Ai ra lệnh không được nổ súng trong trận Gạc Ma?

Tội ác nào, cũng không được che giấu

FB Đặng Bích Phượng

Khối 8406: Một chặng đường 10 năm

Hòa Ái, phóng viên RFA
2016-03-13

• RFA

Bản “Tuyên ngôn Tự do Dân chủ cho Việt Nam 2006” của Khối 8406.

Courtesy of vietlist.us

Your browser does not support the audio element.

Bản “Tuyên ngôn Tự do Dân chủ cho Việt Nam 2006” của Khối 8406 lần đầu tiên được công bố ở Việt Nam cách nay 10 năm đã thu hút được sự chú ý đặc biệt của công chúng trong và ngoài nước. Xuyên suốt qua các hoạt hoạt động của Khối 8406 trong 1 thập niên tạo nên tầm ảnh hưởng không nhỏ cho quá trình tự do dân chủ ở Việt Nam. Nhân kỷ niệm 10 năm được thành lập, Hòa Ái có cuộc trao đổi với ông Vũ Hoàng Hải, đại diện của Khối 8406 ở Hoa Kỳ.

Hòa Ái: Xin chào ông Vũ Hoàng Hải. Thưa ông, kể từ khi Tuyên ngôn Tự do Dân chủ và Khối 8406 ra đời đến nay tròn 10 năm, ông vui lòng chia sẻ những kết quả đạt được của Khối 8406 trong 1 thập niên qua.

Kể từ khi Bản Tuyên ngôn Tự do Dân chủ cho Việt Nam 2006 ra đời có 118 vị chiến sĩ dân chủ trong nước ủng hộ và từ đó phong trào đấu tranh trong nước phát triển rầm rộ đến nỗi chính quyền Cộng sản phải lo sợ.
– Ông Vũ Hoàng Hải

Ông Vũ Hoàng Hải: Xin chào cô Hòa Ái và xin kính chào quý khán thính giả Đài ACTD, kể từ khi Bản Tuyên ngôn Tự do Dân chủ cho Việt Nam 2006 ra đời có 118 vị chiến sĩ dân chủ trong nước ủng hộ và từ đó phong trào đấu tranh trong nước phát triển rầm rộ đến nỗi chính quyền Cộng sản phải lo sợ. Từ cuối tháng 8 họ bắt Trương Quốc Huy, sau đó bắt bản thân tôi là Vũ Hoàng Hải rồi một số anh em khác. Đến 2007, họ đã bắt Linh mục Nguyễn Văn Lý, Luật sư Nguyễn Văn Đài và cô Lê Thị Công Nhân.

Cho đến ngày hôm nay, tổng kết thì Khối 8406 có 50 vị thành viên bị đi tù, trong đó nặng nhất là Linh mục Nguyễn Văn Lý, Mục sư Nguyễn Công Chính và anh Nguyễn Hoàng Quốc Hùng. Mới đây là LS Nguyễn Văn Đài và Trung tá Quân đội Nhân dân của Cộng sản, đó là Trần Anh Kim.

Thành công của Khối 8406 là gì? Chúng tôi đã nhận được 37 giải Nhân quyền do Mạng lưới Nhân quyền trao; 24 giải của Human Rights Watch trao, trong đó có một số giải Hellman-Hammett. Liên tục trong 10 năm, Khối 8406 đã cho ra đời bản “Bán Nguyệt san Tự do Dân chủ”, được 238 số. Kể từ 2007 đến giờ, tại Hoa Kỳ chúng tôi có chương trình phát thanh cũng như có diễn đàn Paltalk hàng tuần. Từ năm 2008 đến nay, chúng tôi có nhiều cuốn sách về vấn đề tranh đấu. Đặc biệt năm 2013, chúng tôi đến Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ và Quốc hội Hoa Kỳ vận động thả Linh mục Nguyễn Văn Lý và 12 thành viên của Khối 8406.

Chúng tôi liên kết tất cả các tổ chức quốc tế về vấn đề phụ nữ nhân quyền cũng như các vấn đề về “human rights”. Hiện nay, Khối 8406 được đông đảo quần chúng trong và ngoài nước ủng hộ. Một số mấy chục Dân biểu của Hoa Kỳ, một số ở Châu Âu và rất nhiều các tổ chức quốc tế ủng hộ. Đó là niềm kiêu hãnh của Khối 8406. Và Khối 8406 luôn luôn đồng hành với dân tộc, tức là trong mọi biến động ở Việt Nam chúng tôi đều tham gia; ví dụ như vừa rồi có cuộc vận động “Quốc tế đồng hành với dân oan”, “We are one” hay “Vinh danh tù nhân lương tâm”… Đó là những thành quả mà Khối 8406 đồng hành với dân tộc, với tất cả đoàn thể đấu tranh ở trong nước.

Hòa Ái: Như ông vừa chia sẻ, xin ông cho biết hiện những thành viên nào đang còn bị ở tù và điều kiện sinh hoạt cũng như sức khỏe của họ ra sao, thưa ông?

Khối 8406 kêu gọi bãi bỏ điều 4, Hiến pháp

Ông Vũ Hoàng Hải: Thứ nhất là Linh mục Nguyễn Văn Lý vẫn còn ở trong tù. Thứ hai là Mục sư Nguyễn Công Chính. Thứ ba là Luật sư Nguyễn Văn Đài mới vừa bị bắt và ông Trần Anh Kim. Một trường hợp đặc biệt là Mục sư Nguyễn Công Chính, hiện ông đang bị o ép ở trong tù và gia đình của Mục sư Nguyễn Công Chính kêu gọi chúng ta cố gắng làm sao hỗ trợ cho trường hợp của ông. Riêng trường hợp ông Trần Anh Kim mới bị bắt, có thể bị truy tố theo Điều 79. Chúng tôi đang vận động làm sao giảm hình phạt đối với Trần Anh Kim cũng như yêu cầu chính phủ Việt Nam phải thả Luật sư Nguyễn Văn Đài. Về trường hợp của Linh mục Nguyễn Văn Lý theo như bản án thì tháng 6 này Ngài sẽ về. Chúng tôi được biết tinh thần đấu tranh hiện nay của Linh mục Nguyễn Văn Lý rất cao.

