậu bé Việt ở với ông bà nội trong cảnh nghèo túng.

Con mất, cả hai ông bà vẫn chưa hết bàng hoàng thì cô con dâu lại bỏ đi không lâu sau đó để lại đứa cháu nhỏ lúc đó đang học lớp mẫu giáo lớn. Không hiểu chuyện gì đã xảy ra, cậu bé Việt suốt ngày hỏi ông sao mẹ đi đâu không thấy về khiến “hai cái thân già” chỉ biết im lặng mà gạt nước mắt.

Ông Lim còn cho biết thêm những hôm trời mưa to, cháu hay giật mình không ngủ được, lại ôm ông mà gặng hỏi: “Bao giờ mẹ sẽ về” khiến ông nghẹn cứng lưỡi không trả lời được. Bố thằng bé không còn, nay mẹ lại bỏ đi nốt, thành ra suốt ngày chỉ có một mình cháu lầm lũi nhìn đến tội.

Ngoài giờ đi học, Việt thường ra đồng bắt ốc cùng với ông.

Em thường lấy mảnh gạch vỡ đập vỏ ốc để lấy ruột chế món ăn với cơm.

Cuộc sống vất vả, khó khăn là thế, bà nội của Việt là Chu Thị Hoạch (65 tuổi) lại đổ bệnh nên nằm liệt giường bao nhiêu năm nay, không đi lại được. Ở lưng của bà còn nổi lên một khối u lớn khiến những cơn đau nhứt cứ liên miên không ngớt .

Vợ bệnh, cháu thơ, bản thân ông Lim không còn cách nào khác để duy trì cuộc sống nên hàng ngày phải lăn lộn ở khắp các cánh đồng để mò ốc thay thức ăn. Thứ ốc mềm mềm, nhơn nhớt ban đầu thằng bé Việt cũng “kinh lắm” nhưng lâu dần thành quen nên ăn với cơm một cách ngon lành. Vừa dùng một mảnh gạch vỡ đập vỏ ốc, em vừa toe toét cười khoe: “Ốc của ông đi bắt được ăn cũng ngon lắm cô ạ. Cháu có thể ăn cả ngày được mà không chán ạ”.

Bà nội ốm nằm liệt giường nhiều năm nay nên không giúp được việc gì cho hai ông cháu.

Thương bà nội nhưng Việt còn quá nhỏ không thể làm được gì ngoài việc ngồi quạt cho bà khi trời nóng.

Nghe thằng bé nói, ông Lim dường như “xấu hổ” nên quay mặt vào phía trong. Đôi mắt già nua, nhăn nheo bắt đầu hoe đỏ và cái ánh nhìn tồi tội của một người ông không thể lo được đủ đầy cái ăn cho cháu. Bản thân ông cũng muốn lắm có được miếng thịt, miếng cá cho Việt nhưng không có tiền mua nên ông đành chịu, phải bắt ốc ăn qua ngày. Ngay cả bà Hoạch, ốm đau liên miên nhưng cũng không có gì ngoài bữa cơm độn ốc bao năm nay.

Thương Việt, bản thân ông Lim chỉ biết cố gắng chăm chỉ đi bắt ốc kiếm cái ăn và chút tiền bán được để mua sách vở cho cháu.

Hiện tại cậu bé Việt đã làm học sinh lớp 4 trường Tiểu học Đồng Thái với sức học khá và đặc biệt em rất ngoan. Ngoài những buổi đến trường, em vẫn thường theo ông đi bắt ốc ở các cánh đồng nên gần như lúc nào người ta cũng nhìn thấy cậu bé với bộ dạng lấm lem, áo quần sộc xệch và rách bẩn. Ấy thế nhưng khi được hỏi, Việt vui lắm, em khoe: “Cháu đi cầm xô cho ông, có lúc cũng bắt được cả ốc nữa để ông được về nhà sớm chứ nhiều hôm tối mò rồi ông vẫn còn chưa về nhà”.

Nỗi lo đứa cháu thơ thất học luôn thường trực trong suy nghĩ của ông Lim khiến ông sợ hãi.

Lời nói thật thà của đứa cháu nhỏ khiến ông Lim không cầm lòng được, lấy tay quệt ngang dòng nước mắt. Nhìn cháu, ông lại ngước lên bàn thờ nhìn di ảnh đứa con xấu số mà bật khóc: “Tôi già rồi, cũng không mong ước điều gì cả, chỉ mong sao lo được cho Việt ăn học thành người để cháu đỡ thiệt thòi. Thằng bé mất bố rồi, mẹ cũng bỏ nó đi mất, rồi sẽ đến lúc tôi và bà nó về với đất, không biết lúc đó cháu sẽ ra sao nữa?