Category: BÌNH LUẬN- SỰ KIỆN

Tổng Bí thư: “Nếu đụng độ trên biển ta có ngồi đây được không?”

Nợ công Việt Nam nghiêm trọng tới đâu?

Mặc Lâm, RFA
2015-12-08

RFA

Tiến sĩ Nguyễn Quang A trong một dịp đến thăm và thảo luận về Xã hội Dân sự tại RFA.

Photo: RFA

Trong một báo cáo của Diễn đàn Phát triển Việt nam (VDPF) mới đây cho biết chỉ, trong vòng 15 năm nợ công Việt Nam đã tăng gấp đôi và vẫn chưa có dấu hiệu ngừng lại.

Đài Á Châu Tự Do phỏng vấn Tiến sĩ Nguyễn Quang A, chuyên gia tài chánh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS để biết tìm hiểu thêm mức nghiêm trọng của nợ công hiện nay có ảnh hưởng gì tới việc phát triển kinh tế của Việt Nam.

Chi tiêu quá mức

Mặc Lâm:Xin chào Tiến sĩ Nguyễn Quang A. Theo bản báo cáo của ADB cho biết năm 2016 nợ công của Việt Nam có thể tăng lên 65% GDP và con số này cho thấy tình trạng nợ công Việt Nam ngày càng tiến gần hơn mức an toàn cho phép. Ông có nhận định gì về dự báo này?

TS Nguyễn Quang A: Tôi nghĩ rằng nợ công của Việt Nam tăng rất nhanh trong mấy năm vừa qua và khi nhìn vào cách chi tiêu của Việt nam thì rất dễ hiểu khi mức tăng là 60% so với năm trước. Người ta đặt ra cái ngưỡng là dưới 65% của GDP thì an toàn còn vượt quá số đo là mất an toàn.

Tôi nghĩ rằng nợ công tăng nhanh chóng như thế nó báo hiệu một nguy cơ rất lớn. Vấn đề không phải là nó đạt ngưỡng 65% của GDP trên đấy thì mất an toàn còn dưới đấy thì không mất an toàn.

Thực sự ở những nước mà nợ công của người ta lên đến trên 100% cúa GDP nhưng vẫn an toàn và có thể dưới mức 50% cũng không an toàn.

Quan trọng là khả năng của nền kinh tế, khả năng thu của chính phủ có đủ bù chi hay không. Có thể trả nợ lãi và gốc đến hạn hay không. Nếu việc ấy mà không thực hiện được thì dẫu ngưỡng có bao nhiêu chăng nữa thì đất nước cũng lâm vào cảnh vỡ nợ cho nên tôi thấy chuyện nợ công tăng nhanh như thế thì rất đáng lo ngại.

Mặc Lâm:Theo như TS vừa mới giải thích thì vấn đề bội chi ngân sách đang rất trầm trọng và đồng tiền thuế của người dân đóng góp để giải quyết vẫn là điều thiết yếu để trả các món nợ công. Tuy nhiên lĩnh vực dầu thô thì đồng tiền thuế không còn nhiều như xưa cộng với việc khi vào TPP sắp tới Việt Nam phải chịu bỏ các khoản thuế nhập khẩu như quy định của định chế này. Theo ông nhà nước phải sửa đổi cách thu thuế như thế nào để bù vào các khoản trống này?

TS Nguyễn Quang A: Nguồn thu của nhà nước Việt Nam dựa vào đầu tiên là thu từ dầu. Có thời nguồn thu từ dầu khí có thể lên tới 35% tổng thu của ngân sách.

Sau đó là thuế xuất nhập khẩu, có thời thuế xuất nhập khẩu đã chiếm một tỷ trọng rất lớn trong nguồn thu ngân sách.

Cũng may trong những năm gần đây thì tỷ lệ đó càng ngày càng giảm và bây giờ nó chỉ còn 17 hay 18% gì đó.

Tiến sĩ Nguyễn Quang A, Viện trưởng Viện Nghiên Cứu Phát Triển IDS ở Hà Nội. RFA file photo

Khi mà TPP bỏ hết các khoản thuế đó thì tôi nghĩ chắc chắn nó sẽ làm giảm nguồn thu của ngân sách nhưng có lẽ cũng không phải không khắc phục được bởi vì ở Việt Nam người ta dựa chủ yếu vào thuế giá trị gia tăng, tức là thuế bán hàng mà chưa dựa nhiều lắm vào thuế tài sản, thuế thu nhập cá nhân cũng bắt đầu tăng lên một chút.Nếu họ cơ cấu lại nguồn thu và tích cực thu nhiều hơn vào thuế tài sản, thếu thu nhập cá nhân thì tôi nghĩ rằng dần dần Việt Nam sẽ tiến dần đến một cơ cấu lành mạnh hơn, nhưng chắc chắn trong thời gian tới thì còn phải điều chỉnh nhiều.