Hòa Ái: 10 năm không phải là khoảng thời gian ngắn để ghi nhận những sự hy sinh, trả giá trong sự khai mở các hoạt động cổ vũ cho tự do dân chủ ở Việt Nam. Bên cạnh những gì đạt được, ông có thể cho biết tình hình hiện tại của Khối 8406 cũng như sẽ tập trung vào các hoạt động nào trong chặng đường mới 10 năm nữa?

Ông Vũ Hoàng Hải: Từ khi thành lập đến giờ được 10 năm. Trải qua một quá trình đấu tranh rất cam go, chúng tôi trực diện đấu tranh với Cộng sản để làm sao cho Việt Nam có tự do dân chủ và nhân quyền. Trong hoàn cảnh đó, rất nhiều anh em của Khối 8406 sinh hoạt đứng ra thành lập một số hội; chẳng hạn như “Hội Cựu Tù nhân Lương tâm”, “Hội Anh em Dân chủ”, “Hội Ái hữu Tù nhân Chính trị và Tôn giáo Việt Nam”.

Do sự đàn áp và vì có nhiều mâu thuẫn trong nội bộ cũng như trong vấn đề tranh đấu, các thành viên của Khối 8406 đã chuyển sang hoạt động trong một số hội đoàn khác. Chúng tôi luôn luôn liên kết với nhau tranh đấu trong mọi mặt trận, trong mọi tình huống. Chúng tôi luôn luôn đồng hành với dân tộc, với tất cả những chiến sĩ dân oan, và đồng hành với các tổ chức đảng phái để đấu tranh làm sao cho Việt Nam thực sự có tự do dân chủ và nhân quyền.

Hòa Ái: Ở trong nước sắp diễn ra cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội Khóa XIV và trong cuộc bầu cử lần này nhiều người dân quyết định tự ra ứng cử, trong đó có nhiều gương mặt hoạt động dân chủ cho Việt Nam. Khối 8406 có ghi nhận gì về hiện tượng này và sẽ có những hoạt động nào liên quan đến cuộc bầu cử lần này hay không?

Ông Vũ Hoàng Hải: Cuộc bầu cử tại Đại hội Đảng vừa rồi chúng ta thấy họ vẫn còn độc tài và vẫn kiên định con đường Xã Hội Chủ Nghĩa. Hiện nay chúng ta thấy có một số anh em đã đứng ra vận động để tham gia ứng cử; chẳng hạn như trường hợp của TS Nguyễn Quang A hay của một số luật sư như Luật sư Võ An Đôn. Nhà cầm quyền Việt Nam nói rằng người dân có quyền tự ứng cử hội đồng các cấp. Bây giờ họ tự ứng cử, họ tự vận động để xem nhà cầm quyền Việt Nam phản ứng như thế nào đối với những người đang ra ứng cử. Nếu nhà cầm quyền làm mạnh quá thì họ đã vi phạm với những điều đã cam kết với quốc tế.

Chúng tôi sẽ làm để quảng bá tinh thần dân chủ, quảng bá cho người dân biết mình có quyền gì và mình phải thi hành với những quyền đó như thế nào và sẽ mang lại được những lợi ích gì…Vì thế Khối 8406 đồng hành với những người tự ứng cử và chúng tôi mong rằng đây là làn sóng đổi mới để người dân hiểu được nhiệm vụ, trách nhiệm của mình cũng như hiểu được mình có những gì và mình cần phải làm những gì.

Qua 10 năm, Khối 8406 luôn luôn đồng hành với dân tộc và chúng tôi vẫn kiên trì theo con đường đấu tranh hòa bình, bất bạo động.
– Ông Vũ Hoàng Hải

Hòa Ái: Nhân kỷ niệm 10 năm, một chặng đường khởi đầu của Khối 8406, là người đại diện, ông có muốn gửi thông điệp nào đến với những người dấn thân cũng như những người quan tâm về tự do chủ cho Việt Nam, thưa ông?

Ông Vũ Hoàng Hải: Qua 10 năm tranh đấu chúng tôi đã có rất nhiều anh em, bạn bè, đoàn thể hỗ trợ. Kỷ niệm 10 năm tranh đấu này, chúng tôi có mời một số anh em, những người có uy tín, để viết những nhận định của họ về Khối tranh đấu 8406 một cách khách quan, chẳng hạn anh Đỗ Thông Minh ở Nhật Bản, Sử gia Phạm Trần Anh, GS. TS Nguyễn Hồng Dũng và một số anh em bạn bè. Qua 10 năm, Khối 8406 luôn luôn đồng hành với dân tộc và chúng tôi vẫn kiên trì theo con đường đấu tranh hòa bình, bất bạo động. Chúng tôi cố gắng làm sao để Việt Nam có tự do dân chủ, có đa nguyên và người dân phải có quyền tự do hội họp, tự do lập hội, tự do lập công đoàn cùng các quyền tự do mà Thượng đế ban cho mỗi con người. Khối 8406 luôn luôn cảm ơn tất cả các hội đoàn tranh đấu, các đoàn thể đã ủng hộ Khối 8406 suốt 10 năm qua. Chúng tôi luôn luôn đồng hành với các bạn, đồng hành với dân tộc, nhất là về nạn phương Bắc đang xâm lấn nước ta như bây giờ.

Xin thay mặt cho Khối 8406, tôi xin trân trọng cảm ơn tất cả quý vị đã ủng hộ chúng tôi trong những tháng ngày qua.

Hòa Ái: Xin cảm ơn ông Vũ Hoàng Hải dành thời gian chia sẻ với Đài ACTD.

Niềm vui trong thời đại đa chủng tộc, đa văn hóa.

Ghi nhận của Đoàn Thanh Liêm

* * *

Đối với một cá nhân mỗi người, thì cuộc sống trên dương thế này đều có

những niềm vui xen lẫn với những nỗi buồn. Đối với một tập thể dân tộc

cũng vậy, lịch sử của quốc gia nào thì cũng đày dãy những vinh quang rực rỡ

huy hoàng, xen lẫn những nhục nhằn đen tối u buồn. Điều này cũng có thể áp

dụng cho tình hình chung của nhân lọai cùng sinh sống chung với nhau trên

hành tinh trái đất này – mà hiện đang chứa đến 7 tỉ con người chen chúc trong

nhiều quốc gia và lãnh thổ khác nhau.

