Người phương Tây thế kỷ 21 – từ Taylor Swift đến Billie Eilish – đã nói cùng một thực tại này qua nhiều cách thức khác nhau qua lời bài hát hay qua tác phẩm văn chương.
…Những thanh niên thiếu nữ phương Tây ở thế kỉ 20 & 21 này, những con người đang tỏ bày những cảm xúc ấy qua ngôn ngữ và nghệ thuật hiện đại.
Năm 1946, khi đối diện với một cuộc sống thiếu vắng Thiên Chúa, Jean-Paul Sartre đã viết rằng con người “là một thực thể cô độc, bị bỏ rơi giữa thế gian, gánh trên mình muôn vàn trách nhiệm vô tận, không ai dẫn lối, không có mục tiêu nào khác ngoài điều mà chính mình đặt ra, và không một định mệnh nào khác ngoài con đường chính mình dệt ra.”
Nỗi dằn vặt hiện sinh này của văn sĩ đã xuất hiện nhiều lần trong văn hóa đại chúng, trong lời mở đầu của album ra mắt năm 2022 của nữ ca sĩ Taylor Swift, ở đó cô cảm nhận cuộc đời như một chuỗi những “đêm trường” [Midnights] và viết rằng: “Chúng ta vây hãm chính mình trong những chiếc lồng tự mình tạo ra, và ngay lúc này đây lại đang thầm nguyện xin mình sẽ không đưa ra bất cứ sai lầm nghiêm trọng nào làm đảo lộn cả cuộc đời.’
Nỗi buồn ấy cũng hiện hữu trong trong bài hát đã chiến thắng giải Oscar mà Billy Eilish viết cho phim Barbie, một ca khúc buồn và ám đảm với tiêu đề giống với câu hỏi được lặp đi lặp lại ở phần điệp khúc: “Tôi được sinh ra vì điều gì?” [What was I made for?]
Chính nỗi đau khổ hiện sinh này là điều mà Chúa Giêsu Kitô giáng sinh để xóa bỏ.
Cảm giác bị giam cầm, cô độc, và lạc lõng đã tồn tại từ thuở A-đam và E-và phạm tội, và vẫn dai dẳng hiện diện nơi mỗi người chúng ta khi chúng ta cảm nhận rằng mình lạc chỗ và không hòa hợp được với thế gian.
Một trong những câu yêu thích của thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II là: “Đức Giêsu Kitô mạc khải con người cho chính mình.” Tôi chưa bao giờ thực sự hiểu câu nói này của ngài, nên đã hỏi sơ Marie-Jeanne thuộc dòng Tiểu Muội Chiên Con để nhờ chị giải thích. Sơ đã giải thích thế này:
Chúng ta nhận ra chính mình nơi Đức Giêsu Kitô, bởi chỉ qua một tình yêu hoàn hảo ta mới thực sự nhận ra con người thật của chính mình. Và không nơi đâu có tình yêu hoàn hảo ngoài Đức Kitô.”
Điều này dẫn chúng ta trở lại khởi nguồn của lịch sử, với lời chép trong sách Sáng Thế rằng: “Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh mình, Thiên Chúa sáng tạo con người theo hình ảnh Thiên Chúa, Thiên Chúa sáng tạo con người có nam có nữ.” Thiên Chúa là Tình Yêu – Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, ba ngôi trong cùng một bản thể, kết hợp bởi tình yêu tự hiến đời đời – đã tạo dựng con người theo hình ảnh tình yêu hoàn hảo của Người.
Thiên Chúa trao ban cho con người những ân sủng để ta cho đi đến người khác, như chính Người đã cho đi. Nhưng khi ta giữ lấy những ân sủng này cho riêng mình thay vì chia sẻ, ta cảm thấy lạc lõng và xa lạ. Đức Giêsu Kitô đến để giải thoát chúng ta, để chúng ta có thể trao ban như Người. Đức Thánh Cha Phanxicô đã diễn tả hiện trạng này trong Tông thư của ngài về Thánh Tâm Chúa Giêsu:
“Một xã hội bị chi phối bởi chủ nghĩa ái kỷ và sự vị kỷ sẽ ngày càng trở nên ‘vô cảm’”
Đức Giáo Hoàng viết. “Chúng ta tự giam mình trong những bức tường do chính mình dựng nên.”
Điều này chỉ kết thúc khi “Chúa Giêsu đã đến để gặp gỡ chúng ta, nối lại mọi khoảng cách; Người trở nên gần gũi như chính những thực tại đơn sơ nhất trong cuộc sống thường ngày của chúng ta. Danh Người là ‘Emmanuel,’ nghĩa là ‘Thiên Chúa ở cùng chúng ta,’ Thiên Chúa hiện diện trong đời sống chúng ta, Thiên Chúa sống giữa chúng ta.”
Đức Giêsu Kitô đến để biến những cảm giác bị giam cầm, cô độc, và lưu đày mà ta đang cảm thấy thành điều ngược lại.
Mùa Vọng là thời gian Giáo hội tập trung vào bài học trọng yếu này.
Khi ngày trở nên ngắn hơn và tối tăm hơn, đêm dài hơn và lạnh lẽo hơn, chúng ta đối diện với những giới hạn cố hữu trong thân phận con người, và khao khát được giải thoát.
Mỗi năm, ta lại nhận ra chỉ có Thiên Chúa là con đường duy nhất đưa ta về nhà. Những ngọn nến Mùa Vọng rồi đây dần xua tan bóng tối khi lời ca vang lên: “Mừng vui lên! Mừng vui lên! Đấng Emmanuel đang ngự đến cùng ngươi, hỡi nhà Israel.”
Cải thiện sức khỏe tinh thần và nhận thức của chúng ta không phải lúc nào cũng đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ. Ngay cả những thói quen nhỏ, có chủ ý có thể tích tụ lợi ích theo với thời gian, Việc tạo ra hiệu ứng lan tỏa không chỉ cải thiện sức mạnh của não bộ mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống nói chung của chúng ta.
Từ việc quản lý lượng ánh sáng chiếu vào mắt khi ngủ ban đêm, đến việc thực hiện các hoạt động chánh niệm như yoga và làm vườn, cho đến việc tìm cách JOMO hay niềm vui khi bỏ qua một sinh hoạt xã hội, sau đây là bảy mẹo dựa trên khoa học có thể giúp tăng cường sức khỏe não bộ và tăng cường khả năng phục hồi cảm xúc của chúng ta:
1.Ngủ với mặt nạ che mắt
Phòng ngủ của bạn có lẽ không tối như mong đợi. Ngay cả khi nhắm mắt, ánh sáng từ tivi hoặc hành lang vẫn có thể đi vào võng mạc và gây hại cho sức khỏe cũng như sự nhạy bén của trí óc vào ngày hôm sau.
Những tác hại có hại của việc tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm đối với sức khỏe là rất lớn.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngay cả ánh sáng tương đối mờ khi chúng ta ngủ — tương đương với ánh sáng hành lang — cũng có thể có những tác động sinh lý sâu sắc đáng ngạc nhiên , làm tăng nhịp tim, giảm thời gian của các giai đoạn ngủ quan trọng và tăng khả năng kháng insulin. Ở người lớn tuổi, bất kỳ sự tiếp xúc với ánh sáng nào vào ban đêm đều có liên quan đến tỷ lệ béo phì, tiểu đường và tăng huyết áp cao hơn. Nó cũng ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, trí nhớ và sự tỉnh táo của chúng ta.
