Thầy không ra thầy, trò không ra trò

Trần Hồng Phong

Tôi có anh bạn là giảng viên một trường đại học. Có lần tôi hỏi “trong nghề giáo ông sợ nhất điều gì?”, anh bạn nói nửa đùa nửa thật: sợ nhất là thầy không ra thầy, trò không ra trò! Bây giờ, có vẻ như ngày càng nhiều những ca “thầy không ra thầy, trò không ra trò”. Vì sao?

Thầy không ra thầy:

– Mới nhất: tháng 4/2018, cô giáo H. ở trường tiểu học An Đồng (An Dương, Hải Phòng) phạt bắt một học sinh nữ lớp 3 phải … uống nước giặt khăn lau bảng!

– Tháng 3/2018: một cô giáo ở huyện Nhà Bè (TP.HCM) giảng dạy bằng phương pháp “câm” không giảng bài (chỉ chép vào bảng) trong suốt nhiều tháng! Khiến học sinh phải bật khóc, khiếp sợ.

– Tháng 2/2018: Một cô giáo tiểu học ở huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An bắt cả lớp (kẻ cả những em không mắc lỗi gì) phải quỳ trên ghế suốt tiết học! (Sau đó, cũng chính cô giáo này bị phụ huynh một học sinh bắt quỳ lại (và đã quỳ) trong 40 phút).
…v.v.

Trò không ra trò:

– Mới nhất: Ngày 5/4/2018, một học sinh nam lớp 12 (là lớp trưởng), cầm dao đứng chặn ở ngay cổng trường, đâm trọng thương thầy giáo chủ nhiệm của mình. Lý do: trước đó thầy nhắc nhở, yêu cầu học sinh này xoá một hình xăm trên cổ.

– Ngày 22/3/2018, chỉ vì nghi ngờ con mình bị đánh (thực chất do cháu bé chơi bị va chạm), nữ phụ huynh đã xông vào tận trường, bắt quỳ và đánh cô giáo mần non (đang có thai) khiến cô hoảng loạn, bị ngất, phải cấp cứu. (có tin nói phụ huynh đã bị khởi tố về tội làm nhục người khác)

– …v.v

(Không cần thiết phải kể nhiều thêm).

Liên tục, trên mạng xã hội xuất hiện các clip bạo lực ở chốn học đường, môi trường sư phạm. Thầy trò đánh nhau ngay trên bục giảng, trò đánh nhau, chửi bới, lột áo nhau …v.v

Là người có người thân làm trong ngành giáo dục, tôi còn biết khá nhiều chuyện quái đản về tình trạng thầy không ra thầy, trò không ra trò khác. Thật không thể hình dung nổi và không muốn kể ra, vì … kỳ quá. Chỉ biết … “cười”, ngao ngán.

Có thể nói, chưa bao giờ môi trường giáo dục xuống cấp về đạo đức, tư cách như hiện nay. Đó là tôi nói về bản chất. Mặc dù bề ngoài, khi cần thiết, có thể rất xã giao, lịch sự. Nhưng là sự đóng kịch, giả dối. Còn trong lòng, trong tâm, thầy cô không còn tình cảm, trách nhiệm với học sinh như xưa. Trò và phụ huynh cũng vậy, không còn tình cảm, sự tôn trọng, nể phục thầy cô như xưa.

Vì sao lại có thực trạng đáng buồn như vậy? Tôi chẳng phải là nhà lý luận hay nghiên cứu gì, nhưng cho rằng tất cả đều do nguyên căn là sự giả dối đang lên ngôi, tràn lan và phát triển trong xã hội hiện nay. Tất nhiên còn có nhiều lý do khác, ý kiến khác.

Sự giả dối ngày nay hình như có vẻ đã trở thành một phần tính cách, mang nét “đặc trưng” của người Việt? Người ta giả dối mà như thật. Nói dối không chớp mắt. Giả dối trong mọi lĩnh vực, mọi mối quan hệ. Lãnh đạo càng to giả dối càng to. Thậm chí là giả dối trong cả quan hệ bè bạn, vợ chồng, cha mẹ con cái…vv. 