Tiền đâu để phát triển?

Mặc Lâm:Theo đánh giá của các định chế tài chính quốc tế thì nợ công của Việt Nam đã cán mức 110 tỷ đô la và chính phủ đã phải liên tục phát hành trái phiếu trong cũng như ngoài nước. Liệu động thái này có kềm lại được cơn khát ngân sách đang ngày một tăng hơn hay không và nó nói gì về sức khỏe của nền tài chính Việt Nam?

TS Nguyễn Quang A: Một chính phủ phát hành trái phiếu trong nước hay nước ngoài, vay cái mới để trả cái cũ hay nói nôm na gọi là đảo nợ là chuyện rất là bình thường, tôi nghĩ không có gì đáng lo ngại.

Đáng lo ngại là ở chỗ thu có đủ bù chi hay không mà trong cái chi này phải tính cả chi trả lãi và một phần gốc của món vay trước kia.

Rất đáng tiếc ngân sách Việt Nam mà nhất là Luật ngân sách chẳng hạn thì suốt mấy chục năm qua từ Quốc hội cho tới tất cả các quan chức Việt Nam người ta không có khái niệm về bội thu ngân sách mà chỉ có việc bội chi mà thôi.

Như thế là vì luôn luôn có bội chi trong suốt mấy chục năm qua tức là thu không đủ chi, mà thu không đủ chi thì phải đi vay. Vay từ năm nay cho tới năm sau cứ thế nó tích tụ lên. Đến một lúc nợ vay quá lớn khó vay được nữa thì dễ dẫn đến chuyện vỡ nợ.

Tôi luôn luôn nhấn mạnh là thu có đủ bù chi hay không và cái chi đấy phải tính cả trả lãi vay và một phần gốc vay.

Mặc Lâm:Đa số nợ công tập trung vào việc xây dựng hạ tầng cơ sở, khi không còn vay được nữa thì việc xây dựng cũng ngưng lại và từ đó hạ tầng cơ sở không theo kịp đà phát triển kinh tế sẽ kéo theo sự trì trệ không thể tránh khỏi. Theo TS thì biện pháp nào sẽ giải đáp cho câu hỏi này?

TS Nguyễn Quang A: Đấy là vấn đề thực sự nan giải. Tổng công ty đường cao tốc Việt Nam vừa mới khánh thành một đoạn cao tốc Hà Nội Hải Phòng với vốn của dự án BOT nên tổng công ty nhà nước phải đi vay các ngân hàng và người ta dự tính sẽ phải bán quyền thu phí ở đường cao tốc đề lấy tiền đi làm các đoạn đường cao tốc khác.

Cách làm như thế cũng làm được cái gì đó nhưng cuối cùng thì nền kinh tế phải có sự đầu tư nhưng các ngân hàng thương mại lấy đâu ra tiền để cho ông Tổng công ty đường cao tốc vay? Cũng lại là tiền huy động của dân hoặc là tiền vay của nước ngoài. Không tình toán được như thế mà cứ nói là xã hội hóa, thế này thế kia thì rất là khó giải quyết nguồn vốn đó.

Trong cuộc họp với các nhà tài trợ vừa rồi bà Victor Kwakwa hỏi Việt Nam lấy nguồn vốn ở đâu mà phát triển thì ông Thủ tướng trả lời một câu rất là chung chung và tôi nghĩ đây là vấn đề hết sức nan giải, phải liệu cơn gắp mắm và nếu mà không vay được những khoản vay dài hạn với lãi suất thấp như là ODA, nhưng mà ODA không khéo thì vướng vào cái bẫy của ODA và đó là chuyện lẩn quẩn mà Việt Nam vẫn còn khó trong thời gian tới.

Mặc Lâm: Xin cám ơn ông!

Nỗi đau của ngư dân Việt

Bến Lý Sơn, Quảng Ngãi.

RFA photo

Sau cái chết của ngư dân Trương Đình Bảy trên khu vực biển Trường Sa, ngay ở ngư trường truyền thống của ngư dân Việt Nam, có thể nói rằng niềm tin của ngư dân vào nhà nước đã hoàn toàn biến mất và ngọn lửa đấu tranh chống ngoại xâm của ngư dân cũng bị tắt ngúm, thay vào đó là nỗi tuyệt vọng và sự cô đơn.

Những ngư dân Việt Nam vẫn thường được các quan chức nhà nước hô biến, thổi phồng và bơm hơi thành những chiến sĩ tiền tiêu trên biển đã bị đối xử lạnh nhạt, cô đơn như thế nào khi bị Trung Quốc hành hạ, bắn chết người?

