HẠT BỤI ĐỜI CON – Dấu Chân | Ca đoàn Mông Triệu
TAY TRẮNG RA ĐI – Như Ý | Thánh Ca Lm Huy Hoàng
TAY TRẮNG RA ĐI – Như Ý | Thánh Ca Lm Huy Hoàng
Vài chuyện cảm động về cô Năm Phỉ
Đi phỏng vấn cô Kim Cương, được nghe nhiều về cô Năm Phỉ và được nhìn thấy bức ảnh thật đặc biệt này. Một tờ báo lớn của Pháp đưa một người phụ nữ Việt Nam nhỏ bé lên trang nhất trong một số báo năm năm 1931, ngay khi Việt Nam còn là thuộc địa của họ. Nay ghi lại vài dòng kẻo trôi mất cái cảm xúc hôm nay.
Người trong ảnh, đang đứng trên chiếc máy bay là cô Năm Phỉ (1908-1954) là người con thứ tư trong một gia đình có 11 người con. Thân phụ của cô tên Công, vốn là một kỹ sư, nhất định phải có đủ 10 người con mới thôi. Nên các con của ông lần lượt có tên để ghép với tên ông thành “Công Thành Danh Toại Phỉ Chí Nam Nhi Bia Truyền Tạc Để”. Hai Thành, Ba Danh, Tư Toại, tới cô là Năm Phỉ. Người thứ Bảy tuy là nữ, nhưng vẫn mang tên Nam. Đó chính là NSND Bảy Nam, về sau sẽ trở thành thân mẫu của cô Kim Cương.
Nhìn cách đặt tên của ông kỹ sư tên Công, ta biết ông là người nguyên tắc đến thế nào. Đời ông ghét nhất là con hát. Nên khi cô Năm Phỉ bày tỏ sự yêu thích dành cho cải lương, loại hình nghệ thuật hãy còn ở giai đoạn sơ khai, ông bắt cô chọn: một là bỏ hát, hai là ra khỏi nhà đừng bao giờ trở lại.
Cô bé mới mười mấy tuổi đầu chọn hát, bước chân vào con đường rày đây mai đó, ngủ trên ghe trong đình. Sau này, cha cô cấm tiệt người thân trong nhà nhắc đến cái tên Năm Phỉ trước mặt ông. Phải đến khi ông mất, cô mới được về nhà. Cô quỳ bên linh cữu, nói lời xin lỗi muộn màng.
Xin lỗi, nhưng… không hối hận. Vì số phận đã lựa chọn cô làm một ngôi sao, là nghệ sĩ tiền phong vĩ đại của cải lương. Ở Mỹ Tho có ông Hai Cu mê hát. Ông cho con trai là Hai Giỏi đi học hát cải lương để làm nghệ sĩ. Thấy con trai và cô Năm Phỉ hát cặp với nhau quá hợp, ông bán hết gia sản lập gánh hát. Hai nghệ sĩ yêu nhau từ trên sân khấu tới ngoài đời. Trong một đêm diễn, Hai Giỏi đột quỵ, chết trên sân khấu khi mới hơn 20 tuổi.
Góa bụa từ sớm, cô Năm Phỉ tiếp tục cuộc đời lang bạt qua các gánh hát cho tới khi tìm thấy bến đỗ nơi đoàn Phước Cương. Ông Phước Cương là dân tây học, sinh viên y khoa học tới năm hai thì bỏ vì tin nghệ thuật chữa được nhiều bệnh hơn y học. Ông mang Năm Phỉ và các nghệ sĩ sang dự Hội Chợ Thuộc Địa Paris 1931 tổ chức tại Bois de Vincennes, Paris, Pháp. Cô Năm Phỉ với vai diễn “Xử án Bàng Quý Phi” làm dân Pháp say mê. Cô nhận được bốn huy chương, được thưởng cả ngàn lượng vàng, được một hãng máy bay nhờ chụp hình (ngày nay ta gọi là… đại sứ thương hiệu) và tấm hình đó lên trang nhất của một tờ báo ảnh nổi tiếng. Cô Kim Cương nói: “cô Năm Phỉ hát tiếng Việt, tây không hiểu gì, nhưng vẫn… khóc như mưa”.
Nhiều bài báo thời đó kể cô Năm Phỉ diễn hay tới mức dù nhân vật đang bị xử trảm, nhiều khán giả vẫn thương và la lớn… xin tha cho cô.
Cô hát tiếng Việt thần sầu nhưng… không biết chữ Việt. Khi qua đời ở tuổi 48, cô vẫn là một người mù chữ. Nhưng chỉ cần người ta đọc tuồng một lần, cô liền ghi nhớ. Và cánh gà sân khấu giống như một cánh cổng thần kỳ giữa hai thế giới. Bước sang cánh cổng ấy, Năm Phỉ biến mất, chỉ còn lại nhân vật. Cô Kim Cương kể: “Má Năm làm công chúa ra công chúa, tướng cướp ra tướng cướp, thục nữ ra thục nữ mà điếm đàng ra điếm đàng”. Sau này, khi hỏi NSND Bảy Nam, mẹ của Kim Cương, ai là thần tượng trong đời làm nghệ thuật của bà, bà đáp ngay: “Năm Phỉ”.
Từ Paris về, ít lâu sau, cô Năm Phỉ và ông Phước Cương chia tay nhau. Vài năm sau, ông Phước Cương đi bước nữa với Bảy Nam, em ruột của cô. Nghe báo, cô cũng tan nát, nhưng sau khi em gái mình hạ sinh người con gái Kim Cương, cô Năm Phỉ thương như con ruột, một tay tận tình giảng dạy chỉ bảo. Biệt danh “kỳ nữ” Kim Cương chính là từ nghệ thuật cải lương mà ra, không phải từ kịch nói sau này. Chính cô Kim Cương xác nhận hôm nay.
Đang phong độ chín muồi, cô Năm Phỉ đột ngột qua đời ở tuổi 48 vì tai biến mạch máu não. Như người chồng đầu, cô chết tại rạp. Người sống trên sân khấu, thác cũng trên sân khấu. Ngày cô chết, cả miền nam bàng hoàng. Đám tang của cô, một người đàn ông vừa đờn vừa khóc bên linh cữu. Đó là nhạc sĩ Chín Trích, người đã đờn cho cô hát suốt hai chục năm. Đến ngày đem chôn, ông Chín Trích đập bể cây đờn, tuyên bố Năm Phỉ chết rồi ông không muốn đờn cho ai cả nữa. Người nhà cô Năm Phỉ khi hạ huyệt thì chôn luôn cây đờn gãy xuống mộ.
Khi đi phỏng vấn, cô Kim Cương lấy luôn hình cô Năm Phỉ trên bàn thờ mang theo. Cầm di ảnh của cô Năm Phỉ, tôi rưng rưng xúc động. Mong là mình sẽ có đủ năng lực để có thể kể lại những câu chuyện thật đẹp, thật đời và cũng thật buồn của Trăm Năm Sân Khấu. Vì đó cũng là trăm năm trong cõi người
Sưu tầm
From: taberd-6 & NguyenNThu
Cái chết của Navalny làm sáng tỏ khác biệt giữa Trump và Biden
February 18, 2024
WASHINGTON, DC (NV) – Tin về cái chết của nhà bất đồng chính kiến Alexey Navalny tại Nga vào hôm Thứ Sáu đã làm sáng tỏ khác biệt giữa Tổng Thống Joe Biden và cựu Tổng Thống Trump về cách thế đối phó với Tổng Thống Nga Vladimir Putin, Đài CNN loan tin hôm Thứ Bảy, 17 Tháng Hai.
Cái chết của ông Navalny bên Nga là dịp để người ta có thể thấy rõ sự khác biệt của hai nhà lãnh đạo mới và cũ của nước Mỹ thông qua phản ứng khác biệt của họ đối với một biến cố có tầm vóc quốc tế như vậy.
