November 25, 2025
Trân Văn/Người Việt
Sau video clip của người phụ nữ cư ngụ tại huyện Sông Hinh, Phú Yên (giờ là xã Ea Ly, Đắk Lắk) như đã tường thuật ở phần trước, trên mạng xã hội xuất hiện thêm những video clip khác.
Mộ một nạn nhân thiệt mạng trong đợt lũ được nhìn thấy vào ngày 24 Tháng Mười Một, năm 2025, tại thôn Phú Hữu, tỉnh Đắk Lắk. (Hình: Thanh Hue/Getty Images)
Ví dụ như video clip có thể tìm xem trên trang Facebook của Nguyễn Huy Vũ ghi lại cuộc trò chuyện của ai đó với hai người đàn ông vừa từ tâm lũ ra ngoài. Trong video clip ấy, hai người đàn ông cũng thuật lại chuyện nước đã giật sập một căn nhà là nơi trú ẩn của mấy chục người, nhưng người ta chỉ cứu được hơn mười người trong khi vẫn còn nhiều người kẹt lại bên trong. Anh Chi TV thì giới thiệu một video clip ghi lại cảnh vài mái tóc từ thi thể của những ai đó chưa rõ nhân dạng dập dềnh trong biển nước… Những video clip như vậy khiến công chúng sôi lên vì giận. Họ đòi câu trả lời cho những câu hỏi như: Hệ thống công quyền ở đâu, đã làm những gì để ngăn chặn thảm họa và cứu những nạn dân mà tính mạng chẳng khác gì chỉ mành treo chuông?
Trước trận bão dư luận càng lúc càng mạnh, nửa ngày sau, trang Facebook của Công An tỉnh Đắk Lắk xuất hiện status có tính chất cảnh cáo: Thông tin ‘sập nhà lầu, hàng chục người chết” tại xã Hòa Thịnh xuất hiện trên mạng xã hội là bịa đặt. Công An Tỉnh Đắk Lắk sẽ sớm vào cuộc xác minh, xử lý nghiêm đối tượng phao tin. Ngoài thông tin có tính chất cảnh cáo ấy, người dùng mạng xã hội bắt đầu được xem những ý kiến biện minh cho thủy điện, cho hệ thống công quyền. Tuy nhiên, cảnh cáo hay biện minh không khác gì đổ thêm dầu vào lửa.
Đã có những người như Đàm Ngọc mắng trên Facebook: Chúng mày ác lắm! Sau khi nêu ra hàng loạt câu hỏi như: Bạn đã bao giờ ngồi co ro vì lạnh và đói, mắt dán vào mực nước ngày càng cao, tay chân tím tái, nước càng dâng, sự lo âu vì sinh mạng của bạn ngắn dần? Bạn đã bao giờ lao vào dòng nước phụ giúp hàng xóm kéo con heo, con bò, kê cao giường tủ, cho chúng đứng trên đó? Bạn đã bao giờ nhìn thấy nhà đối diện bị dòng nước hung hãn đánh bật phần hiên phía trước rồi sập xuống? Bạn đã bao giờ được cha của bạn đặt trên lưng rồi bơi xéo dòng nước đưa bạn thoát đến chỗ cao hơn để bạn được sống rồi ông lại nhảy vào biển nước mênh mông bơi ngược về đưa những thành viên khác trong gia đình đến chỗ của bạn, may mắn là khi người cuối cùng được đưa ra khỏi nhà cũng là lúc nó sập xuống? Chưa đúng không? Còn nhiều hơn những kinh hoàng như thế – Đàm Ngọc lưu ý: Bạn có thể chưa nhưng tôi đã trải qua nhiều lần trong đời, từ khi còn rất nhỏ. Có lẽ chỉ dân miền Trung ở những vùng năm nào cũng có lũ lụt mới hiểu triệt để về tang thương mỗi khi nước về nên xin đừng vội kết luận khi bản thân chưa trải qua.
Theo Đàm Ngọc, với những thông tin, hình ảnh trên báo chí và mạng xã hội, bất kỳ người dân miền Trung nào từng sinh ra, lớn lên trong bão lũ đều thấu hiểu vì sao mọi thứ lại tồi tệ đến vậy, đều thấu hiểu chính quyền đã ở đâu trong thời khắc mà hàng vạn người dân cần họ hơn bao giờ hết nhưng chỉ có tiếng sóng và gió cùng màn đêm âm u như báo trước cho viễn cảnh bất hạnh và tang tóc đang chờ đón. Với lương tri và nhận thức tối thiểu của một con người ai cũng có thể hình dung, nước đã rút 1.5 mét mà chính quyền sở tại vẫn chưa tiếp cận được nạn dân thì khi ở đỉnh, nước lũ dâng lên kinh hoàng thế nào và cuốn phăng mọi thứ ra sao? Trong 48,000 người dân mắc kẹt, chỉ cần 0.1% thiếu may mắn trong mấy ngày ròng rã ấy, vừa đói, vừa khát, chỉ mỏi tay hay trượt chân rơi vào dòng nước hung hãn thì có thể có đến 48 con người mất mạng rồi bị cuốn ra biển và hãy nhớ sự tang thương đó mới chỉ ở một xã. Đàm Ngọc viết thêm: Chưa trầm mình trong nước lũ sẽ không biết rằng nước lũ lạnh như nước đá. Phẫn nộ khi có nhà báo ngoài Bắc khẳng định sẽ không có ai bị chết vì lạnh hay đói khát, hoặc một cô nhà thơ trong Nam cho rằng đợt lũ này chẳng có mấy người chết nên đừng nói quá. Gọi những người như thế là “chúng mày,” Đàm Ngọc mắng: Chúng mày đã nói những lời thất đức và ác lắm!
