Category: SƯU TẦM

    Nhìn Lại Lịch Sử                                        

Những ai đã sống qua thời miền Nam tự do, ắt cũng phải nhớ đến chai dầu khuynh diệp. Sản phẩm nội hoá của người Việt được tin dùng trong toàn dân, đã vậy lại là một phần lịch sử đáng nhớ của người Sài Gòn nói riêng, và miền Nam Việt Nam nói chung.

Chai dầu của các thế hệ người Việt tự do

Dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín bắt đầu phổ biến vào những năm 1950 của thế kỷ trước trên toàn miền Nam. Vào những năm ấy, trong túi các bà nội trợ, nhưng người buôn bán và các học sinh lúc nào cũng có chai dầu gió khuynh diệp Bác sĩ Tín.

Ngoài công dụng trị tứ thời cảm mạo, dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín luôn gắn với các sản phụ và trẻ sơ sinh. Trong một gia đình có người ở cữ, mùi dầu khuynh diệp luôn thoang thoảng quanh nhà. Một nồi nước xông cũng cho vô vài giọt. Sản phụ sau khi xông xong, mùi khuynh diệp bao trùm cả người.

Đứa bé cũng thế, tắm rửa xong được xoa dầu ở lòng bàn tay, chân, ở thái dương. Người lớn, đau bụng cũng xoa. Đau răng, có người dùng cây tăm quấn bông gòn nhúng dầu chấm vào lỗ răng sâu. Người già nhức lưng đau tay chân cũng được xoa bóp bằng dầu khuynh diệp. 

Dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín là một loại dầu màu xanh – sau này một số họa sĩ thường gọi là màu xanh khuynh diệp – đựng trong những chai nhỏ từ 5cc đến 100cc như trong một trích đoạn truyện ngắn: “Trước giờ chuyến xe đò Phi Long chuyển bánh đưa cậu con trai lên Sài Gòn trọ học, một bà má miền Nam, móc túi lấy ra một chai dầu tròn tròn, màu xanh lá cây đậm đang xài còn khoảng 2/3 đưa cho thằng con nói: “Con cất chai dầu khuynh diệp, phòng khi trái gió trở trời…”.

Dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín ra đời khoảng cuối thập niên 40 của thế kỷ trước, sau khi Bác sĩ Bùi Kiến Tín chuyển nhà thuốc Đông Dược vào Sài Gòn thành lập nhà thuốc Bác sĩ Tín, bào chế ra loại dầu gió có thương hiệu cùng tên.

Ông sinh ra tại làng Bảo An, Điện Bàn (Quảng Nam) nhờ vậy lúc nhỏ ông biết được người dân quê ông hay dùng dầu tràm nấu từ lá chổi (chuổi). Sau khi tốt nghiệp y khoa tại Đại học Paris (1942), ông về nước và bắt đầu sản xuất loại dầu này và mua bản quyền dầu khuynh diệp của ông Viễn Đệ ở Huế. Ngoài dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín còn có thuốc ho Bác sĩ Tín, thuốc bổ Bác sĩ Tín. Các sản phẩm của Bác sĩ Tín đều được ưa chuộng.

Dầu khuynh diệp Bác sĩ Tín có công thức đặc biệt riêng của nó. Đây là một loại dầu gồm hỗn hợp các loại tinh dầu như dầu tràm, dầu bạc hà, dầu hương nhu. Nhưng chủ yếu vẫn là tinh dầu khuynh diệp. Tràm, bạc hà, hay hương nhu… thì thời đó Việt Nam có thể trồng và chưng cất được, nhưng tinh dầu khuynh diệp với tinh chất Eucalyptol (lấy từ cây hồng tràm, tên khoa học là Eucalyptus) phải nhập từ Bồ Đào Nha.

Nhưng Bác sĩ Tín là ai?

Bác sĩ Bùi Kiến Tín sinh ngày 25 Tháng Chín năm 1912 (15-8 Nhâm Tý) tại quê ngoại làng Bảo An, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Nguyên quán làng Vĩnh Trinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Thuở nhỏ ông còn có tên là Bùi Thứ. Ông là trưởng nam của ông Bùi Biên (ông Cửu Thứ) và bà Phan Thị Yến. 

Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiếu học và hào phú, gia đình ông là người khai hoang lập ấp ở vùng Trung Phước, huyện Quế Sơn và trở nên một gia đình giàu có vào hạng nhất nhì huyện ở tỉnh Quảng Nam trước Thế chiến thứ hai.

Năm 1930, đúng 18 tuổi, ông kết hôn với bà Nguyễn Thị Hòa con gái lớn của ông bà Nguyễn Liệu, tục gọi ông Nghè Liệu, ở làng Quảng Hóa, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Ông bà sanh hạ bảy người con gồm bốn trai, ba gái.

Ông Bùi Thứ thuở nhỏ học chữ Nho với một ông thầy đồ. Năm 1918 ông được gởi về bên ngoại đi học chữ Quốc ngữ tại trường làng Bảo An. Năm 1919, ông được gởi đi theo ông Giáo Hồ (anh cả của bà Cửu Thứ) làm hương sư ở làng Văn Cù tỉnh Thừa Thiên, ông bắt đầu học chữ Pháp. Năm 1925 học Đệ nhất niên trường Quốc Học Huế, nhưng sau đó một năm 1926 ông bị đuổi khỏi trường Quốc Học vì có tên trong sổ đen của sở Mật thám Pháp với lý do Hai Thứ thường hay lui tới chùa Từ Đàm nơi thực dân Pháp đang giam lỏng nhà Đại cách mạng Phan Bội Châu và tham gia vào phong trào bãi khóa tại trường Quốc Học cùng lễ truy điệu cụ Phan Chu Trinh. Cùng năm đó, Hai Thứ ra Hà Nội theo học tại trường Albert Saraut và đổi tên là Bùi Kiến Tín.

Tháng Tám năm 1932, Bùi Kiến Tín đậu Tú tài Tây. Cả làng, tổng, phủ, huyện, họ hàng bên nội, bên ngoại, bên vợ, đều tổ chức đón rước “Vinh quy Bái tổ” rất là trọng thể. Cờ trống võng lọng với một đoàn người cưỡi ngựa đi rước cậu Tú như rước một Trạng nguyên thuở xưa. Đám rước đi theo đường bộ từ đền thờ Khổng Tử ở Hội An (Faifo) về đến Vĩnh Trinh (bên nội), qua Bảo An (bên ngoại), đến Quảng Hóa (bên vợ), rồi đến Trung Phước. Đến đâu cũng “đóng quân” lại, mổ bò trâu, cúng bái, tiệc tùng mấy ngày đêm. Hồi đó cho đến 1935, cả tỉnh Quảng Nam trên 900,000 dân mà chỉ có hai người đậu Tú tài Tây, Lê Nhiếp đậu bên Pháp và Bùi Kiến Tín đậu ở Hà Nội.

Tháng Hai năm 1935, sau một thời gian học luật tại Đại học Luật khoa Hà Nội, ông được học bổng du học ở Pháp theo học ngành y khoa bác sĩ. Năm 1937 được tin thân mẫu từ trần, ông về nước thọ tang, xong trở qua Pháp học tiếp. Trong những năm tại Pháp ông đã cố công xem xét các phương pháp điều chế thuốc của Âu Mỹ, lại có cơ hội thí nghiệm những thảo mộc ở nước nhà gửi sang, lọc những nguyên chất dùng vào việc chế thuốc, thâu nạp cái hay của người đặng nâng cao giá trị những dược phẩm dồi dào của xứ mình.

