Category: BÌNH LUẬN- SỰ KIỆN

Ba’o Nguoi-Viet

August 24, 2024

Song Chi/SGN

Ngày 30 Tháng Bảy vừa qua, anh Phạm Văn Trội ra tù, kết thúc 7 năm tù giam không thiếu một ngày (anh bị bắt vào ngày 30 Tháng Bảy 2017). Anh bảo: “Tôi không xin mà họ cũng không cho, dù chỉ một giờ.”

Thật ra đây là bản án tù thứ hai của anh, trước đó anh từng bị bắt vào ngày 11 Tháng Chín 2008, bị kết án 4 năm tù giam, 4 năm quản chế.

Án thứ nhất là tội “tuyên truyền chống lại nhà nước CHXHCN Việt Nam.” Án thứ hai là tội “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.” Những cáo buộc phi lý, phi nhân cùng với những bản án hết sức nặng nề, hà khắc, mà những người bất đồng chính kiến, nhà hoạt động xã hội dân sự ôn hòa ở Việt Nam lẩn lượt đều phải gánh chịu.

Anh Trội kể, trước khi bị bắt lần thứ nhất, anh làm cùng văn phòng với luật sư Nguyễn Văn Đài (từng là tù nhân lương tâm). Hết 4 năm tù giam anh về chịu thời gian quản thúc tại địa phương ở Chương Dương, Thường Tín, Hà Nội. Trong quá trình bị quản chế này anh và một số bạn bè, người quen thành lập Hội Anh Em Dân Chủ và anh là chủ tịch trong thời gian từ đầu năm 2014 cho đến Tháng Mười Hai 2016 thì rút.

Mục đích thành lập hội chỉ là để chia sẻ với nhau hiểu biết, kinh nghiệm về cuộc sống, tình cảm anh em, chẳng có một phương tiện gì có thể lật đổ chính quyền, nhưng nhà cầm quyền vẫn bắt nhiều người của Hội Anh Em Dân Chủ với tội danh “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân.” Theo anh Trội “Việc họ bắt thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ hay Hội Nhà Báo Độc Lập là vì họ không muốn để cho các hội đoàn độc lập tồn tại ở Việt Nam, họ cho rằng sự tồn tại đó là nguy cơ tiếm quyền quản trị quốc gia của họ… Nhưng chúng ta đều biết hành vi bắt bớ để phá vỡ các hội đoàn tự nguyện xã hội dân sự ở Việt Nam như vậy là đã vi phạm nhân quyền, cái quyền đã được ghi rõ trong Luật Nhân Quyền Quốc Tế và ngay trong Hiến Pháp Việt Nam năm 2013.”.

Tổng cộng có khoảng 8, 9 thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ bị bắt gồm Nguyễn Văn Đài, Phạm Văn Trội, Nguyễn Bắc Truyển, Nguyễn Trung Tôn, Lê Thị Thu Hà, Trương Minh Đức. Những người kế tiếp bị bắt gồm các anh, chị Nguyễn Trung Trực, Trần Đức Thạch, Nguyễn Văn Túc, Nguyễn Thị Xuân.

Các bản án đều hết sức nặng nề, nặng nhất là Luật Sư Nguyễn Văn Đài (15 năm tù, 5 năm quản chế), nhưng khi đang thụ án thì vào Tháng Sáu năm 2018, Luật Sư Đài và cộng sự Lê Thu Hà được chính phủ Đức can thiệp, để đưa sang Đức tỵ nạn chính trị; 13 năm tù như nhà báo Trương Minh Đức, nhà hoạt động Nguyễn Văn Túc; 12 năm tù như nhà hoạt động mục sư Nguyễn Trung Tôn, nhà hoạt động Nguyễn Trung Trực, nhà thơ Trần Đức Thạch; 11 năm tù như nhà hoạt động Nguyễn Bắc Truyển (anh Nguyễn Bắc Truyển cũng được nhà cầm quyền Việt Nam bất ngờ phóng thích và cùng vợ sang Đức tỵ nạn Tháng Chín 2023)… Tổng cộng hơn 100 năm tù cho Hội Anh Em Dân Chủ.

Bây giờ những người như nhà báo Trương Minh Đức, Mục Sư Nguyễn Trung Tôn, nhà thơ Trần Đức Thạch, nhà hoạt động Nguyễn Văn Túc… vẫn đang ở trong tù, trong đó có người sức khỏe nguy kịch, bị nhiều bệnh nguy hiểm như Mục Sư Tôn nhưng trại giam từ chối điều trị y tế… Hoặc nhà thơ bất đồng chính kiến Trần Đức Thạch (tác giả hồi ký nổi tiếng “Hố chôn người ám ảnh,” tố cáo tội ác kinh hoàng của quân đội Việt cộng trong trận đánh tại Tân Lập cuối Tháng Tư 1975, khi đó tác giả là bộ đội Bắc Việt), bước chân vào tù khi đã 69 tuổi – và đây là bản án tù lần thứ ba của ông, không hiểu ông có chịu đựng nổi 12 năm tù lần này?

Cũng như hầu hết những thành viên Hội Anh Em Dân Chủ, anh Phạm Văn Trội sinh ra và lớn lên hoàn toàn trong chế độ do đảng CS lãnh đạo. Lý lịch gia đình thuộc “thành phần cách mạng.” Bố anh trước đó là đảng viên đảng CS, đánh nhau với Pháp và bị bắt ra Côn đảo, nhưng năm 1982, cụ xin ra khỏi đảng, mẹ anh không phải là đảng viên đảng CS mà chỉ là thanh niên du kích, sau khi lập gia đình không tham gia sinh hoạt chính trị nữa. Bản thân anh Trội từng theo học chuyên ngành quản lý tại trường Đại Học Quốc Gia Hà Nội.

Anh Trội kể, khi còn là sinh viên, anh bị nhà trường nhồi nhét vào trong đầu rất nhiều thứ chủ nghĩa khác nhau, đặc biệt về chủ nghĩa Mác Lenin. Nhưng khi nghiên cứu, anh thấy chủ nghĩa này không thực tiễn trong cuộc sống và bắt đầu tranh luận, phản biện, cho rằng Việt Nam áp dụng chủ nghĩa này thì đất nước sẽ dừng lại không phát triển và nhân dân sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống, đặc biệt là không khích lệ con người ta tham gia vào các hoạt động trong xã hội để thúc đẩy xã hội, thúc đẩy quốc gia.

Đó là lý do chính mà anh nghĩ là cần phải thay đổi sang một mô hình chính trị khác, mang một hệ tư tưởng khác để người dân Việt Nam và quốc gia Việt Nam cất cánh bay cao, bay xa hơn. Quá trình tự nhận thức trở lại của anh bắt đầu là thế, chứ hoàn toàn không phải vì gia đình thuộc loại “phản động,” “có nợ máu với nhân dân” gì cả. Anh viết rất nhiều bài về biển Đông, quan hệ Việt Nam-Trung Quốc, về vấn đề phải thoát Trung … cho tới khi bị bắt lần thứ nhất.

Khi được hỏi anh lên tiếng, phản biện thì gia đình họ hàng phản ứng như thế nào, anh Trội cho biết: “Trong gia đình tôi có nhiều người có tri thức cho nên về cơ bản mọi người ủng hộ, nhưng bên cạnh đó mọi người rất sợ tôi bị bắt đi tù và sẽ có cuộc sống khổ sở, nên khuyên can chứ không ngăn cấm, khuyên vì sợ tôi đi tù chứ không khuyên tôi từ bỏ con đường này.”

Anh nói thêm: “Tôi chỉ nhắc lại câu nói của Mao Trạch Đông là chính quyền cộng sản ra đời từ họng súng, ở Việt Nam từ năm 1945 vẫn nói là họ đi cướp chính quyền của Trần Trọng Kim chứ không phải là được Trần Trọng Kim bàn giao chính quyền, và họ duy trì cái chính quyền ăn cướp cho đến ngày hôm nay chưa một lần hỏi ý kiến nhân dân để xem cái mô hình đó có phù hợp hay không, nhân dân có đồng tình ủng hộ hay không.”

Cuộc sống trong ngục tù cộng sản

Lần thi hành án thứ nhất, anh Trội bị đưa về trại Nam Hà, tỉnh Hà Nam. Cuộc sống tù đày dưới chế độ CS đã tồi tệ, nhưng đối với tù nhân lương tâm, tù nhân chính trị càng tồi tệ hơn gấp bội, nhất là những khi bị “kỷ luật.” Trong thời gian ở đây có những lần anh cùng các tù nhân lương tâm khác đấu tranh đòi một số quyền căn bản của tù nhân, và bị kỷ luật. Trại giam bắt anh và nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa, người cũng lên tiếng đấu tranh, dẫn đi giam riêng trong những cái buồng rất hà khắc. Buồng giam khoảng 8 m có hai bệ nằm và lối đi là hết, không cửa sổ, không nhà vệ sinh, không bể nước, không đèn điện, cả ngày cứ tối thui. Tù nhân đi vệ sinh vào cái bô và đổ nước vào đó. Một ngày được ra hai lần đi lấy cơm, uống nước và đi đổ bô, xách xô nước vào. Cứ thế trong vòng hơn sáu tháng.

Trong thời gian bị kỷ luật thì như thế, còn hết thời gian kỷ luật thì lại ra sống chung, làm việc chung với mọi người. Khu chính trị thì đan lát, đan những sản phẩm mây tre để xuất đi châu Âu. Đây là một hình thức “bóc lột sức lao động của tù nhân” vì buộc họ phải làm việc mà không được trả tiền công.

Khi giam chung, các trại thường chia thành hai nhóm tù nhân, tù hình sự giam chung rất đông, 70 – 80 người một buồng. Án chính trị, họ tách nhỏ ra cứ bốn người một buồng khoảng 12 mét vuông, còn lại là lối đi, một nhà vệ sinh nhỏ và một bể nước. Nhà vệ sinh không có cửa, không che đậy, khi một người đi vệ sinh thì ba người còn lại ngồi…ngửi.

