Category: SƯU TẦM

Ba’o Dat Viet

June 12, 2025

Thành phố Ahmedabad, miền tây Ấn Độ, đang trải qua một trong những bi kịch hàng không nghiêm trọng nhất khi một chiếc phi cơ Boeing 787-8 Dreamliner của hãng Air India rơi chỉ vài phút sau khi cất cánh, khiến ít nhất 133 người thiệt mạng và gần như không còn hy vọng tìm thấy người sống sót.

Chiếc phi cơ, thực hiện chuyến bay AI171 từ Ahmedabad đến phi trường Gatwick ở London, gặp sự cố ngay sau khi rời đường băng vào chiều ngày 12 tháng 6. Hình ảnh từ hiện trường cho thấy xác phi cơ cháy rụi, cột khói đen bốc cao giữa khu dân cư đông đúc Meghani Nagar, cách phi trường không xa.

Theo cảnh sát trưởng GS Malik của Ahmedabad, phi cơ đã đâm vào ký túc xá của Trường Cao đẳng Y khoa BJ, gây thương vong không chỉ cho hành khách mà cả dân thường dưới mặt đất. “Dường như không có ai sống sót,” ông Malik xác nhận với hãng AFP.

Tính đến tối cùng ngày, đã có hơn 100 thi thể được đưa tới bệnh viện, và ít nhất 133 người được xác nhận đã tử nạn. Lực lượng cứu hộ đã triển khai hàng chục xe cứu thương và xe chữa cháy đến hiện trường, trong khi cảnh sát phải phong tỏa khu vực để kiểm soát dòng người đổ về.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi mô tả sự kiện là một “thảm kịch gây chấn động,” bày tỏ nỗi đau “khó diễn tả thành lời.” Ông tuyên bố chính quyền trung ương đang phối hợp cùng bang Gujarat để hỗ trợ tối đa cho thân nhân các nạn nhân.

Về phía Anh – nơi có nhiều công dân trên chuyến bay – Thủ tướng Keir Starmer cùng toàn thể Hạ viện cũng gửi lời chia buồn sâu sắc. Bộ Ngoại giao Anh xác nhận đang hợp tác chặt chẽ với phía Ấn Độ để hỗ trợ điều tra và giúp đỡ các gia đình nạn nhân tại Anh.

Boeing – nhà sản xuất dòng phi cơ gặp nạn – cho biết họ đã nắm được thông tin sơ bộ và đang thu thập thêm dữ liệu. Tuy chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân vụ việc, song vụ tai nạn xảy ra trong bối cảnh Boeing vẫn đang vật lộn với hàng loạt bê bối chất lượng liên quan đến các dòng 737 MAX và 787. Ngay sau tin tức, cổ phiếu của Boeing giảm gần 8% trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa tại Mỹ.

Đây không chỉ là tai nạn gây chấn động vì số lượng người thiệt mạng, mà còn vì chiếc Dreamliner là một trong những dòng phi cơ hiện đại và an toàn nhất thế giới. Bộ trưởng Hàng không Dân dụng Ấn Độ Ram Mohan Naidu khẳng định “tình trạng báo động cao nhất” đã được kích hoạt trên toàn hệ thống hàng không. Các đội điều tra đang làm việc khẩn trương để làm rõ nguyên nhân.

Thảm kịch ở Ahmedabad sẽ còn là tâm điểm trong nhiều ngày tới. Và một lần nữa, những câu hỏi về độ tin cậy trong vận hành, giám sát kỹ thuật và phản ứng khẩn cấp của ngành hàng không quốc tế lại được đặt ra, trong khi thân nhân các nạn nhân vẫn đang tuyệt vọng tìm kiếm tin tức từ đống đổ nát.

Theo báo Bưu Điện Hoa Nam

Tu Le

 NHỮNG ĐIỀU BẤT NGỜ

Một cô học trò của tôi mới mua một MÁY CHẠY BỘ (treadmill) được vài tháng nay, và kết quả cải thiện sức khoẻ rất khả quan.

Vậy mà sáng nay mặt mày cô buồn hiu, tôi hỏi thì cô nói rằng:

– Trong một bài viết lan truyền trên mạng xã hội mới đây, kể cả Facebook, có bài viết sau đây:

NHỮNG ĐIỀU BẤT NGỜ!

1. Người phát minh ra máy chạy bộ qua đời ở tuổi 54.
2. Người phát minh ra thể dục dụng cụ qua đời ở tuổi 57.
3. Nhà vô địch thể hình thế giới qua đời ở tuổi 41.
4. Cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất thế giới, Maradona, qua đời ở tuổi 60.

NHƯNG…

5. Người phát minh ra KFC (Gà rán Kentucky) qua đời ở tuổi 94.
6. Nhà phát minh ra thương hiệu Nutella qua đời ở tuổi 88.
7. Hãy tưởng tượng, nhà sản xuất thuốc lá Winston qua đời ở tuổi 102.
8. Người phát minh ra thuốc phiện chết ở tuổi 116 trong một trận động đất.
9. Nhà phát minh ra Hennessy qua đời ở tuổi 98.

10.Làm thế nào mà các bác sĩ đã đi đến kết luận là tập thể dục kéo dài tuổi thọ?

Con thỏ luôn nhảy lên và nhảy xuống, nhưng chỉ sống được 2 năm, trong khi đó con rùa không vận động gì sống được 400 năm.

*****

NHẬN ĐỊNH –

Tôi đọc bài viết xong, bảo cô: 

– Bài viết này tôi đã đọc. Toàn những điều sai quấy độc địa, không hiểu sao lại lan truyền đến tận giờ, mà lại có người tin!

Nguyên tắc tối thiểu của một thông tin là phải MINH BẠCH, CHÍNH XÁC và phải dẫn NGUỒN chứ! Có thể người viết biện bạch rằng mục đích của họ chỉ là trò cười, nhưng tôi nghĩ đó là bất nhân!

+ CÂU 1 – Người phát minh ra máy chạy bộ QUA ĐỜI Ở TUỔI 54!

Trả lời: SAI!

Có 3 nhân vật liên quan đến lịch sử phát minh và phổ biến MÁY CHẠY BỘ trên thế giới.

Thứ nhất là WILLIAM CUBITT (1785 – 1861) – một kỹ sư người Anh, thọ 76 tuổi.

Source : [ Sir William Cubitt | British inventor | Britannica]

Thứ hai là WILLIAM STAUB (1915 – 2012) – một kỹ sư người Mỹ, thọ 97 tuổi!

Source : [William Staub, Pioneer of Affordable Treadmill, Dies at 96 – The New York Times (nytimes.com)]

Thứ ba là KENNETH COOPER một bác sỹ người Mỹ, sinh năm 1931- năm nay đã 91 tuổi!

Source : [ CooperAerobics – Cooper Aerobics – Full Biography of Kenneth Cooper, MD, MPH]

+ CÂU 2 – Người phát minh ra thể dục cụng cụ qua đời ở tuổi 57!

Trả lời: SAI!

Người phát minh ra thể dục dụng cụ là thầy giáo dạy thể dục người Đức tên FRIEDRICH LUDWIG JAHN (1778 – 1852), thọ 77 tuổi!

Source : [ Friedrich Ludwig Jahn | German educator | Britannica]

+ CÂU 3- Nhà vô địch thể hình thế giới qua đời ở tuổi 41.

Trả lời : SAI!

Tuyệt đại đa số nhà vô địch thể hình thế giới sống điều độ không ai chết sớm thế.

Nói đúng hơn những năm gần đây có một số nhà thể hình thiệt mạng do dùng chất Steroid làm tăng cơ bắp.

Riêng trong năm 2021, có những tên tuổi thể hình thế giới thiệt mạng vì dùng chất cấm trên như sau: Shawn Rhoden (1975 – 2021) – 46 tuổi; George Peterson (1984 – 2021) – 37 tuổi; John Meadows (1972   – 2021) – 49 tuổi; Andy Haman (1966- 2021) – 55 tuổi.

+CÂU 4 – Cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất thế giới, Maradona, qua đời ở tuổi 60.

Trả lời : SAI!

Diego Maradona là cầu thủ Argentina (1960 – 2020)– chết không phải do luyện tập bóng đá, mà vì bệnh tim mạch, hậu quả của một lối sống bê tha truỵ lạc, sử dụng ma tuý…

Từ giữa những năm 1980 cho đến năm 2004, Maradona nghiện COCAINE. Ông bị cáo buộc bắt đầu SỬ DỤNG MA TUÝ ở Barcelona vào năm 1983.

Source: [ Diego Maradona – Wikipedia tiếng Việt]

+ CÂU 5 – Người phát minh ra KFC (Gà rán Kentucky) qua đời ở tuổi 94.

Trả lời : Doanh nhân người Mỹ Harland Sanders người phát minh ra món gà rán KFC (1890 – 1980) – 90 tuổi.

Nhưng ông thọ không phải vì ăn gà rán, mà nhờ một lối sống điều độ và chừng mực.

Source: [ Colonel Harland Sanders – KFC, Story & Death – Biography]

+ CÂU 6- Nhà phát minh ra thương hiệu Nutella qua đời ở tuổi 88.