Nói chung, thì trong một thế kỷ gần đây nhân lọai đã gặt hái được những tiến

bộ vượt bậc về nhiều phương diện – đặc biệt là về khoa học kỹ thuật, về kinh

tế thương mại, cũng như về văn hóa tinh thần. Về mặt khoa học kỹ thuật cũng

như về kinh tế thương mại, thì thế giới chúng ta đã có những thành tựu lớn

lao vĩ đại – như đã được ghi lại qua những con số thống kê khách quan và

chính xác – mà ai cũng có thể kiểm chứng được một cách dễ dàng. Vì thế

nên người viết thấy không cần phải trưng dẫn các chi tiết có tính cách vật

chất định lượng đó ra ở đây nữa.

Mà bài viết này chủ yếu nêu ra những tiến bộ về mặt chính trị cũng như về

văn hóa tinh thần trong khỏang thời gian 70 năm gần đây – kể từ sau năm

1945 lúc chấm dứt thế chiến thứ hai cho đến ngày hôm nay sắp bước sang

năm 2015. Nói chung, thì những thành quả tích cực vô cùng ngọan mục về

nhiều phương diện đó làm cho chúng ta có thể lạc quan, vui mừng và thêm

tin tưởng ở một tương lai tốt đẹp tươi sáng hơn cho nhân lọai hiện nay đang ở

vào những năm đầu của thế kỷ XXI.

 

I – Thế giới đang mỗi ngày một tiến bộ thêm mãi về các mặt độc lập tự chủ,

bình đẳng và hoà bình – trong đó phẩm giá và quyền con người của mỗi cá

nhân được đề cao tôn trọng hơn.

A / Chỉ trong có chừng 40 năm đầu của thế kỷ XX, mà đã xảy ra hai cuộc thế

chiến tàn khốc là chiến tranh 1914 – 18 và liền theo đó là chiến tranh 1939 –

45. Ấy thế, mà từ 1945 đến nay tức là đã qua 70 năm, thì lại không hề có một

cuộc chiến tranh thế giới nào nữa.

Mặc dầu có tình trạng “chiến tranh lạnh” nhiều lúc rất căng thẳng gay cấn

giữa hai khối Tư bản và Cộng sản khởi sự ngay từ sau năm 1945 lúc thế

chiến thứ hai chấm dứt – thì may mắn sao, đã không có một cuộc đổ máu tàn

sát nào giữa hai siêu cường Nga, Mỹ. Và từ thập niên 1990 với sự xụp đổ của

Liên bang Xô viết, thì chiến tranh lạnh đã không còn là mối đe dọa cho nền

hòa bình trên thế giới nữa.

Như vậy, quả thật là chúng ta đang được hưởng thụ một tình trạng hòa bình

an lạc tương đối lâu dài trong thế giới hiện nay vậy.

B / Về mặt quan hệ giao tiếp giữa các quốc gia, thì rõ rệt đã có một sự nở rộ

của phong trào nhiều dân tộc khắp các châu lục Á, Phi và Mỹ La tinh dành lại

được quyền tự chủ, độc lập và bình đẳng của mình thóat khỏi sự kềm kẹp của

các nước thực dân đế quốc xuất phát từ Âu châu. Và tổ chức Liên Hiệp Quốc

mỗi ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn trong sứ mệnh giữ vững được

mối thuận thảo giữa các dân tộc vốn xưa kia thường có sự hiềm khích xung

đột với nhau.

Khởi sự vào năm 1945, thì Liên Hiệp Quốc (LHQ) chỉ mới có 51 quốc gia là

thành viên, mà ngày nay con số quốc gia thành viên đã lên tới 193. Đó là một

sự tiến bộ cực kỳ quan trọng trong đời sống chính trị của chung mọi dân tộc

trên thế giới ngày nay vậy.

Cũng nên ghi nhận sự kiện là một số nhân vật từ Á châu đã từng đảm nhiệm

chức vụ Tổng Thư Kí LHQ, như U Thant trước đây và Ban Ki Moon bây giờ.

Đại sứ Kishore Mahbubani từ Singapore cũng đã từng giữ chức vụ Chủ tịch

Hội Đồng Bảo An LHQ.

Đó là chưa kể đến những cuộc hội họp gặp gỡ rất lớn hàng năm của Diễn

Đàn Kinh Tế Thế Giới (WEF = World Economic Forum) và của Diện Đàn

Xã Hội Thế Giới (WSF = World Social Forum) v.v…

C / Trong hầu hết các quốc gia, thì các tổ chức phi chính phủ (NGO = Non-

Governmental Organizations) càng ngày càng phát triển cả về mặt số lượng,

cả về mặt hiệu quả công tác phục vụ xã hội – trong nội bộ mỗi quốc gia, cũng

như trên phạm vi quốc tế. Các NGO này là nòng cốt tạo thành khu vực Xã

hội Dân sự (XHDS = The Civil Society). Vì thế, mà ta có thể nói rằng các

NGO hợp thành XHDS như vậy, thì được coi như các Tác nhân không phải

là Nhà nước (Non-State Actors) với vai trò mỗi ngày càng quan trọng hơn,

nhất là trong lãnh vực bang giao quốc tế.

Có thể nói các NGO đã tạo thành một thứ Quyền Lực Mềm (Soft Power)

mỗi ngày một thêm vững chắc tại nhiều quốc gia ngày nay. Và thông qua các

NGO này, quần chúng nhân dân có thêm nhiều cơ hội thuận tiện dễ dàng – để

cùng tham gia vào công cuộc cải thiện môi trường sinh sống cụ thể trong tầm

tay với của mình. Nói cách khác, đó là một hình thức sống động của một nền

Dân chủ Tham gia vậy (The Participatory Democracy).