Sống sợ hãi và chết cô đơn

Một ngư dân tên Trung, người Sơn Tịnh, Quảng Ngãi đã buồn bã chia sẻ: “Đúng ra thì phải có người nhà nước ra ngoài kia, nhận chạy đưa (anh Bảy) vô thì nó nồng nàn hơn, nó tốt đẹp hơn. Giờ nó vì cái mục tiêu chính trị chứ chẳng có tình người. Giờ tình trạng chung là người ta theo đuổi một cái mục tiêu gì gì đâu chứ chẳng quan tâm gì đến con người, cái tình người nó cũng chi chi… đâu á!”.

Ông Trung nói rằng tình trạng chung của ngư dân Việt Nam khi đánh bắt xa bờ đó là sống trong sợ hãi và chết trong cô đơn. Bởi cái chết của ngư dân Trương Văn Bảy đã nói lên tất cả nỗi cô đơn của ngư dân Việt Nam.

Ông Trung nói rằng hầu hết ngư dân Việt Nam khi đánh bắt xa bờ đều lâm vào tình trạng chung là nợ nần, vay đi vay lại của ngân hàng để đắp đổi và bù lỗ cho những chuyến đánh bắt bị Trung Quốc rượt đuổi, cướp phá, thậm chí hành hạ và giết tróc. Ngư dân đã vay tiền, lao như con thiêu thân giữa biển khơi để đối mặt với nguy hiểm. Đặc biệt, ngư dân Quảng Ngãi với máu lửa giữ nước, bảo vệ chủ quyền biển đảo của cha ông mấy trăm năm nay đã tự đặt cho mình sức mệnh giữ biển đảo chứ không chỉ đơn thuần là đánh bắt kiếm sống.

Nhưng rất tiếc, suốt nhiều năm nay, có một điều là số lượng cảnh sát biển Việt Nam ngày càng đông, hải quân Việt Nam cũng không ít, và lượng hải sản tươi sống để cảnh sát biển và hải quân ăn nhậu mỗi cuối tuần ngày càng tăng. Nhờ vào đồng lương cao ngất, cuối tuần, cảnh sát biển thường đưa vợ con đến những quán hải sản có uy tín trên đảo Lý Sơn để ăn nhậu, thưởng ngoạn.

Trong khi đó, ngư dân Việt Nam khi đụng phải tàu Trung Quốc, bị cướp phá, đánh đập thì chưa bao giờ thấy cảnh sát biển Việt Nam đến can thiệp. Thậm chí, khi ngư dân Trương Văn Bảy bị bắn chết trên biển, hầu hết ngư dân Việt Nam khi nghe tin này đều hy vọng rằng nhà cầm quyền sẽ một mặt lên án mạnh mẽ hành vi man rợ của kẻ đã bắn anh Bảy cũng như chính phủ của họ, một mặt hết sức hỗ trợ để đưa anh Bảy về quê nhà.

Nhưng không hề có chuyện đó, chiếc tàu cá nhỏ nhoi giữa biển khơi, đưa anh Bảy từ nơi bị bắn về nhà trong cô đơn, chỉ có những bạn ngư dân chia sẻ. Và trên đường đưa anh Bảy về, ngư dân phải ướp xác anh Bảy vào hầm đá dùng đựng cá để tránh tình trạng phân hủy nhanh do nắng chói chang. Một cái chết thê thảm và ảm đạm, cô đơn đến tận cùng của ngư dân Việt Nam.

Ông Trung lấy làm buồn rầu khi mà lực lượng cảnh sát biển, lực lượng hải quân Việt Nam đông đến mức chỉ cần nghe tin máy bay MH 370 rơi vào vùng biển Việt Nam, mặc dù nguồn tin này chưa xác thực nhưng chính phủ, quân đội Việt Nam đã huy động một lực lượng hùng hậu để tìm kiếm. Trong khi đó, một ngư dân Việt Nam và một con tàu của ngư dân Việt Nam bị bắn, bị hại, đã có người chết cần sự giúp đỡ, hỗ trợ… Thì cảnh sát biển Việt Nam nói riêng và nhà nước Việt Nam nói chung chỉ loan tin xác nhận có người chết, sau đó đổ xô ra cảng Sa Kỳ để đón thì ít mà để ngăn cản phóng viên tác nghiệp thì nhiều.

Điều này làm cho không riêng gì ông Trung hay các ngư dân Quảng Ngãi thấy tủi thân mà ngay cả những ngư dân Đà Nẵng cũng thấy buồn, lo lắng về tương lai của họ.