“Xin chớ có để mình bị gạt: Putin phải chịu trách nhiệm về cái chết của Navalny. Putin phải nhận lấy trách nhiệm. Những gì xảy ra cho Navalny chỉ đưa thêm bằng chứng về sự tàn bạo của Putin. Đừng ai để mình bị đánh lừa cả,” Tổng Thống Biden tuyên bố từ Phòng Roosevelt tại Tòa Bạch Ốc vào hôm Thứ Sáu, mạnh mẽ trút mọi tội lỗi lên đầu “Putin và quân ác ôn dưới tay ông.”
Người biểu tình giăng biểu ngữ bên ngoài Tòa Đại Sứ Nga tại Washington, DC, hôm 16 Tháng Hai, 2024 sau khi nghe tin lãnh tụ đối lập Alexei Navalny chết trong tù (Hình: DANIEL SLIM/AFP/Getty Images)
Trong khi đó, cựu Tổng Thống Trump lại chẳng nói gì về số phận của lãnh tụ phe đối lập tại Nga trong một bài đăng về phản ứng chính thức của ông đối với cái chết của ông Navalny. Thay vào đó, ông Trump lại dùng cả buổi sáng hôm đó để đưa ý kiến của mình lên trang mạng Truth Social đến hơn 20 lần, liên quan tới các vụ án hình sự của ông, tới tỷ lệ ông được bao nhiêu cử tri ưa chuộng, tới vấn đề di dân tại Hoa Kỳ, tới chuyện ứng cử viên tổng thống Nikki Haley đang kình chống ông, tới nghiệp đoàn lao động Teamster, và tới lời chứng của Biện Lý Khu Vực Quận Fulton Fani Willis tại Georgia.
Đối với phe Dân Chủ tại Mỹ và một số ít các đảng viên Cộng Hòa, những kẻ luôn luôn chủ trương phải có sự hiện diện mạnh mẽ của Hoa Kỳ tại Âu Châu trong khuôn khổ Liên Minh Phòng Thủ NATO, cái chết của Navalny khơi gợi nỗi ám ảnh về sự tàn bạo của ông Putin và sự cần thiết phải có một nỗ lực chung do Hoa Kỳ cầm đầu để cô lập hóa Moscow trên trường quốc tế.
Nhưng đối với những kẻ mang tư tưởng hoài nghi bên trong phe cánh của ông Trump thì ngay cả cái chết trong trại trừng giới của nhà đối lập hàng đầu của ông Putin cũng không thể nào làm thay đổi được quan điểm cứng nhắc rằng cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine không cần phải được Tây Phương đáp trả mạnh mẽ đến thế, và rằng tổ chức minh ước phòng thủ đã có từ gần 80 năm qua tại Âu Châu do Hoa Kỳ cầm đầu thì tới nay coi như đã lỗi thời rồi. (TTHN)
Đừng Hoang Phí Phước, Phước Hết Thì Họa Sinh
Kimtrong Lam Lương Văn Can 75.
Được ăn ngon, được mặc đẹp chính là một người có phước. Thấy ai mà xinh đẹp là biết người ta có phước. Ai đang sống giàu có, hạnh phúc là người đó có phước. Ai đang có chức quyền, người đó cũng có phước. Ai con cháu giỏi giang thành đạt cũng do có phước. Ai đang được cung phụng ăn ngon mặc đẹp xe sang cũng do có phước.
Nhưng cũng đừng hưởng thụ hoang phước phí, còn để lại phước cho ngày mai ngày kia nữa.
Chơi bời thâu đêm suốt sáng, dát vàng ngọc lên người quá mức là hình thức đem phúc đức trong tài khoản ra xài một cách vô tội vạ, mà không giúp được gì cho bản thân.
Phước mà hưởng hết còn ghê hơn là tiền trong tài khoản hết.
Phước hết thì hoạ sinh. Bệnh tật, tai ương, xui xẻo kéo đến.
Không phải độc ác hay hại người mới tổn phước. Chỉ cần hưởng thụ quá mức, vô ơn, không biết ơn người cho bạn sự hưởng thụ đó mà cứ sống như đó là sự hiển nhiên mình được thì cũng sẽ không có hậu về sau.
PHƯỚC TUY VÔ HÌNH NHƯNG LUÔN CHE CHỞ KHI GẶP HOẠN NẠN !!!
– Phước cũng giống như tiền tiết kiệm, để dành hàng ngày vậy. Khi gặp tai nạn hoặc lâm nguy, bạn luôn có sẵn để dùng.
– Hồi hướng công đức phước báu mỗi khi làm các thiện sự.
– Phước phải do chính mình tạo nên chứ không thể cầu mà có. Làm phước thì được phước, cầu phước thì không có phước.
– Nếu bình thường bạn không biết tạo phước (Cho người nghèo khổ, giúp người hoạn nạn, phóng sanh cứu vật, cúng dường Tam Bảo , hiếu thảo với cha mẹ 2 bên ..). Không biết tiếc phước (Tiêu dùng, mua sắm lãng phí, ăn uống vô độ, không phụng dưỡng tứ thân phụ mẫu cha mẹ 2 bên, sân si thù hận, …), thì khi gặp nạn tai, lại cầu xin van vái khắp nơi. Chính vì vậy, đừng coi thường việc gieo phước hàng ngày.
Tuệ Lâm .
ĐẤT NƯỚC và CON NGƯỜI XỨ PHÙ TANG
Gần trăm triệu đô-la mất trong trân động đất sóng thần năm 2011 được trả lại cho các sở hữu chủ.
ĐẠO ĐỨC NGƯỜI NHẬT
Người Nhật đã nhận lại gần cả trăm triệu Mỹ kim tiền mặt tìm được trong đống đổ nát sót lại sau trận động đất và sóng thần tấn công nước này 2011.
Năm tháng kể từ khi thảm họa kép tấn công Nhật, dân Nhật đã giao cho nhà chức trách hàng ngàn chiếc ví tìm thấy trong đống đổ nát, chứa gần 50 triệu Mỹ kim tiền mặt.
Hơn 5.700 két sắt dạt vào bờ, dọc bờ biển đã được những người tình nguyện và nhân viên cấp cứu giao cho đồn cảnh sát. Trong những két sắt, nhà chức trách cũng tìm thấy khoảng 50 triệu Mỹ kim tiền mặt. Chỉ riêng trong một két sắt, có một số tài sản tương đương 1 triệu Mỹ kim. Một số két sắt khác chứa vàng, đồ cổ và các vật quý báu khác.
Cảnh sát Nhật cho hay, phần lớn số tiền tìm được ở khu vực bị sóng thần tàn phá ghê gớm nhất đã được trao lại cho chủ nhân. Nhiều người cất giữ sổ tiết kiệm hoặc giấy tờ sở hữu đất đai có ghi rõ tên và địa chỉ trong két sắt.
Có thời điểm, có quá nhiều két sắt được nộp cho cảnh sát nên họ không đủ phòng để cất giữ. Thậm chí là ngay cả bây giờ, mỗi tuần đều có người tới nộp đồ thất lạc, Koetsu Saiki, cảnh sát Miyagi cho biết.
Từ đầu tháng 4 đến cuối tháng 7, đồn cảnh sát Ofunato đã thuê 3 chuyên gia két sắt tới giúp mở két.
Ryuji Ito, giáo sư trường đại học thành phố Yokohama nói: “Chắc chắn còn nhiều két sắt đã mất sau động đất. Tuy nhiên, 2,3 tỷ yen tiền mặt đã được hoàn trả cho chủ nhân của nó cho thấy đạo đức của người Nhật là rất cao”.
***
“Đạo đức người Nhật” là một trong những phim tài liệu nằm trong loạt phim tài liệu mang chủ đề “Văn hóa Nhật Bản” của Hãng Tin Nihon Denpa News Nhật Bản.
Trong phim tài liệu này hãng phim Nhật Bản sẽ giới thiệu đến khán giả truyền hình về tính cách của người dân xứ Phù Tang truyền thống và hiện đại.