Năm 1940 ông tốt nghiệp y khoa bác sĩ. Năm 1942 Bác sĩ Tín cùng với Bác sĩ Trương Đình Ngô và Dược sĩ Trương Xuân Nam lập một cơ sở sản xuất Âu Dược tại Qui Nhơn, tỉnh Bình Định, về sau vì thời cuộc, cơ sở nầy được dời vào Sài Gòn, Bác sĩ Tín chuyển sang nghiên cứu Đông Y. Năm 1944, ông đưa cả gia đình từ Quảng Nam vào lập nghiệp tại Sài Gòn và lập ra viện bào chế Đông dược miền Nam gọi là Nhà thuốc Bác sĩ Tín tại Phú Lâm Sài Gòn, Nhà thuốc Bác sĩ Tín được thành lập từ đó và phát triển không ngừng cho đến ngày 30 Tháng Tư 1975 và tạo nên thương hiệu “Dầu Khuynh Diệp Bác sĩ Tín”.

Bác sĩ Tín là vị bác sĩ Tây y người Việt Nam đầu tiên đem kiến thức Tây y để nghiên cứu các vị thuốc Nam (Việt Nam) vốn có rất nhiều tại nước ta và thuốc Bắc (Trung Hoa) kết hơp với nhau để bào chế ra những loại thuốc bình dân, rẻ tiền và công hiệu như VITOPORCE BST; ĐẠI Bổ BST; SIRO NHAU BST… và nổi tiếng nhất là “Dầu Khuynh Diệp Bác sĩ Tín” là một nhãn hiệu thương mại đã được cầu chứng tại Việt Nam trước 1975, ông sử dụng tiếng Việt trên các toa nhãn nhằm quảng bá rộng rãi đến công chúng, nhất là bà con nghèo ở thôn quê biết đến loại dầu gió do người Việt sản xuất. Khoảng năm 1959-1960 ông đã tiến hành quảng cáo tiêu dùng sản phẩm với giải thưởng trúng một chiếc xe sản xuất tại Anh Quốc hiệu AUSTIN… nên cũng có thể coi ông là người đầu tiên khai sinh ra môn Marketing ở Việt Nam.

Bác sĩ Tín được nhiều người biết đến không chỉ riêng trong lãnh vực Đông y dược mà ông còn là một nhà kinh doanh ở nhiều lãnh vực khác như về kỹ nghệ và tài chánh: Ông và trưởng nam Bùi Kiến Thành là đồng sáng lập viên công ty Bình Điện VABCO ở Biên Hòa (nay là nhà máy ACCU Đồng Nai), ông thành lập Đông Phương Ngân Hàng và Việt Nam Công Thương Ngân Hàng tại Sài Gòn. Trong ngành Địa ốc, ông thành lập công ty Địa ốc Tân Ba. Về Âu dược ông và các con lập ra các viện bào chế Tiandi tại Chợ Lớn và viện bào chế Hana tại đường Trương Minh Ký, Phú Nhuận. Ngoài ra Bác sĩ Tín còn có ý định thành lập một khu giải trí theo kiểu Disneyland tại khu đất đối diện Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa. Dự án đang tiến hành thì miền Nam bị cưỡng chiếm vào 30 Tháng Tư 1975 nên hoài bão của ông đành dang dở. 

Về lãnh vực văn hóa xã hội, Bác sĩ Tín cũng đã đóng góp rất nhiều công của cho các tôn giáo, hội đoàn, xây dựng nhiều công trình hữu ích cho hậu thế như Thích Ca Phật Đài tại Vũng Tàu; Viện Đại học Vạn Hạnh; trường Trung Học Bồ Đề tại Sài Gòn. Bác sĩ Tín cũng sáng lập và gia nhập nhiều tổ chức ái hữu, từ thiện và chuyên môn như Hội Khoa học và Kỹ thuật; Hội Ái hữu Quảng Đà; Hội Bùi Gia Vĩnh Thế; Phù Luân Hội (Rotary Club) khu vực Á châu và toàn thế giới. Khi di tản ra ngoại quốc, có lần Bác sĩ Tín đã cùng với cụ Phan Quảng Nam, ông Phan Bá Phụng, nhà thơ Phùng Minh Tiếng… vận động tái lập lại Hội Đồng hương Quảng Nam lại Nam Cali, nhưng công việc còn đang dang dở thì cụ Phan Quảng Nam bị thảm sát tại San Diego và Bác sĩ Tín phải về Pháp với gia đình nên công việc này đành xếp lại.

Về chính trị, Bác sĩ Tín đã tham gia vào nội các của Thủ tướng Ngô Đình Diệm với chức vụ Bộ trưởng Bộ Thông Tin (1954). Sau khi nền Đệ Nhất Cộng Hòa được thiết lập, ông không tham chính và được trưng tập phục vụ trong quân đội với cấp bậc y sĩ Trung tá làm việc tại Huế và Cà Mau một thời gian, sau đó ông được cử giữ chức Y sĩ Trưởng Phủ Tổng thống và Lữ đoàn Liên binh Phòng vệ Phủ Tổng thống (1960).

Năm 1969 ông ra tranh cử dân biểu Quốc Hội tại Sài Gòn nhưng thua phiếu Luật sư Trần Văn Tuyên. Kể từ đó ông chú tâm vào việc kinh doanh, công tác xã hội và tôn giáo cho đến ngày rời khỏi nước vào giờ phút chót của Tháng Tư năm 1975.

Đối với Bùi Tộc Vĩnh Trinh ông đóng góp rất nhiều công sức và tâm huyết cho tộc ta, giúp đỡ tạo điều kiện công ăn việc làm cho nhiều bà con còn khó khăn, lập Bùi Gia Vĩnh Thế Tương Tế Hội, lập Xá Lợi Phật Đài ở đồi Bác sĩ Tín (Biên Hòa), làm nơi cho bà con tộc Bùi giỗ tổ hằng năm xem như từ đường của Bùi Tộc trước 1975.

Với một tinh thần hiếu học và có tính cộng đồng xã hội cao, những năm 60-70 của thế kỷ 20 ông đã lập một quỹ học bổng cho những thanh niên ưu tú nhất của Quảng Nam có điều kiện được ra nước ngoài du học, góp phần canh tân đất nước bằng con đường giáo dục…

Ông mất ngày 23 Tháng Tám 1994 nhằm ngày 17-7 năm Giáp Tuất, thượng thọ 83 tuổi. Ông ra đi để lại bao tiếc thương cho con cháu, bà con dòng tộc và những người chịu ơn ông lúc sinh thời. Năm 1994 tại Sài Gòn có làm lễ truy điệu tưởng nhớ ông với rất nhiều người tham dự. Ông được an táng tại nghĩa trang thành phố Carqueiranne, Var, Pháp.

Sau năm 1975, chính quyền Bắc Việt chiếm hữu rất nhiều thứ ở miền Nam, bao gồm luôn cả công thức sản xuất dầu khuynh diệp. Hiện nay một số xí nghiệp dược phẩm Việt Nam đã dùng công thức của Bác sĩ Tín để tái sản xuất dầu khuynh diệp mang tên ông – nhưng lạ thay, một chai dầu đã đi theo cùng nhiều thế hệ, được yêu mến, nhưng rồi khi được sản xuất ra từ chế độ mới, nó cũng như phai nhạt dần và gần như bị quên lãng.

(Tài liệu trích từ văn bản do Thế thứ 18 cung soạn, Ban tu chính phổ hệ Bùi Kiến Tiến – Bùi Kiến Quang)

---

 

Lê Trường Giang 

 Một câu chuyện thật, nhói lòng.

Suy chuyện người ngẫm như câu chuyện của chính mình.