Và vì là người giả dối, nên bụng ta suy ra bụng người, sẽ dẫn đến thảm cảnh là sẽ không ai tin ai nữa. Chuyện gì, thì cũng luôn nghĩ rằng người khác đã hoặc cũng sẽ lừa dối mình! 

Một xã hội mà không ai tin ai, thì thật là bất hạnh! Hu hu (khóc).

Tất nhiên, vẫn có rất nhiều, rất nhiều những người chân thật. Sống chân thật và tin vào sự chân thật, tin vào lòng tốt. Nhưng họ có vẻ đang là phe “yếu thế” trong xã hội kim tiền hiện tại. 

Sự giả dối tạo ra những giá trị ảo, không bền vững. Thế thì như một tất yếu, quan hệ thầy – trò sẽ không còn có sự chân thật, tình thương và sự tôn trọng. 

Không phải ngẫu nhiên mà Lê Quý Đôn chỉ ra năm nguy cơ mất nước, trong đó có nguy cơ “Trò không trọng thầy”. Trò không trọng thầy ở đây không hẳn là do trò sai, mà rất có thể là do thầy không ra thầy. Thì cũng nguyên căn là sự giả dối mà ra thôi.

Bản thân tôi cũng như bao người khác, cũng có những năm tháng là học sinh. Thậm chí tôi còn thuộc loại nghịch, phá. Những năm đi học, tôi đã từng bị thầy cô nhéo tai, tát tai, cảnh cáo trước toàn trường … – vì những trò nghịch ngợm của mình. Lúc bị thầy cô phạt, tôi nhớ là có cảm giác thấy tức, xấu hổ. Nhưng tôi chưa bao có cảm giác thù hận, phải trả thù thầy cô của mình. 

Mà càng lớn, khi đã có con đi học, tôi càng thấy yêu quý các thầy cô ngày xưa của mình. Tôi nghĩ có lẽ đó là vì tôi biết khi thầy cô phạt mình, không phải vì ghét mình, hạ nhục mình – mà vì bực tức. Tất nhiên, tôi không bao giờ ủng hộ việc thầy cô phạt trò theo kiểu như vậy. Ngày nay, việc thầy cô giáo dùng những hình phạt như vậy bị nghiêm cấm, bị xem là vi phạm quy định, xúc phạm danh dự học sinh.

Suy nghĩ vẩn vơ. Chợt nghĩ những người giả dối, không tin nhau, không tôn trọng nhau, luôn nghi ngờ, thủ đoạn với nhau thật ra là những người bất hạnh! Tại sao không tin nhau, tôn trọng nhau để cùng cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc? Tại sao cứ phải giả dối trong khi cuộc đời là hữu hạn.

 From: Do Tan Hung & Kim Bang Nguyen gởi

VUI MỪNG VÀ HÂN HOAN

MƯỜI LỜI KHUYÊN CỦA ĐỨC THÁNH CHA ĐỂ NÊN THÁNH

Tông huấn Vui mừng và Hân hoan, Đức Phanxicô cho chúng ta một tài liệu vui mừng và  sáng rõ. Sau đây là mười lời khuyên để nên thánh. 

1 –  Con đừng biểu diễn! 

“Để là thánh, không nhất thiết phải là giám mục, linh mục hay nam nữ tu sĩ. (…) Chúng ta tất cả được gọi để nên thánh khi sống với tình thương và trao tặng chứng tácủa mình trong đời sống hàng ngày”. 14

“Tôi thích thấy sự thánh thiện nơi dân kiên nhẫn của Chúa:

nơi các phụ huynh yêu thương dạy dỗ con cái, nơi những người đàn ông, đàn bà làm lụng để đem cơm gạovề cho gia đình, nơi những người bệnh, nơi các nữ tu lớn tuổi tiếp tục vui cười.

Với một lòng kiên trì luôn đi tới đàng trước mỗi ngày, tôi thấy sự thánh thiện của Giáo hội chiến đấu.

Và vì thế, thường thường sự thánh thiện “ở cửa bên cạnh”, nơi những người sống gần chúng ta, họ là phản ảnh sự hiện diện của Chúa hay nói một cách khác, họ là “tầng lớp trung lưu của thánh thiện”. 7.