Người Nhật có một nguyên tắc là: Đúng giờ, đúng hẹn trong công việc cũng như trong các hợp đồng mua bán.
Trong một xí nghiệp hoặc công ty, tiền lương và thu nhập của chủ và nhân viên không chênh lệch nhiều, điều này hoàn toàn khác với nhiều nước trên thế giới.
Họ làm việc vì con người, vì Nhật Bản vì vậy mà chúng ta sẽ không ngạc nhiên khi thấy hàng hóa sản xuất tại nước Nhật bao giờ cũng tốt hơn những hàng xuất khẩu cùng loại của các quốc gia khác, và mỗi khách hàng khi nhìn thấy bất kỳ một sản phẩm nào mang dòng chữ “Made in Japan” thì lòng tin của họ vào chất lượng sản phẩm gần như tuyệt đối.
Tinh thần Nhật Bản, đạo đức Nhật Bản đã được giáo dục cho lớp trẻ từ trong gia đình, nhà trường và xã hội.
Trẻ em đi học được khuyến khích đi bộ, kế đến là dùng phương tiện công cộng hoặc đi xe đưa đón của nhà trường, cha mẹ không dùng xe cá nhân đưa con đến trường.
Ngay từ nhỏ, những trẻ em không hề thấy sự phân biệt đẳng cấp ngay từ ngày đầu tiên đến trường.
Làm được như Nhật Bản là niềm mơ ước của nhiều quốc gia trên thế giới này.
From: TU-PHUNG
Đủ biết văn minh của tộc cối cao cỡ nào?
Đủ biết văn minh của tộc cối cao cỡ nào? Máy bay mà chúng cứ tưởng là chồng bò .
Chuyến bay VietNam Airlines SG-HN ngày giáp Tết, là một kinh nghiệm của người Việt Nam hỗn loạn, nó như một cái chợ, đám con nít thoải mái gào thét, nhảy nhót như đang trong công viên.
Bố Mẹ chúng thì nói chuyện như hét vào mặt nhau, thanh niên cười hô hố, có bà thì thỉnh thoảng lại hét lên như mụ điên, rồi thi nhau đứng lên lấy hành lý cứ như ăn cướp tới nơi, bấm nút gọi Tiếp viên, đập khay thức ăn bất chấp sự kêu gọi của Tiếp viên.
Ôi đất nước tôi, thon thả giọt đàn bầu, nghe dịu nỗi đau của Mẹ Âu Cơ. Hỡi Mẹ Âu Cơ, hồi xưa Mẹ đẻ 100 trứng, sao Mẹ không đi soi coi trứng nào ngon hẳng ấp, còn lại trứng dở Mẹ đem luộc ăn cho bổ, chớ Mẹ ấp hết chi cho nó nở từa lưa hột é vầy nè, Mẹ ôi !!!.
Hình chụp và “tả cảnh” do một người Việt Úc gửi ./.
Ông Trương Tấn Sang nhắc nhớ Đảng Cộng Sản về hiểm họa Trung Cộng chăng?
Báo Lề Phải đăng ở vị trí khiêm tốn cảnh ông Trương Tấn Sang đi viếng các liệt sĩ trong cuộc chiến bảo vệ Hà Giang chống Trung Cộng xâm lăng.
Ông cựu chủ tịch nước từng có câu nói nổi tiếng: “Quân Đội là để bảo vệ Tổ Quốc và cần phải được độc lập”
Đây là năm thứ hai, ông Sang đến tưởng niệm cầu siêu cho các chiến sĩ hy sinh ở Vị Xuyên.
Cùng đi dự lễ còn có cựu phó thủ tướng thất sủng, Vũ Đức Đam
Từ Hà Nội, giáo sư Nguyễn Đồng Cống, nêu ý kiến với đài VOA rằng sự kiện ngày 17/2/1979 là bài học lịch sử mà các thế hệ người Việt nên ghi nhớ.
“Cuộc chiến năm 1979 ở biên giới rõ ràng là một hành động tráo trở của Trung Quốc dưới thời Đặng Tiểu Bình. Ông Đặng Tiểu Bình ngang nhiên cho rằng phải dạy cho Việt Nam một bài học. Nguyên nhân sâu xa là Trung Quốc đánh để trả thù việc quân Việt Nam đánh Pol Pot ở Campuchia trong lúc Pol Pot được Trung Quốc ủng hộ rất mạnh”.
“Đó là một cuộc chiến tranh mà dân Việt Nam phải ghi nhớ”, vị giáo sư ngành xây dựng, từng nhận danh hiệu “Nhà Giáo Nhân Dân” và đã từ bỏ Đảng, nhấn mạnh.
Bản tuyên bố nhắc lại biến cố này với việc Bắc Kinh “xua 600,000 quân chiến đấu và phục vụ chiến đấu cùng 400 xe tăng xâm lược Việt Nam…”.
Bà Sương Quỳnh ở Đà Lạt, một thành viên của CLB Lê Hiếu Đằng, nêu ý kiến cá nhân của bà với VOA:
“Chúng tôi mong muốn nhà cầm quyền Việt Nam phải công nhận cuộc chiến này, không vì lý do gì, vì lịch sử là lịch sử, để người dân Việt Nam biết về sự thật của cuộc chiến đẫm máu này. Tôi ủng hộ những lời kêu gọi của các trí thức và muốn rằng chính quyền Việt Nam phải lắng nghe những điều đó”.
Các nhóm dân sự và các trí thức này nhận thấy rằng từ trước đến nay nhà nước không tổ chức lễ tưởng niệm 17/2, nhưng họ cùng các nhóm độc lập khác và cộng đồng mạng “lề dân” thường tổ chức thắp hương ở các khu vực khác nhau để ghi nhớ sự kiện này.
Trưa 17-2, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng phu nhân và đoàn công tác đã đến nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên (Hà Giang) dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ.
Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dâng hương tưởng nhớ liệt sĩ tại nghĩa trang Vị Xuyên – Ảnh: VŨ TUẤN
Cùng tham gia lễ dâng hương có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, quyền Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Nguyễn Mạnh Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Nguyễn Văn Sơn cùng các lãnh đạo tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang…
Ông Trương Tấn Sang và đoàn đã thỉnh chuông tại đền thờ liệt sĩ, ghi sổ lưu niệm và dâng hoa tưởng nhớ các liệt sĩ tại nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên.
Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng đoàn công tác dâng hoa tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ – Ảnh: VŨ TUẤN
Nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên, nơi an nghỉ của hơn 1.800 liệt sĩ cùng một mộ tập thể các liệt sĩ đã hy sinh trong cuộc chiến đấu chống quân Trung Quốc để bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc từ năm 1979 – 1989.
Nghĩa trang được khởi công xây dựng từ năm 1990. Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên mới được nâng cấp, mở rộng quy mô hơn 10ha, trở thành một công trình tưởng niệm mang dáng dấp của một công viên giữa chập chùng núi đá vùng biên giới Hà Giang.
Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng đoàn công tác dâng hương tại đền thờ – Ảnh: VŨ TUẤN
Trong cuộc chiến đấu này, các anh hùng liệt sĩ đã anh dũng chiến đấu, bảo vệ từng tấc đất, quyết tâm giữ vững từng mỏm đồi, vách đá, điểm cao bằng tinh thần quả cảm “Sống bám đá đánh giặc, chết hóa đá bất tử”.
Riêng tại mặt trận Vị Xuyên, hơn 4.000 chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, hơn 9.000 người bị thương và hiện vẫn còn hàng nghìn hài cốt của chiến sĩ nằm rải rác trong khe đá, thung sâu chưa tìm thấy và quy tập được.
Báo Tuổi Trẻ nhấn mạnh, họ không quên cuộc chống xâm lăng: “45 năm đã qua, chiến công và tên tuổi của các anh hùng liệt sĩ đã trở thành bất tử, khắc ghi vào lịch sử dân tộc và mãi mãi được ghi nhớ trong tâm trí mỗi thế hệ người dân Việt Nam.”