Anh Trội cho biết, nhà cầm quyền thường làm nhà tù sát núi, vì vậy mùa hè thường rất nóng, còn mùa đông rất lạnh. Thứ hai, nhà tù thường nằm trên các nghĩa địa đã được giải tỏa.

Ăn uống theo tiêu chuẩn có cơm, thịt, cá, rau, đường, nước mắm. Còn mì chính và muối trại giữ lại để nấu nướng. Nhưng chất lượng thịt cá, nấu nướng theo xuất ăn của trại rất tệ nên anh thường chỉ lấy cơm, còn lại gia đình phải gửi tiền vào để anh đặt mua thêm thức ăn.

Mỗi tháng gia đình được đi thăm một lần, mỗi lần một tiếng đồng hồ. Còn điện thoại mỗi tháng một lần, mỗi lần 10 phút. Trước mỗi lần thăm gặp, cả tù nhân lẫn người nhà đều được nhắc nhở chỉ được nói chuyện hỏi han gia đình, sức khỏe, tình cảm họ hàng. Tù nhân và người nhà ngồi từng dãy, nhìn thấy nhau qua màn kính ngăn và gọi nói chuyện qua phone, công an ngồi sát bên cạnh nghe, ghi âm toàn bộ những cuộc nói chuyện đó.

Anh Trội nhận xét, qua hai lần bị tù, lần thứ hai anh thấy điều kiện sống tệ hơn trước. Thức ăn tồi hơn, nhưng đặc biệt là tù nhân chính trị bị quản lý chặt chẽ hơn, khắc nghiệt hơn. Anh kể: “Lần thứ nhất tôi được mang đàn guitar vào chơi, được mang sách vào đọc sách, được chơi cờ tướng ở trong buồng giam và được mua thức ăn tươi để tự nấu ăn, được nhận sách, bút, tất cả các loại, rất nhiều. Có những người có cả cái hòm to đựng sách, bút để viết, học tập. Nhưng bây giờ điều đó không có nữa. Sách bút trại giam quản lý, sách của gia đình gửi đến trại cũng quản lý, muốn lấy về đọc thì phải đăng ký mà họ chỉ cho phép lấy mỗi lần hai quyển, giấy chỉ cho một tờ giấy học sinh bốn trang. Bút, họ cũng giữ và đưa cho một cây, viết xong phải đưa lại tờ giấy và bút cho họ quản lý…

Lần thứ hai anh Trội vẫn bị giam ở Nam Hà. Anh cho biết, Nam Hà là nơi ngày xưa giam giữ toàn bộ lính VNCH, và các tu sĩ. Họ có truyền thống giam tù chính trị và có kinh nghiệm đàn áp tù chính trị.

Trong thời gian ở tù, anh không được giam chung với các anh em cùng một hội, nhưng lại sống chung với khá nhiều tù nhân chính trị là người các dân tộc bản địa ở Tây Bắc, Tây Nguyên. Những tù nhân thuộc các sắc dân bản địa ở Tây Nguyên chủ yếu bị giam sau những cuộc biểu tình lớn vào những năm 2001, 2004 và sau này, từ vụ xả súng ở Tây Nguyên Tháng Sáu 2023. Đa số đều chịu những bản án nặng nề, có người tới 20 năm.

Trở về ‘nhà tù lớn’

Ra khỏi “nhà tù nhỏ” trở về “nhà tù lớn,” cũng như nhiều tù nhân chính trị bị giam lâu ngày khác, anh Trội gặp rất nhiều vấn đề về sức khỏe, đau vai gáy, đau cột sống, đau dây thần kinh, huyết áp tụt, mắt thì mờ. Trong thời gian bị tù anh cũng từng bị đau nặng vài lần, có thời gian bị sỏi thận phải đi cấp cứu… Vì vậy ưu tiên trước mắt của anh là “phục hồi sức khỏe, sau đó phải dành thời gian để tìm hiểu lại, nghiên cứu, sắp xếp lại mọi việc.”

Anh cho biết, chưa có ý định rời nước ra đi, vì “khi phải rời bỏ quê hương ra đi thì rất đau lòng, tôi nghĩ rằng tâm trạng của người nào xa quê cũng đều thế cả, trong trường hợp bất khả kháng mới phải đi. Thực ra lúc này tình hình ở Việt Nam rất khắc nghiệt, nhưng còn chịu được, tôi ở lại, khi nào không chịu được, tôi cũng phải xin ra đi vậy.”

Trong suốt những năm anh đi tù, kinh tế gia đình trông vào người vợ đi làm cho một công ty nhỏ, lương cũng chỉ đủ sống, không có tích lũy, cộng thêm anh chị em trong gia đình giúp đỡ, thỉnh thoảng bạn bè cũng giúp một chút. May mắn là vợ con anh đều hiểu việc anh làm và không một lời phàn nàn, trách móc. Hai con của anh, con trai lớn năm nay 23 tuổi, sang năm lên năm thứ năm đại học Bách Khoa, con gái út 18 tuổi, năm nay bắt đầu vào đại học, cũng đại học Bách Khoa Hà Nội.

Khi được hỏi “Có bao giờ anh tiếc đã mất 11, 12 năm cuộc đời vì đã lên tiếng không?”, anh Trội trả lời: “Tôi thực sự không tiếc, có thể vì sinh mạng mình nó gắn với công việc này.”

Nghĩ về tương lai của Việt Nam và phong trào dân chủ, anh cho biết: “Cá nhân tôi chưa bao giờ hết hy vọng, tôi luôn luôn hy vọng và tin tưởng ở thế hệ trẻ của Việt Nam. Những người cộng sản gộc từng chống Pháp thì bây giờ chết hết rồi, những người chống Mỹ cũng chỉ còn 10, 20 năm nữa là ra đi hết và thế hệ 7X, 8X và 9X sẽ là chủ nhân của quốc gia, họ hội nhập vào thế giới nhờ học hành ở nước ngoài, nhờ vào internet khai sáng. Và xu hướng dân chủ hóa toàn cầu là không thể đảo ngược. Vấn đề là sớm hay muộn ở Việt Nam thôi… Tôi vẫn tin tưởng thế hệ trẻ ở Việt Nam có đủ khả năng để quyết đoán cho vận mệnh dân tộc, tương lai của chính họ. Thời của chúng ta về trước là cái thời còn chìm đắm trong cơn mê chiến thắng, trong chủ nghĩa Mác Lênin không tưởng ấy, thế hệ trẻ họ sẽ khác. Sẽ phải thay đổi. Sẽ phải dân chủ hóa.”

Nhiều người bi quan cho rằng phong trào dân chủ ở Việt Nam mấy năm gần đây xem như đã tắt, đã chết, nhưng theo anh Trội, khi tiếp xúc với các anh chị em, cả người cũ, người mới quen, anh nhận thấy họ thay đổi phương thức, và thay đổi phương pháp chứ họ không “chết,” họ không bị “tắt.” “Những người hoạt động trong lĩnh vực này ngấm trong máu rồi, bây giờ nhà cai trị họ gia tăng đàn áp bắt bớ thì những người hoạt động tạm thời thay cách này bằng cách khác để bảo tồn, để tiếp tục mở rộng… Có nghĩa là ngọn lửa này không tắt mà lại trở thành cháy âm ỉ bên trong, khi có cơ hội thì nó lại bùng cháy mạnh hơn,” anh nói.

Anh Phạm Văn Trội (phải) và ông Trịnh Bá Khiêm. Gia đình ông Trịnh Bá Khiêm là một gia đình nông dân-dân oan-tù nhân lương tâm nổi tiếng: Bốn người với sáu bản án tù, tổng cộng hơn 30 năm, trong đó ba người hiện vẫn đang thụ án tù là vợ ông – bà Cấn Thị Thêu, hai người con trai là Trịnh Bá Phương, Trịnh Bá Tư. (Hình: SC)

Người bất đồng chính kiến chỉ có hai con đường: vào tù hoặc phải sống lưu vong

Tình trạng tù nhân chính trị ở Việt Nam từ nhiều năm nay là người này ra thì người kia vào tù, người này xong án thì người khác bị kết án. Ngày 15 Tháng Tám vừa qua nhà cầm quyền Việt Nam lại kết án nhà hoạt động Nguyễn Chí Tuyến có biệt danh Anh Chí, một thành viên sáng lập của phong trào No-U phản đối đường “lưỡi bò” và từng tham gia nhiều cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc vào đầu những năm 2010 và các cuộc biểu tình ủng hộ môi trường vào giữa những năm 2010. Anh Nguyễn Chí Tuyến sử dụng YouTube, Facebook và các phương tiện truyền thông xã hội khác để bình luận về các vấn đề xã hội và chính trị. Anh bị bắt ngày 29 Tháng Hai 2024 và vừa bị kết án 5 năm tù, cũng về tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ Luật Hình Sự.

Nhà hoạt động Nguyễn Chí Tuyến. (Hình: FB Nguyễn Chí Tuyến)

Trên mạng xã hội, rất nhiều người chia sẻ lại những câu nói của anh. Chẳng hạn như câu anh Tuyến nói với Luật Sư Lê Đình Việt trước ngày ra toà: “Tôi hoàn toàn có thể lựa chọn sự an toàn cho cá nhân mình nếu làm ngơ trước những vấn đề bất cập của xã hội. Nhưng là một công dân, tôi không thể không có trách nhiệm đối với đất nước mình.” Hoặc lời nói sau cùng tại phiên tòa sơ thẩm do TAND thành phố Hà Nội xét xử, trong đó anh không nhận tội và khẳng định: “Tôi sẵn sàng chịu trách nhiệm việc tôi làm, nhưng tôi khẳng định mình không có ý đồ chống phá gì. Tôi làm vì hai chữ tự do cho quyền chính đáng: quyền tự do ngôn luận, quyền tự do biểu đạt.”