Ông Pietro Ferrero, người Ý, giám đốc Công Ty Ferrero, phát minh ra thương hiệu mứt Nutella (1898 – 1949) – 51 tuổi-

Source: [ https://en.wikipedia.org/wiki/Pietro_Ferrero]

+ CÂU 7. Hãy tưởng tượng, nhà sản xuất thuốc lá Winston qua đời ở tuổi 102!

Trả lời : SAI!

Doanh nhân người Mỹ R. J. Reynolds sản xuất thuốc lá Winston (1850-1918) – 68 tuổi

+ CÂU 8- Người phát minh ra thuốc phiện chết ở tuổi 116 trong một trận động đất.

TRẢ LỜI : SAI!

Friedrich Wilhelm Adam Sertürner (1783- 1841) một dược sỹ người Đức phát hiện chất Morphine năm 1804; ông mất năm 1841, thọ 58 tuổi.

+ CÂU 9. Nhà phát minh ra Hennessy qua đời ở tuổi 98.

TRẢ LỜI : SAI!

Doanh nhân người Ireland tên là Richard Hennessy (1724 – 1800) sản xuất rượu Hennessy. Ông thọ 76 tuổi

+ CÂU 10-Làm thế nào mà các bác sĩ đã đi đến kết luận là tập thể dục kéo dài tuổi thọ? Con thỏ luôn nhảy lên và nhảy xuống, nhưng nó chỉ sống được 2 năm, trong khi đó con rùa không vận động gì sống được 400 năm.

TRẢ LỜI: Quý bạn thấy đó, những luận điệu vô căn cứ và bịa đặt trong 9 phát biểu trên đã được chỉ rõ! Bởi thế câu phát biểu thứ 10 là vô nghĩa và vô đạo đức.

Phải luôn biết rằng: Tập thể dục để sống khoẻ và đẹp là một chân lý!

Tuổi thọ của Thỏ từ 4 – 10 năm. Cớ gì hạ xuống còn 2 năm?

Rùa sống được từ 50 – 100 năm. Hãn hữu có một

vài loài Rùa cạn có thể sống đến 200 năm!

Cớ gì tăng đến 400 năm?

Rùa có di chuyển – nhưng không nhiều, chỉ vài km một ngày thôi. Tốc độ bò chậm khoảng 0,3km – 0,4 km / giờ, nhưng khi khẩn cấp nó có thể “ chạy” với vận tốc 10km/ giờ! Nghĩa là bằng với tốc độ chạy bền của một người bình thường đấy!

Riêng cơ chế sinh học đằng sau tuổi thọ của rùa phức tạp hơn. Tôi sẽ đề cập đến trong một bài khác. Ở đây chỉ xin vắn tắt thế này.

Một trong những thuyết được công nhận rộng rãi cho rằng tuổi thọ loài rùa có liên quan tới SỰ CHUYỂN HOÁ CHẤT chậm chạp của chúng.

Sự chuyển hóa chất là các quá trình vật lý cũng như hóa học diễn ra bên trong sinh vật để giữ cho chúng sống sót. Nói một cách chính xác hơn, chuyển hóa chất là quá trình tạo ra năng lượng.

Chuyển hóa chất chậm đồng nghĩa với việc rùa đốt năng lượng rất ít, giúp gia tăng tuổi thọ. Chúng có thể sống rất lâu mà không cần thức ăn. Hơn nữa, loài rùa nói chung di chuyển rất chậm nên cũng không tốn quá nhiều năng lượng.

Loài rùa còn có lớp mai cứng cáp bao phủ hầu hết cơ thể để bảo vệ chúng khỏi các loài săn mồi. Khi đã phát triển đầy đủ, rùa có thể tự bảo vệ bản thân khỏi hầu hết các loài.

Đặc biệt, chúng có lối sống rất lành mạnh. Chúng thường chỉ ăn rau, cây xanh, tránh khỏi các chất béo và cholesterol.

*****

TẠM KẾT-

Trên đây chỉ là một ví dụ về sự bất nhân của những thông tin khoa học nguỵ tạo – có thể gây hại cho cá nhân và cộng đồng. Xin quý thân hữu và các bạn lưu ý khi tiếp nhận thông tin, và không nên làm lan truyền những bài viết có hại tương tự.

Hãy luôn biết rằng: Tập thể dục để sống khoẻ và đẹp là một chân lý!

Yêu quý tất cả các bạn!

Nguyễn Đại Hoàng

K75 LƯƠNG VĂN CAN

Huy Chiêu

 Chau Nguyen

 Ngày xưa, khi gã còn trẻ, ai nói đúng sai gì, gã cũng tìm cách phản bác.

Bây giờ già rồi, kinh nghiệm đầy mình, nhìn thấy cuộc đời muôn mặt, gã trở nên dễ dãi hơn, ai nói gì cũng… gật, ai nói gì cũng thấy có lý…

Gã nói: “Ấy là dấu hiệu đã về già”.

Rồi gã lại lẩn thẩn suy nghĩ: “Bao nhiêu tuổi mới gọi là già nhỉ?”

Hồi gã mới 14,15 tuổi, thấy các chị hàng xóm 18, đôi mươi, gã cứ nghĩ là những bà cô thuộc loại già khú đế!

Bây giờ, gần 60 tuổi, nhìn các bà 50 tuổi gã lại cho là trẻ, nhìn các mẹ bốn chục, gã cho là con nít ranh!

Thế thì, bao nhiêu tuổi mới gọi là già?!!!

Ở xóm trên có bà cụ tuổi 90, chiều qua, than vãn với gã:

“Giờ tôi còn khỏe, mai mốt già rồi chẳng biết nương dựa vào ai!”

90 tuổi mà còn nói: “…mai mốt già rồi…”.

Thế thì, bao nhiêu tuổi mới gọi là già?!!!

Mỗi sáng đứng trước gương, thấy trán mình cao hơn, đừng tưởng mình sắp trở thành người thông thái, mà phải biết đó là chứng rụng tóc, đó là dấu hiệu của tuổi già…

Nếu mình thấy thiên hạ dường như trẻ lại, thì chính là mình đang già đi.

Những lúc khề khà bên chén rượu với mấy ông bạn đồng liêu, gã nói: Khi về già thì tai điếc đặc, nghe nhạc cứ như “đàn gảy tai trâu”. Nhưng có cái lợi là ai chê bai, trách móc, thậm chí chửi bới, mình cũng chẳng nghe. Họ nói, họ nghe.

Khi về già, mắt kém, đọc sách báo một lúc, chữ cứ nhòe đi, nghĩ cũng bực nhưng lại có thời gian đi tản bộ quanh làng ngắm cảnh thiên nhiên.

Khi về già, đầu óc không còn minh mẫn nữa, nói trước, quên sau. Cũng hay, bởi nhiều thứ đang cần vứt bỏ bớt đi cho tâm hồn thanh thản, nhẹ nhàng, giữ lại cũng chẳng sinh ích lợi gì mà khiến mình cứ phải suy nghĩ vẩn vơ.

Khi về già, chân tay trở nên lóng cóng, ăn uống không được gọn gàng, thức ăn rơi vãi ra ngoài, dính cả lên râu, lên mép. Gã nhớ đến câu chuyện đứa bé đẽo máng gỗ để dành cho cha mẹ lúc về già có cái mà dùng, thật là chí lý.

Khi về già, ăn uống thứ gì cũng phải kiêng khem. Kiêng mặn, kiêng ngọt, kiêng chất béo, kiêng thuốc lá, kiêng rượu,…

Riêng gã, kiêng gì cũng được, nhất định không kiêng rượu. Đi khám bệnh, cố nèo cho được thang thuốc bắc về ngâm rượu. Bữa cơm nào cũng phải có tí rượu. Chán rượu, có nghĩa là sức khỏe có vấn đề.

Gã quan niệm, kiêng cũng chết mà không kiêng cũng chết.

Chết là quy luật của tạo hóa.

Chết là một phần tất yếu của cuộc sống, nếu như không muốn nói đó là một kinh nghiệm kỳ thú mà mỗi chúng ta chỉ được trải nghiệm một lần duy nhất trên đời…

Ai rồi cũng sẽ chết, kẻ chết già người chết trẻ.

Người già chết, chúng ta mừng cho họ vì họ thoát khỏi hệ lụy trần gian, không còn là gánh nặng cho con cháu.

Người trẻ chết, chúng ta cũng mừng cho họ vì họ không còn phải bận tâm công ăn việc làm, cơm áo gạo tiền, khỏi lo nhà cửa, khỏi lo yêu thương, giận hờn, ghen ghét, khỏi lo…

Khi về già, sức khỏe là vốn quý. Nhưng nếu không hề đau ốm, thì cũng rất nhàm chán, không cảm nhận hết được cái vốn quý ấy. Theo kinh nghiệm của gã, thỉnh thoảng nên ốm một trận.

Nhẹ thì chỉ cần bảo vợ con cho ăn bánh đúc mắm tôm, đấm lưng, cạo gió, nấu nồi nước xông. Xông xong rồi lau người cho khô, lên giường ngủ một giấc. Sáng mai thức dậy thấy đời tươi phơi phới!!!

