Category: Tin Việt Nam

Donald Trump thắng lớn – Việt Nam thua to

Cộng Hòa không đủ phiếu xóa Obanmacare

Phạm Trần (Danlambao) – Chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 8/11/2016 đã đẩy nhà nước Cộng sản Việt Nam, lực lượng công nhân và phong trào đấu tranh cho dân chủ, tự do và nhân quyền ở cả 2 bờ Đại Dương lâm vào ngõ mù khó thở vì Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược Xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement, gọi tắt là TPP) bị coi như đã chết trước khi có hiệu lực.

Biến chuyển này xảy ra sau khi lãnh tụ đa số Cộng hòa tại Thượng viện, Nghị sỹ Mitch McConnell, vào hôm 11/1/2016, đã thông báo cho Tổng thống Barack Obama biết Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương, hay TPP – Trans-Pacific Partnership – sẽ không được đem ra thảo luận tại khóa Quốc hội thứ 114 trong những ngày còn lại của nhiệm kỳ, kết thúc ngày 03/01/2017.

Quyết định của Quốc hội Mỹ đã đánh trúng vào kế hoạch sẽ đình chỉ TPP của Tổng thống đắc cử Donald Trump. Khi vận động tranh cử, ứng cử viên Donald Trump đã chỉ trích Hiệp định TPP không tạo ra công ăn việc làm cho dân Mỹ mà chỉ giúp cho nước khác giàu thêm.

Sau ngày bầu cử, ít người ở Thủ đô Hoa Thịnh Đốn hy vọng ông Donald Trump sẽ thay đổi ý định bỏ TPP để thương thuyết lại với 11 nước khác. Hơn nữa, cũng không có dấu hiệu nào cho thấy Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát cả Thượng lẫn Hạ viện sẽ bảo vệ TPP, sản phẩm của Tổng thống Dân chủ Barack Obama.

Như vậy TPP coi như đã chết.

Ảnh hưởng với Việt Nam

Vậy ảnh hưởng của TPP tử vong đối với Việt Nam và người Việt trong và ngoài nước như thế nào?

Trước hết, nhà nước Cộng sản Việt Nam đã mất cơ hội làm giàu để thoát khỏi gọng kìm chính trị-kinh tế Trung Hoa.

Thứ hai, người công nhân Việt Nam đã mất hy vọng thành lập một công đoàn độc lập bảo vệ quyền lợi cho mình để thoát khỏi sự kìm kẹp của Tổng liên đoàn Lao động nhà nước CSVN.

Thứ ba, các tổ chức xã hội dân sự và cá nhân tranh đấu cho dân chủ và tự do ở Việt Nam cũng lâm vào hoàn cảnh tiến thoái lưỡng nan vì chính quyền mới Donald Trump, ít nhất trong 2 năm đầu, sẽ chỉ quan tâm vào việc làm giàu, dành lại ưu thế mậu dịch và tạo thế mạnh chính trị và quân sự cho nước Mỹ hơn lo cho quyền con người và chuyện nội bộ của nước khác. Hơn nữa cá nhân ông Trump và những người thân cận ông chưa có bất cứ kinh nghiệm nào trong lĩnh vực nhân quyền và tình hình Việt Nam. Ở Châu Á, ưu tiên trước mắt của chính quyền Trump là quyền lợi kinh tế của Mỹ với Trung Quốc, Nhật Bản và Nam Hàn.

Tình hình bất ổn ở Biển Đông và kế hoạch ngăn chặn sự bành trướng quân sự của Trung Quốc ở khu vực Á Châu và Thái Bình Dương cũng sẽ chịu ảnh hương gay gắt khi TPP mất chân đứng tại Úc, Brunei, Japan, Malaysia, Singapore, New Zealand và Việt Nam.

Thứ tư, người Việt ở Mỹ, đi bầu hay không đi bầu, cũng thấy bâng khuâng vì không biết tương lai của nước Mỹ lẫn Việt Nam sẽ đi về đâu trong 4 năm tới. Liệu nước Mỹ có tránh khỏi phân hóa, kỳ thị giữa các sắc dân, xáo trộn trật tự xã hội vì những lời nói và quan điểm “chói tai” của ứng cử viên Donald Trump, hay nước Mỹ sẽ hòa bình và thịnh vượng với một Tổng thống Donald Trump biết kiềm chế bản tính bất bình thường để gạn đục lấy trong?

Như vậy là sau 7 năm vất vả thương thuyết để được ký kết ngày 4/02/2016 tại Tân Tây Lan (New Zealand), TPP đã bị bức tử bởi phe đa số Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ và chính quyền tương lai Donald Trump. Cũng thật trớ trêu là đa số Dân biểu và Nghị sỹ Cộng hòa, của Quốc hội trước ngày bầu cử 8/11/2016, đã ủng hộ TPP vì nếu được thi hành, nó sẽ tăng số hàng xuất cảng và lợi tức cho các xí nghiệp và kỹ nghệ Hoa Kỳ là những mạnh thường quân hào phóng của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, các cuộc nghiên cứu cho thấy TPP không tạo thêm công ăn việc làm cho người dân Mỹ mà chỉ làm giàu cho các Đại Công ty và giới chủ nhân. Ngược lại, sẽ giúp cho các nước hội viên khác có số lao động giá rẻ như Việt Nam có thêm công ăn việc làm và giàu thêm lên vì hàng nhập và xuất cảng được hưởng nhiều loại thuế thấp.

TPP là tổ chức quy tụ 12 nước gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Japan, Malaysia, Mexico, Singapore, New Zealand, Peru, Mỹ và Việt Nam. Khối kinh tế này, nếu hoạt động, sẽ có trị giá 28,000 Tỷ dollars ($28 trillion dollars), chiếm lối 40% tổng sản lượng của Thế giới và là một khối kinh tế hùng mạnh có khả năng cầm chân Trung Quốc.

Việt Nam mất hết

Do đó, khi TPP không còn nữa thì về lĩnh vực kinh tế, Việt Nam sẽ không được hưởng mối lợi giảm khoảng 18,000 loại thuế đánh vào hàng hoá được trao đổi giữa các quốc gia hội viên.

Tác giả John Boudreau của mạng thông tin chuyên về kinh tế-tài chính Bloomberg của Mỹ tiết lộ các chuyên gia từng phỏng đoán trong vòng 10 năm, TPP sẽ giúp Việt Nam đạt mức tăng trưởng nội địa lên 11 phần trăm, hay 36 tỷ dollars. Hàng xuất cảng cũng sẽ tăng 28%. Các loại hàng may mặc, giầy dép và nông-ngư phẩm cũng sẽ gia tăng để giúp Việt Nam giảm dần lệ thuộc vào Trung Quốc.

Giờ đây, khi TPP không còn nữa thì Việt Nam sẽ bị Trung Quốc khống chế mạnh hơn vì sản xuất của Việt Nam gần như hoàn toàn phải lệ thuộc vào nguyên liệu từ Trung Hoa.

