Sinh viên học hầu đồng ngay giữa thủ đô

nguồn: infonet.vn

Để cho sinh viên ngành văn hoá có cái nhìn đa diện về nghi lễ hầu đồng, trường Đại học Văn hoá Hà Nội đã đưa nội dung liên quan đến hầu đồng vào trong chương trình giảng dạy.

Một buổi hầu đồng

Phóng viên đã có buổi trao đổi với Thạc sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai – Khoa Văn hoá học (ĐH Văn hoá Hà Nội) về vấn đề này.

Theo Thạc sỹ Nguyễn Thị Thanh Mai, hiện nay, có 3 tín ngưỡng tiêu biểu nhất, đó là thờ cúng tổ tiên – đây là đại diện cho giá trị về cội nguồn; thờ cúng Thành hoàng – đại diện cho tính gắn kết cộng đồng và thờ Mẫu là tín ngưỡng tiêu biểu, đề cao người phụ nữ. Đặc biệt đây là tín ngưỡng có sự hồi sinh rất lớn, được rất nhiều người quan tâm và hiện đang được diễn ra rất sôi nổi.

Trong quá trình giảng dạy, riêng nội dung liên quan đến thờ Mẫu được rất nhiều sinh viên quan tâm, tỏ ra háo hức khi được học môn học này, đặt biệt là nghi lễ lên đồng. Các bạn sinh viên rất muốn nghe nội dung này bởi lên đồng là nghi lễ rất đặc trưng của thờ Mẫu, trong khi đó ở những nơi các em sinh viên sinh sống (nhất là đa phần ở miền Bắc) nên rất nhiều các em biết về nghi lễ lên đồng, đã từng xem nhiều buổi lễ lên đồng, tuy nhiên, không phải em nào cũng hiểu hết về nghi lễ lên đồng, hầu đồng, không hiểu vì sao nó lại như thế.

Bên cạnh đó, các phương tiện thông tin đại chúng hiện nay nói về nghi lễ hầu đồng khá nhiều nên khi giảng đến nội dung này, tất cả các em sinh viên đều tỏ ra hào hứng, quan tâm tới hầu đồng. Chính vì vậy, chúng tôi đã đưa nội dung này vào giảng dạy cho các em hiểu vì sao lại phải đưa môn này vào giảng dạy, đi vào giới thiệu lịch sử hình thành và phát triển của thờ Mẫu, tại sao lại từ thờ nữ thần đến thờ Mẫu thần, thờ Mẫu tam phủ, tứ phủ…

Qua chương trình học, chúng tôi muốn cung cấp cho các em kiến thức để nhận diện được các vấn đề liên quan đến thờ Mẫu, hầu đồng để hiểu cho đúng.

Môn học này được đánh giá rất quan trọng nên ngay từ năm thứ 2, các bạn sinh viên trường ĐH Văn hoá (trừ 2 khoa Thư viện và Phát hành) phải học những nội dung liên quan đến thờ Mẫu, hầu đồng.

“Riêng đối với nghi lễ hầu đồng, thông qua những giáo cụ trực quan như bằng hình ảnh, video clip, chúng tôi sẽ hướng dẫn, giảng dạy cho các em sinh viên biết thế nào là nghi lễ hầu đồng, diễn ra như thế nào, có những ai tham gia… Ví dụ như khi xem một buổi hầu đồng, các em sẽ phải biết mình đang xem cái gì, vì sao người ta lại làm như vậy…” – Thạc sỹ Mai chia sẻ.

Thậm chí, trong quá trình giảng dạy, đến tiết học về hầu đồng là một trong những nội dung sôi nổi nhất, được các bạn tham gia nhiệt tình. Một số bạn sinh viên có căn đồng, đã từng đi hầu đồng… khi đến phần này, các bạn đóng góp rất là hay, với nhiều nội dung mang tính thực tế rất cao dựa trên những gì các bạn sinh viên có căn đồng đã trải qua.

Các bạn này đã chia sẻ mình có căn đồng như nào, vì sao, nguyên cớ nào lại đến với điều đấy…, thậm chí các bạn còn hát hầu đồng ngay trên lớp, thể hiện được nghệ thuật diễn xướng.

Tuy nhiên, riêng đối với việc đưa hầu đồng vào giảng day, chúng tôi nhấn mạnh vào yếu tố và giá trị văn hoá; đồng thời chỉ ra những yếu tố tiêu cực trong thờ Mẫu, đặc biệt là trong nghi lễ hầu đồng hiện nay để cho sinh viên có cái nhìn hai chiều, chứ không phải là cái nhìn một chiều, phiến diện.

