Category: Tin Hoa Kỳ

Ba’o Nguoi – Viet

June 7, 2025

HAGERSTOWN, Maryland (NV) – Khoảng 200 người họp bên ngoài tiệm Nail Palace and Spa ở Hagerstown, Maryland, hôm Thứ Tư vừa qua để bày tỏ ủng hộ bà Mộng “Melissa” Tuyền Thị Trần, bà chủ tiệm bị Cảnh Sát Di Trú (ICE) bắt giữ tháng trước, theo báo The Herald-Mail hôm Thứ Sáu, 6 Tháng Sáu.

Trong buổi họp cộng đồng, ban tổ chức kể với người tham dự về nỗi khổ của bà Tuyền trong lúc bị ICE giam giữ. Hôm đó, bà cũng bất ngờ xuất hiện thông qua điện thoại video từ nơi bà bị giam ở tiểu bang Washington.

Gia đình bà Mộng “Melissa” Tuyền Thị Trần. (Hình: Facebook Bring Melissa home)

Người tham dự vỗ tay, reo hò ủng hộ bà Tuyền, cảm động nhất là cảnh con trai 19 tuổi của bà vừa khóc vừa cầm máy điện toán có hình ảnh bà đang nói chuyện để mọi người có thể nhìn thấy và nghe giọng bà.

Sau đó, mọi người bắt đầu cùng nhau hô vang “Đưa bà Melissa về.”

Trước đó ba ngày, bà Tuyền lần đầu tiên gọi điện thoại cho con kể từ khi bị ICE bắt giữ hôm 12 Tháng Năm, theo thông tin được cung cấp tại buổi họp cộng đồng bên ngoài Nail Palace hôm Thứ Tư.

Bà Tina Nash, bạn của gia đình bà Tuyền, giúp thành lập nhóm #BringMelissaHome (Đưa Bà Melissa Về), nhóm tổ chức buổi họp cộng đồng đó và có trương mục trên Facebook.

Nhóm này mở chiến dịch viết thư hối thúc giới chức liên bang xem xét trường hợp của bà Tuyền và cho phép bà trở về Hagerstown. Họ còn mở trang GoFundMe để hỗ trợ chi phí pháp lý và bù thiệt hại tài chính mà gia đình bà có thể gặp phải. Họ cũng bán áo thun và vòng đeo tay để lấy tiền giúp đỡ gia đình bà.

Từ tị nạn tới làm chủ cơ sở thương mại

Bà Tuyền, 43 tuổi, và chồng, ông Dũng “Danny” Hoàng, mở tiệm Nail Palace trong thương xá Long Meadow gần 22 năm nay. Trong thời gian đó, họ quen biết nhiều bạn bè và có nhiều khách hàng trung thành.

Bà Nash và chồng, ông Bernie Semler, luật sư địa phương, tự nhận họ là bạn của gia đình bà Tuyền.

Trong buổi họp hôm Thứ Tư, ông Semler cho hay ông thích tiệm của bà Tuyền vì họ “tử tế.”

Bà Tuyền, cùng với cha mẹ và ba người anh, trở thành người tị nạn vào năm 1993, ông Semler kể. Ban đầu, họ tới Philippines tị nạn khoảng chín tháng. Sau đó, họ qua Mỹ hợp pháp và được cấp thẻ xanh, theo thông tin mà ông Semler và bà Nash chia sẻ hôm Thứ Tư cũng như ban tổ chức công bố trên Facebook.

Bà Tuyền bị bắt khi ra trình diện ICE ở Baltimore, Maryland, hôm 12 Tháng Năm, ông Semler cho biết.

Kể từ đó, bà bị giam ở Louisiana, Arizona, và mấy tuần qua, ở vùng Tacoma, tiểu bang Washington, theo bà Laura Kelsey Rhodes, luật sư của bà Tuyền ở Rockville, Maryland.

Thông qua máy điện toán con trai bà đang ôm, bà Tuyền nói: “Tôi chỉ muốn cám ơn quý vị ủng hộ và mọi thứ.”

Bà cho hay bà cảm thấy có phước vì được cộng đồng ủng hộ “và cầu nguyện cho tôi và gia đình.”

Con trai bà Tuyền cầm máy điện toán có hình ảnh bà nói chuyện qua video. (Hình: Facebook Bring Melissa home)

Vụ án hình sự năm 19 tuổi dẫn tới trường hợp bà Tuyền bị trục xuất

Mấy tuần qua, bà Nash đăng chuyện bà Tuyền bị bắt lên Facebook và ông Semler tuyên bố họ cố gắng minh bạch trong vụ này. Bà Tuyền từng nhận tội đại hình ăn cắp ở Virginia năm 19 tuổi.

Trong cuộc phỏng vấn hôm 5 Tháng Sáu, Luật Sư Rhodes giải thích bản án dành cho bà Tuyền chủ yếu là “án treo” và bà được phép ra ngoài đi làm trong thời gian thụ án. Bà cũng nộp tiền bồi thường.

Theo bà Rhodes và người ủng hộ bà Tuyền, bà Tuyền ăn cắp tiền của chủ. Bà Rhodes nói, theo bà biết, bạn trai bà Tuyền lúc đó là chủ mưu vụ ăn cắp và gây áp lực cho bà.

Nhưng kể từ khi bà Tuyền ra trình diện ICE mỗi năm tới nay, không có “vấn đề” nào, ông Semler cho hay trong buổi họp hôm Thứ Tư. Bản “post” của #BringMelissaHome trên Facebook cho biết bà Tuyền không thanh minh gì cho hành vi của bà.

Không lâu sau khi gặp ông Dũng năm 2003, bà Tuyền bị ICE bắt giữ do vụ ăn cắp đó và bị giam sáu tháng, theo bà Rhodes và người ủng hộ bà Tuyền. Vì bà từng bị kết tội hình sự, ICE xin được lệnh trục xuất bà, nhưng thời đó, Việt Nam không nhận người bỏ nước ra đi trước năm 1995. Do đó, bà Tuyền được thả ra, với điều kiện mỗi năm phải trình diện ICE.

Bà Tuyền lập gia đình với ông Dũng. Họ có bốn đứa con. Họ mua nhà và sinh sống ở Hagerstown, theo ông Semler và bà Nash.

Ông Semler không phải luật sư di trú nhưng ông cho hay ông từng giải quyết hàng ngàn vụ án hình sự suốt sự nghiệp của ông.

“Ai cũng nói luật là luật” cho tới khi họ hoặc con cái họ gặp chuyện, ông Semler cho biết.

“Không phải chúng tôi thanh minh. Bà ấy đã ngồi tù,” ông Semler nói.

Khoảng 200 người họp bên ngoài tiệm Nail Palace and Spa của bà Tuyền ở Hagerstown, Maryland, hôm 4 Tháng Sáu để bày tỏ ủng hộ bà. (Hình: Facebook Bring Melissa home)

Ông Semler nói với báo The Herald-Mail rằng ông có xem hồ sơ vụ ăn cắp nghiêm trọng của bà Tuyền, vụ án mà bà nhận tội năm 2001. Ông cho hay ông không thấy câu chữ nào thông báo cho bà biết rằng nhận tội sẽ ảnh hưởng tới tình trạng di trú của bà.

Hiện nay ở Maryland, mỗi khi nhận tội, bị cáo được thông báo có thể tình trạng di trú của họ bị ảnh hưởng.

Ông Semler tuyên bố họ sẽ đấu tranh để bà Tuyền được xét xử đúng thủ tục.

Trường hợp bà Tuyền bị trục xuất có thể mất nhiều tháng mới giải quyết xong

Trường hợp của bà Tuyền có thể mất nhiều tháng, theo Luật Sư Rhodes. Một trong những kết quả có thể xảy ra là giữ nguyên hiện trạng, tức là bà Tuyền phải trình diện ICE mỗi năm.

Bà Tuyền không được nhập quốc tịch Mỹ do bị kết tội ăn cắp “nghiêm trọng,” bà Rhodes giải thích. Điều đó cũng khiến bà bị ICE theo dõi, mặc dù ICE chưa bắt giữ người nào bị kết tội như vậy.

Bà Rhodes cho hay bà đang theo đuổi nhiều con đường trong trường hợp bà Tuyền.