Ngư dân Đà Nẵng nói gì?

Ông Phát, ngư dân thành phố Đà Nẵng, hiện sống ở phường Thọ Quang, chia sẻ: “Nói chung chung rứa, nó nói tàu lạ bắn đang chờ điều tra, nó cứ nói quanh quanh là tàu lạ bắn chứ nó không có kết luận điều tra mà cho đến bây giờ vẫn chưa nghe có kết luận điều tra. Thì cứ nói lòng vòng là tàu lạ. Nhân dân thì nghi ngờ là tàu Trung Quốc bắn hại nhưng nhân dân không có chứng cứ thì chịu thôi chứ sao chừ?!”.

Đến thờ ngư ông cầu xuôi buồm thuận gió của ngư dân Đà Nẵng. RFA photo

Theo ông Phát, ngư dân Đà Nẵng luôn đối mặt với nguy hiểm, thậm chí mối nguy hiểm còn cao hơn cả ngư dân Lý Sơn, Quảng Ngãi. Nhưng vì nhận biết những cái chết sẽ đến bất kỳ giờ nào với các ngư dân câu mực khi họ không có đồng nghiệp đi bên cạnh nên các ngư dân Đà Nẵng từ lâu đã chấp nhận mua phiếu thông hành từ phía Trung Quốc nếu như họ yêu cầu.

Nghĩa là với những ngư dân câu mực, tối đến, mỗi người một bộ đàm, một thúng rái, một chiếc đèn măng-sông hoặc đèn điện ắc-qui trên thúng rái và cứ như vậy trôi lênh đênh trên biển suốt đêm để câu mực. Sáng mai, tàu chủ lại liên lạc qua bộ đàm để tìm đến đón ngư dân câu mực. Trong tình trạng lênh đênh một mình giữa biển khơi như vậy, nếu gặp tàu Trung Quốc, họ chỉ cần chạy mạnh lướt ngang qua túng rái cũng đủ gây chết người.

Và nhiều năm trước, số người dân Đà Nẵng chết vì Trung Quốc không phải là ít. Chỉ riêng trận Gạc Ma năm 1988, có đến hơn hai mươi thanh niên trên đường Núi Thành, phường Hòa Cường bị kẻ thù bắn chết, mất xác giữa biển khơi nhưng nhà cầm quyền lúc đó không làm lễ truy điệu, bắt buộc gia đình của những chiến sĩ đã hy sinh phải giữ bí mật chuyện đau lòng này. Mãi cho đến bây giờ, gia đình của những chiến sĩ này vẫn chưa bao giờ nguôi ngoai nỗi buồn vì sự hy sinh của con em mình cũng như sự lạnh nhạt của nhà cầm quyền địa phương.

Chính vì thấy bài học trước mắt, các ngư dân Đà Nẵng buộc lòng phải tìm đường sống bởi họ luôn phải đối mặt với nguy hiểm, với cô đơn trên biển khơi. Ông Phát cho biết thêm là những năm 1989, 1990 quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng cũng có nhiều ngư dân đi câu mực và bị giết hại nhưng lúc đó thông tin không sốt dẽo và công khai như bây giờ.

Có thể nói rằng cái chết oan uất của ngư dân Trương Đình Bảy là một bài học lớn cho ngư dân Việt Nam khi tin tưởng những phát ngôn cửa miệng của giới quan chức, cho rằng mỗi ngư dân là một chiến sĩ bảo vệ biển đảo. Bởi đó là những lời lừa phỉnh, những viên kẹo bọc đạn bắn ra từ miệng lưỡi nhà quan.

Thiệt thòi bao giờ cũng thuộc về những ngư dân cả một đời bám biển, yêu biển và chết với biển!

Buông đao thành Phật

Hồng Thủy

07/12/15

“BUÔNG DAO THÀNH PHẬT” – MỘT BÀI VIẾT LẠ.

Tựa đề “Buông dao thành Phật” của bài viết trên báo Giáo Dục thật hay. Hay vì lột tả được sự chuyển đổi chính trị ngoạn muc tại Myanmar và càng hay hơn khi đó gửi gắm một thông điệp tươi sáng vào hiện tình nội chính u tối của Việt Nam. “Buông dao” có nghĩa rằng người đang cầm dao là kẻ làm ác. Dù bài viết nói đến Myanmar nhưng người đọc ai cũng biết ẩn ý của tác giả muốn nói đến Việt Nam. Những ai, thế lực nào ở Việt Nam là kẻ ác? Từ con nít đến cụ già đểu có thể chỉ tay về phía đảng, công an, chính quyền…Thế thì trong hệ thống truyền thông nhà nước, tất cả đều rập khuôn theo “nhạc trưởng” tuyên giáo. Thật khó để có một bài viết “nhạy cảm” vượt khỏi lề. Vậy tác giả là ai mà dám đụng đến hoàng triều? Trừ phi tác giả được lệnh viết thay cho hoàng đế hay hoàng thất. Ở Việt Nam đảng được xem là một triều đình phía sau nhà nước. Bài việt lạ. Nó báo hiệu tin vui sẽ đến?