Bằng chứng trong năm 2015, Việt Nam đã nhập siêu khoảng 32,3 tỷ dollars từ Trung Quốc, tăng 12,5% so với năm 2014, căn cứ vào báo cáo của nhà nước.

Trong khi đó, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2016, chỉ số nhập siêu từ Trung Quốc của Việt Nam là trên 14 tỷ dollars, tuy có giảm lối 2 tỷ so với cùng thời gian năm 2015.

Nhưng hầu như tất cả các hàng tiêu dùng của người dân Việt Nam đều đến từ Trung Quốc, cả đường chính ngạch lẫn buôn lậu. Nhiều món hàng, kể cả những thứ độc hại, chế tạo từ Trung Hoa nhưng đám con buôn bất chính đã dán nhãn sản xuất ở Việt Nam để đánh lừa người mua mà nhà nước không kiểm soát nổi.

Đối với khối công nhân lao động, vốn bị các cán bộ của Tổng liên đoàn Lao động nhà nước về hùa với chủ đầu tư nước ngoài để hưởng bổng lộc thay vì phải bênh vực cho quyền lợi của công nhân, sẽ mất cơ hội thành lập nghiệp đoàn độc lập để tự bảo vệ quyền lợi cho mình theo như theo Công ước 87 của Tổ chức Lao động Quốc tế (International Labour Organization)

Công ước này viết: “Người lao động và người sử dụng lao động, không phân biệt dưới bất kỳ hình thức nào, đều không phải xin phép trước mà vẫn có quyền được tổ chức và gia nhập các tổ chức theo sự lựa chọn của mình, với một điều kiện duy nhất là phải tuân theo điều lệ của chính tổ chức đó.” (Điều 2)

Hay:(1) “Các tổ chức của người lao động và của người sử dụng lao động có quyền lập ra điều lệ, những quy tắc quản lý, tự do bầu các đại diện, tổ chức việc điều hành hoạt động và soạn thảo chương trình hoạt động của mình.” (2) “Các cơ quan có thẩm quyền phải tránh mọi sự can thiệp có tính chất hạn chế quyền đó, hoặc cản trở việc thi hành hợp pháp quyền đó.”

Quan trọng hơn, Điều 4 khẳng định: “Các tổ chức của người lao động và của người sử dụng lao động không thể bị bất cứ một cơ quan hành chính nào buộc phải giải tán hoặc đình chỉ.”

Nhằm tạo sức mạnh cho quyền của người Lao động, Công ước 87 viết trong Điều 5: “Các tổ chức của người lao động và của người sử dụng lao động có quyền hợp thành các liên đoàn, tổng liên đoàn, và mọi tổ chức, liên đoàn hoặc tổng liên đoàn đó đều có quyền gia nhập đều có quyền liên kết với các tổ chức quốc tế của người lao động và người sử dụng lao động.”

Để bảo đảm sự minh bạch và công bằng giữa người lao động, người sử dụng lao động và nhà nước, Điều 8 nói rõ: “(1)Trong khi thi hành những quyền mà Công ước này đã thừa nhận cho mình, người lao động, người sử dụng lao động và các tổ chức tương ứng của họ, cũng như mọi người và mọi tập thể có tổ chức khác, đều phải tôn trọng pháp luật trong nước.”

Tuy nhiên trách nhiệm phải tuân thủ Luật pháp cũng buộc nhà nước phải tuân thủ quy định ở khoản 2 trong Điều 8 viết rằng: “(2)Pháp luật quốc gia không được có những quy định mang tính chất xâm hại, cũng như không được áp dụng với mục đích xâm hại tới những đảm bảo đã được quy định trong Công ước này.”

Giờ đây, khi TPP không còn nữa thì tuy bị thiệt hại về kinh tế nhưng chiến thắng của Donald Trump đã giúp cho nhà nước Việt Nam mỉm cười vì rũ bỏ được nỗi lo sợ phải chấp nhận một Công đoàn lao động độc lập và tự do như TPP đã ấn định.

Quyết định giết TPP của Donald Trump và phe Cộng hòa đa số ở Quốc hội Mỹ cũng đã gây thất vọng rất lớn cho những nhà đấu tranh từng hy vọng TPP sẽ giúp họ nạnh dạn hơn khi đòi quyền được tự do lập hội và hội họp và quyền được tự do trao đổi thông tin vốn đang bị kiểm soát chặt chẽ và nghiêm cấm, nếu nhà nước thấy bất lợi cho chế độ.

Hoạt động của các Tổ chức xã hội dân sự cũng đã mất đi một vũ khí lợi hại để gây áp lực với nhà cầm quyền Cộng sản khi đòi hỏi và đấu tranh quyền lợi cho người lao động.

Những cuộc đình công đòi quyền lợi tự phát của công nhân trên khắp lãnh thổ như đã xảy ra từ trước đến nay cũng đã mất thế tựa lưng vào TPP.

Phản ứng Việt Nam

Vậy thì nhà nước Việt Nam đã phản ứng ra sao?

Báo chí Việt Nam, vào ngày 11/11/2016, đã đồng loạt đưa tin Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, “quan điểm của Việt Nam trong việc phát triển thương mại với quốc tế là đều định hướng phát triển đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ.”

Ông nói: “TPP cũng chỉ là một trong những Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam tham gia. Bên cạnh TPP chúng ta còn có nhiều hiệp định thương mại tự do khác đã và đang ký kết… trong trường hợp nào thì Việt Nam cũng luôn luôn sẵn sàng bởi vì hội nhập của Việt Nam không chỉ phụ thuộc vào TPP, mà hội nhập là yêu cầu và động lực để phát triển trong tương lai, do vậy quan điểm của Bộ Công Thương Việt Nam là xu thế mở cửa và hội nhập của Việt Nam sẽ tiếp tục được khẳng định.”

Tuy nhiên, các báo cũng viết: “Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, xuất khẩu của Việt Nam có thể có những diễn biến khá phức tạp, không giống như dự đoán.”Ông nói: “Tổng thống mới của Hoa Kỳ khả năng sẽ có những động thái ảnh hưởng đến tâm lý cũng như dòng chảy của thương mại thế giới. Nhưng chúng ta phải đợi xem vì từ những thông tin, quan điểm trong vận động tranh cử đến thực thi chính sách của chính thể mới còn phải có thời gian”.

Người đứng đầu Bộ Công Thương cũng khẳng định rằng: “Việt Nam đang bơi ra biển lớn và biển khơi bằng chính sức vóc của mình chứ không đi nhờ vả.”

Lời tuyên bố tự trấn an của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh sẽ không giúp thay đổi hậu quả nghiêm trọng khi Việt Nam không còn TPP. Trước mắt là Việt Nam đã mất cơ hội giảm dần bị lệ thuộc kinh tế vào Trung Quốc. Tuy trong những năm gần đây Việt Nam có quan hệ kinh tế và thương mại tốt với Hoa Kỳ, Nga, Liên Hiệp Châu Âu (European Union, EU), Nhật Bản, Nam Hàn và các nước trong khối ASEAN (Hiệp hội các nước Đông Nam Á) nhưng không sao so với mối lợi đem lại từ 11 nước trong khối TPP.