(St từ Sài Gòn báo )

Con ghi lại bài này thay cho nén hương lòng để thành tâm tưởng nhớ đến Bố Mẹ nhân ngày giỗ Bố lần thứ 8 và giỗ Mẹ lần thứ 7

Tôi không biết bắt đầu câu chuyện từ lúc nào, nhưng có lẽ ấn tượng nhất và rõ nét nhất mà hầu hết người dân miền Nam Việt Nam nhớ mãi là ngày 30/4/1975.

Khi miền Nam sụp đổ cũng là lúc bất ngờ tất cả nỗi thống khổ đày đọa ập xuống.

Nhanh như một cơn cuồng phong thịnh nộ phá nát tan hoang.

Mất tất cả!

Ngày 10/06/1975 tôi vẫn còn nhớ rất rõ.

Trước khi đi cái gọi là “học tập cải tạo” 10 ngày, dù với suy nghĩ chỉ là 10 ngày như lời thông báo, cha tôi cũng không có lấy mấy ngàn dằn túi.

Ông bảo tôi (lúc đó 19 tuổi) đem 2 chỉ vàng cuối cùng còn lại của gia đình- là đôi bông tai của bà nội tôi để lại- ra tiệm vàng bán.

Đó là kỷ vật quý nhất nhưng đành phải bán để mua ít lương thực cho ông mang đi.

Hai chỉ vàng lúc ấy bán được 33 ngàn.

Ông mua khoảng 2 ngàn đồng lương thực các thứ và dằn túi 1 ngàn.

Còn lại 30 ngàn ông dặn ở nhà cố gắng 13 mẹ con dè xẻn ăn uống đợi Ông về.

Mười ngày trôi qua nhanh chóng- không ai trong số cải tạo trở về.

Tôi nghĩ đây là một cú lừa mà đã và sẽ được lịch sử ghi lại kỹ hơn.

Giá sinh hoạt tăng từng giờ.

Buổi sáng 100 đồng 1 ổ bánh mỳ thì chiều đã lên 120.

Sau 3 tuần thì 12 anh em tụi tôi và mẹ tôi không còn một đồng nào trong nhà.

Chị tôi lớn nhất 21 tuổi còn đang đi học, và em út mới có 2 tuổi.

Mười hai con tàu há mồm tuổi đang lớn nuốt bao nhiêu cho đủ!

Cơm và thức ăn mỗi bữa mẹ tôi phải chia cho từng đứa.

Vài hột cơm sót nơi đáy nồi cũng không yên.

Chúng tôi đổ nước vào và cạo sạch không còn một hột.

Còn hơn là gạo châu củi quế.

Mẹ tôi và vài đứa em phải đi xâm canh làm ruộng rau muống, một hình thức của kinh tế mới để giãn dân.

Không lên voi nhưng phải xuống chó, mẹ tôi và em tôi ngày ngày vào ruộng hái rau muống xong gánh bộ về tới chợ cách đó 6 cây số để bán.

Buổi sáng khoảng 3 giờ khi trời còn mờ mịt hơi sương và giá lạnh, mẹ và em tôi thay nhau gánh bộ cho kịp phiên chợ sáng.

70 bó rau oằn trên vai người phụ nữ nhỏ bé cao 1,45 nặng chưa tới 40Kg.

6kg rau mới đổi được 1 kg gạo.

Một tuần mới cắt được một lần chờ cho rau mọc.

Những ngày còn lại là cấy rau, nhổ cỏ, trồng khoai mỳ…

Sức ăn trước ngày 30/4/75 của gia đình tôi một bữa là 3 lít gạo, tức 1 tuần 42 lít, khoan nói chuyện thức ăn cá mắm gì hết.

Nay 1 tuần chỉ còn 13 lít!

Bắt đầu tháng 7/1975 lần lượt đồ đạc trong nhà mọc cánh nhẹ nhàng, nhanh chóng, lả lướt, bay đi theo chân những kẻ buôn hàng.

Từ cái quạt trần, tôn cống, hàng rào, tủ quần áo, đài radio, giường sắt, đồng hồ treo tường, đồng hồ đeo tay … đều giã từ để về với chủ mới.

Hết sạch đồ thì mấy kẻ đi buôn bảo giở gạch bông, giở bớt tôn ngoài mái hiên, tôn trần nhà… bán tiếp.

Bán cho đến khi căn nhà nhỏ bỗng trở nên rộng tênh vì chả còn thứ gì ngoại trừ vài cái nồi nấu bằng củi đen thui cũng đã sứt quai, gãy gọng.

Buổi tối trải chiếu ngủ dưới đất là xong với cái bụng lép kẹp và cơn đói hành hạ.

Không biết bao lần tôi phải ăn tưởng tượng trong đêm khuya bằng cách hình dung mấy món ăn tầm thường ngày trước như vài con khô, miếng dừa kho, tô canh bầu.. ( Mơ mà cũng hà tiện không dám mơ thịt cá hải sản.)

Bố tôi sau 6 tháng trong trại cải tạo lần đầu được viết thư về, Ông dặn khi lên thăm nuôi, không cần mang theo gì cả vì trong trại có đủ mọi thứ. Hic!

Ông hiểu hơn ai hết, còn cái gì để mà mang cho ông!

Tôi nhớ mãi ngày lên thăm nuôi ông ở trại Thanh Hoá (Hố Nai), cả nhà chỉ có 1 cái xe đạp, còn lại mẹ và các em tôi cuốc bộ 8 cây số mang theo 1 cái giỏ đi chợ lưng lửng với ít thịt kho mắm ruốc, 1 ký đường, 2 hộp sữa và 1 bộ quần áo.

Nhìn những người đi thăm nuôi, có người gánh 2 bao đầy mà lòng tôi trào dâng niềm tủi hổ.

Sau đợt đổi tiền ngày 22/9/1975, chúng tôi như đàn chim vỡ tổ, tất cả bỏ học ngang, vài đứa em nhỏ tiếp tục theo mẹ làm ruộng rau muống, còn lại mỗi đứa một phương trời kiếm sống.

Đứa lên Gia Ray vào rừng lấy củi, làm lò than, đứa theo xe lửa bán trà đá, hàng rong, đứa bán thuốc lá.

Hơn 3 năm sau Bố tôi được cho về để nhìn xác nhà tan hoang điêu tàn loang lở, nhìn bầy con xanh khướt, gầy rạc, tản mát.

Một chị tôi bệnh tâm thần không người chăm sóc phải lang thang ăn xin đầu đường xó chợ, có lần xin không được, quá đói, chị giựt mấy miếng đậu hũ bỏ chạy, chị bị người ta phang đòn gánh chảy máu lỗ đầu giữa ngày bố tôi được tha về.

Bố không khóc, cũng không nói gì! Qua hàng xóm xin ít bông băng.

Lòng ông như xát muối!

Có lẽ ông bấy giờ mới thấm sâu mệnh đề “mất Nước là tất cả mất”.

Khóc lóc than van ích lợi gì.

Giọt nước mắt chỉ làm cho kẻ chiến thắng hả hê say sưa thêm mà thôi.

Rồi theo chủ trương, ông không được ở lại thành phố.

Họ hàng nhà tôi đa số cũng là thành phần Ngụy quân, Ngụy quyền nên không ai giúp gì được cho nhau.

Cuối năm 1978 Ông lên rừng Gia Ray ngay chân núi, cất túp lều nhỏ bé xiêu vẹo, ngày ngày ông và 2 em tôi sống nhờ rừng.

Ai ở rừng mới biết: ăn của rừng rưng rưng nước mắt!

Và từ đó chuỗi ngày lầm than, buồn thảm lại tiếp tục sau hơn 3 năm trong trại cải tạo.