*      *      *

(GDVN) – Lịch sử sẽ rất công bằng khi phán xét, bởi quá khứ đã qua không thể thay đổi, nhưng thay đổi tương lai là điều nằm trong tầm tay, miễn là các nhà lãnh đạo …

Người dân Myanmar lại mới nhận thêm một tin mừng khi Thống tướng Than Shwe, chính trị gia quân sự được cho là có ảnh hưởng lớn nhất trên bầu trời chính trị quốc gia Đông Nam Á này dù đã về hưu từ năm 2010, tuyên bố xem bà Aung San Suu Kyi là một “nhà lãnh đạo tương lai” của đất nước.

Thống tướng Than Shwe, ảnh: BBC/Getty.

Từ kẻ thù thành đối tác

Chỉ mới 5 năm trước, tướng Than Shwe đã từng ra lệnh quản thúc tại gia 21 năm đối với bà Aung San Suu Kyi, lãnh tụ đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ Myanmar (NLD), chủ nhân của giải Nobel hòa bình năm 1991.

Trong cuộc bầu cử năm 1990, NLD đã giành thắng lợi áp đảo, nhưng chính quyền quân sự dưới thời tướng Than Shwe đã bỏ qua kết quả này.

Tướng Than Shwe năm nay 82 tuổi, từng cai trị Myanmar trong khoảng thời gian từ năm 1992 đến 2011, trước khi chuyển giao quyền lực cho một chính phủ bán quân sự do quân đội hậu thuẫn và trung thành với mình do tướng Thein Sein đứng đầu.

Tờ Myanmar Times ngày 7/12 có bài điểm lại cuộc đời và sự nghiệp của chính trị gia quyền lực bậc nhất sau màn trướng này với tít bài: “Than Shwe: Từ nhân viên bưu điện đến nhà độc tài quân sự”.

Myanmar Times bình luận, dù không xuất hiện nơi công cộng trong suốt 4 năm qua, nhưng tướng Than Shwe vẫn còn ảnh hưởng rất mạnh đằng sau hậu trường.

Bà Aung San Suu Kyi đã bị chính quyền quân sự dưới thời Thống tướng Than Shwe quản thúc tại gia trong 15 năm. Cuộc gặp giữa hai chính khách cựu thù hôm 4/12 và kết quả tốt đẹp của nó được Myanmar Times xem như bước ngoặt lịch sử.

Động thái này đã xác nhận vai trò mới của tướng Than Shwe như một kiến trúc sư của quá trình chuyển đổi chính quyền quân sự sang dân sự.

Cuộc gặp lịch sử

Cuối ngày 5/12 cháu nội của Thống tướng Than Shwe, Nay Shwe Thway Aung đã viết trên Facebook của mình rằng, bà Aung San Suu Kyi và tướng Than Shwe đã có cuộc gặp kéo dài 2 tiếng hôm Thứ Sáu 4/12 tại nhà riêng của ông.

Cháu nội Than Shwe dẫn lời ông mình cho biết: “Mọi người phải chấp nhận sự thật rằng, Daw Aung San Suu Kyi sẽ là nhà lãnh đạo tương lai của Myanmar sau thắng lợi trong cuộc bầu cử.” Trong tiếng Myanmar, Daw là một tiền tố/kính ngữ thể hiện sự tôn trọng khi gọi tên người khác.

“Tôi thực lòng ủng hộ bà ấy hết khả năng có thể nếu bà muốn phát triển đất nước”, Thống tướng Than Shwe nói. Theo The Straits Times, người phát ngôn của NLD Win Myint xác nhận cuộc gặp diễn ra tối Thứ Sáu.

Vợ chồng Thống tướng Than Shwe cầu nguyện cho tướng Aung San, cha đẻ bà Aung San Suu Kyi tại một ngôi chùa. Ảnh: The Irrawaddy.

Win Htein, một nghị sĩ của đảng NLD nói rằng, bà Aung San Suu Kyi gặp tướng Than Shwe vì bà tin vào ảnh hưởng của ông đối với chính phủ và quân đội Myanmar.