Nhiều quốc gia lại còn cấp cho các NGO quy chế “được miễn thuế” (tax-

exempt) – để khuyến khích người dân nào mà cung cấp tiền bạc cho các NGO

đó, thì họ được trừ vào khỏan tiền thuế để khỏi phải nộp cho ngân sách nhà

nước. Nhờ vậy, mà người dân hăng hái tham gia yểm trợ cho các NGO.

Hơn nữa, khu vực Xã hội Dân sự Toàn cầu (The Global Civil Society) mỗi

ngày thêm phát triển và họat động rất phong phú khởi sắc – nhờ được sự hỗ

trợ lớn lao về tài chánh của giới doanh nghiệp, về trí tuệ của giới hàn lâm đại

học, cũng như về tinh thần của các tôn giáo.

D / Riêng về mặt Bảo vệ Nhân quyền, thì càng ngày các tổ chức tranh đấu

nhằm tôn trọng Phẩm giá và Quyền Con Người càng mở rộng phạm vi họat

động khắp nơi. Các tổ chức này đã thực sự đóng được vai trò làm Đối trọng

(Counterbalance) đối với các chánh quyền nhà nước – mà thường có khuynh

hướng lạm quyền hay cấu kết với giới tài phiệt để bóc lột và đàn áp người

dân. Những tổ chức như Amnesty International, Human Rights Watch,

Reporters Sans Frontieres v.v… đã và đang mỗi ngày thêm tích cực trong sứ

mệnh phát huy và bảo vệ Nhân Quyền.

Cũng cần phải ghi thêm rằng : Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền do

Liên Hiệp Quốc công bố vào năm 1948 cùng với hai văn kiện tiếp theo được

thông qua năm 1966 – là Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị và

Công ước Quốc tế về Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa – đã tạo thành một

cơ sở pháp lý thật vững chắc trên quy mô toàn cầu cho công cuộc tranh đấu

Nhân quyền ngày nay.

Quả đúng như lời phát biểu rất hùng hồn ở Paris vào năm 1948 của vị Cựu

Đệ Nhất Phu Nhân nước Mỹ là Bà Eleanor Roosevelt : “Bản Tuyên Ngôn

Quốc Tế Nhân Quyền có thể được coi như là một Đại Hiến Chương cho nhân

lọai ngày nay vậy” (Magna Carta for mankind in our modern time).

 

II – Các sắc dân thiểu số không còn bị chèn ép khinh rẻ miệt thị như xưa nữa.

Cái tình trạng “Kẻ mạnh khỏe hà hiếp người yếu thế”, “Kẻ khôn ngoan lợi

dụng gạt gẫm người khù khờ” là chuyện thường xảy ra trong xã hội lòai

người. Đến nỗi mà từ xưa, người La mã đã có câu tục ngữ : “Con người đối

xử với nhau như lang sói” (Homo homini lupus).

Cụ thể như ngay trong nước ta, thì từ lâu vẫn xảy ra tình trạng người sắc tộc

Kinh là đa số chiếm đến 86% dân số toàn quốc lại đi lấn ép giành giật khai

thác đất đai của những sắc dân thiểu số vốn định cư lâu đời ở khu rừng núi tại

vùng cao nguyên. Vì thế mà vào năm 1964, các sắc dân này đã quy tụ với

nhau để lập thành Phong trào Fulro nhằm tranh đấu chống lại sự khai thác bất

công áp bức đó. Fulro là chữ viết tắt bằng tiếng Pháp : Front Uni pour la

Libération des Races Opprimées (= Mặt trận Thống nhất Giải phóng các Dân

tộc bị Áp bức).

 

A / Vẫn còn nhiều vụ tranh chấp vì lý do chủng tộc.

Tuy từ năm 1945 đến nay, không xảy ra một cuộc chiến tranh thế giới nào, thì

lại có đến hàng trăm những cuộc xung đột vũ trang tại rất nhiều quốc gia và

lãnh thổ trên khắp thế giới. Các nhà nghiên cứu đã hợp nhau làm bảng tổng

kê các cuộc chiến tranh cục bộ địa phương này và đưa ra một con số thống kê

rằng : Tổng số các nạn nhân bị thiệt mạng trong biết bao nhiêu cuộc chiến

tranh dù với quy mô hạn chế như thế đã lên tới con số kinh khủng vượt qua

số nạn nhân của cả hai cuộc thế chiến gộp lại!

Mà phần lớn là bắt nguồn từ những cuộc tranh chấp mâu thuẫn vì lý do chủng

tộc (racial conflict). Đúng như lời phát biểu rất chính xác của vị Giáo sư danh

tiếng ở Pháp là Raymond Aron đã viết từ 50 năm trước là : “Không phải là

chuyện tranh đấu giai cấp, mà là tranh chấp chủng tộc” (Ce n’est pas la lutte

des classes, mais c’est la lutte des races). Điển hình như các cuộc chiến tranh

ở Mindanao Philippines, ở Bosnia, Kosovo thuộc Liên bang Nam Tư cũ hay

cuộc diệt chủng ở Rwanda Phi châu hồi giữa thập niên 1990 gần đây thôi.

 

B / Sự nhập cuộc của Tôn giáo và Đại học.

Trước tình trạng chém giết sát phạt nhau tại nhiều địa phương như thế, mà

gần đây đã có sự hợp tác chặt chẽ giữa các Tôn giáo và các Đại học để góp

phần vào những công việc cụ thể như “ Trung gian Hòa giải”,“Chuyển biến

Tranh chấp” và “Xây dựng Hòa bình”. (Mediation – Conflict Transformation

– Peacebuilding) tại các địa phương đang bị xâu xé tàn phá bởi chiến cuộc.