2 – Cẩm nang đi đường: Tám Mối Phước Thật

“Tám Mối Phước Thật không có một chút gì gọi là nhẹ nhàng hoặc bề ngoài, ngược lại là đàng khác; vì chúng ta chỉ có thể sống với Tám Mối Phước Thật nếuThần Khí xâm chiếm chúng ta với trọn sức mạnh của Ngài và giải thoát chúng ta ra khỏi sự yếu đuối của tính ích kỷ, của tiện nghi, của kiêu ngạo”. 65

“Tâm hồn khó nghèo, đó là thánh thiện!” 70;

“Phản ứng lại với một tâm hồn dịu dàng, đó là thánh thiện!” 74;

“Biết khóc với người khác, đó là thánh thiện!” 76;

“Tìm công chính với đói và khát, đó là thánh thiện!” 79;

“Nhìn và hành động với lòng thương xót, đó là thánh thiện!” 82; “Giữ tâm hồn trong sạch, không gì làm cho tình thương bị vướng bẩn, đó là thánh thiện!” 86; “Gieo hòa bình chung quanh chúng ta, đó là thánh thiện!” 89

  3 – Con muốn yêu thương? Hãy hành động.

“Ai thật sự muốn làm vinh danh Chúa bằng chính cuộc đời mình, ai thật sự mong muốn thánh hóa đời mìnhđể vinh danh Chúa, họ được gọi để tận hiến, để làm việc, để phấn đấu sống theo tinh thần của lòng thương xót”. 107

“Khi tôi gặp một người ngủ trong đêm lạnh giá, tôi cho rằng đây là một cái gì bất ngờ bắt tôi phải dừng lại, một người phạm pháp không có việc làm,

một trở ngại trên đường đi của tôi, một phiền nhiễucho lương tâm tôi,

một vấn đề mà tôi phải giải quyết với các chính trị gia,

và cũng có thể là một cái rác làm bẩn nơi công cộng.

Hay tôi có thể phản ứng bằng đức tin, đức ái của tôi, nhận biết nơi họ cũng là một con người có cùng nhân phẩm như tôi,

một tạo vật được Người Cha yêu thương vô cùng, một hình ảnh của Chúa,

một người anh em đã được Chúa Giêsu Kitô cứu chuộc.

Đó cũng có thể là một tín hữu kitô!” 98 

4 – Trau dồi tính khiêm tốn

“Tính khiêm tốn chỉ có thể bám rễ trong tâm hồn quacác điều sỉ nhục. Không có sỉ nhục thì không có khiêm tốn, không có thánh thiện.

Nếu bạn không thể nào chịu đựng, không đau khổ vì một vài sỉ nhục, thì bạn không thể nào khiêm tốn, không đi trên con đường thánh thiện.

Sự thánh thiện mà Thiên Chúa ban cho Giáo hội phải đi qua con đường sỉ nhục của Con Thiên Chúa. Và đó là con đường!” 118

“Tôi không nói sỉ nhục là một cái gì dễ chịu, bởi vì như thế là ma-sô, nhưng tôi nói đó là con đường để noi gương Chúa Giêsu, để lớn lên trong sự kết hiệp với Ngài”. 120 

5 – Hãy ở trong niềm vui

“Vị thánh là người sống vui vẻ và có tinh thần hài hước. Họ vẫn giữ thực tế nhưng họ rọi sáng cho người khác với tinh thần tích cực và đầy hy vọng”. 122

“Tôi không nói đến niềm vui của chủ nghĩa tiêu thụ vàcá nhân chủ nghĩa lan tràn ở một vài loại văn hóa ngày nay.

Bởi vì tiêu thụ chỉ làm tâm hồn nặng thêm;

nó chỉ có thể cho lạc thú nhất thời chóng qua,

nhưng không cho niềm vui đích thực”. 128 

6 – Dám rao giảng Phúc Âm

“Đồng thời thánh thiện cũng là nói thẳng, nói thật: làdám rao giảng Phúc Âm, để lại một dấu ấn cho thế giới này”. 129

“Thiên Chúa luôn mới mẻ, luôn thúc đẩy chúng ta lên đường, đi ra khỏi môi trường quen thuộc để đến các vùng ngoại vi, các biên giới.

