BUỔI SÁNG MẸ KHÔNG ĐÁNH THỨC TÔI – Tác giả: Mirko Blagovic

Những Câu Chuyện Thú Vị

Tác giả: Mirko Blagovic

Dịch từ tiếng Nga: Chu Thị Hồng Hạnh

Tôi đã quen với việc mẹ đánh thức tôi mỗi ngày trước bữa sáng. Khi mở mắt, tôi nhận ra rằng mẹ đã đi. Mẹ đi và sẽ không bao giờ trở lại nữa. Không còn đồ của mẹ trong tủ, không có đôi giày ở cửa và tấm đệm đã được gấp gọn gàng sang một bên. Trên bàn, mẹ để lại một mảnh giấy:

Tôi có thể tự gọi mình là một người con xứng đáng sau tất cả những chuyện đã xảy ra không?

Đứng trước cửa viện dưỡng lão, tôi đau đớn nhìn mẹ già của tôi đứng bên cửa sổ. Trước đây, tôi đã chọn một cuộc sống thoải mái với vợ và đuổi mẹ đi, bây giờ tôi đau khổ vì hành động của mình. Làm sao tôi dám đối xử với mẹ ruột mình như thế?

Khi còn là một đứa trẻ, tôi đã mất cha. Ông rời bỏ chúng tôi từ sớm, và thay vì bắt đầu một cuộc sống mới, mẹ chọn tôi. Mẹ vẫn còn trẻ và đẹp, nhưng vấn đề chính là tôi. Người ta đã đề nghị mẹ kết hôn nếu bà để lại tôi, nhưng mẹ không bao giờ dám nghĩ đến việc bỏ rơi tôi. Bà từ chối tất cả các lời cầu hôn và tìm kiếm việc làm theo chuyên môn, bà là một thợ làm bánh. Bà thường nhận ca này đến ca khác để trả tiền thuê nhà, chi phí sinh hoạt và tiền học cho tôi.

Tay mẹ lúc nào cũng sưng đỏ vì liên tục làm bột, nhưng mẹ chưa bao giờ phàn nàn. Sau khi về nhà từ ca làm việc mệt mỏi, mẹ pha ấm trà và cho tôi ăn bánh nướng nóng hổi, dù có những ngày bà bị chậm lương. Mẹ thường nhìn tôi ăn và chỉ sau khi tôi no, bà mới bắt đầu ăn phần còn lại của tôi.

Một thời gian sau, tôi mới hiểu rằng mẹ sợ để tôi bị đói. Tình yêu của mẹ mạnh mẽ đến mức bà không ngần ngại hy sinh bản thân vì tôi. Mẹ thay thế cho cả thế giới đối với tôi, với mẹ như vậy tôi không cần cha nữa. Tôi nhớ mẹ thường nói rằng bà sẽ không bao giờ tái hôn để chồng mới không đối xử tệ với tôi.

Tuổi thơ của tôi trôi qua khá hạnh phúc, mẹ làm việc hết sức, thiếu ngủ, thiếu ăn, nhưng chưa bao giờ than thở. Sau đó, mọi thứ trở nên khó khăn hơn khi nhà máy nơi mẹ làm việc đóng cửa và bà bị viêm khớp ở các ngón tay. Mỗi cử động của bàn tay gây đau đớn không thể tả, và bà không thể làm việc nữa. Không nơi nào khác nhận bà vào làm.

Lúc đó, tôi học lớp cuối cấp và làm thêm ở một quầy bán hàng địa phương. Dọn dẹp, vứt rác, giúp sắp xếp hàng hóa, chuyển những hộp nặng, và đôi khi đứng quầy thu ngân. Tôi được trả công bằng thực phẩm và thỉnh thoảng bằng một ít tiền. Tôi dành dụm để mua thuốc cho mẹ và luôn cố gắng mang lại cho mẹ những tin vui. Biết rằng mẹ thực sự vui mừng khi nghe về thành tích học tập của tôi, tôi cố gắng hết sức để học giỏi. Sau khi tốt nghiệp với bằng đỏ, tôi nộp hồ sơ vào các trường đại học danh tiếng. Phản hồi đến khá nhanh, hầu hết các trường đều nhận tôi. Vì vậy, tôi và mẹ chuyển đến thành phố lớn.

Cuộc sống bắt đầu dần dần ổn định, sau giờ học tôi làm thêm ở quán cà phê và kho hàng. Tôi được trả công tốt, và số tiền đủ cho ăn uống, chi tiêu và các niềm vui khác. Tôi được phân một căn phòng trong ký túc xá vì là một trong những sinh viên xuất sắc nhất, nơi tôi và mẹ cùng sống. Tôi dẫn mẹ đi tham quan bảo tàng, nhà hát và rạp chiếu phim, mua váy cho bà và cố gắng làm cho bà vui.

Mọi thứ đều tuyệt vời cho đến khi tôi gặp cô ấy. Không biết cô ấy là tình yêu đầu tiên của tôi hay là kẻ phá hủy số phận của tôi? Học năm hai, tôi quen Lena. Chính các bạn cùng lớp đã giới thiệu chúng tôi, cô ấy là một cô gái thành phố, con nhà trí thức, rất thú vị và lập dị, khiến tôi mê mẩn ngay lập tức.

Bạn bè ghen tị vì tôi đã chinh phục được một cô gái khó tính như vậy. Thời gian trôi qua, mối quan hệ của chúng tôi phát triển, và một ngày cô ấy đề nghị chúng tôi sống chung. Tôi chưa sẵn sàng cho điều đó, nhưng cô ấy đe dọa sẽ chia tay, và tôi phải đồng ý. Chúng tôi không thể sống ở nhà cô ấy vì bố mẹ cô ấy không tán thành mối quan hệ của chúng tôi, nên chỉ còn lại căn phòng của tôi trong ký túc xá.

Cô ấy chưa gặp mẹ tôi, và tôi cũng không vội giới thiệu. Tôi xấu hổ khi phải giới thiệu mẹ tôi, một người phụ nữ mệt mỏi vì cuộc đời khó khăn, với một nhạc sĩ violon quý phái, mẹ của cô ấy trông rõ ràng tốt hơn. Điều này thật sai trái, nhưng tôi không thể làm gì được. Tôi cần nói chuyện với mẹ. Tôi biết rõ mình định nói gì, hiểu rằng tôi sẽ bỏ mẹ lại ngoài đường. Sau giờ học, tôi như thường lệ mở lời và sau đó đi vào chủ đề chính:

— Mẹ, con đã gặp một cô gái và chúng con định sống chung.

— Con trai, mẹ rất mừng cho con. Các con thật dũng cảm khi quyết định như vậy. Khi nào con giới thiệu mẹ với cô ấy?

— Không phải lần này. Mẹ, mà mẹ sẽ ở đâu?

— Mẹ… mẹ sẽ về quê sống với cô Clava, hàng xóm của chúng ta. Con đừng lo.

— Nhưng mẹ ở đó được bao lâu? Và có lẽ không thể miễn phí được?

— Cô Clava sống một mình và cần một người bạn chung phòng. Mẹ không cần tiền đâu con trai. Con hãy tiết kiệm và mua gì đó cho mình, ăn uống đầy đủ, dành tiền cho bạn gái của con. Mẹ sẽ cố gắng gửi tiền khi tìm được việc.

— Được rồi, mẹ. Vậy con tiễn mẹ ngày mai nhé?

— Ngày mai, con trai. Ngày mai. Con đi ngủ đi.

Tôi nhận ra sự đau đớn thoáng qua trong mắt mẹ mà bà không thể che giấu. Bà cố gắng giấu đi nỗi đau và nước mắt để không làm tôi buồn. Tôi hiểu rõ rằng mình đang hành xử như một người tồi tệ. Tôi đang gửi mẹ đi mà không biết bà sẽ sống ra sao, không tiền, không nhà, bị viêm khớp. Nhưng tôi chỉ muốn thoát khỏi bà càng nhanh càng tốt. Tình yêu đã che mờ mắt tôi. Tôi đi ngủ.

Buổi sáng, mẹ không đánh thức tôi như thường lệ. Khi mở mắt, tôi nhận ra rằng mẹ đã đi. Mẹ đi và sẽ không bao giờ trở lại nữa. Không còn đồ của mẹ trong tủ, không có giày ở cửa, và tấm đệm đã được gấp gọn gàng sang một bên. Trên bàn, mẹ để lại một mảnh giấy:

“Con trai, đừng lo lắng cho mẹ, mẹ sẽ ổn thôi. Mẹ không nhận ra rằng con đã trưởng thành và chín chắn. Mẹ biết con xấu hổ về mẹ, mẹ hiểu. Hãy nói với bạn gái của con rằng con không có mẹ, như vậy con sẽ không phải giới thiệu mẹ với cô ấy. Con trai yêu quý của mẹ, mẹ chúc con hạnh phúc và tình yêu. Hãy hạnh phúc, con trai, và đừng lặp lại số phận của mẹ. Nếu con cần giúp đỡ hoặc có chuyện gì xảy ra, hãy liên lạc với cô Clava. Mẹ sẽ ở đó.”

Đọc xong, mắt tôi tràn ngập nước mắt, tôi cảm thấy tồi tệ vô cùng. Tôi bắt đầu nhớ mẹ, biết rằng bà đã ở ngoài đường không nhà cửa, không một xu dính túi và bị bệnh. Nhưng chuyện đã rồi và Lenka của tôi đã sẵn sàng dọn đến sống với tôi.

Chúng tôi sống cùng nhau, và chẳng bao lâu sau tôi kết hôn với Lena. Lúc đầu, tôi muốn mời mẹ đến dự đám cưới, nhưng tôi thay đổi ý định, bởi mẹ đã tự đề nghị rằng tôi nên nói với mọi người là mình không có mẹ. Tôi đã làm như vậy. Sau sự việc đó, tôi không cố tìm mẹ, luôn có những việc khác xảy ra và tôi không có thời gian cho bà.

Sau khi con gái ra đời, tôi mới hiểu thế nào là làm cha mẹ. Tôi kể hết mọi chuyện với Lena về mẹ và những gì tôi đã làm với bà.

— Và bây giờ anh muốn tìm bà ấy?

Lena hỏi bằng giọng giận dữ.

— Không phải đâu, Lenka. Anh chỉ muốn biết liệu mẹ anh có ổn không, chỉ vậy thôi.

— Hay là anh định đưa mẹ về nhà? Làm sao em biết được bà ấy đã lang thang ở đâu suốt bao năm và mang về những bệnh tật gì cho nhà mình? Nghĩ đến con của anh đi, nó còn nhỏ mới sinh, rất nguy hiểm khi ở gần người lạ.

— Bà ấy không phải người lạ, mà là bà nội của con. Lần này em nói gì cũng được, nhưng anh phải đảm bảo rằng mẹ mình ổn.

Sau vài tuần tìm kiếm, tôi đã tìm thấy mẹ. Thì ra, cô Klava đã mất ngay sau khi chúng tôi chuyển đi và mẹ tôi không thể đến sống cùng bà. Tôi hỏi thăm tất cả những người hàng xóm cũ ở quê, nhưng không ai nhìn thấy mẹ. Quá đau khổ và tuyệt vọng, tôi đến con sông nơi mẹ đã dạy tôi bơi. Gần đó có một cây bạch dương, nơi hai mẹ con đã cùng dựng tổ chim. Khi kiểm tra tổ, tôi tìm thấy một lá thư cũ, nhàu nát, tôi biết ngay đó là thư của mẹ. Trong thư, mẹ viết:

“Con trai yêu dấu, nếu con đọc được lá thư này, nghĩa là con vẫn cần mẹ và đã đi tìm mẹ. Mẹ mong con vẫn ổn và con đang tìm mẹ để đảm bảo rằng mẹ vẫn bình an. Đừng lo cho mẹ, mẹ đang sống trong nhà dưỡng lão cách hai con phố từ trường đại học của con. Mẹ thường xuyên theo dõi con, con hạnh phúc và mẹ không muốn làm phiền con.”