Điển hình như tại Đại học Eastern Mennonite University (EMU) ở Virginia,

thì có cả một chương trình bậc cao học về môn Chuyển biến Tranh chấp (MA

program in Conflict Transformation) và còn có cả Viện Xây dựng Hòa bình

mùa Hè (SPI = Summer Peacebuilding Institute) quy tụ rất nhiều giới họat

động xã hội từ khắp nơi trên thế giới đến trao đổi học hỏi kinh nghiệm họat

động trong lãnh vực cụ thể như “Hàn gắn chấn thương” do chiến cuộc gây ra

(Trauma healing), “Điều giải tranh chấp’ (Mediation) v.v…

Lại còn có những tổ chức tình nguyện đi đến tận những nơi đang có tranh

chấp để tìm cách hòa giải giữa hai bên đối nghịch nhằm tránh được việc sử

dụng bạo lực – điển hình như các Đoàn Xây dựng Hòa bình Thiên chúa giáo

(CPT = Christian Peacebuilder Teams).

 

C / Một số nhân vật tiêu biểu trong cuộc tranh đấu cho người thiểu số ở Mỹ.

* Tại nước Mỹ, ngay từ thập niên 1950 vị mục sư Martin Luther King đã tận

tình dấn thân nhập cuộc với người da đen để tranh đấu cho Dân quyền (Civil

Rights) của tầng lớp người Mỹ gốc Phi châu vốn từng bị đối xử tàn tệ và bị

kỳ thị khinh rẻ – đặc biệt là tại các tiểu bang ở khu vực miền Nam nước Mỹ.

Mặc dù bị bắt giữ tù đày nhiều lần, Luther King vẫn kiên trì sát cánh với các

chiến hữu trong cuộc tranh đấu cho một ly tưởng cao đẹp của thế hệ con cháu

những người nô lệ xưa kia. Ông được cấp phát Giải thưởng Nobel về Hòa

bình vào năm 1964. Nhưng tiếc thay, vào năm 1968 ông bị một kẻ cuồng tín

sát hại lúc mới ở vào tuổi 39 còn quá trẻ.

Martin Luther King được toàn thế giới kính phục vì chủ trương bất bạo động

mà lại kiên cường tranh đấu cho Dân quyền. Rõ ràng ông đã để lại một hình

ảnh tuyệt vời của người chiến sĩ hy sinh trọn vẹn cho Phẩm giá và Quyền

Con Người tại nước Mỹ vào giữa thế kỷ XX.

* Một nhân vật khác cũng được sự kính trọng và yêu mến của nhân dân nước

Mỹ, đó là Cesar Chavez. Xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo gốc

Latino, Cesar đã tận tình tranh đấu cho quyền lợi chính đáng của những

người lao động tại các nông trại ở khu vực miền tây nước Mỹ – đặc biệt là ở

tiểu bang California. Ông tham gia lãnh đạo tổ chức United Farm Workers

(UFW =Hiệp hội Thống nhất Công nhân Nông trại) nhằm đòi hỏi giới chủ

nhân nông trại trại phải bảo đảm trả lương sòng phẳng và tạo điều kiện làm

việc thỏai mái cho giới công nhân phần đông thuộc nhóm thiểu số gốc

Latino, đặc biệt là từ nước Mexico sát liền với Hoa Kỳ (mà thường được gọi

là Chicanos).

Cũng giống như Martin Luther King, Cesar Chavez triệt để theo đuổi chủ

trương bất bạo động của Mahatma Gandhi trong cuộc tranh đấu trường kỳ

của mình. Ông mất tại Arizona vào năm 1993 ở độ tuổi 66.

Thành phố Los Angeles ở California đã vinh danh Martin Luther King và

Cesar Chavez bằng cách đặt tên các ông cho hai đại lộ chính yếu của mình.

 

III – Các nền văn hóa khác biệt càng bổ túc cho nhau để tô điểm cho cuộc

sống con người hiện nay thêm phong phú tươi đẹp viên mãn.

Hồi xưa người Tàu thường coi mình văn minh tiến bộ vượt trội hơn tất cả các

dân tộc khác mà họ gọi chung là “một lũ man di, mọi rợ”với một giọng điệu

miệt thị kẻ cả. Sau này, từ thế kỷ XIX trở đi, thì người Tây phương cũng tự

gán cho mình cái sứ mệnh đi mở mang khai hóa giúp đỡ các dân tộc khác

(mission civilisatrice) ở Phi châu, Á châu và châu Mỹ Latinh – chủ ý để biện

minh cho hành động đi xâm chiếm các thuộc địa của họ.

Ngày nay ở vào thế kỷ XXI, cái não trạng hủ lậu cực đoan quá khích đó đã bị

xóa tan lọai bỏ hết rồi. Và giữa các dân tộc trên thế giới đã có sự thông cảm,

liên đới và quý trọng lẫn nhau một cách chân thành sâu sắc hơn. Quá trình

nhận thức và chia sẻ tình cảm thân ái như thế rõ ràng là một sự tiến bộ đi lên

của xã hội loài người chúng ta. Chiều hướng tích cực đó là điều không một ai

mà lại có thể làm đảo ngược lại được nữa vậy (an irreversible processus).

 

A / Sản phẩm đa văn hoá.

 Thế hệ chúng tôi là những người được sinh ra vào khỏang 10 – 15 năm trước

khi thế chiến thứ hai chấm dứt vào năm 1945. Từ trong gia đình, cũng như từ

học đường, chúng tôi được hướng dẫn chu đáo về nhiều mặt, đặc biệt về luân

lý đức dục. Cụ thể như được học những câu “tiên học lễ, hậu học văn”, “ăn

quả nhớ kẻ trồng cây”, “ nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước

phải thương nhau cùng” v.v… Những bài đọc trong cuốn “Luân lý giáo khoa

thư” quả thật đã in đậm nét trong tâm khảm của lớp thiếu niên chúng tôi –

cùng với vô vàn vô số những câu ca dao tục ngữ là đúc kết từ những kinh

nghiệm quý báu của cha ông chúng ta qua bao nhiêu thế hệ của những bậc

tiền bối đáng kính đáng trọng.

Rồi lên bậc Trung học, chúng tôi được tiếp cận với văn hóa của Pháp với tất

cả những tinh hoa của nền khoa học kỹ thuật hiện đại và của nền học thuật tư

tưởng tích lũy từ thời đại Hy lạp & La mã cả mấy ngàn năm trước.