Nhìn chung sinh viên rất quan tâm đến nội dung này, có một số bạn thắc mắc băn khoăn về các nội dung hầu đồng, nhiều bạn đã làm hẳn công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến hầu đồng…; nhiều bạn sinh viên cũng đã trực tiếp đến tôi để hỏi các vấn đề thắc mắc liên quan đến hầu đồng – điều này chứng tỏ nghi lễ hầu đồng không chỉ được những người già mới quan tâm mà ngay cả những bạn trẻ cũng không thờ ơ với nghi lễ văn hoá đặc sắc này.

Cũng theo Thạc sỹ Thanh Mai, trước đây, nhiều người nhìn nhận hầu đồng là mê tín dị đoan, là xằng bậy, nhưng hiện nay, rất nhiều người tỏ ra quan tâm, nghiên cứu, nhìn nhận ở khía cạnh tích cực, họ đón nhận và coi đây là một nét văn hoá dân gian.

Thậm chí, trong hội diễn văn nghệ ở trường, bên cạnh các tiết mục văn hoá dân gian như hát ở đào, chèo, tuồng… thì các em dành hơn nửa thời gian để tái hiện lại một nghi lễ hầu đồng và được đón nhận một cách tích cực từ phía các bạn sinh viên trong nhà trường.

Theo cá nhân tôi, cần phải nhìn nhận đây là một nét văn hoá cần được bảo tồn và phát huy, tìm hiểu và nhìn từ nhiều góc cạnh, tránh nhìn một cách phiến diện.

Nguồn LĐO

(Lên đồng hay hầu đồng được đem vào chương trình giảng dạy ở trường Đại Học Văn Hoá Hà Nội ?  Có thật không ? Nếu có thì thật là không thể hiểu nổi.)

Lẽ mầu nhiệm của sự chết và ân sủng của Thiên Chúa .

Pt Huỳnh Mai Trác

2/11/2014

Sáng thứ năm, Đức Thánh Cha suy niệm về lẽ mầu nhiệm của sự chết, nói về việc cầu xin Thiên Chúa cho được ba ân huệ như sau : được chết trong Giáo Hội, chết trong niềm hy vọng và lưu lại như một chứng tá của người Kitô hữu .

Bài đọc một kể lại sự chết của vua Davít, sau khi đã cai quản nhân dân của mình và Davít đã chết giữa lòng dân chúng của mình” . Vua Davít thuộc về dân của Chúa . Davít đã phạm trọng tội, mặc dù là tội lỗi nhưng ông không bao giờ xa dân Chúa !”

Ông là người tội lỗi , vâng, nhưng không phải là người phản phúc ! Vâng, đó là một ân sủng : là ở lại đến giây phút cuối cùng với dân Chúa . Cầu xin làm sao để được chết giữa lòng Giáo Hội, ở giữa dân Chúa . Đó là điểm thứ nhất tôi cần nhấn mạnh . Chúng ta cũng vậy, cầu xin được chết tại nhà mình . Chết tại nhà, trong Giáo Hội . Đó là một ân sủng ! (Điều này không thể mua được ! Đó là một ân huệ của Chúa và chính chúng ta phải cầu xin điều ấy !”
“Lạy Chúa, xin cho con được chết tại nhà trong lòng Giáo Hội ! Vâng chúng con là những người tội lỗi ! Nhưng chúng con không phải là những tên phản phúc, không ! hủ hóa hư hỏng , không! Và Giáo Hội là người mẹ làm cho chúng ta trở nên sạch: người mẹ sẽ giặt sạch mọi dơ bẩn của chúng con !” .

Suy niệm thứ hai là vua Davít chết trong bình an, thanh thản và êm dịu ! ra đi về thế giới bên kia với tổ tiên .” Đây cũng là một ân huệ khác : chết trong niềm hy vọng, trong ý thức là thế giới bên kia đang chờ đợi chúng ta ; và bên kia cũng là nhà, là gia đình như vậy chúng ta không còn cô đơn “ . Đó là một ân huệ chúng ta cần phải cầu xin bởi vì chúng ta biết rằng đời sống là một cuộc chiến đấu không ngừng vì quỷ dữ luôn muốn có chiến lợi phẩm .”

“Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu đã nói, vào những giây phút cuối cùng có một cuộc phấn đấu trong tâm hồn và khi Bà nghĩ về tương lai, những gì đang chờ đợi Bà trên trời thì Bà nghe một tiếng nói: “Nhưng đừng quá ngu si, đời sau chỉ là bóng tối đang chờ đợi ngươi . Chỉ là bóng tối và hư không đang chờ đợi ngươi! Đó là lời của quỷ dữ, lời của ma quỷ, chúng không muốn Bà đến với Chúa “.