Ông Dũng cũng bắt đầu làm đơn xin thẻ xanh mới cho bà Tuyền vì họ là vợ chồng mà ông là công dân Mỹ, theo bà Rhodes. Con đường đó có thể sẽ không ngăn cản bà Tuyền nhập quốc tịch vì bà bị kết tội đã hơn 15 năm.

Luật Sư Rhodes cho hay bà lạc quan dè dặt, nhưng vụ này sẽ mất thời gian. (Th.Long) [qd]

---

 

Ba’o Nguoi- Viet

June 5, 2025

WASHINGTON, DC (NV) – Mối quan hệ đang ngấm ngầm căng thẳng giữa Tổng Thống Donald Trump với tỷ phú Elon Musk bùng nổ công khai hôm Thứ Năm, 5 Tháng Sáu, khi ông Trump cực lực chỉ trích vụ ông Musk công kích dự luật thuế và chi tiêu của đảng Cộng Hòa, còn ông Musk tuyên bố nếu ông không giúp đỡ thì ông Trump thất cử, theo NBC News.

“Tôi rất thất vọng vì Elon biết những vấn đề bên trong dự luật này,” ông Trump nói với phóng viên trong Oval Office tại Tòa Bạch Ốc khi đón tiếp ông Friedrich Merz, thủ tướng Đức. “Tôi rất thất vọng với Elon. Tôi giúp Elon rất nhiều.”

Hôm Thứ Ba, ông Musk, đồng minh thân cận của Tổng Thống Trump, tuyên bố ông “chịu hết nổi” và chỉ trích Đạo Luật Dự Luật Lớn, Đẹp là “đáng ghê tởm.”

Hôm Thứ Năm, Tổng Thống Trump cho rằng ông Musk, tổng giám đốc hãng xe hơi điện Tesla, bực bội vì dự luật này loại bỏ chương trình ưu đãi thuế khuyến khích người Mỹ mua xe hơi điện.

“Elon bực bội vì chúng tôi bỏ chương trình hỗ trợ xe hơi điện, vốn tốn rất nhiều tiền cho xe hơi điện, mà họ đang gặp khó khăn với xe hơi điện và họ muốn chúng tôi trợ cấp hàng tỷ đô la,” ông Trump cho hay. “Elon biết chuyện này ngay từ đầu.”

Tesla là hãng xe hơi điện lớn nhất nước Mỹ. Mấy tháng gần đây, doanh số Tesla giảm, phản ảnh mức độ cạnh tranh ngày càng tăng trên thế giới cũng như tình trạng bất lợi mà công ty này gặp phải do hoạt động chính trị của ông Musk.

Kể từ khi chính thức thôi làm việc cho chính quyền Tổng Thống Trump tuần trước tới nay, ông Musk cho biết ông trở lại làm việc “24/7” cho công ty của ông, gồm Tesla và SpaceX. Tuy nhiên, giá cổ phần Tesla tụt giảm khi ông gia tăng công kích dự luật mà ông Trump hậu thuẫn và đang thúc giục Thượng Viện thông qua. Từ đầu năm 2025 tới nay, giá cổ phần Tesla giảm hơn 20%.

Lời chỉ trích của Tổng Thống Trump Hôm Thứ Năm là nặng nhất từ trước tới nay đối với ông Musk, người từng là nhà tài trợ vận động tranh cử hàng đầu và một trong những cố vấn thân cận nhất của ông Trump và được ông Trump giao phụ trách Cơ Quan Cải Tổ Chính Phủ (DOGE). Ông Musk cũng từng tự xưng là “đệ nhất bạn hữu” của ông Trump.

Tuy nhiên, Thứ Sáu tuần trước, ông Musk chia tay chính quyền Tổng Thống Trump một cách không mấy thân hữu.

“Thực tình, tôi thất vọng với dự luật thuế lớn này vì nó làm tăng thâm thủng ngân sách, chứ không giảm, và nó phá hoại công việc đội ngũ DOGE đang làm,” ông Musk nói trong cuộc phỏng vấn với CBS News vào những ngày cuối cùng ông còn lãnh đạo DOGE.

Phản ứng với lời chỉ trích của Tổng Thống Trump hôm Thứ Năm, ban đầu, ông Musk tỏ ra không quan tâm, nói, “sao cũng được,” nhưng không lâu sau, ông tuyên bố nếu không có ông giúp đỡ, ông Trump thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.

“Nếu không có tôi, ông Trump sẽ thất cử, đảng Dân Chủ sẽ kiểm soát Hạ Viện và đảng Cộng Hòa chỉ được thế đa số 51-49 ở Thượng Viện,” ông Musk cho hay.

Ông Musk từng chi hơn $250 triệu giúp ông Trump tranh cử tổng thống năm ngoái. Tháng trước, ông Musk tuyên bố sẽ “giảm rất nhiều” chi tiêu cho chính trị trong tương lai. “Tôi nghĩ tôi làm đủ rồi,” ông nói với báo Bloomberg.

Việc ông Musk phản đối dự luật thuế và chi tiêu của Hạ Viện dường như cũng làm xấu đi mối quan hệ giữa ông với Dân Biểu Mike Johnson (Cộng Hòa-Louisiana), chủ tịch Hạ Viện. Hôm Thứ Tư, ông Johnson cho biết ông Musk quay “180” đối với dự luật này và không nghe điện thoại khi ông gọi. Sáng Thứ Năm, ông Johnson nói với phóng viên ở Quốc Hội rằng ông dự định gọi lại cho ông Musk trong ngày.

“Đạo Luật Dự Luật Lớn Đẹp,” đặt theo tên mà Tổng Thống Trump gọi dự luật này, được Hạ Viện thông qua bằng tỉ số phiếu sát sao 215-214 hôm 22 Tháng Năm, và hiện vẫn cần Thượng Viện chuẩn thuận. Dự luật này sẽ gia hạn chính sách giảm thuế của ông Trump được thông qua năm 2017 nhưng sắp hết hạn, và sẽ chi thêm tiền mở rộng quân đội, tăng cường an ninh biên giới và thực hiện kế hoạch trục xuất hàng loạt của ông. Dự luật này cũng sẽ thực hiện hai lời hứa của ông Trump lúc vận động tranh cử: Không đánh thuế “tiền tip” và tiền làm thêm ngoài giờ.

Dự luật này sẽ cắt giảm chi tiêu ở nhiều lĩnh vực khác, bao gồm cắt giảm hàng trăm tỷ đô la cho Medicaid, chương trình trợ cấp bảo hiểm y tế chủ yếu cho người nghèo, và Supplemental Nutrition Assistance Program (SNAP), thường gọi là “food stamp” (phiếu trợ cấp mua thực phẩm).

Dự luật này sẽ hủy bỏ một loạt chương trình ưu đãi thuế cho cá nhân hoặc doanh nghiệp sử dụng năng lượng sạch được phía Dân Chủ thông qua năm 2022.

Đáng chú ý, tới năm 2034, dự luật này sẽ làm ngân sách chính phủ Mỹ thâm thủng thêm $2,400 tỷ, theo Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội. (Th.Long)

---

 

BBC

Getty Images

Bernd Debusmann Jr

BBC News, Nhà Trắng

4 tháng 6 2025

Tỷ phú Elon Musk đã thẳng thừng chỉ trích dự luật thuế và chi tiêu của Tổng thống Donald Trump, gọi đó là một “sự gớm ghiếc kinh tởm”.

Dự luật ngân sách này – trong đó có các khoản cắt giảm thuế hàng ngàn tỷ đô la, tăng chi tiêu quốc phòng, đồng thời cho phép chính phủ Mỹ vay thêm tiền – đã được Hạ viện thông qua vào tháng trước.

“Thật đáng xấu hổ cho những người đã bỏ phiếu thông qua,” ông Musk viết trên mạng xã hội X về những nhà lập pháp chủ chốt trong chương trình nghị sự nhiệm kỳ thứ hai của Trump.

Tỷ phú công nghệ này đã rời khỏi chính quyền một cách đột ngột vào tuần trước sau 129 ngày làm việc với nhóm của mình, nhóm DOGE chuyên trách về cắt giảm chi phí cho chính phủ.

Những bình luận này đánh dấu sự bất đồng công khai đầu tiên của Musk với Tổng thống Trump kể từ khi rời chính phủ và trước đó đã gọi kế hoạch này là “đáng thất vọng”.