2.Thực hiện thế chào mặt trời bằng Yoga
Yoga từ lâu đã được cho là có tác dụng cải thiện sức khỏe và sự dẻo dai của cơ thể, và hiện nay nghiên cứu còn cho thấy yoga có thể giúp cải thiện nhận thức.
Một nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng yoga có thể có lợi cho một số người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh suy giảm nhận thức và bệnh Alzheimer.
3.Tìm hiểu và chích ngừa bệnh cúm và các bệnh khác.
Bị ốm vì chích ngừa có thể khiến bạn cảm thấy khó chịu ngay lúc đó nhưng về lâu dài có thể ảnh hưởng tốt ngăn ngừa hậu quả teo não bộ vì các bệnh tật khác.
Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Aging bổ sung thêm bằng chứng ngày càng tăng cho thấy các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, bao gồm cúm, herpes và nhiễm trùng đường hô hấp, có liên quan đến tình trạng teo não nhanh hơn và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn nhiều năm sau đó. Nghiên cứu này cũng gợi ý về các tác nhân sinh học có thể góp phần gây ra bệnh thoái hóa thần kinh.
4. Coi chừng bệnh tăng huyết áp
Để có một bộ não khỏe mạnh khi chúng ta già đi, chúng ta cần có huyết áp khỏe mạnh.
Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy gần một nửa số người trưởng thành ở Mỹ bị tăng huyết áp, đây là một trong những yếu tố nguy cơ phổ biến nhất — và có thể phòng ngừa được — dẫn đến chứng mất trí nhớ trong nhiều thập kỷ sau đó.
Tăng huyết áp, hay huyết áp cao mãn tính, là một đòn giáng kép đối với não — khiến oxy và chất dinh dưỡng khó đi vào não hơn và não khó loại bỏ các chất thải trao đổi chất hơn. Huyết áp cao bất thường có thể làm hỏng các mạch máu nhỏ trong não, gây tổn thương và teo não, và dẫn đến tình trạng viêm thần kinh.
5.JOMO — niềm vui của việc bỏ qua không tham dự hội hè
Bạn bè của bạn có thể đang vui vẻ khi không có bạn.
Đối với nhiều người, kiến thức này sẽ gây ra nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội gặp mặt bạn bè – thường gọi là FOMO. Nhưng nghiên cứu mới nổi cho thấy rằng bỏ lỡ hội hè không nhất thiết là điều chúng ta sợ, mà là điều chúng ta có thể tận hưởng.
Để có sức khỏe tinh thần tốt hơn trong năm nay, hãy thử thay đổi cảm giác FOMO và thay vào đó hãy tìm JOMO — niềm vui khi được bỏ lỡ.
Nghiên cứu về JOMO còn mới mẻ và tập trung vào tác động của phương tiện truyền thông xã hội. Nhưng chúng ta cũng có thể tìm thấy JOMO trong phần còn lại của cuộc sống, bằng cách chọn thời điểm chúng ta muốn bước ra ngoài.
6. Chăm sóc vườn tược
Bạn đang tìm kiếm một sự thay đổi đơn giản có thể cải thiện sức khỏe thể chất, tinh thần và cảm xúc của mình? Hãy thử làm vườn.
Mọi người làm vườn trong nhà và ngoài trời, trong điều kiện thời tiết và khí hậu khác nhau, với cường độ và mục tiêu khác nhau.
Nghiên cứu luôn cho thấy rằng làm vườn có tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần và thể chất. Và nghiên cứu mới nổi cho thấy làm vườn cũng có thể là một cách để thay đổi làm cho hành vi của chúng ta trở nên lành mạnh hơn.
7. Cố gắng giúp đỡ tha nhân
Nếu bạn muốn tăng thêm hạnh phúc và sức khỏe, hãy dành tiền bạc, thời gian hoặc năng lượng cho người khác.
Nghiên cứu thường xuyên cho thấy, các hành động vị tha như quyên góp tiền, làm tình nguyện hoặc hiến máu đều mang lại lợi ích cho cả người nhận và người cho — ngay cả khi người cho không mong đợi nhận lại bất cứ điều gì.
Hoạt động tình nguyện và từ thiện của người Mỹ tuy còn tốt nhất nhưng nó đã giảm cường độ trong những năm gần đây. Nhưng việc giúp đỡ người khác có thể tạo ra một vòng phản hồi tích cực: Vì làm việc tốt mang lại cảm giác tốt, lòng vị tha có thể tạo ra nhiều lòng vị tha hơn và hạnh phúc hơn.
Các nhà phân tích cho biết việc di dời lính thủy đánh bộ Mỹ từ Okinawa đến Guam có thể là một phần động thái nhằm bảo vệ tốt hơn lãnh thổ Hoa Kỳ và Đài Loan trong trường hợp xảy ra xung đột với Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Mặc dù không có sở chỉ huy của bất kỳ đơn vị nào được di chuyển vào thời điểm này, Hoa Kỳ đang có kế hoạch thu hẹp sự hiện diện của mình tại Okinawa theo từng giai đoạn để giảm bớt gánh nặng cho hòn đảo Nhật Bản.
Theo tuyên bố chung của Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ và Bộ Quốc phòng Nhật Bản được ban hành vào thứ Bảy, khoảng 100 quân hỗ trợ hậu cần từ Lực lượng Viễn chinh Thủy quân Lục chiến III đã bắt đầu di chuyển từ Okinawa đến Guam.
Bài báo cho biết: “Cuối cùng, Thủy quân Lục chiến sẽ duy trì sự hiện diện ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương thông qua việc kết hợp đồn trú và luân phiên Thủy quân Lục chiến tại Nhật Bản, Guam và Hawaii”.
Hoa Kỳ lần đầu tiên đồng ý chuyển quân khỏi Nhật Bản vào năm 2005, và vào năm 2012 tuyên bố sẽ chuyển khoảng 9.000 lính thủy đánh bộ – trong tổng số 19.000 lính đồn trú tại Okinawa – ra khỏi Nhật Bản. Khoảng 4.000 trong số những binh lính này cuối cùng sẽ chuyển đến Guam, mặc dù không có thời gian biểu cho việc di chuyển .
Một báo cáo do Trung tâm Stimson, một tổ chức nghiên cứu của Hoa Kỳ, công bố tuần trước cho rằng cam kết răn đe mở rộng của Không quân Hoa Kỳ đang gặp rủi ro vì Trung Quốc có thể vô hiệu hóa các căn cứ ở Nhật Bản, Guam và các địa điểm khác ở Thái Bình Dương trong những ngày hoặc tuần đầu tiên của một cuộc chiến.