Tôi vội vã lên xe và lái thẳng về nhà. Tôi không thể tin rằng mẹ đã ở gần mình suốt thời gian qua. Khi đến nhà dưỡng lão có tên “Hy Vọng”, họ báo với tôi rằng mẹ tôi đang ở đó. Họ tìm thấy mẹ lang thang ngoài đường vào mùa đông, khi bà đang đi xin ăn. Nghe đến đây, tóc tôi dựng ngược, mẹ tôi đã phải xin ăn ư? Hơn nữa, lại vào mùa đông? Tôi là con người gì đây? Tôi đã ở đâu suốt thời gian đó? Những câu hỏi tương tự cũng được người chăm sóc ở đó hỏi tôi, và tôi không thể trả lời. Sau ngần ấy năm, tôi hy vọng rằng mẹ sẽ tha thứ cho tôi. Khi mở cửa phòng của mẹ, tôi vô cùng ngạc nhiên. Mẹ đã già đi nhiều, rất nhiều, mặc bộ quần áo rách nát và thậm chí không nhận ra tôi.

— Mẹ… Mẹ ơi… Mẹ, là con đây.

Nước mắt không cho phép tôi thốt ra những gì đang chất chứa trong lòng. Tôi gục xuống bên chân mẹ, không dám ngẩng mặt lên. Tôi quá xấu hổ để nhìn thẳng vào mắt mẹ. Mẹ rơi nước mắt, xoa đầu tôi và nói:

— Con trai yêu của mẹ. Con đã tìm thấy mẹ. Mẹ đã chờ con, chờ mãi và tin rằng con sẽ tìm thấy mẹ.

— Mẹ, về nhà với con đi.

— Về nhà? Nhưng mẹ đâu có nhà.

— Có mà mẹ. Mẹ có nhà. Mẹ còn có cháu gái, con sẽ giới thiệu mẹ với cháu.

— Cháu gái? Con trai yêu!

Chúng tôi ôm nhau và nước mắt lại trào ra. Chúng tôi về nhà, và tôi hối hận vì đã không nói trước với Lenka. Cô ấy thậm chí không thèm chào hỏi mẹ tôi. Vừa bước vào cửa, cô đã bắt đầu la hét và trách móc mẹ tôi một cách thẳng thừng, yêu cầu mẹ tôi rời đi.

— Bà làm gì ở đây? Bà là ai? Anh ta đâu có mẹ, mẹ anh ta là một nhạc công và đã chết trong trận lũ khi đi lưu diễn.

Cô ấy nói những điều vô lý, chính xác hơn là những điều tôi đã bịa ra để lấy lòng cô ấy nhiều năm trước. Mẹ tôi tội nghiệp, tôi đã thật tàn nhẫn. Không kìm được cơn giận, tôi tát Lenka một cái và tuyên bố sẽ ly dị.

Cô ấy lập tức đe dọa rằng tôi sẽ không bao giờ được gặp con gái mình nữa, nhưng lúc đó tôi không còn quan tâm. Tôi không thể tha thứ cho chính mình vì đã đối xử với người đã yêu thương tôi hơn tất cả mọi thứ trên đời. Chỉ trong vài phút, cuộc sống của một con người có thể thay đổi mãi mãi. Chỉ vì vài phút bị cuốn vào cuộc cãi vã với Lenka, tôi đã không nhận ra mẹ đã rời đi.

Tôi lao ra khỏi tòa nhà, như kẻ mất trí, chạy đi tìm mẹ. Tim tôi ngừng đập… Đôi chân tôi như mềm nhũn… Phía trước là một đám đông tụ tập, một chiếc xe hơi bị móp méo và mẹ tôi nằm bất động gần đó. Đây chính là sự trừng phạt của tôi, và tôi phải sống với điều này. Không có tình yêu nào trên thế gian có thể thay thế tình yêu của mẹ. Không ai, không bao giờ có thể yêu bạn nhiều hơn mẹ. Không ai sẽ sẵn sàng hy sinh cuộc đời mình cho bạn như mẹ. Người phụ nữ này đã từng chọn tôi thay vì một cuộc đời mới, và tôi đã là người hạnh phúc nhất trên đời vì tôi có cơ hội được gọi một người tuyệt vời như thế là mẹ.

Với cảm giác tội lỗi và nỗi đau, tôi sống qua từng ngày. Tôi không cần gì và không cần ai cả, chỉ có tôi là người duy nhất phải chịu trách nhiệm cho tất cả. Và đối với tôi, không còn lý do để tiếp tục sống nữa, không thể sống một cách trọn vẹn khi trong lòng nặng trĩu.

Nếu bạn từng suy nghĩ về mẹ mình, hãy nhớ rằng, các mối quan hệ và hôn nhân là những thứ không bền vững và có thể thay thế. Nhưng chỉ có tình yêu của mẹ là vĩ đại nhất đối với con cái. Nếu bạn có người để gọi là mẹ, bạn là người hạnh phúc nhất trên đời… Hãy trân trọng mẹ, cha và những người sinh thành. Hãy yêu quý họ khi họ còn ở bên, bởi sau này, sẽ quá muộn và vô nghĩa. Bạn sẽ không thể tự tha thứ cho mình…

C.T.H.H

‐————

P/S Tôi tham gia rất nhiều nhóm truyện của các tác giả văn học Nga hiện đại và ngày nào tôi cũng đọc rất nhiều truyện. Đêm hôm qua tôi đã khóc khi đọc xong truyện này. Tôi giữ nguyên tên “Buổi sáng mẹ không đánh thức tôi” mà trong lòng rất muốn đổi lại là “Đứa con trời đánh”. Xin được giới thiệu truyện này cùng các cô chú, anh chị, bạn bè.

Ảnh st minh họa


 

TẠI SAO NGƯỜI CÔNG GIÁO LẠI LUÔN NHỚ ĐẾN CHÚA TỪNG GIÂY TỪNG PHÚT ?

Tổng hội Mân Côi CN Việt Nam – Tổng Đoàn Hiệp Sĩ Mân Côi 

LÝ DO SỐ 1 LÀ :

–  CHẾT LÀ HẾT. CHẾT KHÔNG MANG THEO ĐƯỢC GÌ NGOÀI TÌNH YÊU THƯƠNG.

Vinh hoa, phú quý, quyền lực, chức tước, bổng lộc, sắc đẹp, địa vị, tiền tài, danh vọng, hoành tráng, vinh quang, kiêu hãnh, đẳng cấp, thần tượng… chỉ là rác rưởi và phù vân trước trọng bệnh và cái chết.

Tất cả mọi thứ dù đẳng cấp, hoành tráng mấy đều sẽ qua đi. Tất cả chỉ là phù vân, là bông hoa đẹp, sớm nở tối tàn.

Ta là tro bụi rồi sẽ phải trở về với bụi tro.

Cả đời ta dùng đôi tay tham lam vơ vét của cải tiền tài, gia nghiệp ta đồ sộ đẳng cấp, rồi cuối đời cũng đôi tay ấy lại phải trắng tay xuôi xuống để mà ra đi.

Chỉ có Chúa là Tình Yêu Thương, chỉ có Chúa là Vĩnh cửu, chỉ có Chúa là Chúa, chỉ có Chúa là Đấng Thánh, chỉ có Chúa là Đấng Tối Cao, là cùng đích của kiếp người, còn mọi thứ trên thế gian này chỉ là tạm bợ, là hư vô, không có gì là tồn tại mãi mãi ngoài Chúa. ​

Chết là hết, chết không mang theo được gì ngoài Tình Yêu Thương, nên người khôn ngoan luôn sống có tình có lý, luôn sống yêu thương, luôn sống ngay thẳng, luôn bám chặt vào Chúa và luôn cậy trông phó thác nơi Ngài.

Nếu chúng ta không tin, thì xin hãy luôn tự hỏi xem cố Chủ tịch nước đẳng cấp Trần Đại Quang đã mang theo được gì sau khi ông ấy chết?

LÝ DO SỐ 2 LÀ:

– SINH HỮU HẠN, TỬ BẤT KỲ.

Ngày nay, qua thông tin FACEBOOK, ngày nào cũng có tin người chết. Chết bệnh, chết tai nạn. Chết trẻ, chết già. Đẹp chết, xấu chết. Giám mục chết, Linh mục chết. Ông Cha chết, bà sơ chết. 1 tháng tuổi chết, 1 tuổi chết, 10 tuổi chết, 20 tuổi chết, 30 tuổi chết, 60, 70, 100 tuổi chết… Nhiều. Nhiều lắm. Nhiều vô kể.

Sinh hữu hạn, tử bất kỳ. Ngày sinh thì có ngày có hạn, ngày chết thì không biết lúc nào.

Các cụ có câu CHẾT BẤT ĐẮC KỲ TỬ. Nghĩa là chết sững sờ, chết ngỡ ngàng, chết giật mình, chết bất ngờ, chết đột ngột, chết tươi, chết trẻ, đêm ngủ sáng dậy đã chết, khỏe vẫn chết.

Biết đâu đấy? Cái chết giống như thế sẽ đến với ta ngay đêm nay thì sao?

CHẾT KHÔNG ĐỢI TUỔI. CHẾT KHÔNG ĐỢI GIÀ.

Không biết những cái chết đó có làm ta giật mình nghĩ lại xem ta đã sống tốt xấu, thiện ác ra sao?

Không biết những cái chết đó có làm bài học cho ta, giúp ta tỉnh thức và sẵn sàng​ chờ ngày Chúa gọi?

Không biết những cái chết đó có làm ta luôn nhớ về mong manh phận người​, phù vân trần thế?

Không biết những cái chết đó có giúp ta buông bỏ ​những ​đam mê dục vọng, ​tham lam ​vật chất, ​say mê ​của cải,​ kiêu hãnh​ tài sản, ​sung sướng ​lạc thú không?

Không biết những cái chết đó có làm ta luôn nhớ xét mình sám hối ăn năn, ​sống chân thật, ​sống khiêm nhường, yêu thương và tha thứ​ hay không​?

NẾU CHỈ CÒN 1 NGÀY ĐỂ SỐNG, CHÚNG TA SẼ LÀM GÌ?

Tất cả các chức vụ và công việc chúng ta đang đảm nhận, dù có quan trọng mấy đi nữa, thì nó chỉ là con số “0” tròn trịa trước mặt Thiên Chúa. Chúng ta cần luôn nhớ: Không có mợ, thì chợ vẫn đông. Ai được giao nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều.

Thiên Chúa đang cầm cuốn sổ “Thiên Tào”- sổ “Sinh Tử”. Ngài gạch đến tên ai, thì người đó phải ra đi.

VẬY TA CẦN PHẢI TỈNH THỨC SẴN SÀNG CHỜ ĐỢI.

Chính Chúa Giê-su đã phán:

Các con hãy tỉnh thức và cầu nguyện.

Các con hãy canh thức, vì Các con không biết ngày nào Chúa của Các con đến.

Các con hãy sẵn sàng, vì chính giờ phút Các con không ngờ, thì Con Người sẽ đến (Mt 24, 42-44)​

Phận người rất mong mang. Kiếp người rất vắn vỏi.

HÃY ĐẾN NGAY VỚI CHÚA KHI NGÀI CÒN CHO GẶP.

HÃY ĐẾN NGAY CẠNH NGÀI KHI NGÀI Ở KỀ BÊN.