Chết trong hy vọng và chết trong kỳ vọng vào Thiên Chúa ! Hãy cầu xin Chúa ân huệ này; Nhưng hãy phú thác vào Thiên Chúa ngay từ giờ phút này, trong những công việc nhỏ nhặt hằng ngày cũng như các vấn đề trọng đại khác : luôn luôn ký thác mọi sự trong tay Chúa . Một khi đã có thái độ tin tưởng ký thác thì niềm hy vọng càng lớn lên . Hãy chết trong nhà của mình trong niềm hy vọng “ .

Suy niệm thứ ba là gia nghiệp mà vua Davit đã để lại . Có rất nhiều điều xấu xa về gia nghiệp đó là những chia rẻ trong gia đình “. Tuy vậy vua Davit đã để lại gia sản của 40 năm cai trị đất nước là một dân tộc hùng mạnh và đòan kết .”

“Theo một ngạn ngữ rất phổ biến là những người đàn ông thường ước muốn để lại trong đời sống một đứa con trai, trồng một cây cao và viết một quyển sách : đó là một gia sản quý báu! “ .

Như vậy Đức Thánh Cha hỏi mỗi người tự đặt câu hỏi là “ Phần tôi tôi để lại gia sản gì cho hậu thế? Một gia sản về cuộc sống ? Tôi có nhiều tài sản đến nỗi nhiều người muốn nhận tôi làm cha hay làm mẹ ? Tôi có trồng một cây cao không ? Tôi có để lại sự khôn ngoan cho đời không ? Tôi có viết nên một quyển sách không ?

Vua Davít đã để lại một gia nghiệp cho con trai của ngài : “ Hãy hùng mạnh và chứng tỏ là một vĩ nhân . Hãy giữ luật Chúa, Chúa của ngươi, bằng cách thi hành và tuân theo lề luật của Thiên Chúa !” .

“Gia nghiệp này chính là chứng tá của một Kitô hữu truyền lại cho những người khác . Và chắc chắn đã có nhiều người đã để lại những gia nghiệp đồ sộ ; chúng ta hãy nghĩ đến các Thánh đã sống vững mạnh theo Phúc Âm, và để lại cho chúng ta con đường đi đến sự sống và như một gia sản quý báu .”

Đó là ba điều suy niệm đến trong tâm tư của tôi khi đọc đọan nói về cái chết của vua Davít : hãy cầu xin được chết tại nhà mình trong lòng Giáo Hội, cầu xin được chết trong hy vọng, và cầu được lưu lại một gia sản tốt đẹp, một gia sản nhân bản, một gia sản làm chứng tá cho một đời sống của người Kitô hữu . Ước gì vua Thánh Davít giúp chúng ta có được ba ân huệ trên . (Nguồn Tin : News.va)

TỪ YÊU ĐỒNG LOẠI ĐẾN YÊU KẺ THÙ

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.

CHÚA NHẬT VII THƯỜNG NIÊN NĂM A (23/02/2014)

[Lv 19, 1-2.17-18; 1 Cr 3,16-23; Mt 5,38-48]

I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ

Trong dịp Tết vừa qua, tôi xem nhiều chương trình của đài truyền hình, trong đó có chương trình “XIN CHỮ ĐẦU NĂM” khiến tôi suy nghĩ và bức xúc nhất. Người của Đài hỏi một nhân vật (tôi không nhớ tên) là ông muốn tặng cho Việt Nam “CHỮ GÌ” cho Năm Mới Giáp Ngọ này, thì nhân vật ấy trả lời đó là chữ “NGHĨA”, “TÌNH NGHĨA”, “NGHĨA LỄ” tức mối tương quan tốt đẹp của người này với người kia, của Nhà Nước với nhân dân, của Chính Quyền với các thành phần xã hội (trí thức, tôn giáo, lao động… ), của nước mình với các nước khác….

Tôi rất tâm đắc với câu trả lời của nhân vật trong chương trình, vì tôi cũng thấy đó là điều Việt Nam ta đang rất cần, vì quan hệ của người với người trong xã hội ta càng ngày càng tồi tệ (lừa đảo, gian dối, trọng đồng tiền và ý thức hệ hơn con người). Quan hệ giữa chính quyền và nhiều thành phần dân chúng, nhất là với giới trí thức ngoài đảng, giới tôn giáo, càng ngày càng có hố sâu ngăn cách: chỉ là “bẳng mặt” chứ chưa thật sự “bằng lòng” vì thiếu chân thực và tin tưởng nhau.