 Thời gian làm việc của tỷ phú công nghệ gốc Nam Phi này trong chính quyền Trump đã kết thúc vào ngày 31/5, mặc dù Trump nói rằng “ông ấy sẽ luôn ở bên chúng ta, giúp đỡ trên mọi phương diện”.

Với hình thức hiện tại, dự luật này – mà ông Trump gọi là “dự luật to lớn đẹp đẽ” – ước tính sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách, tức sự chênh lệch giữa chi và thu của chính phủ, khoảng 600 tỷ đô la trong năm tài khóa tiếp theo.

Trong một loạt bài đăng trên X vào hôm 3/6, ông Musk nói rằng dự luật chi tiêu “ngông cuồng, đầy lãng phí” này sẽ “làm tăng đáng kể thâm hụt ngân sách vốn đã khổng lồ lên 2.500 tỷ đô la (!!!) và đè nặng lên công dân Mỹ với khoản nợ khó kiểm soát”.

Ông Musk, người trước đây đã cam kết tài trợ cho các chiến dịch thách thức bất kỳ đảng viên Cộng hòa nào bỏ phiếu chống lại chương trình nghị sự của Trump, đã thêm một cảnh báo chính trị trong một bài đăng khác.

“Vào tháng 11 năm tới, chúng ta sẽ sa thải tất cả các chính trị gia đã phản bội người dân Mỹ.”

Khi được hỏi về những bình luận của ông Musk ngay sau bài đăng đầu tiên, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho hay “tổng thống đã biết quan điểm của Elon Musk về dự luật này”.

“Đây là một dự luật lớn, đẹp đẽ,” bà nói thêm. “Và ông ấy [Trump] vẫn giữ vững quan điểm đó.”

Dự luật cũng cam kết gia hạn các khoản cắt giảm thuế sắp hết hạn đã được thông qua trong chính quyền Trump lần đầu vào năm 2017, cũng như một lượng lớn ngân sách cho chi tiêu quốc phòng và hỗ trợ cho các cuộc trục xuất của chính quyền nhắm đến hàng loạt người nhập cư không có giấy tờ.

Trước sự thất vọng của những người bảo thủ về tài khóa, dự luật này sẽ nâng giới hạn số tiền chính phủ có thể vay, được gọi là trần nợ, lên 4.000 tỷ đô la.

Những bình luận từ ông Musk phản ánh căng thẳng sâu sắc hơn giữa các đảng viên Cộng hòa về kế hoạch này, vốn phải đối mặt với sự phản đối gay gắt từ các phe khác nhau trong đảng khi được đưa ra Hạ viện.

Thượng viện hiện đã tiếp nhận dự luận và bắt đầu có sự chia rẽ trong viện này – vốn cũng được các đảng viên Cộng hòa kiểm soát chặt chẽ.

Thượng nghị sĩ Rand Paul, đại diện bang Kentucky, đã nói trong vài ngày gần đây rằng ông sẽ không ủng hộ dự luật nếu nó làm tăng trần nợ.

“GOP [Đảng Cộng hòa] sẽ gánh nợ một khi họ bỏ phiếu cho điều này,” ông nói với CBS News – đối tác của BBC tại Mỹ – vào cuối tuần trước.

Tổng thống Trump đã phản ứng với ông Paul bằng một loạt bài đăng trên mạng xã hội, cáo buộc ông “hiểu rất ít về dự luật này” và nói rằng “người dân Kentucky không thể chịu nổi ông ta”.

“Ý tưởng của ông ta thực sự điên rồ,” ông Trump viết.

Các nhà lập pháp Cộng hòa đã phản bác lại những bình luận của ông Musk. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune nói với các phóng viên rằng đảng này dự định “tiến hành hết tốc lực” bất chấp “sự khác biệt về quan điểm”.

“Chúng ta có một chương trình nghị sự mà mọi người đã vận động, đặc biệt là tổng thống,” ông nói.

Mike Johnson – Chủ tịch Hạ viện, người thuộc Đảng Cộng hòa và cũng là người đã thông qua dự luật này tại Hạ viện – nói với các phóng viên trên Đồi Capitol (trụ sở Quốc hội) rằng “ông bạn Elon của tôi đã sai hoàn toàn”.

“Đây là một khởi đầu rất quan trọng. Elon đang bỏ lỡ điều này,” ông Johnson nói.

Johnson cho biết ông đã có cuộc gọi điện thoại kéo dài 20 phút với ông trùm công nghệ này về dự luật vào hôm 2/6, nói thêm rằng việc dự luật loại bỏ tín dụng thuế xe điện có thể “ảnh hưởng” đến Tesla, công ty của ông Musk.

“Tôi lấy làm tiếc về điều đó,” ông Johnson nói, bày tỏ sự ngạc nhiên rằng tỷ phú Musk đã chỉ trích dự luật bất chấp cuộc gọi của họ. “Tôi thực sự lấy làm tiếc sâu sắc khi ông ấy phạm sai lầm này.”

Theo trang tin Axios, một trong những vấn đề khiến tỷ phú Musk khó chịu liên quan đến kiểm soát không lưu tại Cục Hàng không Liên bang (FAA).

Ông Musk đã hy vọng điều này sẽ được vận hành trên hệ thống vệ tinh Starlink của mình, nhưng đã bị từ chối do các vấn đề liên quan đến công nghệ và xung đột lợi ích, Axios đưa tin.

Một số đảng viên Dân chủ hoan nghênh những bình luận của ông Musk dù cho đã có những lời chỉ trích trước đây của họ đối với ông và công việc của DOGE.

“Ngay cả Elon Musk, người đã tham gia vào toàn bộ quá trình, và là một trong những người bạn của Trump, cũng nói rằng dự luật này rất tệ,” Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer nói.

“Chúng ta có thể biết rằng dự luật này tệ hại đến mức nào.”

Tổng thống Donald Trump và các đảng viên Cộng hòa tại Quốc hội đã đặt ra thời hạn là ngày 4/7 để thông qua và ký thành luật dự luật này.

Tỷ phú Musk đã ủng hộ ông Trump trong cuộc bầu cử tháng 11 năm ngoái với số tiền quyên góp hơn 250 triệu đô la.

Để xoa dịu những người theo trường phái diều hâu về chi tiêu, ông Trump cũng đang yêu cầu Quốc hội thông qua một kế hoạch sẽ cắt giảm 9,4 tỷ đô la đối với chi tiêu hiện tại – con số có được từ công việc của DOGE.

Kế hoạch này chủ yếu sẽ cắt giảm tài trợ cho viện trợ nước ngoài, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) và cho các đài NPR và PBS.

---

 

RFI

Cuộc đối đầu giữa Donald Trump và đại học Harvard tiếp diễn. Nhà Trắng muốn buộc cơ sở giảng dạy đầy danh tiếng này phải tuân theo đòi hỏi chính sách của họ. Để làm được điều đó, chính quyền Trump tiếp tục đánh vào túi tiền của  trường,

Đăng ngày: 28/05/2025 

Một góc khuôn viên Đại học Harvard ở Cambridge, Massachusetts, Hoa Kỳ, ngày 23/05/2025. REUTERS – Faith Ninivaggi

Anh Vũ

Thông tín viên RFI Guillaum Naudin tại Washington tường trình :

100 triệu đô la là con số mà chính quyền Mỹ ước tính giá trị các hợp đồng ký kết giữa các cơ quan của chính phủ với trường Harvard. Chính quyền yêu cầu các cơ quan này nghiên cứu cách thức có thể hủy hoặc chuyển sang ký kết với các cơ sở khác.

Đây không phải lần đầu tiên Nhà Trắng xem xét lại các mối liên hệ tài chính với Harvard. Hơn hai tỷ đô la trợ cấp đã bị đóng băng, 9 tỷ khác đang được rà soát lại. Ngoài ra, chính quyền còn bãi bỏ quyền của trường được tuyển dụng sinh viên và giáo sư nước ngoài. Đây cũng là một nguồn tiền quan trọng đồng thời cũng là uy tín và tinh hoa của trường.

Chính quyền chỉ trích trường đại học này đã để cho các hệ tư tưởng cấp tiến cũng như bài Do Thái nảy nở mạnh trong khuôn viên  nhà trường.