LÝ DO THỨ 3 LÀ:

–  XA MẶT CÁCH LÒNG. TÂM TRÍ XA THÌ TÂM HỒN SẼ XA. XA THÌ RẤT KHÓ GẦN

Nếu ta nhủ lòng mình là thời gian còn dài. Mai quay về cũng chưa muộn. Rồi mai ta vẫn lặp lại cái điệp khúc đó. Cứ mai mai mai suốt. Trăm cái mai, ngàn cái cuốc. Mỗi cái mai là mỗi đoạn đường ta xa Chúa 1 chút. Xa 1 mét, xa 1 dặm, xa ngàn dặm, xa tít tắp mù khơi, xa mất hút.

Rồi càng ngày ta càng xa Chúa. Hình ảnh Chúa sẽ mờ dần trong tâm trí ta. Rồi ta sẽ quên Chúa rất nhanh. Mà nếu có nhớ, thì ta cũng quá xa Chúa rồi. Có quay lại cũng quá khó.

HÃY ĐẾN VỚI CHÚA NGAY TỪ LÚC NÀY.

HÃY ĐẾN VỚI CHÚA NGAY TẠI NHÀ MÌNH.

HÃY ĐẾN VỚI CHÚA NGAY TẠI VIỆT NAM.

ĐỪNG ĐẾN VỚI CHÚA KHI NGÀI ĐANG Ở BÊN MỸ. XA QUÁ, TA KHÔNG ĐẾN GẦN ĐƯỢC ĐÂU.

LÝ DO THỨ 4 LÀ: –  TA GẦN CHÚA THÌ TA SẼ LUÔN ĐƯỢC SỐNG TRÀN TRỀ TRONG ƠN NGHĨA CHÚA VÀ DỒI DÀO ÂN SỦNG CỦA NGÀI.

Chúa là Tình Yêu, là hoan lạc, là bình an, là niềm vui, là hạnh phúc, là Hồng Ân, là Thiên Đàng vinh phúc. Ta gần Chúa ta sẽ được sống vui tươi, có ý nghĩa và tràn đầy ơn Chúa. Ta sẽ ở trong Chúa và Chúa sẽ ở trong ta.

ĐÓ CHÍNH LÀ NHỮNG LÝ DO KHIẾN TA KHÔNG NÊN ĐỢI ĐẾN NGÀY MAI MỚI TRỞ VỀ VỚI CHÚA.

HÃY TRỞ VỀ VỚI CHÚA NGAY TỪ LÚC NÀY.

HÃY TRỞ VỀ VỚI CHÚA NGAY NGÀY HÔM NAY.

HÃY TRỞ VỀ VỚI CHÚA GIÂY PHÚT HIỆN TẠI.

Nhiệm vụ của chúng ta là, Hãy luôn tỉnh táo tích lũy kho tàng ở trên Trời vì giờ chết đến như KẺ TRỘM. Không ai biết, chẳng ai hay.

Nhiệm vụ của chúng ta là, hãy chăm sóc tốt thể xác nếu ta muốn sống lâu, nhưng đừng bao giờ quên chăm sóc thật tốt Linh hồn, vì rất có thể chúng ta sẽ chết ngay trong nay mai.

Nhiệm vụ của chúng ta là,

HÃY LUÔN NỖ LỰC SỐNG MẾN CHÚA & YÊU THƯƠNG THA NHÂN NHƯ CHÍNH BẢN THÂN MÌNH.

NGƯỜI KHÔN NGOAN NHẤT LÀ NGƯỜI LUÔN NỖ LỰC SỐNG MẾN CHÚA & YÊU NGƯỜI, SỐNG SÁM HỐI & KHIÊM NHƯỜNG, SỐNG YÊU THƯƠNG & THA THỨ GIÂY PHÚT HIỆN TẠI.

Hãy chăm sóc Tốt thể xác nếu bạn muốn sống lâu. Nhưng hãy luôn chăm sóc Tốt linh hồn vì có thể bạn sẽ chết vào ngày mai.

​Người khôn ngoan nhất là người luôn sẵn sàng chờ chết.​

Người khôn ngoan nhất là người luôn bám chặt vào Chúa.

Bi đát nhất của con người là sống vất vả, khó nhọc cả một đời, mà phải xuống đền tội ở Hỏa ngục, nơi giòi bọ không hề chết và lửa không hề tắt.

Cuộc đời, ai biết đâu ngày mai?

Cứ tưởng ta đây sống còn dài.

Ai ngờ nay còn, mai đã mất.

Chúa Trời không cứu là tại ai?

Lúc vui chẳng nhớ Chúa Trời.

Khi buồn thì lại: “Trời ơi! Hỡi Trời!

Ôi thôi! Đã quá muộn rồi.

Trời thì cũng chịu, Trời ơi làm gì?

Lạy Chúa, Chúa muốn cho con phải chết cách nào và chịu sự áy náy buồn phiền đau đớn khốn nạn thế nào trong giờ chết, thì con sẵn lòng chịu bởi tay Chúa từ bây giờ.

Lạy Chúa, con xin phó dâng linh hồn và xác con ở tay Chúa. Chúa đã phù hộ con ban ngày, thì xin Chúa cũng gìn giữ con ban đêm, kẻo sa phạm tội gì mất lòng Chúa hay là chết tươi ăn năn tội chẳng kịp. Chớ gì sống chết con được giữ một lòng kính mến Chúa luôn.

Lạy Chúa, dù có giây phút nào con vô tình quên Chúa, thì lạy Chúa, xin đừng bỏ quên con. ​

​Lạy Chúa Giê-su, con thành tâm tín thác vào Ngà​i.

Xin luôn nhắc nhở nhau và mãi cầu cho nhau.

Bài: Giuse Kích

(Nếu thấy ý nghĩa cho chính mình và mọi người, thì xin đừng quên Tạ ơn Chúa, rồi nhanh chóng chia sẻ cho người khác. Và xin cầu cho nhau)


 

Liệu người Công Giáo có nên sử dụng trí tuệ nhân tạo để tái tạo lại những người thân yêu đã khuất?- Đặng Tự Do

Các chuyên gia đưa ra ý kiến.

Đặng Tự Do –  27/Dec/2025

YouTube player

Các ứng dụng hứa hẹn giúp tái tạo phiên bản kỹ thuật số của các thành viên gia đình đã khuất bằng trí tuệ nhân tạo tiềm ẩn “mối nguy hiểm về mặt tâm linh” đối với người Công Giáo và những người khác có thể sử dụng công nghệ này thay cho quá trình thương tiếc lành mạnh, các chuyên gia cho biết.

Công ty trí tuệ nhân tạo 2wai đã gây ra tranh cãi trên mạng xã hội vào tháng 11 sau khi tiết lộ ứng dụng cùng tên, cho phép người dùng tạo ra các phiên bản kỹ thuật số của người thân yêu bằng cách sử dụng video và âm thanh.

Calum Worthy, đồng sáng lập ứng dụng, cho biết trong một bài đăng lan truyền trên X rằng công nghệ này có thể cho phép “những người thân yêu mà chúng ta đã mất được là một phần trong tương lai của chúng ta”. Video đi kèm cho thấy một gia đình liên tục tương tác với hình chiếu kỹ thuật số của người mẹ và người bà đã khuất, ngay cả nhiều năm sau khi bà qua đời.

Việc ra mắt ứng dụng đã nhận được lời khen ngợi từ một số nhà bình luận công nghệ, mặc dù cũng có khá nhiều phản ứng tiêu cực. Nhiều nhà phê bình lên án nó là “ghê tởm”, “ma quỷ” và “đáng sợ”, trong khi những người khác dự đoán rằng ứng dụng này sẽ được sử dụng cho những mục đích rùng rợn như sử dụng người thân đã khuất để quảng cáo trên internet.

Công nghệ ‘có thể làm gián đoạn quá trình đau buồn’

Công ty 2wai không phản hồi yêu cầu bình luận về vụ tranh cãi, mặc dù Giám đốc điều hành Mason Geyser đã nói với tờ Independent rằng quảng cáo này được cố tình tạo ra để “gây tranh cãi” nhằm “khơi dậy cuộc tranh luận trực tuyến kiểu này”.

Bản thân Geyser cho biết ông coi ứng dụng này như một công cụ để sử dụng với con cái mình, giúp lưu giữ những kỷ niệm của các thế hệ trước, chứ không phải là phương tiện để thiết lập mối quan hệ với một hình đại diện AI. Ông nói: “Tôi xem nó… như một cách để truyền lại những kỷ niệm đẹp mà tôi đã có với ông bà mình”.

Liệu một ứng dụng như vậy có phù hợp với quan niệm về cái chết của Giáo Hội Công Giáo — và cả những chủ đề trừu tượng, khó hiểu hơn như nỗi đau buồn — hay không vẫn chưa rõ ràng. Cha Michael Baggot, LC, phó giáo sư đạo đức sinh học tại Học viện Giáo hoàng Regina Apostolorum, thừa nhận rằng các hình đại diện AI “có khả năng nhắc nhở chúng ta về một số khía cạnh của những người thân yêu và giúp chúng ta học hỏi từ tấm gương của họ.”

Nhưng những bản sao kỹ thuật số như vậy “không thể nắm bắt được sự phong phú trọn vẹn của con người hiện hữu”, ngài nói, và chúng có nguy cơ “làm sai lệch di sản của người đã khuất” bằng cách tạo ra những cuộc trò chuyện và tương tác nằm ngoài tầm kiểm soát của người đã khuất.

Các nhà lãnh đạo Công Giáo thường xuyên đề cập đến cả gánh nặng của nỗi đau buồn và sức mạnh cứu chuộc của nó. Năm 2020, Đức Giáo Hoàng Phanxicô thừa nhận rằng nỗi đau buồn là “một con đường cay đắng”, nhưng nó có thể “giúp chúng ta mở mắt ra nhìn cuộc sống và giá trị thiêng liêng, không thể thay thế của mỗi người”, đồng thời giúp ta nhận ra “thời gian ngắn ngủi biết bao”.

Trong khi đó, vào tháng 10, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã nói với một người cha đang đau buồn rằng những người thương tiếc cái chết của người thân yêu phải “luôn giữ kết nối với Chúa, vượt qua nỗi đau lớn nhất với sự trợ giúp của ân sủng Ngài”.

Ngài nói rằng, sự Phục Sinh “không hề có sự nản chí hay đau đớn nào giam cầm chúng ta trong khó khăn cùng cực của việc không tìm thấy ý nghĩa trong sự tồn tại của mình.”

Brett Robinson, phó giám đốc Viện McGrath về Đời sống Giáo hội tại Đại học Notre Dame, cảnh báo rằng có “nguy hiểm về mặt tâm linh” trong công nghệ thoạt nhìn có vẻ như có thể hồi sinh những người thân yêu đã khuất.

Ông nói rằng công nghệ không phải là một sản phẩm trung lập, mà là một sản phẩm “có khả năng sâu sắc định hình nhận thức của chúng ta về thực tại, bất kể nội dung được hiển thị là gì”.

“Trong trường hợp tái hiện hình ảnh những người thân yêu đã khuất, chúng ta gặp một trường hợp mà các quan niệm trước đây về danh tính, sức sống và sự hiện diện đang được định hình lại theo hướng công nghệ,” ông nói.

“Nếu một người không còn tồn tại dưới hình dạng con người, cả thể xác lẫn linh hồn, có thể được ‘hồi sinh’ từ kho lưu trữ dấu vết kỹ thuật số về cuộc đời họ, thì thực chất chúng ta đang tương tác với ai hoặc với cái gì?” ông nói.