Thánh Kinh Ki-tô giáo rất coi trọng các mối tương quan xã hội nên mới dậy người ta phải “yêu mến và quý trọng đồng loại”. Và Chúa Giê-su Ki-tô, Thiên Chúa làm người, còn đòi hỏi nhiều hơn: “hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những người ngược đãi mình.”

Để thực thi giáo huấn cao trọng trên của Ki-tô giáo, mỗi Ki-tô hữu, giáo sĩ, tu sĩ cũng như giáo dân, cần có sức mạnh của Chúa Thánh Thần.

II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH

2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Lv 19, 1-2.17-18): Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình

₁ Đức Chúa phán với ông Mô-sê rằng: ₂ “Hãy nói với toàn thể cộng đồng con cái Ít-ra-en và bảo chúng: Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh.

₁₇ Ngươi không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó. ₁₈ Ngươi không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi. Ngươi phải yêu đồng loại như chính mình. Ta là Đức Chúa.

2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (1 Cr 3,16-23): Tất cả đều thuộc về anhem, mà anh em thuộc về Đức Ki-tô và Đức Ki-tô lại thuộc về Thiên Chúa

₁₆ Thưa anh em, nào anh em chẳng biết rằng anh em là Đền Thờ của Thiên Chúa, và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh em sao? ₁₇ Vậy ai phá huỷ Đền Thờ Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ huỷ diệt kẻ ấy. Vì Đền Thờ Thiên Chúa là nơi thánh, và Đền Thờ ấy chính là anh em.

₁₈ Đừng ai tự lừa dối mình. Nếu trong anh em có ai tự cho mình là khôn ngoan theo thói đời, thì hãy trở nên như điên rồ, để được khôn ngoan thật. ₁₉ Vì sự khôn ngoan đời này là sự điên rồ trước mặt Thiên Chúa, như có lời chép rằng: Chúa bắt được kẻ khôn ngoan bằng chính mưu gian của chúng. ₂₀ Lại có lời rằng: Tư tưởng kẻ khôn ngoan, Chúa đều biết cả: thật chỉ như cơn gió thoảng ngoài.

₂₁ Vậy đừng ai dựa vào phàm nhân mà tự hào. Vì tất cả đều thuộc về anh em;  ₂₂ dù là Phao-lô, hay A-pô-lô, hay Kê-pha, dù cả thế gian này, sự sống, sự chết, hiện tại hay tương lai, tất cả đều thuộc về anh em, ₂₃ mà anh em thuộc về Đức Ki-tô, và Đức Ki-tô lại thuộc về Thiên Chúa.

2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 5,38-48): Hãy yêu kẻ thù

₃₈ Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng:  “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. ₃₉ Còn Thầy, Thầy bảo anh em: đừng chống cự người ác, trái lại, nếu bị ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa. ₄₀ Nếu ai muốn kiện anh để lấy áo trong của anh, thì hãy để cho nó lấy cả áo ngoài. ₄₁ Nếu có người bắt anh đi một dặm, thì hãy đi với người ấy hai dặm. ₄₂ Ai xin, thì hãy cho; ai muốn vay mượn, thì đừng ngoảnh mặt đi.

₄₃ “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Hãy yêu đồng loại và hãy ghét kẻ thù. ₄₄ còn Thầy, Thầy bảo anh em: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi anh em.  ₄₅ Như vậy, anh em mới được trở nên con cái của Cha anh em, Đấng ngự trên trời, vì Người cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính.  ₄₆ Vì nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì anh em nào có công chi ? Ngay cả những người thu thuế cũng chẳng làm như thế sao ? ₄₇ Nếu anh em chỉ chào hỏi anh em mình thôi, thì anh em có làm gì lạ thường đâu? Ngay cả người ngoại cũng chẳng làm như thế sao ? ₄₈ Vậy anh em hãy nên hoàn thiện, như Cha anh em trên trời là Đấng hoàn thiện.

III. KHÁM PHÁ CHÂN DUNG VÀ SỨ ĐIỆP LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH

3.1 Chân Dung của Thiên Chúa (Chúa là ai?)

Trong ba bài Sách Thánh hôm nay chúng ta khám phá Thiên Chúa:

– là Đấng đòi hỏi con cái Ít-ra-en không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, sẽ khỏi mang tội vì nó;  không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.

– là Chúa Giê-su Ki-tô, Ngôi Lời Thiên Chúa, Đấng đã đến trần gian để dậy dỗ các môn đệ sống xứng đáng là con cái Thiên Chúa là Đấng yêu thương hết mọi người. Vì thế các Ki-tô hữu được mời gọi yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ làm hại mình.

