Category: TIN TỨC

18 Tháng 10 2006 – Cập nhật 13h34 GMT
Bài của thính giả Nguyễn Hoàng

Về tính nhân văn

Ông Fujiwara Masahiko, nhà nghiên cứu toán học Nhật, cho rằng trong xã hội, típ người đáng sợ là loại người thông minh nhưng không được giáo dục tính nhân văn [Kokka no Hinlkaku].

Ông đưa ra ví dụ: Đối với những người thiếu sự giáo dục về năng lực tình cảm (EQ) mà tin là mình thông minh thì một khi đã lập luận một vấn đề gì thì người đó hoàn toàn tự tin, thẳng đường mà tiến đến kết luận cuối cùng, không cần biết kết luận này sẽ gây ra những hệ luỵ gì, có ảnh hưởng đến những người xung quanh như thế nào.

Ông Bo Buringham, một nhà báo Mỹ nổi tiếng thì cho rằng không thể truyền thụ sự cảm thông hoặc sự quan tâm đến người khác cho những người không có phẩm chất nhân văn [Small Giant].
Vậy tính nhân văn hay phẩm chất nhân văn là gì? Và làm thế nào để có được phẩm chất này?

Theo định nghĩa của từ điển tiếng Việt, phẩm chất nhân văn là những giá trị và tính chất tốt đẹp thuộc về văn hóa con người trong sự phân biệt với con vật hoặc đồ vật.

Giáo dục hình thành nếp sống

Để có được phẩm chất này, đòi hỏi con người phải được sống và giáo dục trong môi trường hướng thiện, nơi cái tốt, sự tử tế, chu đáo, sự cảm thông trong cư xử với người khác được xã hội đánh giá cao, được xem trọng.
Ở mức độ cao hơn, không chỉ là cách hành xử giữa con người với con người mà còn là cách hành xử của con người với tự nhiên, với môi trường xung quanh.
Sống trong một xã hội xem trọng tính nhân văn thì cách hành xử của con người cũng phần nào được điều chỉnh tốt theo chuẩn mực đạo đức chung.
Nhưng sống trong xã hội mà cái ưu tiên nhất là nhằm bảo vệ hệ thống chính trị, bảo vệ đặc quyền đặc lợi của một tầng lớp nào đó thì việc gíá trị nhân văn bị hạ xuống hàng thứ yếu gần như là điều tất yếu.

Do bản tính vị kỷ, lại hay quên, nên con người nói chung cần được giáo dục, nhắc nhở, rèn luyện thường xuyên mới mong hình thành được nếp sống mang tính nhân văn.

Nếp sống này thể hiện từ những việc nhỏ nhặt nhất như biết quan tâm, nhường nhịn người khác, thấy vui khi làm người khác vui; hay làm việc trong tinh thần tôn trọng lợi ích của người như lợi ích của mình.

Đời sống tâm linh

Hệ thống pháp luật như một tấm khiên nhằm ngăn chặn những hành vi trái chuẩn mực chung của đạo đức, của xã hội, Còn trong vai trò giáo dục, nhắc nhở con người sống tốt, hợp đạo lý, có thể nói tôn giáo là mảnh đất màu mỡ để nuôi dưỡng đời sống tâm linh cho con người, cái nền tảng của tính nhân văn .

Nhưng ở những đất nước không may rơi vào hệ thống CSCN, với tham vọng muốn kiểm soát tư tưởng con người, bắt nó phát tirển chỉ theo một hướng duy nhất, hướng có lợi cho sự tồn tại của chế độ, Đảng cầm quyền ở các nước cộng sản nỗ lực triệt tiêu mọi ảnh hưởng tôn giáo.

Họ dựng nên một xã hội vô thần, thực chất là muốn thay thế tôn giáo bằng các giáo điều do họ tạo ra, nhằm mục đích quản lý, nhào nặn tư tưởng mọi người theo đúng một cái khuôn đã định sẵn: tất cả vì đặc quyền, đặc lợi của một ý thức hệ duy nhất, ý thức hệ cộng sản chủ nghĩa.

Sự ngược đãi tôn giáo trước mắt giúp cho nhà cầm quyền cảm thấy được độc quyền trong lĩnh vực tư tưởng. Nhưng tác hại của nó về mặt xã hội, về tính người rất đáng kể.

Thiếu vắng đời sống tâm linh, đời sống nội tâm của con người bị khô cằn, con người trở nên tham lam, vị kỷ, tàn bạo. Khi cái tốt, sự tử tế, chu đáo, sự cảm thông trong ứng xử đối với người khác không được xem trọng, không được giáo dục, thì người ta biết làm gì hơn ngoài việc thủ lợi cho mình và chà đạp người khác.

Thính giả Nguyễn Hoàng viết cho BBCvietnamese.com

LĂNG TẨM LÀM GÌ KHI BẢN THÂN LÀM TOÀN NHỮNG ĐIỀU Ô DANH?

Phong kiến là gì? Phong là phong tước, kiến là kiến địa. Từ phong kiến xuất phát từ đó. Thời kì sơ khai của xã hội loài người, khi một ông vua khai quốc lên ngôi, ông ta sẽ phong tước cho con cháu dòng họ và công thần. Đi kèm với phong tước sẽ là việc chia chác đất đai cho những người ấy, điều này người ta gọi là “phân phong”.