Robinson lập luận rằng các phương thức công nghệ hiện tại có những điểm tương đồng với các thế kỷ trước “khi vũ trụ tràn ngập sự hiện diện — sự hiện diện của Chúa, của các thiên thần, của ma quỷ và của phép thuật.”

Ông nói, vấn đề ở đây là “phép màu mới” của công nghệ hiện đại “đã tách rời khỏi vũ trụ có trật tự, phân cấp của tạo hóa và cõi tâm linh.”

Donna MacLeod đã làm việc trong lĩnh vực hỗ trợ người đau buồn trong nhiều thập niên. Bà bắt đầu tham gia tư vấn hỗ trợ người đau buồn theo tinh thần Công Giáo sau cái chết của con gái út vào năm 1988. Công việc hỗ trợ tang lễ đã phát triển thành Seasons of Hope, một chương trình hỗ trợ người đau buồn dành cho người Công Giáo, “tập trung vào khía cạnh tâm linh của việc thương tiếc người thân yêu đã khuất”.

MacLeod cho biết chương trình này là một chương trình về “lòng hiếu khách và tâm linh” nảy sinh trong một cộng đồng gắn kết chặt chẽ gồm những cá nhân đang trải qua nỗi đau mất mát.

“Nó giúp xây dựng cộng đồng giáo xứ,” bà nói. “Mọi người nhận ra rằng họ không đơn độc. Điều đó rất quan trọng đối với những người đang đau buồn — rất nhiều người cảm thấy rất cô đơn trong nỗi mất mát của mình.”

“Và xã hội mong đợi mọi người đều phải vượt qua,” cô tiếp tục. “Nhưng nỗi đau buồn có thời gian biểu riêng của nó. Những người đang đau buồn bắt đầu hiểu rằng Chúa ở bên họ và Ngài thực sự quan tâm đến họ. Sẽ có hy vọng và sự chữa lành ở cuối giai đoạn này.”

“Đó là làm những gì Chúa Kitô yêu cầu chúng ta làm – cùng nhau bước đi trong những lúc khó khăn,” bà nói.

Liên quan đến công nghệ avatar AI, MacLeod thừa nhận rằng những người đã mất người thân yêu coi việc “tìm kiếm sự kết nối” với người đã khuất là “ưu tiên hàng đầu”.

“Mọi người sẽ nói, ‘Tôi sẽ không xóa giọng nói của người thân yêu khỏi máy trả lời tự động của mình,’” bà nói. “Hoặc chúng tôi có những người xóa video ghi lại các buổi họp mặt gia đình để họ có thể nhìn thấy người thân yêu của mình một lần nữa.”

“Ai cũng muốn được giữ liên lạc với những người thân yêu của mình,” bà nói. “Điều này liên quan đến đức tin Công Giáo và sự hiệp thông của các thánh – mọi người cảm nhận được sự kết nối tâm linh này với những người thân yêu của họ.”

MacLeod tự nhận mình đang “phân vân” về việc các ứng dụng avatar AI có thể ảnh hưởng đến mọi người như thế nào. Bà thừa nhận có thể có “những rủi ro về mặt cảm xúc và tâm lý khi tương tác với các phiên bản AI của những người thân yêu”, mặc dù bà cho rằng nhiều người dùng “có thể xem qua, nhưng không quá bận tâm đến nó”, trừ khi họ có các vấn đề sức khỏe tâm thần tiềm ẩn.

Nhưng “khó khăn nằm ở chỗ một số người bị mắc kẹt trong giai đoạn phủ nhận”, bà nói. Những người đang đau buồn có thể trở nên tuyệt vọng trong hoàn cảnh như vậy, bà cho biết, và đôi khi phải nhờ đến những phương tiện như thầy bói hay nhà ngoại cảm, điều mà bà MacLeod nhấn mạnh rằng Giáo hội đã cấm rõ ràng.

Liệu các avatar AI có thuộc vào loại bị cấm đó hay không vẫn chưa rõ ràng. Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo nghiêm cấm mọi nỗ lực “triệu hồi người chết”. Giáo hội cho rằng việc sử dụng các nhà ngoại cảm hoặc người có khả năng nhìn thấu tương lai “đều che giấu khát vọng quyền lực đối với thời gian, lịch sử và, xét cho cùng, đối với những người khác”.

Cha Baggot cho rằng các ứng dụng như của 2wai “thu thập dữ liệu về người đã khuất mà không bảo quản thi thể người đó”.

Ngài còn lập luận thêm rằng các avatar AI “cũng có thể làm gián đoạn quá trình thương tiếc bằng cách gửi những tín hiệu mơ hồ về việc người đã khuất còn sống hay không.”

Trong khi đó, Robinson thừa nhận rằng “việc muốn kết nối với những người thân yêu đã khuất là điều tốt”, và ông chỉ ra rằng chúng ta làm điều đó “một cách trang trọng thông qua lời cầu nguyện và các buổi tưởng niệm để tôn vinh những linh hồn thân yêu của chúng ta”.


 

Vì sao sếp nhà máy quốc phòng Nga tự thiêu ở Quảng trường Đỏ? – BBC

BBC

Hình ảnh các xe tăng và xe bọc thép của Nga bị phá hủy tại làng Dmytrivka, phía tây Kyiv, Ukraine hồi năm 2022

28 tháng 12/ 2025

Cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine đã mở ra một mỏ vàng tiềm năng cho Vladimir Arsenyev, theo Reuters.

Nhà khoa học 75 tuổi này đứng đầu một công ty tại Moscow chuyên sản xuất linh kiện cho thiết bị liên lạc dùng trong các kíp lái xe tăng.

Khi xe tăng Nga tiến vào Ukraine năm 2022, doanh nghiệp của ông ngập trong các đơn đặt hàng quốc phòng.

Nhưng những đơn hàng mà ông giành được hóa ra lại là chén thuốc độc, ông kể lại trong một loạt cuộc phỏng vấn. Đây là lần đầu tiên ông lên tiếng công khai về những khó khăn của mình. Ông đã phải tăng tốc sản xuất với tốc độ chóng mặt và giao hàng đúng hạn với mức giá do Bộ Quốc phòng Nga ấn định.

Thất bại là điều không thể chấp nhận. Gợi lại bóng ma của nhà độc tài Xô Viết Joseph Stalin, chính phủ Nga đã đe dọa các nhà sản xuất quốc phòng bằng án tù nếu họ không thực hiện đúng các nghĩa vụ hợp đồng.  

Đến mùa xuân năm 2023, nhà máy của Arsenyev đã bị chậm tiến độ sản xuất và các giám đốc cấp cao bắt đầu đấu đá lẫn nhau, theo các cuộc phỏng vấn với hai nhân vật chủ chốt và hồ sơ tòa án.

Sergei Mosiyenko, một cổ đông thiểu số, cho hay ông nhận thấy công ty sắp lỡ thời hạn bàn giao nên đã báo cáo vụ việc. “Bộ Quốc phòng là khách hàng,” ông nói. “Họ luôn luôn đúng.”

Vị giám đốc nhà máy nói những quan chức mà ông tìm đến để nhờ giúp đỡ đều phớt lờ ông.

 Khi công ty đang bên bờ vực phá sản, Arsenyev đã đi bộ vào Quảng trường Đỏ ở Moscow vào ngày 26 /7/2024. Phía ngoài Điện Kremlin, gần lăng của người sáng lập nhà nước Xô Viết Vladimir Lenin, ông đã đổ xăng lên người và tự thiêu.

Ông kể mình đã phải nằm viện nhiều tuần với những vết bỏng nặng.

Trả lời từ bệnh viện, Arsenyev phủ nhận việc các hợp đồng đang gặp rắc rối. Ông cho rằng những người muốn hãm hại ông đã gửi các khiếu nại vô căn cứ đến cơ quan chức năng.

“Tại sao một công ty – vẫn nhận được đơn hàng ngày càng nhiều và vẫn hoàn thành các đơn hàng đó – lại có thể đang chết dần được?” ông đặt câu hỏi. “Điều đó cho thấy có thể đang có một vấn đề nào đó.”

Điện Kremlin và Bộ Quốc phòng Nga đã không phản hồi các câu hỏi chi tiết về trường hợp của Arsenyev cũng như cách họ xử lý các hợp đồng quốc phòng nói chung.

Công nghiệp quốc phòng chịu áp lực

Hình ảnh những chiếc xe tăng Nga bị phá hủy gần làng Bohorodychne thuộc vùng Donetsk, Ukraine năm 2024

Những khó khăn tại công ty của Arsenyev, Viện Nghiên cứu Khoa học Trung ương Volna, đã phơi bày các áp lực đè nặng lên các doanh nghiệp quốc phòng Nga, vốn đã phải đối mặt với yêu cầu tăng tốc sản xuất trong nhiều năm qua.

Khó khăn của Arsenyev không phải là cá biệt, theo kết quả các phán quyết của tòa án Moscow.

Dựa trên các tài liệu được đăng tải trên trang web của các tòa án thẩm quyền chung tại Moscow, đã có ít nhất 34 người phải đối mặt với cáo buộc hình sự vì làm gián đoạn các đơn đặt hàng quốc phòng của nhà nước kể từ khi cuộc chiến Ukraine bắt đầu. Trong số đó có ít nhất 11 giám đốc công ty và 2 quản lý cấp cao.

Kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh đưa quân vào Ukraine vào tháng 2/2022, các nhà sản xuất của nước này đã tăng sản lượng đạn pháo, tên lửa, xe tăng và thiết bị không người lái (drone), vượt xa khả năng sản xuất hoặc nguồn cung từ các đồng minh phương Tây của Kyiv.

Tuy nhiên, theo Mathieu Boulegue, chuyên gia tư vấn tại Viện nghiên cứu Chatham House (Anh), cùng một số nhà phân tích an ninh phương Tây khác, lĩnh vực này cũng đang bị kìm hãm do sự kém hiệu quả và tham nhũng, dẫn đến chi phí leo thang, trì hoãn sản xuất và không đạt chỉ tiêu.

Trả lời phỏng vấn, ông Boulegue cho hay phản ứng của Điện Kremlin – bao gồm việc tập trung quyền quyết định vào Bộ Quốc phòng và tập đoàn quốc phòng nhà nước Rostec, đồng thời áp đặt các quy tắc cứng nhắc lên các nhà thầu – đang làm tổn hại đến khả năng đổi mới và hiện đại hóa của các công ty.

Trong một bài viết hồi tháng Bảy, ông Boulegue đánh giá trong ngắn hạn, điều này có thể sẽ không ảnh hưởng đến khả năng đe dọa của Nga đối với Ukraine và phương Tây, nhưng “sẽ khiến Nga khó duy trì sức cạnh tranh với các đối thủ của mình hơn”.

Tập đoàn Rostec đã bác bỏ và gọi những khẳng định về sự “suy thoái” của ngành công nghiệp quốc phòng Nga là “những câu chuyện tuyên truyền”.

“Mọi thứ của ngành công nghiệp quốc phòng Nga đều ổn,” Rostec tuyên bố trên tài khoản Telegram của mình. “Các đối thủ phương Tây chỉ có thể mơ về tốc độ tăng trưởng mà Rostec đang thể hiện.”

Tuy nhiên, rốt cuộc thì quân đội đã không nhận được các thiết bị cần thiết đúng hạn, theo Luch Factory – đơn vị lắp ráp các thiết bị liên lạc và thuộc sở hữu chung của Rostec thông qua một chuỗi công ty.

Trong báo cáo thường niên năm 2023, Luch Factory chỉ ra nguyên nhân một phần là do công ty của Arsenyev đã không cung cấp linh kiện đúng dự kiến, một cáo buộc mà Arsenyev phủ nhận. Báo cáo không nêu rõ quy mô đơn hàng hay thời gian trì hoãn là bao lâu.