Thỉnh chuông tại đền thờ liệt sĩ Vị Xuyên – Ảnh: VŨ TUẤN
Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và các đại biểu dâng hoa, dâng hương tưởng nhớ, tri ân công lao các anh hùng liệt sĩ đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc…
Trong chương trình công tác, cùng ngày nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cũng dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Đài hương 468 ở xã biên giới Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên; khánh thành, bàn giao điểm trường Bản Hình ở xã Minh Tân, huyện Vị Xuyên; thăm hỏi, tặng quà và mời cơm 220 cựu chiến binh huyện Vị Xuyên.
Viết trong sổ tưởng niệm tại Nghĩa trang Liệt sĩ Vị Xuyên, Trương Tấn Sang viết: “Ngày 17 tháng 2 năm 2019. Đời đời nhớ ơn các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì đất nước. Đảng, Tổ quốc, Nhân dân đời đời ghi nhớ công lao của các anh hùng, liệt sĩ đã chiến đấu anh dũng, bảo vệ biên cương Tổ quốc trong giai đoạn tháng 2-1979 ở biên giới phía Bắc và kéo dài cả 10 năm ròng rã; đầy hy sinh nhưng cũng đầy khí phách Việt Nam! Kính cẩn nghiêng mình tưởng nhớ các đồng chí!”.
Họ (Các nhà hoạt động dân chủ yêu nước) cũng cho VOA biết rằng việc tưởng niệm này, dù với quy mô rất nhỏ, vẫn thường thì bị chính quyền ngăn cản, cấm đoán.
“Việt Nam là quốc gia láng giềng của Trung Quốc, Việt Nam cần một môi trường hòa bình, hợp tác bình đẳng, cùng phát triển. Nhưng lịch sử là lịch sử, lịch sử phải được đánh giá đúng và không lãng quên, vì lịch sử tự vệ của Việt Nam chống Trung Quốc xâm lược là máu xương của toàn dân tộc qua 4.000 năm lịch sử”, bản tuyên bố chung viết.
Các nhóm xã hội dân sự cho rằng biến cố ngày 17/2/1979 và những gây hấn liên tiếp trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam cho đến hôm nay đã cho toàn thể nhân dân Việt nam cũng như toàn nhân loại hiểu một cách chính xác “quyền lợi quốc gia dân tộc của Trung Quốc và của Đảng Cộng sản Trung Quốc là tối thượng, sẵn sàng tiêu diệt bất cứ ai, bất cứ lúc nào, khi cần thiết”.
Tuyên bố nhận định rằng các khẩu hiệu “đồng chí”, “cùng hệ tư tưởng”, “cùng chung vận mệnh” chỉ là “xảo trá lừa dối, chẳng có ý nghĩa gì trong quan hệ giữa hai nước”.
Ngày 17/2/1979, Trung Quốc đưa quân tấn công 6 tỉnh biên giới phía bắc Việt Nam, gồm Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn và Quảng Ninh.
Báo chí trong nước đưa tin Bắc Kinh đã “huy động cả hải quân và không quân”, với 60 vạn quân và hàng trăm xe tăng, xe bọc thép và hàng ngàn khẩu pháo mở đầu cuộc tấn công. Ngày 5/3/1979, Việt Nam ra lệnh tổng động viên. Trong cùng ngày, Trung Quốc tuyên bố đã hoàn thành mục tiêu chiến tranh, chiến thắng và bắt đầu rút quân.
Các nhóm dân sự và các trí thức này nhận thấy rằng từ trước đến nay nhà nước không tổ chức lễ tưởng niệm 17/2, nhưng họ cùng các nhóm độc lập khác và cộng đồng mạng “lề dân” thường tổ chức thắp hương ở các khu vực khác nhau để ghi nhớ sự kiện này.
Hồi tháng 1/2022, trong một động thái được dư luận chú ý, Thủ tướng Việt Nam, ông Phạm Minh Chính, đến thắp hương tại Khu tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ Pò Hèn, thuộc thành phố Móng Cái, Quảng Ninh, để tưởng niệm các liệt sỹ của đất nước đã ngã xuống trong cuộc chiến này.
Từ trước đến nay chính quyền thường kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đông người liên quan đến yếu tố Trung Quốc và ngăn cấm các hoạt động tưởng niệm do các nhóm dân sự tổ chức.
“Tôi thấy ông Thủ tướng có đi thắp hương, nhưng người dân đi tưởng niệm thì bị ngăn cản”, bà Sương Quỳnh bày tỏ.
Trả lời phỏng vấn đài VOV hôm 16/2 về cuộc chiến này, giáo sư Vũ Minh Giang, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, nêu nhận định: “Chúng ta nhìn lại sự kiện này, định vị về tính chất của cuộc chiến này không phải là để khắc sâu hận thù mà là để nhắc nhở trong quan hệ hai nước có một vết hằn như vậy, có một cái hố ngăn cách như vậy”.
“Bây giờ chúng ta bước qua cái hố đó bằng cây cầu hữu nghị. Chúng ta luôn luôn nhớ là dưới cầu là có cái hố ấy như một sự nhắc nhở trong tương lai không bao giờ để nó tái diễn”, vẫn lời giáo sư Giang.
Nghĩ gì từ hiện tượng ‘du học rồi… mất tích’ (Phần 1)
Trân Văn
16-2-2024
Nam Hàn là điểm đến ưa thích của du học sinh và lao động trẻ Việt Nam.
Không phải đến bây giờ du học sinh Việt Nam ở Nam Hàn mới nổi tiếng vì mượn danh nghĩa du học để có thể đến Nam Hàn cư trú bất hợp pháp.
Nhiều người Việt cư trú tại Nam Hàn thở dài trước tin Pusan National University (PNU) tạm ngưng tiếp nhận sinh viên Việt Nam đến học Hàn ngữ. Mỗi năm PNU tiếp nhận khoảng 400 du học sinh từ Việt Nam đến trường này để học Hàn ngữ nhưng đa số cùng bỏ học để ra ngoài đi làm bất hợp pháp. PNU sợ điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới họ nên đưa ra quyết định vừa kể (1).
Vào website của PNU để tìm thêm thông tin, ắt sẽ thấy ở phần cung cấp dữ liệu hỗ trợ ghi danh bằng tiếnh Anh có lưu ý được highlight: Nationals of Africa, Vietnam, Mongolia, and Uzbekistan, please confirm the possibility of application with the regional coordinator via email in advance – Công dân các quốc gia châu Phi, Việt Nam, Mông Cổ và Uzbekistan nên dùng email liên lạc với Điều phối viên của khu vực để biết có thể nộp đơn hay không (2).
***
Visa cấp cho người ngoại quốc đến Nam Hàn học hành được xếp vào loại D. Trong đó D-2 dành cho nghiên cứu sinh tiến sĩ (D-2-4), sinh viên cao học (D-2-3), sinh viên đại học (D-2-2), sinh viên cao đẳng (D-2-1). D-4 dành cho những người đến Nam Hàn học trung học (D-4-3) hoặc trau dồi Hàn ngữ (D-4-1). Nhìn một cách tổng quát, có visa loại D vừa được phép đến Nam Hàn cư trú, vừa có quyền đi làm bán thời gian.
Cách nay khoảng ba tháng, ông Cho Jung-hun, Dân biểu Hạ viện Nam Hàn đã yêu cầu chính phủ Nam Hàn phải xem lại chính sách tiếp nhận sinh viên ngoại quốc đến Nam Hàn học hành. Dựa trên dữ liệu do Bộ Tư pháp Nam Hàn cung cấp thì có khoảng 65.000 sinh viên ngoại quốc đến Nam Hàn bằng visa D-4-1 để trau dồi Hàn Ngữ và tính từ tháng 6/2023, có khoảng 26.000 (40%) trở thành cư trú bất hợp pháp.
