Bông hồng có gai – Bà Claudia Sheienbaum, TT Mễ

Nguyễn Thị Bích Hậu

Bà Claudia Sheienbaum, TT Mễ là người ít được thế giới để tâm. Nhưng gần đây bà con biết tới bả vì bả phải đương đầu với chiến tranh thương mại.

Báo chí viết bà được lòng ông TT Mỹ vì mềm mỏng, không có vẻ mạnh bạo như TT Canada và bộ sậu của ông khi đáp trả thuế quan.

Tất nhiên bà bên ngoài rất mềm mỏng. Nhưng bên trong bà là thép. Vì vậy bà làm 2 chuyện thế này:

Một là khi bên Mỹ đụng chạm với Mexico về vụ xử lý các băng đảng gây hại ở biên giới 2 nước. Tất nhiên bên Mễ ủng hộ vụ này, nhưng họ muốn làm theo luật pháp của xứ họ trên vùng lãnh thổ thuộc chủ quyền của mình chứ không muốn bị can thiệp quá mức. Vì vậy bà vận động Quốc hội sửa đổi Hiến pháp và đã lập tức sửa xong trong ngày 20/2 vừa rồi quy định hình phạt nghiêm khắc hơn đối với người nước ngoài tham gia các hoạt động bất hợp pháp và hạn chế sự can thiệp của cơ quan nước ngoài.

Hai là bà vẫn đang trong quá trình thương lượng áp thuế, dù đã bị áp 25% lên thép và nhôm rồi. Nhưng ngày 9/3 vừa rồi, chánh phủ của bà tổ chức cho 500 ngàn dân Mễ đổ về thủ đô để ủng hộ bà trong vụ nỗ lực tạm hoãn áp thuế 1 tháng của Mỹ.

Gọi là vậy, nhưng trong cuộc mít tinh khủng này, bà công bố kế hoạch 5 điểm nhằm giúp dân giảm thiểu tác hại của chiến tranh thương mại. Bà cũng đã chuẩn bị danh sách áp thuế đáp trả khi cần rồi và sẽ công bố ngay khi có thể. Nửa triệu dân đó cho thấy sức mạnh chánh trị của bà thế nào, cần thì cũng gấu ngay và luôn.

Bà Tổng thống Mễ là dân có học cao. Bà là nhà khoa học, tiến sĩ kỹ sư năng lượng tốt nghiệp đại học Tự trị quốc gia Mễ ra. Bà đã đồng tác giả hơn 100 bài báo và hai cuốn sách về năng lượng, môi trường và phát triển bền vững . Bà đã đóng góp cho Ủy ban liên chính phủ về Biến đổi khí hậu và vào năm 2018, được BBC vinh danh là một trong 100 Phụ nữ nổi bật của thế kỷ 21. Bà từng là thị trưởng thủ đô của Mexico, từng làm Bộ trưởng Môi trường.

Năm ngoái bà trúng cử TT, trở thành nữ TT đầu tiên của Mễ. Mục tiêu của bà là thúc đẩy giáo dục, giúp dân tăng thu nhập và tăng cường chống lại các băng đảng tội phạm.

Bà TT Mễ là người gốc Do Thái. gia đình rất gia giáo. Cha bà là nhà Hóa học, mẹ bà là nhà Sinh vật học. Hai người này đã chạy trốn Đức Quốc xã từ Litva và Bulgaria tới Mễ trong thế chiến 2.

Hiện bà TT Mễ sinh năm 1962, có chồng là Nhà khoa học vật lý cũng là nhà tư vấn tài chánh, bạn học của bà. Bà có 1 con gái với đời chồng trước đã ly hôn từ 2016. Con gái bà năm nay 37 tuổi.


 

Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines

Chan Vu

Nguyên tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vừa bị bắt 10/3/2025 và dẫn độ về Tòa Hình sự Quốc tế The Hague – ICC, Hòa Lan chờ ngày xét xử về tội ác chống nhân loại. Đăng lại bài viết từ 2017, để có thêm thông tin về nhân vật này. Qua sự kiện bắt Duterte, nó cho thấy cơ hội ICC bắt Putin trong tương lai là rất cao.

Rodrigo Duterte: “Rồi, lịch sử sẽ ghi nhận tôi như là một tên đồ tể.”

Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines ví mình như là Đấng Cứu Độ. Ông từng nói: Đức Chúa Trời ban phép lạ để ông trở thành tổng thống của một quốc gia toàn dân Công giáo. Thế nhưng, ông lại thể hiện, hành xử như một tên trùm băng đảng. Ông đã từng ném một kẻ buôn bạch phiến từ trực thăng xuống biển. Ông dí súng vào thái dương của một du khách, bắt anh ta phải ăn hết những mẩu tàn thuốc lá của ông vừa hút xong. Đi đến đâu, ông cũng khuyến khích: Giết! Giết thoải mái mà không bận tâm đến đạo đức, tôn giáo hay luật pháp.

Ông là người coi thường phán quyết của Tòa Trọng tài Quốc tế The Hayes. Chính ông đã bỏ ngỏ bãi cạn Scaborough, ông bắt tay với Trung Quốc để chống Mỹ. Ông chửi Obama: “Con của một con điếm – Son of a bitch !”. Ông mắng chửi  Đức Giáo hoàng Francis trong lúc Ngài qua thăm Philippines: “Tên khốn kiếp! Cút mẹ mày về nước đi! Qua đây chỉ gây ra tắc đường!”

Chúng ta hãy tìm lại con đường nào  đã đưa ông lên đỉnh quyền lực nhằm hiểu thêm về con người phức tạp này.

Thời trẻ

Rodrigo Duterte sinh ngày 28/3/1945 tại Davao, một thành phố miền Nam Philippines nơi đã bị tàn phá khốc liệt bởi Thế chiến II. Ông là con trai lớn của vị quan tỉnh.

Em trai ông kể: Thời niên thiếu, Rodrigo giao du với đám du côn bụi đời, cao thủ võ lâm, ông quen nghề đánh lộn, rành rọt thứ ngôn ngữ băng đảng mà ông vẫn còn dùng cho đến hôm nay. Đến tuổi 15, ông luôn mang súng bên mình.

Tại trường trung học Ateneo de Davao, khi bị phạt, ông đã trả thù bằng cách vẩy thẳng một bình mực vào áo dòng trắng của vị linh mục giáo viên. Việc trốn học,  bị đuổi học xảy ra với ông là chuyện cơm bữa. Có lần đi vận động tranh cử, ông tự hào khoe: Ông đã mất đến bảy năm mới học xong ba năm trung học.

Chị gái Jocellyn Duterte kể: Ở tuổi 16, Rodrigo học lái máy bay. Ông đã để bánh xe máy bay quẹt vào mái nhà, rồi đâm gãy ngọn cây. Sau đó, ông bị tai nạn xe hơi, hôn mê ba ngày liền, tưởng không qua khỏi.

Ở tuổi 17, Rodrigo giết người trong cơn say. Ông kể: Ông đã đâm người, đâm mãi cho đến khi hắn chết hẳn mới thôi.

Mẹ nhường ghế cho con

Cha ông đoán: Sớm muộn gì thì Rodrigo Duterte cũng sẽ gặp kiện tụng, phiền toái. Như vậy, để đỡ tốn tiền thuê luật sư, Rodrigo nên học luật để biết cách bảo vệ mình. Lớn lên, ông đi học luật, nhưng ông không dùng luật, mà dùng súng để giải quyết vấn đề. Ông bắn trọng thương một sinh viên luật khi anh ta tố cáo ông bắt nạn người khác. Dẫu sao thì ông cũng tốt nghiệp luật và được bổ nhiệm làm thẩm phán.

Cuối thập kỷ 1980s, mẹ ông, bà Soledad Duterte, có thành tích phản đối chính sách độc tài và tham gia lật đổ Tổng thống Marcos. Tổng thống kế nhiệm Corazon Aquino ban cho bà chức phó thị trưởng Davao. Ở tuổi trên 70, bà không nhận, nhưng nhường lại cho con trai. Nhờ đó, Rodrigo Duterte chính thức bước vào sự nghiệp chính trị ở tuổi 40.

Hai năm sau, 1988, ông trở thành thị trưởng. Từ đó, ông chưa bao giờ nếm mùi thất bại trong mọi kỳ tranh cử.

Trung đội Tử thần Davao

Ông bước vào văn phòng thị trưởng đang khi Davao là bãi chiến trường. Nhiều nhóm kháng chiến quân có võ trang hoạt động ngang nhiên. Chúng bắt cóc, thủ tiêu, ám sát, hiếp dâm người dân nhiều như cơm bữa. Ông Duterte liền dấn thân vào công cuộc lập lại trật tự cho thành phố.

Ông thành lập Trung đội Tử thần để quyét dọn tội phạm. Dư luận và Hội đồng Thành phố Davao không đồng ý, nhưng ông vẫn làm.

Tháng Chín vừa rồi, Edgar Matobato, 57 tuổi, đã ra điều trần với Hội đồng Thành phố, ông thú nhận mình  là một trong các chiến sỹ của Trung đội,  trong suốt 24 năm, ông đã giết khoảng 50 người.

Trong cuộc phỏng vấn với báo The New York Times, ông Matobato kể: Trung đội tử thần này được thành lập vào năm 1988 tại Khách sạn Menseng, gồm vài cảnh sát, và sáu tân binh mới vừa tuyển dụng. Họ cùng ăn trưa với nhau rồi họ được ông Duterte giao nhiệm vụ, đó là: Săn lùng tội phạm. Cứ việc giết. Chẳng cần bắt bớ, giam giữ, truy tố hay xét xử.

Sau đó, một sỹ quan trong nhóm đã quăng ra một bọc lớn. Mọi người thò tay vào, chộp lấy một thứ có thể được. Ông Matobato kể, “Thật may mắn, ông vớ được khẩu Colt 45”.

“Người chỉ huy Trung đội Tử thần duy nhất là Thị trưởng Duterte,” Matobato kể cho Tạp chí Times. “Khi Thị trưởng Duterte ra lệnh, chúng tôi thực hiện. Không có lệnh của Duterte thì chúng tôi không được giết ai.”

Ông Matobato nhớ lại vào năm 2007, Duterte đã tham gia trực tiếp vào vụ giết Vicente Amisola. Trận đấu súng dữ dội nổ ra giữa Trung đội và Vicente Amisola. Khi Amisola hết đạn, Thị trưởng Duterte lao lên, tay ôm khẩu Uzi nã cho hết hai băng vào Amisola. Khi lục soát thi thể Amisola mới té ngửa ra ông là nhân viên của Cục Điều tra Quốc gia. Sau này mới biết đó là sự hiểu lầm giữa hai lực lượng an ninh địa phương và quốc gia. Không ai bị truy tố, nhưng Vicente Amisola đã chết oan.

Tháng Hai vừa rồi, một cựu sỹ quan cảnh sát Arthur Lascanas, 56 tuổi, đã thú nhận ông là người của Trung đội Tử thần, đã ám sát 200 người. “Tất cả các nạn nhân đều bị giết tại Davao. Xác của họ hoặc chôn, hoặc vứt xuống biển, và được Thị trưởng Duterte thưởng tiền.