Chúa hướng dẫn chúng ta ở đó, nơi nhân loại bị tổn thương nhất,

nơi con người dưới hình thức bề ngoài hời hợt, theo đám đông,

nơi có những người luôn đi tìm câu trả lời cho ý nghĩa đời mình”. 135 

7 – Không bao giờ cam chịu! 

“Vì theo thói quen, chúng ta không còn đương đầu với sự dữ, chúng ta “mặc kệ” để cho sự việc cứ thế mà đi hoặc để cho người khác quyết định.

Nhưng chúng ta hãy để Chúa đến thức tỉnh, đến lay động chúng ta trong giấc ngủ, đến giải thoát chúng ta khỏitình trạng trơ ì.

Chúng ta hãy đương đầu với thói quen,

chúng ta hãy mở mắt, mở tai và nhất là mở lòng,

hãy để mình xúc động với những gì xảy ra chung quanh,

được đánh động bởi Lời hằng sống và hiệu quả củaĐấng Sống Lại. 137

8 – Cầu nguyện mỗi ngày. Và lại bắt đầu cầu nguyện lại

“Tôi không nghĩ trong thánh thiện mà lại không có cầu nguyện, dù không nhất thiết phải cầu nguyện lâu giờ hay sốt sắng”. 147

“Tôi muốn nhấn mạnh, cầu nguyện không phải chỉ dành cho một vài người được ưu đãi, nhưng cho tất cả chúng ta,

vì ‘tất cả chúng ta đều cần giây phút thinh lặng của sự hiện diện này’.

Lời cầu nguyện tin tưởng là phản ứng của tâm hồnmở lòng ra diện đối diện với Chúa,

khi chúng ta tắt đi tất cả tiếng động ồn ào để lắng nghe tiếng nói dịu ngọt của Chúa vang lên trong thinh lặng”. 149

“Tôi dám xin anh chị em: Anh chị em có giây phút nào thinh lặng trước sự hiện diện của Chúa, không hấp tấp vội vã, để Chúa nhìn mình không?

Anh chị em có thấy ngọn lửa của Chúa đốt cháy tâm hồn mình không?

Nếu anh chị em không để Chúa khơi lên bằng sức ấm, bằng sự dịu dàng của tình yêu Ngài

thì anh chị em sẽ không có ngọn lửa và như thế làm sao anh chị em có thể làm tâm hồn người khác bừng lênbởi chứng từ và lời nói của mình?” 151

9 – Chuẩn bị cuộc chiến.

“Đời sống kitô là một cuộc chiến liên lỉ. Phải có sức mạnh và can đảm đ��� cự lại với cám dỗ của ma quỷ và để loan báo Tin Mừng. Cuộc chiến đấu này rất cao đẹp, bởi vì nó giúp cho chúng ta dâng mừng Thiên Chúa chiến thắng trong đời sống chúng ta”. 158

“Chúng ta sẽ không chấp nhận sự hiện hữu của ma quỷ, nếu chúng ta chỉ nhìn theo các tiêu chuẩn thực nghiệm và không có chiều kích siêu nhiên. Chính xác, chúng ta xác quyết sức mạnh ma quỷ ở giữa chúng ta, giúp chúng ta hiểu vì sao sự dữ đôi khi đã có quá nhiều sức mạnh tàn phá”. 160

“Như thế chúng ta đừng nghĩ quỷ là một huyền thoại, một biểu tượng, một hình ảnh hay một ý tưởng. Sự sai lầm này làm cho chúng ta buông tay, lơ là chú ý và bị cám dỗ nhiều hơn”. 161

“Chúng ta có các vũ khí cực mạnh của Chúa ban cho chúng ta:

đức tin được diễn tả trong lời cầu nguyện, suy gẫm Lời Chúa, dâng thánh lễ, giờ chầu, bí tích giải hòa, các việc làm bác ái, đời sống cộng đoàn và dấn thân làm việc truyền giáo”. 162 

10 – Học hỏi để phân định cái gì Chúa muốn cho mình

“Làm thế nào để biết sự việc đó là do Thần Khí, hay nó bắt nguồn từ thế gian, từ quỷ? Phương cách duy nhất là phân định, đòi hỏi một khả năng lý luận tốt hay hợp theo lẽ thường. Đó là một ơn chúng ta phải xin”. 166