Nếu bệnh nặng, phải đi nằm bệnh viện thì chớ vội nản lòng. Ngoài vợ con cháu chắt chạy ra chạy vào chăm sóc, thể nào cũng có một vài ông bạn cố tri tìm đến an ủi, thăm nom. Thế chẳng phải là hạnh phúc lắm ru?!

Nói thế thôi, khỏe mạnh thì vẫn hơn. Sáng sáng, ra đường đi bộ cho giãn gân cốt, hít thở khí trời trong lành, mà suy ngẫm về cuộc đời đã cho mình nhiều may mắn, mà tạ ơn Trời Đất.

Có một hôm, vô tình, không hẹn mà gặp, gã đi bộ cùng với bà hàng xóm. Chẳng biết bà nghĩ gì, nhưng gã thấy bà vui, gã cũng vui. Bà kể chuyện huyên thuyên, đủ mọi thứ trên đời, chẳng đâu vào đâu. Lúc chia tay, gã cảm thấy có một chút lưu luyến, bà ấy cũng vậy. Gã cảm thấy yêu đời hơn.

Gã cảm thấy yêu đời hơn, thế nên, gã đi nhuộm tóc. Tối hôm sau, gã rủ vợ đi ăn cơm tiệm. Chưa kịp yên vị, bà chủ tiệm hỏi: “Hai chị em dùng gì?”. Gã bực lắm. Hồi trẻ, chắc chắn sẽ to chuyện. Bây giờ già rồi, lão tự nhủ: “Một câu nhịn, chín câu lành”.

Già rồi, nhịn riết cũng quen.

Nhiều người già tự đặt cho mình một quy luật để sống, răm rắp tuân theo, sáng trưa chiều tối…

Gã nghĩ, thế cũng tốt nhưng khắt khe với bản thân mình quá thì cũng không nên.

Không nên để tâm bực bội những chuyện vu vơ.

Không nên tranh luận chuyện thiên hạ làm chi để hao mòn sinh lực, tổn hại tình thân hữu. Đánh cờ cũng vậy, đánh cờ là để giải trí, không nhất thiết phải thắng, thắng chưa chắc đã lợi, thua không hẳn là thiệt.

Già rồi, khi bị chê bai, gã cười, không buồn, không oán trách.

Già rồi, nghe thiên hạ khoe khoang, gã cứ giả vờ tin như thật. Gã chẳng mất gì mà làm cho thiên hạ sướng, lên tận mây xanh.

Già rồi, còn làm được gì giúp ích cho đời, cho gia đình, cho bản thân mình thì cố gắng mà làm. Đừng nuôi mộng ước cao xa để rồi đến chết vẫn không thực hiện nổi. Hôm trước gã đi thăm ông nhà văn sắp chết vì ung thư. Nằm thoi thóp trên giường bệnh mà cứ thở vắn than dài do tác phẩm để đời, ấp ủ bấy lâu nay, vẫn chưa viết được chữ nào!

Già rồi, thỉnh thoảng gặp gỡ bạn bè, lếu láo vài ba chung rượu, ôn lại buồn vui sự đời, đó là hạnh phúc.

Già rồi, còn gặp nhau được ngày nào biết ngày đó, nên phải trân trọng, yêu quý.

Già rồi, ai nói đúng sai gì, kệ họ. Cuộc đời muôn mặt, nên ai nói gì cũng có cái lý của riêng họ. Gã chỉ biết lắng nghe và cảm nhận.

Tiện đang nói về “già”, gã cầu chúc mọi người “già” thêm một tí, “lẩn thẩn” thêm một tí, “dở hơi” thêm một tí để tuổi già vui thêm một tí, để cuộc đời tươi thêm một tí và để thiên hạ “sướng” thêm một tí, “sướng” lên tận trời cao, ấy chứ lỵ….!

Fb Jimmy Nguyen

Chau Doan

 Trên NY Times:

BẮC KINH – Trong ba thập kỷ, Jiang Lin giữ im lặng về cuộc tàn sát mà cô đã thấy trong đêm khi Quân đội Trung Quốc cho xe tăng lăn bánh qua Bắc Kinh để đè bẹp các cuộc biểu tình của sinh viên ở Quảng trường Thiên An Môn. Nhưng những ký ức ấy dày vò cô – về những người lính bắn vào đám đông trong bóng tối, họ ngã xuống vũng máu và tiếng gậy vụt khi có người lính dúi cô ngã xuống.

Cô Jiang là một trung úy trong Quân đội Giải phóng Nhân dân hồi đó, với cái nhìn trực tiếp về vụ thảm sát và một nỗ lực thất bại của các chỉ huy cấp cao khi can ngăn các nhà lãnh đạo Trung Quốc sử dụng lực lượng quân sự để đè bẹp các cuộc biểu tình dân chủ. Sau đó, khi nhà cầm quyền đưa người biểu tình vào tù và xóa sạch ký ức về vụ giết người, cô không nói gì, nhưng lương tâm đã không ngừng gặm nhấm cô.

Bây giờ, trong dịp kỷ niệm 30 năm ngày 4 tháng 6 năm 1989, bà Jiang, 66 tuổi, đã quyết định  kể câu chuyện của mình lần đầu tiên. Bà nói rằng bà cảm thấy cần phải kêu gọi các lãnh đạo Trung Quốc một sự nhìn nhận công khai đối với sự kiện này, kể cả Chủ tịch Tập Cận Bình. Họ đã không bày tỏ sự hối hận về bạo lực.

Cơn đau đã gặm nhấm tôi suốt 30 năm qua, cô ấy nói trong một cuộc phỏng vấn ở Bắc Kinh. Những người tham gia phải lên tiếng về những gì họ đã biết. Đó là nhiệm vụ của chúng ta đối với người chết, những người sống sót và những đứa trẻ của tương lai.

Góc nhìn của cô Jiang làm sáng tỏ một góc khác. Các chỉ huy quân sự đã cố gắng chống lại mệnh lệnh sử dụng lực lượng vũ trang để giải tỏa những người biểu tình khỏi quảng trường mà họ đã chiếm trong bảy tuần.

Các sinh viên, chủ nghĩa duy tâm vô tư, tuyệt thực, quở trách các quan chức và những hành động táo bạo như xây dựng tượng Nữ thần Dân chủ trên quảng trường đã thu hút sự đồng cảm của công chúng và khiến các nhà lãnh đạo chia rẽ về cách ứng phó.

Cô mô tả vai trò của mình trong việc truyền bá một lá thư từ các tướng lĩnh cao cấp chống lại quân luật, và đưa ra chi tiết về những lá thư khác từ các chỉ huy cảnh báo giới lãnh đạo không được sử dụng quân đội ở Bắc Kinh. Và cô nhìn thấy trên đường phố những người lính thực hiện mệnh lệnh của nhóm đã bắn bừa bãi khi họ vội vã chiếm lại Quảng trường Thiên An Môn.

Ngay cả sau 30 năm, vụ thảm sát vẫn là một trong những chủ đề nhạy cảm nhất trong chính trị Trung Quốc, chịu sự nỗ lực bền bỉ và phần lớn thành công của chính quyền để xóa nó khỏi lịch sử. Đảng đã bỏ qua các cuộc gọi liên tục để thừa nhận rằng việc bắn súng vào học sinh và cư dân là sai lầm, và chống lại yêu cầu về một kế toán đầy đủ về số lượng người chết.

Chính quyền thường xuyên giam giữ các cựu lãnh đạo biểu tình và phụ huynh của học sinh và người dân thiệt mạng trong vụ đàn áp. Một tòa án đã kết án bốn người đàn ông ở tây nam Trung Quốc trong năm nay vì bán chai rượu có liên quan đến vụ đàn áp Thiên An Môn.

Trong những năm qua, một nhóm nhỏ các nhà sử học, nhà văn, nhiếp ảnh gia và nghệ sĩ Trung Quốc đã cố gắng ghi lại các chương trong lịch sử Trung Quốc mà đảng muốn lãng quên.

Nhưng quyết định thách thức sự im lặng của cô Jiang, mang một trách nhiệm chính trị vì cô không chỉ là cựu quân nhân mà còn là con gái của giới quân sự. Cha cô là một vị tướng, và cô sinh ra và lớn lên trong các hợp chất quân sự. Cô tự hào gia nhập Quân đội Giải phóng Nhân dân khoảng 50 năm trước, và trong những bức ảnh từ thời còn là một nhà báo quân đội, cô đứng rạng rỡ trong bộ đồng phục quân đội màu xanh lá cây, một cuốn sổ tay và máy ảnh treo trên cổ.

Cô chưa bao giờ tưởng tượng rằng quân đội sẽ quay súng chống lại những người không vũ trang ở Bắc Kinh, cô Jiang nói.

Làm thế nào số phận có thể đột ngột quay đầu để bạn có thể sử dụng xe tăng và súng máy chống lại người bình thường? Đối với tôi, đó là sự điên rồ.

Qian Gang, người giám sát cũ của cô tại Nhật báo Quân đội Giải phóng, hiện đang sống ở nước ngoài, đã chứng thực các chi tiết về tài khoản của cô Jiang. Cô Jiang đã chia sẻ hàng trăm trang màu vàng của một cuốn hồi ký và nhật ký mà cô đã viết trong khi cố gắng hiểu ý nghĩa của cuộc tàn sát.