Việc chia chác này xem như mỗi người được phong sẽ là vua trên vùng đất của mình. Chính việc phân phong đó mà quyền lực của vua ở trung ương bị mất dần qua nhiều đời sau. Thế là một quốc gia to lớn và hùng mạnh ban đầu trở thành những quốc gia nhỏ và chúng đánh nhau liên miên. Thời kì nhà Chu trước Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Hoa cổ đại là dạng nhà nước đó – nhà nước phong kiến phân quyền cát cứ. Loại phong kiến này đã đưa đất nước Trung Hoa bị xé nát thành từng mảnh nhỏ và kéo theo đó chiến tranh xâm chiếm suốt thời Xuân Thu – Chiến Quốc kéo dài hơn 500 năm.

Doanh Chính – Tần Thủy Hoàng là một ông vua nước Tần, chỉ là một nuớc trong rất nhiều nước thời Chiến Quốc. Ông ta có tài quân sự, đã đưa nước Tần thành một quốc gia thống nhất Trung Quốc kết thúc thời Chiến Quốc đầy chiến tranh loạn lạc. Đấy là công lớn đầu tiên của ông ta. Nhưng đó chưa phải là công lao to lớn duy nhất, ông ta còn có công xoá bỏ phong kiến phân quyền cát cứ thời Xuân Thu – Chiến Quốc và lập nên phong kiến tập quyền về sau. Thời ông chỉ có phong tước mà không kiến địa cho công thần và con cháu dòng họ. Tất cả không ai là vua con ở lãnh địa của mình, mà chỉ là thay vua quản một khu vực địa lý. Vua có thể bổ quan đi bất cứ nơi đâu chứ không phải quan là lãnh chúa ở một chỗ làm vua con như thời phong kiến phân quyền.

Từ chỗ xoá phong kiến phân quyền thiết lập phong kiến tập quyền, nước Trung Hoa mạnh lên và bắt đầu đi xâm chiếm lân bang để mở rộng bờ cõi thành nước Trung Hoa rộng lớn như hôm nay.

Tần Thủy Hoàng công lao lớn thế, nhưng ông ta rất tàn bạo. Bắt dân xây Vạn Lý Trường Thành và rất nhiều trong họ phải chết vì lao lực. Ông cũng nổi tiếng đốt sách và chôn sống những nho sĩ đương thời. Và người đời sau chỉ nhớ đến Tần Thủy Hoàng như ông vua bạo chúa mà quên đi công lao to lớn của ông ta. Mua danh ba vạn bán danh ba đồng, gây tiếng thơm cho hậu thế quả thật không dễ.

Sau nhà Tần sụp đổ, Trung Hoa loạn thời gian ngắn thì triều đại nhà Hán thay thế. Hán Cao Tổ – Lưu Bang cho xây dựng nhà nước Trung Hoa theo mô hình phong kiến tập quyền do Tần Thủy Hoàng sáng lập. Nhờ mô hình này mà nhà Hán tồn tại và phát triển hơn 400 năm (206TCN-220CN) đến thời Tam Quốc mới kết thúc. Thời cực thịnh, nhà Hán đã mở rộng và sáp nhập rất nhiều lãnh thổ về cho Trung Hoa, đến nỗi dân tộc Trung Hoa tự nhận mình là người Hán. Và tư tưởng đại Hán cũng từ đó mà hình thành. Tính đến nay, tư tưởng Đại Hán đã thấm vào dân tộc này hơn 2000 năm, nó cùng với hệ tư tưởng Khổng Giáo là thứ gần như không thể xoá được với người Trung Hoa. Ngày nay, hệ tư tưởng đó sẽ trói dân tộc Trung Hoa khó theo kịp văn minh và nó cũng là mối nguy cho khu vực.

Quay trở lại con người của Doanh Chính – Tần Thủy Hoàng. Rõ ràng ông ta là một tài năng kiệt xuất, vì bạo tàn xem thường mạng dân nên mọi công lao to lớn ấy bị người đời xem nhẹ. Và những thứ đó được Lưu Bang hưởng trọn. Cho dù ông ta – Tần Thủy Hoàng có cho xây lăng tẩm vĩ đại để mong người đời sau ghi nhớ công lao. Nhưng không! Người đời sau chỉ nhớ đến sự bạo tàn của ông ta mà thôi. Đó là lẽ thường.

Đấy là nói đến Tần Thủy Hoàng, người đầu tiên thống nhất Trung Hoa và xoá bỏ phong kiến phân quyền. Còn lãnh tụ CS thì sao? Chỉ là kẻ mang chủ thuyết lạc hậu để áp vào đất nước chả có công gì mà chỉ là tội đồ. Để mất một phần chủ quyền về tay ngoại bang làm lãnh thổ mà tổ tiên để lại bị thu hẹp. Gây chiến tranh tương tàn đẫm máu làm chết từ 2 – 4 triệu đồng bào cũng là tội ác. Một chế độ cai trị sau 1975 dù không chiến tranh nhưng rất hà khắc với nhân dân, ý đồ giáo dục ngu dân để trị, và liên tục nhượng lãnh thổ cho giặc. Duy trì sự đói nghèo và thù hằn những người đòi hỏi cải tổ chính trị cũng là điều đáng nguyền rủa. Như vậy có xây lăng tẩm to đùng thì thì dân cũng phỉ nhổ mà thôi. Đến đại công như Tần Thủy Hoàng còn không cứu nổi ô danh chứ đừng nói chẳng có công gì cho đất nước như mấy lãnh đạo CS.