Đói nhiều hơn no, buồn nhiều hơn vui.

Cực khổ nặng nhọc quần quật suốt cả ngày chỉ đủ kiếm vài lon gạo vài con cá khô.

10 năm sau, tôi đã làm ăn khá hơn, mua được chiếc xe máy Mini scootter, lần đầu tiên lên thăm Ông, quà cho Ông chỉ là 1 lít rượu đế nấu bằng rỉ mật. Ông mừng lắm vì tôi đã tương đối ổn định công việc.

Trong bữa cơm hôm đó, Ông nói:

-Bố năm nay 63 tuổi rồi, cuộc đời không dành cho Bố con mình được sống sum họp và đầy đủ.

Dù sao các con cũng cố gắng vươn lên để thoát khỏi bệnh tật, đói khát và tù đày.

Rồi Ông chỉ tay dưới chân ngọn núi Chứa Chan:

– Nhớ lời Bố dặn, nếu Bố có chết, các con không cần quan tài làm chi cho tốn kém, cứ bó chiếu vùi thây Bố dưới chân núi là Bố mát mẻ rồi.

Thú thật, lúc ấy nếu tất cả 12 anh em tôi gom lại chắc cũng không đủ tiền mua cái quan tài loại chót.

Ông biết và không muốn các con gánh nặng thêm!

Năm 1999, sau bao nhiêu là khó khăn vì không có tiền làm hồ sơ xuất cảnh diện HO, cuối cùng thì 4 bố con tôi cũng tới được Mỹ.

Ngày lên đường mẹ tôi và 9 em phải ở lại vì hộ khẩu lung tung không đuợc phái đoàn Mỹ chấp thuận.

Bốn bố con mà hành trang vỏn vẹn có 5 va ly nhỏ và nhẹ tênh, chưa tới 1/3 tiêu chuẩn trọng lượng.

Đến Mỹ 3 anh em tôi phải đi làm ngay sau tháng đầu tiên để kiếm tiền trả nợ lúc làm hồ sơ.

Bố tôi thì ăn welfare vì Ông đã 74 tuổi. Ban đầu hội thiện nguyện giúp thuê nhà, 4 bố con phải ở chung trong 1 căn apartment 2 phòng ngủ cùng với 2 người nữa là 6 người.

Quá chật, chúng tôi đành ra ở riêng trong khi Bố tôi được chính phủ Mỹ cho ở nhà Housing.

Và từ đó Ông sống cô độc, một thân một mình.

Nhưng cũng là lúc Ông làm được một việc lớn nhất, to nhất, ý nghiã nhất kể từ sau ngày 30/4/1975!

Hàng tháng Ông trả tiền điện và tiền nhà chưa tới tổng cộng 80$.

Thức ăn thì Ông đi xin các Hội từ thiện miễn phí.

Có lần tôi giận Bố kinh khủng.

Gia đình tôi cố tình chở Ông vào 1 quán kêu cho Ông mấy món ngon, Ông từ chối, chỉ xin cho 1 diã bánh cuốn là đủ.

Ông nói: Ở Việt Nam nhà mình còn quá khổ, Bố không đành ăn ngon bên này nhưng các con đi làm vất vả cần bồi bổ, cứ ăn đi.

Mỗi tháng số tiền dư còn lại gần 400$ Bố để dành và cứ 6 tháng Bố gởi về VN cho Mẹ và 9 đứa con còn ở lại.

Chị cả tôi viết thư qua có câu: “Bố ơi, nhiều lần con phải đi bán máu với số tiền 200 ngàn một lần để có tiền nuôi con.

Để có 200 ngàn đồng tiền Việt, tụi cò máu nó đã ăn chặn mấy chặng rồi. Cầm 300$ Bố cho mà con cứ ngỡ trong mơ. Đời con chưa bao giờ cầm số tiền lớn như thế… Phải bán 10 lần máu chỉ mới được 150$ …”

Bố đọc thư không khóc! mặc dù Bố biết chị chỉ cân nặng có… 34 Kg!

Hic! Gan góc đến thế là cùng!

Rồi việc phải tới!

Một ngày mùa đông năm 2006, tức sau gần 8 năm ở Mỹ.

Tự dưng Bố kêu và đưa tôi 8.000$ và một tờ di chúc – nét chữ vẫn còn rất đẹp dù đã có dấu hiệu nghệch ngoạc biểu hiệu của tuổi già – trong di chúc có nói rõ:

“Khi bố chết đi, bố đã hỏi cô Hoa, người của hội thiện nguyện, và biết rằng tiền hỏa thiêu không quan tài chỉ mất có 800$ thôi!.”

Bố nói bố không cần quan tài, không cần để nhà quàn làm gì cho tốn dăm ngàn, cứ để người ta đưa thẳng bố đi thiêu, trừ tiền thiêu ra, còn bao nhiêu con cứ làm theo di chúc gởi về cho người bên Viet Nam.

Sau đó mấy ngày, Bố đột qụy!

Người ta đưa Bố vào trại Dưỡng lão.

Rồi Bố hấp hối.

Ba anh em tôi họp nhau và quyết định làm theo di chúc của Bố.

Và chúng tôi phải ký một hợp đồng với nhà thiêu.

Khi Bố tắt thở, sau 1 tiếng người ta đuổi hết anh em tôi ra, trong phòng người ta bỏ Bố vào 1 cái bao và kéo cái fermeture là xong!

Quá đơn giản cho một kiếp người!

Khả năng 3 anh em tôi lúc đó mới đi làm ăn lương 1 giờ 8$ (lương tối thiểu) chỉ vừa đủ tiền nhà tiền ăn.

Vẫn biết có làm đám tang bỏ Bố vào quan tài bằng vàng với hàng ngàn người tham dự cũng vậy thôi vì Bố đâu biết gì nữa mà sao tôi vẫn cảm thấy xót xa vô bờ.

Cuối đời của một sĩ quan, từng chỉ huy hàng mấy trăm lính, từng chỉ huy mấy cung đường sắt, âm thầm, vắng lặng và quạnh hiu.

Không ai biết, không ai đưa tiễn!

Y như một chiến sĩ vô danh!

Người ta bỏ Bố lên chiếc xe kéo, đẩy ngang chỗ chúng tôi đang đứng, tất cả con, dâu và cháu chỉ có 5 người, họ dừng lại và hỏi chúng tôi có muốn nói gì không…

Tôi có cảm tưởng như một luồng điện lạnh chạy xé dọc sống lưng.

Tôi chỉ lắp bắp nói như kẻ không hồn:

– Vĩnh biệt Bố. Từ nay Bố không còn phải hy sinh nữa Bố nhé. Công ơn của Bố cao hơn núi Thái Sơn Bố ạ!

Rồi họ lạnh lùng kéo Bố tôi đẩy lên chiếc xe dài, đi chỗ nào thiêu hay làm gì, ở đâu, chúng tôi không được biết! Họ làm theo hợp đồng.

Tôi không khóc!

Không còn nước mắt để khóc!

Hai tuần sau tôi lấy tro cốt Bố.

Khi cô nhân viên nhà xác đưa hộp tro cốt ở dưới có ghi tên bố tôi, chỉ đến lúc bấy giờ, nước mắt tôi tự dưng tuôn ra đầm đìa – vô thức!

(Đào Nam Hoà)

Fb Lam Nguyen

” Cách đây vài năm mình đọc được câu chuyện này và cũng nghĩ là một truyện ngắn mà chất liệu được chắt lọc từ hiện thực cuộc sống của nhiều gia đình ở miền Nam sau 30/4/1975. Nay mới biết đây là câu chuyện có thật của một người con kể về người cha vĩ đại đáng kính trọng của anh Nam Hòa”

Ảnh: Vĩnh Long, tháng 6/1975 –

Một lớp học tập cải tạo sau ngày Sài Gòn sụp đổ.