Một báo cáo của Lầu Năm Góc công bố hôm thứ Năm cũng cho biết công nghệ tên lửa siêu thanh của Trung Quốc đã “tiến bộ vượt bậc trong 20 năm qua” và tên lửa đạn đạo tầm trung DF-17 của nước này có thể “được sử dụng để tấn công các căn cứ quân sự và hạm đội nước ngoài ở Tây Thái Bình Dương”.
Collin Koh, thành viên cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore, cho biết việc di dời lính thủy đánh bộ Hoa Kỳ một phần là do “nhu cầu chiến lược chung” là phân tán các đơn vị trên khắp chuỗi đảo đầu tiên, “nơi ngày càng dễ bị tổn thương trước mối đe dọa tên lửa ngày càng gia tăng của Trung Quốc”.
Tuy nhiên, tờ Kyoto News đưa tin vào tháng trước rằng trong trường hợp xảy ra khủng hoảng ở eo biển Đài Loan, Hoa Kỳ đang cân nhắc kế hoạch triển khai lính thủy đánh bộ được trang bị hệ thống phóng tên lửa Himars tại các căn cứ tạm thời ở quần đảo Ryukyu và Philippines.
Máy bay đỗ tại một căn cứ không quân của lính thủy đánh bộ Hoa Kỳ ở Okinawa. Hòn đảo này hiện có 19.000 lính thủy đánh bộ. Ảnh: Kyodo
Koh cho biết khoảng cách từ Guam đến chuỗi đảo đầu tiên là “đáng kể” và nói thêm: “Các lực lượng này sẽ được hưởng lợi thế phòng thủ chiến lược do khoảng cách về địa lý mang lại… nhưng họ cần thêm thời gian để triển khai quân lính đến chiến trường, dù là chiến cuộc ở Đài Loan hay Biển Đông”.
Trong đoạn trích từ cuốn tự truyện sắp ra mắt, Giáo hoàng Francis tiết lộ ông từng là mục tiêu của một vụ đánh bom liều chết trong chuyến thăm Iraq vào tháng 3/2021. Thông tin này được Giáo hoàng công bố hôm 18/12 và được hãng tin Reuters dẫn lại vào ngày 19/12.
Giáo hoàng Francis cho biết khi ông hạ cánh xuống Baghdad, thủ đô Iraq, cảnh sát đã thông báo với ông rằng hai kẻ đánh bom liều chết đã lên kế hoạch tấn công một trong những sự kiện có sự hiện diện của ông.
Ông viết trong tự truyện: “Một người phụ nữ mang theo thuốc nổ… đang trên đường đến Mosul để tự kích nổ trong chuyến thăm của giáo hoàng. Và một chiếc xe tải cũng đã phóng với tốc độ tối đa với cùng mục đích.”
Vatican được tình báo Anh cảnh báo về âm mưu ám sát này từ trước. Giáo hoàng kể lại, vào ngày hôm sau, ông đã hỏi một quan chức an ninh về số phận của những kẻ đánh bom. Người này chỉ trả lời ngắn gọn: “Chúng không còn nữa. Cảnh sát Iraq đã chặn lại và cho nổ tung chúng.”
Thành phố Mosul là một điểm đến quan trọng trong chuyến thăm Iraq của Giáo hoàng Francis. Đây là thành phố lớn thứ hai của Iraq và từng là thành trì của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) từ năm 2014 đến 2017. Mosul đã bị tàn phá nặng nề trong thời gian bị IS chiếm đóng.
Tại Mosul, Giáo hoàng đã đến thăm đống đổ nát của 4 nhà thờ bị phá hủy và đưa ra lời kêu gọi hòa bình, hàn gắn vết thương chiến tranh.
Chuyến thăm Iraq năm 2021 là chuyến đi đầu tiên của một giáo hoàng đến quốc gia này và được đánh giá là chuyến đi nguy hiểm nhất trong 11 năm Giáo hoàng Francis đảm nhiệm vị trí đứng đầu Vatican.
Trong chuyến đi, các biện pháp an ninh được triển khai rất chặt chẽ nhưng Vatican cung cấp rất ít thông tin chi tiết. Chính phủ Iraq đã huy động hàng ngàn nhân viên an ninh để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho Giáo hoàng.
Dù đối mặt với nguy hiểm, Giáo hoàng Francis vẫn quyết tâm thực hiện chuyến thăm nhằm gửi đi thông điệp về hòa bình và đoàn kết tôn giáo. Hành động này của ông được cộng đồng quốc tế đánh giá cao vì ý nghĩa biểu tượng và tinh thần dũng cảm.
Câu chuyện về hai “danh sách Việt Nam” trên Facebook
Hồi tháng 11, mạng xã hội Việt Nam bùng nổ với câu chuyện về việc ông Lại Đắc Tuấn, một thành viên của lực lượng an ninh Việt Nam và là trợ lý của Chủ tịch nước Lương Cường, bị tòa án Chile buộc tội tấn công tình dục một nhân viên khách sạn trong chuyến thăm Chile của ông Chủ tịch, câu chuyện này hoàn toàn bị các phương tiện truyền thông trong nước do nhà nước kiểm soát “làm ngơ”. Tuấn được lệnh phải rời khỏi Chile ngay lập tức và bị cấm nhập cảnh vào quốc gia Nam Mỹ này trong hai năm. Tuy nhiên, hầu hết người Việt chuyển qua mạng xã hội để tìm tin tức. Ngoài ra, các kênh như VOA, RFA và BBC, bị Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) coi là kênh thù địch và bị chặn ở Việt Nam, đã đưa tin này.
Ông Đặng Đình Mạnh, luật sư nhân quyền Việt Nam đã đăng lại câu chuyện trên trang Facebook của mình, thu hút hơn 12.000 lượt thích trong hai ngày; ông Đặng cho biết, không lâu sau đó, Bộ Công an Việt Nam đã ra lệnh cho Facebook ẩn bài đăng, được cho là “theo yêu cầu của luật pháp địa phương”. Ông Đặng viết trên Facebook rằng, ông không ngạc nhiên trước hành động nhanh chóng của công ty công nghệ khổng lồ này, xét đến sự việc xảy ra thường xuyên như thế nào.
Là nguyên thủ quốc gia, một trong “tứ trụ” quyền lực của đất nước, ông Lương Cường chắc hẳn nằm trong danh sách những nhân vật Việt Nam bất khả xâm phạm của Facebook. Meta được cho là đã thông qua một danh sách nội bộ gồm những nhân vật chính trị miễn nhiễm với chỉ trích trên nền tảng này, nơi có hơn 86 triệu người, tức gần 87% dân số Việt Nam, là người sử dụng tích cực. Vì ông Lại [Đắc Tuấn] là người hộ tống chủ tịch nước, nên ông được bảo vệ bởi sự bảo vệ từ trên xuống. Ngoài ra, với tư cách là một luật sư nổi tiếng, từng tham gia [bào chữa] các vụ vi phạm nhân quyền, ông Đặng [Đình Mạnh] hẳn phải nằm trong danh sách theo dõi của nhiều cơ quan nhà nước, gồm cả Bộ Công an đầy quyền hành, nơi đã ra lệnh bắt giữ ít nhất 330 nhà hoạt động trong khoảng thời gian từ năm 2018 đến năm 2023. Tóm lại, thông đồng với Đảng CSVN, Meta đã giấu danh sách những nhân vật bất khả xâm phạm trong khi khiến các nhà hoạt động và những người không phải là nhà hoạt động khó có thể cất lên tiếng nói.