“Thường thường điều này thể hiện qua những việc nhỏ, những việc có vẻ như không đáng kể, nhưng sự vĩ đại lại được cho thấy trong những gì đơn giản và bình thường hàng ngày”. 169

“Điều thách thức ở đây là ý nghĩa đời sống của tôi trước mặt Chúa Cha,

Đấng biết tôi và yêu thương tôi, ý nghĩa đích thực của đời tôi mà không ai biết tôi hơn Ngài”. 170 

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Khi thức dậy, không thấy tôi, mình đừng khóc…

Từ ngày ông về nhà, mản hạn công tác nước ngoài, bà vui vẻ lên nhiều, sức khỏe cũng tốt hơn, bệnh huyết áp thấp của bà cũng đỡ hơn. Sáng nào ông cũng dậy sớm, đánh thức bà và họ nắm tay nhau đi tập thể dục. Vậy mà đột nhiên mấy hôm nay, khi nào bà tỉnh dậy cũng chỉ thấy có một mình bà trên giường, ông thức từ khi nào? Ông đi tập thể dục một mình sao? Bà thầm nghĩ: Cái ông này, làm gì cũng được vài bữa (Thật ra cái vài bữa bà nói ấy cũng đã hơn ba năm rồi).

Bà dậy, mặc thêm cái áo len, trời sang thu nên buổi sáng hơi lạnh. Bà thấy ông từ đằng xa, tay xách tùi đồ ăn sáng, khuôn mặt có vẻ đăm chiêu. Nhưng vừa nhìn thấy bà, ông lại mỉm cười ngay. Bà nhìn ông, người đàn ông cao to, đẹp trai ngày nào, nay đã thành một ông già.
Thời gian thật khắc nghiệt với con người và với cả tình yêu.

Thấy vẻ mặt suy tư của bà, ông cười:

–  Bà lại đang nghĩ gì thế?

–  Tôi chỉ nghĩ không biết ông đi đâu?

–  Tôi đi mua bánh khúc của bà Dần đấy. Món này bà thích nhất mà. Gớm, bà ấy làm bánh khúc cũng ba bốn chục năm rồi ấy nhỉ?

–  Bánh khúc của bà ấy, thì chẳng ai làm ngon được bằng. Nhưng vừa rồi bà ấy bảo, bà ấy bán nốt tuần này thôi. Bà ấy thấy mệt rồi.

Bà thở dài, nhìn ông:

–  Thì chúng ta già cả rồi mà. Ông nhìn xem, cây mít này tôi trồng khi thằng Hải mới được mấy tuổi, vậy mà năm nay nó cũng đã cằn cỗi rồi! Có ra được quả nào nữa đâu!

–  Cứ để nó đấy làm kỹ niệm bà ạ!.

–  Nhưng sao dạo này không thấy ông dậy đánh thức tôi dậy cùng thế?

–  Tôi thấy bà ngủ ngon, nên đánh thức bà dậy làm gì.

–  Lần sau, ông cứ đánh thức tôi dậy đi cùng ông!

Ông biết tâm tình của bà. Ông đưa tay nắm lấy tay bà bảo:

–  Thôi tôi với bà về ăn bánh khúc!

***

Nhưng ông vẫn không đánh thức bà. Khi tỉnh giấc, bà cũng chỉ thấy có một mình. Lúc đầu bà có chút hốt hoảng, nhưng sau vài buổi sáng, bà biết ông ông chỉ đang ngồi ở ngoài sân hoặc đi mua đồ ăn sáng. Nhưng bà nhận thấy dạo này nhiều lúc ông trâm ngâm đến lạ, bà thấy lòng mình có chút bất an.

Ông đang ngồi nấu cháo bên chiếc bếp than. Nhưng nối cháo đã trào ra ngoài mà ông không hay. Giọng bà vẫn dịu dàng như mọi khi:

–  Dạo này, tôi thấy ông gầy đi!

Ông đưa mắt nhìn bà, miệng nở một nụ cười:

–  Bà yên tâm, tôi ốm sao được!