The Korea Times cho biết, trong 26.000 người đến Nam Hàn trau dồi Hàn ngữ nhưng cư trú bất hợp pháp, người Việt Nam chiếm đa số (gần 23.000 người), kế đó là Uzbekistan (khoảng 1.100 người), xếp thứ ba là Mông Cổ (hơn 800 người). Số lượng du học sinh đến Nam Hàn bằng visa D-2 nhưng bỏ dở việc học rồi trở thành cư trú bất hợp pháp cũng không hề nhỏ, riêng với D-2-1 (học cao đẳng), tỷ lệ cư trú bất hợp pháp lên tới hơn 27%.
Đó cũng là lý do nhiều người Nam Hàn tin rằng, mục đích thực sự của nhiều người đến Nam Hàn trau dồi Hàn ngữ là để kiếm việc làm. Song song với việc tường thuật nhận định, yêu cầu của ông Cho Jung-hun, rằng chính phủ Nam Hàn phải cẩn thận hơn trong việc cấp visa cho sinh viên ngoại quốc và phải có hướng dẫn chi tiết hơn để ứng phó với du học sinh từng quốc gia, The Korea Times nhắc lại một số sự kiện liên quan đến những người Việt tới Nam Hàn bằng visa D-4-1: Hồi tháng 8/2023, một thanh niên Việt Nam bị Tòa án quận Suwon phạt tù vì bán thuốc lắc. Thanh niên 23 tuổi này đến Nam Hàn hồi tháng 7/2019 bằng visa D-4-1, lẽ ra phải rời Nam Hàn vào tháng 10/2021 nhưng không quay về Việt Nam… Khi làm việc trong một câu lạc bộ được người Việt ví von là “thánh địa ma túy”, anh ta bị bắt quả tang đang bán thuốc lắc…
Hoặc sự kiện 164/1.900 du học sinh Việt Nam đến Đại học Quốc gia Incheon học Hàn ngữ đột nhiên mất tích sau khi chương trình đào tạo khởi động chừng vài tháng. Do luật pháp Nam Hàn yêu cầu các cơ sở giáo dục phải báo cáo nếu du học sinh vắng mặt quá 15 ngày nên tháng 12/2019, Đại học Quốc gia Incheon buộc phải báo cáo chuyện mất tích hàng loạt này cho cảnh sát và báo cáo ấy kích hoạt một cuộc săn lùng khắp Nam Hàn (3)!
***
Chuyện xin visa sang Nam Hàn du học rồi bỏ học ra ngoài làm việc bất hợp pháp, thật ra không mới. Cuối năm 2019, sau khi Đại học Quốc gia Incheon báo cáo có 164 du học sinh Việt Nam mất tích, báo điện tử VnExpress đã thực hiện một phóng sự bằng tiếng Anh mà tính chất giống như giải thích cho thiên hạ thông cảm, rằng tại sao du học sinh Việt Nam lại bỏ học hàng loạt để đi làm bất hợp pháp ở Nam Hàn (4).
Những người trong cuộc đã giải thích với phóng viên của VnExpress rằng họ xin visa D-4-1 để đến Nam Hàn không phải vì hiếu học mà vì “thủ tục đơn giản và khả năng được cấp visa lớn” để có cơ hội đi làm kiếm tiền ở Nam Hàn. Dù đó chính là là cư trú bất hợp pháp nhưng những người trong cuộc vẫn chọn lối này vì hoàn toàn bế tắc, không tìm thấy lối ra cho cả hiện tại lẫn tương lai của họ ở Việt Nam.
Ở Việt Nam, nếu tốt nghiệp đại học, có việc làm, họ cũng chỉ có thể kiếm được 250 Mỹ kim/ tháng nhưng tại Nam Hàn, họ có thể được trả từ 2.500 đến 4.000 Mỹ kim/ tháng. Chi phí cho việc thực hiện ý định quá lớn (vài trăm triệu) cộng thêm với hy vọng có đủ điều kiện để gầy dựng tương lai nên nhiều thanh niên Việt Nam hy sinh tất cả mọi thứ, kể cả sức khỏe cho công việc, phần lớn làm việc suốt tuần, kể cả ngày nghỉ…
Không phải đến bây giờ du học sinh Việt Nam ở Nam Hàn mới nổi tiếng vì mượn danh nghĩa du học để có thể đến Nam Hàn cư trú bất hợp pháp. Năm 2018, trong số gần 14.000 du học sinh cư trú trái phép tại Nam Hàn có 2/3 là thanh niên người Việt, dù điều đó có thể khiến họ bị phạt 5.000 Mỹ kim và sáu tháng tù. Việt Nam cũng là quốc gia mà du học sinh phải gửi vào ngân hàng Nam Hàn khoản tiền cao hơn, rút ra khó hơn nhưng…
(Còn tiếp)
Chú thích
(2) https://lei.pusan.ac.kr/leieng/56426/subview.do
(3) https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2024/02/113_360839.html
NIỀM VUI LỚN HƠN-(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
“Bấy giờ, ngươi kêu lên, Chúa sẽ nhận lời; ngươi cầu cứu, Người đáp lại: ‘Có Ta đây!’”.
“Là ‘những sinh vật’ nửa vời, chúng ta bị lừa dối bởi đồ uống, tình dục và tham vọng… đang khi niềm vui vô hạn được tặng ban thì bạn và tôi lại chối từ. Khác nào một đứa trẻ ngu ngốc chỉ muốn tiếp tục nướng những chiếc bánh bùn trong khu ổ chuột vì không hiểu được lời đề nghị của cha nó về một kỳ nghỉ bên ông ở một khu du lịch biển. Chúng ta dễ hài lòng với những gì mình có, để rồi, đánh mất một ‘niềm vui lớn hơn!’” – Clive Lewis.
Kính thưa Anh Chị em,
Đừng đánh mất một ‘niềm vui lớn hơn!’. Ý tưởng của Lewis được gặp lại qua Lời Chúa hôm nay khi các đồ đệ Gioan hỏi Chúa Giêsu tại sao các môn đệ Ngài không ăn chay. Như đồ đệ của Gioan, khi nói đến chay tịnh, chúng ta nghĩ đến việc ép xác; một cái gì đó đòi cố gắng bên ngoài; thế mà nói đến chay tịnh, còn phải nói đến một niềm vui bên trong.
Qua bài đọc một, Isaia chỉ ra cách thức để có niềm vui đó. “Là mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho người bị áp bức”; là “chia cơm cho người đói, rước vào nhà những người nghèo; thấy ai mình trần thì cho áo che thân”. Ai làm như thế, khi kêu lên, Chúa sẽ trả lời, “Có Ta đây!”. Người ấy cảm nhận sâu sắc một ‘niềm vui lớn hơn’ của Đấng hoán cải con tim; và linh hồn họ có thể hoà nhập vào quỹ đạo xót thương của Ngài.
Tin Mừng cũng xác nhận ‘niềm vui lớn hơn’ này. Những người ‘đạo đức’ xầm xì việc Chúa Giêsu và các môn đệ Ngài nhởn nhơ ăn uống; Ngài cho biết, sự hiện diện của Ngài bù cho việc môn đệ ăn chay. Bên Ngài, họ không cần làm điều đó; vì lẽ, sự hiện diện thân mật với Ngài đủ cho họ kiềm chế bất cứ tình cảm rối loạn, bất kỳ cảm giác thèm khát nào.
Bạn và tôi được kêu gọi không chỉ để vui hưởng “mấy chiếc bánh bùn”, nhưng còn để hướng đến một ‘niềm vui lớn hơn’. Và nếu chỉ nhắm đến những mục đích cao cả, thì với ân sủng Chúa, chúng ta chỉ muốn luôn làm điều đẹp lòng Ngài. Bấy giờ, tự nó, những ham muốn xác thịt ngổn ngang dù có đó, vẫn không thể cản bước bạn và tôi tiến về phía trước. Hãy để Thánh Thần thiêu đốt và dẫn dắt mọi việc; bấy giờ, ăn chay và tất cả các hình thức khổ chế khác sẽ giúp chúng ta tập trung vào Chúa, vào tinh thần, vào ‘niềm vui lớn hơn’ hơn là vào những yếu đuối, cám dỗ và xác thịt mà chúng ta khiêm tốn nhìn nhận, “Lạy Thiên Chúa, một tấm lòng tan nát giày vò, Ngài sẽ chẳng khinh chê!” – Thánh Vịnh đáp ca.