Giám đốc Luch Factory, ông Andrei Pestryaev, từ chối cung cấp chi tiết.

Arsenyev cho biết một tranh chấp với chính phủ về giá linh kiện của Volna đã khiến công ty rơi vào tình trạng thiếu hụt tài chính.

Sau đó, các tài khoản của công ty đã bị phong tỏa do nợ thuế, theo thông tin từ Arsenyev và SPARK, một cơ sở dữ liệu do hãng thông tấn Interfax của Nga tạo ra để tổng hợp thông tin từ các hồ sơ doanh nghiệp và nhà nước. Lương nhân viên không được chi trả, dẫn đến các vụ kiện tụng.

“Chúng tôi đột nhiên thấy mình cận kề bờ vực phá sản,” ông Arsenyev nói.

Trang web của các nhân viên thi hành án cho thấy, khi họ được triệu tập để thu hồi nợ vào tháng 9/2024, họ đã không thể tìm thấy tài sản nào có thể tịch thu.

Để đáp ứng nhu cầu của quân đội, Luch Factory đã phải tự thiết kế và sản xuất phiên bản linh kiện riêng thay thế cho Volna, ông Pestryaev nói.

Tính đến tháng Một, các thiết bị của Luch Factory đang bị thiếu hụt, một thương nhân kinh doanh thiết bị quân sự, người cung cấp hàng cho các đơn vị tiền tuyến của Nga, cho hay trong điều kiện ẩn danh. Chưa thể xác định liệu tình trạng này còn tiếp diễn hay không. Ông Pestryaev từ chối bình luận.

Rostec đã không trả lời các câu hỏi về vụ việc này hay cách xử lý các hợp đồng quốc phòng. Phía quân đội cũng không đưa ra bình luận nào.


 

Sau ‘phụng sự’ tới thoái bộ và sốc – Trân Văn

Ba’o Nguoi-Viet

December 28, 2025

Trân Văn

Vingroup đã rút lại “đăng ký đầu tư” vào dự án “Đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam” (dự án ĐSTĐC Bắc Nam)! Nếu chịu khó theo dõi hoạt động của Vingroup từ thập niên 1990 đến nay thì điều đó là bình thường. Vingroup từng tuyên bố đầu tư vào nhiều lĩnh vực rồi buông ngay, hoặc ngừng giữa đường  (VinDS, Vinlink, VinExpress, VinMart, Vinsmart, Vinpearl Air,…), hay thu hẹp hoạt động như VinFast ở Mỹ, ở Liên Âu.

VinSpeed, một công ty con thuộc tập đoàn Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng bất ngờ rút khỏi dự án “Đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam.” (Hình minh họa: Vietnam Finance)

Tuy nhiên, vì nhiều lý do, quyết định vừa kể của Vingroup có một số điểm đáng bàn. Tháng Năm vừa qua, Vingroup đề nghị được đầu tư vào dự án ĐSTĐC Bắc Nam, dài 1,541 cây số kết nối Hà Nội và TP. HCM, với tổng vốn đầu tư khoảng $67 tỷ. Đề nghị đó khiến thiên hạ sửng sốt vì Vingroup muốn vay 80% giá trị suất đầu tư từ công quỹ với lãi suất 0% trong 35 năm. Điều đó chẳng khác gì đẩy rủi ro cho chính quyền, chính xác hơn là dân chúng chia nhau gánh vác.

Thế rồi đến Tháng Mười Một, Vingroup tuyên bố vẫn giữ ý định đầu tư vào dự án ĐSTĐC Bắc Nam nhưng sẽ loại bỏ TOD khỏi đề nghị đầu tư. TOD là viết tắt của “Transit Oriented Development,” phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng, nôm na là thực hiện mô hình quy hoạch đô thị mà ở đó các khu dân cư, các trung tâm thương mại-dịch vụ sẽ được xây dựng quanh các trung tâm vận tải công cộng như nhà ga của hệ thống đường sắt, hệ thống metro, …

Bởi vì TOD đồng nghĩa với lợi nhuận – động lực đầu tư. Bỏ TOD có nghĩa là lắc đầu với nguồn lợi khổng lồ, nhưng Vingroup vẫn khẳng định sẽ theo đuổi dự án nên thiên hạ hoang mang. Có tờ báo của Việt Nam nhận định, đại ý: Đó là lựa chọn mang dấu ấn của “tinh thần phụng sự.” Nhà nước được một dự án đường sắt theo cách nhanh nhất, còn Vingroup được vị thế nhưng mất tiền, mất dòng tiền và thậm chí mất an toàn tài chính.

“Tinh thần phụng sự” ấy chỉ tồn tại chưa đầy một tháng bởi vì Vingroup vừa rút “đăng ký đầu tư” vào dự án ĐSTĐC Bắc Nam với lý do cần tập trung nguồn lực vào các dự án hạ tầng, năng lượng trọng điểm, để gia tăng năng lực cho quốc gia như: Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội với diện tích khoảng 9,000 héc ta, tổng vốn đầu tư từ $35 tỷ tới $38 tỷ. Tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ, tổng vốn đầu tư khoảng $4 tỷ. Tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh, tổng vốn đầu tư khoảng $5 tỷ. Chưa kể Vingroup khẳng định đang dốc toàn lực cho hàng loạt dự án hạ tầng, công nghiệp, và năng lượng quan trọng khác như: Siêu đô thị biển Cần Giờ (tổng vốn đầu tư khoảng $2.5 tỷ). Nhà máy sản xuất thép VinMetal (tổng vốn đầu tư khoảng $380 triệu), hai nhà máy điện gió tại Hà Tĩnh (tổng vốn đầu tư khoảng $1.5 tỷ), nhà máy Nhiệt Điện LNG Hải Phòng (tổng vốn đầu tư khoảng $6.8 tỷ),…

Theo Vingroup, vì còn vài tập đoàn cả tư nhân lẫn nhà nước cũng muốn đầu tư vào dự án ĐSTĐC Bắc Nam nên việc tập đoàn này rút lui sẽ không ảnh hưởng đến việc triển khai dự án này. Vingroup khẳng định đó là vì trách nhiệm trước chính phủ nhằm bảo đảm sẽ thực hiện tốt những dự án đã được giao, góp phần phát triển hạ tầng giao thông, năng lượng tái tạo, và đô thị theo hướng hiện đại, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và chất lượng sống của người Việt.

Chưa rõ chính phủ Việt Nam có chia sẻ quan điểm này hay không nhưng trên thực tế, quyết định của Vingroup làm không ít người sốc, trong đó có những cá nhân, những nhóm rót vốn đầu tư vào thị trường chứng khoán. Theo Thị Trường Tài Chính (TTTC – chuyên san của Kinh Tế và Đô Thị), từ Tháng Bảy, sau khi Vingroup công bố sẽ tham gia dự án ĐSTĐC Bắc Nam, cổ phiếu VIC tăng một mạch 230.54% từ mức 45,950 đồng/cổ phiếu lên 169,900 đồng/cổ phiếu.

Còn tờ Tuổi trẻ thì kể rằng tin Vingroup quyết định rút lại “đăng ký đầu tư” vào dự án ĐSTĐC Bắc Nam làm nhóm cổ phiểu của tập đoàn đồng loạt giảm hết biên độ. Trong khi Tuổi Trẻ gọi đó là “nằm sàn” thì TTTC gọi đó là “lau sàn.” Znews cho biết, không chỉ nhà đầu tư vào các cổ phiếu liên quan tới Vingroup bị ảnh hưởng mà các nhà đầu tư vào những cổ phiếu khác cũng bị vạ lây. Thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua cú rơi đột ngột chỉ trong vòng vài phút cuối phiên 25 Tháng Mười Hai. VN-Index mất khoảng 40 điểm.

VnExpress ước đoán “cú rơi đột ngột vừa kể” có thể khiến tài sản của ông Phạm Nhật Vượng tổn thất khoảng $1.9 tỷ. CafeF thì nhận định, “vốn hóa thị trường của hệ sinh thái Vingroup bị thổi bay hàng trăm nghìn tỷ đồng qua các phiên sau tin rút lui” nhưng không ai, nơi nào thử tính xem các nhà đầu tư với tư cách cá nhân, đặc biệt những người gần đây bắt đáy cổ phiếu VIC/H với giá cao đã thiệt hại ra sao.

Trong thực tế, chuyện doanh nghiệp đa ngành đột ngột chuyển hướng không hiếm, nhưng việc quảng bá rầm rộ những dự định, kế hoạch của Vingroup tạo ra sự hưng phấn nơi công chúng, thu hút sự quan tâm của thị trường, khiến cố phiếu tăng giá. Cũng vì vậy, khi Vingroup thoái bộ, đặc biệt là khi họ rút khỏi những dự án có quy mô lớn, được kỳ vọng cao, rất khó xác định thiệt hại mà các nhà đầu tư vào thị trường chứng khoán phải gánh chịu!

***

Không phải tự nhiên mà gần đây, nhiều người bày tỏ sự lo ngại trên mạng xã hội về các đại dự án mà Vingroup được chọn để đầu tư như siêu đô thị biển Cần Giờ, khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội, các tuyến đường sắt tốc độ cao,… Với những gì đã biết và đang thấy, không ai rõ kết quả sẽ như thế nào. Liệu việc triển khai có tạo ra thêm cú sốc nào cho kinh tế-xã hội Việt Nam vốn đang thiếu cả niềm tin về tương lai lẫn nhiều yếu tố để ổn định? [đ.d.]


 

Giảm Án Hàng Loạt Quan Chức Nhận Hối Lộ: Một Phán Quyết Gây Bức Xúc

Ba’o Dat Viet

December 23, 2025

Phiên phúc thẩm kéo dài gần hai tuần tại Hà Nội đã khép lại hôm 22 Tháng Mười Hai với kết quả khiến dư luận không khỏi chua chát: hàng loạt quan chức cấp cao từng giữ trọng trách ở Vĩnh Phúc và Quảng Ngãi được giảm án đáng kể, dù tội danh nhận hối lộ đều đã rõ ràng.

Báo Tuổi Trẻ cho biết nhân vật gây chú ý nhất – Hoàng Thị Thúy Lan, cựu bí thư Tỉnh Ủy Vĩnh Phúc, người gắn với giai thoại “một ngón tay, một triệu đô” – được giảm án từ 14 năm xuống còn 11 năm 6 tháng tù. Lý do mà Hội Đồng Xét Xử đưa ra: bị cáo xuất trình thêm huân chương, bằng khen, cùng nhiều tình tiết về “hoàn cảnh gia đình khó khăn” và “mắc nhiều bệnh”.

Sự khoan hồng này không phải trường hợp cá biệt. Lê Duy Thành, cựu chủ tịch tỉnh Vĩnh Phúc, được giảm từ 12 năm xuống còn tám năm rưỡi tù, chỉ vì đã nộp thêm tiền “khắc phục hậu quả” và được đánh giá là “tích cực hoạt động thiện nguyện”. Phạm Hoàng Anh, cựu phó bí thư thường trực tỉnh, cũng được giảm từ tám xuống sáu năm tù.

Điều gây phản ứng mạnh trong dư luận hải ngoại lẫn trong nước là việc nhiều cựu lãnh đạo tỉnh khác – như Phạm Văn Vọng, Phùng Quang Hùng, Hà Hòa Bình – không chỉ được giảm án mà còn chuyển thành án treo, một mức độ khoan dung hiếm thấy với tội nhận hối lộ hàng chục tỷ đồng. Ngay cả hai bị cáo ở Quảng Ngãi, Lê Viết Chữ và Đặng Văn Minh, dù không kháng cáo nhưng vẫn được giảm án nhờ “gia đình và nhiều tổ chức” xin giúp.