Khoảng 1,400 người đã bị giết bởi Trung đội Tử thần Davao mà trong đó có những người không hề bị nghi ngờ là tội phạm. Trong số nạn nhân, có nhà báo Jun Pala bị bắn chết ở gần nhà vì ông đã viết bài phê bình gay gắt Thị trưởng Duterte. Sát thủ Lascanas là người đã bắn Jun Pala kể, “Ông nhận lệnh thủ tiêu nhà báo Jun Pala trực tiếp từ Thị trưởng”.

Giản dị

Rodrigo Duterte đã 71 tuổi. Bước vào Phủ Tổng thống ngót nghét năm trời, nhưng ông vẫn tưởng mình đang là Thị trưởng Davao. Ông thích về lại thành phố quê hương. Ông chẳng thiết tha gì với cái Cung điện Malacanang hào nhoáng và gó bó ở Manila.

Nơi tỉnh lẻ, tham nhũng lan tràn, công chức cấp tỉnh như là những ông vua cát cứ một vùng. Nhưng, ngược lại dòng đời, Rodrigo Duterte sống trong căn nhà nhỏ bé hai tầng, khiêm tốn và thiếu tiện nghi.

Bà hàng xóm cạnh nhà tên là Pomilda Daniel kể rằng Ông Duterte khen nhà bà có chiếc TV to đẹp quá. Khi nào bà bỏ, thì cho ông xin, đem sửa để dùng tạm.

Khi ông thăm Căn nhà Hy vọng – trung tâm điều trị ung thư cho trẻ em tại Davao – ông không thấy có TV. Ngay lập tức, ông bê tới chín bộ. Bác sỹ Mae Dolendo kể: “Duterte là người tình cảm. Chúng tôi đã có những tổng thống cư xử đúng mực, nhưng họ chẳng làm lên cơm cháo gì. Duterte không hoàn hảo. Ông ấy chửi thề, nói tục nhưng ông ấy làm được nhiều việc.

Hai vợ hai bồ

Rodrigo Duterte bước vào Phủ Tổng thống mà không có đệ nhất phu nhân. Tuy vậy, trong lúc tranh cử, hai người vợ cũ, hai cô bồ, và tám người con cùng xuất hiện, vận động tranh cử cho ông. Ông từng tuyên bố: Ông phải tặng thưởng cho công ty dược Pfizer đã bào chế ra thuốc cường dương Viagra.

Chị gái Jocellyn Duterte kể: Khi còn trẻ, Rodrigo nổi tiếng là máu gái. Hơn nữa, ông là con trai của quan tỉnh, nên đàn bà con gái cứ lăn xả vào.

Vào năm 1973, ông phải lòng cô Elizabeth Zimmerman, chiêu đãi viên hàng không. Hôn phối của họ kéo dài đến năm 2000.

Duterte and ex-wife: The ties that bind

Trong hồ sơ khám sức khỏe tâm thần trước hủy hôn của ông có ghi: Có dấu hiệu hoang tưởng. Trạng thái tâm thần không ổn định. Ngoại tình mãn tính. Đưa bồ tới trước mặt vợ trong tiệc chiêu đãi để thách đố.

Năm 1998, Duterte khám sức khỏe tâm thần chuẩn bị cho hôn lễ: Trong hồ sơ viết: “Rối loạn nhân cách thể hoang tưởng”, “có khuynh hướng coi thường, sỉ nhục người khác.”

Trong lúc đã kết hôn, ông Duterte gặp cô Cielito Avancena, trẻ hơn ông 25 tuổi, tại một hội thi sắc đẹp. Hai người liền sống với nhau, không hôn phối. Ông coi bà là người vợ thứ hai, có một con gái.

Honeylet Avanceña and her life with the next president

Duterte là hiện thân của những nghịch lý. Cạnh những hình ảnh vũ phu, ngổ ngáo, băng đảng, người ta cũng thấy ở ông lòng nhân từ, tốt với bạn bè, và rất quyến rũ phụ nữ.

News about Kitty Duterte | Read all 22 related News on KAMI Kami.com.ph

Duterte và người tình tên là Cielito Avancena, chụp hình chúng với con gái cưng của hai người.

Trong khi tranh cử, ông nổ: Ông từng có hai người vợ và hai cô bồ. Một cô tính tiền tại siêu thị. Cô kia đứng bán mỹ phẩm ngoài chợ. Tất cả, phải tự kiếm sống. Nếu có sự giúp đỡ tài chính từ ông thì đó là tiền riêng. Chưa bao giờ ông lấy một xu tiền công cho phụ nữ. Họ đều sống trong những căn hộ bình dân. Ông tuyên bố những công chức trong chính phủ của ông có thể mê gái, nhưng không có chỗ cho tham nhũng.

Chín tháng giết 7000 người

Khi còn làm thị trưởng Davao, ông rất nổi tiếng với hình ảnh thọc tay vào túi, moi ví, móc tiền cho những người ăn mày. Người ta cho rằng cách đùa giỡn, suồng sã, xô bồ của ông bộc lộ ra sự thành thật. Nên ông vẫn gặt hái được sự hâm mộ của rất nhiều người.

Nhưng xác chết cứ tăng lên mỗi ngày. Tháng Sáu 2016, Duterte nhậm chức. Ông tuyên chiến với bạch phiến. Cảnh sát và đội hành quyết được bí mật danh tính đã giết khoảng 7,000 người.

TIMELINE: Witness lists killings allegedly 'ordered by Duterte'

Edgar Matobato (hình đầu phía trái), một cựu thành viên của Đội tử thần Davao, cho rằng Tổng thống Rodrigo Duterte và Phó Thị trưởng thành phố Davao Paolo Duterte có liên quan đến nhiều vụ giết người trong những năm trước.

Chín tháng cầm quyền, ông đã vượt xa thành tích giết người của Tổng thống Ferdinand Marcos, giết 3,300 đấu thủ trong 20 năm.

Thượng nghị sỹ Antonio Trillanes kể lại: Năm 2015, ông đến gặp Rodrigo Duterte để thành lập liên minh chính trị. Ông Duterte không bàn chuyện gì, ngoài chuyện thanh toán nhau bằng súng bằng dao “phủ tạng lòi ra, não bắn tung toé, máu lênh láng, một phong cách bố già.”

Ông bị hai bệnh về thực quản và mạch máu. Ông rất ghét ai hỏi về bệnh tình của ông. Năm ngoái, một nhà báo xin ông cho coi giấy khám sức khỏe định kỳ. Giữa muôn vàn ống kính truyền hình, ông điên lên hỏi lại: “Còn cái âm đạo của con vợ mày thì sao?”

Philippine President Duterte curses Obama over human rights - BBC News

Tiêu diệt băng đảng bằng phong cách băng đảng đã làm cho những nạn nhân và gia đình của họ rất hả dạ. Nhưng đó nhất định không phải là phương pháp tối ưu của một chính phủ văn minh.

Thật khó để đưa ra một hình ảnh đúng về ông khi phải trộn lòng nhân ái với sự độc ác.

Có lần, ông ví mình với Hitler. Tháng Giêng vừa rồi ông tuyên bố: “Rồi, lịch sử sẽ ghi nhận tôi như một tên đồ tể.”

Calgary, Canada

Chủ Nhật Lễ Lá, 9 tháng Tư, 2017

Trần Gia Huấn

(Bài của tác giả Huan Tran gửi đăng)


 

Vì sao cựu Tổng thống Philippines Duterte bị bắt?- BBC

BBC

Nguồn hình ảnh,Getty Images

Cảnh sát Philippines đã bắt giữ cựu Tổng thống Rodrigo Duterte sau khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành lệnh truy nã, cáo buộc ông phạm tội ác chống lại loài người liên quan đến “cuộc chiến chống ma túy” đẫm máu của mình.

Ông bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay Manila ngay sau khi từ Hong Kong trở về.

Cuộc trấn áp chống ma túy tàn bạo của ông Duterte, diễn ra khi ông còn là tổng thống của quốc gia Đông Nam Á này từ năm 2016 đến 2022, đã khiến hàng ngàn người thiệt mạng.

Cựu tổng thống 79 tuổi trước đó đã tuyên bố sẵn sàng ngồi tù khi trả lời các thông tin về khả năng bị bắt giữ.

Liên minh Quốc tế về Nhân quyền (ICHRP) ở Philippines gọi vụ bắt giữ là “khoảnh khắc lịch sử”.

“Công lý có thể đến muộn nhưng đã được thực thi hôm nay. Việc bắt giữ Duterte là khởi đầu cho sự trừng phạt những kẻ gây ra các vụ giết người hàng loạt, thứ đã định hình chế độ cai trị tàn bạo của ông ta,” Chủ tịch ICHRP Peter Murphy nói.

“Cuối cùng, chúng ta dần dần sẽ giành được công lý cho tất cả các nạn nhân… Nhưng mặt khác, hy vọng rằng không chỉ dừng lại ở việc bỏ tù,” báo Philippines Rappler dẫn lời một người được gọi là Ana. Chồng và bố chồng của cô bị giết trong cuộc chiến chống ma túy của Duterte vào năm 2017.

”Cũng mong rằng ông ta sẽ thừa nhận mọi sai lầm và xin lỗi tất cả những người bị hại, để linh hồn của những người đã khuất cũng được yên nghỉ,” Ana nói.

Nguồn hình ảnh,Getty Images

Chụp lại hình ảnh,Ông Rodrigo Duterte cầm một khẩu súng bắn tỉa trong một buổi lễ của cảnh sát vào năm 2018

Vị cựu tổng thống đã đến Hong Kong để vận động tranh cử cho danh sách thượng nghị sĩ của mình trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào ngày 12/5 sắp tới.

Những thước phim được phát trên truyền hình địa phương cho thấy ông chống gậy bước ra khỏi sân bay. Các nhà chức trách cho biết ông “có sức khỏe tốt” và đang được các bác sĩ chính phủ chăm sóc.

“Tôi có tội gì? Tôi làm mọi thứ trong thời gian tại nhiệm để mang lại hòa bình và cuộc sống yên ổn cho nhân dân Philippines,” ông nói với đám đông người Philippines ở nước ngoài hò reo trước khi rời Hong Kong.

Một video do con gái ông, Veronica Duterte, đăng tải cho thấy ông Duterte bị giam giữ trong một phòng chờ ở Căn cứ Không quân Villamor tại thủ đô Manila. Trong video, có thể nghe thấy ông đặt câu hỏi về lý do bị bắt giữ.

“Luật là gì và tôi đã phạm tội gì? Tôi bị đưa đến đây không phải do tôi tự nguyện mà do người khác. Các người phải trả lời ngay lập tức về việc tước đoạt sự tự do của tôi.”

‘Cuộc chiến chống ma túy’

Nguồn hình ảnh,Getty Images

Chụp lại hình ảnh,Các nghi phạm ma túy bên trong đồn cảnh sát ở thủ đô Manila, Philippines năm 2016

Duterte, người từng là thị trưởng của một trong những thành phố lớn nhất ở Philippines, đã giành được chiếc ghế tổng thống bằng lời hứa về một cuộc trấn áp tội phạm trên diện rộng.

Nhưng các nhà phê bình cho rằng “cuộc chiến chống ma túy” của ông đã dẫn đến sự lạm dụng quyền lực của cảnh sát và tình trạng nhiều nghi phạm ma túy bị hành quyết không qua xét xử. Ông đã phủ nhận các cáo buộc này.