Và khi theo lên bậc Đại học vào thập niên 1950 – 60, chúng tôi lại được tiếp

thu thêm những tiến bộ trong văn hóa của Mỹ đang ở vào giai đọan phát triển

rực rỡ – đặc biệt là cái phong cách cởi mở thông thóang và năng động trong

các hình thái sinh họat xã hội thường ngày.

Nói vắn tắt lại, thế hệ chúng tôi là những người thật may mắn vì được đào tạo

và thấm nhuần bởi cả ba nền văn hóa : văn hóa truyền thống dân tộc – văn

hóa nhân bản của Pháp – văn hóa thực dụng của Mỹ. Có thể nói vắn tắt được

rằng : Chúng tôi đích thực là một thứ “sản phẩm đa văn hóa” vào cuối thế kỷ

XX bước qua thế kỷ XXI vậy (a multicultural product)

 

B / Thế hệ lớp cháu được sinh ra tại các nước Âu Mỹ.

 Thế hệ thứ ba là lớp cháu của chúng tôi, thì hầu hết là được sinh ra tại các

nước Âu Mỹ. Nhờ vậy mà các cháu được tiếp nhận một nền giáo dục thật tiến

bộ về khoa học kỹ thuật cũng như về khoa học nhân văn. Rõ ràng là các cháu

đã có đủ điều kiện thuận lợi để mà có thể hội nhập êm thắm vào với dòng

chính của xã hội sở tại hầu kiến tạo được cho mình một nếp sống văn minh

an hòa thư thái trong thế giới hiện đại.

Chỉ có một điều chúng tôi phải quan tâm lo ngại. Đó là các cháu dễ mắc phải

cái khuyết tật gọi là “mất gốc” (uprooted) – bởi lý do là ít hiểu biết về nguồn

cội văn hóa tinh thần của cha ông mình và cũng ít quan tâm đến những vấn

đề liên hệ đến tương lai đất nước Việt nam nữa. Đó là “cái mặt trái của tấm

huy chương” – được về mặt này, thì lại mất về mặt khác vậy.

Cái thách đố này đòi hỏi chúng ta phải luôn cảnh giác để cùng với nhau tìm

ra được một giải pháp thỏa đáng cho sự khiếm khuyết bế tắc đó.

 

IV – Để tóm lược lại.

 Bài viết đến đây kể đã khá dài rồi, tôi xin được tóm lược lại trong mấy điểm

ngắn gọn như sau :

1 – Nhìn một cách tổng quát, thế giới hiện nay ở thế kỷ XXI đang có một

triển vọng tương đối tươi sáng tốt đẹp hơn – với sự thông cảm và bao dung

hòa ái giữa các dân tộc, sự hợp tác chân thành trong công cuộc xây dựng nền

hoà bình ổn định, cũng như trong cố gắng tích cực phát triển sự thịnh vượng

kinh tế trên phạm vi toàn cầu. Đó là điều khiến chúng ta lạc quan với chính

bản thân mình và cũng an tâm cho tương lai của thế hệ con cháu mình.

2 – Ý thức về Phẩm giá và Quyền Con Người mỗi ngày được nâng cao và

phổ biến rộng rãi hơn mãi – khiến cho thế hệ trẻ nô nức hăng say nhiệt tình

trong sự dấn thân nhập cuộc tranh đấu nhằm thực hiện công bằng xã hội và

kiến tạo một không gian xã hội thông thóang tự do thỏai mái hơn nữa. Nhờ

vậy mà cuộc sống luôn có được một ý nghĩa cao đẹp hơn, một động cơ hấp

dẫn lôi cuốn hơn.

3 – Nhờ có nhiều cơ hội thường xuyên tiếp cận và sát cánh với nhau trong

những việc làm cụ thể, thiết thực – mà những hàng rào ngăn cách, những

thành kiến ngộ nhận, những ác cảm miệt thị xưa kia trong xã hội đã bị xóa bỏ

lọai bớt đi rất nhiều. Rõ ràng là thời đại hiện nay của chúng ta đang có những

điều kiện thuận lợi nhất để có thể xây dựng và duy trì được một nếp sống

thắm đượm tinh thần nhân bản đích thực và lòng nhân ái bao la viên mãn cho

tất cả mọi người hiện có mặt trên hành tinh trái đất này.

Đích thực đó là một thành quả kỳ diệu kết tụ tích lũy được từ bao nhiêu nỗ

lực kiên trì của nhiều thế hệ con người.

Và đây cũng là bước đầu của quá trình thực hiện được cái điều lý tưởng mà

cha ông chúng ta đã bao đời từng mơ ước vậy./

 

Costa Mesa California, Tháng 11 Năm 2014

Đoàn Thanh Liêm

Những Cánh Bèo Trôi Ở Bangkok

tuongnangtien

RFA

Thỉnh thoảng (trên bàn nhậu) tôi vẫn góp vui bằng câu chuyện sau, sau khi nghe những bạn đồng ẩm bàn luận về hiện trạng tôn giáo ở Việt Nam:

– Thưa cha con muốn xưng tội.

– …
– Trước năm 75, có mấy nguời cán bộ cộng sản nằm vùng bị truy lùng đến xin tá túc, và con có chứa họ dưới hầm nhà …

– Giúp đỡ tha nhân khi họ kêu cứu trong lúc bị hiểm nguy không phải là một cái tội.
– Nhưng thưa cha…

– Con cứ yên tâm. Ðiều con làm hoàn toàn hợp với tinh thần bác ái của Chúa Ky Tô và văn hoá của dân tộc Việt. “Thương người như thể thương thân. Rét thời cho mặc, đói thời cho ăn.” Gia Huấn Ca cũng có dậy như vậy. Chúng ta không thể vì chính kiến hay lòng thù hận mà bỏ nguời ta đói khát trong cơn hoạn nạn; hoặc tệ hơn nữa là tố giác những kẻ ở bước đường cùng.

– Thưa vâng nhưng thưa …

– Cha hiểu …đó không phải lỗi của con. Nếu những kẻ được cứu giúp trong cơn hoạn nạn – sau này – trở mặt, lấy ân báo oán hoặc lại tiếp tục con đường tà đạo thì đó là tội lỗi của họ…

– Dạ vâng nhưng điều khiến con áy náy là…

– Là gì nữa?