Nhìn lại hồ sơ vụ án, sự khoan hồng này càng khó lý giải. Theo bản án sơ thẩm, các lãnh đạo tỉnh đã “lợi dụng chức vụ quyền hạn”, nhận tiền của Nguyễn Văn Hậu để tạo điều kiện cho tập đoàn Phúc Sơn và công ty Thăng Long trúng các dự án, gói thầu. Tổng số tiền mà Hậu bỏ ra để “bôi trơn” lên đến 132 tỷ đồng – tương đương hơn $5 triệu. Riêng Lan thu gần $2 triệu; Thành hưởng lợi gần 50 tỷ đồng.

Những khoản hối lộ khổng lồ ấy nhằm đổi lấy chỉ đạo và can thiệp trái luật: không thu hồi dự án vi phạm, không dừng hoạt động, cho gia hạn tiến độ… Nói cách khác, lợi ích doanh nghiệp được đặt lên trên pháp luật và quyền lợi của người dân – một thực trạng vốn quá quen thuộc dưới sự cai trị của bộ máy Cộng Sản Việt Nam.

Điều khiến cộng đồng hải ngoại chú ý đặc biệt là thái độ của bị cáo Lan trong phiên sơ thẩm. Khi được nói lời sau cùng, bà ta “khóc nghẹn”, xin lỗi tổng bí thư Tô Lâm trước khi xin lỗi đảng bộ và người dân Vĩnh Phúc. Hình ảnh ấy, đối với nhiều người, phơi bày rõ bản chất của bộ máy quyền lực: quan chức phạm tội không hướng về nhân dân – những người họ gây thiệt hại – mà trước hết tìm cách lấy lòng cấp trên, như một chìa khóa để được giảm nhẹ hình phạt.

Ở một đất nước nơi quyền lực đảng đứng trên pháp luật, nơi giới chức có thể đưa ra huân chương, bằng khen hay đơn xin giảm án từ “nhiều tổ chức” để đổi lấy tự do, bản án phúc thẩm này chỉ củng cố thêm niềm tin rằng hệ thống tư pháp của Nhà Cầm Quyền Việt Nam không phục vụ công lý, mà phục vụ sự ổn định của chính nó.

Trong lúc người dân chịu hậu quả từ tham nhũng, ngân sách thất thoát và niềm tin vào nhà nước tiếp tục mòn mỏi, những phán quyết kiểu này lại gửi đi một thông điệp đầy nản lòng: có tiền, có quyền, thì án tù chỉ là chuyện có thể thương lượng.

Một lần nữa, Bộ máy Cộng Sản Việt Nam cho thấy họ có thể mạnh tay với dân thường, nhưng lại vô cùng mềm mỏng với chính các quan chức của mình – kể cả khi họ nhận hàng triệu đô la hối lộ ngay giữa ban ngày.


 

Đức Giáo Hoàng Leo XIV và cuộc chiến với Trump – Trúc Phương/Người Việt

Ba’o Nguoi-Viet

December 27, 2025

Trúc Phương/Người Việt

Kể từ khi Đức Giáo Hoàng Leo XIV – vị giáo hoàng đầu tiên sinh ra tại Mỹ – lên ngôi vào Tháng Năm, 2025, mối quan hệ giữa Tòa Thánh Vatican và Tòa Bạch Ốc dưới thời Tổng Thống Donald Trump bắt đầu bước vào giai đoạn căng thẳng.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV vẫy tay chào các tín hữu khi ngài đến trên xe trước khi đọc thông điệp và ban phép lành Urbi et Orbi cho thành phố và toàn thế giới, trong khuôn khổ lễ Giáng Sinh, tại Quảng Trường Thánh Phêrô ở Vatican hôm 25 Tháng Mười Hai, 2025. (Hình minh họa: Tiziana FABI / AFP via Getty Images)

Khi Vatican không thể không lên tiếng

Xuất thân từ Chicago và với kinh nghiệm mục vụ dài năm tại Mỹ Latin, Đức Giáo Hoàng Leo XIV liên tục chỉ trích chính sách nhập cư cứng rắn, kế hoạch can thiệp quân sự vào Venezuela cũng như một số khía cạnh ngoại giao của chính quyền Trump. Những phát ngôn thẳng thắn của Ngài không chỉ phản ánh lập trường truyền thống của Giáo Hội Công Giáo về phẩm giá con người mà còn đánh dấu sự chuyển hướng mạnh mẽ hơn trong cách Giáo Hội Mỹ đối phó với chính quyền hiện tại.

Mới đây, ngày 18 Tháng Mười Hai, Đức Giáo Hoàng Leo XIV bổ nhiệm Giám Mục Ronald Hicks, 58 tuổi, làm tổng giám mục mới của Tổng Giáo Phận New York – một trong những giáo phận quan trọng nhất nước Mỹ, nơi được xem là “thủ đô của các tổng giám mục trên thế giới.” (“Archbishop Capital of the World”).

Đây được xem là động thái mang tính biểu tượng cao, thể hiện đường lối quyết liệt hơn của tòa thánh trong vấn đề nhập cư. Giám Mục Hicks, gốc Chicago như chính Đức Giáo Hoàng Leo XIV, từng có nhiều năm làm việc tại El Salvador và Mexico, nổi tiếng với những cuộc vận động giúp người nghèo và tận tình hỗ trợ trẻ mồ côi và trẻ bị bỏ rơi. Kinh nghiệm cá nhân với người di cư từ Mỹ Latinh khiến Giám Mục Ronald Hicks trở thành biểu tượng cho cộng đồng Công Giáo Hispanic ngày càng lớn mạnh tại Mỹ.

Việc bổ nhiệm Giám Mục Ronald Hicks diễn ra đúng vào thời điểm chính quyền Trump đẩy mạnh chiến dịch trục xuất hàng loạt và kiểm soát biên giới nghiêm ngặt. Tân Tổng giám mục Hicks sẽ thay thế Hồng Y Timothy Dolan – tròn 75 tuổi và vừa từ chức theo quy định giáo luật.

Nổi tiếng giao tiếp khéo léo và có mối quan hệ thân thiện với Tổng Thống Trump, Hồng Y Dolan từng chủ trì buổi cầu nguyện tại hai lần nhậm chức của ông Trump (2017 và 2025). Dưới thời Hồng Y Dolan, Giáo Hội Mỹ gần như luôn né tránh đối đầu trực tiếp các chính sách nhập cư của ông Trump. Gần đây, Hồng Y Dolan bị chỉ trích dữ dội khi so sánh Charlie Kirk, nhà hoạt động chính trị bảo thủ bị ám sát vào Tháng Chín, với Thánh Phaolô! (“Pope Leo appoints pro-migrant archbishop of New York, signaling Church’s more robust approach to Trump”/CNN).

Ngược lại, Giám Mục Hicks được đánh giá là người luôn biết lắng nghe, xây dựng cầu nối xã hội và không mang “tinh thần chiến tranh văn hóa.” Nhà bình luận Công Giáo Michael Sean Winters nhận định tân tổng giám mục New York sẽ “tuân theo đường hướng của Đức Giáo Hoàng Leo XIV,” với trọng tâm bảo vệ người nghèo, người di cư và công bằng xã hội – những giá trị cốt lõi trong giáo huấn Công Giáo. Việc bổ nhiệm trên nhận được sự ủng hộ từ Hồng Y Blase Cupich của Chicago, người thân cận với Đức Giáo Hoàng Leo XIV và giữ vai trò quan trọng tại Văn Phòng Giám Mục Vatican.

Chỉ vài tuần trước khi công bố việc bổ nhiệm Giám Mục Hicks, Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ (United States Conference of Catholic Bishops – USCCB) đã phát đi thông điệp đặc biệt, trong một động thái hiếm thấy, lên án “việc trục xuất hàng loạt một cách không phân biệt” và “dùng ngôn từ hạ thấp nhân phẩm” nhằm vào người nhập cư của chính quyền Trump.

Với 216 phiếu thuận, năm phiếu chống và ba phiếu trắng, ngày 12 Tháng Mười Một, USCCB ra tuyên bố: “Chúng tôi hết sức lo ngại khi thấy trong cộng đồng chúng ta đang lan rộng bầu không khí sợ hãi và bất an xung quanh việc lập hồ sơ (người nhập cư) và thực thi luật di trú. Chúng tôi cũng vô cùng đau buồn trước thực trạng tranh luận hiện nay và việc bôi nhọ, quỷ hóa người di dân” (“A Christian Answer to Trump and Trumpism Is Finally Here/The New York Times”).

Đức Giáo Hoàng Leo XIV trực tiếp dẫn dắt làn sóng chỉ trích này. Trong các phát biểu gần đây, Ngài gọi việc đối xử người di cư tại Mỹ là “vô nhân đạo” và nhấn mạnh rằng những kẻ tự xưng “ủng hộ sự sống” nhưng cổ xúy “việc đối xử vô nhân đạo với người di cư” thì khó có thể được coi là “pro-life.”

Ngày 4 Tháng Mười Một, khi một số nhà báo nêu tình trạng đối xử tồi tệ nhằm vào những người bị nhốt tại một trại giam ICE ở Broadview, Illinois; và việc chính quyền từ chối một phái đoàn, trong đó có một giám mục Công Giáo, vào trại giam để làm lễ dâng Mình Thánh Chúa cho tù nhân, Đức Giáo Hoàng Leo XIV trả lời, bằng cách viện dẫn Kinh Thánh, rằng vào ngày tận thế, “chúng ta sẽ được hỏi, bạn đã đối xử với người ngoại quốc như thế nào?” (Đức Giáo Hoàng Leo XIV ám chỉ lời trong Ma-thi-ơ 25:35: “Vì xưa Ta đói, các ngươi cho ăn; Ta khát, các ngươi cho uống; Ta là khách lạ, các ngươi tiếp rước.”).

Với người Công Giáo, việc giúp người nghèo và người bị thiệt thòi nói chung luôn là nền tảng của đức tin. Theo một thống kê, có đến hơn 2,000 đoạn Kinh Thánh quy định hoặc ủng hộ việc phục vụ người nghèo và tận hiến cho công lý. Tiếng nói chỉ trích của các giám mục về chính sách tàn bạo nhằm vào người nhập cư đang tạo sức ảnh hưởng mạnh. Khắp nơi, từ New Jersey đến California, các linh mục và mục sư dẫn đầu những cuộc biểu tình, tẩy chay lực lượng ICE và đưa ra các sáng kiến chống lại hành động tàn bạo của ICE (“Who can tame Trump? An unlikely candidate is emerging: the Catholic church”/The Guardian).

Tòa Bạch Ốc vs. Vatican

Không dừng lại ở vấn đề nhập cư, Đức Giáo Hoàng Leo XIV còn lên tiếng mạnh mẽ về chính sách đối ngoại của Trump. Ngài kêu gọi Trump không sử dụng vũ lực để lật đổ Tổng Thống Nicolás Maduro của Venezuela. “Với bạo lực, chúng ta sẽ không thắng,” Ngài nhấn mạnh. Đức giáo hoàng lo rằng việc Mỹ tăng cường hiện diện quân sự tại Caribe, thực hiện 21 cuộc tấn công vào những con tàu tình nghi vận chuyển ma túy (khiến ít nhất 83 người thiệt mạng), cùng lời đe dọa trực tiếp nhắm vào Nicolás Maduro chỉ làm tình hình thêm căng thẳng, và cuối cùng người dân Venezuela là những kẻ chịu khổ.