Bức tường và Obamacare

Như vậy, nếu ông Trump chưa nhận chức mà coi như đã dẹp xong TPP thì ngược lại ông sẽ gặp nhiều khó khăn tại Quốc hội, nếu không muốn nói là bất khả kháng, khi ông muốn dẹp Obamacare như đã hứa khi tranh cử.

Lý do vì phe Cộng hòa chỉ chiếm đa số ở Hạ viện mà không có đủ 60 phiếu đa số tuyệt đối ở Thượng nghị viện 100 Nghị sỹ. Sau bầu cử 8/11/2016, Cộng hòa có 51 ghế, Dân chủ có 48 ghế, cộng thêm 1 ghế độc lập (49) luôn luôn có truyền thống bỏ phiếu với phe Dân chủ. Khi nghiêng ngửa, Phó Tổng thống đảng cầm quyền Mike Pence sẽ bỏ phiếu cho Cộng hòa để tăng lên 52 phiếu, nhưng thu được thêm 8 phiếu của đối lập Dân chủ cho đủ 60 phiếu để loại Obamacare là điều rất khó xẩy ra, nếu không là ảo tưởng.

Vì vậy, sau cuộc họp với Tổng thống Obama tại Bạch Ốc ngày 8/11/2016, Tổng thống đặc cử Donald Trump đã cho biết sẽ duy trì 2 điều quan trọng trong Obamacare, đó là: Các hãng không được từ chối bán bảo hiểm cho người có bệnh truyền nhiễm từ trước khi mua; và, sinh viên tiếp tục được hưởng bào hiểm sức khỏe của bô mẹ đến năm 26 tuổi.

Các chuyên gia lập pháp cho biết, ông Trump và phe Cộng hòa ở Thượng viện chỉ có thể thông qua những thay đổi đối một số điều khỏan với Obamacare, qua thủ tục được gọi là “hòa giải” (reconciliation) kèm theo một dự luật, chẳng hạn như luật ngân sách. Thủ tục này chỉ cần cần 51 phiếu đa số ở Thượng viện.

Người ta phỏng đoán phe Cộng hòa sẽ giúp ông Trump bỏ đi khoản mở rộng Medicaid; ngân khoản trợ giúp chi phí bảo hiểm cho những người có lợi tức trung bình hay thấp qua nơi làm việc, nhận Medicaid và Medicare, hay khoản luật cho phép “trừng phạt những ai không mua bảo hiểm” của chương trình Obamacare.

Nhưng để thay thế những khoản này bằng chương trình bảo hiểm có lợi cho dân qua một Bảo hiểm sức khỏe mới thì chính ông Trump và phe Cộng hòa lại chưa có kế hoạch rõ ràng.

Như vậy, tham vọng bỏ Obamacare ngay sau khi nhận chức của ông Trump đã bị thất bại, trong khi sửa đổi ra sao lại chưa rõ ràng và phải mất ít nhất 5 hay 6 tháng sau mới biết.

Có điều chắc chắn là dù bằng cách nào, quyết định về bảo hiểm sức khỏe của chính quyền Donald Trump cũng sẽ gây hoang mang không ít cho 22 triệu người Mỹ đã mua bảo hiềm Obamacare.

Về lời hứa xây bức tường ngăn chặn dân Nam Mỹ vượt biên giới Mexico vào Mỹ của ứng cử viên Donald Trump cũng đã bị thách thức để thay đổi. Giờ đây các cố vấn của ông Trump và Chủ tịch đa số Cộng hòa ở Hạ viện, Paul Ryan cho biết việc xây bức tường chưa được bàn tới vào lúc này mà chỉ tăng cường kiểm soát biên giới là ưu tiên.

Hơn nữa, muốn xây tường thì phải có tiền, nhưng tiền lấy đâu ra nếu không được Quốc hội đồng ý? Do đó, những đe dọa xây tường của ông Trump cũng bị đảo ngược.

Duy nhất có kế hoạch trục xuất từ 5 đến 8 triệu cư dân bất hợp pháp Nam Mỹ của ông Trump còn đang được bàn tán xôn xao. Liệu ông Trump có làm nổi hay không là điều chưa ai trong đảng Cộng hòa dám quả quyết, nếu không muốn nói ai cũng sợ sẽ có xáo trộn xã hội nguy hại cho nước Mỹ và uy tín của chinh phủ Donald Trump.

Sau cùng, đối với Thỏa hiệp kinh tế Bắc Mỹ gọi là NAFTA (North America Free Trade Agreement), giữa Mỹ, Canada và Mexico, có hiệu lực năm 1994 thời Tổng thống Bill Clinton thì ông Trump, trong tư cách Tổng thống có thể rút nước Mỹ ra khỏi NAFTA, sau khi báo trước cho Mexico và Canada 6 tháng.

Trong thời gian tranh cử, ông Trump chỉ trích NAFTA không có lợi cho Mỹ vì đã mở đường cho các Công ty Mỹ di chuyển việc làm qua Mexico để hưởng lao động rẻ mà hàng làm ra quay về Mỹ lại tránh được nhiều khoản thuế.

Ông hứa sẽ thương thuyết lại, nhưng nói là một chuyện, làm được hay không lại là chuyện khác. Các Công ty Mỹ, tỷ dụ như hãng Ford đã đe dọa sẽ di chuyển đến các nước có chi phí công nhân rẻ ở Nam Mỹ, nếu NAFTA không còn nữa, thay vì quay về Mỹ.

Mexio và Canada cũng cho biết họ đã chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với Donald Trump.

Cuối cùng, như ta đã thấy, chỉ có Việt Nam và người Việt Nam ở trong và ngoài nước đã bị thiệt thòi vì quyết định bỏ TPP của ông Donald Trump. Những ai có ý nghĩ Tổng thống Donald Trump sẽ giúp thay đổi chế độ ở Việt Nam hay giúp cho phong trào đấu tranh dân chủ và nhân quyền lớn mạnh thì hãy kiên nhẫn chờ xem, trong 4 năm tới, chính quyền Trump có khả năng vần nổi khối đá khổng lồ Trung Quốc ra khỏi đầu Việt Nam hay chỉ làm cho nước Việt Nam và con người Việt Nam nhỏ bé hơn trong bàn tay của Bắc Kinh ?. -/-

(11/016)

Phạm Trần

danlambaovn.blogspot.com

 Cử nhân thất nghiệp – Giáo dục cần cải tổ

17.11.2016

• VOA Tiếng Việt

Bộ trưởng GD&ĐT cho biết khoảng 80% sinh viên ra trường có việc làm nhưng theo giáo sư Nguyễn Lân Dũng, công tác đào tạo của ngành giáo dục Việt Nam chưa phù hợp với nhu cầu của xã hội. (Ảnh minh hoạ)

Nhà lãnh đạo mới của bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đã bị các đại biểu quốc hội chất vấn về tình trạng 300.000 sinh viên ra trường không tìm ra việc làm.