Nhiều hơn một lần tôi mơ mộng đến thăm Thiên An Môn mặc đồ tang và để lại một bó hoa huệ trắng tinh khiết, cô viết vào năm 1990.

Cô Jiang cảm thấy sợ hãi vào tháng 5 năm 1989 khi tin tức trên đài phát thanh và truyền hình nổ ra với thông báo rằng chính phủ Trung Quốc sẽ áp đặt luật thiết quân luật đối với phần lớn Bắc Kinh trong nỗ lực giải tỏa những người biểu tình khỏi Quảng trường Thiên An Môn.

Các cuộc biểu tình đã nổ ra vào tháng Tư, khi các sinh viên tuần hành để thương tiếc cái chết đột ngột của Hồ Diệu Bang, một nhà lãnh đạo cải cách nổi tiếng, và đòi hỏi chính phủ sạch sẽ hơn, cởi mở hơn.

Bằng cách tuyên bố thiết quân luật trên toàn đô thị Bắc Kinh, Đặng Tiểu Bình, lãnh đạo đảng đảng, đã báo hiệu rằng lực lượng vũ trang là một lựa chọn.

Cô Jiang vẫn hy vọng rằng những vụ ầm ĩ bên trong quân đội sẽ ngăn cản Đặng gửi lính đến để giải tỏa những người biểu tình. Nhưng vào ngày 3 tháng 6, cô nghe nói rằng quân đội đang tiến từ phía tây thành phố và bắn vào người dân.

Quân đội đã có lệnh dọn dẹp quảng trường vào đầu ngày 4 tháng 6, sử dụng bất kỳ phương tiện nào. Thông báo ra ngoài cảnh báo cư dân ở lại bên trong.

Cô đi vào thành phố bằng xe đạp để theo dõi quân đội tiến vào, biết rằng cuộc đối đầu đại diện cho một bước ngoặt trong lịch sử Trung Quốc. Cô biết mình có nguy cơ bị nhầm là người biểu tình vì cô mặc quần áo dân sự. Nhưng tối hôm đó, cô nói, cô không muốn bị đồng nhất với quân đội.

Đây là trách nhiệm của tôi, cô ấy nói. Công việc của tôi là báo cáo những tin tức lớn.

Cô Jiang đi theo những người lính và xe tăng khi họ tiến vào trung tâm Bắc Kinh, xông vào những cuộc phong tỏa tạm thời được hình thành bằng xe buýt và bắn dữ dội vào đám đông cư dân tức giận rằng chính phủ của họ đang sử dụng lực lượng vũ trang.

Cô Jiang nằm sát đất, tim đập thình thịch khi những viên đạn bay trên đầu. Những tiếng súng nổ và tiếng nổ từ những thùng xăng nổ tung làm rung chuyển không khí, và sức nóng từ những chiếc xe buýt đang cháy trên mặt cô.

Gần nửa đêm, cô Jiang đến gần Quảng trường Thiên An Môn, nơi những người lính đứng im lặng trước ánh lửa. Một người gác cổng lớn tuổi cầu xin cô đừng tiếp tục, nhưng cô Jiang nói rằng cô muốn xem chuyện gì sẽ xảy ra. Đột nhiên, hơn một tá cảnh sát vũ trang chán nản cô, và một số đánh đập cô bằng những cú điện. Máu tuôn ra từ đầu cô và cô Jiang ngã xuống.

Tuy nhiên, cô không rút thẻ xác định mình là nhà báo quân đội.

Hôm nay, tôi không phải là thành viên của Quân đội Giải phóng. Mùi tôi là một trong những thường dân bình thường.

Một người đàn ông trẻ đã đỡ cô trên chiếc xe đạp của mình để mang cô đi, và một số nhà báo nước ngoài đã nhanh chóng đưa cô đến một bệnh viện gần đó, cô Jiang nói. Một bác sĩ khâu vết thương ở đầu của cô. Cô nhìn, bàng hoàng, khi hàng chục người chết và bị thương đến.

Cảm giác giống như nhìn mẹ tôi bị hãm hiếp, cô nói. Điều ấy không thể chịu đựng được.

Cô Jiang đã do dự từ lâu để kể câu chuyện của mình. Chấn thương ở đầu năm 1989 khiến cô bị sẹo và đau đầu tái phát.

Cô bị thẩm vấn trong những tháng sau cuộc đàn áp năm 1989, và bị giam giữ và điều tra hai lần trong những năm sau đó về cuốn hồi ký riêng mà cô viết. Cô chính thức rời quân đội năm 1996 và từ đó sống một cuộc sống bình lặng, phần lớn bị chính quyền phớt lờ.

Khi nhớ lại các sự kiện qua nhiều cuộc phỏng vấn trong những tuần gần đây, giọng nói của cô Jiang Giang thường chậm lại và tính cách đầy nắng của cô dường như rút lui dưới cái bóng ký ức.

Trong nhiều năm, cô nói, cô đã chờ đợi một nhà lãnh đạo Trung Quốc tiến lên để nói với đất nước rằng cuộc đàn áp vũ trang là một lỗi thảm khốc.

Nhưng ngày đó không bao giờ đến.

Cô Jiang cho biết cô tin rằng sự ổn định và thịnh vượng của Trung Quốc sẽ rất mong manh miễn là đảng không chuộc lỗi.

Tất cả điều này được xây dựng trên cát. Có một nền tảng vững chắc, cô nói. Nếu bạn có thể phủ nhận rằng mọi người đã bị giết, thì mọi lời nói dối đều có thể.

BBC Vietnam: “Xe tăng chạy tới lui trên thi thể những người bị giết chết, cho đến khi xác của họ bị nghiền nát. Những gì còn lại sau đó bị xe ủi chất thành đống, để rồi bị súng phun lửa thiêu ra tro”.

Cựu Thủ tướng Úc Bob Hawke nói trong nước mắt khi ông đọc lại báo cáo từ tòa đại sứ Úc ở Bắc Kinh, 5 ngày sau cuộc thảm sát diễn ra trên Quảng trường Thiên An Môn ngày 4/6/1989.

“Nghiền nát tâm hồn và thân xác của tuổi trẻ, có khác nào nghiền nát tương lai của chính đất nước Trung Quốc,” ông nói trước các sinh viên Trung Quốc đang có mặt tại lễ tưởng niệm ở tòa nhà Quốc hội Úc, nhiều người quấn băng tang.”

Ngày này 30 năm trước, lãnh đạo Trung Quốc đã gây một tội ác vô cùng dã man đối với chính những người trẻ đẹp nhất của họ. Đây là một vết nhơ tởm lợm ngàn đời không rửa được của Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Có lẽ vì vậy mà chúng ta được xem những clip chứng tỏ sự vô cảm gần với súc vật của xã hội Trung Quốc ngày nay.

Ở Việt Nam, những kẻ mang danh con người với trái tim dã thú nên ngẫm về sự kiện này. Khi con người mất đi những giá trị đẹp đẽ thì chúng là những con vật ghê tởm và đáng sợ nhất. Mà bạn biết rồi đấy, con vật thì không thể sinh ra được con người, không thể vẽ ra được những điều quý giá để dạy con cháu khi chính chúng không thuộc những bài học ấy. Chưa nói tới luật nhân quả nhưng chắc chắn là khi làm một hành động tàn ác, lương tâm chúng sẽ mãi mãi không yên. Mà sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn lại là điều tuyệt vời nhất của CON NGƯỜI, phải không các bạn?

Trầm Mặc Huơng Lai

Trong một trận đấu bò căng thẳng tột độ, matador Álvaro Múnera đã làm điều không ai ngờ tới. Khi đám đông cuồng nhiệt đang chờ đợi cú đâm kết liễu, anh đột ngột lùi khỏi con bò, chậm rãi bước về phía rìa đấu trường và ngồi xuống. Cả khán đài sững sờ chìm trong im lặng.

Sau này, anh kể lại khoảnh khắc đã làm thay đổi cả cuộc đời mình:

“Lúc ấy, tôi quên đi nguy hiểm từ cặp sừng. Thứ duy nhất tôi thấy là đôi mắt của nó – không phải ánh mắt giận dữ, mà là ánh nhìn vô tội. Nó không tấn công tôi, nó đang cầu xin được sống. Tôi chợt hiểu ra: đây không phải là một trận chiến, mà là sự tàn nhẫn không thể biện minh. Tôi buông kiếm, rời khỏi đấu trường và thề sẽ không bao giờ chiến đấu nữa. Từ nay, tôi sẽ đấu tranh – chống lại một thế giới biến nỗi đau thành trò tiêu khiển.”

Múnera đã quay lưng với đấu bò, trở thành một nhà hoạt động bảo vệ động vật đầy nhiệt huyết, cất tiếng nói cho những sinh linh mà anh từng đối đầu.

Câu chuyện của anh là minh chứng cảm động cho sức mạnh của lòng trắc ẩn và dũng khí để thay đổi.

Đôi khi, chỉ một khoảnh khắc kết nối là đủ để ta nhìn thế giới bằng một đôi mắt hoàn toàn khác.