Anh Chị em,
“Có Ta đây!”. Chúa Giêsu hằng hiện diện với chúng ta! Trong Thánh Thể, Ngài sẵn sàng đưa chúng ta đến một nơi còn hơn “khu du lịch biển” đang khi chúng ta lại dễ bị lừa phỉnh bởi vô vàn mời mọc của bản năng, của thế gian, và hài lòng với “những chiếc bánh bùn”. Vậy mà chính những mời mọc ‘tưởng chừng như vô hại’ đó lại thiêu rụi ước muốn quy hướng về Chúa. Mùa Chay, mùa điều chỉnh thái độ, không dễ dãi hài lòng với những gì bên ngoài và quyết tâm tìm cho mình niềm vui bên trong. Mùa Chay còn là mùa khát khao Chúa, mùa chiến đấu để Ngài luôn là chọn lựa số một của linh hồn. Được như thế, bạn và tôi mới có thể trải nghiệm một ‘niềm vui lớn hơn’, niềm vui Giêsu, niềm vui thiên đàng.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, đừng để con bị mê hoặc bởi “những chiếc bánh bùn” giá rẻ. Cho con khát khao Chúa, còn hơn một đứa bé khát khao chuyến nghỉ hè tại một khu du lịch biển!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
From: Kim Bang Nguyen
Ta là cát. Ta sẽ về với bụi
Xế Bóng Cuộc Đời “Thôi Mình Đi Em Nhé… !’’ – Phan
Phan
Hồi mới qua Mỹ, lần đầu thấy tấm bảng ghi là Estate Sale cắm ở góc đường, tôi đoán là một hình thức bán bớt đồ cũ trong nhà. Như bày bán ở garage thì gọi là Garage Sale, bày bán ở sân sau nhà thì gọi là Yard Sale, dọn nhà thì người ta bán bớt những thứ không tiện đem theo với bảng cắm là Moving Sale, còn Estate Sale… chắc cũng tương tự.
Tự dặn là về phải tra tự điển, nhưng rồi tôi quên luôn! Nhớ lại những ngày mới đến Mỹ, ra đường thấy chữ gì không hiểu thì cứ nhủ lòng về tra tự điển, nhưng bao giờ cũng quên nhiều hơn là nhớ. Cho tới một hôm tình cờ nghe cô bạn Mỹ làm chung kể chuyện, tôi mới hiểu chính xác Estate Sale là bán sạch gia tài.
Cổ kể là vợ chồng cổ mua được bộ bàn ăn thuộc loại đắt tiền, còn rất mới, nhưng với giá chỉ một phần mười giá trị thực của bộ bàn ăn đó. Cô ấy cho biết bộ bàn ăn trị giá năm ngàn đô la Mỹ, dù nó chỉ còn mới được tám mươi phần trăm nhưng nếu phải mua với giá một, hai ngàn đô la Mỹ thì cổ cũng đồng ý mua. Vậy mà vợ chồng cô ấy mua được với giá chỉ năm trăm đô la từ một căn nhà treo bảng Estate Sale.
Cô ấy phải ghi xuống giấy ngày, giờ và địa chỉ của căn nhà đó. Rồi thông báo cho chồng cô ta biết trước mấy ngày để đến đúng hôm đó, hai vợ chồng dậy sớm mà đi xếp hàng. Khi lọt được vào ngôi nhà Estate Sale, cô nhanh chóng quyết định, nhưng phải kể là may mắn nên cô đã mua được bộ bàn ăn thuộc loại đắt tiền với giá quá rẻ. Trò chuyện thêm với cô bạn, tôi mới hiểu ra Estate Sale là bán toàn bộ đồ đạc trong nhà: từ ly tách muỗng chén, đến quần áo, giường ngủ, tủ trà, bệ thờ; tới cả tranh, tượng, đồ kỷ niệm…
Nhưng giá bán của Estate Sale không rẻ như Garage Sale, Yard Sale hay Moving Sale vì không phải là đồ thừa trong nhà. Lý do bán hết các thứ trong nhà vì chủ nhà phải vô viện dưỡng lão chẳng hạn; những người già neo đơn ấy không có thân nhân để có thể cho lại, nên họ bán hết, bán sạch, với giá cao hơn bán đồ cũ, đồ thừa của Garage Sale, Yard Sale hay Moving Sale… Người Mỹ đi Estate Sale như đi hội chợ, nhất là Estate Sale ở những khu nhà giàu. Ngay từ sáng sớm thiên hạ đã xếp hàng ghi tên, xe đậu dài hai ba “block” đường. Tới giờ mở cửa, người ta tranh nhau mua. Sau đó bưng bê nườm nượp, náo nức như được chia của.
Câu chuyện về Estate Sale như một hiểu biết thêm về đời sống Mỹ trong đầu óc mới tới định cư của tôi. Rồi thời gian và cuộc sống cá nhân quay cuồng theo cơm áo gạo tiền nên chả nhớ gì tới Estate Sale nữa. Cho tới một sáng cuối thu, dù đã 7 giờ nhưng mặt trời còn chưa ló dạng. Không gian yên ắng tới nỗi chỉ nghe mỗi tiếng đồng hồ tích tắc trên tường. Ngoài cửa sổ, sương còn phủ ngọn đồi sau nhà mờ ảo màu lá vàng phai. Không gian đẹp nhưng buồn quá, nhất là cái lạnh đã len lỏi về trên những ngón tay cảm giác điêu tàn. Tôi đi thay quần áo để lên đường, đi giúp một ông bạn già. Hôm nay ổng bán Estate Sale.
Tuy hẹn 9 giờ nhưng tôi đi sớm để có thời gian ngồi uống với ông bạn bình trà, bởi tôi nghĩ hôm nay có thể là lần cuối tôi gặp ông ấy. Nhớ lại, tôi quen biết ông chừng năm, bảy năm trước ở trung tâm sinh hoạt cao niên trong thành phố. Bữa đó chính ông đã đến bắt tay tôi trước, hỏi tôi có phải là Phan mà ông thường đọc đó không? Tôi có cảm tình ngay với một người lớn tuổi, hiền lành, đôn hậu. Tình thân chưa có nhưng lòng cảm mến thì nhiều, tôi cho ông số điện thoại để tiếp tục nói chuyện vào dịp khác bởi tôi đang bận với một cuộc phỏng vấn…
Rồi tình thân nảy nở sau những lần ông mời tôi đi uống cà phê, rất thỉnh thoảng, nhưng ông thực sự có hiện diện trong tôi như một người bạn mà tôi thường tự trách là ít thăm hỏi ông, hay mời ông đi uống nước. Giao tiếp với người già chỉ mất ít thời gian mà được lợi rất nhiều về kiến thức và kinh nghiệm sống. Biết thế, nhưng khi có thời gian rảnh thì tôi vẫn đi chơi với bạn trẻ nhiều hơn. Chỉ khi cần hỏi, là cần tới người già thì tôi mới nhớ tới ông, gọi ông, mời ông đi uống ly cà phê…
Tôi là một con người hiện đại qua cách tìm thông tin là biết hỏi ai; và ông bạn già là người thuộc thế hệ cũ sẵn sàng cho không kiến thức, kinh nghiệm tích lũy cả đời. Sự cho và nhận co giãn theo tuổi đời thì tôi co ông giãn. Đó là ý nghĩ hôm trời mới chớm thu, tôi gọi ông, mời ông đi uống ly cà phê vào một sáng cuối tuần. Hôm đó, tôi không có gì để hỏi ông mà chỉ là bỗng nhớ tới một người bạn mà quỹ thời gian của người đó không còn nhiều nên tôi dành thời gian rảnh rỗi cho ông. Hôm đó ông nói với tôi là “Anh cũng đã già…”. Tôi tin nhận xét của ông vì tôi đã vừa từ chối bạn bè trang lứa rủ nhau đi nông trại của một người bạn từ sáng sớm để hạ một con dê và nhậu tới chiều. Chắc chắn là một cuộc vui nhưng rồi cuộc vui nào cũng tàn. Bạn bè chưa già thì còn dịp khác để gặp. Nhưng ông bạn già hiu hắt như gió thu, hôm tình cờ gặp nhau ngoài chợ, lòng tôi bất an sau khi chia tay…
Hôm đầu thu đó, hỏi thăm ra mới biết, vợ ông đã qua đời hồi hè. Bà đi thăm con gái với cháu ngoại bên Cali, bị đột quỵ và mất luôn ở bên ấy. Ông muốn đưa bà về Dallas để lo ma chay vì bà đã sống ở Dallas mấy chục năm. Nhưng người con trai sống ở Dallas thì lại muốn em gái lo ma chay cho mẹ bên Cali cho tiện. Cái lý anh ta đưa ra là chết ở Mỹ thì lo ma chay ở đâu cũng chỉ là cái nhà quàn như nhau. Tôi chỉ quen biết ông như một người viết và một độc giả, chưa bao giờ tôi uống với ông một ly bia vì ông không rượu bia, không thuốc lá. Nhưng hôm đầu thu đó, ông tự tay mượn điếu thuốc đang cháy dở trên tay tôi; ông hút một hơi thuốc thật sâu, rồi trả lại. Tôi sợ ông sặc, nhưng ông đã không sặc.