---

 

Pham Nhat Minh

Trong đời sống hôn nhân, ai cũng mong tìm được một người để nắm tay đi cùng đến cuối con đường. Nhưng rồi, khi bước vào cuộc sống vợ chồng, ta mới thấy rằng hôn nhân không chỉ là mơ mộng ngọt ngào, mà còn là trách nhiệm, sự nhẫn nhịn và tình thương bền bỉ mỗi ngày.

Người ta thường nói: “Thuận vợ thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn.” Nhưng để được “thuận”, đâu chỉ là đồng ý hay chiều chuộng nhau, mà là biết yêu thương và nhường nhịn, biết bỏ đi cái tôi để giữ lấy cái chúng ta. Vợ chồng chung sống là để yêu thương, chứ không phải để hơn thua.

Có những gia đình tan vỡ, không phải vì hết tình, mà vì không ai chịu nhường ai một bước. Những lời nói vô tình, những cái nhìn đầy tự ái, những cuộc tranh cãi tưởng chừng nhỏ nhặt, nhưng lại khắc sâu dần thành khoảng cách. Người ta quên mất rằng, vợ chồng không phải là đối thủ, càng không phải là hai kẻ đứng ở hai đầu chiến tuyến để phân định thắng thua.

Trong hôn nhân, thắng thua chỉ làm cả hai cùng thua. Bởi khi một người thắng, nghĩa là người kia phải chịu tổn thương. Mà tổn thương của người kia, cuối cùng cũng chính là nỗi đau của mình. Hơn thua nhau một lời, một việc, có thể thoả mãn cái tôi trong chốc lát, nhưng lại gieo vào lòng nhau vết rạn không dễ gì hàn gắn.

Yêu thương mới là gốc rễ nuôi dưỡng hôn nhân. Người chồng khi thấy vợ mệt mỏi, hãy một lời an ủi thay vì trách móc. Người vợ khi thấy chồng thất bại, hãy một cái nắm tay thay vì chì chiết. Cuộc đời ngoài kia vốn đã quá nhiều giông bão, khi bước về nhà, hãy để gia đình là nơi ấm áp, là chỗ dựa bình yên, chứ đừng biến nó thành chiến trường.

Thật ra, hạnh phúc vợ chồng không nằm ở chỗ ai đúng ai sai, mà ở chỗ còn nắm tay nhau đi tiếp được hay không. Đôi khi, hạ cái tôi xuống một chút, chịu thua thiệt một chút, lại chính là cách để giữ lấy bình yên dài lâu. Một lời xin lỗi đúng lúc, một cái ôm nhẹ nhàng, một sự im lặng đầy bao dung… đôi khi quý giá hơn nghìn lời lý lẽ.

Vợ chồng sống với nhau, quan trọng nhất không phải là người này giỏi hơn hay người kia yếu hơn, mà là cùng nhau đi qua mọi vui buồn, cùng nhau vun đắp yêu thương, cùng nhau biến mái ấm thành nơi tràn đầy hạnh phúc.

Đừng đợi đến khi mất đi rồi mới nhận ra, hóa ra những lần cãi vã ngày xưa chẳng đáng là bao. Đừng để một đời người đi qua trong tiếc nuối, vì đã sống cạnh nhau mà chưa kịp yêu thương đủ đầy.

Hãy nhớ rằng, trên đời này chẳng có ai hoàn hảo. Vợ chồng đến với nhau, chẳng phải để đòi hỏi sự hoàn mỹ, mà là để bù đắp cho nhau, cùng nhau trưởng thành, cùng nhau đi đến cuối con đường.

Vậy nên, thay vì hơn thua, hãy chọn yêu thương. Thay vì trách móc, hãy chọn bao dung. Bởi rồi mai này, khi nhìn lại, bạn sẽ thấy điều quý giá nhất không phải là mình từng “thắng” bao nhiêu lần, mà là còn giữ được bàn tay đã nắm từ thuở ban đầu.

Vợ chồng sống với nhau là để yêu thương, đừng nên hơn thua – bởi hạnh phúc vốn dĩ chẳng cần lý lẽ, mà chỉ cần một trái tim biết nhường nhịn và một tình yêu đủ lớn để bao dung tất cả.

Cuộc đời này ngắn lắm, một đời người trôi qua thoáng chốc, đừng để những giận hờn, những lời hơn thua vô nghĩa làm lãng phí những tháng năm đáng quý. Tiền bạc rồi cũng sẽ hết, danh vọng rồi cũng phai, nhưng tình nghĩa vợ chồng, sự yêu thương và đồng hành mới là thứ bền lâu nhất.

Nếu hôm nay bạn còn có vợ, có chồng bên cạnh, hãy biết trân trọng. Đừng ngần ngại ôm lấy nhau, nói một lời yêu thương, buông bỏ một lời cãi vã. Hạnh phúc đâu cần lớn lao, đôi khi chỉ là một bữa cơm giản dị, một ánh mắt sẻ chia, một bàn tay nắm chặt.

Hãy sống sao để sau này, khi tóc bạc, mắt mờ, vẫn có thể tựa vào nhau mà mỉm cười: “Cảm ơn vì suốt đời ta đã không buông tay.”

Bởi vợ chồng sống với nhau, rốt cuộc, đâu phải để hơn thua, mà chỉ là để yêu thương…

tg phạm nhật minh

ngày 29/08/2025

---

 

Nguyễn Duy Nhân 

Ngày xưa chào Mẹ, ta đi

Mẹ ta thì khóc, ta đi thì cười

Mười năm rồi lại thêm mười

Ta về ta khóc, Mẹ cười lạ không

Ông ai thế? Tôi chào ông!

Mẹ ta trí nhớ về mông mênh rồi

Ông có gặp thằng con tôi

Hao hao tôi nhớ nó người như ông

Mẹ ta trả nhớ về không

Trả trăm năm lại bụi hồng rồi đi…

* Nhà thơ Đỗ Trung Quân

* Thư pháp: Cô Mỹ Lý

 Lm. Minh Anh, Tgp. Huế

“Người băng qua giữa họ mà đi!”.

Thần học gia Jan Hus tin rằng, Lời Chúa là quyền lực tối cao, không thể sai lầm. Sinh nhật 40, tại Constance, Đức, ông chết vì niềm tin đó bởi những người chối từ Lời Chúa. Trước khi tắt hơi, Hus la lớn, “Những gì tôi dạy bằng môi, tôi sẽ đóng ấn bằng máu!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay không nói đến việc chối từ Lời Chúa, nhưng nói đến việc chối từ “Ngôi Lời Thiên Chúa!”. Phúc Âm tường thuật sự ‘bẽ bàng’ của Chúa Giêsu khi những người cùng quê không nhận biết Ngài – Con Thiên Chúa – và sứ điệp Ngài mang đến.

Thật dễ hiểu, một người trẻ rời quê đã lâu, nay trở về làng và cất lời huấn giáo. Không lạ, họ tẩy chay; tệ hơn, muốn hại chàng! “Sự quen thuộc thường sinh ra khinh thường!” – Aesop. Vậy mà việc Chúa Giêsu trở lại quê nhà đích thực là một cuộc ‘hiển linh’, ‘epiphany’; đúng hơn, một cuộc viếng thăm uy nghi của Thiên Chúa giữa dân Ngài. Thánh Vịnh đáp ca ‘bất ngờ’ diễn tả, “Chúa ngự tới cai quản địa cầu!”. “Người ta chậm chạp nhận ra sự vĩ đại nếu nó lớn lên ngay trong sân sau của họ!” – George Eliot.