Cuộc gặp lịch sử xảy ra bất ngờ sau khi bà Aung San Suu Kyi đã có các cuộc tiếp xúc và làm việc với Tổng thống Thein Sein, Chủ tịch Quốc hội Shwe Man, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Min Aung Hlaing bàn về hòa giải dân tộc, thúc đẩy chuyển giao quyền lực.

Xóa bỏ hận thù

15 năm năm bị quản thúc tại gia mà không có bất kỳ bản án nào, người ta không nhận thấy bất kỳ sự thù hận nào từ người phụ nữ này đối với những người đã giam cầm bà. Ngược lại, bà Aung San Suu Kyi đã tìm cách đối thoại và nuôi dưỡng một quan hệ tốt đẹp với các “cựu thù” và nỗ lực thúc đẩy một chính phủ dân sự chia sẻ quyền lực với quân đội.

Nehginpao Kipgen, một nhà bình luận chính trị Myanmar nói với Myanmar Times, bà Aung San Suu Kyi sẽ đảm bảo an toàn, an ninh cho các cựu lãnh đạo cũng như các tướng lĩnh quân đội khi bà lên nắm quyền điều hành đất nước sau bầu cử.

Trên trang Facebook của mình, cháu nội tướng Than Shwe cho rằng, tinh thần hòa giải dân tộc của bà Aung San Suu Kyi có thể bao gồm một sự đảm bảo như vậy. Bởi bà Aung San Suu Kyi từng nói:

“Tôi không có khái niệm trả thù bởi nó chỉ gây hại cho đất nước. Để xây dựng tương lai cho đất nước thành công, NLD cần hợp tác với tất cả các đảng phái, bao gồm cả các tướng lĩnh. Tôi muốn gặp Thống tướng Than Shwe”.

Ko Nay Shwe Thway Aung cũng đăng tải một thông điệp với sự đồng ý của cả NLD và ông nội mình, giải thích rằng lý do quân đội từ chối chuyển giao quyền lực cho NLD một cách hòa bình sau cuộc bầu cử năm 1990 là vì “thiếu vắng sự tin cậy đối với NLD”:

“Kết quả là có một sự hiểu lầm của công chúng về các tướng lĩnh quân đội và các thành viên của đảng thắng cử (NLD năm 1990) đã bị bắt giữ, đất nước thì bị áp đặt lệnh trừng phạt quốc tế, đau khổ kéo dài hơn 25 năm qua”.

Cơ hội làm Tổng thống

Mặc dù chưa có thông báo chính thức nào về nội dung cuộc họp giữa bà Aung San Suu Kyi với các tướng lĩnh quân đội đương nhiệm lẫn nghỉ hưu có ảnh hưởng đến nền chính trị đất nước được công bố, nhưng những hoạt động của bà và hưởng ứng từ lãnh đạo quân sự đã làm lóe lên tia hy vọng bà có thể sớm trở thành Tổng thống Myanmar.

Dưới thời Thống tướng Than Shwe, phe quân sự đã mất 18 năm xây dựng hiến pháp với các điều khoản bảo vệ lợi ích của mình. Năm 2008, các nhà lãnh đạo quân sự Myanmar sửa hiến pháp với quy định cấm các ứng cử viên có vợ/chồng hoặc con cái mang quốc tịch nước ngoài được đảm nhiệm cương vị Tổng thống, một quy định nhằm chặn đường bà Aung San Suu Kyi ngồi vào cương vị này.

Bà Aung San Suu Kyi, ảnh: EPA.

U Aye Thu San, biên tập viên Myanmar Times ngày 7/12 nhận định rằng, có hy vọng bà Aung San Suu Kyi có thể trở thành Tổng thống kế nhiệm tướng Thein Sein, mặc dù thay đổi hiến pháp đòi hỏi phải có sự đồng ý của quân đội vốn có quyền phủ quyết thông qua 25% số ghế mặc nhiên trong quốc hội.

U Than Soe Naing, một nhà phân tích chính trị nói với Myanmar Times, tuyên bố mới nhất của tướng Than Shwe về bà Aung San Suu Kyi đã mang lại hy vọng cho người dân. Tuy nhiên kết quả cuối cùng vẫn còn phải chờ thời gian cũng như những nỗ lực từ cả hai phía.

“Khả năng bà Aung San Suu Kyi trở thành Tổng thống cũng sẽ phụ thuộc vào cách thức bà xây dựng cơ cấu Nội các mới. Việc đưa vào Nội các những Bộ trưởng hiện nay của đảng USDP sẽ có ảnh hưởng đối với nhiệm kỳ Tổng thống của mình.

Tôi nghĩ rằng hiến pháp hiện nay không thể sửa đổi mà không cần sự đồng ý của Than Shwe. Đó có thể là một điểm khởi đầu để bà Aung San Suu Kyi lên làm Tổng thống”, U Than Soe Naing nhận định.