– là Chúa Thánh Thần, Đấng ban sức mạnh thần linh cho các Ki-tô hữu để họ vượt lên trên tự nhiên để yêu chính những kẻ thù địch với mình.

3.2 Sứ điệp hay Giáo Huấn của Lời Chúa (Chúa dậy gì hay Chúa muốn chúng ta làm gì?)

Sứ điệp hay Giáo huấn của Lời Chúa hôm nay là các môn đệ Chúa Giê-su Ki-tô phải yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình. Yêu kẻ thù nên phải tha thứ cho họ và giúp họ thoát khỏi cách sống lầm lạc hay làm hại người khác.  Cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình để kẻ ấy được ơn thứ tha và không làm điều bất công, bất chính nữa mà quay về đường ngay nẻo chính của người lương thiện.

IV. SỐNG VỚI CHÚA VÀ THỰC THI SỨ ĐIỆP CỦA NGƯỜI

4.1 Sống với Thiên Chúa là Chúa Cha, Đấng đã dậy chúng ta không được để lòng ghét người anh em, nhưng phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, sẽ khỏi mang tội vì nó; không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.

Sống với Thiên Chúa là Chúa Giê-su Ki-tô, Đấng đã dậy chúng ta phải yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình.

Sống với Thiên Chúa là Chúa Thánh Thần, Đấng soi sáng và ban sức mạnh cho các Ki-tô hữu, để giúp chúng ta thực thi thánh chỉ của Thiên Chúa và của Chúa Giê-su Ki-tô.

4.2 Thực thi  Ý Chúa hay Giáo Huấn của Chúa là yêu kẻ thù và cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình.

V. CẦU NGUYỆN CHO HỘI THÁNH VÀ THẾ GIỚI

[Ghi chú: Lời cầu nguyện giáo dân thường có 4 ý:  ý thứ nhất cầu cho thế giới, ý thứ hai cầu cho Hội Thánh toàn cầu, ý thứ ba cầu cho giáo dân của giáo xứ, ý thứ bốn cầu cho một hạng người đặc biệt nào đó]

5.1 “Không được trả thù, không được oán hận những người thuộc về dân ngươi và phải yêu đồng loại như chính mình.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các dân tộc trên thế giới, nhất là cho dân tộc đang có xung đột, chiến tranh, để  các tầng lớp xã hội rộng lòng thứ tha cho nhau và yêu thương nhau.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

5.2 “Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cách đặc biệt cho Đức Thánh Cha Phan-xi-cô, cho các Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Phó Tế và Tu Sĩ Nam Nữ để các vị ấy nên những vị chân tu, đạo đức thánh thiện như Thiên Chúa mong ước.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

5.3 “Hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi mình.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các Ki-tô hữu thuộc cộng đồng giáo xứ chúng ta, để mọi người nghiêm chỉnh thực hành giáo huấn của Chúa Giê-su Ki-tô.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

5.4 “Phải mạnh dạn quở trách người đồng bào, như thế, ngươi sẽ khỏi mang tội vì nó.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các vị lãnh đạo trong giáo hội cũng như trong xã hội để các vị ấy có đủ dũng cảm mà quở trách và trừng phạt những kẻ  vi phạm luật pháp và đạo đức.

Xướng: Chúng con cầu xin Chúa!

Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!

Giêrônimô Nguyễn Văn Nội.

Màn tuồng vụng ở Genève

• VOA

Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Hà Kim Ngọc đọc diễn văn.

Bùi Tín

10.02.2014

Cuộc sát hạch định kỳ (UPR) về nhân quyền ở Việt Nam vừa diễn ra ở Genève. Chưa bao giờ người Việt Nam ta từ các phía hội tụ ở Genève đông đến thế. Và trước thanh thiên bạch nhật, ngay giữa một trung tâm chính trị-kinh tế-tài chính-du lịch và văn hóa hàng đầu của thế giới, nhà nước CS Việt Nam vừa trình diễn một vở tuồng khá là đông khách xem tối 5/2/2014.

Đội tuồng đến từ Hà Nội gồm có gần 30 nam nữ diễn viên chưa kể cả một ê-kíp phó nhòm quay phim và chụp ảnh khá đồ sộ. Thành viên của đội có đủ mặt đại biểu các ngành liên quan đến nhân quyền: các bộ Ngoại giao, Công an, Tư pháp, Thông tin truyền thông, Lao động…cùng một số các nhà tu hành được lựa chọn kỹ để hết lời ca ngợi chính sách nhân quyền tệ hại rõ ràng của nhà nước CS. Họ mang đến một tập báo cáo dài hơn 20 trang để tuyên đọc một cách long trọng khác thường, và những câu trả lời được viết sẵn cho những câu hỏi được dự đoán trước. Mỗi diễn viên đều học thuộc lòng kịch bản đó của vở tuồng. Được coi là vở tuồng, vì các “diễn viên” có thể có ý kiến riêng không phù hợp với kịch bản vẫn cứ phải nói theo đúng kịch bản, không được đi trệch ra ngoài một ly, do đã được cấp trên, có thể là Bộ Chính trị xét duyệt kỹ.