Sự ‘bẽ bàng’ này nhiều lúc cũng là trải nghiệm của bạn và tôi. Chúng ta cảm thấy việc nói về Chúa với một người lạ sẽ dễ hơn so với một người thân. Nhưng điều quan trọng ở đây là cách thức chúng ta ‘đón nhận phản ứng’ từ những con người này. Họ có thể tẩy chay, dèm pha và có thể hành xử tệ; nhưng đây là lúc mức độ khiêm tốn của chúng ta được thử nghiệm, “Sự bẽ bàng chính là phép thử của lòng khiêm nhường!” – Henry Newman. Như Chúa Giêsu, nhiều lúc, chúng ta cũng phải “băng qua giữa họ mà đi!”.

Ngược lại, sẽ khó hơn nhiều, khi bản thân chúng ta để cho ai đó truyền cảm hứng bởi niềm tin và lòng đạo đức của họ; đặc biệt, khi người ấy là một người thân! Sự thật là chúng ta dễ thấy những lỗi lầm của họ hơn là nhận ra những nhân đức nơi họ. Vậy mà việc của chúng ta không phải là tập trung vào những thiếu sót của họ nhưng là nhìn thấy Chúa trong họ; và dẫu họ thế nào, họ vẫn là sứ giả của Chúa! “Ta tôn kính các thánh của quá khứ, nhưng lại vấp ngã trước các thánh đang sống cùng ta!” – F. Mauriac.

Anh Chị em,

“Người băng qua giữa họ mà đi!”. Chớ gì bạn và tôi không để Chúa Giêsu băng qua mỗi khi Ngài viếng thăm! Ngài đang đến – ‘hiển linh’ – và vào ngày sau hết, sẽ đón chúng ta để “ở cùng Ngài mãi mãi” – bài đọc một. “Trong ngày Ngài quang lâm, chúng ta không bị bỏ lại trong bẽ bàng, nhưng được cất lên trong sự hiện diện của Ngài mãi mãi!” – C.S. Lewis. Không chỉ đến trong Thánh Thể, trong Lời, Ngài còn đến trong tha nhân, dưới mọi dạng thức – những ‘nhà tạm di động’ – chung quanh chúng ta mỗi ngày. “Bi kịch không phải là Đức Kitô không hiện diện, nhưng là Ngài đi ngang qua mà chẳng được để ý!” – Thomas Merton. Hãy nhận ra Ngài, nghe Ngài; và nhất là để Ngài biến đổi! “Chỉ nhận ra Đức Kitô – không đủ – chúng ta còn phải để Ngài tái tạo cuộc đời mình!” – Bênêđictô XVI.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, cho con khiêm tốn đón nhận khước từ của người đời, nhưng luôn mở toang tâm hồn để không từ khước Chúa!”, Amen. 

Lm. Minh Anh, Tgp. Huế

***************************************************

Lời Chúa Thứ Hai Tuần XXII Thường Niên, Năm Lẻ

Chúa sai tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Không một ngôn sứ nào được chấp nhận tại quê hương mình.

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.    Lc 4,16-30

16 Khi ấy, Đức Giê-su đến Na-da-rét, là nơi Người đã được dưỡng dục. Người vào hội đường như Người vẫn quen làm trong ngày sa-bát, và đứng lên đọc Sách Thánh. 17 Họ trao cho Người cuốn sách ngôn sứ I-sai-a. Người mở ra, gặp đoạn chép rằng : 18 Thần Khí Đức Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, 19 công bố một năm hồng ân của Đức Chúa.

20 Đức Giê-su cuộn sách lại, trả cho người giúp việc hội đường rồi ngồi xuống. Trong hội đường, trăm con mắt đều đổ dồn về phía Người. 21 Người bắt đầu nói với họ : “Hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh tai quý vị vừa nghe.” 22 Mọi người đều tán thành và thán phục những lời ân sủng từ miệng Người nói ra.

Họ bảo nhau : “Ông này không phải là con ông Giu-se đó sao ?” 23 Người nói với họ : “Hẳn là các ông muốn nói với tôi câu tục ngữ : Thầy lang ơi, hãy chữa lấy mình ! Tất cả những gì chúng tôi nghe nói ông đã làm tại Ca-phác-na-um, ông cũng hãy làm tại đây, tại quê ông xem nào !” 24 Người nói tiếp : “Tôi bảo thật các ông : không một ngôn sứ nào được chấp nhận tại quê hương mình.

25 “Thật vậy, tôi nói cho các ông hay : vào thời ông Ê-li-a, khi trời hạn hán suốt ba năm sáu tháng, cả nước phải đói kém dữ dội, thiếu gì bà goá ở trong nước Ít-ra-en ; 26 thế mà ông không được sai đến giúp một bà nào cả, nhưng chỉ được sai đến giúp bà goá thành Xa-rép-ta miền Xi-đôn. 27 Cũng vậy, vào thời ngôn sứ Ê-li-sa, thiếu gì người phong hủi ở trong nước Ít-ra-en, nhưng không người nào được sạch, mà chỉ có ông Na-a-man, người xứ Xy-ri thôi.”

28 Nghe vậy, mọi người trong hội đường đầy phẫn nộ. 29 Họ đứng dậy, lôi Người ra khỏi thành -thành này được xây trên núi-. Họ kéo Người lên tận đỉnh núi, để xô Người xuống vực. 30 Nhưng Người băng qua giữa họ mà đi.

---

 

Lê Thọ Bình

23 Th8, 2025

Hiếm có nguyên thủ quốc gia nào trên thế giới bị chỉ trích, bị gọi tên một cách cay nghiệt như Tổng thống Mỹ. Từ “gã cao bồi ngu ngốc” (George W. Bush), “gã hề tóc vàng” (Donald Trump), đến “lão già lẩm cẩm” (Joe Biden), những cách gọi mỉa mai này xuất hiện không chỉ trong dư luận quốc tế mà cả ngay trong nội bộ nước Mỹ.

Điều đáng chú ý: Washington chưa từng gửi công hàm phản đối hay tìm cách trả thù những người buông lời xúc phạm. Vì sao?

Trước hết, đó là hệ quả của nền dân chủ lâu đời. Tại Mỹ, Tổng thống là người đứng đầu hành pháp, nhưng không đứng trên nhân dân. Họ được bầu lên, có nhiệm kỳ, chịu sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội, Tòa án, truyền thông và chính công dân. Bị chỉ trích, thậm chí bị mỉa mai, châm biếm, là “quyền được bao gồm” trong bản chất chức vụ. Một xã hội tự do coi sự hài hước, châm biếm chính trị là bình thường, thậm chí là một phương thức kiểm soát quyền lực.

Thứ hai, Mỹ hiểu rằng sức mạnh quốc gia không đến từ việc bảo vệ danh dự cá nhân của lãnh đạo. Một công hàm phản đối vì “ai đó gọi Tổng thống là ngu xuẩn” chẳng những vô nghĩa mà còn làm nước Mỹ trở nên nhỏ bé.

Với Washington, giá trị cốt lõi cần bảo vệ là hình ảnh của thể chế, một nền dân chủ đủ tự tin để chấp nhận tiếng chửi. Sức mạnh của Mỹ nằm ở chỗ: dù Tổng thống bị chế giễu, bộ máy quốc gia vẫn vận hành và luật pháp vẫn được tôn trọng.