Ông xây dựng hình ảnh mình là một người đàn ông cứng rắn, chống lại giới tinh hoa và gần gũi với quần chúng, khiến những người dân Philippines bầu ông làm tổng thống đầu tiên của đất nước đến từ đảo Mindanao ở miền nam.

Với lời lẽ hùng hồn, ông đã tập hợp lực lượng an ninh để bắn chết những nghi phạm ma túy. Hơn 6.000 nghi phạm đã bị cảnh sát hoặc những kẻ tấn công không rõ danh tính bắn hạ trong chiến dịch, nhưng các nhóm nhân quyền cho biết con số này có thể lớn hơn.

“Hitler đã thảm sát ba triệu người Do Thái. Bây giờ có ba triệu con nghiện ma túy [ở Philippines]. Tôi rất vui khi tàn sát chúng,” ông nói sau vài tháng nhậm chức.

Nhưng những người chỉ trích cho rằng “cuộc chiến chống ma túy” của ông đã dẫn đến việc cảnh sát lạm dụng quyền lực và nhiều nghi phạm ma túy đã bị hành quyết ngay lập tức.

Các cuộc điều tra tại quốc hội tiết lộ “biệt đội tử thần” bí ẩn gồm những thợ săn tiền thưởng nhắm vào những nghi phạm ma túy.

Ông Duterte đã phủ nhận các cáo buộc.

ICC lần đầu ghi nhận các cáo buộc lạm dụng vào năm 2016 và bắt đầu điều tra vào năm 2021. Tòa án này xử lý các vụ án từ tháng 11/2011, khi ông Duterte còn là thị trưởng Davao, cho đến tháng 3/2019, trước khi Philippines rút khỏi ICC.

Ông Duterte có bốn người con, trong đó có con gái lớn là Sara Duterte, hiện là phó tổng thống Philippines và được dự báo là ứng cử viên tổng thống tiềm năng vào năm 2028.

Trong những tháng gần đây, liên minh của gia tộc Duterte với đương kim Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã tan vỡ một cách chấn động trước công chúng cả nước. Ông Marcos và bà Sara Duterte từng cùng nhau giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử năm 2022.

Hồi tháng 11/2024, bà Duterte đã nói với các phóng viên rằng quan hệ giữa bà với Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã trở nên độc hại và bà mơ đến chuyện chặt đầu ông ta.

Bà cũng đe dọa sẽ đào mộ cha của tổng thống Marcos Jr. từ Nghĩa trang Anh hùng ở Manila và đổ tro cốt xuống biển.


 

Nga đẩy lùi lực lượng Ukraine ở Kursk sau khi Hoa Kỳ ngừng hỗ trợ

Theo báo WSJ

Nỗ lực trục xuất binh lính Ukraine khỏi lãnh thổ Nga được đẩy nhanh trước thềm cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Saudi Arabia.

Một bức tượng Lenin bị hư hại ở Sudzha năm ngoái.

Một bức tượng Lenin bị hư hại ở Sudzha năm ngoái. Ảnh: Associated Press

KYIV, Ukraine

Sự tiến quân nhanh chóng của lực lượng Nga và Bắc Triều Tiên đang đe dọa chỗ đứng của Ukraine tại Kursk, phần lãnh thổ của Nga mà các quan chức Ukraine hy vọng sẽ mang lại cho họ đòn bẩy trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào.

Hậu quả từ quyết định của Hoa Kỳ về việc dừng chia sẻ thông tin tình báo và chuyển giao vũ khí cho Ukraine. Động thái này ngay lập tức làm giảm khả năng thực hiện các cuộc tấn công tầm xa của Ukraine, vốn dựa trên dữ liệu nhắm mục tiêu chính xác, và theo thời gian sẽ tước đi của Ukraine các loại đạn dược và vũ khí quan trọng.

Khu vực kiểm soát ở Ukraine

Nga đã đổ rất nhiều nguồn lực vào nỗ lực chiếm lại Kursk, chịu tổn thất lớn. Họ đã triển khai một số đơn vị tốt nhất của mình ở đó và vào tháng 12, đã gửi hơn 10.000 quân Bắc Triều Tiên.

Xe cộ của Ukraine di chuyển về khu vực tiền tuyến Kursk vào mùa thu năm ngoái.

Các xe quân sự Ukraine di chuyển về phía khu vực tiền tuyến Kursk vào mùa thu năm ngoái. Ảnh: Serhii Korovayny cho WSJ

Quân đội Bắc Triều Tiên , không chuẩn bị cho chiến trường hiện đại, ban đầu đã bị tiêu diệt khá dễ dàng. Nhưng giờ đây họ đang tạo ra khó khăn vì, không giống như những người đồng cấp Nga, họ tiến về phía trước theo từng đợt, làm cạn kiệt nguồn lực của Ukraine, Roman Pohorily, đồng sáng lập DeepState, một nhóm người Ukraine phân tích hình ảnh và video được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội và thông tin từ quân đội để tạo ra bản đồ chính xác về tiền tuyến, cho biết.

Khi quân đội Bắc Triều Tiên đột phá, quân đội Nga sẽ theo sau để bảo vệ các vị trí, đẩy lùi hệ thống phòng thủ của quân đội Ukraine.

Máy bay không người lái đóng vai trò chủ chốt trong cuộc tiến công của Nga, và hoạt động trinh sát mạnh mẽ có nghĩa là người Ukraine gặp khó khăn trong việc di chuyển mà không bị phát hiện. Những người lính cho biết Nga đã sử dụng một số lượng lớn máy bay không người lái được điều khiển thông qua một sợi cáp quang mỏng, giúp người Ukraine không thể bắn hạ chúng bằng máy gây nhiễu điện tử.

Một người lính Ukraine ở thị trấn Pokrovsk.

Một người lính Ukraine ở thị trấn Pokrovsk. Ảnh: Inna Varenytsia/Reuters

Hiện vẫn chưa rõ liệu người Ukraine có triển khai quân tiếp viện để cố gắng ổn định khu vực mặt trận này hay sẽ phải rút khỏi Kursk hoàn toàn vì các trận chiến ác liệt vẫn đang diễn ra. Nếu người Ukraine rút lui, điều này sẽ đưa người Nga đến gần hơn với khu vực Sumy của Ukraine, nơi quân đội Kyiv sẽ cần tiếp tục phòng thủ.

Việc rút quân sẽ tạo ra những khó khăn không chỉ về mặt quân sự mà còn về mặt chính trị, vì Ukraine hy vọng sẽ đổi khu vực Kursk của Nga để lấy một phần lãnh thổ Ukraine do lực lượng của Moscow chiếm đóng.

Bất chấp khó khăn ở Kursk, Ukraine đã thành công ở những nơi khác trên mặt trận. Sau một trận chiến mệt mỏi, họ đã ngăn chặn được cuộc tấn công của Nga vào thành phố Pokrovsk, nơi dường như đã mất tất cả chỉ vài tháng trước đó. Ukraine cũng đã tiến hành một cuộc phản công thành công ở thành phố phía đông Toretsk, nơi lực lượng Ukraine đã giành được chiến thắng.

Các nhà phân tích chia rẽ về việc liệu quân đội Nga đang chiến đấu ở phía đông có đang tập hợp lại hay đang cạn kiệt sức lực do tổn thất nặng nề. Ngay cả khi các trận chiến tàn khốc vẫn tiếp diễn, Nga vẫn mất nhiều người và vật chất hơn Ukraine trên chiến trường.


Linh mục Nigeria bị bắt cóc đã bị giết vào sáng thứ Tư Lễ Tro

YouTube player

Giáo phận Công Giáo Kafanchan đã thông báo về vụ sát hại bi thảm đối với Cha Sylvester Okechukwu, một linh mục bị bắt cóc khỏi nơi cư trú của ngài vào đêm ngày 4 tháng 3 năm 2025 và sau đó bị những kẻ bắt cóc giết chết.

Trong một tuyên bố chính thức được Giáo phận đưa ra vào ngày 5 tháng 3 năm 2025, Cha Jacob Shanet, Giám Quản Tông Tòa, đã xác nhận tin tức đau buồn này, ngài nói: “Chúng tôi vô cùng đau buồn và đau lòng khi thông báo về cái chết thương tâm của một Linh mục kính yêu của chúng tôi, Cha Sylvester Okechukwu.”

Cha Okechukwu, sinh ngày 11 tháng 12 năm 1980 và thụ phong linh mục ngày 11 tháng 2 năm 2021, đang phục vụ với tư cách là Cha xứ của Nhà thờ Công Giáo St. Mary Tachira, tại Khu vực Chính quyền Địa phương Kaura của Tiểu bang Kaduna vào thời điểm bị bắt cóc. Theo Giáo phận, ngài đã bị những kẻ tấn công không rõ danh tính bắt cóc vào ngày 4 tháng 3 năm 2025.

Sau một đêm không chắc chắn, Giáo phận xác nhận rằng Cha Okechukwu đã bị giết trong tình trạng bị giam cầm vào sáng sớm ngày 5 tháng 3 năm 2025, trùng với Thứ Tư Lễ Tro, một ngày trọng thể để suy ngẫm và sám hối trong đức tin Kitô giáo. Tuyên bố lưu ý rằng động cơ đằng sau vụ giết người vẫn chưa được biết.

Mô tả cái chết của ngài là “không đúng lúc và tàn bạo”, Giáo phận tuyên bố “Sự mất mát không đúng lúc và tàn bạo này khiến chúng tôi đau lòng và suy sụp. Cha Sylvester là một người hầu tận tụy của Chúa, người đã làm việc quên mình trong vườn nho của Chúa, truyền bá thông điệp về hòa bình, tình yêu và hy vọng.”

Tuyên bố này nhấn mạnh thêm rằng Cha Okechukwu “luôn sẵn sàng và dễ gần với giáo dân”, khiến cho sự mất mát đau thương của ngài càng trở nên đau đớn hơn đối với giáo phận và cộng đồng mà ngài phục vụ.

Trong khi cộng đồng Công Giáo đau buồn vì mất đi Cha Okechukwu, Giáo phận đã kêu gọi các tín hữu tiếp tục hiệp nhất cầu nguyện cho linh hồn ngài được an nghỉ.

“Chúng tôi mời tất cả các linh mục, tu sĩ và tín hữu dâng Thánh lễ, lần hạt Mân Côi và cầu nguyện cho sự an nghỉ vĩnh hằng của Cha Sylvester, người đã hy sinh mạng sống để phục vụ Thiên Chúa và nhân loại,” giáo phận kêu gọi.

Ngoài ra, trong lời kêu gọi hòa bình, Giáo phận đã kêu gọi cộng đồng Takad, nơi Cha Okechukwu phục vụ, hãy giữ bình tĩnh và kiên định cầu nguyện, đồng thời cảnh báo về mọi hình thức trả thù: “Không ai được tự ý hành động theo luật pháp”.

Source:cisanewsafrica.com


 

Toàn văn bài phát biểu của Tổng thống Pháp Macron – Đặng Đình Mạnh, dịch

Ba’o Tieng Dan

France 24

Đặng Đình Mạnh, dịch

6-3-2025

Lời người dịch: Tổng thống Pháp Macron vừa có bài phát biểu quan trọng kéo dài 15 phút trước toàn quốc vào tối nay, trong đó ông tuyên bố sẽ cung cấp lá chắn vũ khí hạt nhân của Pháp “cho tất cả các đồng minh trên lục địa châu Âu”.