Đàm Ngọc là một trong những người từng trải nghiệm bão lũ còn Võ Thị Ý Yên là người trong cuộc. Cô cũng đặt câu hỏi: Mọi người biết cảm giác bất lực là gì không? Rồi cô tự trả lời: Là thấy người chết nhưng chỉ lấy dây cột lại ở chỗ nào đó cho đừng trôi mất vì những người cứu nạn còn phải đưa lương thực cho người sống, cứu những người đang kiệt sức đến nơi an toàn bởi họ đã bị dìm trong nước lũ ba, bốn ngày không có đồ ăn, không có quần áo để thay, nước lũ đã cuốn sạch mọi thứ. Đã có rất nhiều người chết đuối hoặc vì đói, lạnh, ngủ quên nên rơi xuống nước mà chết, chạy lũ sụp cầu bị nước cuốn đi… Đó là tình cảnh hiện tại của xã Hòa Thịnh tụi em và một số nơi khác như Đông Hòa, Phú Hòa, Tuy An… Phú Yên đang rất cần trợ giúp. Người có công giúp công, người có của giúp của, người không có gì xin giúp bằng cách chia sẻ cho mọi người biết để mọi người được sống và để chôn cất những người đã mất.

Không phải tự nhiên mà nhiều người nhấn mạnh, tô đậm yêu cầu của họ trên mạng xã hội: Hãy nói thật với dân về tổn thất nhân mạng và về hay/dở, đúng/sai trong ứng phó với đợt mưa lũ này. Đáp lại hệ thống truyền thông chính thức loan báo, công an Đắk Lắk đã tìm được người phụ nữ ở huyện Sông Hinh. Việc cô kể lại những điều mắt thấy, tai nghe giữa biển nước bị xác định là “không đúng sự thật,” cô sẽ bị xử lý vì “chưa kiểm chứng thông tin từ cơ quan chức năng” và cô đã “cúi đầu nhận tội” do “không lường trước được mức độ ảnh hưởng của thông tin.”
Sốt ruột, hăm hở đáp lại lời kêu cứu của đồng loại, kể lại những điều mắt thấy, tai nghe để thúc giục người khác tham gia trợ giúp trở thành nguyên nhân bị săn lùng, bị xử lý dẫu vô lý nhưng lại là chuyện có thật. Công an Đắk Lắk cho biết đã tìm ra 52 tài khoản trên Facebook, TikTok có “sai phạm” như người phụ nữ vừa đề cập và đã buộc 17 người viết “cam kết không tái phạm,” phạt hành chính năm người thu 37.5 triệu, yêu cầu 30 tài khoản gỡ bỏ nội dung vi phạm. Tin vừa kể khiến nhiều người như Nhân Võ buột miệng bình: Thật sự “khâm phục” khả năng thống kê, xác minh thông tin bịa đặt của cơ quan chức năng. Theo báo Tuổi Trẻ, chiều 22 Tháng Mười Một, 2025, nhiều khu vực thuộc xã Hòa Thịnh vẫn còn ngập sâu, vậy mà chính quyền đã có thể thống kê đưa ra kết luận!
Sau khi loan báo đã truy tìm và xử lý những người đưa thông tin có tính chất “bịa đặt,” Công An Tỉnh Đắk Lắk khuyến cáo rộng rãi: Trước những thông tin xấu độc, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân cần hết sức tỉnh táo, lựa chọn thông tin tích cực để không bị nhầm tưởng, thay vào đó phải cảnh giác và kiên quyết phản bác những luận điệu xuyên tạc, phá hoại mà các thế lực thù địch tung ra… Vu Hoai Linh bình: Vãi! Không hiểu được logic này! Tại sao lại “lựa chọn thông tin tích cực” chứ không phải là sự thật? Còn nếu chưa biết sự thật thì cần phải có thái độ khách quan, có nơi nào mà “lựa chọn thông tin tích cực” lại được cho là một thái độ đạo đức? Giả dụ “thông tin tích cực” đó sai còn thông tin tiêu cực lại là sự thật thì lựa chọn sao đây? (còn tiếp)