Anh Phạm Văn Trội viết trên Facebook:

“Đời không cát bụi, đời không sạch
“Thân bất lao tù, chí bất cao
“Tù không có gì phải sợ, chỉ sợ trong cuộc dạo chơi cõi nhân gian này không làm được gì cống hiến cho nhân thế.
“Không ai muốn sống trong tù (dù chỉ một ngày) nhưng nếu cần cho một đất nước hồi sinh và thịnh vượng thì tù cả đời cũng không đáng sợ…”

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh có vợ là nhà hoạt động Nguyễn Thúy Hạnh bị nhà nước cộng sản bắt giam từ Tháng Tư 2021 với cáo buộc có hành vi “làm, tàng trữ, phát tán thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXNCN Việt Nam” theo Điều 117, Bộ luật Hình sự năm 2015, và vẫn chưa được đưa ra xét xử, viết:

“Đất sống cho những người bất đồng chính kiến.
“Chỉ vào tù hay ra hải ngoại thôi ư?”

Phải. Đất sống cho những người bất đồng chính kiến dưới chế độ độc tài toàn trị do đảng cộng sản cầm quyền là vậy. Nhưng những con người dũng cảm vẫn tiếp tục đứng lên, bắt người này thì lại có người khác…

Tác giả: Nhữ Thị Thảo

Có một thời gian vợ chồng mình không thể cười với nhau sau những cuộc cãi vã được nữa. Điều mà trước đây chỉ to tiếng vài phút sau là đã cười nhăn nhở. Đến khoảng ấy lại là sự im lặng, im lặng đến ngột thở. Chẳng ai có thể nói được với nhau lời tử tế. Tránh mặt nhau, ngay cả giấc ngủ cũng không muốn chạm. Chỉ cần nói với nhau một câu cũng đủ gây ra một cuộc khẩu chiến.

Mình nói rất nhiều lần rằng, với mình im lặng là chết. Và lúc ấy thì vợ chồng mình đang chết thật. Cứ thế kéo dài đến cả tháng trời, trong khi bình thường ngay cả khủng hoảng tồi tệ nhất cũng chỉ ngày thứ 3 là vợ chồng lại ôm nhau ngủ. Vậy mà suốt 1 tháng chẳng ai có thể nhìn nhau một cách bình thường. Cảm giác như chỉ muốn biến mất khỏi cuộc đời nhau một cách sạch sẽ nhất.

Và rồi một buổi tối, chồng mình ngồi gõ lạch cạch cả giờ đồng hồ, rồi in ra bản ĐƠN XIN LY HÔN đưa mình .Chồng mình nói:

– Giải thoát cho nhau đi em. Anh sắp không chịu nổi rồi.

Chẳng thế hiểu được lý do vì sao, ngay cả bản thân mình cũng nghĩ đến điều ấy nhưng là đàn bà vẫn còn muốn giữ gia đình tròn vẹn cho con nên cứ sống như vậy đi.

Mình không ngạc nhiên, bình thản cầm bút ký: Tôi đồng ý!

Chồng mình im lặng cầm lá đơn cho vào cặp. Trong lá đơn nói rõ sẽ chia đôi con cho nhau. Mỗi người nuôi một đứa.

Cả đêm hôm ấy, vợ chồng mình không ngủ. Mắt mình ráo hoảnh, chẳng thể nghĩ được gì cho ngày mai. Còn chồng mình – anh ấy bật khóc nấc lên từng tiếng.

Lần đầu tiên mình nhìn thấy những giọt nước mắt chua chát của anh ấy. Dường như cố gắng kìm lại nhưng không được, rồi anh bật dậy lao vào nhà tắm, không nhớ là ở trong ấy bao lâu, chỉ biết lúc trở ra mắt đã đỏ ngầu.

Mình hỏi:

– Sao anh khóc, đây chẳng phải là ý của anh sao. Sao còn đau khổ chứ. Em đồng ý giải thoát theo ý anh, anh còn muốn gì.

Chồng mình nhìn lên ánh mắt vật vã:

– Anh thương con, rồi hai đứa sẽ mỗi đứa một phương, không được ở cạnh nhau nữa. Anh sẽ rất nhớ con.

Rồi anh ấy ôm ghì lấy Bột, cố nén tiếng nấc.

Mình đứng bật dậy, cố không để mình khóc theo.

Khi cuộc sống đã đến mức chẳng thể dung hoà được nữa, ra đi là điều cần thiết. Chẳng phải vì ai, chẳng vì ai phản bội ai, chỉ vì chúng ta đã không thể vượt qua những áp lực cuộc sống. Mình cũng đã từng nói với anh ấy: Con người mình buông bỏ hay nắm giữ đều rất quyết liệt. Anh ấy hiểu điều ấy.

Và chồng mình khoá FB, ai tinh ý có thể thấy một thời gian mình viết gì cũng không tag anh ấy vào nữa. Bọn mình ly thân, mỗi đứa một phòng. Mình nhắn cho chồng mình:

– Anh đừng bỏ Facebook, em muốn nhìn thấy con, anh siêng up ảnh con nhé, hàng tuần sẽ cho hai anh em gặp nhau 1 lần. Xin lỗi vì chúng ta đã không thể giữ được tình yêu này.

Lúc này mình khóc .

Ngày hôm sau ấy, chồng mình đi làm nhắn tin về rằng:

– Anh đi làm và đã nộp đơn lên toà án. Họ hẹn 15 ngày nữa gặp nhau trên toà để giải quyết. Thời gian ấy chúng ta tạm thời ly thân, sau đấy anh sẽ thuê nhà giúp cho em và con.

Mình nhắn lại lạnh lùng:

– Không cần đâu, em sẽ đi luôn, em tự lo được.

Hôm ấy trở trời con lại ốm, mình thu xếp đồ rồi nói với mẹ chồng là đưa cháu đi Hà Nội khám bệnh. Chuyện sau này êm xuôi sẽ nói sau.

Chồng mình chuyển vào tài khoản riêng của mình, rồi nhắn :

– Anh sẽ gửi thêm sau

– Ok anh, em và con đi bây giờ.

Chồng mình im lặng.

Mọi thứ đã hoàn tất cho một cuộc chia ly. Chẳng cần lý do gì cả, chỉ là không thể ở bên nhau được nữa. Mình gọi taxi, ôm con vào lòng, vô thức, cứ đi đã rồi tính. Nửa đường thì con lên cơn sốt, rồi nôn trớ trong xe, mặt tái đi. Ngoài trời giữa những ngày rét đậm. Mình hối lái xe chạy nhanh về bệnh viện nhi trung ương.

Trời bắt đầu tối thì có mưa, bế con chạy vào viện, mưa và gió táp vào mặt lạnh buốt, cố ôm lấy con mà lòng cay đắng. Tại sao mọi thứ lại trở nên như thế, tình cảm 6 năm qua, những khó khăn đã từng, những yêu thương ngọt ngào đã qua giờ chỉ cần ngoảnh mặt đi là hết sao?

Một mình tay ôm con sốt, tay làm thủ tục. Con khóc, bác sĩ hỏi người nhà đâu, đưa người nhà bế con. Lúc ấy trong đầu nhớ về những ngày hai vợ chồng đưa con đi khám. Đứa bế con đứa chạy lăng xăng lo việc. Con khóc đứa bế đứa dỗ, động viên nhau. Quay sang bên cạnh, mọi người đều đủ bố mẹ bên cạnh con. Mình ứa nước mắt.

Hình như chúng ta đã sai ở đâu đấy. Hình như chúng ta đang làm khổ nhau và con vì cái ích kỷ của bản thân.

Tay xách nách mang, vừa ôm cho con ti vừa chạy, nước mắt lã chã. Cái hình ảnh lúc ấy chắc chẳng thể nào quên. Con bị viêm phế quản, bác sĩ cho thuốc rồi về. Mò vào túi lấy điện thoại, hơn 20 cuộc gọi nhỡ và 5 tin nhắn của chồng mình. Đồng hồ đã gần 10h đêm.

Anh ấy nhắn:

– Em nghe máy đi

– Em và con đang ở đâu

– Anh sai rồi, em cũng sai rồi

– Em về đi

– Em ở đâu, anh đi đón.

Mình không kìm được nữa, khóc nức nở ở hành lang bệnh viện. Gọi lại cho chồng mình:

– Em đang trong viện nhi, con ốm. Khám xong rồi. Giờ em mới cầm điện thoại.

– Em bắt xe cho con về nhà luôn nhé, về thấy tủ quần áo của em trống không, chẳng thấy em ngồi ở giường như mọi ngày, anh thấy sợ quá. Anh gọi em mãi mà em không nghe. Anh lại càng lo, cứ nghĩ dại …..

– Về đi, mai anh đi rút lại đơn .

Mình hiểu tâm trạng của chồng mình, có lẽ cũng như mình lúc này.

Mình tắt máy, lòng bớt nặng, sau tất cả, mình cần về. Tình yêu vẫn ở đấy, chỉ là chúng ta mải lo quá nhiều thứ mà trót hết kiên nhẫn cho một mối quan hệ. Cơm áo gạo tiền quên đi mất chúng ta còn tình yêu cần gìn giữ.

Về đến nhà hơn 12h khuya. Cả nhà đã ngủ, còn chồng mình ngồi đấy, đón lấy con rồi bảo:

– Em qua quán ăn bát cháo đi cho ấm (quán cháo ngay sát nhà).

Mình làm theo vì bụng lúc này đã rống tuếch.