Ngày mai, các nhà lãnh đạo EU sẽ họp để quyết định về việc tái vũ trang của châu Âu. Hàng trăm tỷ euro sẽ được chi cho quốc phòng. Sau đây là bản dịch đầy đủ của bài phát biểu:

Tổng thống Emmanuel Macron. Nguồn: PA Media

***

“Tôi biết rằng các bạn thực sự quan tâm đến các sự kiện lịch sử đang làm rung chuyển trật tự thế giới.

Cuộc chiến ở Ukraine, đã khiến gần một triệu người tử vong và bị thương, vẫn tiếp diễn không ngừng.

Hoa Kỳ, đồng minh của chúng ta, đã thay đổi lập trường của mình về cuộc chiến này, ít ủng hộ Ukraine hơn và để lại nghi ngờ về những gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Đồng thời, chính Hoa Kỳ có ý định áp thuế đối với các sản phẩm từ châu Âu.

Cuối cùng, thế giới tiếp tục trở nên tàn khốc hơn bao giờ hết và mối đe dọa khủng bố vẫn tiếp diễn không ngừng. Nhìn chung, sự thịnh vượng và an ninh của chúng ta đã trở nên bất ổn hơn.

Phải nói rằng chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới. Cuộc chiến ở Ukraine đã diễn ra hơn ba năm. Ngay từ ngày đầu tiên, chúng ta đã quyết định ủng hộ Ukraine và trừng phạt Nga.

Và chúng ta đã đúng khi làm như vậy, bởi vì không chỉ người dân Ukraine đang dũng cảm chiến đấu vì tự do của họ, mà an ninh của chúng ta cũng đang bị đe dọa. Nếu một quốc gia có thể xâm lược nước láng giềng ở châu Âu mà không bị trừng phạt, thì không ai có thể chắc chắn về bất cứ điều gì nữa, và luật của kẻ mạnh nhất sẽ được áp dụng, và hòa bình không còn có thể được bảo đảm trên lục địa của chúng ta nữa. Lịch sử đã dạy chúng ta điều đó.

Ngoài Ukraine, mối đe dọa của Nga vẫn còn đó, ảnh hưởng đến các quốc gia châu Âu, ảnh hưởng đến chúng ta. Nga đã biến cuộc xung đột ở Ukraine thành một cuộc xung đột toàn cầu. Họ đã huy động quân đội Bắc Triều Tiên và thiết bị của Iran trên lục địa của chúng ta, đồng thời giúp các quốc gia này tiếp tục trang bị vũ khí cho mình.

Nước Nga của Tổng thống Putin đã vi phạm biên giới của chúng ta để ám sát những người đối lập và thao túng các cuộc bầu cử ở Romania và Moldova.

Họ đang tổ chức các cuộc tấn công kỹ thuật số vào các bệnh viện của chúng ta để ngăn chặn chúng hoạt động. Nga đang cố gắng thao túng ý kiến ​​của chúng ta bằng những lời nói dối lan truyền trên mạng xã hội.

Và về cơ bản, họ đang thử thách giới hạn của chúng ta. Họ làm như vậy trên không, trên biển, trên không gian và sau màn hình của chúng ta. Sự xâm lược này dường như không có giới hạn, và đồng thời Nga vẫn tiếp tục tái vũ trang, chi hơn 40% ngân sách cho việc này.

Đến năm 2030, họ có kế hoạch tăng cường quân đội hơn nữa, với 300.000 binh lính, 3.000 xe tăng và 300 máy bay chiến đấu.

Trong bối cảnh này, ai có thể tin rằng nước Nga ngày nay sẽ dừng lại ở Ukraine?

Khi tôi nói điều này và trong nhiều năm tới, Nga đã trở thành mối đe dọa đối với Pháp và châu Âu. Tôi vô cùng hối tiếc về điều này và tôi tin rằng về lâu dài sẽ có hòa bình trên lục địa của chúng ta với Nga chỉ khi nó một lần nữa được hòa bình.

Nhưng đây là tình hình mà tôi đang mô tả cho bạn, và chúng ta phải sống chung với nó. Đối mặt với thế giới nguy hiểm này, thật là ngu ngốc nếu chỉ đứng nhìn.

Không chậm trễ thêm nữa, chúng ta phải đưa ra quyết định cho Ukraine, cho sự an toàn của người Pháp, cho sự an toàn của người châu Âu.

Trước hết và quan trọng nhất là cho Ukraine. Tất cả các sáng kiến ​​đang giúp mang lại hòa bình đều đang đi đúng hướng. Và tối nay, tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với họ.

Chúng ta phải tiếp tục giúp người Ukraine kháng cự cho đến khi họ có thể đàm phán với Nga một nền hòa bình vững chắc cho chính họ và cho tất cả chúng ta. Đó là lý do tại sao con đường đến hòa bình không thể liên quan đến việc từ bỏ Ukraine. Hoàn toàn ngược lại.

Không thể đạt được hòa bình bằng bất kỳ giá nào và dưới chế độ độc tài của Nga. Hòa bình không thể là sự đầu hàng của Ukraine. Không thể là sự sụp đổ của Ukraine.

Cũng không thể có nghĩa là một lệnh ngừng bắn quá mong manh. Và tại sao không? Bởi vì ở đây chúng ta cũng có kinh nghiệm trong quá khứ. Chúng ta không thể quên rằng Nga đã bắt đầu xâm lược Ukraine vào năm 2014 và sau đó chúng ta đã đàm phán một lệnh ngừng bắn tại Minsk.

Và Nga cũng không tôn trọng lệnh ngừng bắn đó. Và chúng ta không thể duy trì sự cân bằng do thiếu sự bảo đảm chắc chắn. Ngày nay, chúng ta không thể tin vào lời nói của Nga nữa.

Ukraine có quyền được hưởng hòa bình và an ninh cho chính mình. Và điều đó nằm trong lợi ích của chúng ta, nằm trong lợi ích của an ninh lục địa châu Âu. Đó là lý do tại sao chúng ta đang làm việc với những người bạn Anh và Đức của chúng ta và một số quốc gia châu Âu khác.

Đó là lý do tại sao bạn thấy tôi đã tập hợp một số người trong số họ lại với nhau ở Paris trong những tuần gần đây và gặp lại họ ở London vài ngày trước để củng cố các cam kết mà Ukraine cần.

Sau khi hòa bình được ký kết, chúng ta cần chuẩn bị cho Ukraine để nước này không bị Nga xâm lược một lần nữa. Điều này chắc chắn sẽ liên quan đến sự hỗ trợ lâu dài cho quân đội Ukraine.

Nó cũng có thể liên quan đến việc triển khai các lực lượng châu Âu. Các lực lượng này sẽ không đi chiến đấu ngày hôm nay, họ sẽ không đi chiến đấu ở tiền tuyến, nhưng họ sẽ ở đó sau khi hòa bình được ký kết để đảm bảo rằng nó được tôn trọng hoàn toàn.

Tuần tới, tại Paris, chúng tôi sẽ tập hợp các Tham mưu trưởng Quốc phòng của những quốc gia muốn đảm nhận trách nhiệm của mình về vấn đề này.

Đây là kế hoạch cho một nền hòa bình vững chắc, lâu dài và có thể kiểm chứng được, mà chúng tôi đã chuẩn bị với người Ukraine và một số đối tác châu Âu khác, và tôi đã bảo vệ kế hoạch này tại Hoa Kỳ hai tuần trước và trên khắp châu Âu.

Và tôi muốn tin rằng Hoa Kỳ sẽ vẫn ở bên chúng tôi, nhưng chúng tôi phải sẵn sàng nếu điều này không xảy ra.

Cho dù hòa bình ở Ukraine có đạt được nhanh chóng hay không, xét đến mối đe dọa từ Nga mà tôi vừa mô tả với các bạn, các quốc gia châu Âu phải có khả năng tự vệ tốt hơn và ngăn chặn mọi hành động xâm lược tiếp theo.

Đúng vậy, bất kể điều gì xảy ra, chúng ta cần trang bị cho mình nhiều hơn, chúng ta cần nâng cao thế trận phòng thủ của mình và chúng ta cần làm điều này vì chính hòa bình, để đóng vai trò răn đe.

Về vấn đề này, chúng ta vẫn cam kết với NATO và quan hệ đối tác của chúng ta với Hoa Kỳ, nhưng chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa, để củng cố sự độc lập của mình về mặt quốc phòng và an ninh.

Tương lai của châu Âu không nên được quyết định ở Washington hay Moscow.

Và đúng vậy, mối đe dọa đang quay trở lại phương Đông và sự ngây thơ của ba mươi năm qua, kể từ khi Bức tường Berlin sụp đổ, giờ đã kết thúc.

Ngày mai tại Brussels, tại cuộc họp Hội đồng đặc biệt giữa 27 nguyên thủ quốc gia và chính phủ, Ủy ban và Chủ tịch Hội đồng, chúng ta sẽ thực hiện các bước tiến quyết định.

Một số quyết định sẽ được đưa ra mà Pháp đã đề xuất trong nhiều năm.

Các quốc gia thành viên sẽ có thể tăng chi tiêu quân sự mà không cần tính đến khoản thâm hụt này.

Sẽ thống nhất tài trợ chung lớn để mua và sản xuất một số loại đạn dược, xe tăng, vũ khí và thiết bị tiên tiến nhất ở châu Âu.

Tôi đã yêu cầu chính phủ hành động để bảo đảm rằng điều này sẽ củng cố quân đội của chúng ta nhanh nhất có thể và đẩy nhanh quá trình tái công nghiệp hóa của tất cả các khu vực của chúng ta.

Trong vài ngày tới, tôi sẽ họp với các bộ trưởng và nhà công nghiệp có liên quan trong lĩnh vực này.

Do đó, Châu Âu Quốc phòng mà chúng tôi đã ủng hộ trong tám năm qua đang trở thành hiện thực.

Điều này có nghĩa là các quốc gia Châu Âu sẵn sàng hơn trong việc tự vệ và bảo vệ mình, cùng nhau sản xuất các thiết bị cần thiết trên đất nước mình, sẵn sàng hợp tác nhiều hơn để giảm sự phụ thuộc vào phần còn lại của thế giới.

Và đó là một điều tốt. Đức, Ba Lan, Đan Mạch, các quốc gia vùng Baltic và nhiều đối tác của chúng ta đã công bố những nỗ lực chưa từng có về mặt chi tiêu quân sự.

Vì vậy, trong thời điểm hành động cuối cùng cũng đang mở ra này, Pháp có một vị thế đặc biệt.

Chúng ta có quân đội hiệu quả nhất ở Châu Âu và, nhờ những lựa chọn của những người đi trước, sau Thế chiến thứ hai, chúng ta có khả năng răn đe hạt nhân.

Điều này bảo vệ chúng ta nhiều hơn nhiều so với nhiều nước láng giềng của chúng ta.

Hơn nữa, chúng ta không đợi đến khi cuộc xâm lược Ukraine mới nhận ra rằng thế giới là một nơi đáng lo ngại, và thông qua hai đạo luật lên chương trình quân sự mà tôi đã quyết định và các Quốc hội liên tiếp đã bỏ phiếu thông qua, chúng ta sẽ tăng gấp đôi ngân sách cho lực lượng vũ trang của mình trong gần mười năm.