The Wall Street Journal ngày 7/12 dẫn lời Richard Horsey, một nhà phân tích độc lập ở Yangon, Myanmar nhận xét, việc các tướng lĩnh Myanmar từ Than Shwe, Thein Sein, Shwe Man cho đến Min Aung Hlaing ủng hộ bà Aung San Suu Kyi lên nắm quyền đã cho thấy, quân đội đang háo hức để được nhìn nhận như là một lực lượng bảo đảm cho nền dân chủ phát triển mạnh ở Myanmar.

Buông đao thành Phật

Thông tin về cuộc gặp giữa bà Aung San Suu Kyi với Thống tướng Than Shwe cùng bầu không khí thân thiện, những đánh giá tốt đẹp dành cho nhau đang nhận được sự hoan nghênh, hưởng ứng và khen ngợi dặc biệt từ dư luận Myanmar, đặc biệt là trên truyền thông báo chí cũng như mạng xã hội.

Tiếp theo lời chúc phúc chân thành và cam kết chuyển giao quyền lực trong hòa bình của Tổng thống Thein Sein là đến những phát biểu làm nức lòng người dân Myanmar từ Thống tướng Than Shwe. Có lẽ đó là những dấu hiệu một kỷ nguyên mới đang bắt đầu trên quốc gia Đông Nam Á này.

Nếu như bà Aung San Suu Kyi trở thành anh hùng đấu tranh cho tự do, dân chủ và tương lai của dân tộc Myanmar, Tổng thống Thein Sein và các tướng lĩnh quân đội đương quyền được biết đến như những người tạo môi trường nuôi dưỡng nền tự do – dân chủ và tương lai ấy thì “Thái thượng hoàng” Than Shwe – người có quyền lực đặc biệt sau hậu trường chính trị Myanmar càng đóng vai trò quyết định trong việc chuyển đổi hòa bình chính quyền quân sự sang dân sự.

Phương ngôn có câu, ai thắt nút chuông thì người đó cởi. Điều này thật trùng hợp trong trường hợp của Myanmar, một đất nước mà Phật giáo Nguyên thủy là quốc đạo. Quay đầu là bờ, buông đao thành Phật có lẽ đã trở thành chọn lựa của các nhà chính khách quân sự, các tướng lĩnh quyền lực và quyền lợi đầy mình trước vận hội mới, tương lai, tiền đồ của dân tộc.

Họ đã chiến thắng chính mình, một chiến thắng khó khăn nhất và cũng vẻ vang nhất. Với những gì đã và đang diễn ra, hy vọng tương lai mới, cuộc sống mới hồi sinh đem lại ấm no, hạnh phúc, bình yên và thịnh vượng đang đến với Myanmar.

Dư luận khu vực cũng như cộng đồng quốc tế đang dõi theo những diễn biến chính trị mới nhất tại đất nước Chùa Vàng với mong mỏi, chúc phúc và hy vọng Myanmar chuyển đổi trong hòa bình và vươn lên mạnh mẽ.

Lịch sử sẽ rất công bằng khi phán xét, bởi quá khứ đã qua không thể thay đổi, nhưng thay đổi tương lai là điều nằm trong tầm tay, miễn là các nhà lãnh đạo biết hy sinh lợi ích riêng vì quốc gia, dân tộc, đoàn kết cùng nhau kiến tạo nên tương lai tốt đẹp ấy.

Hồng Thủy

Từ Giáo Dục Việt Nam

Quyền làm người vẫn bị chà đạp tại Việt Nam
Nguoi-viet.com
Kỷ niệm ngày Quốc Tế Nhân Quyền

HÀ NỘI (NV) – Việt Nam đã ký vào bản Tuyên Ngôn Nhân Quyền Quốc Tế cũng như Công Ước Quốc Tế về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị, nhưng quyền làm người vẫn bị chà đạp tại Việt Nam.

Khoảng 80 người tham dự kỷ niệm Ngày Nhân Quyền Quốc Tế tổ chức tại nhà thờ Giáo Xứ Thái Hà, Hà Nội,
ngày 5 tháng 12, 2015. (Hình: Thanh Niên Công Giáo)

Các diễn giả là những người từng bị tù đày, sách nhiễu, khủng bố chỉ vì tham gia vận động đấu tranh cho quyền làm người tại Việt Nam đã lên tiếng cáo buộc CSVN không tôn trọng nhân quyền trong buổi lễ kỷ niệm Ngày Quốc Tế Nhân Quyền tổ chức tại nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế tại Thái Hà, Hà Nội hôm Thứ Bảy, 5 tháng 12, 2015.