Thứ ba, việc lãnh đạo bị công khai chỉ trích lại góp phần củng cố niềm tin vào dân chủ Mỹ. Khi người dân thấy họ có thể gọi Tổng thống bằng những từ ngữ khắc nghiệt nhất mà không bị bắt giam, khi thế giới thấy báo chí Mỹ công khai điều tra và phơi bày sai phạm của lãnh đạo, đó chính là bằng chứng thuyết phục về một xã hội tự do.

Không phải ngẫu nhiên mà các tờ báo lớn nhất Mỹ, như The New York Times hay The Washington Post, lại là những “người chỉ trích số một” của các đời Tổng thống.

Tổng thống Mỹ có thể bị chửi, nhưng chính việc chấp nhận bị chửi lại giúp nước Mỹ mạnh hơn. Nó khiến các đời lãnh đạo phải nỗ lực hơn để thuyết phục công chúng. Nó gửi ra thế giới thông điệp: “Chúng tôi đủ vững để chịu đựng sự chỉ trích.” Và chính điều đó, chứ không phải những phản ứng giận dữ trước lời xúc phạm, mới tạo nên vị thế toàn cầu của Hoa Kỳ.

Một chính quyền thật sự mạnh không cần bịt miệng ai để giữ uy tín; uy tín của nó đến từ kết quả và sự minh bạch. Và đó là lý do, dù Tổng thống Mỹ bị chửi thậm tệ, nước Mỹ vẫn chẳng cần phản ứng, vì sức mạnh thực sự không đến từ việc đòi người khác tôn trọng, mà từ việc tự chứng minh mình xứng đáng được tôn trọng.

Nguồn: FB Lê Thọ Bình

https://www.facebook.com/share/p/1FeWM3FmR2/

---

 

Ba’o Tieng Dan

31/08/2025

Mai Bá Kiếm

31-8-2025

Hổm rày, mạng xã hội vui mừng khi vợ chồng Trần Việt Nga (cục trưởng Cục An toàn toàn thực phẩm) “đoàn tụ” với Lê Hoàng (cục phó Cục Phòng bệnh) ở trong tù, do cùng nhận hối lộ của các đơn vị sản xuất thực phẩm chức năng giả!

Vợ chồng Trần Việt Nga – Lê Hoàng đều đã bị bắt vì nhận hối lộ. Nguồn: Internet

Để có cái nhìn khái quát về sự tham lam vô độ của lãnh đạo Bộ Y tế, tôi xin lược ghi: Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long nhận hối lộ của Việt Á: 2,25 triệu USD (106 tỷ đồng), cục trưởng Cục An toàn toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong hai lần bị truy tố tội nhận hối lộ trong vụ án 100 tấn thực phẩm chức năng giả của MegaPhaco và MediUSA (chưa xác định tiền hối lộ), riêng vụ án Cục An toàn toàn thực phẩm cấp “khống” hơn 10.000 giấy tiếp nhận đăng ký hồ sơ công bố sản phẩm thực phẩm, Nguyễn Thanh Phong nhận: 60 tỷ/75 tỷ đồng; say sưa nhận từ 2015 đến 2024, sau mỗi lần cấp dưới đi “hậu kiểm” về.

Tháng 9/2024, Nguyễn Thanh Phong hạ cánh an toàn, Trần Việt Nga lên thay tiếp “quy trình nhận hối lộ” công khai, sòng phẳng, mẹ nó sợ gì. Khi Lê Hoàng bị bắt cùng Nguyễn Thanh Phong ngày 14/7/2025, thì Trần Việt Nga biết chắc mình sẽ đoàn viên với chồng, nhưng Bộ Y chưa vội cách chức!

Sau 10 năm Cục An toàn toàn thực phẩm liên tục nhận hối lộ, Bộ Công an đã bắt hai cục trưởng và một Cục phó (Nguyễn Hùng Long) cùng 25 chuyên viên từ trưởng phòng, giám đốc trung tâm đào tạo, kiểm nghiệm trở xuống, cho thấy Thanh tra Bộ Y tế và hai Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến và Nguyễn Thanh Long “giả mù” để Cục An toàn toàn thực phẩm “đóng đấu chất lượng” lên thực phẩm chức năng giả, nhằm PHÒNG BỆNH SỐNG LÂU CHO TOÀN DÂN!

Trong vòng bốn năm qua, 11 lãnh đạo Bộ Y tế bị kết án và khởi tố gồm: Bộ trường Nguyễn Thanh Long, hai Thứ trưởng liền kề (từ cục trưởng Quản lý dược lên): Cao Minh Quang & Trương Quốc Cường, hai Cục trưởng (Nguyễn Thanh Phong + Trần Việt Nga), ba Vụ trưởng (hai vụ trưởng Kế hoạch định tài chính: Nguyễn Nam Liên + Dương Huy Liệu & vụ trưởng Trang thiết bị y tế Nguyễn Minh Tuấn), ba Cục phó (cục phó Quản lý dược Nguyễn Việt Hùng, cục phó An toàn toàn thực phẩm Nguyễn Hùng Long, cục phó cục phòng bệnh Lê Hoàng).

11 lãnh đạo từ Cục phó đến Bộ trưởng đã chứng nhận thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, thực phẩm chức năng giả, thiết bị y tế dỏm… tức là chủ tâm PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH SỐNG LÂU cho toàn dân.

Khi lãnh đạo Bộ Y có một chân ngoài (Bộ) và một chân trong (Tù), thì nhân dân có một giường ngoài (Bệnh viện) và một giường trong (nhà xác). Bộ trưởng (không chuyên môn) Đào Hồng Lan hãy cẩn thận khi “trao gươm nhằm tướng cướp”!

---

 

Ba’o Dat Viet

August 25, 2025

Thủ đô Seoul đang tiến thêm một bước vào tương lai giao thông công cộng thông minh. Hôm 24 Tháng Tám, chính quyền thành phố xác nhận tuyến  xe buýt tự lái đầu tiên của Hàn Quốc sẽ chính thức đi vào hoạt động vào cuối Tháng Chín, sau giai đoạn thử nghiệm đang được tiến hành.

Theo tờ Korea Herald, hai chiếc xe buýt không người lái, mỗi chiếc 11 chỗ, sẽ chạy trên tuyến đường vòng dài 4.8km tại khu vực suối Cheonggyecheon – trái tim của thủ đô Seoul. Lộ trình bắt đầu từ quảng trường Cheonggye, gần ga Gwanghwamun (tuyến tàu điện ngầm số 5), và kết thúc tại Cheonggye 5-ga, gần khu chợ truyền thống Gwangjang – một điểm du lịch nổi tiếng với du khách trong và ngoài nước.

Dịch vụ hoạt động từ 10 giờ sáng đến 5 giờ chiều vào các ngày trong tuần, tạm nghỉ vào cuối tuần và dịp lễ khi tuyến đường cấm xe cơ giới. Đặc biệt, trong giai đoạn đầu, hành khách được miễn phí hoàn toàn – một bước đi mang tính trải nghiệm công nghệ lẫn quảng bá hình ảnh du lịch của thành phố.

Điểm ấn tượng của chiếc xe buýt này là không có vô lăng, không ghế tài xế. Nội thất được thiết kế với dãy ghế hình chữ U, có màn hình lớn hiển thị thông tin hành trình, cùng thang nâng dành cho người khuyết tật sử dụng xe lăn. Mỗi chuyến vẫn có một nhân viên an toàn đi kèm, nhưng không can thiệp vào quá trình điều khiển – phần việc được đảm trách hoàn toàn bởi hệ thống trí tuệ nhân tạo và cảm biến tích hợp.