Giáo dục là vấn đề nóng trong buổi chất vấn tại quốc hội hôm 16/11 khi tân bộ trưởng bộ Giáo dục Đào tạo phải giải trình về tình trạng sinh viên ra trường bị thất nghiệp, theo báo chí trong nước.

Báo Người Lao Động dẫn lời một đại biểu ở Thanh Hóa hỏi rằng “bộ trưởng có trách nhiệm gì đối với thực trạng này và giải pháp khắc phục?”

Bộ trưởng GD&ĐT cho biết khoảng 80% sinh viên ra trường có việc làm nhưng theo giáo sư Nguyễn Lân Dũng của trường Đại học Tổng Hợp Hà Nội, công tác đào tạo của ngành giáo dục Việt Nam chưa phù hợp với nhu cầu của xã hội:

“Nếu chúng ta cứ dựa vào các vị trí nhà nước – hiện nay là 6,5 triệu người trong biên chế – thì không thể nào đáp ứng được. Cho nên phải xã hội hóa cho nên đổi mới của giáo dục sắp tới sẽ phải hướng tới nhu cầu thực tế của xã hội để đào tạo. Cho nên vừa rồi không phải là thất nghiệp mà là không làm đúng cái chuyên môn được đào tạo thì nó phí đi.”

Bộ trưởng Nhạ cũng thừa nhận điều này khi phát biểu tại phiên họp Quốc Hội ở Hà Nội. Ông nói chất lượng giáo dục hiện chưa cao. Nguyên nhân chính theo ông, là do chương trình đào tạo chưa bám sát nhu cầu của thị trường lao động, dẫn đến tình trạng sinh viên khi ra trường, thiếu kỹ năng thực tế cũng như trải nghiệm, và không đạt yêu cầu về các kỹ năng khác.

Theo thống kê của bộ Giáo Dục khoảng 7% lực lượng lao động ở Việt Nam là sinh viên tốt nghiệp đại học trong khi con số trung bình ở các nước phát triển xê dịch từ 25-30%.

Giám đốc sở đào tạo và dạy nghề của bộ GD&ĐT Dương Đức Lân được Thanh Niên News trích lời nói Việt Nam có thể có nhiều cử nhân hơn so với nhu cầu của thị trường nhân dụng.

Giáo sư Lân Dũng, người đã có 60 năm giảng dạy ở trường đại học Tổng Hợp, nói việc các em học sinh không có định hướng đúng đắn khi chọn ngành học là một trong những nguyên nhân chính khác:

“Sinh viên có định hướng nhưng định hướng có đúng hay không lại là một chuyện khác. Sinh viên muốn làm nghề đó nhưng ra trường lại không có nhu cầu của nghề đó cho nên ý muốn của sinh viên không phù hợp với nhu cầu thực tế. Lâu nay sinh viên tự chọn thì họ không biết được xã hội phát triển như thế nào. Sau 4 năm sau thì ngành nghề đó mới xuất hiện chẳng hạn thì sinh viên không thể chọn được.”

Theo ghi nhận của Tin Tức, trả lời một đại biểu chất vấn về việc “liệu Việt Nam có quá nhiều trường đại học hay không?” bộ trưởng Nhạ cho rằng nếu xét tỷ lệ số sinh viên trên vạn dân là không nhiều. Theo ông, hiện Việt Nam có hơn 200 sinh viên/10.000 dân so với mức trung bình 450 sinh viên/10.000 dân. Giáo sư Lân Dũng nói việc mở quá nhiều trường đại học – chất lượng giảng dạy không đồng đều – đã làm các trường đại học ở Hà Nội và các thành phố lớn khác xa với các trường đại học ở các tỉnh lẻ. Giáo sư Lân Dũng nói:

“Học sinh Việt Nam qua các kỳ thi quốc tế thì không kém nhưng vấn đề là vì mở nhiều trường đại học quá nên chất lượng không đồng đều. Nhìn nhận chung một nhận định rằng giáo dục Việt Nam kém thì tôi không đồng ý mà giáo dục Việt Nam có nhiều trường yếu kém.”

Theo giáo sư Lân Dũng việc người Việt Nam thích học đại học dẫn tới việc mở các trường đại học để đáp ứng nhu cầu đó. Và đó là một nhận thức không thực tế của cha mẹ và các em học sinh. Giáo sư Lân Dũng cho biết:

“Hiện nay gia đình nào cũng muốn con vào đại học thì điều đó là không hay. Và từ cha ông ta cứ thích là phải vào học cao đẳng và đó là tâm lý không được đúng lắm. Và hơn nữa là các ngành công nghiệp của chúng ta gần đây mới phát triển còn trước đây chưa có nhiều ngành công nghiệp pháp triển nên nếu không học đại học mà về làm ruộng thì rất là chán.”

Giáo sư Lân Dũng cho biết nhiều sinh viên chọn học các ngành như kế toán và giáo viên thì nhu cầu lại thấp trong khi nhu cầu cho các ngành như công nghệ thông tin lại cao.

Số liệu đánh giá của Tổ chức Năng suất Châu Á-Thái Bình Dương cho thấy 80% nhân lực của Việt Nam khi các công ty đa quốc gia đăng tuyển đánh giá chưa đạt yêu cầu.

 Đa đảng để làm gì?

 Lê Trung Tĩnhgửi cho BBC từ Anh Quốc

• BBC

EPA

Lãnh đạo đảng Cộng sản Việt Nam

Trong tuần qua, hàng vạn người dân Hàn Quốc tham gia biểu tình tại thủ đô Seoul đòi Tổng thống Park Geun-hye từ chức. Một cuộc xuống đường như vậy khó có thể xảy ra tại Việt Nam hiện nay, dầu nhiều người có thể mong muốn hay vận động cho chuyện đó.

Một lý do đơn giản là người dân không thể xuống đường thể hiện bất bình hay yêu cầu thay đổi nếu họ không thấy một lựa chọn, giải pháp chính trị nào khác ngoài đảng Cộng sản và các tổ chức chính trị trực thuộc.

Không như e ngại có thể của nhiều người, việc thành lập các chính đảng tại Việt Nam là một việc hợp pháp, khả thi nếu có một cách tiếp cận đúng và bắt đầu từ bây giờ.

Tính hợp hiến của việc thành lập các chính đảng

Theo Bách khoa Toàn thư Việt Nam, “Chính trị là tất cả những hoạt động, những vấn đề gắn với quan hệ giai cấp, dân tộc, quốc gia và các nhóm xã hội xoay quanh một vấn đề trung tâm đó là vấn đề giành, giữ và sử dụng quyền lực nhà nước.”

Đảng phái là những tổ chức chính trị để thực hiện những hoạt động trên. Điều 9 Hiến pháp Việt Nam 2013 ghi “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội». Quyền công dân về chính trị cũng được ghi trong điều 14 và 16 của Hiến pháp.

Hoạt động chính trị, sinh hoạt đảng phái do đó hoàn toàn không có nghĩa chống phá nhà nước, mà ngược lại nó chỉ làm nhà nước mạnh hơn, tăng sự ổn định và tính chính danh qua việc đại diện trọn vẹn người dân và đáp ứng được nhiều mối quan tâm.