TG Văn Chương

Gieo Mầm Ơn Gọi

 Sẽ đến lúc bạn nhận ra rằng vàng bạc châu báu trên đời này chẳng có thể mua được sức khỏe, sự tận hưởng hạnh phúc mỗi ngày.

1. Cuộc đời con người có thể vì TIỀN mà vào sinh ra tử, cả nửa cuộc đời ai cũng mong mình có nhiều tiền tài, vật chất để có cuộc sống sung sướng. Nhưng rồi tiền tài cũng tựa như xiềng xích, càng tham lam thì càng tự đào hố để chôn mình.
2. Chừng nào chúng ta càng để đồng TIỀN chi phối, trở thành nô lệ của đồng TIỀN thì chừng đó chúng ta chưa thể có được hạnh phúc.
3. Rất nhiều người dành cả tuổi trẻ, sức khỏe để kiếm TIỀN, lao vào con đường làm việc không ngừng nghỉ với quan điểm: “Còn trẻ là còn làm việc”. Nhưng tiền kiếm ra mà không biết tiêu xài cho bản thân thì đâu còn ý nghĩa gì nữa.
4. Trên đời này chiếc giường đắt giá nhất đó chính là giường bệnh. Kiếm TIỀN cả đời rồi về mang đốt hết vào nằm viện, TIỀN thuốc thang thì đâu còn gì là hạnh phúc nữa.
5. Người chết vì tiền tài là đau khổ nhất, đừng để danh vọng, tiền tài và vật chất che mờ đôi mắt, buông thả ham muốn vô độ, cuối cùng đánh mất chính mình.

St

Tu Le

Có những đêm ở Manila không cần trăng, ánh đèn đường cũng đủ soi rõ những vũng máu chưa kịp khô. Đó không phải tai nạn, càng không phải tai ương. Đó là chính sách. Và người ban hành chính sách ấy là Rodrigo Duterte.

1. Khi súng nổ từ miệng Tổng thống

Từ năm 2016, khi Duterte bước vào điện Malacañang với tư cách Tổng thống, ông mang theo một lời hứa giản đơn đến rùng mình: “Tôi sẽ giết lũ nghiện.” Không phải “xử lý,” không phải “cải tạo” – mà là “giết.” Và ông đã thực hiện lời hứa đó một cách triệt để.

Chiến dịch chống ma túy do ông phát động – mang tên “Oplan Tokhang” – không chỉ truy quét tội phạm, mà giết luôn cả người bị nghi là tội phạm. Không cần tòa án. Không cần chứng cứ. Chỉ cần một cáo buộc từ ai đó trong xóm. Cảnh sát, hoặc dân phòng, hoặc “tay súng lạ mặt,” sẽ thay trời hành đạo.

Tính đến khi ông rời nhiệm sở năm 2022, theo chính phủ, có hơn 6.200 người chết. Theo các tổ chức nhân quyền quốc tế: trên 30.000 người. Trong đó, có cả trẻ vị thành niên. Có cả người vô tội.

2. Động cơ chính trị – hay chiếc mặt nạ của độc tài?

Có người bênh ông: “Ông ấy chỉ muốn bảo vệ dân.” Nhưng cách bảo vệ ấy sao mà giống tàn sát?

Khi Duterte làm thị trưởng Davao trước đó, ông đã sử dụng “biệt đội tử thần” – Davao Death Squad – để giết nghi phạm. Thành công ấy, ông mang lên cả quốc gia.

Chiến dịch ma túy không chỉ nhằm “diệt trừ” ma túy – nó còn là công cụ chính trị. Ai trái ý? Kẻ chỉ trích? Báo chí độc lập? Nhân quyền quốc tế? – đều có thể bị gán cho cái mác “bảo kê ma túy.” Từ đó, dư luận bị chia cắt: một bên khiếp sợ, một bên tung hô “người hùng hành động.”

Chống ma túy, thực chất, trở thành quân bài dân túy. Duterte khoác áo đạo đức lên nòng súng của mình.

3. Người ủng hộ – kẻ lên án

Trong nước, không ít người hoan hô ông. Những khu nghèo nơi cái chết là quen thuộc, họ coi ông như “vị cứu tinh.” Báo chí thân chính phủ thì biến từng xác chết thành chiến công. Họ tin rằng xã hội cần một bàn tay sắt.

Nhưng cũng chính trong lòng dân, có tiếng nức nở. Có những bà mẹ ôm xác con vì bị bắn nhầm. Có luật sư, giám mục, nhà báo dũng cảm lên tiếng và rồi bị đe dọa. Tổ chức Human Rights Watch gọi chiến dịch ấy là “vết nhơ cho nhân loại.”

4. Hậu quả và lời buộc tội từ thế giới

Khi Duterte mãn nhiệm, ông tưởng đã thoát. Nhưng Công lý có trí nhớ. Năm 2021, Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) mở điều tra. Đến tháng 3/2025, ông bị bắt tại sân bay Manila – bị cáo buộc tội “chống lại loài người” (crimes against humanity).

Tội ác chống lại loài người là một khái niệm pháp lý: khi nhà nước – hoặc một hệ thống cầm quyền – tổ chức các cuộc tấn công có hệ thống, nhắm vào dân thường. Duterte phù hợp cả ba yếu tố: quy mô, chính sách, chủ ý.

Hệ quả không chỉ nằm ở xác người. Nó còn ở niềm tin lung lay vào pháp quyền. Khi lãnh đạo ra lệnh giết người không cần xét xử, thì ranh giới giữa chính phủ và mafia là gì?

5. Một lời cảnh tỉnh

Duterte không phải người đầu tiên dùng bạo lực nhân danh đạo đức. Ông chỉ là minh chứng mới nhất cho sự nguy hiểm của chủ nghĩa độc đoán dân túy – nơi cái thiện bị cưỡng bức theo ý kẻ cầm quyền.

Nhân dân có thể vì sợ hãi mà im lặng. Nhưng lịch sử thì không. Và nay, trước Tòa án Hình sự Quốc tế, lịch sử đang hỏi ông:

“Nhân danh điều gì, ông đã giết cả một thế hệ người nghèo?”

⸻

#KhoaiG7

____

Cựu Tổng thống Philippines bị tạm giam ở Hà Lan

( Ảnh: Reuters)

Công Tú Nguyễn –  Chuyện tuổi Xế Chiều

Chuyện kể rằng, có một quốc gia nọ muốn dùng phương pháp khoa học để tuyên truyền thuyết ‘Vô Thần’.

Để chứng minh không có thần linh và muốn người dân không có tín ngưỡng, không tin vào Thần, Phật, Chúa, …

Họ mời 3 vị tiến sĩ lên thuyết giảng trước công chúng.

Người đầu tiên bước lên bục diễn thuyết là một vị tiến sĩ thiên văn.

Ông lý giải về thuyết Vô Thần.

Cuối cùng ông nói lớn: Tôi đã dùng kính viễn vọng quan sát vũ trụ trong hơn 20 năm nhưng chưa bao giờ trông thấy Thần.

Vì thế chắc chắn là không có Thần linh!

Một tràng pháo tay của quần chúng.

Người thứ hai là tiến sĩ Y khoa.

Ông nói rất nhiều về con người, tuyệt nhiên cho rằng, thế giới này không có linh hồn.

Ông tuyên bố:

Tôi đã từng giải phẫu hàng trăm thi thể, quan sát tỉ mỉ các bộ phận.

Nhưng không phát hiện có nơi nào để linh hồn gửi gắm.

Trong tim ư?

Trong đầu ư?

Trong máu ư?

Tôi đều giải phẫu nhiều lần nhưng không thấy gì cả.

Vì thế chắc chắn, không có linh hồn!

Một tràng pháo tay nữa vang lên.

Người thứ ba là một nữ tiến sĩ, nhà luận lý học. Bà ta nói:

Người chết giống như cái đèn bị tắt.

Chết là hết, tuyệt đối không có cái gọi là Thiên Đàng hay Địa ngục để phán xét.

Tôi từng đọc qua các sách cổ kim Đông Tây nhưng không thấy ghi chép gì về chuyện này.

Sau khi ba tiến sĩ thuyết giảng xong.

Người chủ trì hướng về phía công chúng nói lớn: Nếu ai cảm thấy không thỏa mãn, hoặc muốn tranh luận, đều có quyền lên phát biểu công khai!

Một bà cụ bước lên sân khấu, nói với người chủ trì: Tôi có thể hỏi vài câu hỏi được không?

Người chủ trì nói: Rất hoan nghênh cụ!

Bà cụ nhìn vị tiến sĩ đầu tiên:

– Anh dùng kính viễn vọng nhìn được hơn 20 năm.

   Thế anh có nhìn thấy gió không?

   Nó có hình dạng thế nào?

Tiến sĩ trả lời:

– Thưa cụ, kính viễn vọng sao có thể trông thấy gió?

Bà tiếp lời:

– Trên thế giới có gió nhưng anh dùng kính viễn vọng nhìn không thấy gió.  Anh dùng kính viễn vọng nhìn không thấy Thần linh, sao có thể hồ đồ kết luận, không có Thần linh?

Vị tiến sĩ đầu tiên im lặng.