– Là vì họ… vẫn còn dưới hầm nhà…

– Con nói sao?

– Thưa cha, qúi vị cán bộ cộng sản trốn dưới hầm nhà con vẫn còn sống ở duới đó cho mãi đến bây giờ.
– Ối, Giêsu Ma… lậy Chúa tôi! Sao lại thế, hả con?

– Vì con vẫn chưa cho họ biết là “cách mạng” … đã thành công!

– Nhưng… sao… sao… con lại … lại … đãng trí đến như thế được?

– Tại con rút kinh nghiệm hồi kháng chiến chống Tây. Thuở ấy, bố con cũng chứa cán bộ cộng sản trong nhà; sau này, chính những nguời này đã “dàn dựng” để “nhân dân” mang ông cụ ra … đấu tố cho đến chết! Bởi vậy nên con sợ…

– Kể thì cũng như nuôi rắn trong nhà, đáng sợ thật chứ chả phải chuyện đùa!

– Xin cha giúp con…

– Thôi thế này con ạ, về lấy xi măng lấp luôn cái hầm nhà lại cho… xong! Ðỡ được đứa nào hay đứa đó. Tội nghiệt này, xin Chúa nhân từ chứng giám, ta xin chịu thay con.

– Con xin lĩnh ý cha; tuy nhiên, cũng xin Chúa nhân từ chứng giám đây là chuyện “riêng” của con chứ không liên hệ gì đến cha hoặc bất cứ ai.

Tôi không phải là tác giả của “tiểu phẩm” vừa ghi. Đây chỉ là sáng tác chung của người dân xứ Việt, nơi mà “… giữa cảnh đèn nhang nghi ngút của chùa Quán Sứ, giữa bao nhiêu cụ bà thành tâm cúng vái, lại thấy một vị sư tuổi còn thanh niên, có nét mặt trông như một trung đoàn trưởng, tiểu đoàn trưởng nào đó, mà tôi từng thấy ở các mặt trận” – theo như nhận xét của một nhân chứng thế giá, nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn.

Ủa, chớ mấy ổng “nằm vùng” trong chùa làm chi vậy cà? Blogger Bùi Quang Vơm lý giải: “… bây giờ, nhìn vào đâu, đảng cũng thấy có kẻ thù, ở chỗ nào, cũng có âm mưu lật đổ. Đảng đang hoạt động trong lòng địch. Dân đã thành địch rồi.”

Giới tu sĩ cũng vậy (chắc) cũng hoá thành địch hết trơn hết trọi nên Đảng phải “gài” người vào tu viện, thiền viện, chùa chiền, thánh thất, giáo đường… cho nó chắc ăn – đúng như lời cảnh báo của những vị tai mắt:

• Đại Biểu Quốc Hội Nguyễn Kim Khoa: Hiện có 3 vấn đề nổi lên hiện nay trong đó có tình hình xu hướng hoạt động tín ngưỡng tôn giáo ngày càng tăng lên đặc biệt là các địa bàn chiến lược, trong đó có các loại đạo tín ngưỡng trái phép gia tăng và diễn biến phức tạp.

• Phó Chủ Tịch Quốc Hội Tòng Thị Phóng: Không được lợi dụng tự do tín ngưỡng tôn giáo để chống phá nhà nước.

Mối lo ngại về “các loại đạo tín ngưỡng trái phép gia tăng và diễn biến phức tạp,” cùng chuyện “lợi dụng tự do tín ngưỡng tôn giáo để chống phá nhà nước” – dường như –  chỉ có tại Việt Nam. Ở những quốc gia láng giềng, nhiều sinh hoạt tôn giáo còn “phức tạp” hơn nhiều nhưng không thấy chính phủ, cũng như những vị đại diện dân cử, của họ bầy tỏ sự “quan tâm” tương tự.

Ở Thái, hằng năm, vào tháng 12 đều có hàng chục ngàn tu sĩ cùng lượt đi khất thực. Riêng năm vừa qua, vào hôm 27 tháng 12 năm 2015: “Mười nghìn vị Tôn đức Tăng già trang nghiêm pháp phục, đắp Ca sa ôm bình bát, thứ tự tuần hành khất thực quanh thành phố Chiangmai, Thái Lan.”

Ảnh: Jonathan Look

Nếu cùng ngày này, ở thành phố Hải Phòng, cũng có chừng vài trăm vị sư xuống đường khất thực thì Thiếu Tướng Giám Đốc Công An Đỗ Hữu Ca chắc phải mừng hết lớn. Ổng dám huy động luôn đến cả trực thăng vũ trang để chuẩn bị thêm một “trận đánh đẹp có thể viết thành sách” (nữa) chớ chả phải chuyện đùa  đâu.

Tôi không có mặt tại Chiangmai vào hôm 27 tháng 12 năm 2015 nhưng có đến tham dự lễ tạ ơn ở Bangkok, vào hôm 28 tháng 2 vừa qua, với Giám Mục Nguyễn Thái Hợp, OP.

Hơn nửa số giáo dân Việt Nam ở Vọng Các, nghĩa là khoảng ít nhất cũng phải đến một ngàn năm trăm tín đồ đã tập họp lại để chào đón và dâng thánh lễ tạ ơn với vị Mục Tử của họ, tại giáo đường St Joseph (Bangkok). Tất cả họ đều còn trẻ, rất trẻ, chỉ độ khoảng tuổi từ 18 đến 30.

Tôi chưa bao giờ được dịp đặt chân ra đến miền Trung nên có cảm tưởng là mình đang lạc giữa một rừng người ngoại quốc vì cách phát âm tiếng Việt của các bạn trẻ hơi nhanh, và cũng hơi lạ nữa. Tuy không nghe rõ những mẩu đối thoại, chuyện trò của họ nhưng tôi vẫn cảm nhận nỗi an bình  trên nét mặt của từng em. Sự bình an mà chưa chắc đã có thể tìm thấy tại quê nhà, nơi mà có những ông “tiểu đoàn trưởng/ trung đoàn trưởng” (đóng đô) ngay giữa cửa thiền, và những vị “đại biểu quốc hội” luôn bị ám ảnh bởi chuyện “lợi dụng tự do tín ngưỡng tôn giáo để chống phá nhà nước!”