Việc “giành, giữ và sử dụng” quyền lực nhà nước trong lịch sử được thực hiện bằng các hình thức chính như sử dụng vũ lực, ban hành luật, thương lượng, biểu tình ôn hòa, vận động bầu cử. Vì an ninh của con người và đất nước Việt Nam, chúng ta phải dứt khoát nói không với việc sử dụng vũ lực hay đe dọa vũ lực từ bất cứ chính đảng nào và chỉ ủng hộ các hình thức hoạt động chính trị ôn hòa.

Các chính đảng sẽ đại diện và đảm bảo quyền lợi cho những thành phần dân chúng hay những mối quan tâm (môi trường, biên giới lãnh thổ…) khác nhau. Thương lượng, thỏa hiệp hay cạnh tranh ảnh hưởng, cụ thể nhất qua kết quả bầu cử là cách giải quyết và dung hòa văn minh các khác biệt về lợi ích và mối quan tâm. Điều này giảm thiểu khả năng dẫn đến căng thẳng và đối kháng.

Thậm chí khi có căng thẳng, biểu tình, hỗn loạn, các chính đảng sẽ đại diện những người dân bất bình đối thoại với nhà nước, đảng cầm quyền để tìm ra giải pháp tối ưu. Điều này chỉ có thể tốt hơn cho đất nước và trong một chừng mực nào đó hỗ trợ đảng đang cầm quyền trong việc quản lý đất nước và giải quyết khủng hoảng.

Hoạt động chính trị, sinh hoạt đảng phái do đó hoàn toàn không có nghĩa chống phá nhà nước, mà ngược lại nó chỉ làm nhà nước mạnh hơn, tăng sự ổn định và tính chính danh qua việc đại diện trọn vẹn người dân và đáp ứng được nhiều mối quan tâm.

AFP

Quốc hội Việt Nam cần nhiều tiếng nói đa dạng

Cần bỏ tâm lý e ngại hoạt động chính trị

Việc cấm đoán, hạn chế các tổ chức chính trị ở Việt Nam một mặt là sự vi hiến, vi phạm quyền công dân, một mặt là sai lầm của của đảng Cộng sản khi khước từ các lực lượng đại diện để giải quyết các khác biệt về lợi ích và thương lượng lúc khủng hoảng.

Việc thành lập và hoạt động đảng phái một cách ôn hòa là một điều văn minh và tiến bộ của xã hội. Đây là điều mà người dân Việt Nam cần ý thức để có cách nhìn đúng, thông cảm và trân trọng đối với những chính trị gia ở bất kỳ chính đảng nào. Những người có tư tưởng dân chủ và có ảnh hưởng cũng cần tránh có những nhận định tiêu cực về các hoạt động chính trị kiểu như “đội lốt tổ chức dân sự để hoạt động chính trị”, hay “tôi chỉ phản biện chứ không bao giờ làm chính trị”, “không bao giờ tham gia đảng phái”. Mong muốn dân chủ, có bầu cử tự do nhưng lại e ngại hoạt động chính trị và đảng phái chẳng khác nào thích có hàng hóa nhưng lại cấm sản xuất.

Về phần mình, những người hoạt động chính trị cần vừa phê phán chính sách hiện tại vừa mạnh dạn đề ra những giải pháp, định hướng cho đất nước như những người cầm quyền tương lai ở nhiều cấp bậc và vị trí khác nhau. Họ cần làm điều này một cách nghiêm túc và cẩn trọng, với ý thức rằng những giải pháp của họ sẽ ảnh hưởng đến đất nước và nhiều mặt cuộc sống của người dân.

Vì cuối cùng thì chính trị không phải là những gì xa xôi. Đó là tiền lương của anh công nhân, là công bằng cơ hội để chị phó phòng có thể lên trưởng bằng năng lực chứ không cần vào một đảng phái nào, là giá xăng, là thuế doanh nghiệp, là tiền hưu của công nhân viên chức trong hay ngoài hệ thống chính quyền, là việc có ăn được cá hay không, là đi làm về chiều nay có phải dầm mình hay cuốn trôi trong nước ngập…

Cần thay đổi cách tiếp cận

Để giảm thiểu tối đa nguy cơ bị nhà nước Việt Nam bắt bớ và làm khó dễ, tuy đây không phải là lý do chính, cần xác định rõ ràng rằng các đảng phái được thành lập không nhằm lật đổ đảng Cộng sản, càng không phải để triệt tiêu, báo thù (những điều mà chúng ta cũng phải dứt khoát nói không). Các đảng phải chính trị ở Việt Nam, dầu đại diện cho ai hay giá trị nào đều cần một đường lối hoạt động rõ ràng, ôn hòa, minh bạch, tôn trọng lắng nghe và đối thoại.

Mục tiêu của đa nguyên chính trị là một nước Việt Nam tự do, dân chủ, tất cả các thành phần dân chúng đều được đại diện, các giá trị cơ bản và những mối quan tâm được tôn trọng. Muc tiêu đó lớn hơn rất nhiều việc tồn tại hay không của đảng Cộng sản.

Đối mặt với các vấn đề đạo đức, kinh tế, xã hội, an ninh, môi trường hiện nay, khi mà sự tồn vong sinh học của con người và đất nước Việt Nam bị đe dọa, việc một đảng độc quyền lãnh đạo là một điểu không thể và không nên cho tất cả 90 triệu người dân…

Mặc dầu có thể được hình thành với các đường hướng và nhiệm vụ để giải quyết vấn đề của nước Việt Nam, các chính đảng có thể bắt đầu từ một số ít người và tham gia hoạt động chính trị trong phạm vi một vài địa phương cũng như giới hạn vào những mối quan tâm vừa phổ quát vừa sát sườn của người dân. Cách tiếp cận này vừa tăng tính khả thi vừa rèn luyện những kinh nghiệm quý báu cho các đảng phái mới thành lập.

Cần bắt đầu – start up

Trong một chừng mực nào đó, việc các nhà hoạt động dân sự, chính trị tại Việt Nam chỉ dừng ở các tổ chức dân sự hay phản kháng trên mạng xã hội cũng phần nào tương tự với việc bàn luận về ý tưởng kinh doanh từ ngày này qua ngày khác mà không lập công ty, hay chỉ lập các tổ chức phi lợi nhuận. Trong kinh doanh, ý tưởng chỉ mới là 1% của con đường.

Thành lập chính đảng, hoạt động chính trị là một con đường dài, đòi hỏi dấn thân, cực kỳ kiên trì và chấp nhận rủi ro. Sự trân trọng và nhìn nhận đúng của người dân sẽ là điều đảm bảo, ít nhất về tinh thần cho các chính trị gia. Và trong hoàn cảnh Việt Nam hiện nay, càng nhiều chính đảng được thành lập, các đảng đó càng có nhiều cơ hội để lớn mạnh.