Những người bảo vệ nhân quyền và các chuyên gia được phỏng vấn cho bài viết này cho biết, hoạt động của họ trên Facebook, nền tảng truyền thông xã hội phổ biến nhất ở Việt Nam, nơi người dùng Việt Nam thường tìm đến để biết tin tức chính trị. Một số luật đã được ban hành trong vài năm qua, tiếp tục hạn chế và đàn áp những không gian hiếm hoi mà người Việt có để giải quyết khiếu nại, lên tiếng chỉ trích, tranh luận về chính sách của nhà nước và thậm chí là huy động biểu tình.
Ngày 9 tháng 11, chính phủ thông qua Nghị định số 147/2024 về quản lý, cung cấp và sử dụng internet và các hoạt động trên mạng. Nghị định này, có hiệu lực từ ngày 25 tháng 12 năm 2024, ngoài Luật An ninh mạng năm 2018 và Nghị định về Tin giả năm 2020, áp đặt thêm các hạn chế đối với các nền tảng truyền thông xã hội. Xóa nội dung, ẩn nội dung chỉ trích và dung túng cho dư luận viên mạng tấn công những người bảo vệ nhân quyền là một trong những chiến thuật mà các gã khổng lồ truyền thông xã hội không có hành động chống lại ở thị trường tỷ đô la của quốc gia do đảng Cộng sản cai trị, hiện là thành viên của Hội đồng Nhân quyền.
Mạng xã hội – một bước ngoặt ở quốc gia độc đảng
Sau khi Facebook có mặt ở Việt Nam năm 2009, nền tảng mạng xã hội này nhanh chóng trở thành phương tiện cho các phong trào xã hội tại quốc gia mà quyền tự do ngôn luận bị đảng Cộng sản Việt Nam hạn chế. Gần hai thập niên sau, Facebook đã tuân theo và thông đồng với nền kinh tế Internet đang phát triển nhanh chóng, vốn cũng là một trong những nhà tù tồi tệ nhất thế giới đối với các nhà báo. Các gã khổng lồ truyền thông xã hội hưởng lợi từ việc đánh đổi quyền tự do ngôn luận. Báo cáo năm 2024 của tổ chức phi chính phủ Freedom House có trụ sở tại Washington, mô tả Việt Nam là nước “không tự do” về quyền tự do internet.
Ngày 26 tháng 11, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu trước Quốc hội rằng, 23.500 trang web và tài khoản mạng xã hội đã bị chặn truy cập do vi phạm pháp luật.
Báo cáo năm 2024 “Các công ty công nghệ nước ngoài ở Việt Nam” của Legal Initiatives for Vietnam, một tổ chức phi chính phủ ủng hộ dân chủ tại Việt Nam có trụ sở ở Đài Bắc, liệt kê các luật chính nhằm hạn chế và đàn áp Internet, bao gồm Luật Viễn thông năm 2024. Ba cơ quan nhà nước gửi yêu cầu tới Meta và Google về việc hạn chế và/ hoặc xóa nội dung, báo cáo cho biết, gồm Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, và Bộ Quốc phòng, trong đó các gã khổng lồ công nghệ đã chấp nhận yêu cầu [của nhà nước Việt Nam] kể từ năm 2017.
Tỷ lệ tuân thủ đặc biệt cao. Chỉ riêng trong quý I năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông báo cáo rằng, Facebook tuân thủ 91% với 1096 bài đăng có nội dung phản cảm đã bị xóa và 91% từ Google, nơi đã xóa 1052 video vi phạm.
Nghị định mới yêu cầu tài khoản của người dùng phải được xác minh để đăng, bình luận và chia sẻ nội dung.
Phạm Thanh Nghiên, một người bảo vệ nhân quyền đã bị bắt giam bốn năm với cáo buộc thực hiện và phát tán, tuyên truyền chống nhà nước vì viết về vi phạm nhân quyền, cho biết, cô đã quá quen với việc các bài đăng trên Facebook của mình bị xóa một cách bí ẩn đến nỗi cô không thèm báo cáo chúng.
Cô Phạm nói: “Khi xóa bài đăng, Facebook thường viện lý do ‘vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng’, thậm chí tùy tiện xóa hoặc ‘vô hiệu hóa’ bài đăng mà không cần thông báo. Nhưng tôi biết đó không phải là lý do thực sự. Facebook thật ra đang hỗ trợ và tiếp tay cho Hà Nội thực hiện các chính sách kiểm duyệt thông tin và hạn chế quyền tự do ngôn luận“.
“Đã có vài lần tôi kháng cáo các hành động của Facebook, nhưng tất cả đều vô ích“.
Số lượng bài đăng chống nhà nước bị xóa ngày càng tăng. Những nhà hoạt động nổi tiếng khác như Nguyễn Chí Tuyến và Nguyễn Minh Sơn đã bị bỏ tù vì đăng các tài liệu bị coi là “phỉ báng lãnh đạo Cộng sản”. Hồi tháng 1 và tháng 2 [năm nay], cảnh sát thẩm vấn Trần Mai Sơn và Ngô Thị Oanh Phương, hai người dùng mạng xã hội thường chia sẻ các bài đăng chỉ trích mô hình kinh doanh của VinGroup và các hành vi vi phạm nhân quyền của công ty này, khiến Sơn phải xin tị nạn ở nước ngoài.
Trước khi bị bắt, Bùi Tuấn Lâm, một người bán mì ở Đà Nẵng, đã chia sẻ một loạt video châm biếm các sự kiện chính trị trong nhiều năm, một số video này trước đây đã khiến anh gặp rắc rối. Năm 2021, ngay sau khi một bộ trưởng cấp cao, hiện là tổng bí thư đảng, bị ghi hình, đang ăn tại một nhà hàng xa hoa trị giá 2.000 đô la Mỹ ở London của đầu bếp nổi tiếng người Thổ Nhĩ Kỳ Nusret Gokce, được gọi là “Salt Bae”, ông Bùi đã tự ghi hình mình bắt chước động tác nấu ăn mang tính biểu tượng của đầu bếp này. Điều đó khiến cảnh sát triệu tập và thẩm vấn Bùi, cuối cùng ông bị buộc tội “tuyên truyền chống nhà nước”, một tội danh phổ biến được sử dụng đối với các tù nhân lương tâm.
Tất cả đều bị giám sát
Trước đây, chỉ những người bất đồng chính kiến hoặc những người trong danh sách đen mới bị theo dõi. Bây giờ bất kỳ ai cũng có thể bị giám sát.
Chu Ngọc Quang Vinh, học sinh trường chuyên PTTH Nguyễn Tất Thành, tỉnh Yên Bái, đã trở thành cái tên quen thuộc trong những tháng gần đây khi giành giải thưởng hàng tháng ở chương trình Đường lên đỉnh Olympia, một chương trình thi đua, đố vui giáo dục, dành cho học sinh trung học Việt Nam diễn ra trong hơn hai thập niên. Người chiến thắng cuộc thi hàng năm trong một chương trình truyền hình có thể giành được học bổng du học ở Úc.