Chính quyền Seoul gọi đây là “cơ hội để người dân và du khách trải nghiệm một tương lai không xa của giao thông đô thị.” Ngoài việc cải thiện hình ảnh thành phố hiện đại, tuyến xe tự lái cũng được kỳ vọng sẽ thu hút thêm du khách đến khu vực Cheonggyecheon và tạo cú hích cho kinh tế địa phương.

Các chuyên gia bắt đầu kiểm định an toàn từ ngày 22 Tháng Tám để chuẩn bị cho vận hành chính thức. Trong tương lai, thành phố dự định mở rộng dịch vụ sang các tuyến dài hơn, hoạt động cả vào buổi tối, và tích hợp công nghệ mới nhằm nâng cao hiệu suất lẫn độ tin cậy của hệ thống tự hành.

Một Seoul không người lái sau tay lái đang đến gần – không chỉ là một thử nghiệm công nghệ, mà là hình ảnh của đô thị châu Á sẵn sàng bước vào kỷ nguyên thông minh hóa hạ tầng công cộng.

---

 

BBC News Tiếng Việt 

QUAN CHỨC BỘ Y TẾ BỊ BẮT: CÂU HỎI VỀ TRÁCH NHIỆM CỦA BỘ TRƯỞNG ĐÀO HỒNG LAN

Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Trần Việt Nga vừa bị bắt. Hơn một tháng trước, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh Lê Hoàng bị bắt. Trước đó vào tháng Năm, cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong bị bắt.

Việc hàng loạt lãnh đạo thuộc Bộ Y tế bị khởi tố có thể khiến Bộ trưởng Đào Hồng Lan phải “chịu trách nhiệm người đứng đầu”, theo Quy định 41 của Bộ Chính trị ban hành tháng 11/2021.

Một điều đáng chú ý khác là việc bà Đào Hồng Lan chính là người quyết định bổ nhiệm bà Trần Việt Nga vào vị trí cục trưởng Cục An toàn thực phẩm vào tháng 9/2024.

Cụ thể ra sao?

Bộ Y tế: Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan (trái) trao quyết định bổ nhiệm chức vụ cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cho bà Trần Việt Nga vào tháng 9/2024

#BBCNewsTiengViet – #Nhanhoilo – #DaoHongLan – #Quydinh41

---

 

Theo báo WSJ và Copilot AI

Một số người trong ngành công nghệ (Hoa Kỳ) đã dự đoán rằng siêu trí tuệ nhân tạo có thể xuất hiện sớm nhất vào năm 2027. Các công ty như Meta , Google và OpenAI đang chi tiêu mạnh tay trong cuộc cạnh tranh để có được nhân tài, trung tâm dữ liệu và năng lượng mà họ cần để trở thành người dẫn đầu.

Một ủy ban quốc hội (Hoa Kỳ) cũng tập trung vào cạnh tranh với Trung Cộng, họ đã đưa ra “Dự án Manhattan” về AGI để đảm bảo Hoa Kỳ giành chiến thắng trong cuộc đua. 

Tuy nhiên, việc OpenAI ra mắt GPT-5 rất được mong đợi vào tháng 8, một mô hình mà công ty ban đầu coi là bước đệm quan trọng trên con đường tiến đến AGI, đã khiến nhiều người dùng thất vọng. Sam Altman  của OpenAI thừa nhận việc triển khai còn nhiều khó khăn và từ đó đã cố gắng kìm hãm cơn sốt AGI, đồng thời cảnh báo về khả năng bong bóng đầu tư AI.

Những ông lớn khác ở Thung lũng Silicon cũng bắt đầu dao động, mở đường cho ý tưởng rằng cách tiếp cận của Trung Cộng có thể hợp lý hơn. 

Cựu Giám đốc điều hành Google Eric Schmidt và nhà phân tích công nghệ Selina Xu đã viết trong mục ý kiến ​​gần đây trên tờ New York Times rằng: “Không chắc chắn khi nào trí tuệ nhân tạo tổng quát có thể đạt được” .

“Nếu chỉ tập trung vào mục tiêu này, quốc gia chúng ta có nguy cơ tụt hậu so với Trung Cộng, quốc gia ít quan tâm đến việc tạo ra AI đủ mạnh để vượt qua con người và tập trung nhiều hơn vào việc sử dụng công nghệ mà chúng ta đang có.”

Cách tiếp cận thực dụng

Sự nhiệt tình của chính phủ Trung Cộng đối với việc sử dụng AI một cách thiết thực hơn có thể thấy rõ ở Xiong’an, thành phố mơ ước được xây dựng từ đầu của Tập Cận Bình, cách Bắc Kinh hai giờ về phía nam. 

Vào tháng 2, thành phố đã công bố việc phát hành một mô hình AI nông nghiệp, sử dụng công nghệ từ công ty khởi nghiệp Trung Cộng DeepSeek, hướng dẫn nông dân địa phương lựa chọn cây trồng, gieo trồng và kiểm soát dịch hại, theo báo cáo của chính quyền địa phương. Đồng thời, Cơ Quan Khí Tượng của thành phố đang sử dụng DeepSeek để cải thiện độ chính xác của các bản tin thời tiết. DeepSeek cũng đang hỗ trợ cảnh sát địa phương phân tích các báo cáo vụ việc và quyết định cách ứng phó với các trường hợp khẩn cấp.

Phần lớn đầu tư của chính phủ sẽ dành cho việc xây dựng các trung tâm dữ liệu. Nhưng không giống như các cơ sở rộng lớn đang được xây dựng ở Mỹ để đào tạo các mô hình tiên tiến, các phiên bản của Trung Cộng thường có quy mô nhỏ hơn.

Trên bình diện lớn, Bắc Kinh không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đi theo một con đường khác trong lĩnh vực AI.

Các hạn chế thương mại của Hoa Kỳ, đặc biệt là đối với các chất bán dẫn cao cấp , đã khiến các công ty AI Trung Cộng khó có thể cạnh tranh trực tiếp với các tập đoàn lớn của Mỹ trong việc mở rộng quy mô đào tạo các mô hình tiên tiến nhất.

Chắc chắn, một số công ty Trung Cộng, bao gồm DeepSeek và Alibaba , đã tuyên bố sẽ theo đuổi AGI. Và một số nhà phân tích suy đoán rằng Trung Cộng có thể đang cố gắng kiềm chế một số tham vọng AGI của mình.

Kendra Schaefer , giám đốc nghiên cứu chính sách công nghệ tại Trivium China, một công ty tư vấn có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết có khả năng, thậm chí rất có thể, Tập Cận Bình sẽ quyết định theo đuổi AGI một cách quyết liệt hơn vào một thời điểm nào đó. Tuy nhiên, bà cho biết ông sẽ làm điều đó một cách thận trọng với nhiều biện pháp bảo vệ, do những rủi ro tiềm ẩn mà máy móc tư duy có thể gây ra cho sự ổn định của Đảng Cộng sản.

Bà cho biết: “Đây là một trong những chính phủ có thái độ e ngại rủi ro nhất trên hành tinh”.

Theo Ding của Đại học George Washington, … có thể mất hàng thập kỷ để xác định người chiến thắng và kẻ thua cuộc trong lĩnh vực AI…

Ding cho biết nếu cẩn thận duy trì lợi thế đó, Hoa Kỳ sẽ có cơ hội tốt để đánh bại Trung Quốc trong cuộc đua của chính mình.

Nhận định của Copilot (AI)

Cuộc đua AI giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ không phải là một vạch đích duy nhất, mà là sự xung đột về tầm nhìn, cơ sở hạ tầng và các ưu tiên chiến lược . Và hiện tại, cả hai quốc gia đều đang chiến thắng trên những đấu trường khác nhau.

Sự tương phản Sự tương phản chiến lược

---