Đất nước Việt Nam, người dân Việt Nam cần các chính đảng khác với đảng Cộng sản. Đối mặt với các vấn đề đạo đức, kinh tế, xã hội, an ninh, môi trường hiện nay, khi mà sự tồn vong sinh học của con người và đất nước Việt Nam bị đe dọa, việc một đảng độc quyền lãnh đạo là một điểu không thể và không nên cho tất cả 90 triệu người dân, trong đó có 4.5 triệu đảng viên Cộng sản và gia đình.

Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, hiện đang sống tại Anh.

 “NHƯ GÀ MẸ Ủ ẤP CON DƯỚI CÁNH…”

Chúng tôi vừa có một chuyến ra tận miền Trung để thăm bà con bị lũ lụt. Không dám gọi là cứu trợ, vì có “cứu” được gì đâu, lại cũng không “trợ” được gì nhiều, có chăng là chúng tôi xin được làm một nhịp cầu chia xẻ (đúng nghĩa “chia” và “xẻ”, chứ không phải là “chia sẻ”) giữa người ở Sàigòn, ở các nơi, ở rất xa, với anh chị em ở Quảng Bình và Hà Tĩnh, hai tỉnh chịu thiên tai và nhân họa nặng nhất.

Chúng tôi trong Nhóm Fiat từ Sàigòn ra đây có 7, 8 bạn trẻ, chia nhau tan vào đám đông, người quay video, người chụp hình, người phụ một tay vác các bao gạo 10Kg, khuân các thùng mì tôm, lưng ướt đẫm mồ hôi, vậy mà xong việc ai cũng bảo là “vui quá”. Chúng tôi có thắc mắc thì một ông trong nhà xứ nhe răng cười tươi rói, nửa đùa nửa thực: “Chúng con quen khổ rồi cha ui, không cười, không tếu, không sống nổi trên đất ni mô !”

Khi theo cha Lê Thanh Hồng sang thăm Giáo Xứ Minh Cầm, chúng tôi được người ta “khoe” là hôm lũ “nác ngập đến ni”, miệng cười tươi, tay hồn nhiên chỉ những ngấn nước còn để lại vết trên tường nhà, trên khung cửa. Họ bảo họ quen với mùa nước lũ nhiều năm rồi, mưa to và kéo dài thì thế nào sông Gianh cũng dâng cao, họ chuẩn bị cả rồi, “nác” lên tới đâu, họ kê bàn ghế lên cao tới đó. Cao nữa thì gác các cây đà gỗ và các tấm ván lên sát nóc nhà mà tỵ nạn, gà vịt trâu bò thì trước đó đã chạy đi gửi trên những nơi nền đất cao hơn. Họ kiên nhẫn tụm lại cả gia đình mà ngồi chờ “nác” lên rồi “nác” sẽ rút. Đến khuya thì “nác” rút đúng như tiên liệu, ai cũng thở phào !

Chiều tối thứ năm 27.10, chúng tôi về lại Cồn Sẻ dâng Thánh Lễ với cha sở Hoàng Anh Ngợi, bài Tin Mừng theo Luca bật lên một lời than của Chúa Giêsu, nhẹ nhàng mà thấm thía đến xốn xang lòng người nghe: “Đã bao lần ta muốn tập họp gà con dưới cánh, mà các ngươi không chịu”.

Chúng tôi mời gọi cộng đoàn nhận ra chính hôm nay, giữa cảnh đời nhiều gian khổ, người miền Trung như đàn gà con vẫn luôn được Thiên Chúa như gà mẹ thương yêu giữ gìn bảo vệ qua bao hiểm nguy hoạn nạn. Nhà Thờ, Nhà Xứ nào ở vùng bão lũ quanh năm này cũng luôn sẵn sàng mở toang để đón nhận mọi người chạy về ẩn náu, không hề phân biệt lương hay giáo, tất cả đều đang cần được một nơi an toàn chạy lũ đụt bão, một tô mì tôm nóng hổi sau cơn hoảng loạn, một tấm chăn ấm qua đêm lạnh ướt, và một tấm lòng đùm bọc nở nụ cười tươi ngay trên khuôn mặt hằn sâu nghịch cảnh.

Cuối bài chia sẻ Tin Mừng, tôi mời ca đoàn xướng lên và cả cộng đoàn hàng ngàn người hát theo tiểu khúc của bài “Tán tụng hồng ân”: “Đời đời Ngài đã thương con, đời đời Ngài vẫn thương con, thương con như gà mẹ ủ ấp con dưới cánh, Chúa í a thương yêu ấp ủ con đêm ngày !”

Sáng ngày thứ sáu 28.10, chúng tôi rời Quảng Bình ngay từ lúc còn chạng vạng tinh mơ để tránh những “đôi mắt cú vọ” không thiện cảm, có thể gây khó dễ cho đoàn. Trên xe bon bon đường AH1 về tạ ơn Mẹ La Vang, chúng tôi ngủ thiếp đi, mắt khép hờ mà lòng vẫn đau đáu một tâm tình. Hóa ra chúng tôi chia xẻ đi chẳng có bao nhiêu mà lại được đón nhận về quá nhiều.

Để kết cho có vẻ văn chương bóng bảy một chút, chúng tôi xin mượn tên một bài hát nổi tiếng “Don‘t cry for me, Argentina” viết về bà Eva Peron, cũng như tên một bộ phim của Dòng Don Bosco kể về cha John Lee Tae Suk người Hàn Quốc, để ngỏ một lời thay cho bà con vùng lũ: “Don’t cry for me, Quảng Bình !”

Lm. QUANG UY, DCCT, thứ năm 3.11.2016 (Ephata 718)