Ngày 1 tháng 9, một ngày trước ngày Quốc khánh, cậu học sinh 17 tuổi này đã đăng trong nhóm Facebook, nơi chỉ có 16 người bạn trên mạng có thể đọc được, nói rằng cậu tham gia chương trình đố vui phổ biến này để rời khỏi đất nước, sống ở nước ngoài. Một ngày sau, cậu bị triệu tập đến đồn cảnh sát tỉnh Yên Bái, được cho là đã bị thẩm vấn về một bài đăng “không phù hợp”, chỉ trích Đảng Cộng sản. Bài đăng của Vinh đã thu hút sự chú ý lớn của giới truyền thông, đặc biệt là những lời lẽ kích động thù địch trên mạng, công kích lòng vô ơn của cậu đối với đảng và sự thiếu hiểu biết về các giá trị truyền thống.
Các trang và nhóm Facebook do các trí thức và các nhà hoạt động tạo ra, cung cấp các câu chuyện khác nhau về lịch sử và tin tức, thay vì câu chuyện do chính phủ đưa ra trong sách giáo khoa và các phương tiện truyền thông chính thống, cũng đã biến mất. Ví dụ trang Nhật ký yêu nước, đã không còn tồn tại. Người quản trị trang này đã nhận bản án tám năm tù vì “làm, lưu trữ, phát tán hoặc phổ biến thông tin, tài liệu, bài viết có nội dung, xuyên tạc và phỉ báng chính quyền nhân dân“.
Tháng 10 năm 2023, Lê Trung Khoa, tổng biên tập trang tin tức tiếng Việt, Thoibao.de có trụ sở tại Berlin đã bị nhắm mục tiêu bằng phần mềm gián điệp Predator thông qua nền tảng mạng xã hội X, trước đây là Twitter. Trang web của ông đã bị chặn, các trang Facebook và YouTube của ông thường xuyên bị tin tặc nhắm tới.
Luật sư Nguyễn Văn Đài bị cầm tù năm 2015 và 2018 và sống lưu vong ở Đức từ năm 2018, đã bị xóa hoặc chặn nhiều tài khoản Facebook và Youtube của mình. Năm 2022, trang fanpage Facebook mới lập của ông, với hơn 500.000 người theo dõi và kênh YouTube của ông được lập năm 2023 với 300.000 người đăng ký, cũng đã bị các nền tảng tương ứng xóa ngay lập tức.
Ông nói: “Từ tháng 6 năm 2023 đến nay, tôi đã tạo tám kênh YouTube mới, nhưng mỗi kênh chỉ tồn tại trong vài tuần trước khi bị Google xóa. Google đã hạn chế tôi sử dụng dịch vụ YouTube của họ”.
Tuy nhiên, khi những gã truyền thông xã hội khổng lồ bịt miệng các nhà hoạt động nhân quyền, họ lại cho phép các dư luận viên được nhà nước hậu thuẫn từ mọi tầng lớp xã hội nhắm vào những người bảo vệ nhân quyền, cả trong và ngoài nước.
Những người bảo vệ nhân quyền sống lưu vong vẫn phải đối mặt với những thách thức, được Facebook hỗ trợ và tiếp tay. Phạm Thanh Nghiên, hiện đang sống lưu vong ở Hoa Kỳ, cho biết, nơi cư trú ở Mỹ của cô không bảo vệ cô khỏi các cuộc tấn công của những chiến binh mạng, được gọi là dư luận viên. Cô Phạm nhớ lại rằng, cô đã bị tấn công hồi đầu năm 2012, khi lần đầu tiên cô tạo một tài khoản Facebook cá nhân sau khi được thả khỏi tù.
Cô nói: “Họ [những chiến binh mạng] đã gửi cho tôi những tin nhắn lăng mạ, xúc phạm và đe dọa bằng ngôn ngữ cực kỳ thô tục, bẩn thỉu và bạo lực. Thậm chí họ còn đe dọa sẽ giết tôi hoặc hãm hại gia đình tôi”.
“Tôi đã phải đối mặt với điều này trong 12 năm qua”, cô Phạm nói, ám chỉ lần lạm dụng gần đây nhất là vài ngày trước khi được phỏng vấn.
Hafizh Nabiyyin, Trưởng Văn phòng Tự do Ngôn luận của Mạng lưới Tự do Diễn đạt Đông Nam Á (SAFEnet), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Denpasar, Indonesia, hoạt động về các vấn đề liên quan đến quyền kỹ thuật số, cho biết, cần phải gây thêm áp lực quốc tế lên Facebook để tăng tính minh bạch trong mối quan hệ với chính phủ các nước chủ nhà, nhằm bảo vệ quyền tự do biểu đạt.
Nabiyyin nói: “Một số hoạt động tuyên truyền được mạng xã hội tạo điều kiện nhằm mục đích giành được sự ủng hộ của công chúng đối với các chính sách gây tranh cãi của nhà nước. Ngoài ra, Meta nên chủ động và thường xuyên giám sát nền tảng của mình để phát hiện, xác định và hành động chống lại hoạt động tuyên truyền do lực lượng dự luận viên trên mạng cầm đầu. Điều này có thể thực hiện được bằng cách phát hiện hashtag, chú thích, hồ sơ ảnh do AI tạo ra, hành vi không chân thực, v.v… Họ [Meta] nên có đủ công nghệ để phát hiện điều này”.
Giá nhà và tiền thuê nhà đang tăng nhanh hơn thu nhập ở các thành phố lớn tại châu Âu và nhiều nơi khác. ‘Giá ở Ireland tăng một cách thật điên rồ.’
DUBLIN—Khi cha mẹ Mikey Cullen mới ngoài 20 tuổi, họ đã kiếm đủ tiền với tư cách là công nhân viên chức nhà nước để mua một căn nhà trong thành phố. Ngày nay, Cullen là một giáo viên trung học 27 tuổi sống với mẹ.
Cullen đã chia sẻ một ngôi nhà với chín người bạn cùng phòng, nhưng anh đã chuyển về nhà khi nhận ra rằng anh không đủ khả năng mua nhà riêng ngay cả ở những khu vực rẻ hơn của Dublin. Anh cho biết, việc thuê một căn hộ một phòng ngủ sẽ tiêu tốn phần lớn tiền lương của anh, và việc mua một thứ gì đó là không thể vì giá nhà trung bình gấp tám lần mức lương hàng năm của anh.
Nhiều người Ireland cùng thế hệ với ông cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Năm mươi chín phần trăm người Ireland trưởng thành từ 20 đến 34 tuổi sống với cha mẹ vào năm 2022, tăng từ mức 38% của một thập kỷ trước đó—mức tăng lớn nhất trong số các nước châu Âu lớn, theo báo cáo do chính phủ Ireland ủy quyền.Cullen cho biết: “Giá cả ở Ireland tăng điên rồ. Việc sở hữu một ngôi nhà là điều không khả thi”.