Bà cụ quay sang vị tiến sĩ Y khoa là chuyên gia giải phẫu:

– Anh có yêu vợ anh không?

Vị tiến sĩ:

– Dạ, có yêu. thưa cụ!

Bà cụ tiếp lời:

– Vậy anh đưa con dao giải phẫu cho tôi, tôi thử mổ bụng anh xem thử cái gọi là ‘yêu’ đó nằm ở bộ phận nào?

Trong gan ư?

Trong dạ dày ư?

Hay trong ruột ư?

Hay tim?

Mọi người cười vang.

Cuối cùng, bà cụ lại nhìn sang nữ tiến sĩ:

– Cô đã đọc quyển sách này chưa?

   Nó gọi là ‘Kinh Thánh’.

   Chẳng phải quyển sách này rõ ràng có nói rằng, mọi người sau khi chết đều phải chịu phán quyết dựa trên những việc làm của mình khi còn sống đó sao?

Cô đừng tưởng chết là hết.

Phải biết rằng việc sau khi chết còn nhiều và dài hơn lúc còn sống vô vàn!

Bà cụ nói tiếp:

– Khi cô còn là bào thai trong bụng mẹ, nếu có người nói với cô rằng, không lâu nữa cô sẽ có mặt trên trái đất, ở đó có trời, trăng, núi và biển nhưng cô sẽ phải ăn cơm mặc quần áo, cô có tin không?  Lúc đó cô chỉ loanh quanh trong bụng mẹ, cảm thấy thế giới này đối với cô chật chội như thế.

Nhưng hôm nay, cô không chỉ tin mà còn thực sự đã và đang sống trong không gian này, chứng kiến trời, biển, núi, sông.

Thế giới sau khi chết rồi, cuối cùng, cô cũng sẽ biết thôi!

Hàng tràng pháo tay không dứt vang lên tán thưởng bà cụ.

« Những gì chúng ta chưa nhìn thấy không có nghĩa là nó không tồn tại, những gì chúng ta biết được của ngày hôm nay chưa phải là những gì chúng ta sẽ biết vào ngày mai.

Hãy luôn mở lòng và đón nhận những điều kỳ diệu quanh ta! »

Sưu tầm

Ba’o Nguoi-Viet

June 6, 2025 

Trần Anh Quân

Vụ một người dân vào Đại Nội Huế bẻ gãy ngai vàng của vua nhà Nguyễn cho thấy nhiều vấn đề về việc bảo vệ di tích lịch sử, bảo tồn bảo vật quốc gia.

Sáng 24 Tháng năm, ông Phương Tâm mua vé vào cổng Đại Nội Huế. Vào khu vực điện Thái Hòa, ông leo qua hàng rào bảo vệ, ngồi lên ngai vàng triều Nguyễn rồi bẻ phần tựa bên trái của ngai vàng, đập phá làm gãy thành nhiều mảnh. Vụ việc này khiến người dân quan tâm hơn tới ngai vàng của một đế chế hùng mạnh nhất lịch sử Việt Nam.

Ông Phương Tâm nghiễm nhiên vào Đại Nội Huế bẻ gãy ngai vàng của vua nhà Nguyễn. (Hình chụp qua video/báo Dân Trí)

Người Việt đã coi nhiều bộ phim về các hoàng triều tại Trung Quốc, nên trong hình dung của người dân, ngai vàng phải hoàn toàn được làm bằng vàng rồng, uy nghi lộng lẫy thể hiện vị thế của nhà vua. Rồi xảy ra vụ ngai vàng bị bẻ gãy, khiến dư luận bất ngờ vì ngai vua chẳng khác gì cái ghế bình thường, được bọc thêm một ít vàng mỏng mà thôi.

Có người đặt nghi vấn rằng liệu ngai vua có bị làm giả, thay thế ngai vàng nguyên bản thành sản phẩm trưng bày hay không? Nhưng nếu coi lại các hình ảnh sử liệu chụp từ lúc các vua nhà Nguyễn còn tại vị, cũng là cái ghế bằng gỗ đơn sơ. Sử sách ghi lại là ngai được làm bằng gỗ quý, chạm khắc tinh xảo, sơn son thếp vàng chứ cũng không phải bằng vàng ròng toàn bộ.

Một số tài liệu cho rằng ngai vàng này được làm từ thời vua Gia Long, hoặc vua Minh Mạng, sau đó được vua Khải Định cho sửa lại vào năm 1923.

Nhắc lại một chút về lịch sử, Gia Long là vị hoàng đế đầu tiên có công thống nhất hai miền Nam – Bắc trọn vẹn từ Ải Nam Quan tới mũi Cà Mau. Nước Đại Việt thời Lý, Trần, Lê thì chỉ gồm miền Bắc và một phần miền Trung. Tới thời Trịnh – Nguyễn phân tranh thì mỗi bên chiếm giữ một nửa. Thậm chí thời Quang Trung Nguyễn Huệ tuy mạnh nhưng cũng không thể thống nhất đất nước được. Đại Việt giai đoạn đó tới ba người xưng vương xưng đế, gồm Nguyễn Huệ xưng đế lấy hiệu là Quang Trung, đóng đô ở Phú Xuân (Huế); anh ruột Nguyễn Huệ là Nguyễn Nhạc cũng xưng đế, lấy hiệu là Thái Đức, đóng đô ở Quy Nhơn (Bình Định); và Nguyễn Ánh xưng vương ở Nam bộ. Khi Nguyễn Nhạc từ bỏ đế hiệu, nhường toàn quyền lại cho Nguyễn Huệ thì Nguyễn Ánh cũng đang dần lấy lại thanh thế ở miền Nam. Tức là giai đoạn đó vẫn có hai vua phân chia đất nước.

Chỉ tới khi đánh bại hoàn toàn quân Tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu Gia Long, đổi tên nước thành Việt Nam thì đất nước mới thống nhất, giang sơn liền một dãy. Nói như vậy để thấy sự hùng mạnh và những chiến công lỗi lạc của vua Gia Long. Nếu ngai vàng được làm vào thời Gia Long thì nó quá đơn giản so với vị thế của nhà vua lúc đó.

Chưa hết, con trai vua Gia Long là vua Minh Mạng còn nâng tầm đất nước lên thành một siêu cường trong khu vực thời bấy giờ. Vua Minh Mạng đổi tên Việt Nam thành Đại Nam. Thôn tính gần như toàn bộ Chân Lạp (Campuchia) và Ai Lao (Lào), thời vua Minh Mạng thì biên giới Đại Nam từng giáp với Thái Lan. Vua Minh Mạng đã mở rộng diện tích lãnh thổ lên một con số chưa từng có trong lịch sử người Việt: tới 557,000km2 (bây giờ chỉ là 331.698km2). Nếu vua Minh Mạng cho làm ngai vàng này thì có thể thấy nhà vua quá khiêm tốn so với tầm vóc vĩ đại mà ông đã đóng góp cho giang sơn đất nước.

Trong khi đó, cái ghế của các quan chức cộng sản thì uy nghi bệ vệ gấp 100 lần ngai vua. Cái ghế đáng chú ý nhất là ghế của ông Nông Đức Mạnh. Năm 2015, dư luận dậy sóng với hình ảnh ông Mạnh ngồi tiếp khách trên ghế chạm trổ hình rồng, nội thất dát vàng toàn bộ.

Ngai vàng trong nhà ông Nông Đức Mạnh. (Hình: báo Tiền Phong)

Ngoài ghế ông Mạnh ra thì cũng hiếm khi thấy các lộ ra nội thất trong nhà các quan chức cộng sản. Vì họ giấu rất kỹ hình ảnh bên trong nhà để tránh bị dân lên án. Nhưng nhìn vào bề ngoài biệt phủ của những bí thư, chủ tịch cấp tỉnh, cấp huyện, hoặc công an, giám đốc, trưởng phòng các sở ban ngành thì có thể đoán chắc rằng cái ghế nhà quan không hề đơn giản như ngai vua.

Cũng có một số hình ảnh chỉ bị lộ ra khi quan huyện bị khám nhà, chụp hình đăng báo để dễ hình dung. Như nhà ông Đặng Thanh Minh, phó bí thư kiêm chủ tịch huyện Xuyên Mộc (Bà Rịa – Vũng Tàu). Lúc ông Minh bị công an bắt (2022), công an tới xét nhà, ông Minh ngồi trên cái ghế làm bằng gỗ quý, chạm khắc hình hai con rồng bên tay vịn. Bộ ghế này bự mấy lần ngai vua nhà Nguyễn.

Bộ ghế nhà ông Đặng Thanh Minh, phó bí thư kiêm chủ tịch huyện Xuyên Mộc. (Hình: báo Bà Rịa – Vũng Tàu)

Thậm chí các thầy tu cộng sản, sống bằng tiền bố thí của người dân còn ăn xài xa hoa, bàn ghế lộng lẫy hơn ngai vua chứ đừng nói gì các cán bộ quan chức nhà nước. Như ông Thích Trí Quảng, Pháp chủ Giáo hội Phật giáo CSVN thì thường xuyên ngồi trên những cái ngai gỗ quý tiền tỷ, chạm rồng tinh xảo.