Xong xuôi vào phòng, đặt con xuống giường, hai vợ chồng nhìn nhau hồi lâu, mình bật khóc, chồng mình ôm lấy mình rồi nói:

– Thôi, không sao đâu. Vợ ngủ đi không mệt rồi. Ổn rồi, ổn rồi …

Sau 1 tháng im lặng là cái ôm ổn rồi của chồng!

Thế đấy, có những quãng thời gian chẳng cần người thứ 3 thì cuộc sống vợ chồng cũng trở nên bế tắc đến mức muốn tống khứ ra khỏi cuộc đời nhau bằng lá đơn Ly Hôn như vậy.

Cuộc hôn nhân nào dù có tốt đẹp đến mấy cũng phải có đến trăm lần người trong cuộc muốn ly hôn, cũng phải đến vài chục lần muốn “giết chết” đối phương. Vì chúng ta ai cũng có khuyết điểm.

Sống chung một nhà là đã lột trần nhau toàn diện từ thể xác đến tính cách, nhiều khi có cảm giác hối hận vô cùng vì lấy nhau. Mình chắc các bạn cũng có cảm giác vậy ở một giai đoạn nào đấy. Thắng được cái khoảng thời gian BỘC LỘ này thì chúng ta sẽ THẤU HIỂU và sẽ là HẠNH PHÚC. Nếu không sẽ vĩnh viễn mất nhau ở tuổi trẻ, đánh mất tất cả những năm tháng đã yêu thương và cần có nhau đến mức nào!

Cái gì trong cuộc đời cũng có giá của nó hết. Giá của cái nắm tay lúc về già là bao nhiêu giông bão của tuổi trẻ. Hi vọng mỗi chúng ta đều nghĩ được khi muốn chấm dứt hãy nghĩ về những lý do khiến chúng ta bắt đầu! Nghĩ về những phút giây hạnh phúc bên nhau! Giờ thì ôm người đàn ông bên cạnh ngủ đi thôi.

Tác giả: Nhữ Thị Thảo

From: Tu Phung

 (Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)

“Làm sao Ngài lại biết tôi?”.

“Chúa sẽ không tìm con, nếu Ngài đã không biết con!” – Blaise Pascal. Thiên Chúa luôn yêu thương những con người tiến về phía Ngài; vậy mà, chuyển động của Ngài về phía con người luôn luôn đi trước việc nó hướng đến Ngài. Ngài đã có mặt ‘nơi tâm điểm khát khao’ của nó; Ngài biết rõ nó, ngay trên nẻo đường của những khát khao!

Kính thưa Anh Chị em,

Ý tưởng của Pascal được đọc thấy nơi vị thánh ‘biệt phái Barthôlômêô’ – Nathanael – Giáo Hội kính nhớ hôm nay; đặc biệt, qua cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa Chúa Giêsu và con người độc đáo này. Với Gioan, thoạt tiên, Chúa Giêsu không hề xuất hiện như một nhà thuyết giáo nhưng như một con người sống động, dễ gặp, để ai cũng có thể gặp Ngài trên những nẻo đường của họ, ‘nẻo đường của những khát khao!’.

Điều đánh động trước tiên, trong những lần gặp đó, là tính giản dị đáng kinh ngạc của chúng. ‘Tính giản dị’ là cách thức tác giả kể lại những lần gặp sớm sủa của những con người đầu tiên đến với Đấng mà họ sẽ là môn đệ của Ngài. Chẳng hạn, với hai môn đệ Gioan, “Các anh tìm gì?”; “Thưa Thầy, Thầy ở đâu?”; “Hãy đến mà xem!”. Tính giản dị của trình thuật khiến độc giả hụt hẫng! Thế mà, cũng ngày hôm ấy, một điều gì đó mang tính quyết định đã xảy ra; để rồi, “Chúng tôi đã gặp Ngài!”. Cuộc gặp đó không là một cuộc gặp qua quýt, xã giao… cũng không là một cuộc gặp thân thiện thường ngày. Một điều gì đó hoàn toàn khác; họ đã gặp Ngài ngay trên ‘nẻo đường của những khát khao!’.

Chuyển động của cuộc gặp gỡ trở nên sâu sắc hơn với Nathanael, người đã mỉm cười ngờ vực khi nghe Philipphê bảo, mình đã gặp Đấng Thiên Sai nơi con người có tên Giêsu Nazareth, “Từ Nazareth, làm sao có cái chi hay?”; Philipphê đơn sơ đáp, “Cứ đến mà xem!”. Kìa, con người sống trong hoài mong Đấng Thiên Sai ấy – những “ước ao thấy Ngày của Ngài” – đã đến và đã xem. Cả hữu thể ông khát khao sự tỏ mình của Thiên Chúa giờ đây đã phải lặng trân khi nghe lời chào của người thanh niên không mấy quen biết, “Đây đích thật là một người Israel, lòng dạ không có gì gian dối!”. Ôi! Một lời bộc phát như sấm rền khiến Nathanael nghẹt thở, “Làm sao Ngài lại biết tôi?”. Qua câu hỏi này, toàn bộ hữu thể của ông ‘tan chảy’, bộc lộ trong sáng như vàng ròng!

Anh Chị em,

“Làm sao Ngài lại biết tôi?”. Chúa Giêsu tỏ mình cho Nathanael không như cho một người xa lạ; Ngài biết Nathanael cách thấu đáo, cá vị. Đúng thế, “Chúa sẽ không tìm con, nếu Ngài đã không biết con!”. Chính cái biết và sự thấu hiểu của Chúa Giêsu đã khiến Nathanael hoàn toàn ‘tê liệt’; vì giờ đây, nỗi chờ mong của ông đã được đáp đền một cách ứa trào! Phần chúng ta, chúng ta phải đến với Chúa Giêsu trên những nẻo đường nào? Đức Phanxicô nói, “Hãy đến với Ngài trên nẻo đường của những tội nhân. Hãy đến với Ngài với sự tự tin cũng như với niềm vui mà không cần trang điểm. Đừng bao giờ trang điểm trước mặt Chúa! Hãy đến, mang theo tất cả sự thật!”. Đừng ngần ngại cùng Ngài thổ lộ tâm can, những kín ẩn trong nơi sâu thẳm của lòng mình. Đó chính là tâm điểm khát khao của mỗi người mà Ngài biết rõ.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, Chúa biết con hơn con biết con. Không khát khao Chúa, con sẽ khát khao các thứ ‘ít Chúa’ và ‘không phải Chúa’; cho con khao khát chỉ một mình Ngài!”, Amen.

(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)

From: KimBang Nguyen

***************************************

Ngày 24 tháng 8

THÁNH BA-TÔ-LÔ-MÊ-Ô, TÔNG ĐỒ

✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an.

45 Khi ấy, ông Phi-líp-phê gặp ông Na-tha-na-en và nói : “Đấng mà sách Luật Mô-sê và các ngôn sứ nói tới, chúng tôi đã gặp : đó là ông Giê-su, con ông Giu-se, người Na-da-rét.” 46 Ông Na-tha-na-en liền bảo : “Từ Na-da-rét, làm sao có cái gì hay được ?” Ông Phi-líp-phê trả lời : “Cứ đến mà xem !” 47 Đức Giê-su thấy ông Na-tha-na-en tiến về phía mình, liền nói về ông rằng : “Đây đích thật là một người Ít-ra-en, lòng dạ không có gì gian dối.” 48 Ông Na-tha-na-en hỏi Người : “Làm sao Ngài lại biết tôi ?” Đức Giê-su trả lời : “Trước khi Phi-líp-phê gọi anh, lúc anh đang ở dưới cây vả, tôi đã thấy anh rồi.” 49 Ông Na-tha-na-en nói : “Thưa Thầy, chính Thầy là Con Thiên Chúa, chính Thầy là Vua Ít-ra-en !” 50 Đức Giê-su đáp : “Vì tôi nói với anh là tôi đã thấy anh ở dưới cây vả, nên anh tin ! Anh sẽ còn được thấy những điều lớn lao hơn thế nữa.” 51 Người lại nói : “Thật, tôi bảo thật các anh, các anh sẽ thấy trời rộng mở, và các thiên thần của Thiên Chúa lên lên xuống xuống trên Con Người.” 

Ba’o Tieng Dan

Dương Quốc Chính

23-8-2024

Phố cổ vốn dĩ là nơi cao nhất Hà Nội cổ, nhưng giờ đây cũng ngập dễ dàng. Thái Nguyên hồi mình bé chỉ có thể lụt chứ không ngập (sau mưa vài tiếng). Lụt khác với ngập úng. Lụt là nước sông tràn vào qua đê hay vỡ đê, ngập úng là thoát nước mưa không kịp.

Hạ Long hay Đà Lạt còn ngập luôn, dù địa hình rất dốc và gần biển (Hạ Long). Mình dính một lần, tưởng không về Hà Nội được, vì hồi đó đi xe Kia Morning, lội liều may mà thoát kịp, trôi mất cái chắn bùn.

Thái Nguyên tối nay thì ô tô trôi lềnh bềnh. Lý do nói chung giống nhau.

Các đô thị Việt Nam cơ bản là thoát nước kiểu tự nhiên, dựa vào ao hồ, ruộng, sông. Tức là đầu tư vào cống rãnh, hệ thống bơm hay hồ ngầm… là hạn chế. 200 năm trước, cống ở London hay Paris vừa cho ô tô chạy bên trong rồi. Họ xây quy củ từ lúc bắt đầu có tàu điện ngầm, vì công nghệ xây dựng gần như nhau.

Còn hệ thống hạ tầng ngầm tương tự ở Việt Nam hầu như chưa có gì đáng kể. Đến tàu điện ngầm là thứ phổ biến ở Tây thì ở Việt Nam xây nổi mãi còn chả xong. Trong khi xây nổi dễ và rẻ hơn nhiều. Vậy hy vọng gì vào hệ thống cống ngầm để thoát nước mưa với quy mô lớn. Một phần lớn là do nghèo, dậy thì muộn.