Giáo viên trung học Mikey Cullen ở Dublin đã chuyển về phòng ngủ thời thơ ấu của mình vì anh không đủ khả năng mua một nơi ở riêng.
Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, trong 50 năm tính đến năm 2021, các quốc gia có giá nhà tăng mạnh nhất trên thế giới là New Zealand, Vương quốc Anh, Canada, Úc và Ireland.
Tại Vancouver, British Columbia, giá nhà trung bình là 1,1 triệu đô la gấp 17 lần thu nhập hộ gia đình trung bình tính đến mùa xuân năm nay, tăng từ 10 lần vào đầu những năm 2000.
Tại Vancouver, British Columbia, giá nhà trung bình tính đến mùa xuân năm nay cao gấp 17 lần thu nhập hộ gia đình trung bình, tăng từ mức 10 lần vào đầu những năm 2000.
Tại Sydney, Úc, nơi chi phí xây dựng tăng cao khiến các nhà phát triển phải tạm dừng nhiều dự án, giá nhà đã tăng từ 9 lần thu nhập trung bình vào năm 2019 lên 12 lần vào đầu năm 2024.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, giá nhà trên toàn cầu đã điều chỉnh theo lạm phát tăng 32% trong thập kỷ tính đến năm 2021.
Các chính trị gia ở Canada, Anh, Úc, Đức và Hàn Quốc đang cố gắng thúc đẩy xây dựng bằng cách nới lỏng các quy định, bao gồm cả việc mở đất chưa phát triển để xây dựng. Tuy nhiên, các chính phủ quốc gia bị cản trở bởi các quy định của tiểu bang và địa phương có lợi cho chủ nhà hiện tại hơn là người thuê nhà, Hughes và Hilber cho biết.
Ở nhiều nơi trên thế giới, tình trạng thiếu nhà ở đang tạo ra sự chia rẽ giữa các thế hệ. Những người sở hữu nhà lâu năm vẫn ở lại nhà của họ khi giá trị nhà tăng lên. Những người lao động trẻ tuổi dành phần lớn tiền lương của họ để thuê nhà hoặc sống trong phòng ngủ thời thơ ấu của họ.
Bản phân tích được Govini công bố ngày 3 tháng 12 cho thấy hơn 20.000 bộ phận riêng lẻ được Lầu Năm Góc và lực lượng bảo vệ bờ biển Hoa Kỳ sử dụng nằm trong lệnh cấm do Bộ thương mại Trung Quốc công bố vào đầu tháng này.
Tác động của lệnh cấm các khoáng sản quan trọng như antimon, gali và germani – được sử dụng trong mọi thứ, từ đạn và dây cáp, đến vũ khí hạt nhân, kính nhìn ban đêm và thậm chí cả pin EV – áp lực sẽ xảy đến trên tất cả các nhánh của quân đội.
Theo phân tích, đã có tới 6.335 bộ phận vũ khí cần antimon, 11.351 bộ phận cần gali, trong khi 12.777 bộ phận cần germani.
Báo cáo cho biết: “Mặc dù Hoa Kỳ đã có tính đến các kho dự trữ, việc đảm bảo tính sẵn sàng và duy trì cho các cơ phận làm từ các khoáng sản này trong thời gian lâu dài sẽ đòi hỏi con số chính xác”.
“Điều bắt buộc là [Bộ Quốc phòng] phải có khả năng lập bản đồ cung ứng và dự đoán nhu cầu liên quan đến các hệ thống vũ khí cụ thể… để giảm thiểu hiệu quả rủi ro do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu khoáng sản quan trọng gây ra.”
Báo cáo cho biết có 12.486 chuỗi cung ứng cho việc sản xuất các hệ thống vũ khí đòi hỏi phải sử dụng antimon, gali và/hoặc germani, trong số đó có tời 87 phần trăm mạng lưới tức là 10.829 cơ sở cung cấp thuộc về các nhà cung cấp Trung Cộng tại một thời điểm nào đó.
Theo phân tích, tỷ lệ các nhà cung cấp Trung Quốc là 2.427/2.768 của chuỗi cung ứng antimon, trong khi đối với gali, con số này là 4.733/5.583 và germani là 3.669/4.135.
Trung Quốc kiểm soát 98,8 phần trăm sản lượng gali tinh chế của thế giới và chịu trách nhiệm sản xuất 59,2 phần trăm sản lượng germani tinh chế. Ảnh: Reuters
Hải quân Hoa Kỳ có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất, với các tàu khu trục lớp Arleigh Burke, tàu tấn công đổ bộ lớp America và tàu sân bay lớp Nimitz, tất cả đều phụ thuộc vào khoáng sản này cho các hệ thống vũ khí của mình.
Người phát ngôn Nhà Trắng cho biết Hoa Kỳ đang đánh giá động thái mới nhất của Trung Quốc và sẽ thực hiện “các bước cần thiết” để đáp trả, theo Reuters.
Người phát ngôn cho biết: “Những biện pháp kiểm soát mới này chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường nỗ lực của chúng tôi với các quốc gia khác để giảm thiểu rủi ro và đa dạng hóa các chuỗi cung ứng quan trọng khỏi Trung Quốc”.
Luôn nhớ rằng không ai trên đời này là không có vấn đề. Con không phải là người duy nhất gặp khó khăn.
Thử thách là một phần của cuộc sống. Chỉ có người đã chết mới không còn đối mặt với bất kỳ thử thách nào.
Không có vấn đề nào là không thể giải quyết. Mọi nỗi đau con đang trải qua đều có cách tháo gỡ.
Cách con hình dung chính mình trong tâm trí có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc của con. Hãy nhìn nhận bản thân là một người giá trị và xinh đẹp. Đừng tự ti hay hạ thấp chính mình.
Đừng bận tâm những gì người khác nói về con. Có những người thích làm người khác buồn chỉ vì họ là những kẻ bi quan, cay nghiệt.
Kết bạn với những người mang lại niềm vui, tích cực. Tránh xa những ai hay cười nhạo con hoặc đem khó khăn của con ra giễu cợt.
Trong thời gian rảnh, hãy giữ cho bản thân bận rộn với sở thích yêu thích, như đọc sách, học tập, v.v.
Đừng để ai uy hiếp con bằng tiền bạc hay vật chất. Người nghèo hôm nay có thể giàu ngày mai, vì cuộc sống luôn thay đổi.
Dù con đang trải qua điều gì, đừng bao giờ bỏ cuộc. Còn sống là còn hy vọng. Hãy thử thêm một lần nữa.
Hãy siêng năng cầu nguyện. Đừng ngừng ngại cầu nguyện, vì lời cầu nguyện có thể là chất xúc tác đẩy nhanh sự may mắn đến với con.
Hãy can đảm theo đuổi điều con muốn. Cuộc sống luôn chứa đựng rủi ro. Nếu con không dám mạo hiểm, con sẽ không bao giờ đạt được ước mơ.
Các nhà khoa học Nhật Bản đã phát hiện ra nguồn vật liệu đất hiếm trị giá 26.290.780.000 đô la có thể hỗ trợ nền kinh tế nước này trong thập kỷ tới.