Sự đối lập giữa ngai vàng của các hoàng đế triều Nguyễn và ghế ngồi của quan huyện, sư sãi cộng sản cho thấy sự xa hoa của đám tham quan, ma tăng thời nay khủng khiếp như thế nào. Chưa kể, ngai vua thì chỉ có một, nhưng ngai của các ma tăng sư sãi thì rất nhiều, từ trung ương tới mỗi tỉnh, mỗi huyện, mỗi xã đều có… Mà lũ sâu dân mọt nước đó càng ngày càng nhiều. Người sau tiếp bước người trước, nên ngai quan sẽ ngày một nhiều thêm, chứ không chỉ có một như ngai vua.

Theo báo Bưu Điện Hoa Nam

Kẻ Đi Tìm: Ngày xưa dưới thể chế của Việt Nam Cộng Hòa áp lực thi cử và sự quan trọng của bằng cấp đã làm một vài thí sinh buồn tủi và tự vận, quyên sinh. Ngày nay, có lẽ áp lực cũng không kém nhất là ở những nơi như Trung Cộng, mời các bạn xem chuyện áp lực mùa thi.

Trong thư, cô gái – đang học năm cuối tại một trường trung học hàng đầu ở Bạng Phụ, một thành phố ở tỉnh An Huy, miền trung của Trung Cộng, cô đã viết về áp lực phải học thật giỏi và cho biết cô đã bị gục ngã bởi các kỳ thi liên tục, đặc biệt là môn toán và vật lý.

“Em không thể chịu đựng được cách anh tỉ mỉ kiểm tra điểm của tất cả các kỳ thi và bài kiểm tra. Em không thể chịu đựng được cách điểm của em xuất hiện thường xuyên trong các tin nhắn văn bản giữa anh và bạn bè và người thân của anh. Nhưng sau đó anh sợ rằng em có thể nhìn thấy chúng và anh đã bí mật xóa chúng sau đó”, cô gái nói trong bức thư được viết ở mặt sau của các bài kiểm tra của trường, được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội gần đây.

Cô gái cho biết cô đã căng thẳng đến mức không thể ăn gì vào ngày trước kỳ thi và tình trạng căng thẳng đã trở nên nghiêm trọng đến mức cô quyết định kết thúc cuộc đời mình.

Cái chết của cô gái này không phải là một vụ việc đơn lẻ ở Trung Cộng – số liệu thống kê chính thức cho thấy số ca tử vong do tự tử ở trẻ em và thanh thiếu niên đang gia tăng. Và các chuyên gia cho biết, học quá nhiều và áp lực từ quan niệm truyền thống rằng thành tích học tập là con đường duy nhất dẫn đến thành công là những yếu tố.

Mặc dù thỉnh thoảng có báo cáo về việc học sinh tự tử, vẫn còn rất nhiều vụ tự tử không được đưa tin trên phương tiện truyền thông.

Ví dụ, trong một cuộc họp báo gần đây, các cơ quan giáo dục đã thông báo rằng có năm học sinh từ các trường trung học cơ sở và trung học phổ thông tại một thành phố ở An Huy đã tự tử chỉ trong một tuần vào tháng 3, theo lời một phụ huynh tham dự cuộc họp báo và từ chối nêu tên.

Số liệu thống kê mới nhất về tình trạng tự tử trên toàn quốc đối với trẻ em và thanh thiếu niên là từ năm 2021 và được trích dẫn trong một bài báo do hai cảnh sát Hà Nam viết và đăng trên trang web của Hiệp hội Cảnh sát Trung Cộng vào tháng 12.

Họ ước tính có 10.000 vụ tự tử ở những người trẻ tuổi từ 15 đến 24 tuổi mỗi năm. Con số này dựa trên tỷ lệ tự tử là 3,53 trên 100.000 người trong Niên giám thống kê y tế chính thức năm 2022 của Trung Cộng, với 310 triệu người trong nhóm tuổi đó vào cuối năm 2022.

Mặc dù chưa có ước tính gần đây hơn, một cuộc khảo sát về tình trạng tự tử của sinh viên Trung Cộng trong thời kỳ hậu Covid-19 đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm.

Hơn 82.000 thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 12 đến 24 đã được phỏng vấn cho cuộc khảo sát tại tỉnh Tứ Xuyên, phía tây nam, từ tháng 12 năm 2022 đến tháng 2 năm 2023.

Khoảng 25 phần trăm số người được hỏi cho biết họ đã nghĩ đến việc tự tử ít nhất một lần trong đời, trong khi 12,5 phần trăm cho biết họ đã nghĩ đến việc tự tử trong 12 tháng qua. Và 1,4 phần trăm – hoặc 1.123 người được hỏi – đã cố gắng tự tử trong năm trước.

Kết quả được công bố trên tạp chí Frontiers in Psychiatry được bình duyệt ngang hàng vào tháng 6 năm 2024. Các nhà nghiên cứu từ Đại học Tứ Xuyên cho biết học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có nhiều khả năng có ý định tự tử và cố gắng tự tử hơn sinh viên đại học, một phần vì họ kém trưởng thành và bốc đồng hơn. Việc bị cô lập trong đại dịch khi còn nhỏ cũng có tác động lớn hơn đến họ.

Các nhà nghiên cứu viết rằng: “Học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có nguy cơ nghĩ đến tự tử hoặc cố gắng tự tử cao gấp 1,7 đến 5,5 lần trong vòng 12 tháng trước đó”.

Theo nghiên cứu được công bố bởi China CDC Weekly, ấn phẩm chính thức của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Cộng, trên khắp cả nước, tỷ lệ tử vong do tự tử ở trẻ em từ 5 đến 14 tuổi đã tăng trung bình 9,3% mỗi năm từ năm 2010 đến năm 2021.

Tỷ lệ tử vong do tự tử ở thanh thiếu niên từ 15-24 tuổi đã giảm hàng năm trong giai đoạn 2010-2017, nhưng bắt đầu tăng trung bình 19,6 phần trăm mỗi năm từ năm 2017 đến năm 2021.

Điều đó trái ngược với sự suy giảm tỷ lệ tự tử ở nhóm tuổi lớn hơn 25 từ năm 2010 đến năm 2021.

Cuộc khảo sát ở Tứ Xuyên cũng nêu bật một tình hình bất thường ở Trung Cộng, nơi trẻ em từ các gia đình giàu có và có cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng tự tử cao hơn.

Theo nghiên cứu, “Những học sinh có mức thu nhập hộ gia đình cao hơn có nguy cơ nghĩ đến tự tử và cố gắng tự tử trong vòng 12 tháng trước cao hơn so với những học sinh có thu nhập hộ gia đình thấp hơn, điều này trái ngược với các nghiên cứu từ Hàn Quốc”.

“Mối liên hệ giữa rủi ro cao hơn và thu nhập hộ gia đình cao hơn trong nghiên cứu của chúng tôi có thể phản ánh rằng thanh thiếu niên lớn lên trong gia đình khá giả hơn có nhiều khả năng bị bỏ bê về mặt tâm lý, nhận được ít sự chăm sóc của cha mẹ hoặc bị cha mẹ từ chối, kiểm soát hoặc bảo vệ quá mức.”

Các nhà nghiên cứu cũng cho biết những bậc cha mẹ có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng kỳ vọng nhiều hơn vào con cái mình, khiến chúng chịu nhiều áp lực hơn.

Một nghiên cứu năm 2017 của nhóm nghiên cứu từ Cao đẳng Y khoa Wannan ở An Huy cũng phát hiện ra rằng sinh viên đại học có cha mẹ có thu nhập và trình độ học vấn cao hơn có nguy cơ tự tử cao hơn.

Theo các chuyên gia, kỳ vọng cao về mặt học tập từ cha mẹ là yếu tố chính dẫn đến xu hướng tự tử ở học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Zhang Jie, một nhà nghiên cứu về tự tử và là giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Cộng tại Đại học bang SUNY Buffalo, cho biết: “Trẻ em ở Trung Cộng có sự cạnh tranh gay gắt và các bậc phụ huynh tin rằng thành công của con em họ phụ thuộc vào thành tích học tập của chúng trong thời thơ ấu”.

Zhang, cũng là giáo sư chủ nhiệm trung tâm phòng chống tự tử tại Đại học Sơn Đông, cho biết: “Văn hóa truyền thống Trung Cộng coi việc nuôi dạy trẻ em là cách chuẩn bị cho việc chăm sóc người già”.

“Họ cũng tin rằng không sao cả nếu con cái họ không giỏi ở những lĩnh vực khác, miễn là chúng có trình độ học vấn cao.”

Ông cho biết áp lực nặng nề phải đạt được thành tích học tập và sự khác biệt giữa kỳ vọng của cha mẹ và điểm mạnh của con cái có thể khiến một người trẻ chịu áp lực rất lớn. “Khi nỗi đau quá lớn, người đó có thể chọn tự tử”, ông nói.

Tự tử được cho là có liên quan chặt chẽ đến chứng trầm cảm. Các triệu chứng của chứng trầm cảm được tìm thấy ở 26,17 phần trăm trẻ em và thanh thiếu niên ở Trung Cộng, theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Y khoa Thủ đô và Đại học Bắc Kinh được công bố trên tạp chí Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health được bình duyệt vào tháng 11 năm 2024.