–  Nhưng dạo này, tôi thấy ông cứ suy nghĩ gì ấy!

–  Tôi thì nghĩ gì đâu ngoài bà!

***

Mấy tháng sau, người ta không còn thấy hai vợ chồng già dắt tay nhau đi dạo nữa, mà chỉ thấy bà cụ lặng lẽ đi một mình. Bà đi quanh một vòng rồi về nhà, nấu cháo, múc ra hai bát và đặt trên bàn. Bà ăn một bát…

Một năm sau, bà cũng ra đi. Khi con gái dọn dẹp đồ đạc trong nhà mới phát hiện ra lá thư của ông viết cho bà, nét chữ run run nhòe ướt, không biết vì nước mắt của ông khi viết hay của bà mỗi khi đọc, cô thấy những nếp gấp gần như bị rách ra:

Mình à!

Tôi muốn được sống lâu hơn mình để có thể nấu cháo cho mình ăn mỗi sáng, đánh thức mình dậy mỗi sáng và để mình không phải sống cô đơn một mình những năm tuổi già. Khi trẻ, tôi vì nhiệm vụ phải để mình sống cô đơn. Tôi muốn bù đắp lại cho mình.

Những ngày tháng sau này là những tháng ngày hạnh phúc nhất đời tôi khi được sống bên mình, được chăm sóc cho mình. Nhưng ông trời không chiều lòng người rồi.

Tôi biết, một sáng nào đó mình thức dậy và không còn thấy tôi ở bên cạnh nữa, chắc hẳn mình sẽ không chịu nổi. Nên khi tôi biết tôi bị ung thư giai đoạn cuối, tôi biết tôi sẽ chẳng sống được lâu nữa, nên sáng nào tôi dậy trước mình và để mình lại đó. Tôi muốn mình quen dần cảm giác ấy để sau này khi tôi đi rồi, mình không quá hụt hẫng. Không biết mình đã quen chưa? Nhưng dù sao, khi thức dậy một sáng nào đó, không có tôi bên cạnh, mình cũng đừng khóc đấy!

Tôi chưa nói câu này với mình: Hen găp lại!

Cô con gái đặt bức thư của bố dưới bức di ảnh của cha mẹ trên bàn thờ.

Khi không có tôi bên cạnh, mình vẫn phải chăm sóc bản thân và sống vui vẻ.

From GS Nguyễn Phi Phượng

https://www.facebook.com/antonioson.tran/videos/1003361236486877/?notif_id=1523342761193127&notif_t=live_video

Câu chuyện ở một trường tiểu học
– Chào bác. Bác là bảo vệ trường phải không ạ? Cho tôi gặp cô giáo A.
– Cô A mới bị cho nghỉ việc vì bắt học sinh uống nước giặt khăn lau bảng.
– Thế thầy B đâu ạ?
– Thầy B đang đánh nhau với thầy C ngoài kia kìa.
– Thế cho tôi gặp cô D cũng được ạ.
– Cô D bị phụ huynh bắt quỳ chưa đứng dậy được.
– Thế còn thầy E cũng được
– Thầy E nhắc nhở học sinh xóa hình xăm bị nó đâm thủng bụng đi cấp cứu rồi.
– Vậy gặp cô F dạy hợp đồng trường mình cũng được ạ.
– Cô F mới bị cắt hợp đồng bây giờ ở nhà chăn lợn rồi
– Cô G thì sao ạ?
– Cô G xinh nhất trường. Hôm nay có thanh tra sở về, cô ấy phải đi tiếp các vị lãnh đạo.
– Thế thì này thì thật quá đáng, giáo viên còn mỗi cô H, tôi muốn gặp cô H.
– Cô H cũng mới bị đình chỉ vì mấy tháng đi dạy không chịu giảng bài.
– Vậy cho tôi gặp Hiệu phó.
– Hiệu phó đi ô tô vào sân trường cán gãy chân học sinh nên đang phải làm việc với công an.
– Thôi, thế cuối cùng cho tôi gặp thầy hiệu trưởng vậy.
– Thầy hiệu trưởng bị tố lừa chạy việc bị công an bắt hai hôm nay. Bây giờ cả trường chỉ còn mỗi tôi thôi.