Một cuộc khảo sát của Đại học Tokyo và Quỹ Nippon đã tìm thấy mỏ khoáng sản giàu có này dưới đáy biển của đảo Minami-Torishima.
Quỹ Nippon và Đại học Tokyo cho biết hôm thứ sáu rằng có hơn 200 triệu tấn khối mangan giàu kim loại hiếm tồn tại dưới đáy biển gần Minamitorishima, một hòn đảo xa xôi của Tokyo.
Giáo sư Yasuhiro Kato của Khoa Sau đại học thuộc Đại học Tokyo (giữa bên phải) và Yohei Sasakawa, Chủ tịch Nippon Foundation (bên trái), đang cầm các nốt mangan, một nguồn tài nguyên dưới đáy biển được tìm thấy ở vùng nước xung quanh Minamitorishima, Tokyo, vào thứ sáu. |ảnh của Jiji
Tổ chức phi lợi nhuận và trường đại học quốc gia đã phát hiện ra một lượng lớn khoáng sản dưới đáy biển có chứa nhiều kim loại hiếm như coban và niken – cả hai đều cần thiết cho pin lithium-ion – trong một cuộc khảo sát bao phủ một khu vực ở độ sâu khoảng 5.000 mét trong vùng đặc quyền kinh tế của đất nước ngoài khơi đảo Thái Bình Dương.
Chủ tịch của công ty, Yohei Sasakawa, đã tìm thấy kim loại đất hiếm trong quá trình khảo sát đáy biển đảo Minami-Torishima từ ngày 24 tháng 4 đến ngày 9 tháng 6 năm 2024.Khoáng chất này có trong 230 triệu tấn quặng mangan dưới dạng các nốt sần có kích thước bằng nắm tay. Phân tích cho thấy các mỏ này chứa khoảng 610.000 tấn coban.
Nhóm nghiên cứu do Yasuhiro Kato, một giáo sư tại trường đại học, dẫn đầu ước tính rằng có 234 triệu tấn các nốt như vậy trong khu vực khảo sát rộng 100 km2 và lượng niken trong đó đủ để hỗ trợ nhu cầu tiêu thụ của Nhật Bản trong 75 năm, trong khi lượng coban đủ dùng trong khoảng 11 năm.
Khối lượng này được cho là đủ để sản xuất cho thương mại, bao gồm cả chi phí khai thác và tinh chế. Nhóm nghiên cứu có kế hoạch bắt đầu khai thác 2.500 tấn tài nguyên khoáng sản mỗi ngày trong một dự án thử nghiệm vào cuối tháng 3 năm 2026.
Các nốt mangan, một nguồn tài nguyên dưới đáy biển được tìm thấy ở vùng biển xung quanh Minamitorishima, Tokyo, vào thứ sáu | ảnh của Jiji
Các nốt hình cầu, có đường kính lên đến hàng chục cm, phát triển khi oxit sắt và mangan hòa tan trong nước biển kết tủa xung quanh nhân của chúng, giống như đá và răng cá mập. Các nốt này cũng chứa kim loại đồng.
Đây là tin tốt cho kỹ nghệ xe điện và điện tử của Nhật đang chịu lệ thuộc vào các kim loại xuất xứ từ quặng đất hiếm vốn phải nhập cảng từ Trung Cộng.
Các nguyên tố đất hiếm là một nhóm gồm 17 loại khoáng chất, mặc dù có nhiều nhưng rất khó khai thác và xử lý. Trung Cộng đang làm chủ kỹ thuật tối ưu trích xuất kim loại từ quặng đất hiếm. Họ sử dụng chúng như đòn phản công trong cuộc chiến thương mại với Tây Phương và Nhật Bản.
Kim loại hiếm không phải là mặt hàng duy nhất trong danh sách mục tiêu chiến lược bị hạn chế xuất cảng, danh sách này ngày càng dài của Bắc Kinh; Bộ Thương mại Trung cộng cũng đã yêu cầu các nhà nhập khẩu quặng sắt, quặng đồng cô đặc và phân kali phải báo cáo các đơn đặt hàng của họ.
Vào tháng 7, Trung Quốc đã áp đặt lệnh hạn chế xuất khẩu đối với hai loại khoáng sản đất hiếm—gallium và germanium—rất quan trọng đối với sản xuất chất bán dẫn. Quyết định này được coi là đòn phản công đối với các biện pháp kiểm soát của Washington đối với việc Trung Quốc tiếp cận chip máy tính cao cấp.
Một cuộc chiến thương mại tiềm tàng với Hoa Kỳ có thể làm trầm trọng thêm vấn đề giảm phát của Trung Quốc. Ảnh: Kevin Frayer/Getty Images.
Quốc gia phát minh ra giấy hiện đang sản xuất quá nhiều giấy.
Vì vậy, Shandong Chenming Paper, một trong những nhà sản xuất giấy lớn nhất Trung Quốc, đã làm những gì mà bất kỳ công ty nào phải đối mặt với tình trạng dư thừa công suất sẽ làm: Giảm giá để giải phóng thêm nguồn cung trong khi cố gắng vượt qua cơn bão.
Hậu quả là sự lỗ lã của công ty tăng lên. Tháng trước, công ty cho biết họ đã bị tích lũy khoảng 250 triệu đô la tiền nợ quá hạn. Các chủ nợ đã kiện và một số tài khoản ngân hàng của nhà sản xuất đã bị đóng băng, công ty cho biết.
Những rắc rối của nhà sản xuất giấy này chỉ là dấu hiệu mới nhất cho thấy sự tàn phá do giá cả giảm ở Trung Quốc gây ra, khi các nhà máy phải vật lộn để ứng phó với tình trạng dư thừa công suất và nhu cầu yếu.
Các công ty sản xuất giấy khác vẫn tiếp tục sản xuất nhiều hơn. Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, sản lượng giấy và bìa các tông của Trung Quốc tính đến tháng 10 năm nay tăng khoảng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá các sản phẩm giấy rời khỏi các nhà máy Trung Quốc đã giảm theo từng năm kể từ tháng 10 năm 2022.
Các ngành công nghiệp khác cũng đi theo một mô hình tương tự. William Li , giám đốc điều hành của công ty xe điện Trung Quốc NIO, đã nói trong một cuộc gọi với các nhà phân tích vào tháng 9 rằng các nhà sản xuất xe động cơ đốt trong tại Trung Quốc đã bước vào một “chu kỳ không bền vững hoặc một chu kỳ luẩn quẩn” của việc cắt giảm giá, làm tổn hại đến lợi nhuận. Sản xuất xe tại Trung Quốc tiếp tục tăng .
Tuần này, các nhà lãnh đạo Trung Cộng đã cam kết sẽ làm nhiều hơn nữa để kích thích nền kinh tế, bao gồm cắt giảm lãi suất và tăng cường việc bảo đảm tín dụng vay nợ của chính phủ. Nhưng áp lực đang gia tăng đối với Bắc Kinh để thực hiện hành động mạnh mẽ hơn nữa nhằm ngăn chặn vòng xoáy giảm phát dai dắng, có khả năng đưa Trung Quốc vào suy thoái dài hạn.