Nhưng xét đến những mối đe dọa thay đổi và sự tăng tốc mà tôi vừa mô tả, chúng ta sẽ phải đưa ra những lựa chọn ngân sách mới và các khoản đầu tư bổ sung, những điều hiện đã trở nên thiết yếu.

Tôi đã yêu cầu chính phủ thực hiện việc này càng nhanh càng tốt. Những khoản đầu tư mới này sẽ đòi hỏi phải huy động cả nguồn tài trợ tư nhân và công cộng, mà không cần tăng thuế.

Điều này sẽ đòi hỏi cải cách, lựa chọn và lòng dũng cảm. Lực lượng răn đe hạt nhân của chúng ta bảo vệ chúng ta. Nó toàn diện, có chủ quyền và hoàn toàn là của Pháp.

Kể từ năm 1964, nó đã đóng một vai trò rõ ràng trong việc duy trì hòa bình và an ninh ở châu Âu.

Nhưng để đáp lại lời kêu gọi mang tính lịch sử của Thủ tướng Đức tương lai, tôi đã quyết định mở cuộc tranh luận chiến lược về việc bảo vệ các đồng minh của chúng ta trên lục địa châu Âu bằng lực lượng răn đe của chúng ta.

Dù có chuyện gì xảy ra, quyết định luôn nằm trong tay Tổng thống Cộng hòa, người đứng đầu lực lượng vũ trang.

Kiểm soát vận mệnh của chúng ta, trở nên độc lập hơn, là điều chúng ta phải hướng tới không chỉ về mặt quân sự mà còn về mặt kinh tế. Đúng vậy, độc lập về kinh tế, công nghệ, công nghiệp và tài chính là điều cần thiết.

Chúng ta cũng phải chuẩn bị cho khả năng Hoa Kỳ có thể quyết định áp thuế đối với hàng hóa châu Âu, như vừa xác nhận đối với Canada và Mexico.

Quyết định khó hiểu này, đối với cả nền kinh tế Hoa Kỳ và của chúng ta, sẽ gây ra hậu quả cho một số ngành công nghiệp của chúng ta.

Quyết định này làm tăng thêm khó khăn cho thời điểm này, nhưng chúng ta sẽ không để nó trôi qua mà không có câu trả lời. Vì vậy, trong khi chúng ta chuẩn bị phản công với các đồng nghiệp châu Âu, chúng ta sẽ tiếp tục, như tôi đã làm cách đây hai tuần, làm mọi thứ có thể để thuyết phục họ rằng quyết định này sẽ gây tổn hại cho tất cả chúng ta.

Và, đúng vậy, tôi hy vọng sẽ thuyết phục và can ngăn Tổng thống Hoa Kỳ.

Nhìn chung, đây là thời điểm đòi hỏi những quyết định chưa từng có trong nhiều thập kỷ. Khi nói đến nông nghiệp, nghiên cứu, công nghiệp và tất cả các chính sách công của chúng ta, chúng ta không thể có những cuộc tranh luận giống như trong quá khứ.

Đó là lý do tại sao tôi đã yêu cầu Thủ tướng và chính phủ của ông, và tôi mời tất cả các lực lượng chính trị, kinh tế và công đoàn của đất nước, cùng tham gia với họ để đưa ra các đề xuất theo bối cảnh mới này. Các giải pháp của ngày mai không thể là thói quen của ngày hôm qua.

Đồng bào thân mến, trước những thách thức và những thay đổi không thể đảo ngược này, chúng ta không được nhượng bộ trước bất kỳ sự thái quá nào, cả sự thái quá của những kẻ hiếu chiến hay sự thái quá của những kẻ chủ bại.

Nước Pháp sẽ chỉ theo đuổi một con đường, đó là ý chí hòa bình và tự do, trung thành với lịch sử và các nguyên tắc của mình.

Đúng vậy, đây là điều chúng ta tin tưởng, vì sự an toàn của chúng ta, nhưng đó cũng là điều chúng ta tin tưởng, để bảo vệ nền dân chủ, một ý tưởng nhất định về chân lý, một ý tưởng nhất định về nghiên cứu tự do, về sự tôn trọng trong xã hội của chúng ta, một ý tưởng nhất định về quyền tự do ngôn luận không phải là sự trở lại của ngôn từ kích động thù địch, về cơ bản là một ý tưởng nhất định về chủ nghĩa nhân văn. Đây là những gì chúng ta bảo vệ và những gì đang bị đe dọa.

Châu Âu của chúng ta có sức mạnh kinh tế, quyền lực và tài năng để vượt qua thách thức của thời đại này. Và chúng ta có phương tiện để đối đầu với Hoa Kỳ, chứ đừng nói đến Nga. Vì vậy, chúng ta phải hành động như một, như những người châu Âu, và chúng ta phải quyết tâm bảo vệ chính mình.

Đó là lý do tại sao đất nước chúng ta cần bạn và cam kết của bạn. Các quyết định chính trị, thiết bị quân sự và ngân sách là một chuyện, nhưng chúng sẽ không bao giờ thay thế được sức mạnh của một quốc gia. Thế hệ của chúng ta sẽ không còn nhận được cổ tức của hòa bình nữa.

Chúng ta phải bảo đảm rằng con cháu chúng ta sẽ gặt hái được thành quả từ những cam kết của chúng ta vào ngày mai. Vì vậy, chúng ta sẽ cùng nhau đối mặt với tương lai.

Cộng hòa muôn năm!

Nước Pháp muôn năm!


 

Linh mục Myanmar bị phiến quân sát hại

Make Christianity Great As Always i feeling sad in Myanmar.

[Linh mục Myanmar bị phiến quân sát hại]

Cha Donald Martin Ye Naing Win, 44 tuổi, một Linh mục thuộc Giáo phận Mandalay, Myanmar, đã bị một nhóm lính nổi dậy sát hại vào tối ngày 14/2 vừa qua. Những người này đột nhập vào nhà thờ, bắt cha quỳ xuống rồi đâm cha nhiều nhát dao và hành hạ thi thể trước khi bỏ đi. Ngày hôm sau, thi thể dập nát của cha mới được giáo dân phát hiện.

Đất nước Myanmar, nơi Công giáo chỉ chiếm số lượng rất nhỏ, đã chìm trong nội chiến giữa quân Chính phủ và các nhóm nổi dậy suốt mấy năm qua. Nhiều nhà thờ và chùa chiền bị đánh sập, nhiều nhà cửa, làng mạc, trường học bị tàn phá, trẻ em phải bỏ học để cùng gia đình chạy nạn. Giữa bối cảnh đó, cha Ye Naing Win được biết đến là một Linh mục trẻ đầy nhiệt huyết dấn thân giúp đỡ cộng đoàn, đặc biệt những người bị chiến tranh ảnh hưởng. Cha còn tham gia dạy học cho trẻ em trong làng để các em không bị thất học, mù chữ. Có lẽ vì hoạt động tích cực của mình mà cha bị nhắm tới và sát hại. Cảm động trước cái chết của cha, hàng ngàn người đã bất chấp nguy hiểm đến dự tang lễ và tiễn đưa cha lần cuối.

Xin cho linh hồn cha, sau khi đã chịu đau khổ đời này, sớm được về hưởng Nhan Thánh Chúa. Cũng mong cho người dân Miến Điện sớm thoát cảnh nội chiến để cùng nhau xây dựng lại đất nước.


 

Trump đang đẩy Mỹ Latinh về phía Trung Quốc?- Sonnie Tran

Ba’o Nguoi-Viet

February 13, 2025

Sonnie Tran

Trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu đang không ngừng biến động, Mỹ Latinh đã nổi lên như một sân khấu cạnh tranh chiến lược ngày càng nóng bỏng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Theo học giả John Calabrese, chuyên gia về chính sách đối ngoại Hoa Kỳ tại đại học American University ở Washington D.C., sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc, với tiềm lực kinh tế và ảnh hưởng ngoại giao không ngừng lớn mạnh, đang đặt ra một thách thức lớn đối với vị thế truyền thống của Hoa Kỳ tại Mỹ Latinh – khu vực vốn từ lâu được xem là “sân sau” của mình. Tổng Thống Donald Trump có vô tình đẩy các quốc gia Mỹ Latinh xích lại gần hơn vòng tay của Bắc Kinh hay không?

Trung Quốc dần lấn ‘sân sau’ của Mỹ

Trong những thập niên gần đây, Trung Quốc vươn mình trở thành một cường quốc kinh tế và chính trị, thách thức vị thế thống trị của Hoa Kỳ trên nhiều phương diện. Mỹ Latinh, với nguồn tài nguyên thiên nhiên trù phú, thị trường rộng lớn và vị trí địa lý chiến lược, đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược mở rộng ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc.

Sự trỗi dậy của Trung Quốc tại Mỹ Latinh được thể hiện rõ nét nhất qua sự tăng trưởng vượt bậc trong quan hệ kinh tế. Thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ Latinh đã tăng trưởng theo cấp số nhân trong hai thập niên qua, từ dưới $20 tỷ vào năm 2000 lên hơn $450 tỷ đô la vào năm 2020. Các quốc gia như Brazil, Chile, Peru và Argentina chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc, đặc biệt là các mặt hàng nông sản và khoáng sản. Ngược lại, Trung Quốc cung cấp cho khu vực này một lượng lớn hàng hóa chế tạo với giá cả cạnh tranh.

Bên cạnh thương mại, Trung Quốc cũng gia tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và cho vay vào Mỹ Latinh. Thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), Trung Quốc rót hàng tỷ đôla vào các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn trong khu vực, bao gồm đường sắt, cảng biển, đường cao tốc và các dự án năng lượng. Các khoản vay từ các ngân hàng Trung Quốc, thường với lãi suất ưu đãi và điều kiện linh hoạt hơn so với các tổ chức tài chính phương Tây, đã trở thành nguồn vốn quan trọng cho nhiều quốc gia Mỹ Latinh, đặc biệt là những nước đang gặp khó khăn về tài chính. Những dự án cơ sở hạ tầng do Trung Quốc tài trợ đã giúp cải thiện kết nối và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Mỹ Latinh, đồng thời khuếch trương ảnh hưởng kinh tế và chính trị của Trung Quốc trong khu vực.

Một yếu tố quan trọng làm nên sức hút của Trung Quốc đối với Mỹ Latinh chính là mô hình hợp tác kinh tế “không ràng buộc” mà Bắc Kinh đưa ra. Khác với Hoa Kỳ và các nước phương Tây, vốn thường đi kèm các điều kiện chính trị hoặc cải cách thể chế vào viện trợ và đầu tư, Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ và tôn trọng chủ quyền quốc gia, tạo dựng một hình ảnh đối tác thực dụng và đáng tin cậy trong mắt nhiều nhà lãnh đạo Mỹ Latinh. Mô hình này đặc biệt hấp dẫn đối với các chính phủ Mỹ Latinh, vốn nhạy cảm với các vấn đề chủ quyền, và không muốn bị áp đặt các điều kiện từ bên ngoài.

Trung Quốc cũng không ngừng mở rộng ảnh hưởng ngoại giao, thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với hầu hết các quốc gia Mỹ Latinh, từ các cường quốc khu vực như Brazil và Argentina đến các quốc gia nhỏ hơn ở Trung Mỹ và Caribe. Những quan hệ đối tác này gồm nhiều lĩnh vực hợp tác, từ kinh tế, thương mại, khoa học công nghệ đến văn hóa, giáo dục và quân sự (ở mức độ hạn chế).