Đó cũng là lý do tại sao bộ Ngoại Giao Mỹ tuyên bố tạm dừng cấp thị thực cho tất cả sinh viên nước ngoài ở tất cả các trường đại học Hoa Kỳ trong thời gian xem xét lại các bài đăng trên mạng xã hội của họ. Hiệu trưởng trường Harvard Alan Garber kêu gọi tất cả các trường đại học kiên định, không nhượng bộ trước cuộc tấn công của chính phủ. 

Theo AFP, hôm qua, 27/05/2025, hàng trăm sinh viên của trường Harvard đã biểu tình đế phản đối hành động tấn công mới của Nhà Trắng. Mặc dù tư pháp Mỹ quyết định tạm ngừng áp dụng việc bãi bỏ quyền tuyển sinh viên ngoại quốc, các sinh viên Mỹ và nước ngoài đều tỏ ra quan ngại trước việc chính quyền Trump tấn công Harvard.

Theo trang web của trường, đại học Harvard đóng tại Cambridge, bang Massachusetts (phía đông bắc). Hàng năm, trường đón khoảng 6.700 sinh viên quốc tế, chiếm 27% tổng số.

Harvard được xếp hạng là một trong những trường đại học tốt nhất thế giới và theo thống kê, 162 giải Nobel đã qua học tại trường. Học phí mỗi năm của Harvard lên tới hàng chục nghìn đô la, là trường đại học giàu nhất Hoa Kỳ, có ngân quỹ trị giá 53,2 tỷ đô la vào năm 2024.

---

 

Chuyện tuổi Xế Chiều – Công Tú Nguyễn

 Không ρhải bất đắc dĩ, thì tôi cũng không muốn đi viện dưỡng lão đâu. Nhưng mà từ khi sinh hoạt hàng ngày không còn có thể tự xoay xở, mà con gái vừa làm việc bận rộn vừa ρhải chăm sóc cháu trai, không rảnh để quan tâm mình, đây dường như là sự lựa chọn duy nhất đối với tôi.

Điều kiện sống ở viện dưỡng lão không tệ: Một mình một gian ρhòng sạch sẽ, được lắρ các đồ điện đơn giản thực dụng, đầy đủ các loại ρhương tiện giải trí; đồ ăn cũng ngon miệng; ρhục vụ rất chu đáo, bày trí xung quanh cũng rất đẹρ.

Tuy nhiên giá cả đắt đỏ, tiền hưu của tôi nhất định không đủ trả. Nhưng tôi còn có nhà riêng của mình, đem bán nó đi, tiền cũng không còn là vấn đề nữa. Nhưng tài sản còn lại, trong tương lai tôi muốn để dành cho con cái. Con cái lại rất hiểu chuyện, chúng nói: “Tài sản của mẹ thì mẹ ŧùy ý sử dụng, không cần lo cho bọn con”. Số tiền còn lại đúng là tôi muốn chuẩn bị để vào viện dưỡng lão.

Sống trong nhà, kim chỉ cái gì cũng không thiếu, rương hòm, ngăn tủ, ngăn kéo đều đầy ắρ các loại đồ dùng. Quần áo bốn mùa, đồ dùng bốn mùa, chồng chất như núi; tôi thích sưu tầm, tem sưu tầm đã thành từng chồng lớn, ấm tử sa cũng đã hơn mười cái. Còn có rất nhiều vật linh tiпh cất giấu, nào là ngọc bích, hạt óc chó, vật trang sức. Đặc biệt là sách, cả một mặt tường là giá sách, chật kín đầy ắρ; rượu ngon thì Mao Đài, Ngũ Lương, rượu Tây cũng ρhải mấy bình.

Còn có nguyên bộ đồ điện gia dụng, dụng cụ nấu nướng, nồi niêu xoong chảo, củi gạo dầu muối, đủ loại đồ gia vị, nhét chật đầy ρhòng bếρ; còn hơn chục cuốn album ảnh, nhìn một ρhòng tràn đầy đồ vật, tôi cũng thấy ρhát rầu!

Viện dưỡng lão chỉ có một gian ρhòng, một cái tủ, một cái bàn, một giường, một ghế sô ρha, một tủ lạnh, một máy giặt, một TV, một bếρ điện từ, một lò vi ba, căn bản không có chỗ để lưu giữ của cải mà mình tích lũy.

Trong chớρ mắt, tôi đột nhiên cảm giác được, những của cải này đều là dư thừa, chúng cũng không thuộc về mình…

Tôi chẳng qua là nhìn một cái, chơi một chút, dùng một lát, chúng trên thực tế chỉ thuộc về thế giới này, những sinh mệnh lần lượt lướt qua ta, cũng chỉ là quần chúng.

Cố Cung là của ai, hoàng đế cho rằng là của trẫm đấy, nhưng bây giờ nó là của nhân dân, của xã hội, chỉ có thể trở thành lịch sử.

Tôi bỗng nhiên hiểu ra: Tại sao Bill Gates muốn đem cho toàn bộ tài sản của mình; tại sao Jack Ma tuyên bố muốn tặng toàn bộ đồ cất giữ cho viện bảo tàng? Đó là bởi vì bọn họ hiểu rồi: Tất cả vốn dĩ không ρhải của họ!

Bọn họ chẳng qua là nhìn một cái, chơi một chút, dùng một lát, sinh không mang theo, chết không mang đi, chi bằng tích đức làm việc thiện lưu lại ρhúc cho con cháu. Đó mới thật là sáng suốt!

Một ρhòng đồ đạc của tôi, thật muốn đem hiến tặng, nhưng lại không nỡ. Phải xử lý chúng trở thành một vấn đề khó khăn, con cháu lại chẳng dùng được bao nhiêu.

Tôi có thể tưởng tượng, lúc cháu mình đối mặt với những bảo bối tôi khổ tâm tích lũy thì sẽ đối xử thế nào: Quần áo chăn đệm toàn bộ đều vứt đi; hơn chục cuốn album quý báu bị đốt bỏ; sách bị coi như ρhế ρhẩm bán đi; đồ cất giữ không có hứng thú sẽ bị dọn sạch; đồ gỗ lim trong nhà không dùng, cũng sẽ đem bán giá rẻ. Giống như ρhần cuối Hồng Lâu Mộng: “Chỉ còn lại trắng xóa một mảnh, thật sạch sẽ!”

Tôi quay lại nhìn đống quần áo như núi, chỉ lấy vài bộ thích mặc; đồ dùng ρhòng bếρ chỉ chừa lại một bộ nồi niêu chén bát. Sách chọn lấy vài cuốn đáng đọc; ấm tử sa chọn lại một cái để uống trà. Mang theo chứng minh thư, giấy chứng nhận người già, thẻ y tế, hộ khẩu, đương nhiên còn có thẻ ngân hàng, vậy là đủ rồi!

Đây chính là toàn bộ gia sản của tôi ! Tôi đi rồi, từ biệt hàng xóm, đem trả ngôi nhà này lại cho thế giới này!

Đúng vậy, đời người chỉ có thể ngủ một giường, ở một gian ρhòng, dù nhiều hơn nữa đều là để nhìn chơi. Nhân sinh trên đời, quả thật không cần quá nhiều, đừng quá coi trọng vật chất, bởi vì tất cả cuối cùng đều ρhải trả lại cho thế giới này ! Chi bằng xem nhiều sách, ở bên cạnh người thân, yêu mến bạn bè bên cạnh, làm cho thế giới này bởi vì có tấm lòng yêu thươпg của bạn mà trở nên càng tốt đẹρ.

( Sưu tầm )

---

 

Ba’o Dat Viet

May 21, 2025

Thượng viện Hoa Kỳ vừa phê chuẩn quyết định gây tranh cãi: ông Charles Kushner – cha của Jared Kushner và là thông gia của Tổng thống Donald Trump – chính thức trở thành tân Đại sứ Mỹ tại Pháp. Với tỷ lệ phiếu sít sao 51–45, cuộc bỏ phiếu ngày 20 Tháng Năm đã khép lại một tiến trình bổ nhiệm bị bao phủ bởi nhiều dư luận trái chiều.

Ông Charles Kushner, 71 tuổi, là một nhà phát triển bất động sản và cựu luật sư bị đình chỉ hành nghề. Từng là một nhân vật có tiếng tại New Jersey, ông sa ngã vào năm 2005 khi bị kết án với 18 tội danh liên bang, bao gồm trốn thuế, trả thù nhân chứng và khai man với Ủy ban Bầu cử Liên bang. Ông thụ án hai năm tù trước khi được Tổng thống Trump ân xá vào năm 2020.