Chúng tôi kể lại câu chuyện đã thấy tận mắt gần 30 năm trước khi còn tham gia Tổng Đội 1 TNXP ở xã Tà Nung, ngoại thành Đà Lạt. Đó là cảnh một con diều hâu liệng vòng tròn tít trên cao nhiều vòng, cho đến khi nhắm chính xác được con mồi là một bé gà con ham chơi xa đàn, nó lao thẳng xuống, chắc mẩm sẽ bắt gọn được con mồi. Không ngờ, sau khi cho cả đàn gà con ẩn náu an toàn trong một bụi cây, gà mẹ lao nhanh tới, đập cánh bay lên tung hai cước đá trúng vào diều hâu, làm cho ác điểu rơi uỵch xuống thảo nguyên như một cục đá, lệt xệt đôi cánh rộng mà loạng quạng bỏ chạy để cố tránh thêm những cú mổ tới tấp của gà mẹ. Mãi một lúc diều hâu mới gượng lấy thế mà bay lên thoát nạn, khi ấy gà mẹ mới buông tha, chạy trở về dắt bé gà con đang hãi hùng kêu “khiếp khiếp” quay lại với các anh chị của nó. Không ngờ chỉ 15 phút sau, nước lại ầm ầm cuốn tới, mạnh hơn, dữ dội hơn, tàn bạo hơn, dìm các ngôi làng trong biển nước lũ mênh mông và đọc ngầu ! Hôm sau người ta mới vỡ lẽ nguyên do là đập thủy điện Hố Hồ ( không phải là Hố Hô như báo chí và tivi đã đọc sai tên ) đã cho xả nước theo… “đúng quy trình” với cường độ hằng ngàn mét khối nước mỗi giây. Đúng là thiên tai không bằng nhân họa. Các cha phụ trách các Giáo Xứ vùng Hà Tĩnh và Quảng Bình có dân chịu chung thảm họa Hố Hồ, ai cũng bảo phen này ổn định đời sống bà con tạm tạm xong, thế nào cũng đâm đơn kiện đám cán bộ vô lương tâm, vô trách nhiệm của mấy cái nhà máy thủy điện lợt ít mà hại quá nhiều… Chúng tôi có post lên Facebook nhiều tấm hình ghi lại cảnh phân phối gạo và mì tôm tại hai Giáo Xứ Cồn Sẻ, huyện Quảng Trạch, và Giáo Xứ Minh Cầm, huyện Tuyên Hóa, cả hai nơi đều thuộc tỉnh Quảng Bình. Có người biết số điện thoại của chúng tôi, đã gọi và trách tôi “vô duyên, vô cảm, người ta đang khổ mà cha cứ cười toe toét”. Chúng tôi chỉ biết nói một lời xin lỗi, rằng khi ấy và cả những lúc khác, khi ở ngoài ấy, chúng tôi chỉ có thể cười chứ không thể… khóc, hay ít là ra vẻ nhăn nhó khổ sở, là bởi vì khung cảnh và bầu khí của bà con rất vui, vui như ngày hội. Người ta nói cười xôn xao, nghịch ngợm, tếu táo, chọc ghẹo lẫn nhau. Có ông phụ trách khu xóm đọc tên người lên nhận quà, gọi to mấy lần không thấy ai đáp, bực quá la toáng lên, rồi ngay lập tức… bắn ra một câu tiếu lâm, thế là mọi người xô vào nhau mà cười !

Tác giả:  Lm. Lê Quang Uy, DCCT

Sự phẫn nộ từ phát ngôn của ông Bộ trưởng Giáo dục

Trở về, đi tới.

Nhạc sĩ Tuấn Khanh, viết từ Sài Gòn

 Trong một chuyến đi quốc nội, vô tình đoàn người đang xếp hàng lấy vé ra máy bay bỗng xuất hiện vài người khách Trung Quốc. Đó là những người khách hết sức ung dung. Họ ăn nói lớn tiếng, cười to và tự nhiên, không khác gì dân bản xứ. Hàng dài người Việt đang xếp hàng im lặng nhìn. Mỗi người một suy nghĩ.

Bất chợt 2 người khách Việt nói với nhau “Không biết mình qua Trung Quốc có tự nhiên được vậy không?”. Lời tán gẫu nhỏ, nhưng lại đủ cho vài người chung quanh nghe. Đột nhiên ai nấy đều cười. Những nụ cười khôn cùng ý nghĩa.  “Thì tụi nó qua đây, tự nhiên như nước nó rồi còn gì”, một người khác nói bâng quơ, nhưng như muốn tất cả những người Việt còn lại cùng nghe. Trên mỗi gương mặt Việt lại có một nụ cười. Cũng thật khó tả.

Một người đàn ông lớn tuổi, đầu bạc trắng, cắt ngắn, đi dọc với tôi, kể rằng vừa rồi ông gặp một người khách Trung Quốc. Câu chuyện về ranh giới quốc gia, khác biệt dân tộc, chiến tranh… lại nổ ra.

Người Trung Quốc rất tự tin, nói rằng từ nhỏ, ông ta đã được học về lịch sử, nói rằng Việt Nam thuộc về Trung Quốc từ ngàn năm, nhưng sau đó làm phản và tách ra. Vì vậy chuyện phải quay trở về mẫu quốc là điều tất nhiên.

“Tụi tao có một tỷ người học thuộc điều đó, tụi mày chỉ có một trăm triệu, cãi không lại tụi tao đâu”, người khách Trung Quốc này cười lớn. Dù không ác ý, nhưng sự diễn đạt rất thật của ông làm tôi lẫn người đàn ông Việt tóc bạc khi kể cho nhau nghe, đều nao lòng.

Tàu Gạc Ma vào Cam Ranh

Nếu như quả có một cuộc trở về định mệnh như vậy, thật xót xa cho lịch sử hàng ngàn năm của cha ông Việt đã chống chọi, bứt xiềng gông cho con cháu hôm nay. Một cuộc trở về như vậy, có lẽ chỉ có một ít người muốn, còn tất cả còn lại đều đau đớn, căm gan. Nhưng hôm nay, dường như mọi thứ đang “đi tới” chứ không phải “trở về”.

Cuối tháng 10, ba chiếc tàu chiến Trung Quốc ghé cảnh Cam Ranh. Chính quyền tỉnh Khánh Hòa huy động người dân và đoàn thể ra phất cờ tiếp đón binh lính Trung Quốc.

Chiếc tàu dẫn đầu là Tương Đàm 531, tên gọi của chiếc chiến hạm đã tấn công Gạc Ma năm 1988, thảm sát 64 binh sĩ quân đội nhân dân Việt Nam khi không có khả năng kháng cự.

Nhiều năm sau cuộc chiến Gạc Ma, chiến hạm này đã được bán cho Bangladesh, nhưng vì cái tên Xiangtan/Tương Đàm gợi nhớ về chiến công hiển hách năm 1988, nên khi đóng tàu mới, chiến hạm Tương Đàm lại ra đời như niềm kiêu hãnh của ngành hải quân Trung Quốc.

Điều khác nhau duy nhất là chiếc Tương Đàm cũ, có số hiệu 556, còn chiếc mới có số hiệu 531.

Khi ca sĩ Khánh Ly hát ở Sài Gòn, mọi sự ngăn cấm của các quan chức đều dựa trên ý rằng “không muốn gợi nhớ về một quá khứ không tốt”. Sau năm 1975, hơn 15.000 đầu sách của hai nền Cộng hòa miền Nam Việt Nam bị đốt, bị cấm và bị truy lùng vì cho là “gợi lại hình ảnh và văn hóa đồi trụy”. Hàng chục ngàn bài hát cùng các văn nghệ sĩ miền Nam bị cấm, cô lập như kẻ thù. Thậm chí có người đã phải vào tù vì có “tội lỗi với nhân dân”…

Ấy nhưng Tương Đàm, cái tên đẫm máu người Việt ngang nhiên mang quá khứ đi vào hiện tại, từ Gạc Ma vào nơi quan yếu của Việt Nam, Cam Ranh, lại được chính quyền mở champagne chào đón.

Chắc những người được lệnh chào đón ba chiếc tàu chiến Trung Quốc cũng không biết rằng, vào lúc này, Bắc Kinh đã hoàn thành xong vành đai chiến lược để bao vây đảo Trường Sa của Việt Nam. Phi đạn và chiến đấu cơ của Trung Quốc tạo nên một vòng hỏa tuyến từ đảo đá Chữ Thập, Su Bi, Châu Viên, Vành Khăn, Gaven, Tư Nghĩa, nối đến Gạc Ma.