Đại dịch COVID-19 đã tạo cơ hội cho Trung Quốc thể hiện vai trò lãnh đạo toàn cầu và tăng cường ảnh hưởng ở Mỹ Latinh thông qua “ngoại giao vaccine.” Trong khi các nước phương Tây tập trung vào việc bảo đảm vaccine cho người dân của mình, Trung Quốc nhanh chóng cung cấp vaccine, và viện trợ y tế cho nhiều quốc gia Mỹ Latinh đang gặp khó khăn.

Hợp tác không gian, công nghệ, giám sát và an ninh mạng đang trở thành những lĩnh vực hợp tác mới giữa Trung Quốc, và một số quốc gia Mỹ Latinh. Ví dụ, việc xây dựng các trạm quan sát không gian của Trung Quốc ở Argentina và Chile, hay sự hiện diện ngày càng tăng của các công ty công nghệ Trung Quốc như Huawei, và ZTE trong lĩnh vực viễn thông, và 5G ở khu vực, gây lo ngại về an ninh quốc gia và khả năng gián điệp.

Mỹ mất dần ảnh hưởng ở Châu Mỹ Latin

Trong khi ảnh hưởng của Trung Quốc ở Mỹ Latinh ngày càng gia tăng, vị thế của Hoa Kỳ trong khu vực lại có dấu hiệu suy giảm, một phần do những sai lầm trong chính sách đối ngoại của Mỹ và những thay đổi trong bối cảnh khu vực và toàn cầu.

Lịch sử can thiệp quân sự, chính trị và kinh tế của Hoa Kỳ ở Mỹ Latinh trong thế kỷ 20 đã để lại một di sản phức tạp và đầy nghi ngờ trong khu vực. Từ “Học thuyết Monroe” đến các cuộc đảo chính do CIA hậu thuẫn, Mỹ Latinh đã trải qua nhiều thập niên bị coi là “sân sau” của Hoa Kỳ, nơi Washington can thiệp vào công việc nội bộ, và bảo vệ lợi ích của mình bằng mọi giá, gây tâm lý cảnh giác và bất mãn trong nhiều tầng lớp xã hội Mỹ Latinh.

Sau Chiến tranh Lạnh, đặc biệt là sau sự kiện 11/9, Hoa Kỳ chuyển trọng tâm chính sách đối ngoại sang các khu vực khác như Trung Đông và châu Á, giảm sự quan tâm và đầu tư vào Mỹ Latinh. Sự thờ ơ này đã tạo ra một khoảng trống quyền lực và cơ hội cho các cường quốc khác, đặc biệt là Trung Quốc, lấp đầy.

Chính sách của Mỹ đối với Mỹ Latinh trong những năm gần đây thường tập trung quá mức vào các vấn đề an ninh và chống ma túy, bỏ qua các khía cạnh kinh tế, xã hội và phát triển. Mặc dù các vấn đề này là có thật và quan trọng, nhưng việc ưu tiên hơn các lĩnh vực hợp tác khác tạo ra hình ảnh méo mó về quan hệ Mỹ-Latinh, và không đáp ứng được nhu cầu và ưu tiên thực tế của khu vực.

Chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, đặc biệt là dưới thời chính quyền Trump, đã bị chỉ trích vì thiếu sự nhất quán, tin cậy và khả năng dự đoán. Sự thay đổi chính sách thất thường, các quyết định đơn phương và giọng điệu đối đầu làm suy yếu lòng tin của các đối tác Mỹ Latinh vào Hoa Kỳ. Các quốc gia trong khu vực cảm thấy khó có thể tin tưởng vào cam kết và sự ổn định của Hoa Kỳ, và do đó, có xu hướng tìm kiếm các đối tác khác đáng tin cậy hơn, trong đó có Trung Quốc.

Trong những năm gần đây, Mỹ Latinh đã chứng kiến sự trỗi dậy của các chính phủ cánh tả ở nhiều quốc gia, từ Mexico, Argentina, Chile đến Colombia và Brazil. Xu hướng này, một phần là phản ứng với các chính sách tự do mới và bất bình đẳng kinh tế xã hội, cũng phản ánh sự thất vọng với ảnh hưởng của Hoa Kỳ và mong muốn tìm kiếm các mô hình phát triển và đối tác khác.

Brazil trù phú. (Hình minh họa: Agustin Diaz Gargiulo/Unsplash)

Thời kỳ Trump 2.0 có sửa chữa được sai lầm?

Mặc dù mục tiêu của chính quyền Donald Trump là “Nước Mỹ trên hết” và ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc, nhưng các biện pháp mà ông áp dụng lại tiềm ẩn nguy cơ phản tác dụng, vô tình đẩy Mỹ Latinh xích lại gần hơn với Trung Quốc.

Chính sách thương mại “America First” của Trump, với việc áp đặt thuế quan trừng phạt lên hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, bao gồm cả Mexico và Canada (hai đối tác thương mại quan trọng của Mỹ Latinh), đã gây ra căng thẳng và bất ổn trong khu vực. Việc ông Trump áp thuế quan 25% lên hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Mexico vào Tháng Hai, 2025, với lý do giải quyết vấn đề nhập cư và ma túy, gây tổn hại kinh tế cho Mexico và các đối tác thương mại khác, mà còn làm suy yếu lòng tin và quan hệ đối tác với Hoa Kỳ.

Giọng điệu đối đầu và những phát ngôn mang tính “chủ nghĩa đế quốc” của ông Trump đối với Mỹ Latinh đã làm tổn thương lòng tự trọng dân tộc và gây ra sự oán giận trong khu vực. Ông Trump khơi lại học thuyết “Định mệnh hiển nhiên” và tuyên bố Mỹ “không cần họ, họ cần chúng ta.” Những lời lẽ này càng làm gia tăng cảm giác Mỹ vẫn coi Mỹ Latinh là “sân sau” và không tôn trọng chủ quyền của các quốc gia trong khu vực.

Chính sách nhập cư cứng rắn của Trump, như việc xây tường biên giới với Mexico, chia cắt gia đình nhập cư và các biện pháp trục xuất hàng loạt, đã bị chỉ trích rộng rãi trong khu vực và trên toàn thế giới. Các chính sách này bị coi là phi nhân đạo, phân biệt đối xử và làm xấu đi hình ảnh của Hoa Kỳ trong mắt người dân Mỹ Latinh.

Trong bối cảnh chính sách của Trump làm suy yếu quan hệ với Mỹ Latinh, mô hình hợp tác kinh tế “không ràng buộc” của Trung Quốc trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Các quốc gia Mỹ Latinh cảm thấy bị Mỹ xa lánh và không tin tưởng, có thể tìm đến Trung Quốc như một đối tác thay thế đáng tin cậy hơn. Sự tập trung của Trung Quốc vào đầu tư cơ sở hạ tầng, thương mại và hỗ trợ tài chính, không kèm theo các điều kiện chính trị, đáp ứng đúng nhu cầu phát triển của nhiều quốc gia Mỹ Latinh.

Chính sách “America First” của Trump, với xu hướng rút lui khỏi các cam kết quốc tế, khu vực, và giảm viện trợ nước ngoài, tạo thêm khoảng trống cho Trung Quốc lấp đầy, tận dụng cơ hội này để tăng cường quan hệ và mở rộng tầm ảnh hưởng của mình. Khi quan hệ với Mỹ trở nên căng thẳng và không chắc chắn, các quốc gia Mỹ Latinh có thể tìm đến Trung Quốc như một đối tác kinh tế và chính trị thay thế để đa dạng hóa quan hệ đối ngoại và giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.

Việc Mỹ công khai gây áp lực mạnh mẽ lên Panama có thể tạo ra phản ứng tiêu cực từ quốc gia này và các nước láng giềng, bởi họ cảm thấy chủ quyền bị xâm phạm và bị ép buộc. Vốn là một quốc gia Trung Mỹ nhỏ, lại nằm gần và có quan hệ thương mại mật thiết với Hoa Kỳ, Panama có sự phụ thuộc kinh tế đáng kể vào cường quốc Bắc Mỹ. Điều này thể hiện rõ qua việc Panama sử dụng đồng đô la Mỹ làm đồng tiền chính và phần lớn lưu lượng tàu thuyền qua kênh đào Panama đến từ hoặc đi đến Mỹ. Do đó, Panama dễ bị tổn thương và nhượng bộ trước áp lực từ Washington liên quan đến BRI. Tuy nhiên, không thể đảm bảo rằng biện pháp này sẽ mang lại kết quả tương tự với các chính phủ Nam Mỹ khác. Những quốc gia lớn hơn như Brazil hay Argentina, vốn chủ động tìm kiếm sự cân bằng ảnh hưởng giữa các cường quốc, có lẽ sẽ đáp trả áp lực từ Mỹ bằng cách tăng cường quan hệ với Trung Quốc trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt, Brazil, với tư cách là một thành viên sáng lập BRICS và có quan hệ mật thiết với Trung Quốc, càng khó có khả năng chịu khuất phục tương tự như trường hợp của Panama.

Đẩy Mỹ Latinh về Trung Quốc, không đơn giản!

Chính sách của Trump cũng có những khía cạnh phức tạp và các yếu tố giảm nhẹ, cho thấy rằng việc “đẩy Mỹ Latinh về phía Trung Quốc” không phải là một quá trình đơn giản và tuyến tính. Bên cạnh các biện pháp trừng phạt và đối đầu, chính quyền Trump cũng nhận ra sự cần thiết phải đưa ra các lựa chọn thay thế kinh tế cho Mỹ Latinh để cạnh tranh với ảnh hưởng của Trung Quốc. Sáng kiến “nearshoring” (đưa sản xuất về gần) và các khoản đầu tư có mục tiêu vào khu vực, đặc biệt trong các lĩnh vực như năng lượng, cơ sở hạ tầng và công nghệ, có thể được xem là nỗ lực “kéo lại” Mỹ Latinh vào quỹ đạo của Mỹ.

Washington đang cố gắng cung cấp các lựa chọn kinh tế hấp dẫn hơn so với các khoản vay và đầu tư từ Trung Quốc, như tăng cường đầu tư thông qua Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế (DFC) vào các dự án quan trọng ở Brazil, Ecuador và các nước khác.

Mặc dù quan hệ với Mỹ Latinh có những căng thẳng, thị trường tiêu dùng rộng lớn của Mỹ, các công ty công nghệ hàng đầu thế giới và truyền thống hợp tác kinh tế lâu dài vẫn là những yếu tố hấp dẫn đối với Mỹ Latinh.