Vụ án năm đó từng gây chấn động giới chính trị và pháp lý Mỹ vì tính chất nghiêm trọng và động cơ trả thù gia đình liên quan đến cuộc chiến nội bộ giữa các thành viên trong dòng họ Kushner. Tuy nhiên, giờ đây, ông trở lại chính trường với vị trí là đại diện ngoại giao cấp cao của Hoa Kỳ tại một trong những quốc gia quan trọng nhất châu Âu – nước Pháp.

Đáng chú ý, trong số 100 Thượng nghị sĩ, chỉ có duy nhất một đảng viên Dân chủ – ông Cory Booker (New Jersey) – ủng hộ việc phê chuẩn ông Kushner. Ngược lại, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lisa Murkowski (Alaska) là người duy nhất trong đảng bỏ phiếu phản đối. Đảng Cộng hòa hiện nắm thế đa số tại Thượng viện với 53 ghế, và đã nhanh chóng thông qua hầu hết các đề cử quan trọng của ông Trump kể từ nhiệm kỳ thứ hai của ông bắt đầu từ tháng Giêng.

Phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện trong phiên điều trần, ông Kushner thẳng thắn thừa nhận: “Tôi không phải là người hoàn hảo. Tôi đã phạm những sai lầm nghiêm trọng và đã phải trả giá đắt cho chúng.” Ông cho rằng chính quá khứ sai lầm đã giúp ông rèn luyện khả năng phán đoán, và rằng “tôi tin mình có năng lực và sự trải nghiệm để đảm nhiệm trọng trách này.”

Dù gây tranh cãi, ông Kushner vẫn nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính quyền Trump. Trước Thượng viện, ông cam kết sẽ thúc đẩy mối quan hệ thương mại song phương với Pháp và “khuyến khích Paris đầu tư mạnh hơn vào năng lực quốc phòng,” cũng như đưa EU đến gần hơn với tầm nhìn an ninh của Washington.

Là người sáng lập Công ty Kushner năm 1985 – một tập đoàn bất động sản có tiếng – Charles Kushner có tầm ảnh hưởng rộng trong giới doanh nghiệp nhưng lại thiếu kinh nghiệm ngoại giao, khiến nhiều nhà quan sát lo ngại về khả năng ông điều phối hiệu quả một quan hệ ngoại giao phức tạp như Mỹ – Pháp.

Trong khi Pháp là một đồng minh lâu đời của Mỹ, hai bên cũng thường bất đồng sâu sắc về chiến lược an ninh, thương mại và khí hậu. Việc cử một nhân vật có quá khứ hình sự vào vị trí này không chỉ là quyết định táo bạo mà còn là tuyên bố chính trị mạnh mẽ từ Tổng thống Trump – người luôn coi trọng lòng trung thành cá nhân hơn hồ sơ chuyên môn trong các quyết định nhân sự cấp cao.

Dư luận tại Washington hiện vẫn chia rẽ, nhưng điều rõ ràng là: Charles Kushner sẽ bước vào Paris không chỉ với tư cách đại diện chính thức của nước Mỹ, mà còn mang theo cả bóng dáng của quá khứ gây tranh cãi và mối quan hệ gia đình gắn liền với trung tâm quyền lực Nhà Trắng.

---

 

Chuyện tuổi Xế Chiều– Công Tú Nguyễn 

Những năm 1930 là thời kỳ Đại khủng hoảng. Nhưng bang Kentucky ở nước Mỹ vẫn lập ra một dự án là Park Horse Library- thư viện ngựa thồ. Dự án này có 2 ý nghĩa. Một là tạo việc làm cho người dân đang rất khó khăn và hai là đem sách tới cho các vùng xa xôi để nâng cao dân trí. Dự án này do phụ nữ tham gia vì đàn ông khi đó đã đi vào nhiều chương trình của dự án Kinh tế mới mà TT Mỹ Franklin D. Roosevelt đề ra để thoát khỏi đói khổ.

Những người phụ nữ giao sách này đã mang sách tới các vùng hẻo lánh của dãy núi Appalachia. Mỗi con ngựa sẽ mang theo 100 cuốn sách. Họ đi theo một con đường núi dài từ 100-120 dặm mỗi tuần. Thư viện được vận hành bởi ngân sách công. Sách từ nguồn quyên tặng của những nhà hảo tâm. Lương của mỗi phụ nữ chuyển sách là 28 usd mỗi tháng. Có khoảng 1000 phụ nữ làm công việc này.

 

Những sách được ưa thích nhất là Kinh Thánh, các tác phẩm văn học kinh điển, sách nuôi dạy con, nấu ăn và chăm sóc gia đình, làm thủ công.

Ngoài việc đưa sách tới, nhiều phụ nữ chuyển sách còn đọc sách cho người dân và trẻ em nghe. Họ cũng mang thư và kể chuyện về những gì đang xảy ra ngoài các ngọn núi. Họ đem tới hy vọng.

Có khoảng 30 thư viện ngựa thồ khác nhau phục vụ khoảng 100.000 người khác nhau ở các vùng núi của tiểu bang Kentucky.  Tính đến năm 1937, các thư viện này cũng đã phục vụ khoảng 155 trường học ở các quận này.

Dự án từ khi bắt đầu vào năm 1935 đến khi kết thúc vào năm 1943, đã tiếp cận được 1,5 triệu người dân trong bang..

Bằng cách này, vùng miền núi xa xôi ở Kentucky khi đó có sách đọc. Và sau này ngựa thồ được thay bằng xe sách lưu động. Và cuối cùng là xây các thư viện.

Đó là cách nước Mỹ nỗ lực vượt qua khủng hoảng và kiên cường nâng cao dân trí. Đói khổ không có nghĩa là ngừng học hỏi và ngừng tiến bộ.

Hình tư liệu 1 phụ nữ trong dự án đi giao sách cho độc giả tại một trang trại hẻo lánh ở Mill Creek, Kentucky năm 1938.

Nguyễn Thị Bích Hậu

---

 

RFI

Ngày 10/05/2025, bộ trưởng Tài Chính Scott Bessent cảnh báo Mỹ có nguy cơ sẽ không còn khả năng thanh toán các nghĩa vụ tài chính vào tháng 8 nếu không đình chỉ hoặc nâng trần nợ công. Trong thư ngỏ gởi đến chủ tịch Hạ Viện Mike Johnson, ông kêu gọi Quốc Hội sớm hành động nhằm « duy trì mức độ tin cậy và lòng tin » của cộng đồng quốc tế và các chủ nợ đối với Hoa Kỳ.

Đăng ngày: 14/05/2025 

Ảnh minh họa: Tờ một đô la Mỹ. AFP – ANDY JACOBSOHN

Minh Anh

Lời kêu gọi này được ông Bessent đưa ra vào lúc Quốc Hội Mỹ đang thảo luận về việc điều chỉnh trần nợ, hiện đã ở mức 36.000 tỷ đô la – một giới hạn đã được Quốc Hội phê duyệt và đã bị vượt quá từ tháng Giêng năm 2025. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu như Hoa Kỳ thực sự mất khả năng huy động thanh khoản ? Câu chuyện Mỹ bị vỡ nợ và đơn phương tái cấu trúc nợ năm 1933 vẫn còn ám ảnh giới chuyên gia cho đến ngày nay.

Vỡ nợ công là gì ?

Giáo sư Charbel Cordahi, chuyên ngành Tài Chính và Kinh tế, Trường Quản trị Kinh doanh Grenoble, trên trang The Conversation (07/05/2025) trước hết giải thích, vỡ nợ công diễn ra khi một quốc gia không thực hiện được mọi nghĩa vụ tài chính, bao gồm cả việc trả lãi cho các chủ nợ. Một trong nhiều lý do chính yếu khiến một nước vỡ nợ là do tình trạng trì trệ kinh tế kinh niên, được đặc trưng bởi tăng trưởng thấp, thâm hụt ngân sách liên tục và mất cân đối cơ cấu trong tài khoản vãng lai cũng như là mức độ mắc nợ quá mức.  