Giá hàng hóa xuất xưởng từ các nhà máy Trung Quốc đã giảm trong 26 tháng liên tiếp, giảm 2,5% vào tháng 11 so với cùng kỳ năm trước và không có dấu hiệu nào cho thấy chúng sẽ sớm tăng trở lại. Chỉ số giảm phát tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc, thước đo về mức độ giảm giá trên toàn nền kinh tế, đã ở mức âm trong sáu quý liên tiếp, đây là khoảng thời gian dài nhất kể từ cuối những năm 1990.
Mặc dù có những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang lấy lại đà tăng trưởng, giá cả cho đến nay vẫn ở mức thấp. Ảnh: Hector Retamal/Agence France-Presse/Getty Images, buổi trình diễn thời trang mới.
Một cuộc chiến thương mại mới tiềm tàng với Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể làm vấn đề trở nên tồi tệ hơn, bằng cách khiến Trung Quốc khó có thể chuyển giao sản xuất từ các nhà máy dư thừa công xuất sang Hoa Kỳ, khiến cho nước này phải gánh thêm nhiều hàng hóa vốn không thể tiêu thụ trong nước của Trung Cộng.
Nỗi lo sợ là tình trạng giảm phát đang ăn sâu vào tâm trí của người dân Trung Cộng. Khi giá cả giảm làm giảm lợi nhuận, các công ty có thể hoãn đầu tư hoặc sa thải nhân viên, khiến nhiều người cắt giảm chi tiêu. Những người khác có thể trì hoãn việc mua hàng vì họ nghĩ giá cả sẽ giảm nhiều hơn nữa.
“Nó trở thành một vòng luẩn quẩn”, Penelope Prime, giám đốc sáng lập Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc, một nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Atlanta, cho biết.
Chỉ số giá tiêu dùng của Trung Quốc vẫn cao hơn mức 0, nhưng chỉ tăng nhẹ 0,2% trong tháng 11 so với cùng kỳ năm ngoái, so với mức tăng 2,7% tại Hoa Kỳ. Tỷ lệ này của Trung Quốc thấp hơn nhiều so với mức khoảng 2% mà hầu hết các ngân hàng trung ương coi là lành mạnh cho nền kinh tế của họ.
Tuần này, Bộ Chính trị Trung Quốc gồm 24 thành viên cho biết họ sẽ thực hiện chính sách tài khóa chủ động hơn và áp dụng chính sách tiền tệ “nới lỏng nhẹ” vào năm tới – lần đầu tiên đưa ra ngôn ngữ như vậy kể từ cuộc khủng hoảng tài chánh thế giới năm 2008. Các nhà lãnh đạo cũng cam kết thúc đẩy nhu cầu trong nước và ổn định thị trường nhà ở, điều mà một số nhà kinh tế cho rằng là điều cần thiết để tái phát sự tăng giá.
Một số nhà kinh tế dự đoán giá sản xuất sẽ tiếp tục ở mức âm ít nhất là cho đến hết năm 2025, trong khi Nomura dự đoán chỉ số giá sản xuất của Trung Quốc sẽ giảm 1,2%, trong khi Macquarie ước tính mức giảm 1% vào năm 2025. Bank of America và Goldman Sachs dự báo ngược lại, giá sản xuất sẽ ổn định vào năm 2025.
Vấn đề là một khi dân chúng kỳ vọng về mức giá thấp hơn đã trở nên bản tánh cố hữu, thì rất khó để đảo ngược lại.Nhật Bản đã nhận ra điều đó một cách khó khăn vào những năm 1990 khi bong bóng bất động sản và thị trường chứng khoán vỡ khiến người tiêu dùng và doanh nghiệp tập trung vào việc trả nợ thay vì chi tiêu hoặc đầu tư, mặc dù các nhà hoạch định chính sách đã cắt giảm lãi suất xuống gần bằng không. Điều đó dẫn đến khoảng ba thập kỷ tăng trưởng yếu và giảm phát dai dẳng.
Nạn “Nhân khẩu học già hóa” cộng thêm vào một yếu tố bất lợi, càng không giúp ích được gì.
Giá hàng hóa xuất xưởng từ các nhà máy Trung Quốc đã giảm liên tục trong 26 tháng qua. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg News
Trong những giai đoạn giảm phát trước đây, Trung Quốc đã có hành động quyết liệt hơn. Sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990, khi giá sản xuất giảm trong 31 tháng liên tiếp, Trung Quốc đã tiến hành một quá trình đau đớn để kiểm soát tình trạng dư thừa công suất. Dưới thời Thủ tướng Chu Dung Cơ , nhiều doanh nghiệp nhà nước đã đóng cửa hoặc thu hẹp quy mô, dẫn đến tình trạng sa thải hàng loạt.
Giá tại nhà máy cũng giảm trong khoảng bốn năm liên tiếp từ năm 2012 đến năm 2016, một lần nữa, nó đã xảy ra vì tình trạng sản xuất quá mức các sản phẩm như lốp xe và tấm pin mặt trời . Các nhà lãnh đạo Trung Quốc lúc đó đã phải quyết định đóng cửa các nhà máy sản xuất thép và các nhà máy khác không cần thiết.
Một điểm khác biệt quan trọng hiện nay là nền kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng với tốc độ chậm hơn các giai đoạn trước đây. GDP của nước này tăng trưởng với tốc độ hàng năm khoảng 7% vào những năm 2015 và 2016. Trong quý 3 năm nay, nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng chỉ có 4,6% so với cùng kỳ năm trước và nhiều nhà kinh tế cho rằng tăng trưởng sẽ chậm hơn vào năm tới.
Là một phần của Lễ trao giải Du lịch Wanderlust Reader thường niên lần thứ 23, tạp chí du lịch độc lập có trụ sở tại Anh đã tiết lộ lựa chọn của độc giả cho những điểm đến đáng mong muốn nhất:
Úc
Canada
Nhật Bản
Mỹ
New Zealand
Costa Rica
Nam Phi
Brazil
Hàn Quốc
Peru
Thật thú vị, các quốc gia Đông Nam Á đã không lọt vào danh sách trong năm nay.
Nỗi dằn vặt hiện sinh này của văn sĩ đã xuất hiện nhiều lần trong văn hóa đại chúng, trong lời mở đầu của album ra mắt năm 2022 của nữ ca sĩ Taylor Swift, ở đó cô cảm nhận cuộc đời như một chuỗi những “đêm trường” [Midnights] và viết rằng: “Chúng ta vây hãm chính mình trong những chiếc lồng tự mình tạo ra, và ngay lúc này đây lại đang thầm nguyện xin mình sẽ không đưa ra bất cứ sai lầm nghiêm trọng nào làm đảo lộn cả cuộc đời.’
Nỗi buồn ấy cũng hiện hữu trong trong bài hát đã chiến thắng giải Oscar mà Billy Eilish viết cho phim Barbie, một ca khúc buồn và ám đảm với tiêu đề giống với câu hỏi được lặp đi lặp lại ở phần điệp khúc: “Tôi được sinh ra vì điều gì?” [What was I made for?]
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngay cả ánh sáng tương đối mờ khi chúng ta ngủ — tương đương với ánh sáng hành lang — cũng có thể có 