Hồi xưa đỡ ngập lụt vì ao hồ ruộng nhiều, nên coi như thoát nước tự nhiên, tự ngấm được nhiều. Ở Thái Nguyên là rất rõ, vì chỉ 20 năm trước, ruộng ngay giữa trung tâm thành phố, nên thoát nước đơn giản. Bây giờ các chỗ ruộng, hồ đó đã đô thị hóa, nhưng không có hồ điều hòa bù lại với dung tích thoát nước tương đương, nên thoát nước chỉ còn phụ thuộc cống rãnh, trong khi nó thiết kế không đủ rộng. Độ dốc tự nhiên của địa hình thì không đổi, nên không thoát nước nhanh được.

Thế nên việc chống ngập này khá là bế tắc. Vì đào hồ rộng thì lại ít đất bán. Còn thoát theo cống thì nước chảy từ phố cổ tới Yên Sở cũng mất mấy km rồi mới bơm ra ngoài sông. Cống lại không đủ lớn.

Trong ảnh là bản đồ Hà Nội năm 1890 và 1942, khoảng 50 năm đô thị hóa bởi người Pháp quản lý. Lấp hồ, ruộng cũng ác liệt đó. Nhưng khu vực phố Tây gốc như mạn Trần Hưng Đạo, Lý Thường Kiệt, Hai Bà Trưng thì vẫn không/đỡ ngập, đường rộng, hè to, không tắc đường. Dù đường quy hoạch cả trăm năm rồi (vẫn có sau phố cổ).

Nhìn hệ thống thoát nước mưa như Malaysia họ đào cái đường ngầm dùng làm cống khi bị ngập, hay bên Nhật đào cái hồ ngầm bằng bê tông, thì thấy là Việt Nam quá bế tắc. Vì hệ thống như vậy chả kém gì tàu điện ngầm về mặt công nghệ thi công. Chắc phải sống chung với ngập úng này thêm vài chục năm nữa!

Bây giờ chỉ còn hy vọng vào bác “Tổng tịch” một tay che trời thôi!

Cổ nhân nói: 10 lời khuyên giúp bạn có cuộc sống hạnh phúc

• Posted by Đào Thanh Mai

Có câu nói rằng: “Đừng so sánh cuộc đời mình với một ai khác. Bầu trời của mỗi người mang màu xanh khác nhau. Nước mắt cũng vậy, nếu không nếm thử làm sao biết ai mặn hơn ai”.

1. Đừng so sánh cuộc đời mình với người khác

Sở dĩ cuộc sống mệt mỏi một nửa là do áp lực sinh tồn, một nửa là do sự so sánh.

Cũng giống như một cốc nước đun sôi, dù lạnh hay nóng, chỉ có nhiệt độ phù hợp với bạn mới là tốt nhất. Trong suốt quãng đời còn lại, chúng ta không nên so sánh bản thân mình với cuộc đời người khác. Chúng ta nên sống thuận theo tự nhiên và giữ vững tâm thái bình tĩnh.

Cuộc sống vốn không hoàn hảo, những khúc quanh và thăng trầm cũng là một khung cảnh tuyệt đẹp. Điều phù hợp với người khác có thể không phù hợp với bạn. Sống tốt cuộc sống của chính mình và tận hưởng cuộc sống của chính mình mới là niềm hạnh phúc chân chính.

Hãy tận hưởng cuộc sống của chính mình và đừng so sánh với người khác (nguồn: phunutoday)

2. Học cách quên cũng là một điều may mắn 

Trang Tử từng nói: “Vong túc, lý chi thích dã; vong yếu, đới chi thích dã; tri vong thị phi, tâm chi thích dã; bất nội biến, bất ngoại tòng, sự hội chi thích dã”.

Quên cái chân thì đôi giày nào cũng vừa vặn cả. Quên đi cái lưng, thì dây lưng nào cũng vừa cả. Quên đi quan niệm phải trái, như vậy bất cứ khi nào cũng đều cảm thấy tâm hồn thoải mái.

Học cách “quên” cũng là một điều may mắn. Hãy làm trống tâm trí, đừng nói quá nhiều và quên lời ác độc, cũng đừng suy nghĩ quá nhiều và quên đi những lo lắng, bỏ lo âu và quên tuổi tác, hãy vứt bỏ những hành trang không cần thiết và nhẹ nhàng tiến về phía trước.

3. Trái tim giàu có sẽ giúp cuộc sống của bạn thêm phong phú 

Đại thi hào Tô Thức từng viết: “Phúc hữu thi thư khí tự hoa”, nghĩa là: Bụng chứa sách vở tất mặt mũi sáng sủa.

Khi trái tim bạn giàu có, tầm nhìn của bạn được mở rộng, bức tranh cuộc sống của bạn rộng lớn hơn thì mọi khó khăn sẽ không còn là gian khổ nữa mà là chiếc thang giúp bạn tiến về phía trước.

Những người có trái tim giàu có và tính cách độc lập sẽ có kiến ​​thức trong bụng, có tư duy rộng mở và có hương thơm trong tâm hồn.

Trái tim giàu có sẽ giúp cuộc sống của bạn phong phú (nguồn: songdep)

4. Bao dung người khác

Vẻ đẹp cao quý nhất giống như nước, có khả năng bao dung và nuôi dưỡng vạn vật nhưng không cạnh tranh với người khác.

Có thể bao dung được lời nói, tính cách của người khác là tài năng tuyệt vời nhất của một người. Đây chính là nguyên tắc tôn trọng bản thân và tôn trọng người khác.

5. Đừng làm việc có hại cho người khác 

Bạn có thể thông minh nhưng đừng quá quỷ quyệt. Đừng làm những việc hại người khác mà hãy nhớ báo đáp lòng nhân ái của người khác.

Trong mọi việc hãy chừa lại lối thoát cho người khác, đó cũng là tạo ra con đường giải thoát cho chính mình.

Hãy nhớ báo đáp lòng tốt của người khác (nguồn: GPT share)

6. Cuộc sống đơn giản là quý giá nhất

Sự đơn giản truyền tải ý nghĩa của sự bình yên, đó là sự trong sáng sau khi trải qua thăng trầm, đó là làn gió mát mẻ nhẹ thổi qua khuôn mặt, và là trạng thái cuộc sống tuyệt vời nhất.

Chúng ta bận rộn đây đó chỉ vì một cuộc sống tốt hơn, tại sao không tìm kiếm một cuộc sống đơn giản. Khi được cũng đừng quá cao hứng, khi mất cũng đừng quá đau buồn, giữ vững tâm thái ổn định, bạn sẽ có một cuộc sống yên bình.

7. Sức khỏe là sự giàu có lâu dài

Chúng ta đều hiểu rằng sức khỏe là tài sản lớn nhất của đời người. Chỉ khi có sức khỏe chúng ta mới tận hưởng được mọi thứ và cảm nhận được niềm hạnh phúc mà mình có được.

Trong suốt quãng đời còn lại, bạn nên đặt sức khỏe của mình lên hàng đầu, đừng quá coi thường sức khỏe của mình chỉ vì danh lợi. Vì sức khỏe thực sự đắt đỏ.

Sức khỏe là tài sản lớn nhất của đời người (nguồn: soha)

8. Chỉ có nhân cách tốt mới tồn tại mãi mãi 

Tục ngữ nói: “Con người bắt đầu làm quen từ vẻ ngoài, hòa hợp với nhau bằng tài năng và nhưng để chung sống lâu dài thì phải dựa vào tính cách”.

Tính cách là tấm danh thiếp tốt nhất của một người. Người có nhân cách tốt thì bên ngoài và bên trong đều giống nhau, là người cởi mở, không giở trò, không làm điều xấu.

Hoa nở rồi lại rụng, bốn mùa rồi cũng luân phiên xoay chuyển, chỉ có nhân cách tốt mới tồn tại mãi mãi theo thời gian, và chỉ khi kết thân với người tốt, chúng ta mới có thể ở bên nhau lâu dài và có một cuộc sống yên bình.

9. Gặp nhau là duyên, chia tay cũng là duyên 

Chúng ta đều không biết tương lai sẽ như thế nào, có người chỉ lướt qua nhau, có người sẽ ở lại với ta hàng chục năm. Dù thế nào đi chăng nữa, bạn hãy học cách trân trọng số phận.

Gặp nhau là duyên, chia tay cũng là duyên, vậy nên đừng quá đau buồn, mà hãy thuận theo tự nhiên và xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Duyên phận không thể cưỡng cầu (nguồn: cafef)

10. Hãy tận hưởng cuộc sống 

Chúng ta đều mong muốn một cuộc sống phong phú, dù sống theo cách nào thì cuối cùng chúng ta cũng sẽ có được khung cảnh độc đáo của riêng mình.

Trên con đường này, hãy sống chậm và tận hưởng cuộc sống. Cuộc sống này thật tươi sáng và đáng yêu, bởi vì tâm thái bạn như nào bạn sẽ có cuộc sống như thế.