Về Ukraine, Đức Giáo Hoàng Leo XIV cảnh báo kế hoạch hòa bình của ông Trump – vốn nhượng bộ Nga và gần như loại bỏ sự can dự Châu Âu – đang đe dọa phá vỡ liên minh truyền thống xuyên Đại Tây Dương. “Không thể tìm kiếm thỏa thuận hòa bình mà không có Châu Âu,” Đức Giáo Hoàng Leo XIV khẳng định sau cuộc gặp Tổng Thống Volodymyr Zelensky của Ukraine. Ngài cũng chỉ trích những phát ngôn của ông Trump khi gọi lãnh đạo Châu Âu là “yếu kém” và nói châu lục này đang “suy tàn.”

Tòa Bạch Ốc dĩ nhiên phản ứng gay gắt. Thư Ký Báo Chí Karoline Leavitt bác bỏ cáo buộc việc “đối xử vô nhân đạo” với người nhập cư và đổ lỗi cho chính sách thời Biden. Phần mình, ông Trump tỏ ra “ngạc nhiên” trước các chỉ trích từ đức giáo hoàng, nói mình “chẳng nghe ông ấy nói gì cả,” và nhắc rằng anh trai của đức giáo hoàng – ông Louis Prevost – là người ủng hộ MAGA nhiệt tình (“White House pushes back on Pope Leo’s statement that immigrants are subject to ‘inhuman treatment’ in the US”/Politico).

Sự đối đầu giữa Vatican và Tòa Bạch Ốc không phải mới. Ngày 18 Tháng Hai, 2016, (cố) Đức Giáo Hoàng Phanxicô (người Argentina) từng nói: “Kẻ nào chỉ nghĩ đến việc xây những bức tường, bất kể ở đâu, chứ không phải xây những cây cầu, thì kẻ ấy không phải là người theo đạo Cơ Đốc. Điều này không có trong Phúc Âm.”

Giờ đây, với Đức Giáo Hoàng Leo XIV – một người Mỹ – cuộc xung đột mang tính nội tại hơn. Nhà bình luận Công Giáo Austen Ivereigh nhận xét Đức Giáo Hoàng Leo XIV đang “đặt ra một áp lực lớn lên chính quyền Mỹ, đặc biệt với những người Công Giáo trong nội các Trump như JD Vance hay Marco Rubio.” Trong khi đó, chuyên gia Anna Rowlands từ đại học Durham University (Anh) bình luận rằng kinh nghiệm “làm người di cư” của chính đức giáo hoàng tại Peru đã định hình lập trường của Ngài, đặc biệt việc bảo vệ quyền được đoàn tụ gia đình cũng như nhu cầu tinh thần của người bị giam giữ.

Phe bảo thủ gọi Đức Giáo Hoàng Leo XIV là “Giáo hoàng thức tỉnh” (woke pope). Cần nhắc lại, chủ nghĩa dân tộc Kitô giáo (Christian nationalism) xưa giờ vẫn đồng hành chặt chẽ với phong trào MAGA. Tuy nhiên, với tư cách là đức giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, Đức Giáo Hoàng Leo XIV lợi thế mà không bất kỳ chính trị gia nào, kể cả Trump, có được. Đó là việc đánh động trực tiếp đến lương tâm hàng chục triệu người Mỹ mà không bị coi là “có sự can thiệp từ bên ngoài.” Cũng cần nhấn mạnh: ông Trump, 79 tuổi, chỉ “gọi gió hô mây” ba năm nữa; trong khi đó, Đức Giáo Hoàng Leo XIV 70 tuổi, từ nay đến khi về với nước Chúa, sẽ cai quản cộng đồng giáo dân 1.3 tỷ người trong đó có 20% dân số Mỹ.

Sức mạnh chính trị, trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, không là một tính chất vĩnh hằng. Chỉ có việc đặt phẩm giá con người làm trung tâm mới mang lại giá trị trường tồn. Chống lại bạo lực lẫn sự thiếu đạo đức, Đức Giáo Hoàng Leo XIV kêu gọi “công lý, đoàn kết và sự tôn kính thực sự với sự sống.” Từ Dinh Thự Giáo Hoàng ở Castel Gandolfo cách Rome khoảng 25 km – nơi Ngài thường xuyên tiếp xúc báo chí, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đưa ra một thông điệp có sức lay động, không chỉ với Washington mà cả toàn cầu: Phẩm giá con người không thể bị bóp nát bởi bàn tay chính trị thô lậu và không thể được biện minh bằng bất kỳ lý lẽ bất nhân nào. [dt]


 

GP Cần Thơ sẽ tổ chức Thánh Lễ Phong Thánh LM Trương Bửu Diệp năm 2026

Ba’o Nguoi-Viet

December 21, 2025

CẦN THƠ, Việt Nam (NV) – Giáo Phận Cần Thơ, Việt Nam, sẽ tổ chức Thánh Lễ Phong Chân Phước Cố Linh Mục Trương Bửu Diệp vào Thứ Năm, 2 Tháng Bảy, 2026, tại Trung Tâm Hành Hương Tắc Sậy, xã Phong Thạnh, tỉnh Cà Mau.

Hôm Thứ Sáu, 19 Tháng Mười Hai, Giám Mục Lê Tấn Lợi, giám mục Giáo Phận Cần Thơ, gởi ra thông cáo cho biết như vậy.

Tượng Linh Mục Trương Bửu Diệp tại văn phòng Truong Buu Diep Foundation, Garden Grove. (Hình minh họa: Facebook Truong Buu Diep Foundation)

“Trong tâm tình tạ ơn Thiên Chúa, Tòa Giám Mục Giáo Phận Cần Thơ hân hoan loan báo một niềm vui trọng đại của giáo phận và của giáo hội tại Việt Nam: Tòa Thánh đã chính thức chấp thuận việc tổ chức Thánh Lễ Phong Chân Phước cho Tôi Tớ Chúa – Cha Phanxicô Trương Bửu Diệp, do đặc sứ của Đức Thánh Cha Leo XIV là Đức Hồng Y Luis Antonio G. Tagle, quyền bộ trưởng Bộ Loan Báo Tin Mừng, chủ sự,” thông cáo cho biết.

Giám Mục Lê Tấn Lợi cho biết thêm: “Đây là hồng ân đặc biệt Chúa ban cho giáo phận chúng ta, đồng thời là niềm khích lệ lớn lao cho mọi thành phần dân Chúa noi gương Cha Phanxicô Trương Bửu Diệp trung thành sống đức tin, nồng nàn yêu mến Chúa và tận tâm hy sinh phục vụ tha nhân.”

“Xin toàn thể cộng đoàn dân Chúa hiệp thông trong lời tạ ơn Thiên Chúa, đồng thời sốt sắng cầu nguyện cho công việc chuẩn bị và tổ chức Thánh lễ Phong Chân Phước được diễn ra tốt đẹp và sinh nhiều hoa trái thiêng liêng,” vị giám mục chánh tòa Cần Thơ thêm.

Giám mục kêu gọi: “Tôi tha thiết kêu gọi quý linh mục, tu sĩ nam nữ và anh chị em giáo dân, trong khả năng và trách nhiệm của mình, nhiệt tình cộng tác và chung tay góp phần để việc tổ chức Thánh Lễ Phong Chân Phước Phanxicô Trương Bửu Diệp được sốt sắng, chu đáo và tràn đầy ý nghĩa đức tin.”

Được biết đây là lần đầu tiên có một Thánh Lễ Phong Chân Phước được cử hành tại Việt Nam. 

Thông cáo của Giám Mục Lê Tấn Tới nói về việc tổ chức Thánh Lễ Phong Chân Phước Cố Linh Mục Trương Bửu Diệp. (Hình: Giáo Phận Cần Thơ)

Tiểu sử Linh Mục Trương Bửu Diệp

Theo Vatican News, Linh Mục Trương Bửu Diệp sinh ngày 1 Tháng Giêng, 1897, tại họ đạo Cồn Phước, làng Tấn Đức, nay thuộc ấp Mỹ Lợi, xã Mỹ Luông, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.

Thân phụ của linh mục là ông Trương Văn Đặng và thân mẫu là bà Lê Thị Thanh. Năm 1904, sau khi mẹ qua đời, vị linh mục tương lai theo cha sang tỉnh Battambang, Cambodia, sinh sống.

Năm 1909, linh mục vào Tiểu Chủng Viện Cù Lao Giêng, sau đó, tiếp tục tu học tại Đại Chủng Viện Phnom Penh, Cambodia, và được thụ phong linh mục tại thủ đô nước này năm 1924.

Từ năm 1924 đến năm 1927, linh mục được bổ nhiệm làm phó xứ Hố Trư, một họ đạo của người Việt Nam sinh sống tại tỉnh Kandal, Cambodia. Từ năm 1927 đến năm 1929, Linh Mục Trương Bửu Diệp về làm giáo sư tại Tiểu Chủng Viện Cù Lao Giêng.

Từ năm 1930, linh mục được bổ nhiệm làm chánh xứ họ đạo Tắc Sậy, tỉnh Bạc Liêu, nay thuộc xã Phong Thạnh, tỉnh Cà Mau.

Suốt 16 năm thi hành sứ vụ, linh mục tận tụy chăm sóc đoàn chiên, đặc biệt yêu thương người nghèo, không phân biệt lương giáo. Giữa thời loạn lạc chiến tranh, dù được khuyên lánh nạn, linh mục vẫn kiên quyết ở lại với giáo dân, khi nói: “Tôi sống giữa đoàn chiên và nếu có chết cũng giữa đoàn chiên.”

Ngày 12 Tháng Ba, 1946, Linh Mục Trương Bửu Diệp bị Nhật bắt cùng với hơn 70 giáo dân họ Tắc Sậy. Linh mục đứng ra tranh đấu cho dân, đồng thời an ủi những người cùng bị giam. Sau lần thứ ba bị mời đi làm việc, linh mục không trở về. Sau đó vài ngày, giáo dân tìm thấy xác linh mục tại một cái ao, với vết chém sau ót ngang mang tai và thân xác trần trụi như Chúa Giêsu trên thập giá.

Thi hài linh mục được vớt lên và chôn cất trong phòng thánh nhà thờ Khúc Tréo, Bạc Liêu, đến năm 1969 thì được di dời về an táng tại Tắc Sậy, nơi ngày nay trở thành điểm hành hương của đông đảo tín hữu kính nhớ một vị mục tử đã sống và chết vì đoàn chiên.

Sau khi linh mục qua đời, rất nhiều tín hữu bắt đầu đến kính viếng mộ linh mục, xin linh mục chuyển cầu và nhận được nhiều phép lạ.

Nhà thờ Tắc Sậy ở xã Phong Thạnh, tỉnh Cà Mau. (Hình: Ủy Ban Đoàn Kết Công Giáo Việt Nam)

Án phong Chân Phước 

Năm 2013, Giám Mục Tri Bửu Thiên, giám mục Giáo Phận Cần Thơ,  mở án điều tra cấp giáo phận, thu thập chứng cứ, lời chứng, và các phép lạ. Hồ sơ được hoàn tất vào năm 2017 và được gửi sang Vatican. Năm 2019, Bộ Tuyên Thánh kết luận điều tra có giá trị để khởi sự án phong Chân Phước.

Ngày 25 Tháng Mười Một, 2024, trong cuộc tiếp kiến dành cho Hồng Y Marcello Semeraro, bộ trưởng Bộ Phong Thánh, Đức Giáo Hoàng Francis cho phép bộ ban hành sắc lệnh nhìn nhận sự tử đạo của Linh Mục Trương Bửu Diệp (bị giết vì sự căm thù đức tin).