Ông nhả khói chậm rãi và chìm vào tâm sự: “Tôi chưa bao giờ nói với anh, cũng không nghĩ tới chuyện nói với ai. Nhưng nỗi buồn trong tâm khảm tôi lớn dần như mầm bệnh ung thư tới hồi bộc phát. Tôi biết là trước sau gì cũng chết, tôi không sợ chết, chỉ buồn lòng người làm cha mà không biết dạy con mình. Vợ chồng tôi chỉ có hai người con. Lo được cho thằng lớn ăn học tới ra đại học không phải nợ tiền học đồng nào. Nó đi làm, lãnh lương cất riêng vào trương mục nhà băng của nó. Ngày ngày vẫn về nhà ăn ở, cha mẹ lo. Nó cho đó là lối sống Mỹ và nó chọn cách sống ấy. “Cha mẹ đừng tọc mạch vào thu nhập của con cái”. Nhưng khi nó muốn lấy vợ thì nó chọn lối sống của người Việt là dù sống ở đâu trên địa cầu thì chuyện cưới hỏi của con cái, cha mẹ người Việt cũng đứng ra lo cho con. Thế là vợ chồng tôi lo cưới vợ cho con trai.
Tôi không lấy gì làm buồn lòng vì cha mẹ tôi cũng đi cưới vợ cho tôi khi xưa. Nhưng rồi con tôi muốn mua nhà. Nó trình bày với vợ chồng tôi là nó mua nhà trăm rưỡi, cần mượn nhà băng một trăm ngàn, nếu trả trong ba mươi năm thì tổng số tiền nó phải trả cho nhà băng lên tới ba trăm ngàn. Nghĩa là một trăm ngàn vốn với hai trăm ngàn tiền lời trong ba mươi năm. Nó muốn cha mẹ giúp đỡ cho nó mượn một trăm ngàn để nó trả dứt căn nhà ngay khi mua, không phải trả tiền lời cho nhà băng. Nếu nó phải trả số tiền ba trăm ngàn trong ba mươi năm, thì mười năm cho một trăm ngàn. Nó sẽ trả cho cha mẹ một trăm ngàn trong mười năm là khả năng có thể.
Tôi bắt đầu thất vọng về con trai tôi. Vì gom hết tiền 401-K của cha mẹ thì đủ một trăm ngàn cho nó mượn. Vợ chồng đã về hưu thì tiền già gói ghém cũng đủ sống, nhưng tiền đâu lo cho con em nó còn trong đại học để khỏi mượn nợ? Tôi suy nghĩ nhiều đêm và chợt nghĩ đằng nào cũng mất con rồi! Đó là cái giá phải trả cho mưu cầu tương lai của con cái. Tôi đưa nó đến Mỹ chứ tự nó đâu đi một mình được. Tôi sinh ra nó chứ nó đâu tự xuất hiện trên đời này được…
Nhưng tôi thất bại trong chuyện dạy nó sống đùm bọc với người thân. Tôi có lỗi đã để nó hấp thụ lối sống ích kỷ của xứ sở này. Đằng nào tôi cũng mất con rồi. Nếu đồng ý cho nó mượn một trăm ngàn không tiền lời là tôi đã thẳng thắn nhìn nhận mình thua cuộc; không bao giờ dạy được con quay lại lối sống đùm bọc nhau của người Việt mình nữa. Nhưng từ chối nó… thì tôi mất luôn vợ! Vì mẹ nào chả thương con, thương càng mù quáng tình mẫu tử càng lên ngôi.
Nó trả lời cho tôi câu hỏi: “Tiền đâu để lo cho em nó?”. “Thì ba mẹ lấy tiền con trả hàng tháng để lo cho nó”. Tôi định hỏi câu hỏi quan trọng nhất theo kinh nghiệm của tôi là: “Nhưng con có chắc là con sẽ trả cho ba mẹ hàng tháng, hay trả vài tháng… rồi quên luôn?”. Tôi thương vợ tôi nên đã cho con trai tôi mượn một trăm ngàn. Vợ tôi mất tinh thần nhiều năm sau đó vì đúng là nó không trả.
Nhưng chúng tôi được trời phật cho lại đứa con gái muộn màng nhưng hết mực hiếu thảo. Nó là nguồn an ủi, niềm vui còn lại cho vợ chồng tôi. Lúc nào nó cũng vui vẻ nói là ba mẹ chết rồi thì tài sản cũng để lại cho anh em con thôi. Anh Hai cần trước thì anh Hai lấy trước. Ba mẹ đừng có giận anh Hai nữa, chỉ tổn hao sức khỏe cho ba mẹ thôi. Còn con, nợ học thì ai đi học ở Mỹ mà không nợ. Chừng con ra trường thì con trả. Ba mẹ đừng lo nữa.
Con bé lạc quan nói sao làm vậy. Về sau, nó lấy chồng bên Cali nên về Cali sống. Vợ tôi muốn bán nhà, dọn về Cali ở với con gái thì thằng con trai không cho đi vì bà nội phải ở Dallas để trông con cho vợ chồng nó đi làm… Đến cái chết đột ngột của mẹ nó. Tôi muốn đưa bà ấy về Dallas để lo ma chay vì bà ấy sống ở đây đã như là quê hương. Nó ngại tốn kém nên lý lẽ bất dung tình với cả cha mẹ. Tôi không buồn sao được anh…”.
Ôi, cái hôm đầu thu đó! Nhớ lại sao mà buồn. Và tại sao lại có hôm nay, tôi đến giúp ông bạn bán Estate Sale, bán hết gia tài một lần để giã biệt. Buổi chiều cuộc đời như không gian thu tràn ngập lá vàng bay, những nảy nở mùa xuân, khoe sắc hạ, thu úa, đông về…
Ông bạn già có sống tới trăm tuổi thì mùa thu thứ một trăm của cuộc đời cũng phải rời bỏ ngôi nhà không cần bật đèn giữa nửa đêm cũng biết lối đi; bán bỏ cả cái thìa khuấy ly cà phê mỗi sáng mà người gia chủ chắc là khuấy ly cà phê bằng cái thìa khác sẽ không ngon. Rồi bức tranh mua Garage Sale có vài đồng bạc hồi mới qua Mỹ, nhưng không có nó trên tường nhà thì cứ tưởng mình đang ở chơi nhà bạn, hay nhà bà con chứ không phải nhà mình; đến tiếng cái đồng hồ nhà mình cũng khác hẳn tiếng đồng hồ nhà khác mà chỉ có mình phân biệt được… lại còn nắm đất quê hương trên bàn thờ hồi ra đi mình mang theo để nhớ đường về. Nhưng nó nằm im lặng đã bốn mươi năm. Bây giờ người đem nó đi còn gửi lại nắm xương ở quê người thì nắm đất quê hương ấy trở thành oan nghiệt.