Việc « phớt lờ » các dấu hiệu cảnh báo là yếu tố « quyết định » dẫn đến việc mất khả năng thanh toán, chẳng hạn như một chính sách tiền tệ nới lỏng nhằm thúc đẩy mở rộng tiền tệ và giảm nhẹ gánh nặng nợ thông qua lạm phát hay giảm giá đồng nội tệ. Những lập luận ủng hộ cho việc vỡ nợ thường được dựa trên việc giảm bớt gánh nặng nợ nần, giảm dòng chảy vốn ra bên ngoài, bảo toàn dự trữ ngoại hối cũng như là nhu cầu đàm phán lại nợ.

Chuyện gì đã xảy ra giai đoạn 1840-1842 ?

Giai đoạn 1840 – 1842 đánh dấu một trong những sự sụp đổ ấn tượng nhất và bất ngờ nhất trong lịch sử nước Mỹ : 19 trong số 26 bang rơi vào tình trạng vỡ nợ. Nguyên nhân là do chi phí xây dựng kênh đào quá cao dẫn đến việc chồng chất nợ quá mức. Trong những năm 1830, nhiều bang Mỹ ký các khoản vay nợ để tài trợ các dự án hạ tầng và xây dựng kênh đào, thiết yếu cho sự phát triển kinh tế. Các dự án này chủ yếu được tài trợ thông qua việc phát hành trái phiếu Nhà nước. 

Một thế kỷ sau, trong suốt năm 1933, chính phủ Mỹ từ chối trả niên kim vàng nợ cho Panama theo hiệp ước 1903, tiểu bang Arkansas vỡ nợ và chế độ bản vị vàng bị tân tổng thống Franklin Roosevelt đình chỉ.

Sập sàn chứng khoán 1929 : Điểm xuất phát cho cuộc Đại Suy Thoái ?

Giới kinh tế gia thường coi vụ sập sàn chứng khoán Thứ Năm Đen Tối, xảy ra ngày 24/10/1929 như là điểm xuất phát cho cuộc Đại Suy Thoái Mỹ. Vào lúc đỉnh điểm, năm 1933, một phần tư dân số Mỹ trong độ tuổi lao động, tức khoảng 12,83 triệu người, bị thất nghiệp. Thu nhập của những lao động may mắn giữ được việc làm sụt giảm đến 42,5% trong giai đoạn 1929 – 1933. Tình trạng « đình lạm » đã xẩy ra, một hiện tượng hiếm gặp mà ở đó, đình trệ kinh tế diễn ra vào lúc lạm phát tăng cao.

Từ bỏ chế độ bản vị vàng

Trang mạng Le Temps (16/08/2018) nhắc lại rằng khi chính thức nhậm chức ngày 04/03/1933, tổng thống Franklin D. Roosevelt còn phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng ngân hàng gay gắt đến mức ông phải ra lệnh đóng cửa các ngân hàng nhiều ngày. Nguyên nhân : đồng đô la được bảo đảm bằng vàng. Do đô la mất giá, người dân chuyển đổi đô la thành vàng, dự trữ vàng của ngân hàng sụt giảm mạnh.

Vào thời điểm đó, vàng còn có một vai trò chủ chốt khác. Hầu hết các hợp đồng nợ, tư nhân và nhà nước, đều có điều khoản vàng, quy định trả nợ bằng vàng để bảo vệ nhà đầu tư trước nguy cơ đồng đô la trượt giá. Điều khoản này có liên quan đến một khoản nợ đáng kể, 120 tỷ đô la, tức chiếm đến 180% GDP nước Mỹ.

Để ngăn chặn tình trạng thất thoát kim loại quý này và bình ổn nền kinh tế quốc gia, tháng 4/1933, chính phủ Mỹ đã đình chỉ khả năng chuyển đổi của đồng đô la, đồng thời cấm những người nắm giữ đô la, bất kể là Mỹ hay nước ngoài, đổi tiền thành vàng. Biện pháp này đặt dấu chấm hết cho chế độ bản vị vàng, một hệ thống tiền tệ có hiệu lực từ năm 1879, theo đó, tiền tệ được bảo đảm bằng vàng.

Cùng lúc, tổng thống Roosevelt ra lệnh đổi tất cả các đồng tiền vàng và chứng chỉ vàng có giá trị hơn 100 đô la sang các loại tiền tệ khác. Ông bắt buộc tất cả những ai trữ đồng tiền vàng, thỏi vàng và chứng chỉ vàng phải « bán » cho Cục Dự trữ Liên bang trước ngày 01/05, với mức giá ấn định là 20,67 đô la/ounce. Đến ngày 10/05/1933, chính phủ Mỹ thu được 300 triệu đô la tiền vàng và 470 triệu đô la chứng chỉ vàng.

Trang Le Temps cho biết thêm, đến ngày 05/06/1933, Quốc Hội Mỹ hủy tất cả các điều khoản vàng của các hợp đồng có hiệu lực hồi tố, bao gồm cả những hợp đồng có liên quan đến chủ nợ nước ngoài. Một đòn sét đánh tại một nước được biết đến vì sự tôn trọng các cam kết của mình. Ngày 31/01/1934, tổng thống Roosevelt cho giảm giá đồng đô la đến 69% khi định giá vàng ở mức 35 đô la.

Những quyết định trên đã dẫn đến một cuộc chiến pháp lý giữa các nhà đầu tư với chính quyền Roosevelt, và làm dấy lên những chỉ trích cho đấy là « một hành vi vi phạm hợp đồng và chuyển giao tài sản từ chủ nợ sang con nợ », một quyết định « vi hiến »…

Mỹ « phủi » một phần nợ đối với Panama

Theo Charbel Cordahi, chính sách tái cấu trúc nợ đơn phương bằng vàng của Mỹ năm 1933, tuy phần nào đã làm giảm mạnh gánh nặng nợ của Mỹ, cho phép phục hồi nền kinh tế, nhưng cũng đã dẫn đến tình trạng vỡ nợ đối với Panama.

Quyết định của Mỹ hủy các điều khoản trả nợ bằng vàng đã làm cho những khoản nợ vay với Panama bị mất giá đến 41%. Chính phủ Mỹ từ chối thanh toán vào ngày đáo hạn bằng đồng vàng balboa, loại tiền tệ được định giá theo vàng và được sử dụng làm biểu tượng cho tiền tệ quốc gia Panama.

Việc bác bỏ một phần nợ đối với Panama đã gây ra những căng thẳng chính trị chưa từng có giữa hai nước. Phải đợi đến năm 1936, chính quyền Mỹ mới thực sự trả số tiền đã thỏa thuận bằng đồng vàng balboa.

Bang Arkansas mất khả năng thanh khoản

Trong cùng năm 1933, ngoài hai vụ vỡ nợ trên, còn xảy ra việc bang Arkansas mất khả năng thanh toán. Bang này, bị tác động mạnh bởi cuộc Đại Suy Thoái, đã không thể thanh toán các trái phiếu hạ tầng mà chính quyền bang Arkansas phát hành trong những năm 1920 để tài trợ cho các dự án xây đường cao tốc, được bảo đảm bằng nguồn thu thuế đất.

Tuy nhiên, nguồn thu thuế sụt giảm mạnh, kết hợp với khoản nợ ngày càng lớn đối với các ngân hàng của phố Wall khiến việc trả nợ trở nên bất khả thi. Ngay từ năm 1932, chính quyền bang không còn khả năng thanh toán khoản nợ gồm cả gốc lẫn lãi là 11 triệu đô la. Các nỗ lực của chính quyền bang như tái cấu trúc nợ, hay hợp nhất trái phiếu thành một đợt phát hành mới duy nhất đều bị phản bác.

Trong tình thế này, chính quyền Arkansas phải đình chỉ trả tiền nợ gốc và lãi đối với hàng triệu đô la trái phiếu. Và Arkansas trở thành bang duy nhất ở Mỹ bị vỡ nợ trong suốt cuộc khủng hoảng kinh tế của những năm 1930. Chỉ đến cuối thập niên 1930, bang này mới có thể quay trở lại thị trường tín dụng nhưng phải chịu các điều kiện ràng buộc hơn nhiều như phải tăng thuế và từ bỏ một phần quyền kiểm soát các nguồn thu từ đường cao tốc được dùng để trả nợ.

Liệu lịch sử có tái diễn ?