Thùy Dung biên dịch

Nguồn: sohu

From: Tu-Phung

Người Chạy Xe Ôm Bến Ninh Kiều-Truyện ngắn

Nguyễn Vĩnh Long

Khoảng gần ba giờ chiều tôi rời khách sạn Ninh Kiều, cuối đường Hai Bà Trưng, nhìn ra sông Cần Thơ. Trời hanh nóng và đứng gió. Giấc ngủ trưa dài sau bữa ăn nhẹ, khiến tôi tỉnh táo và phấn chấn hẳn lên. Hãy còn sớm, hai giờ nữa tôi mới có hẹn với gia đình người bạn thân ở nhà hàng Hoa Sứ. Thời gian đủ để tôi dạo chơi và ghé chợ Cần Thơ tìm mua một vài thứ đồ lưu niệm… Vài cơn gió nhẹ mang theo hơi nước từ dòng sông thổi dọc theo công viên thật dễ chịu. Bến Ninh Kiều ngày nay thật khang trang và đẹp. Đi dọc mé sông, từ đây tôi có thể nhìn thấy chiếc cầu treo Cần Thơ sừng sững, hiện đại. Phía trước khách sạn là nhà hàng nổi và không xa là chiếc du thuyền nhà hàng lộng lẫy về đêm. Du khách vừa ăn tối vừa dạo cảnh quanh sông và có cả chương trình văn nghệ thật đặc sắc của miền Tây sông nước. Bến nước Ninh Kiều còn có một đội ngũ đò máy cho khách du lịch thăm viếng chợ nổi Cái Răng, những khu sinh thái nhà vườn và các cù lao, cồn vùng lân cận… Trong tiếng động của nhịp sống chung quanh tôi thấy thật gần gũi, quen thuộc nhưng cũng có chút gì đó ngập ngừng, bỡ ngỡ. Trên đường ồn ào xe máy, dưới sông rộn ràng ghe đò tạo khu công viên bến Ninh Kiều mang hình ảnh đặc trưng của một thành phố đô thị miền tây.

Loáng thoáng đã gần năm mươi năm, tôi trở lại nơi này. Trưa ngày mùng bốn Tết năm 1978 là lần đầu tiên tôi ghé Tây đô. Mùi hương khói tỏa, màu vàng của những chậu cúc và mai vàng vẫn còn cùng khắp những con đường. Bến đò Ninh Kiều thưa thớt, trống vắng vào mấy ngày mùng. Không khí Tết tuy trầm mặc nhưng vẫn phảng phất đâu đó cuộc sống đời thường đang trỗi dậy chung quanh. Tôi tìm đến bến đò đi về thị xã Vị Thanh, để gặp người anh thứ ba của nàng. Như đúng lời hẹn ước, anh ấy đón tôi xuôi dòng kinh xáng Xà No để gặp cô em gái mình trên mảnh đất mà họ đã cùng nhau lớn lên. Khu gia binh ngày nào bây giờ đã giải tỏa chỉ còn khoảng đất trống, lau sậy mọc hoang “giậu đổ bìm leo”. Hai anh em đưa tôi đi qua căn nhà bên dòng kinh xáng, mấy quán cà-phê dọc theo hồ sen nằm giữa lòng thị xã, chợt ngậm ngùi tiếc nuối cho ngày tháng thoáng trôi.

-“Ông anh đi xe ôm hông?… Tui lấy giá thiệt hữu nghị…”

Tiếng mời hỏi quanh đây, kéo tôi trở về thực tại. Tôi quay lại, người đàn ông khắc khổ đội chiếc nón vải, cười nhe cả hàng răng cái mất cái còn. Tôi chưa kịp lắc đầu từ chối, người đàn ông nói vội:

-“Cả ngày ế ẩm… ông anh đi một cuốc giúp tui nghen”.

Thật là khó đoán tuổi của người chạy xe ôm. Không trẻ hơn và cũng không quá già hơn tuổi tôi, dù trên khuôn mặt anh in hằn nhiều vết nắng gió bụi đường. Mấy món đồ lưu niệm để chập tối hoặc mai mua cũng còn kịp. Nhưng nhớ lời “căn dặn” nhiều lần của bà xã, “đi đâu phải bằng taxi, nhất định không được đi xe ôm. Rất nguy hiểm”. Nếu biết tôi liều mạng, không “nghe lời” chắc chắn là bà ấy sẽ giam lỏng tôi suốt chuyến đi còn lại. Nhìn ánh mắt, khuôn mặt người đàn ông chạy xe ôm, lòng tôi lại thương cảm. Thôi đành dối vợ lần này, nhưng bây giờ thì tôi chưa biết phải đi đâu? Tôi ngập ngừng, nói thật:

-“Muốn đi giúp anh… Nhưng thiệt tình tui hổng biết đi đâu?”

-“À… nhìn là biết ông anh là khách du lịch. Để tui chở ông anh đi vòng quanh Cần Thơ cho biết. Tui lấy rẻ 110 thôi”.

Mắc hay rẻ tôi nào biết, chỉ gật đầu cười. Thoáng ánh vui mừng trong mắt, anh đưa tôi chiếc mũ bảo hiểm. Cũng như anh, chiếc xe không mới cũng không cũ. Người và xe cứ như hai đôi bạn dạn dày mưa nắng của thời gian.

-“Tui chở ông anh đi đại lộ Hòa Bình, qua tòa nhà ủy ban nhân dân tỉnh, công viên Lưu Hữu Phước. Lòng vòng đường Lý Tự Trọng, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Đình Chiểu… rồi mình qua khu dân cư Hưng Phú, nam đô thị mới của thành phố Cần Thơ… cho biết”.

-“Dạ… Anh cứ chạy tới chỗ nào đẹp, nổi tiếng của Cần Thơ là được… Anh chạy xe ôm lâu chưa dzậy? Vợ con, gia đình anh ở đâu?”. Tôi bắt chuyện, khi chiếc xe ôm rời khỏi bến Ninh Kiều.

-“Chạy xe ôm cũng tầm 10 năm rồi ông anh. Nhà cửa tui ở bên kia Xóm Chài. Hai vợ chồng tui có ba đứa, hai gái một trai. Tụi nó lớn hết rồi…”

Rồi anh chuyển qua giới thiệu cảnh quan hai bên đường. Thành phố Cần Thơ như khoác lên người chiếc áo mới, vừa lộng lẫy lại vừa lem nhem đến lạ lùng. Những con đường chen chúc con người, xe cộ ngột ngạt mà hầu hết là thế hệ trẻ, dưới tuổi bốn mươi. Chạy lòng vòng một lúc, khi qua khỏi công viên Lưu Hữu Phước, hướng về ty bưu điện thì trời đang nắng bỗng lất phất mưa. Anh hỏi tôi có cần áo mưa không, sẽ dừng lại. Tôi nói không cần, nhưng cảm thấy chừng như anh run nhè nhẹ và sôi bụng. Anh đang đói hoặc ăn quá ít bữa trưa? Nói anh ghé vào quán ăn nào đó dọc đường, tôi làm như mình cũng đói và tìm chút gì lót dạ. Anh liền cho xe vào con đường nhỏ (hình như là Ngô Văn Sở) có nhiều hàng quán dọc bên đường. Tôi mời anh vào ăn chung cho vui, có bạn.

Một dĩa cơm thịt nướng bì trứng và chén canh cải ngọt cho anh, tô bún nước lèo cho tôi. Lúc này thì không còn e ngại nữa, anh ăn thật ngon lành. Tôi nhìn anh rõ hơn, ốm cao và ngoài hàm răng chiếc còn chiếc mất, khuôn mặt anh rắn rỏi đường nét. Tóc nhiều cứng dợn cao, đôi mắt sâu dù có mờ sương gió vẫn còn đó nét sáng rạng chập chùng. Tôi nghĩ, lúc còn trẻ chắc chắn anh rất sáng sủa, đẹp trai.

-“Rồi vợ con anh làm gì? Mấy cháu có gia đình con cái gì chưa anh?”

-“Vợ tui trước làm phụ nấu cho nhà hàng, lương cũng khá lắm. Có lần qua phà vấp té, bể xương hông chậu, nay bả đi đướng khó khăn nên nghỉ làm”!

Bên ngoài trời đổ cơn mưa lớn… Anh xuất thân con nhà nghèo ở Xóm Chài, năm lớp 10 phải nghỉ học đi làm phụ giúp gia đình. Gặp chị, vừa đẹp vừa là con gái nhà buôn bán khá giả ở Phụng Hiệp. Hai người yêu nhau thắm thiết. Ba má chị ngăn cấm vì thấy anh nghèo, không tương lai. Nhưng chị quyết tâm một lòng yêu thương anh, về làm dâu Xóm Chài mặc cho gia đình quay lưng từ bỏ… Giọng anh kể ngập ngừng, khó nhọc.

-“Tui làm mọi nghề, đụng đâu làm đó. Đến nay vẫn chưa lo cho bả được một lần ăn ngon mặc đẹp. Nói thiệt với ông anh, nhiều khi tui hổng dám về nhà nhìn mặt vợ con”.

Tôi thấy đôi mắt anh đượm buồn, sũng nước. Ly trà đá trong tay anh cũng run nhẹ. “Thấy tui làm quần quật, bả đòi đi làm nhưng cả nhà đều cản. Sợ có chuyện lần nữa, tiền đâu lo thuốc thang… Tháng trước bả nhận đan giỏ bện lục bình tại nhà. Hổng bao nhiêu tiền nhưng cũng đỡ tù túng tay chân…”, mắt anh Nhân (tên anh) dù buồn nhưng tràn ngập yêu thương mỗi lần nhắc đến vợ. Không hiểu sao, tôi muốn được nắm tay và ôm anh với lòng ngưỡng mộ. Có lẽ đã lâu lắm rồi tôi mới nhìn thấy được ánh mắt, tấm chân tình của tình yêu. Tình yêu đẹp và quý giá có thật, đang hiệu hữu trước mặt tôi, của người chạy xe ôm ở bến Ninh Kiều.

-“Thằng con trai lớn làm thợ hồ chánh công trường, lương hướng rất khá. Mấy năm trước bị đá đè, gãy một chân mặt. May mà người ta thương, vẫn còn cho nó làm bảo vệ. Lương ít ỏi nhưng vẫn hơn thất nghiệp nằm nhà”.