Trong một số lĩnh vực, như công nghệ cao, tài chính và giáo dục, Mỹ vẫn có lợi thế hơn Trung Quốc và có thể tiếp tục là đối tác ưu tiên của nhiều quốc gia Mỹ Latinh. Hiệp định Thương mại Tự do Mỹ – Mexico – Canada (USMCA), mặc dù có những tranh cãi và bất đồng, vẫn là một khuôn khổ hợp tác kinh tế quan trọng ở Bắc Mỹ. Ngoài ra, Mỹ còn có nhiều thỏa thuận thương mại song phương và đa phương khác với các quốc gia Mỹ Latinh. Việc củng cố và hiện đại hóa các khuôn khổ này có thể giúp tăng cường quan hệ kinh tế và tạo ra những lợi ích chung, giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Các quốc gia Mỹ Latinh không phải là những “con tốt” thụ động trong cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung. Họ có chủ quyền, lợi ích quốc gia riêng và đang theo đuổi chiến lược đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, không muốn phụ thuộc hoàn toàn vào bất kỳ cường quốc nào, bao gồm cả Trung Quốc. Mỹ Latinh nhận thức được cả cơ hội và rủi ro khi hợp tác với Trung Quốc, và đang cố gắng cân bằng quan hệ với cả Washington và Bắc Kinh để tối đa hóa lợi ích.

Mặc dù mô hình hợp tác “không ràng buộc” của Trung Quốc có sức hấp dẫn, một số quốc gia Mỹ Latinh cũng có những lo ngại nhất định, như nợ công gia tăng, hành vi độc quyền của các công ty Trung Quốc, tác động môi trường từ các dự án Trung Quốc và sự cạnh tranh không công bằng từ hàng hóa Trung Quốc giá rẻ.

Nhiều quốc gia Mỹ Latinh nhận thấy lợi ích từ việc duy trì quan hệ tốt với cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Quan hệ với Mỹ mang lại lợi ích về thương mại, đầu tư, an ninh và các giá trị dân chủ. Quan hệ với Trung Quốc mang lại cơ hội về đầu tư cơ sở hạ tầng, thương mại và hỗ trợ tài chính. Các quốc gia Mỹ Latinh đang cố gắng tận dụng lợi thế từ cả hai phía, không muốn bị buộc phải lựa chọn giữa Washington và Bắc Kinh.

“Kế hoạch Mexico” và chiến lược “nearshoring” cho thấy Mexico đang chủ động tìm kiếm các đối tác thương mại mới và thúc đẩy sản xuất trong nước, không chỉ để ứng phó với áp lực từ Mỹ mà còn để tận dụng cơ hội từ sự thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc Mexico vượt qua Trung Quốc để trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ vào năm 2023 là một ví dụ điển hình cho thấy sự nỗ lực của Mexico trong việc điều chỉnh quan hệ thương mại để bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung.

Tóm lại, Trump có đang đẩy Mỹ Latinh về phía Trung Quốc không? Phân tích đa chiều cho thấy chính sách của Trump đối với Mỹ Latinh là một chiến lược phức tạp và đầy rủi ro, mang đến cả cơ hội và thách thức.

Một mặt, các biện pháp đối đầu và trừng phạt của Trump, như thuế quan, lời lẽ gây hấn và chính sách nhập cư cứng rắn, có nguy cơ làm suy yếu quan hệ của Mỹ với Mỹ Latinh, tạo ra sự oán giận và xa lánh trong khu vực, vô tình tạo điều kiện cho Trung Quốc tận dụng cơ hội để gia tăng ảnh hưởng kinh tế, ngoại giao và chiến lược ở Mỹ Latinh, khi các quốc gia trong khu vực tìm kiếm các đối tác thay thế đáng tin cậy hơn.

Trong ngắn hạn, Mỹ có thể đạt được một số “thắng lợi” nhất định, như trường hợp Panama từ chối BRI, nhưng cái giá phải trả có thể là sự xói mòn lòng tin và thiện chí, làm suy yếu vị thế của Mỹ về lâu dài. Mặt khác, chính sách của Trump cũng có những yếu tố “kéo lại” Mỹ Latinh, như sáng kiến “nearshoring” và các khoản đầu tư có mục tiêu. Mỹ vẫn là một đối tác kinh tế quan trọng và có lợi thế trong một số lĩnh vực nhất định.

Hơn nữa, các quốc gia Mỹ Latinh không phải là những “con tốt” thụ động, họ có chiến lược đa dạng hóa quan hệ và cũng có những lo ngại nhất định về sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Do đó, việc “đẩy Mỹ Latinh về phía Trung Quốc” không phải là quá trình tự động và không thể đảo ngược.

Tuy nhiên, đánh giá một cách tổng thể, có nhiều bằng chứng cho thấy chính sách của Trump có nguy cơ làm trầm trọng thêm xu hướng Mỹ Latinh xích lại gần Trung Quốc hơn về lâu dài. Trong bối cảnh Mỹ đã suy yếu vị thế và Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ ở khu vực, các biện pháp đối đầu và trừng phạt của Trump có thể phản tác dụng, làm suy yếu quan hệ của Mỹ với khu vực và vô tình tạo điều kiện cho Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng.

Để ngăn chặn xu hướng này và củng cố vị thế của mình ở Mỹ Latinh, Hoa Kỳ cần thay đổi cách tiếp cận, từ bỏ các biện pháp đối đầu và mang tính giao dịch, và chuyển sang một chiến lược hợp tác toàn diện và bền vững hơn. Chiến lược này cần tập trung vào việc xây dựng quan hệ đối tác dựa trên lợi ích chung, tôn trọng chủ quyền, và đáp ứng nhu cầu phát triển của Mỹ Latinh.

Tương lai quan hệ Mỹ-Latinh và cán cân ảnh hưởng giữa Mỹ và Trung Quốc trong khu vực vẫn còn bỏ ngỏ. Tuy nhiên, chính sách của Hoa Kỳ, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị gay gắt, sẽ đóng vai trò quyết định trong việc định hình cục diện khu vực trong những năm tới.


 

Cuộc Chiến Tàn Khốc tại CHDC Congo: Hơn 3.000 Người Thiệt Mạng vì Khoáng Sản Dùng trong Sản Xuất Smartphone

Ba’o Dat Viet

February 13, 2025

Trong hai tuần qua, hơn 3.000 người đã thiệt mạng tại Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo), một đợt bạo lực chưa từng có liên quan đến cuộc chiến giành quyền kiểm soát các mỏ khoáng sản quan trọng được dùng để sản xuất smartphone và thiết bị điện tử. Điều này tiếp tục đẩy đất nước Trung Phi này vào một vòng xoáy xung đột dài lâu, dẫn đến tình trạng nhân đạo ngày càng trầm trọng.

Nguồn Gốc của Cuộc Chiến Theo CNN, sự bùng phát bạo lực mới nhất này bắt đầu sau khi liên minh phiến quân Alliance Fleuve Congo (AFC), với nhóm M23 là thành viên chủ chốt, đã chiếm giữ thành công thị trấn Nyabibwe. Đây là một trung tâm khai thác coltan chính tại khu vực miền đông quốc gia. Năm trước đó, nhóm phiến quân đã chiếm được Rubaya, nơi chứa lượng coltan lớn nhất thế giới.

Tác Động Kinh Tế và Nhân Đạo CHDC Congo, dù sở hữu trữ lượng khoáng sản đồ sộ như cobalt, coltan và vàng, lại không thể biến điều này thành sự thịnh vượng cho người dân. Thay vào đó, nó trở thành nguồn cơn của hàng loạt xung đột khi các nhóm phiến quân và chính phủ đều muốn khai thác lợi nhuận từ nguồn tài nguyên này. Điều này dẫn đến sự bất ổn vĩnh viễn, với người dân địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Ngành Công Nghệ và Cuộc Chiến Nhu cầu toàn cầu đối với coltan, đặc biệt trong sản xuất điện tử và pin, đã khiến tình hình tại CHDC Congo càng trở nên tồi tệ. Mặc dù các tập đoàn công nghệ lớn như Apple và Microsoft cam kết chỉ sử dụng khoáng sản từ những nguồn cung ứng có trách nhiệm, việc buôn lậu khoáng sản từ những khu vực xung đột vẫn là một thách thức lớn.

Tìm Kiếm Giải Pháp Chính phủ CHDC Congo đã thực hiện các bước đi mạnh mẽ như kiện các công ty con của Apple về việc sử dụng khoáng sản từ xung đột, dù Apple đã phủ nhận cáo buộc. Cộng đồng quốc tế và các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng giải pháp dài hạn cho vấn đề này phải bắt nguồn từ sự cải cách nội bộ tại CHDC Congo, với sự đầu tư vào quản trị và an ninh để đảm bảo phân phối tài nguyên một cách công bằng và bền vững.

Cuộc xung đột hiện tại không chỉ là một cuộc chiến vì quyền lực mà còn là cuộc chiến cho sự sống còn, và nếu không có sự can thiệp kịp thời, cuộc chiến này sẽ tiếp tục gây ra đau thương và thiệt hại cho hàng triệu người dân vô tội tại CHDC Congo.


 

Trump nói Ukraine ‘có thể của Nga một ngày nào đó’

Ba’o Nguoi-Viet

February 11, 2025

WASHINGTON, DC (NV) – Tổng Thống Donald Trump tỏ ý nói Ukraine “có thể của Nga một ngày nào đó,” theo CNN hôm Thứ Ba, 11 Tháng Hai.

Lời nói của ông Trump khiến người ta lo ngại Ukraine có thể mất độc lập trong tương lai. Được Tây phương hậu thuẫn, Ukraine kiên cường chiến đấu chống Nga xâm lăng suốt gần ba năm qua.

Lính Ukraine lái xe tăng ở vùng Kharkiv hôm 10 Tháng Hai. (Hình minh họa: Sergey Bokok/AFP via Getty Images)

Trong cuộc phỏng vấn với đài Fox News phát sóng hôm Thứ Hai, Tổng Thống Trump nói về việc chính quyền của ông cố gắng chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine. Theo kế hoạch, tuần này, ông JD Vance, phó tổng thống, sẽ hội đàm với ông Volodymyr Zelensky, tổng thống Ukraine.

“Có thể họ (Ukraine) đạt thỏa thuận, có thể họ không đạt thỏa thuận. Có thể họ là của Nga ngày nào đó, hoặc có thể họ không phải của Nga,” ông Trump nói.

Câu nói của Tổng Thống Trump có thể làm vui lòng Nga. Từ khi bắt đầu xâm lăng Ukraine năm 2022 tới nay, Nga sáp nhập bất hợp pháp bốn vùng của Ukraine, và đang cố sáp nhập toàn bộ Ukraine vào Nga.

“Một phần lớn Ukraine muốn trở thành của Nga, và không thể phủ nhận thực tế rằng phần đó đã trở thành của Nga,” ông Dmitry Peskov, phát ngôn viên chính phủ Nga, tuyên bố trong buổi họp báo hôm Thứ Ba, khi phóng viên hỏi về phát ngôn của ông Trump.

Lúc mở cuộc xâm lăng toàn diện hôm 24 Tháng Hai, 2022, Nga tin chắc họ sẽ chiếm được thủ thủ Kiev trong vài ngày rồi chiếm hết Ukraine trong vài tuần. Nay, khi cuộc chiến sắp bước sang năm thứ tư, Nga đang chiếm khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine.

Năm 2023, Nga bất hợp pháp tổ chức trưng cầu dân ý ở bốn vùng họ chiếm được của Ukraine – Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson – để làm ra vẻ sáp nhập hợp pháp những vùng đó.

Hôm Thứ Ba, ông Peskov cho hay người dân Ukraine “bất chấp nguy hiểm, xếp hàng bỏ phiếu” trong cuộc trưng cầu dân ý đó để sáp nhập vào Nga. “Điều này hầu như đúng với lời nói của Tổng Thống Trump,” ông Peskov thêm. (Th.Long) [qd]


 

Tin nóng: Tổng Thống Trump muốn Mỹ kiểm soát Gaza!