Gây ấn tượng sớm nhất cho bản báo cáo nói trên của chính phủ VN về nhân quyền là báo Viet Nam Net ở trong nước, đã công bố toàn văn bản báo cáo đó trên mạng với yêu cầu bạn đọc ghi bình luận tức thời ngay bên dưới theo dạng “Comment Like/or Dislike“. Đúng ngày 5/2/2014 VN Net công bố kết quả là chỉ trong ngày đầu, sau 24 giờ phổ biến, đã có 66 ý kiến “thích” và 3329 ý kiến “ không thích”. Sau 48 giờ kết quả là 82 “thích” và 3892 “ không thích”, nghĩa là kịch bản vở tuồng đã bị chê ngay trước khi được trình diễn. Tỷ lệ thật đáng buồn: 1/50, cứ 100 người chỉ có 2 lời khen!

Dư luận thế giới, các đại biểu của Liên Hiệp Quốc chỉ mong Nhà nước VN tỏ ra biết điều, đối xử tử tế hơn đối với nhân dân nước mình về mặt tôn trọng nhân quyền, có đôi chút tiến bộ theo hướng tích cực, nhưng sự thật hiển nhiên là tình hình xấu đi một cách nghiêm trọng, bộ máy công an tỏ ra hung hãn có hệ thống hơn trước, bộ máy tư pháp vẫn xét xử không công khai không theo luật, chỉ theo chỉ thị của đảng CS, công đoàn tự do vẫn bị cấm tuyệt đối, tù nhân chính trị vẫn bị đối xử tàn tệ, báo chí tư nhân vẫn bị cấm ngặt, hàng loạt nhà báo và luật gia bị tù đầy, tra tấn đánh đập, ốm đau hiểm nghèo không được chữa bệnh. Dẫn chứng về mọi mặt không hề thiếu, còn đầy rẫy trên tin tức, phim ảnh và nhân chứng sống. Cã xã hội VN và người nước ngoài đều biết rõ ràng.

Có thể nói màn diễn tuồng ở Genève đã thất bại nặng nề. Nó không đánh lừa được công chúng ở thời đại thông tin cực kỳ nhanh nhạy chuẩn xác. Càng che dấu càng lòi ra sự run sợ trước sự thật đanh thép. Bức ảnh linh mục Lý bị bịt miệng giữa tòa án, bức ảnh anh đảng viên CS Nguyễn Anh Đức bị tên công an đạp dày vào giữa mặt khi quẳng anh lên xe sờ sờ ra đó. Ngay trong dịp Tết Giáp Ngọ này, ai đã cho cấp dưới báo tin chính thức với con trai và cháu nội ông Nguyễn Hữu Cầu – người Tù xuyên thế kỷ – rằng ông sẽ được trả tự do trước Tết sau 38 năm tù đày (chỉ vì những vần thơ chống chế độ độc đảng quan liêu tham nhũng), rồi lại nuốt ngay lời hứa cuội ấy? Còn ai không cho gia đinh anh Đinh Nguyên Kha mang áo ấm vào trong nhà tù cho anh để anh không sao ngủ được vì lạnh giá nằm trên sàn xi măng với chiếc chiếu mỏng, lại không cho đóng cửa số để gió lạnh làm người tù ho suốt đêm, một kiểu tra tấn độc ác? Vậy mà tại Genève họ dám mở mồm ba hoa là họ có thái độ nhân đạo với tù nhân, lại còn dám long trọng khẳng định rằng không có một người tù chính trị nào ở Việt Nam.

Thử hỏi ông bộ trưởng Bộ Ngoại giao và bộ trưởng Bộ Công an: luật sư Cù Huy Hà Vũ có phải là tù chính trị hay tù hình sự? Ông Lê Quốc Quân là tù chính trị hay tù kinh tế ? Các ông lý giải ra sao khi trưng ra tòa chứng cớ những bao cao su rách cũ để gán tội hình sự cho ông Hà Vũ, làm trò cười cho thế giới.

Có những điều nói dối rất lộ liễu trâng tráo không chút e dè. Đại diện bộ thông tin truyền thông ba hoa là cấp thẻ nhà báo cho 17.000 người, nhưng không có một tờ báo nào của tư nhân thì lại dấu kín.