Sợ anh chạnh lòng nhiều hơn, tôi hỏi lãng sang chuyện khác: “mỗi ngày chạy xe ôm anh kiếm được bao nhiêu?”. “Thời taxi đầy đường, trừ xăng dầu tiền bến kiếm được sáu, bảy chục là mừng. Nhằm bữa ế ẩm, chạy xe không còn lỗ cả tiền xăng…”, anh cho biết. Lúc trước anh còn ráng chạy thêm ban đêm, nhưng mấy tháng trở lại đây hổng dám nữa vì nạn cướp bóc hoành hành. Nhiều bạn chạy xe ôm ban đêm, mất tiền mất xe và đôi khi mất cả luôn mạng. Rồi anh tâm sự tiếp về hoàn cảnh gia đình mình:

-“Đứa con gái kế làm công nhân ở Bình Dương, đủ ăn đủ mặc. Lâu lâu cũng gửi dzề vợ chồng tụi chút đỉnh. Còn con út tui thì lấy chồng xa… Được cái, mấy đứa nó thương vợ chồng tui lắm…”

Bên ngoài trời cũng bớt mưa, tôi hỏi anh thức ăn ở đây có ngon không? Anh cười, “cơm chỗ này là nhứt rồi”! Tôi gọi thêm 3 phần cơm để anh mang về. Anh ngại ngùng từ chối, rồi cũng nhận với lời lúng túng cám ơn.

-“Chắc ông anh là Việt kiều phải hông?”

-“Hông… tui là dân buôn bán trà ở Đà Lạt”, tôi đành phải nói dối anh cho qua chuyện.  Điện thoại di động của tôi rung liên hồi trong túi. Chắc bà xã đang gọi, gần năm giờ rồi. Tôi nói anh Nhân chở tôi trở lại bến Ninh Kiều. Trên đường về anh trầm ngâm và ít nói hơn. Sau cơn mưa không khí những đường phố Cần Thơ trở nên dễ chịu và thơm mùi đất mới. Có lẽ cũng như tôi, anh đang cố sắp xếp lại câu chuyện anh và tôi gặp gỡ, để về kể lại cho vợ con nghe. Rồi chừng như tôi cũng ngồi im lặng phía sau không biết nói gì thêm. Chiếc xe ôm chạy rong ruổi trên những mặt đường, còn tôi và anh đang bên nhau chạy mênh mông trên những mặt đời nghiệt ngã.

Tôi nhắc anh để tôi xuống hơi xa khách sạn, phòng khi bà xã bất ngờ bắt gặp. “Ông anh cho bao nhiêu cũng được… Hổng cần trả cũng hổng sao…”, anh nói lí nhí khi tôi đưa lại chiếc mũ bảo hiểm. Tôi nhìn anh cười nhẹ, rồi móc túi quần gom hết món tiền bà xã đưa tôi dằn túi nhét trọn vào tay anh, “anh Nhân nhớ lấy tiền mua cho chị nhà vài bộ đồ mới cho đẹp nghen”! Anh nhìn tôi ngẩn người. Không để anh khó xử, tôi định quay đi, thì nghe anh nói nhanh:

-“Dạ, cảm ơn ông anh thiệt nhiều. Nhưng chắc hổng dám lấy tiền mua quần áo đẹp cho bả đâu..!”. Giọng anh nghèn nghẹn, xót xa: “Đứa con gái út, tui nói nó lấy chồng xa… Thiệt ra nó đi lấy chồng Đài Loan, rồi chết vì tai nạn giao thông bên đó. Vợ chồng tui phải chắt mót dành dụm, để trả nợ số tiền mang hài cốt nó về nhà mấy tháng trước…”

Tôi khựng người, chợt nghe trái tim mình như đang bị ai bóp nghẹn. Không dám quay lại nhìn anh, tôi cố bước chân đi thẳng và thấy lòa nhòa công viên màu nắng tắt. Số phận đời người sao cứ như cơn gió thoảng vô tình!

Rồi anh sẽ qua chiếc phà về bên kia Xóm Chài, với cuộc đời mỏi mòn còn lại. Rồi tôi sẽ trở về bên kia xứ lạ, một đời đầy vơi kiếp sống tha hương. Anh có thể quên tôi, một người khách trên chuyến xe ôm giữa muôn vàn dòng người tất bật. Nhưng chắc chắn tôi sẽ không quên anh, chuyến xe chở cả một trái tim sâu thẳm, một cuộc đời có thật của người đàn ông chạy xe ôm ở bến Ninh Kiều. Buổi chiều như một nốt nhạc trầm buồn, chảy vàng vọt trên dòng sông quê hương tôi muôn thuở…

Durham, North Carolina

Nguyễn Vĩnh Long

Ba’o Nguoi-Viet

August 22, 2024

SAO PAULO, Brazil (NV) – Brazil sẽ bắt đầu áp dụng các quy định nhập cảnh cho một số người ngoại quốc đến từ Á Châu, trong đó có Việt Nam, vốn là những người mượn Brazil làm trạm trung chuyển để di cư tới Hoa Kỳ và Canada, văn phòng báo chí Bộ Tư Pháp Brazil cho biết hôm Thứ Tư, 21 Tháng Tám được hãng tin AP ghi nhận.

Quy định nhập cảnh có hiệu lực từ Thứ Hai, sẽ ảnh hưởng tới di dân đến từ các quốc gia Á Châu cần thị thực để ở lại Brazil. Quy định này không áp dụng cho những người đến từ các quốc gia Á Châu được miễn thị thực để nhập cảnh vào Brazil. Công dân Hoa Kỳ và nhiều công dân Âu Châu cũng không cần thị thực để đặt chân vào Brazil.

Cảnh Sát Liên Bang khởi động một cuộc điều tra và chỉ ra rằng di dân thường mua vé của các chuyến bay có địa điểm dừng chân tại phi trường quốc tế Sao Paulo, trên đường hạ cánh xuống các địa điểm khác, nhưng nán lại Brazil để làm nơi trung chuyển cho hành trình xuôi về phương Bắc, theo các hồ sơ chính thức mà hãng tin AP thu thập được.

Một số hành khách ngoại quốc đến phi trường ở Sao Paulo, Brazil, rồi tim đường qua Mỹ, Canada (Hình minh họa: MIGUEL SCHINCARIOL/AFP/Getty Images)

Một trong các hồ sơ cho biết hơn 70% yêu cầu xin tỵ nạn tại phi trường đến từ những người có quốc tịch Ấn Độ, Nepal hoặc Việt Nam. Các quốc gia Phi Châu gồm có Somalia, Cameroon, Ghana và Ethiopia, nằm trong số 30% số lượng người xin tỵ nạn còn lại.

Bộ Tư Pháp Brazil cho biết, bắt đầu từ tuần sau, du khách nào không có thị thực sẽ phải lên đường đi nơi khác bằng phi cơ hoặc trở về quốc gia xuất phát.

Một phúc trình do thanh tra cảnh sát liên bang Marinho da Silva Rezende Júnior ký và loan báo cho Bộ Tư Pháp Brazil biết rằng, Brazil chứng kiến “tình trạng rối ren” từ đầu năm ngoái do làn sóng di dân đổ về phi trường tọa lạc ở Guarulhos, một thành phố nằm trong khu vực đô thị Sao Paulo.

“Bằng chứng cho thấy phần lớn các di dân đang men theo con đường đã bị phát giác – và vô cùng nguy hiểm – họ đi từ Sao Paulo tới tiểu bang Acre thuộc miền Tây, để có thể đặt chân tới Peru và xuôi về phía Trung Mỹ, rồi cuối cùng là tới Hoa Kỳ từ biên giới miền Nam nước Mỹ,” một trong các hồ sơ cho biết.

AP từng thực hiện một cuộc điều tra vào Tháng Bảy phát giác ra di dân nối đuôi nhau rồng rắn đi qua Amazon, gồm có một số người từ Việt Nam và Ấn Độ. Nhiều người phải quay về tiểu bang Acre, trên khu vực biên giới giáp với Peru, vì chính sách biên giới Hoa Kỳ thay đổi, khiến cho các di dân đành phải chờ xem nên làm gì tiếp theo.

Gần 500 di dân đang còn cắm trại tại một phi trường quốc tế Sao Paulo sẽ được miễn các quy định mới về nhập cư, Bộ Tư Pháp Brazil cho biết.

Rêmullo Diniz, điều phối viên thuộc Gefron, đơn vị cảnh sát đảm trách hoạt động biên giới tại tiểu bang Acre, nói với AP rằng chính phủ thực hiện hành động sau khi giới chức địa phương thảo luận với các nhà ngoại giao Hoa Kỳ về tình hình của các di dân Á Châu và những người không có giấy tờ trong khu vực.

Trước đó trong ngày Thứ Tư, văn phòng công tố viên liên bang Brazil tuyên bố rằng phi trường quốc tế Sao Paulo “tiếp tục chứng kiến số lượng lớn người ngoại quốc đặt chân xuống Brazil từ các chuyến bay của hãng hàng không LATAM và không lập tức di chuyển tới địa điểm tiếp theo do hệ thống di cư của Brazil quá tải.”

Văn phòng công tố viên nói thêm rằng họ sẽ gây áp lực buộc các hãng hàng không phải cung cấp cho di dân một vài nhu yếu phẩm căn bản trong thời gian chờ cấp phép tỵ nạn. Điều này tức là đơn xin quy chế tỵ nạn, bất kể lý do là gì.

LATAM không lập tức trả lời yêu cầu bình luận của AP.

Một trong các hồ sơ cho biết cảnh sát liên bang Brazil nhận được 9,082 yêu cầu xin tỵ nạn trong năm 2024, tính tới 15 Tháng Bảy. Đây là con số cao gấp đôi so với cả thảy năm 2023 và là mức cao nhất trong hơn một thập niên qua, theo các số liệu.

Tuy nhiên, cảnh sát liên bang cho biết chỉ có vài trăm người trong số các di dân là tìm cách xin giấy tờ để ở lại Brazil.