Dự phóng tương lai là một việc làm tế nhị và việc để vỡ nợ luôn phải trả giá. Trong trường hợp của Mỹ, việc mất khả năng thanh toán có thể làm dấy lên nghi ngờ về vị thế trụ cột của đồng đô la trong hệ thống tiền tệ quốc tế. Nhiều nước đã bắt đầu nghĩ đến nguy cơ vỡ nợ có chọn lọc đối với nợ của Mỹ. Hiện tượng này sẽ xảy ra khi một Nhà nước quyết định chọn không thanh toán một số khoản nợ trong khi vẫn tiếp tục trả các khoản nợ khác. Chiến lược này cho phép giảm nợ mà vẫn duy trì được niềm tin đối với các nhà đầu tư.

Giáo sư Charbel Cordahi kết luận : Chỉ có thời gian mới có thể trả lời…

(Nguồn The Conversation, Le Temps)

---

 

Vũ Trụ Thiên Thanh

Đây là ngôi nhà nổi tiếng của bà Edith Macefield ở Seatle, bang Washington, Hoa Kỳ.

Khi bà Macefield mới mua ngôi nhà này, vào khoảng năm 1950, thì con đường đó chỉ là con đường quê hẻo lánh. Nhưng nửa thế kỷ sau thì nó đã trở thành khu trung tâm phố thị đông đúc và 1 công ty thầu đã mua lại nguyên 1 khúc đường để xây khu đô thị và thương xá cao 5 tầng.

Tất cả những hàng xóm của bà Macefield đều vui lòng bán nhà và dọn đi , nhưng bà thì nhất định không chịu đi. Thậm chí khi chủ đầu tư ra giá 1 triệu đô (căn nhà chỉ đáng giá khoảng $300 000) thì bà vẫn nhất định không chịu bán. Bà nói bà già rồi, sống ở đó cả đời rồi, bà lại không có con cháu nên bà không muốn đi đâu hết .

Sau nhiều tháng ra giá và thuyết phục bà không được. Công ty thầu đành sửa lại dự án của mình, xây vòng quanh nhà bà, như hình bên dưới. Chính quyền địa phương đương nhiên là không làm khó gì bà, càng không bao giờ nhận tiền hối lộ của chủ đầu tư để cho cảnh sát đến cưỡng chế khiêng bà đi như ở 1 số nước .

Thái độ kiên quyết bảo vệ quyền làm chủ của mình của bà Macefield đã khiến cho người dân Mỹ cảm phục . Họ gọi bà là “anh hùng nhân dân” ( folk Hero ) và nói rằng đây chính là bằng chứng hùng hồn nhất cho tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng nhân quyền và quyền công dân của nước Mỹ .

Hãng phim Disney đã làm 1 bộ phim dựa trên câu chuyện của bà , mang tên “Up”, có nghĩa là “Lên” nói đến việc các tòa nhà chọc trời mọc lên như nấm xung quanh 1 bà già nhưng bà vẫn không vì đó mà phải chịu áp lực.

Mãi đến khi bà mất ở tuổi 83 vì bệnh ung thư thì căn nhà mới được dỡ đi. Bởi trước khi qua đời, bà Macefield đã viết giấy để hiến tặng lại căn nhà cho ông chủ đầu tư của khu đô thị, để cám ơn ông đã đối xử với bà rất tốt.

Bà đã viết trong di chúc: mặc dù việc bà nhất định không chịu bán nhà dọn đi đã gây cho ông rất nhiều phiền toái và cả thiệt hại về kinh tế, nhưng ông luôn đối xử với bà nhẹ nhàng và tôn trọng . Thậm chí sau khi thương xá đã xây xong, ông vẫn cho người thường xuyên sang giúp bà dọn vườn, quét sân, quét vôi lại mặt tiền nhà, cũng là để giữ cho bộ mặt thẩm mỹ chung của cả khu phố !

Ngọc Nhi Nguyễn

---

 

Ba’o Nguoi-Viet

April 15, 2025

CAMBRIDGE, Massachusetts (NV) – Tối Thứ Hai, 14 Tháng Tư, chính quyền liên bang loan báo quyết định đóng băng hơn $2 tỷ ngân sách tài trợ cho đại học Harvard University sau khi nhà trường tuyên bố không chấp nhận các yêu cầu do chính quyền Tổng Thống Donald Trump đưa ra, kể cả việc kiểm tra quan điểm của sinh viên, NBC đưa tin.

Lực Lượng Đặc Nhiệm Hỗn Hợp Chống Chủ Nghĩa Bài Do Thái thuộc chính quyền Trump công bố các quyết định cắt ngân sách trong một tuyên bố nêu rõ “các trường đại học danh giá nhất Hoa Kỳ đang có những suy nghĩ quyền hành độc lập đáng lo ngại.”

Trường đại học thuộc khối Ivy League sẽ bị chính quyền Trump cắt nguồn tài trợ $2.2 tỷ cũng như “hợp đồng trị giá $60 triệu kéo dài nhiều năm.”

Bức tượng John Harvard trong sân trường đại học Harvard University ngày 17 Tháng Ba, 2025 ở Cambridge, Massachusetts. (Hình: Scott Eisen/Getty Images)

Cũng trong Thứ Hai, Harvard University bác bỏ các yêu cầu do chính quyền Trump đưa ra.

“Harvard University sẽ không từ bỏ quyền độc lập hoặc các quyền hiến định,” nhà trường cho biết trong một tuyên bố trên X hôm Thứ Hai. “Harvard, cũng như các trường đại học tư thục, sẽ không để chính quyền liên bang thao túng.”

Tòa Bạch Ốc gửi cho các viên chức nhà trường một “danh sách gồm có các yêu cầu đã cập nhật và mở rộng,” cảnh cáo nhà trường phải tuân thủ nếu muốn “chính quyền liên bang tiếp tục tài trợ,” Viện Trưởng Alan M. Garber cho biết trong một bức điện thư gửi cho cộng đồng Harvard.

Chính quyền Trump đề ra 10 yêu cầu nhằm giải quyết tình trạng bài Do Thái trong nhà trường, trong đó không cho sinh viên quốc tế nhập học nếu có tư tưởng “thù địch với các giá trị và thể chế tại Hoa Kỳ.” Chính quyền cũng muốn một đơn vị thứ ba thanh tra các chương trình liên quan tới “vấn nạn bài Do Thái hoặc thể hiện hành động thao túng ý thức hệ.”

Chính quyền cũng yêu cầu lập tức dẹp bỏ tất cả các chương trình và sáng kiến dính dáng tới đa dạng, công bằng và hòa nhập DEI, kể cả trong chính sách tuyển mộ và chiêu sinh. Chính quyền còn yêu cầu Harvard thực hiện các chính sách “dựa trên năng lực” nhằm thế chỗ DEI.

Garber cho biết đây là các yêu cầu “chưa từng xảy ra,” đồng thời lên án dã tâm “kiểm soát cộng đồng Harvard” bằng cách dò xét quan điểm của sinh viên, giáo sư và viên chức.

Trong một bức thư gửi cho chính quyền Trump, các luật sư cho biết Harvard University “cam kết chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và các hành động cố chấp trong cộng đồng nhà trường” nhưng cũng nói rằng các yêu cầu do chính quyền đưa ra “là hành vi xâm phạm quyền tự do của trường đại học vốn được Tối Cao Pháp Viện công nhận từ lâu.”

Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Harrison Fields công kích Harvard trong một tuyên bố và không có dấu hiệu cho thấy chính quyền sẽ nhân nhượng.

“Tổng Thống Trump đang nỗ lực Gầy Dựng Giáo Dục Đại Học Vĩ Đại Trở Lại bằng cách chấm dứt tình trạng bài Do Thái tràn lan và bảo đảm tiền thuế của người đóng thuế liên bang không góp phần tiếp tay cho nạn kỳ thị chủng tộc nguy hiểm hoặc bạo lực dính dáng tới kỳ thị chủng tộc tại Harvard,” Fields cho biết.

Chính quyền Trump cũng đưa ra những yêu cầu tương tự dành cho các trường đại học khác theo kế hoạch chống vấn nạn bài Do Thái cũng như các lối suy nghĩ mà chính quyền không đồng tình.