Việc diễn tuồng Nhân quyền ở Genève không những vụng về mà còn dại dột nữa – có thể nói là cực kỳ dại dột. Hơn 20 trang của bản báo cáo thành tích nhân quyền trên giấy trắng mực đen từ nay sẽ là chứng cớ hiển nhiên để buộc tội nhà cầm quyền CS, buộc tội ngành ngoại giao lừa dối, buộc tội ngành công an tàn bạo độc ác vào hàng đầu của thế giới, ngành tư pháp chuyên chà đạp luật pháp theo lệnh các đảng ủy nhưng vẫn leo lẻo là “xử án công khai và chỉ theo luật pháp ngiêm minh”. Bản báo cáo trong tay các chiến sỹ dân chủ và nhân quyền Việt Nam và trong tay các tổ chức Nhân quyền quốc tế từ nay đã là vũ khí đấu tranh sắc bén về mặt pháp lý và công luận, là sợi giây ràng buộc chính quyền VN phải làm đúng theo những điều họ tự khen, hứa hẹn và cam kết .

Cái thế đấu tranh của các chiến sỹ dân chủ và nhân quyền mùa Xuân này đã tạo nên một lực mới, một thế mới. Một thế trận ngoại giao dân chủ và nhân quyền được mở ra, trẻ trung, năng động, phối hợp khá nhịp nhàng trong với ngoài nước. Không có bộ trưởng, thứ trưởng, không có cục này, vụ nọ, không có trụ sở cố định, nhân viên và nhà báo truyền thông dân chủ và nhân quyền thực thi nền ngoại giao nhân dân chiếm thế chủ động trên mặt trận đối ngọai quan trọng này. Anh chị em ta được thế giới dân chủ nể trọng, tin yêu và tiếp sức. Sự thật, chính nghĩa là thế mạnh áp đảo lừa dối và phi nghĩa, khinh dân, hại dân.

Có gì quý hơn là chúng ta có người bạn đồng hành mới, ông Đặng Xương Hùng, một cán bộ cấp Vụ phó của bộ ngoại giao, được đào tạo bài bản, được giao chức vụ quan trọng Lãnh sự VN ở Genève. Trong sự kiện UPR, ông Hùng có vai trò đặc biệt là nhận được sớm bản Báo cáo Nhân quyền từ trước tháng 10/2013 để tuyên truyền, quảng bá, tranh thủ các cán bộ ngoại giao quốc tế luôn có mặt đông đảo ở Genève. Rất có thể chính bản báo cáo đại lừa dối này là giọt nước làm tràn ly, để ông có quyết định hệ trọng nhất trong đời là chào vĩnh biệt đảng CS, từ bỏ chức vụ cao cấp trong ngành ngoại giao vừa có thế vừa béo bở, được không ít người mơ ước.

Đã vậy ông còn lên tiếng chân thành khuyên nhủ các đồng chí cũ của ông hãy trở về với nhân dân mình, đồng bào mình, đừng nhận vai trong vở tuồng nhân quyền rất trâng tráo khó coi, làm thầy cãi cho ma quỷ. Ông Xương còn có thiện chí làm“cố vấn” tự nguyện cho đoàn ngoại giao nhân dân ở ngay Genève. Hành xử chính trị dung cảm của ông lãnh sự chắc chắn làm rung động dữ dội hàng ngũ cao cấp của Bộ Ngoại giao, kể từ bộ trưởng Phạm Bình Minh trở xuống. (Xin nhắc lại thái độ dũng cảm chính trị cuối năm 1990 của ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch – thân sinh ông bộ trưởng hiện tại, khi ông can ngăn Bộ Chính trị chớ chui vào chiếc bẫy chết người của Trung Quốc ở Thành Đô, cũng như trước đó ông dám nhận ông Trần Xuân Bách về Bộ Ngoại giao làm việc, ngay sau khi ông Bách bị khai trừ khỏi Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị, bị mọi người xa lánh).

Mạng Dân Làm Báo ngày 6/2 cho rằng chính quyền CS đã bị 2 cái tát giữa Genève. Một cái tát của đoàn đại biểu xã hội dân sự VN lật mặt giả dối có hệ thống của họ ngay khi họ ngăn cấm không cho nhà báo Phạm Chí Dũng xuất cảnh theo lời mời của Human Rights Watch. Một cái tát nữa từ ngay một quan chức cấp cao trong ngành ngoại giao của họ là ông Đặng Xương Hùng.