Một hồ sơ tương tự cho biết cảnh sát liên bang tin rằng có “một đường dây di cư bất hợp pháp được tổ chức tại Brazil, trong đó những người tham gia vào hoạt động buôn lậu và buôn người xuất hiện nhan nhản, nộp đơn xin quy chế tỵ nạn một cách gian lận.”

Trong những năm gần đây, Brazil luôn luôn mở cửa cho dân tỵ nạn, đặc biệt là dân Afghanistan, bất kể khuynh hướng tư tưởng của các nhà lãnh đạo tại quốc gia Châu Mỹ Latin này.

Nhưng chính phủ Brazil lại thất vọng trước các tin tức liên quan tới việc di dân tìm kiếm quy chế tỵ nạn chỉ để lấy Brazil làm trạm trung chuyển, đặc biệt là vào thời điểm hệ thống di cư đang hứng chịu gánh nặng đến từ di dân Haiti, Syria, Afghanistan và Ukraine, trong việc tìm kiếm thị thực nhân đạo.

Từ Tháng Chín 2021 tới Tháng Tư 2024, riêng dân Afghanistan đã được cấp 11,248 thị thực nhân đạo, theo số liệu từ chính phủ Brazil. (TTHN)

Ba’o Tieng Dan

22/08/2024

Blog VOA

Trân Văn

Một số thân hữu của ông Trương Huy San (nhà báo có bút danh là Huy Đức và blogger có nickname là Osin) vừa gửi tâm tình của họ về ông lên mạng xã hội nhân dịp ông tròn 62 tuổi [1].

Huy Đức bị tạm giam hôm 7/6/2024 cùng thời điểm với ông Trần Đình Triển, trong vụ án “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” (Điều 331 BLHS) [2].

Khoảng một tháng sau ngày ông Trương Huy San và ông Trần Đình Triển bị bắt, viên đại tá đại diện cho Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) của Bộ Công an cho biết thêm: Hai người này đã có hành vi vi phạm pháp luật khi đăng các bài viết có nội dung vi phạm, xâm phạm quyền lợi của tổ chức, cá nhân. Đến nay, cả hai đã khai nhận hành vi phạm tội của bản thân. Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đang tiếp tục điều tra mở rộng vụ án để xử lý theo quy định của pháp luật [3].

Huy Đức vốn là người thường xuyên bày tỏ suy nghĩ, nhận định về những vấn đề, sự kiện liên quan đến nhiều lĩnh vực tại Việt Nam (chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục). Trần Đình Triển cũng gần như thế nhưng họ không gặp rắc rối đáng kể nào. Không phải tự nhiên mà AP từng xem Huy Đức như… “thử thách giới hạn của tự do ngôn luận ở Việt Nam”. Gần đây, cả hai đã “xâm phạm quyền lợi của tổ chức, cá nhân” nào khiến công an phải khởi tố, tạm giam. Thậm chí còn… “mở rộng điều tra”?

***

Nếu thử tìm đọc những gì Huy Đức đã viết ắt sẽ thấy, trong khoảng 40 năm cầm bút, nhà báo Huy Đức thường chỉ trình bày suy nghĩ, nhận định về vấn đề, sự kiện, rất ít khi chỉ trích nặng lời cá nhân nào đó.

Nhân vật duy nhất bị Huy Đức “chì chiết” suốt nhiều năm là ông Nguyễn Tấn Dũng (cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Thủ tướng Việt Nam). Đó cũng là một trong những lý do khiến Huy Đức bị phê phán “thiếu khách quan”. Có một điểm cần chú ý, Huy Đức đã chỉ trích ông Nguyễn Tấn Dũng từ khi ông Dũng còn tại chức.

Đầu thập niên 2010, sau khi ông Dũng “tái đắc cử” để tiếp tục đảm nhiệm vai trò Thủ tướng thêm một nhiệm kỳ nữa (2006-2016), Huy Đức đã khuấy động dư luận bằng “Ba khâu đột phá của Thủ tướng”…

Xin trích một số đoạn để hình dung điều mà một số người cho là “ân oán” giữa Huy Đức và ông Nguyễn Tấn Dũng đến từ đâu: “Không thể nghi ngờ khả năng sắp đặt nhân sự để thâu tóm quyền lực của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Nhưng, nhìn hai trang báo đăng bài “nhậm chức” dày đặc chữ, mới thấy, ông làm Thủ tướng tới nhiệm kỳ thứ hai mà cũng không kiếm được người viết diễn văn biết cách phân biệt sự khác nhau trong ngôn ngữ của một chuyên viên cấp vụ với ngôn ngữ của một chính trị gia ở hàng nguyên thủ…

…Thật khó để gạch ra vài đầu dòng nói về đóng góp của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong nhiệm kỳ đầu, nhất là về mặt chính sách. Nhưng, khác với những người tiền nhiệm của mình, Nguyễn Tấn Dũng đang có cả một nhiệm kỳ trước mắt. Đây có thể là cơ hội cuối cùng và cũng có thể là cơ hội bắt đầu để ông tiếp tục nắm quyền với vai trò Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước… Việt Nam, xét về bản chất, không còn là ‘một quốc gia cộng sản mà chỉ là quốc gia độc đảng’. Trong thâm sâu, những người đồng nhiệm của ông Dũng không còn coi ý thức hệ là kim chỉ nam cho dù độc đảng vẫn là lẽ sinh tồn của họ. Nếu ông Dũng đòi xét lại định hướng xã hội chủ nghĩa, ông cũng sẽ bị tiêu diệt. Các đối thủ của ông sẽ chống ông không vì niềm tin mà vì đấy là công cụ tấn công mà không ai dám cãi. Nhưng, với tư cách Thủ tướng, ông Dũng có thể thuyết phục các đồng chí của mình ‘Giữ định hướng xã hội chủ nghĩa nhưng thay vì lấy quốc doanh là chủ đạo thì phải chọn hiệu quả của nền kinh tế làm chủ đạo’…

Năm 2005, trước khi ông Nguyễn Tấn Dũng cầm quyền, khu vực quốc doanh tuy nắm 54,9% tổng số vốn sản xuất kinh doanh, 51% giá trị tài sản cố định và đầu tư tài chính dài hạn nhưng chỉ tạo ra 38,8% doanh thu, trong khi khu vực tư nhân chỉ chiếm 25% vốn sản xuất kinh doanh, 20,6% giá trị tài sản cố định và đầu tư tài chánh dài hạn nhưng đã tạo ra mức doanh thu chiếm 39,5%. Thế nhưng, năm 2006, thành phần kinh doanh kém hiệu quả này vẫn được ưu tiên, doanh nghiệp nhà nước vẫn nắm giữ 75% tài sản cố định quốc gia, 20% vốn đầu tư xã hội, gần 50% vốn đầu tư của nhà nước và 60% tín dụng ngân hàng trong nước và 70% vốn vay từ nước ngoài. Ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu chấp nhận kinh tế nhiều thành phần, chưa bao giờ khu vực kinh tế quốc doanh được coi là một khu vực kinh doanh hiệu quả. Không thể có cái gọi là chủ nghĩa xã hội như đức tin của một số người nếu những anh nắm nhiều nhất tài nguyên và vốn liếng quốc gia lại làm ra tiền ít nhất…

Tất nhiên, nếu ông Dũng muốn, việc thực hiện những điều tối thiểu này cũng không phải dễ dàng. Một nội các mà một số thành viên của nó đã phải chi phí rất nhiều để ngồi vào không thể sẵn sàng chia tay với quyền cấp từng tờ giấy phép. Nhưng, cũng như ‘Trần Văn Chắt, Nguyễn Thị Tèo’, đã lên tới đó thì đừng nghĩ tới mục tiêu kiếm chác. Thủ tướng cũng cần có sự ủng hộ của các thành viên trong gia đình. Đối với một dòng họ có một người ngồi trên ghế Thủ tướng tới hai nhiệm kỳ thì điều đáng tự hào là những gì người đó đã làm chứ không phải là lượng đất đai, cổ phiếu mà các thành viên trong gia đình nắm được” [4].

Thực tế cho thấy, sau khi ông Nguyễn Tấn Dũng tuyên bố giã biệt chính trường để trở về… “làm người tử tế”, di sản mà ông để lại là hàng loạt đại án, các viên chức cao cấp (như Đinh La Thăng,…), lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước (như Trịnh Xuân Thanh,…) lũ lượt vào tù và không thể đếm xuể các “đại dự án” cũng như “dự án” của các tập đoàn nhà nước, tổng công ty nhà nước thất bại, thua lỗ do tham nhũng và kém cỏi. Cho dù không có thống kê chính thức nhưng có thể ước đoán tổng thiệt hại lên tới vài trăm ngàn tỷ đồng [5] [6].

Chỉ trích Nguyễn Tấn Dũng, phân tích, nhận định về hậu họa mà Nguyễn Tấn Dũng và phe nhóm tạo ra, liệu giờ đây có sẽ thành “tội”, vì… “thời thế đã thay đổi”?

(Còn tiếp)

________

Chú thích

[1] https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02bh4YE2Bevspeu3tLUMFCtLeH4X39kiwWbNDKrs97QFbLrvBAHhLRarAkKcBxPWaul&id=100001402346694

[2] https://tuoitre.vn/bat-ong-truong-huy-san-osin-huy-duc-va-ong-tran-dinh-trien-20240602083151396.htm

[3] https://vietnamnet.vn/bo-cong-an-dieu-tra-mo-rong-vu-an-lien-quan-ong-tran-dinh-trien-truong-huy-san-2299744.html

[4] https://danluanvn.blogspot.com/2011/08/huy-uc-ba-khau-ot-pha-cua-thu-tuong.html

[5] https://phapluat.tuoitrethudo.vn/toan-canh-12-dai-du-an-thua-lo-nghin-ti-cua-nganh-cong-thuong-19144.html