Theo WSJ
Một lá cờ Palestine tung bay giữa đống đổ nát của các tòa nhà, ở Rafah, phía nam Dải Gaza hôm thứ Ba.

Một lá cờ Palestine tung bay giữa đống đổ nát của các tòa nhà, ở Rafah, phía nam Dải Gaza hôm thứ Ba. Ảnh: hatem khaled/Reuters

WASHINGTON—Tổng thống Trump vận động thu hẹp vai trò của Mỹ ở nước ngoài. Nhưng kể từ khi nhậm chức, ông đã trình bày rõ ràng một thế giới quan đôi khi gần với chủ nghĩa bành trướng hơn là chủ nghĩa biệt lập.

Trump đã tạo ra làn sóng chấn động toàn cầu hôm thứ Ba khi ông nói rằng Mỹ nên làm như vậy kiểm soát lâu dài Gaza, gợi ý rằng người Palestine nên được di dời trong khi vùng đất này được xây dựng lại thành “Riviera của Trung Đông.” Ngoại trưởng Marco Rubioviết trên mạng xã hội rằng Trump sẽ “Làm cho Gaza tươi đẹp trở lại.”

Việc nắm quyền kiểm soát lãnh thổ đang bị tranh chấp gay gắt sẽ đặt Mỹ vào trung tâm của các cuộc xung đột ngoại giao và an ninh quốc gia phức tạp nhất thế giới, nâng cao triển vọng rằng Trump đang ký kết đất nước cho chính xác loại vướng mắc nước ngoài mà ông nói với cử tri rằng ông sẽ tránh. Trump đã không loại trừ việc gửi quân đội Mỹ đến Gaza để hoàn thành mục tiêu của mình.

Theo một cố vấn lâu năm, thông báo hôm thứ Ba đã đánh dấu một sự thay đổi đáng chú ý đối với Trump, người đã mô tả Trung Đông là “blood và sand” trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Trump hiện đang đề xuất xây dựng lại Gaza, mà các trợ lý của ông cho rằng có thể mất từ 10 đến 15 năm.

Hai quan chức chính quyền Trump cho biết ý tưởng về việc tiếp quản Gaza đã được hình thành gần đây, với tổng thống điều hành nó bởi các trợ lý và đồng minh trong những ngày gần đây. Đề xuất này được bảo mật chặt chẽ, chỉ có các quan chức chính quyền thuộc vòng thân cận, bên trong của tổng thống  Trump được hội ý. Các quan chức khác đã không biết rằng ý tưởng này đã được đặt trên bàn trong những ngày lên kế hoạch cho cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm thứ Ba.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm thứ Ba. Ảnh: Shawn Thew – Pool qua CNP/Zuma Press

Đề xuất của tổng thống Trump đã làm choáng váng ngay cả một số người ủng hộ nhiệt thành và có ảnh hưởng nhất của ông trong cộng đồng Do Thái. Một người gây quỹ lâu năm ủng hộ Israel Trump, người đã quyên tiền cho tổng thống trong nhiều năm đã gọi ý tưởng này là “insane” và đặt câu hỏi làm thế nào nó có thể được thực hiện, việc lưu ý loại chính sách này có thể sẽ mất hơn một năm để hoàn thành với quá nhiều biến số chưa biết để nó được thực hiện suôn sẻ.

Ông Netanyahu nói trong cuộc họp báo rằng một trong những mục tiêu chính của ông là đảm bảo Gaza sẽ không tiếp đón những kẻ khủng bố một lần nữa. Ông tiếp tục, Trump đã đưa khái niệm đó lên một tầm cao hơn nhiều.“

“Đó là điều có thể thay đổi lịch sử và việc thực sự theo đuổi con đường này là điều đáng giá.”

Nhưng tình tiết ở Gaza thể hiện sự quyết đoán mà Trump đang lấn át trong nhiệm kỳ thứ hai, tin tưởng rằng sụ chiến thắng bầu cử mạnh mẽ vào tháng 11 vừa qua của ông sẽ tạo vỏ bọc chính trị để hành động theo bản năng ruột thịt của ông. Ông đã đặt mục tiêu giành được Greenland có tầm quan trọng chiến lược, gây ra cuộc chiến giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama và nói rằng Canada nên trở thành bang thứ 51 của Hoa Kỳ.

Một cố vấn của tổng thống nói rằng trong khi một số nhà quan sát đã bác bỏ mong muốn của ông để kiểm soát Greenland, kênh đào Panama và những nơi khác, “Ông ta lại chăm chú một cách nghiêm trọng chết người về điều đó.”

Đề xuất Gaza của Trump cũng cho thấy tổng thống đang dựa vào sự từng trải âu dài của mình với tư cách là một doanh nhân và nhà phát triển bất động sản, xem thế giới như một bức tranh để mở rộng ảnh hưởng của Mỹ và củng cố di sản của ông. Khi Trump tìm cách ngăn chặn lệnh cấm TikTok thuộc sở hữu của Trung Quốc, ông đã đề xuất một thỏa thuận trong đó Mỹ nắm giữ cổ phần sở hữu trong doanh nghiệp. Khi nói về cuộc chiến ở Ukraine, Trump than thở về sự mất mát của nhiều sinh mạng, bao gồm cả người Nga, nhưng cũng là sự tàn phá của các thành phố xinh đẹp.

Một số nhà ngoại giao kỳ cựu đã bối rối trước kế hoạch của Trump cho Gaza. Dan Shapiro, đại sứ Mỹ tại Israel dưới thời chính quyền Obama, cho biết “Đó không phải là một đề xuất nghiêm túc. “Nếu bị truy đuổi, nó sẽ gây ra chi phí lớn bằng đô la và quân đội Hoa Kỳ mà không có sự hỗ trợ từ các đối tác quan trọng trong khu vực.”…

Cập nhật tin đính chính của Nhà Trắng hôm nay, ngày 5 thangs2, 2025

Chính quyền Trump không có ý định chi trả cho việc tái thiết Gaza cũng như không đưa ra bất kỳ cam kết nào về việc gửi quân đội Mỹ đến đó, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết hôm thứ Tư, đưa ra các chi tiết làm rõ một ngày sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ tiếp quản lãnh thổ và xây dựng lại nó.

“Tổng thống đã nói rất rõ rằng Hoa Kỳ cần phải tham gia vào nỗ lực tái thiết này, để đảm bảo sự ổn định trong khu vực cho tất cả mọi người. Nhưng điều đó không có nghĩa là giầy trận bước trên mặt đất ở Gaza. Điều đó không có nghĩa là người nộp thuế Mỹ sẽ tài trợ cho nỗ lực này,” Leavitt nói. “Điều đó có nghĩa là Donald Trump, người tạo ra thỏa thuận tốt nhất hành tinh, sẽ tiếp tục đạt được một thỏa thuận với các đối tác của chúng tôi trong khu vực.”

… Phát ngôn viên nhà Trắng cho biết rằng tổng thống Trump đã “giao lưu và suy nghĩ” về đề xuất này “trong một thời gian khá dài”. Bình luận của cô Leavitt là một sự rút lui một phần của một số yếu tố cực đoan hơn trong đề xuất của ông Trump sau khi tổng thống bị quốc tế lên án rộng rãi vì nói rằng ông muốn Hoa Kỳ có “vị trí sở hữu lâu dài” ở Gaza và chuyển cư dân của mình đến một “mảnh đất tốt, tươi mới, xinh đẹp” ở một quốc gia khác.


 Canada Dậy Sóng: Người Dân Tẩy Chay Hàng Mỹ Sau Quyết Định Áp Thuế Của Trump

Ba’o Dat Viet

February 3, 2025

Người dân Canada đang thể hiện sự phẫn nộ bằng cách hủy bỏ các chuyến đi đến Mỹ, tẩy chay rượu và sản phẩm của Hoa Kỳ, thậm chí la ó tại các sự kiện thể thao sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế 25% đối với hầu hết hàng hóa của Canada vào ngày 1 Tháng Hai.

Mặc dù ông Trump đã cam kết áp thuế với Canada và Mexico từ trước khi nhậm chức, nhưng việc thực hiện chính sách này khiến nhiều người Canada choáng váng.

Thị trưởng thành phố Windsor, ông Drew Dilkens, một địa phương biên giới quan trọng của Canada, đã thẳng thắn bày tỏ lo ngại về tác động kinh tế. Ông cho biết mỗi ngày có khoảng 400 triệu đô la Canada (tương đương 272 triệu đô la Mỹgiao thương qua Cầu Ambassador nối Detroit với Windsor, và động thái này sẽ gây thiệt hại ngay lập tức cho cộng đồng.

Sự phẫn nộ không chỉ dừng lại ở cấp chính quyền mà lan rộng trong đời sống hàng ngày của người Canada. Nhiều gia đình bắt đầu thay đổi thói quen tiêu dùng, như chỉ mua hàng nội địa hoặc chuyển sang sản phẩm từ Mexico.

Ông Ken Lima-Coelho ở Calgary chia sẻ rằng cậu con trai 19 tuổi của ông đã quyết định khâu một lá cờ Canada vào ba lô khi chuẩn bị đi du lịch châu Âu, còn con gái ông dành cả đêm kiểm kê sản phẩm của Canada trong bếp, loại bỏ những mặt hàng nhập từ Mỹ.

Trước sự đáp trả mạnh mẽ từ chính quyền Canada, Thủ tướng Justin Trudeau đã áp thuế trả đũa 155 tỷ đô la Canada (107 tỷ đô la Mỹ) đối với hàng hóa Hoa KỳĐợt thuế đầu tiên áp dụng vào ngày 4 Tháng Hai, trong khi phần còn lại sẽ có hiệu lực sau 21 ngày.

Chính quyền các tỉnh bang cũng hưởng ứng mạnh mẽ. Thủ tướng Ontario Doug Ford ra lệnh loại bỏ toàn bộ rượu sản xuất tại Mỹ khỏi hệ thống phân phối rượu của tỉnh, đơn vị độc quyền mua bán rượu tại Ontario, với doanh số hàng năm gần 1 tỷ đô la.

Tâm lý bài Mỹ cũng thể hiện rõ trong đời sống thể thao. Trong các trận khúc côn cầu và bóng rổ, người hâm mộ đã la ó khi quốc ca Mỹ vang lên, khiến không khí các sự kiện thể thao giữa hai nước trở nên căng thẳng chưa từng có.

Tuy nhiên, một số lãnh đạo địa phương kêu gọi bình tĩnh. Thủ hiến Manitoba Wab Kinew nhấn mạnh rằng cuộc xung đột này không phải giữa người dân hai nước, mà là giữa chính quyền Trump và Canada.

Trong khi đó, một bộ phận người dân Canada lại có phản ứng quyết liệt hơnÔng Mike Davies, một cư dân ở British Columbia, thậm chí đã lập nhóm Facebook kêu gọi tẩy chay hàng hóa Mỹ, hủy bỏ Netflix, tránh dùng Amazon, và hủy kế hoạch du lịch đến Mỹ.

“Người Mỹ đang xúc phạm Canada,” ông Davies nói. “Chúng tôi cảm thấy bị phản bội. Chúng tôi sẽ không đặt chân đến Mỹ.”