Tháng Ba vừa qua, đại học Columbia University đồng thuận với một danh sách có chín yêu cầu từ chính quyền Trump, gồm có lệnh cấm sinh viên đeo khẩu trang tại các cuộc biểu tình, tuyển mộ 36 viên chức an ninh mới cho nhà trường có năng lực bắt giữ sinh viên và bổ nhiệm một viên chức cao cấp đứng đầu lãnh vực học thuật (provost) mới nhằm giám sát khoa Nghiên Cứu Trung Đông, Nam Á và Phi Châu.

Chính quyền Trump còn cắt $400 triệu nguồn tài trợ liên bang dành cho nhà trường, cáo buộc Columbia University “dửng dưng trước tình trạng quấy rối dai dẳng nhắm vào sinh viên Do Thái.” (TTHN)

---

 

Ba’o Dat Viet

April 11, 2025

WASHINGTON – Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã thu hồi hơn 300 thị thực (visa) của du học sinh quốc tế tại Mỹ trong năm nay, với lý do những người này có hành vi hoặc tư tưởng bị cho là “đi ngược lại lợi ích quốc gia”, theo thông tin từ Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đài CNN.

Đây là một phần trong chiến dịch siết chặt kiểm soát nhập cư và an ninh nội địa, trong đó chính quyền Mỹ nhắm đến các cá nhân bị cho là liên quan đến các hoạt động biểu tình, đặc biệt là phong trào ủng hộ Palestine hoặc có hành vi gây rối như chạy xe quá tốc độ, say rượu khi lái xe, hoặc thể hiện quan điểm chính trị nhạy cảm.

Ông Rubio cho biết, phần lớn các trường hợp bị thu hồi visa có liên quan đến làn sóng biểu tình ủng hộ người Palestine tại Dải Gaza và các hành động “cực đoan” khác. “Mỗi khi phát hiện hành vi điên rồ, chúng tôi sẽ hành động”, ông nói thêm.

Theo dữ liệu từ Inside Higher Ed, số du học sinh bị ảnh hưởng đến từ hơn 80 trường đại học lớn trên khắp nước Mỹ, bao gồm Đại học Oregon, Florida, Colorado, Columbia, Yale, Harvard và Stanford.

Tác động lan rộng và phản ứng lo ngại

Nhiều video trên mạng xã hội cho thấy các vụ cưỡng chế trục xuất du học sinh ngay tại khuôn viên các trường đại học. Các luật sư đại diện cho sinh viên quốc tế cho biết thị thực bị thu hồi đột ngột, không có cảnh báo trước và người bị ảnh hưởng không có quyền kháng cáo.

Một số vụ việc đã thu hút sự chú ý lớn của truyền thông Mỹ. Trong đó có Mahmoud Khalil, cựu sinh viên Đại học Columbia và là thường trú nhân hợp pháp, bị bắt ngay tại trường. Hay trường hợp của Xiaotian Liu, nghiên cứu sinh người Trung Quốc tại Đại học Dartmouth, bị hủy visa dù “không tham gia biểu tình, không phạm pháp và không được thông báo lý do”.

Một trường hợp khác là Tiến sĩ Rasha Alawieh – chuyên gia ghép thận tại Đại học Brown – bị trục xuất ngay tại sân bay Boston sau khi nhân viên xuất nhập cảnh phát hiện hình ảnh và video có nội dung liên quan đến tổ chức Hezbollah trong điện thoại cá nhân.

Ngay cả những hành vi nhỏ như mang theo mẫu vật không khai báo cũng bị xử lý nghiêm. Cô Kseniia Petrova, công dân Nga, bị hủy visa sau khi mang theo phôi ếch từ Pháp đến Mỹ, mà theo Bộ An ninh nội địa là “âm mưu buôn lậu”.

Theo các chuyên gia, tuy visa du học mang tính tạm thời, người sở hữu vẫn có quyền tự do ngôn luận như công dân Mỹ. Tuy nhiên, chính sách hiện hành khiến nhóm đối tượng này trở nên dễ bị tổn thương nhất trước các biện pháp trục xuất.

Tác động lên môi trường giáo dục

Hiện có khoảng 1,1 triệu du học sinh quốc tế đang học tập tại Mỹ. Việc siết chặt kiểm soát và gia tăng số vụ hủy thị thực đang khiến nhiều sinh viên lo lắng, ảnh hưởng đến môi trường giáo dục và mối quan hệ quốc tế của các trường đại học.

Trước tình hình này, các trường buộc phải cam kết hợp tác toàn diện với Bộ An ninh nội địa để giám sát sinh viên quốc tế, theo CNN.

Giới phân tích cảnh báo rằng nếu tình trạng này kéo dài, Mỹ có nguy cơ mất đi nguồn lực trí thức toàn cầu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến vị thế hàng đầu của hệ thống giáo dục đại học Mỹ trên trường quốc tế.

---

 

Ba’o Dat Viet

April 6, 2025

Tỷ phú Elon Musk vừa khiến dư luận dậy sóng khi thẳng thừng chỉ trích ông Peter Navarro – cố vấn thương mại hàng đầu của cựu Tổng thống Donald Trump – người được xem là “kiến trúc sư trưởng” của chính sách thuế đối ứng đang gây chấn động thị trường toàn cầu những ngày qua.

Trong loạt bình luận đăng trên mạng xã hội X hôm 5 Tháng Tư, Musk không ngần ngại công kích năng lực và xuất thân học thuật của ông Navarro. Đáp lại một tài khoản ca ngợi Navarro là tiến sĩ kinh tế tốt nghiệp Đại học Harvard, Musk mỉa mai: “Tiến sĩ kinh tế từ Harvard là một điều xấu, không phải tốt”, ngụ ý rằng những người mang danh vị cao từ các trường danh tiếng thường hành xử thiên về cái tôi hơn là lý trí.

Khi một tài khoản khác lên tiếng bảo vệ Navarro, Musk phản pháo: “Ông ta chẳng làm được gì cả.” Trong một phản ứng khác, ông còn tỏ ra đồng tình với trích dẫn từ nhà kinh tế bảo thủ Thomas Sowell, cho rằng “trong mỗi thảm họa lịch sử ở Mỹ, thường có một người từ Harvard đứng phía sau.”

Những bình luận thẳng thắn và có phần châm biếm này được đưa ra giữa lúc chính sách thuế đối ứng của chính quyền Trump đang kéo theo làn sóng phản ứng dữ dội từ giới kinh doanh và thị trường tài chính toàn cầu. Ông Navarro, người liên tục lên truyền hình để bảo vệ chính sách thuế, cho rằng việc đánh thuế mạnh tay với các đối tác thương mại sẽ giúp Mỹ thu về khoảng 600 tỉ USD mỗi năm cho ngân sách liên bang.

Tuy nhiên, thị trường chứng khoán không chia sẻ quan điểm lạc quan này. Các chỉ số lớn tại Mỹ đều lao dốc, trong đó cổ phiếu Tesla – công ty do Elon Musk sáng lập – mất gần 18 tỉ USD giá trị vốn hóa chỉ trong vài ngày.

Trước ngày 5 Tháng Tư, Musk gần như giữ im lặng về các chính sách thuế của Nhà Trắng. Nhưng cùng ngày, ông bất ngờ xuất hiện tại một hội nghị trực tuyến với Phó Thủ tướng Ý Matteo Salvini, nơi ông bày tỏ hy vọng châu Âu và Mỹ có thể cùng nhau đưa thuế quan về mức 0%, mở đường cho một khu vực thương mại tự do xuyên Đại Tây Dương.

Những phát biểu lần này được đưa ra giữa lúc có tin đồn rằng Elon Musk sẽ rút lui khỏi vai trò lãnh đạo Ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) vào tháng 5 tới, khi nhiệm kỳ đặc biệt với tư cách là “nhân viên chính phủ” kết thúc. Tổ chức này gần đây cho biết đã hoàn tất phần lớn kế hoạch cắt giảm 1.000 tỉ USD thâm hụt liên bang – một mục tiêu được chính quyền Trump đặc biệt quan tâm.

Hiện tại, Nhà Trắng và ông Peter Navarro chưa đưa ra phản hồi nào về loạt phát ngôn từ Elon Musk. Nhưng trong bối cảnh thương chiến đang thổi bùng căng thẳng kinh tế toàn cầu, những mâu thuẫn công khai giữa giới kinh doanh và giới hoạch định chính sách chắc chắn sẽ tiếp tục thu hút sự chú ý lớn từ cả thị trường và dư luận.

---