Báo cáo cho biết tỷ lệ mắc bệnh cao nhất được ghi nhận ở học sinh trung học, tiếp theo là sinh viên đại học và học sinh trung học cơ sở.

Xiong Bingqi, giám đốc Viện nghiên cứu giáo dục thế kỷ 21 có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết nhiều cuộc khảo sát đã phát hiện ra các triệu chứng trầm cảm ở học sinh trung học Trung Cộng ở mức từ 30 đến 50 phần trăm.

Ông lưu ý rằng việc có triệu chứng không giống với việc mắc chứng rối loạn trầm cảm.

Dữ liệu mới nhất của Ủy ban Y tế Quốc gia công bố vào tháng 12 cho thấy rối loạn trầm cảm ảnh hưởng đến khoảng 2 phần trăm thanh thiếu niên Trung Cộng.

Ngay cả khi đó, Xiong vẫn cho biết vấn đề này “rất nghiêm trọng” và “áp lực học tập và thi cử quá mức đối với học sinh” thường là nguyên nhân.

“Mặc dù chính phủ đang thúc đẩy các biện pháp giảm khối lượng công việc của sinh viên, áp lực học tập vẫn tồn tại và thậm chí còn gia tăng ở một số nơi”, ông cho biết.

Chính quyền địa phương đã vào cuộc để cố gắng giảm bớt gánh nặng, một số trường vào tháng 2 đã ra lệnh cho các trường trung học đảm bảo học sinh của họ được nghỉ cuối tuần. Tại Bắc Kinh, mọi trường trung học hiện phải có một phó hiệu trưởng chịu trách nhiệm về sức khỏe tâm thần của học sinh.

Các cơ quan y tế cũng cho biết vào đầu năm nay rằng họ sẽ cố gắng cung cấp nhiều dịch vụ tâm lý hơn cho trẻ em và thanh thiếu niên từ năm 2025 đến năm 2027.

Theo kế hoạch ba năm được đưa ra vào năm 2023, hơn 95 phần trăm trường học ở Trung Cộng dự kiến ​​sẽ có giảng viên toàn thời gian hoặc bán thời gian về giáo dục sức khỏe tâm thần vào cuối năm 2025.

Một trường đại học Trung Quốc đã yêu cầu sinh viên ký giấy miễn trừ trách nhiệm về thương tích cho nhà trường vì hành vi tự tử của mình.

Chính phủ cũng cấm dạy kèm riêng các môn học chính vào năm 2021 như một cách để giảm bớt áp lực cho học sinh và phụ huynh, nhưng Zhang từ Buffalo State cho biết nhiều phụ huynh vẫn thuê gia sư dạy kèm tại nhà.

Xiong cho biết việc tăng cường giáo dục sức khỏe tâm thần là một bước quan trọng, cũng như giải quyết nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần, mà ông cho là “một hệ thống giáo dục tập trung vào điểm số”.

“Nhiều sinh viên tin rằng vào đại học là kết thúc của việc học, nhưng điều này là không đủ đối với xã hội”, ông nói. “Cần phải thay đổi tư duy thiển cận này”.

RFI

ngày: 07/06/2025 

Ảnh vệ tinh cho thấy các phi cơ TU 95 ở căn cứ không quân Irkutsk, Nga bị drone của Ukraina phá hủy, ngày 04/06/2025. via REUTERS – MAXAR TECHNOLOGIES

Một tuần sau khi dồn dập không kích Ukraina trong ba ngày với cường độ cao chưa từng có tính từ khi nổ ra chiến tranh, với hơn 900 drone và vài chục tên lửa, gây nhiều thiệt hại nhân mạng cho đối phương, tuần này đến lượt Nga liên tiếp hứng chịu tổn thất vật chất khi bị Ukraina tấn công trên nhiều mặt trận, từ các căn cứ không quân sau trong lãnh thổ, cầu Kerch nối sang Crimée, cho đến hãng chế tạo máy bay danh tiếng Tupolev.

Sau 1 năm rưỡi bí mật chuẩn bị, Ukraina hôm 01/06/2025 đã tiến hành chiến dịch táo bạo « Mạng nhện », phóng hơn 100 drone tiêu diệt 1/3 số chiến đấu cơ mang tên lửa hành trình của Nga đang đậu tại nhiều căn cứ quân sự xa xôi của Nga, từ vùng Mourmansk, gần Bắc Cực, cho đến tận miền đông Siberie. Đây được xem là chiến dịch tấn công sâu nhất của Kiev vào lãnh thổ của kẻ thù từ khi Ukraina bị Nga xâm lược.

Chỉ hai ngày sau, đến lượt cầu Kerch nối từ Nga sang bán đảo Crimée bị Ukraina tấn công với khoảng 1,1 tấn thuốc nổ cài dưới một trụ cầu. Dẫu cầu không sập, nhưng vụ tấn công vào cây cầu không chỉ là biểu tượng cho sự thâu tóm Crimée của Nga, mà còn là tuyến đường chiến lược của Matxcơva, một lần nữa cho thấy quân đội Ukraina có khả năng và nguồn lực để tiến hành các hoạt động làm suy yếu kẻ thù. Trả lời báo Pháp Le Monde qua điện thoại, dân biểu Oleksandr Merezhko, người đứng đầu Ủy ban đối ngoại của Quốc Hội Ukraina, khẳng định đây là một thông điệp Kiev gửi tới Putin, rằng Nga đang ở trong tình thế dễ bị tổn thương hơn họ nghĩ, nhằm gây áp lực khiến Matxcơva phải đàm phán nghiêm túc hơn với Kiev.

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze ngày 03/06 giải thích thêm về ý nghĩa vụ tấn công cầu Kerch :

« Đây không phải là lần đầu tiên các lực lượng của Ukraina tìm cách phá hủy cây cầu này, mà là lần thứ 3 kể từ năm 2022. Tình báo Ukraina cho biết lần này hơn một tấn thuốc nổ TNT đã được đặt và kích nổ phía dưới trụ cầu.

Thách thức đặt ra cho Ukraina là rất lớn, bởi vì cây cầu này cho phép Matxcơva chuyển quân, thiết bị hạng nặng và đạn dược từ Nga đến bán đảo Crimée và sau đó đi dọc theo đường chiến tuyến tại vùng bị chiếm đóng ở miền đông lãnh thổ Ukraina. Phá hỏng cầu Crimée sẽ ngăn chặn việc vận chuyển này của quân Nga và khiến các đội quân Nga ở miền đông giảm các cuộc tấn công chống quân đội Ukraina.

Trong khi Nga mô tả hành động phá cầu là khủng bố, Kiev khẳng định đã hoạt động đúng theo khuôn khổ luật của luật chiến tranh, không gây ra thương vong cho dân thường.

Cây cầu vẫn còn đó, nhưng vụ tấn công này của Ukraina cho Nga và các đồng minh của Ukraina thấy rằng, kể cả sau hơn 3 năm chống chọi với cuộc chiến xâm lược trên mọi mặt trận và đang phải chịu áp lực rất lớn dọc theo chiến tuyến, Kiev vẫn có thể chứng tỏ họ có nhiều sáng kiến ​​về quân sự ».

Chưa dừng ở đó, hôm 04/06, tình báo Ukraina lại thông báo đã tấn công tin tặc vào hãng chế tạo máy bay nổi tiếng Tupolev của Nga và lấy được nhiều dữ liệu quan trọng của nhà sản xuất này. Hãng Tupolev đặc biệt nổi tiếng với các oanh tạc cơ tầm xa có thể mang theo vũ khí hạt nhân, ví dụ Tupolev-95 và Tupolev-160, thuộc lực lượng răn đe hạt nhân trên không của Nga. Nhiều thông tin mật của Tupolev đã bị Kiev đăng tải lên các mạng xã hội.

Đến ngày 06/06, quân đội Ukraina khẳng định trong đêm đã oanh tạc thành công 2 căn cứ không quân của Nga, nhắm trúng ít nhất 3 kho nhiên liệu của đối thủ.

Có lẽ khi có những hành động tấn công táo bạo làm Nga « mất mặt » như vậy, Kiev cũng hiểu sẽ sớm phải hứng chịu đòn trả đũa gay gắt của đối phương. Quả thực, không phải chờ lâu, trong đêm 05 rạng sáng 06/06, Nga đã ồ ạt oanh tạc Ukraina bằng drone và tên lửa đạn đạo. AFP cho biết tại Kiev, ít nhất 4 người thiệt mạng. Ngoài thủ đô Kiev, có 9 vùng khác trên cả nước bị Nga tấn công (Volyn, Lviv, Ternopil, Kiev, Soumy, Poltava, Tcherkassy, Tcherniguiv, Khmelnytsky). Tổng cộng, theo Phòng không Ukraina, Nga đã phóng 407 drone tấn công và drone mồi bẫy, cùng 45 tên lửa.

Sau 3 năm điều quân đi xâm lược nước láng giềng, giờ đây chính quyền Nga xem chiến tranh Ukraina là « một vấn đề liên quan đến sự tồn vong, một vấn đề liên quan đến lợi ích quốc gia, an ninh, tương lai của chúng tôi và con cháu chúng tôi ».