Và phải kể thêm một cái tát thứ ba. Ngay tối 5/2, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, các sứ quán Hoa Kỳ ở Genève và Hà Nội ra tuyên bố của Hoa Kỳ nhận xét chính thức về cuộc Kiểm điểm của VN về thực thi Nhân quyền, rất ngắn gọn và súc tích, ghi nhận vài tiến bộ thứ yếu, nhưng tô đậm sự quan ngại và thất vọng. Quan ngại cụ thể về VN vẫn cấm nghiệp đoàn độc lập, vẫn duy trì lao động trẻ em và lao động cưỡng bức. Hoa Kỳ thất vọng (từ này rất nặng về ngoại giao ) trước việc VN ngăn cản xã hội dân sự suốt trong quá trình UPR. Thêm nữa Hoa Kỳ đề xuất, yêu cầu VN nhanh chóng phê chuẩn để thực thi Công ước chống tra tấn, sửa đổi luật an ninh mơ hồ nhằm đàn áp các quyền phổ quát như quyền tự do ngôn luận và quyền tự do lập hội.

Cái tát này đang ngấm. Vì với tuyên bố chính thức này, khó lòng Tổng thống Barack Obama sẽ ghé thăm Việt Nam trong chuyến du hành châu Á được dự định, cũng khó lòng Hoa Kỳ thỏa thuận nhận VN vào khối kinh tế Xuyên Thái Bình Dương TPP, vì ai cũng biết tổng thống Hoa Kỳ gần như nhận đỡ đầu cho nhà báo Điếu Cày, và bản tuyên bố chính thức của Hoa Kỳ lại yêu cầu trả tự do ngay không điều kiện cho tất cả các tù nhân chính trị, và nhắc đến 4 tên người mà Hoa Kỳ đặc biệt quan tâm.

Không nên bi quan nản chí khi thấy không có quyết định gì hệ trọng ở Genève. Cũng không nên cho rằng tại đây không có người thắng kẻ thua. Ai nấy ra về, mọi sự vẫn như cũ. Hòa cả làng. Mỗi bên tự cho là bên ta thắng cuộc.

Hãy khách quan xem xét những sự thật. Đã bao giờ đại biểu xã hội dân sự đến được Genève đông đảo đến thế, tiếp xúc với thế giới rộng rãi đến thế, với những con người, nhân chứng, vật chứng, tài liệu chân thực phong phú đến vậy.

Bản báo cáo ngụy biện bị ngay dư luận trong nước phủ định với tỷ lệ 2/100 tán thành và 98/100 bác bỏ. Bản báo cáo ấy trở thành vũ khí tố cáo rất sắc bén từ nay về sau cho các chiến sỹ dân chủ, cho các tổ chức nhân quyền quốc tế hài tội một chính quyền chuyên dối trá, nói một đằng làm một nẻo. Bản tố cáo chỉ được chính quyền Trung Quốc và Cuba xoa đầu khen, bị Hoa Kỳ lắc đầu, thất vọng sâu sắc để ra Tuyên bố chính thức ngay sau đó vài giờ, ngay tối 5/2.

Sau cuộc ra quân ở Genève, các chiến sỹ dân chủ và nhân quyền có thêm tự tin và kinh nghiệm, mở đầu năm Giáp Ngọ với khí thế tấn công, được thế giới dân chủ phối hợp nhịp nhàng, chưa có năm nào vui mừng như năm nay.

Đội tuồng nhân quyền của một chính quyền có hạnh kiểm cực xấu về thực thi dân chủ và nhân quyền đã bị dư luận phủ định từ trong nước càng bị bịt mũi khi diễn xuất ở nước ngoài. Họ đã diễn một vở tuồng nhạt nhẽo, cũng là một cuộc phiêu lưu dại dột, từ nay họ “ há miệng mắc quai ‘’, không sao biện bạch nổi khi mở các phiên tòa kiểu “phát xít” không theo luật, không cho dân tham dự, khi vẫn đối xử độc ác với ông Nguyễn Hữu Cầu, ông Đinh Đăng Định, ông Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày), em Nguyễn Phương Uyên…

Món nợ Nhân quyền ở Genève sẽ còn ám ảnh, đè nặng lên một chính quyền đã mất uy tín ở trong nước do đã phá tan cả nền kinh tế tài chính và làm tha hóa đến tận cùng nền văn hóa dân tộc. Sự trỗi dậy của nhân dân để tự cứu mình, cứu nước là không thể dập tắt. Lý sự cùn, nói lấy được, diễn tuồng chỉ là hạ sách, tự thú nhận “lạy ông tôi ở bụi này “, kích thích thêm sự phẫn nộ của nhân dân.