Từ đây, Trung Quốc có khả năng uy hiếp trực tiếp Sài Gòn, Cam Ranh và Trường Sa. Tờ Focus Taiwan đưa tin này, mới đây, vào ngày 18/10/2016.

“Trở về” hay “đi tới”?

Người Trung Quốc chắc không còn nói chuyện Việt Nam trở về, mà hình như họ chọn cách đi tới, vì mọi thứ đều đã thuận lợi. Hôm nay thì chính quyền tỉnh Quảng Ninh đã chính thức có chính sách mỗi ngày cho 100 xe Trung Quốc lái thẳng vào Việt Nam.

Một sự ưu ái khá lạ lùng và sẽ sớm là chuyện của các cửa khẩu ở những vùng khác noi theo, mà chắc con số 100 xe mỗi ngày sẽ dần chỉ là thông báo ước lệ.

Không lâu nữa, năm 2018, bởi những ràng buộc bởi Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN – Trung Quốc (ACFTA), một loại thỏa ước thương mại mà Bắc Kinh lập ra để đối đầu với TPP của Mỹ, từ Trung Quốc, các loại động vật sống dùng để nhân giống; nhiều loại thịt, nhiều loại thuỷ hải sản đông lạnh và hoa quả sẽ được miễn thuế 0% khi vào Việt Nam.

Thật đúng lúc, giữa lúc bốn tỉnh miền Trung chịu nạn biển nhiễm độc, lũ lụt tàn phá hoa màu, nhà cửa, giới chăn nuôi khánh kiệt… thì ngay lúc họ chuẩn bị hồi phục, đã bị nhấn chìm trong cơn đại hồng thủy nhập khẩu 0% từ Trung Quốc.

Tôi có kể với bạn về chuyện người Trung Quốc học lịch sử rằng Việt Nam phải trở về mẫu quốc? Có một sự thay đổi nhỏ, có màu máu và nước mắt, là chính quyền Cộng sản Trung Quốc đang sốt ruột đi tới thật nhanh, chứ không đợi ai đó trở về.

Cuộc đi tới này lộng lẫy và man rợ không kém gì các đạo quân của Thành Cát Tư Hãn tràn tới: cỏ không thể mọc, con người chỉ còn biết quỳ xuống và ngửa mặt khóc than vì sao đất nước chúng ta lại đến nông nỗi như vầy.

Nhân dân tệ hóa…

Trong chuyến thăm Trung Quốc đầu tháng 9 năm nay, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hứa là sẽ sớm quyết việc thanh toán thương mại Việt Nam – Trung Quốc bằng đồng Nhân dân tệ.

Còn bà phó Thống đốc Ngân Hàng Nhà Nước Nguyễn Thị Hồng, người tháp tùng thủ tướng, thì hân hoan nói rằng chuyện này không khó, vì lâu nay các tỉnh phía Bắc đã “thử” làm như vậy rồi. Không biết Quốc hội Việt Nam có biết về việc này không?

Liệu Quốc hội mới có ít hơn những kẻ ngủ gục, chơi game và xin nghỉ sớm để lên tiếng về những hiểm họa như vậy?

Bất kỳ ai có một học vấn tối thiểu cấp trung học, cũng đều hiểu việc Nhân dân tệ hóa nền kinh tế Việt Nam mang đến nguy cơ lệ thuộc như thế nào. Đặc biệt, Trung Quốc đang “đi tới” rất ào ạt trong sự hân hoan của những kẻ như bà Nguyễn Thị Hồng, và trong với bối cảnh vô cùng thuận lợi khi hệ thống Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đồng bộ hô to chương trình chống đô-la hóa bằng quyết định 2589/QĐ-NHNN, hạ lãi suất tiền gừi bằng đô-la.

Trung Quốc đang biến nhiều quốc gia Châu phi trở thành những chư hầu kinh tế, cũng bằng cách dùng nhân dân tệ hóa như vậy. Hiện tại Zimbabwe, Angola và Nam Phi đã trở thành những quốc gia lệ thuộc kinh tế nặng nề vào Trung Quốc khi áp dụng thanh khoản bằng đồng Nhân dân tệ.

Bạn nghĩ rằng chỉ là vấn đề thương mại? Áp lực kinh tế này, cũng đã trở thành áp lực chính trị khiến Nam Phi 3 lần từ chối cấp visa cho Đức Đạt Lai Lạt Ma, chỉ vì muốn ve vuốt Bắc Kinh. Đại hội những người đoạt giải Nobel Hòa Bình tại Cape Town ở Nam Phi vào năm 2014, kể cả thị trưởng của thành phố cũng đã tuyên bố hủy hội nghị, nhằm tố cáo vì Pretoria đã cúi đầu trước Trung Quốc.

Campuchia cũng vậy, trong vòng xoáy trở thành chư hầu của Bắc Kinh để chống lại Việt Nam, chính quyền này cũng đã ướm việc chính thức thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ, khởi đầu bằng du lịch.

Dân tộc này, đất nước này không thể đi vào khốn khó

Trong câu chuyện mà người đàn ông nói giọng Bắc, tóc bạc, kể với tôi về cuộc trò chuyện với người Trung Quốc. Giọng cười của ông rất sảng khoái.

Một người biết ông, nói nhỏ với tôi rằng ông đã cùng gia đình tim đường định cư ở nước ngoài rồi. Có lẽ, vì vậy mà giọng cười của ông rất nhẹ nhàng, tiếng cười của một người đứng ngoài một nồi nước sôi sùng sục, hé nắp nhìn vào.

Nhưng tôi và hàng triệu con người khác – những người ở trong nồi – chắc không thể an nhiên được như ông. Vì bởi chúng ta là những người ở lại, là những người không có khả năng ra đi hay đã quyết chọn sống còn trên mảnh đất này.

Tôi chắc rằng sẽ không có nhiều những kẻ muốn “trở về” trong chiếc nồi đóng kín nắp ấy. Nhưng chúng ta lại chứng kiến một cuộc đi tới, chà xát mọi thứ, không có sự xót thương di sản cha ông để lại.

Cuộc đi tới của những chiến hạm Trung Quốc, của những đoàn xe tự do đi lại trên đất nước này, những đợt cuồng phong áp thuế 0% dẫm nát nông dân Việt Nam, và có thể có cả những đồng Nhân dân tệ mà chúng ta sẽ cầm trên tay để làm quen, không còn xa nữa.

Tôi vừa leo ra khỏi nắp nồi ấy, bằng hy vọng và sự thật về quê hương của mình. Và tôi nhận thấy mình có một niềm tin mới, rằng sẽ không có một sự “trở về” hay “đi tới” nào cả. Dân tộc này, đất nước này không thể đi vào khốn khó, nếu người người cùng nuôi hy vọng và nhìn bằng sự thật về đất nước mình, dân tộc mình, và cùng nhau leo ra khỏi nắp nồi đóng kín đó, trước khi quá muộn.

Tuấn Khanh, 30/10/2016