Cho không ai lấy, bán chẳng ai mua, mà ném qua cửa sổ thì hóa ra mình đã biến thành thú vật. Tôi ứa nước mắt trên tay lái, làm sao ông bạn tôi có thể sống sau hôm nay khi chính tay tôi bán hết những gì đã gắn bó với ông cả đời. Tôi, chính tôi, đã tiếp tay thần chết sớm bắt ông rời bỏ thói quen và kỷ niệm; rồi rời bỏ tới người thân; cuối cùng là rời bỏ cuộc đời… Nhưng nhớ lại tâm sự đầu thu của ông, ông đi dự đám tang của vợ bên Cali như người quen biết cũ, mấy chục năm vợ chồng còn lại cái trống không trong lòng già. Con trai ông đi dự đám tang của mẹ dửng dưng đến mức lúc về, anh ta nhắc ông là ba phải làm di chúc căn nhà lại cho con, vì ba đi đột ngột như má thì chính phủ lấy nhà…
Tôi nghĩ chắc anh ta không chỉ muốn lấy căn nhà đã trả hết mà muốn lấy luôn cả phần bảo hiểm nhân thọ của cha nên mới chọc giận ông đúng thời điểm tinh thần và thể lực của ông suy kiệt nhất sau mấy ngày đám tang bên Cali. Tôi biết anh ta và từng gặp mặt vì Dallas đâu có mấy nhà hàng của người Việt. Anh là ai trong gia đình lớn của anh, gia đình nhỏ của anh, trong xã hội anh đang sống… tôi không quan tâm tới địa vị hay tên tuổi của anh ở địa phương. Tôi chỉ biết là tôi đã có lỗi với một người không có lỗi gì với tôi là anh. Tôi đã đồng tình với ý kiến của con gái ông, dù chỉ nghe ông kể.
“… con còn phải đi làm và lo lắng cho gia đình con. Con không thể chăm sóc cho ba mỗi ngày như má. Nhưng má mất rồi thì ba không thể ở một mình. Ba có chuyện gì, không ai biết, không ai hay… làm sao con yên tâm. Con xin ba giao hết nhà cửa cho anh Hai muốn làm gì làm. Ba về Cali với con. Ba phải ở viện dưỡng lão vì con không thể và không có thời gian để lo cho ba như má. Nhưng vài hôm con sẽ ghé thăm ba một, hai tiếng đồng hồ; con nấu được gì ngon, con đem vô cho ba ăn. Ba có chuyện gì, người chăm sóc cho ba sẽ báo ngay cho con, con vô ngay với ba…”.
Tôi có tào lao lắm không khi không lên tiếng về chuyện nhà người khác? Tôi nói với ông hôm đầu thu: “Chia buồn với ông về sự mất mát người thân nhất của ông mà tôi không biết, cho dù ông có cho hay thì tôi chắc cũng không có điều kiện bay qua Cali để viếng tang của bà. Thôi thì ngày nào còn sống hãy tính chuyện đời cho xong để êm xuôi khi ra đi. Ông bà đã giúp con trai không phải nợ tiền học. Tôi tính nhanh là đã cho anh ta năm chục ngàn. Ông bà cho anh ta mượn một trăm ngàn mua nhà và không hoàn lại. Vậy là ông bà đã cho con trai một trăm năm chục ngàn. Bây giờ ông bán căn nhà mà ông đang ở cũng cỡ một trăm năm chục ngàn. Số tiền đó cho hết con gái là công bằng với con cái. Ông về Cali sống với đề nghị của con gái là hoàn toàn hợp lý.
Số tiền bảo hiểm nhân thọ của vợ ông, gửi con gái để lo cho ông những ngày cuối đời. Thừa thiếu gì thì tôi tin là con gái ông không tính toán với ông. Còn phần bảo hiểm nhân thọ của ông thì di chúc lại cho con gái. Nhưng chỉ nhờ cô ta quản lý số tiền đó để về sau chia đều cho hết cháu nội, cháu ngoại của ông bà. Cứ đứa nào vô đại học thì được nhận một khoản tiền do ông bà để lại cho con cháu ăn học. Tôi biết, với đà lạm phát và trượt giá ở nước Mỹ thì số tiền học bổng miễn hoàn lại cho con cháu sẽ không nhiều, nhưng rất có ý nghĩa về mặt tinh thần với đời thứ ba của gia đình ông trên nước Mỹ…”.
Câu chuyện đầu thu mới đó mà đã cuối thu rồi! Ông bạn tôi đúng là người độ lượng như tôi đã tin ông như thế! Ông giao căn nhà cho con dâu để cho mướn kiếm thêm tiền chợ cho cháu nội ông được sống sung túc hơn. Ông di chúc lại căn nhà cho con dâu của ông chứ không bán. Giấy tờ xác quyết là tài sản riêng của con dâu, “để nhỡ… vợ chồng con xảy ra chuyện bất trắc gì sau khi ba mất, thì ba mẹ chỉ giúp được con một chỗ ở để nuôi mấy đứa cháu nội của ba mẹ. Cảm ơn con”.
Ông cho hết con gái khoản tiền bảo hiểm nhân thọ của mẹ cô ấy. Ông nghe tôi về khoản tiền bảo hiểm nhân thọ của ông. Ông chỉ còn giữ lại hàng hà kỷ niệm trong từng đồ vật mà tôi đang bán cho những người không quen biết. Thế nên mắt ông lạc thần trông theo từng kỷ niệm vĩnh biệt ông lần cuối khi bước ra khỏi cửa một mái ấm gia đình đã tới hồi kết. Đó là buổi sáng một ngày cuối thu mà tôi sẽ không bao giờ quên với hình ảnh một người đàn ông biệt xứ lúc cuối đời, tay khép lại cánh cửa nhà mình lần cuối, bình thản nói: “Thôi, mình đi nghe em…”, là di ảnh của bà mà ông kẹp ở nách để khóa cửa ra đi…
Ngoài đường, những trang trí cho ngày lễ Halloween đã lên đèn dọc lối đi. Tôi nhìn ông thả bộ ra xe mà thấy một kiếp người đến với cuộc đời cách nay tám mươi năm, chỉ có tiếng khóc là gia tài thì hôm nay là món cuối cùng Estate Sale. Ông trầm ngâm buổi sáng, thở dài buổi trưa, rồi ngấn lệ buổi chiều theo từng kỷ niệm vĩnh biệt ông ra đi. Nhưng cuối ngày ông lại mỉm cười với di ảnh vợ lúc khóa cửa. Cái nháy mắt tinh nghịch của ông với di ảnh bà là bằng chứng ông đến với cuộc đời này bằng một tiếng khóc nhưng khi ra đi ông đã đem theo một người tình.
Tôi nhìn theo ông ấy tan vào màn đêm phủ về. Nhìn lại mình sau một ngày tiếp tay thần chết, nách tôi kẹp chai rượu thần chết thưởng cho tôi nhưng quân sĩ của thần chết đã giao lộn vào nhà một người không uống rượu nên phải nằm chờ tới Estate Sale này. Tới Estate Sale của tôi, cũng là kinh doanh từ vốn liếng là tiếng khóc chào đời, tôi sẽ kẹp nách mang theo được gì lúc ra đi? Chỉ biết chai rượu thường nhưng để lâu năm cũng ngon như nước cam tuyền… từ đầu tiên mộng tới phiền muộn sau. Đâu đó là thơ Bùi Giáng. Uống xong ly rượu cùng nhau / Hẹn rằng mãi mãi quên nhau muôn đời… Khi hiểu được thơ Bùi Giáng thì cuộc đời coi như đã tàn thu. Còn bạn?
Phan
From: Giao Su Nguyen Phi Phuong