Theo tường thuật của trang mạng Thanh Niên Công Giáo, các người tham gia phát biểu đã cáo buộc rằng quyền tự do căn bản của người dân Việt Nam đã bị chế độ Hà Nội “xâm hại một cách nghiêm trọng.”

Họ nêu ra các trường hợp cụ thể từ việc người dân bị nhà cầm quyền giam giữ với những cáo buộc mơ hồ theo điều 258 Bộ Luật Hình Sự như trường hợp Blogger Anh Ba Sàm hay đến việc các cá nhân bị giam giữ quá thời hạn điều tra và đang chờ điều tra, xét xử như Nguyễn Viết Dũng, Trần Anh Kim, Lê Vũ Đài, Nguyễn Hữu Thiên Ân

Các trường hợp công an – an ninh Việt Nam đánh đập, hành hung các luật sư như Trần Vũ Hải, Lê Luân và Trần Thu Nam và các vụ việc tấn công nhằm vào các nhà bất đồng chính kiến khác cũng được nhắc đến trong buổi lễ.

Trong phần hội thảo của buổi lễ, theo VRNs tường thuật, “Luật Sư Lê Quốc Quân, cựu tù nhân lương tâm, cũng đã phát biểu về tình trạng nhân quyền và những gì chúng ta có thể đong góp cho tiến trình dân chủ hóa Việt Nam. Cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Oai đã đề cập đến những vi phạm xảy ra trong chốn lao tù. Anh đã kêu gọi mọi người đồng hành với các TNLT, tù nhân chính trị và các gia đình của họ. Câu chuyện của dân oan Cấn Thị Thêu về tình hình oan khiên của người dân, về những vi phạm mà nhà cầm quyền Cộng Sản thực hiện ở khắp Bắc Trung Nam cũng là minh chứng cho sự xuống cấp về nhân quyền ở Việt Nam.”

Nhờ buổi lễ kỷ niệm quốc tế nhân quyền tổ chức ở trong nhà thờ Thái Hà nên công an không ngang nhiên vào phá hay hành hung. Tuy nhiên, rất nhiều thành viên ban tổ chức đã bị ngăn chặn tại nhà như: Ông Phạm Văn Trội, Mục Sư Nguyễn Trung Tôn, nhà thơ Trần Đức Thạch, ông Nguyễn Văn Túc, Luật Sư Nguyễn Văn Đài, chị Lê Thu Hà,….

Mục Sư Nguyễn Trung Tôn còn thông báo trên trang Facebook là không những ông bị công an canh giữ không cho ra khỏi nhà, giữa đêm ông còn bị công an đập cửa sách nhiễu.

Nhân dịp sắp đến Ngày Quốc Tế Nhân Quyền 10 tháng 12 hàng năm, 21 tổ chức dân sự và hơn 200 cá nhân tại Việt Nam đã đưa ra một bản tuyên bố kêu gọi chế độ Hà Nội phải trả tự do vô điều kiện cho 32 tù nhân chính trị và tôn giáo hiện đang bị giam giữ tại các nhà tù khác nhau tại Việt Nam với những bản án sai trái và hết sức nặng nề.

Bản tuyên bố tố cáo chế độ Hà Nội rằng, “Là một nước thành viên của Liên Hiệp Quốc và hiện nay cũng là một thành viên của Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc, lẽ ra Việt Nam phải đi đầu trong việc tôn trọng các chuẩn mực của Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền và tuân thủ những công ước quốc tế về nhân quyền đã ký kết, như Công Ước Quốc Tế về Quyền Tự Do Dân Sự và Chính Trị, Công Ước Quốc Tế về quyền Tự Do Kinh Tế, Xã Hội và Văn Hóa. Nhưng những gì đã và đang xảy ra tại Việt Nam thì hoàn toàn ngược lại.”

“Các quyền con người vẫn tiếp tục bị chà đạp, việc bắt bớ và giam cầm tùy tiện vẫn tiếp tục xảy ra. Nghiêm trọng hơn là trong nhà tù của Việt Nam, có những người đã bị giam giữ nhiều năm, với những bản án nặng nề, chỉ vì họ đã thực thi các quyền về tự do tôn giáo, tự do tư tưởng, tự do ngôn luận hay tự do hội họp và lập hội. Tiếp tục giam cầm các tù nhân lương tâm này là chà đạp trắng trợn lên tinh thần của bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền.”

Họ kêu gọi các chính phủ và các tổ chức quốc tế áp lực mạnh mẽ, buộc CSVN phải trả tự do cho tất cả các tù nhân chính trị và tôn giáo đã bị cầm tù bất công theo những điều luật mơ hồ. (TN)