Vì nhà thờ không còn đủ chỗ (kể cả chỗ đứng) và vì là một người ngoại đạo nên thay vì chen chân vào bên trong giáo đường, tôi lặng lẽ tìm một bóng cây ngồi ghe Giám Mục Nguyễn Thái Hợp nhỏ nhẹ tâm tình qua hệ thống phát thanh. Tuyệt nhiên, không có lời lẽ “phản động” hay “chống phá nhà nước” nào ráo trọi. Ông chỉ chia sẻ với hàng ngàn những tín đồ trẻ tuổi những khó khăn của họ nơi đất lạ xứ người: văn hóa, đạo lý, đức tin. Ông cũng rất tế nhị khi nói đến những trở ngại về pháp lý, kinh tế, xã hội … mà di dân Việt đang phải đối đầu.

Giám Mục Nguyễn Thái Hợp tại giáo đường St Joseph, Bangkok. Ảnh: vietcatholic

Trước đây chưa lâu, vào hôm 3 tháng 7 năm 2014 – trên trang Nation – ký giả Petchanet Pratruangkrai cũng có đề cập đến những di dân Á Châu tại Thái, trong số này có khoảng năm mươi ngàn người Việt đang làm việc “chui” ở đất nước này. (Among the roughly 2 million Myanmar workers, 300,000 Cambodians and 50,000 Vietnamese in Thailand, many are working illegally…)

Theo tiểu luận (“Những Cơ Hội & Thách Đố Cho Lao Động Di Dân Việt Nam Tại Thái Lan”) của Linh Mục Antôn Lê Ngọc Đức, SVD, lao động di dân Việt Nam tại Thái Lan có một số những đặc điểm chung:

Thứ nhất, hầu hết đến từ các tỉnh miền bắc và miền trung, trong đó Hà Tĩnh và Nghệ An chiếm phần đa số. Ngoại trừ một số trường hợp, hầu hết xuất thân từ những gia đình nông thôn…

Tính chất của một số công việc mà các lao động di dân Việt Nam làm tại Thái Lan lệ thuộc phần nào về tuổi tác và giới tính. Những công việc như xây dựng (cọ xang), trông bãi xe (rắp rốt), tẩm quất trong phòng vệ sinh nam (nuad hong nám) chỉ dành cho lao động nam. Các công việc giúp việc nhà (mae ban), chăm sóc người già trẻ con trong gia đình chủ thuê, bán hoa hồng dạo…thường dành cho lao động nữ. Ngoài ra những công việc như may quần áo (yep pha), bán dạo (kem, trái cây, nước giải khát), mở quầy hàng (áo quần, thức ăn, hoa quả…), bán hàng trong các cửa tiệm bán lẻ… thì cả lao động nam và nữ đều tham gia.

Tất cả đều là những công việc nặng nhọc, bấp bênh, và thu nhập rất thấp chỉ dành cho đám di dân Miến, Miên, và Việt. Việt Nam ra sao mà những thanh niên thanh nữ, rường cột và tương lai của đất nước, phải chấp nhận một cuộc sống tủi cực đến thế ở nước láng giềng?

^{Xin nghe qua đôi lời tâm tình của họ với Trà Mi, qua phóng sự (“Người Việt Ở Thái Vẫn Chọn Mảnh Đất Này Bất Chấp Bạo Động, Nổ Bom”) nghe được vào vào hôm 24 tháng 8 năm 2015:}

– Ngọc Hưng: Tới Thái Lan ngay từ lúc đặt chân tới sân bay, họ rất vui vẻ, niềm nở, lịch sự. Mình qua đây làm ăn sinh sống với mong muốn thay đổi một môi trường sống khác. Từ những người thấp nhất trong xã hội Thái như xe ôm cho tới cảnh sát, họ đều giúp đỡ mình hết mình.

-Nhung: Qua đây từ 2008 thấy Thái Lan cũng có một thời rất là xáo trộn nhưng rồi họ vượt qua mạnh mẽ. Nhung muốn sống ở đây nên luôn hy vọng nơi này sẽ bình yên trở lại. Mình không thấy thất vọng về đất nước Thái Lan.

-Tâm: Mình thấy thật ra không phải là Việt Nam yên bình đâu. Ở Thái, bạn có thể cầm hai tay 2 smart phone đi ngoài đường mà cũng chẳng bị sao hết, chứ ở Việt Nam bạn có dám hé ra một tí xíu không? Sẽ bị giật mất liền… Ở Việt Nam chỉ cần sơ hở một chút là bị giật liền chứ đừng nói là bỏ quên. Không phải mình nói xấu đâu. Mình nói về độ yên tâm, về sự ổn định trong cuộc sống.

Ảnh chụp hôm 28 tháng 2 năm 2016 tại giáo đường St. Joseph, Bangkok.

Cái giá mà kẻ tha hương phải trả để có được “độ yên tâm” và “sự ổn định trong cuộc sống” – tất nhiên – không rẻ. Tại sân giáo đường St Joseph, chiều nay, lần đầu tôi mới được chứng kiến “cả rừng” đồng hương của mình tề chỉnh với áo trắng/quần bò hay với những tà áo dài thướt tha (và lạ mắt) trên đất Thái.

Trước đó, tôi chỉ thấy các em nhẫn nại và lầm lũi sau những xe kem, xe nước dừa, xe trái cây loanh quanh trên khắp nẻo đường  của thủ đô Vọng Các. Đôi khi, tôi cũng bắt gặp các em tất bật trong những quán ăn bình dân hay nhễ nhại mồ hôi nơi các công trường (cháy nắng) ở Thái Lan.

Ảnh chụp vào mùa mưa năm 2015, không nhớ ngày nào

Xin cảm ơn những giọt mồ hôi, cũng như nước mắt, tảo tần/thương khó của tất cả những người bạn trẻ – những con dân Việt tha hương đang góp phần (không nhỏ) để để giữ cho dân tộc này chưa đến nỗi phải bị bị diệt vong.