Trong thư đề ngày 3 Tháng Mười Hai, gởi đến Linh Mục Cleber Willian Lopes Pombal, thuộc Dòng Hiến Sĩ Đức Mẹ, Tổng Giám Mục Edgar Pena Parra, phụ tá quốc vụ khanh Tòa Thánh Vatican, cho biết, theo ý định của Đức Giáo Hoàng Leo XIV, nghi thức tuyên phong Chân Phước cho Đấng Đáng Kính Tôi Tớ Chúa Phanxicô Trương Bửu Diệp sẽ được cử hành vào vào Tháng Bảy, 2026, như đã nêu ở trên.

Nhà thờ Tắc Sậy 

Theo trang web vietnamtourist.com, nhà thờ Tắc Sậy, hay còn biết đến là nhà thờ Cha Diệp, được xem là một trong những nhà thờ Công Giáo đẹp nhất miền Tây sông nước. Đây cũng là nơi an nghỉ cuối cùng của Linh Mục Trương Bửu Diệp.

Nhà thờ được xây dựng năm 1925 và Linh Mục Trần Minh Kính là chánh xứ đầu tiên, từ Tháng Tám, 1926. Năm 1930, Linh Mục Trương Bửu Diệp là chánh xứ.

Tên Tắc Sậy xuất phát từ đặc điểm địa hình vùng này, có nhiều lau sậy, muốn đi vào nhà thờ phải đi qua một con đường tắt. Do người Nam biến âm “tắt” thành “tắc,” cho nên có tên Tắc Sậy.

Ngày nay, nhà thờ là một trong những điểm hành hương nổi tiếng nhất Việt Nam, thu hút nhiều du khách và giáo dân đến chiêm ngưỡng, dâng lễ, cầu nguyện, và khấn vái,…nhất là trong dịp Tết, những ngày lễ lớn của người Công Giáo, và ngày giỗ Linh Mục Trương Bửu Diệp. (Đ.D.)


 

NGHĨ KHÁC ĐI ĐỂ HẠNH PHÚC

Những Câu Chuyện Thú Vị

– Khi chán nản, hãy nghĩ xem mình còn lại bao nhiêu ngày để dằn vặt, còn bao nhiêu thời gian để phung phí? Bạn vui, một ngày cũng qua đi, bạn buồn một ngày cũng kết thúc. Nếu nhận ra điều này hẳn sẽ không dễ dãi để cuộc sống mình âm u nữa.

– Khi phiền muộn, hãy nghĩ xem thật ra cuộc sống là những phép trừ, gặp nhau một lần là ít đi một lần, sống hết một ngày là giảm đi một ngày, có gì đáng để phí hoài? Không quên tình nghĩa, không nghĩ thị phi, không chấp oan trái, không nợ nần ai, không thẹn với lương tâm là được.

– Khi thấy bi thương, hãy xem cuộc sống là một hành trình, chúng ta đến đây hai tay trắng thì rời đi cũng sẽ như vậy, không thể mang theo dù chỉ là hạt bụi hay một áng mây bay. Những công danh lợi lộc, những thế thái nhân tình, đều phải để lại. Hiểu rõ điều này rồi thì có gì phải bận tâm mà phiền lòng?

Khi không được như ý, hãy so sánh với sự bận rộn của những người giàu có, chúng ta sống biết đủ chính là niềm hạnh phúc. Rồi nhìn qua những người đang đau khổ trong bệnh viện, chúng ta vẫn mạnh khỏe chính là niềm hạnh phúc. Và hãy xem trên thế giới một giây có bao nhiêu người phải rời đi, chúng ta vẫn còn sống chính là niềm hạnh phúc… Con người muốn có một đời sống khỏe thì tâm phải đơn giản, thân phải nhẹ nhàng.

– Khi nổi giận, hãy nghĩ xem có nên vì những kẻ không đáng mà ấm ức? Có cần vì những việc không quan trọng mà bực mình? Ăn uống đúng cách, làm việc điều độ, vận động vừa đủ, nghỉ ngơi hợp lí, khoản nào tiết kiệm thì tiết kiệm, phần nào nên tiêu thì chi ra. Bạn tốt thì gia đình và người thân mới tốt, mọi người đều sẽ tốt.

– Khi tính toán, hãy nghĩ xem con người đi một vòng trong thế gian đều trở về điểm 0, sao phải chi li so bì, không biết nhường nhịn? Nói nhiều thì tổn thương người, tính nhiều thì tổn thần khí, chi bằng đừng so đo nữa, làm một người vui vẻ dễ chịu, không thẹn với lòng!

Làm người, còn sống được là tốt.

Có cơm để ăn, có nước để uống, có áo để mặc, có giường để ngủ, có núi để leo, có sách để đọc, có việc làm ổn định đó chính là hạnh phúc.

Bài và ảnh sưu tầm.

Mỹ tấn công tổ chức Nhà nước Hồi giáo tại Nigeria đúng vào ngày Giáng Sinh – RFI

RFI

Cuộc tấn công của Mỹ nhắm vào các lực lượng thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (Daech / IS) tại Nigeria đã diễn ra đúng vào ngày Giáng Sinh, 25/12/2025. Trên mạng Truth Social, tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố : « Chúc mừng Giáng Sinh với mọi người, kể cả với những phần tử khủng bố đã chết ». Ông đe dọa « sẽ có thêm nhiều kẻ khủng bố khác bị tiêu diệt nếu việc thảm sát tín đồ Thiên Chúa Giáo tiếp diễn ».

Đăng ngày: 26/12/2025 

 

Tại một sạp báo ở Lagos, Nigeria, ngày 26/12/2025: Trang nhất của các báo đưa tin về những cuộc không kích của Mỹ nhắm vào các phần tử Nhà nước Hồi giáo tại Nigeria. REUTERS – Sodiq Adelakun

Trọng Thành

Theo AFP, Nigeria đã xác nhận các vụ tấn công của Mỹ, đồng thời « cam kết hợp tác » với các đối tác quốc tế trong đó có Mỹ, nhằm chống lại mối đe dọa khủng bố và bạo lực cực đoan, nhưng bác bỏ thông tin về làn sóng thảm sát nhắm vào người Thiên Chúa Giáo.

Thông tín viên Loubna Anaki tường trình từ New York :

« Tôi đã cảnh báo những phần tử khủng bố này, nếu họ không ngừng thảm sát tín đồ Thiên Chúa Giáo, họ sẽ phải trả giá đắt. Và tối nay họ đã phải trả giá ». Với những lời lẽ như trên, tổng thống Mỹ thông báo Washington đã tiến hành nhiều cuộc không kích tại Nigieria. Nhiều cuộc oanh kích nhắm vào các vị trí của lực lượng Nhà nước Hồi giáo tại bang Sotoko ở miền bắc.

Theo lời tư lệnh lực lượng Mỹ tại châu Phi, cuộc can thiệp quân sự này được tiến hành theo đề nghị của chính quyền Nigeria, và « nhiều phần tử khủng bố đã bị tiêu diệt ». Đây là lần đầu tiên Mỹ tiến hành một cuộc can thiệp quân sự như vậy tại Nigeria trong bối cảnh từ nhiều tuần lễ nay, Donald Trump khẳng định tại Nigeria đã diễn ra « làn sóng thảm sát » nhắm vào tín đồ Thiên Chúa Giáo.

Tuyên bố của ông Trump bị chính quyền địa phương bác bỏ. Tuy nhiên điều này không khiến chủ nhân Nhà Trắng ngừng đe dọa tiến hành can thiệp vũ trang. Bộ trưởng Chiến Tranh Pete Hegseth đã hoan nghênh chiến dịch quân sự đêm qua và cảnh báo có thể sẽ có các chiến dịch khác.

Hơn một nửa trong tổng số 180 triệu dân của Nigeria theo đạo Hồi, chiếm đa số khu vực phía bắc. Phía nam, đa số dân Nigeria theo Thiên Chúa Giáo. Theo AFP, chính quyền Nigeria và giới nghiên cứu độc lập không thừa nhận nạn truy bức tôn giáo tại quốc gia này, một cáo buộc thường xuyên được nêu ra bởi phe chủ trương ly khai tại Nigeria, vốn có nhiều ảnh hưởng tại Washington.


 

LÒNG THAM VÔ ĐÁY NHƯNG CHỈ CẦN NHỮNG MẨU BÁNH VỤN VẶT

Luân Lê

 Mỗi chúng ta ai cũng có nhu cầu để được sống tốt đẹp và thịnh vượng hơn, nhưng không đồng nghĩa với việc gắng sao cho thoả lòng tham của mình đối với những giá trị của người khác và để làm những điều bất chính. Lòng tham là con đường nhanh nhất dẫn đến tai hoạ và những thảm kịch.

Mới nghe thì có vẻ như đã thấy nhận định này của tôi hàm chứa trong đó đầy những mâu thuẫn và sẽ có nhiều người muốn mắng tôi ngay khi đọc những câu này. Thế nhưng xin nhẫn nại thêm một chút và chúng ta cùng nhau mổ xẻ điều tôi vừa nói.

Chẳng phải gì to tát đâu xa, tôi nói ngay đến việc người ta hành xử với nhau tàn ác còn hơn cả loài cầm thú mà chúng sẵn sàng giết thịt nhau khi có loài nào đó tấn công cái tổ hoặc cướp đi miếng ăn của nó. Có phải gì hiếm hoi đâu, chuyện những người không may mà đi trộm chó, mèo, gà, trâu hay các tài sản khác của người dân ở những vùng quê, người ta phát hiện ra thì những tên trộm cắp kia chỉ có nước chết hoặc thương tật đầy mình. Dân làng xúm vào đánh đập, gậy gộc đủ cả, cứ thế mà nã vào đầu, phang vào chân, tay, mạng sườn kẻ cắp cho đến khi chết. Thế có phải là người ta quyết bảo vệ tài sản của mình đến cùng bằng những hành động vô nhân tính hay không.

Những hành vi ấy quả là man rợ không có đất nước văn minh nào làm thế như dân chúng ta. Thử hỏi luật pháp và chính phủ còn có giá trị gì nữa để mà duy trì và điều chỉnh hành vi con người. Nhìn vào đấy thì thấy rõ là người dân sẽ làm mọi cách kể cả là hung bạo và dãn man nhất để quyết bảo vệ cho được tài sản của mình, dù chẳng phải gì to tát. Hiện trạng này ở các vùng quê thì không thiếu. Vậy có phải là họ đang hành xử không cả bằng thời thực dân, phong kiến? Ngày xưa còn có công đường để kêu quan khi làng xóm mâu thuẫn, bắt được kẻ trộm, cướp thì đều lôi lên quan mà tâu bẩm và xét xử theo luật lệ. Chứ cũng không đến nỗi như bây giờ. Mà một dân tộc tàn ác với nhau như thế có khi nào đất nước văn minh và tốt hơn lên được? Mà nó chỉ làm cho con người ngày càng tàn bạo và coi thường luật pháp hơn thôi, như thế thì cái chính phủ kia cũng bị xem thường chứ đâu có giá trị gì để mà người dân cần đến. Quả là nguy cấp cho một đất nước mà con người sẵn sàng hung khí, hô hào một cách hung hãn để mà hành hạ đồng loại mình. Thật đau đớn và bại hoại hết chỗ nói.

Với chuyện con chó, con trâu đã kinh khủng như vậy. Vậy còn chuyện hôi của khi có người bị tai nạn trên đường, chuyện ngang nhiên nhặt tài sản của người khác mang về sử dụng. Đấy là hành vi khác gì trộm cướp và coi khinh luật pháp đâu. Thế thì quả là loạn lạc thực sự rồi chứ còn phải chờ đợi đến đao binh, bom đạn, chém giết gì mới cho là loạn lạc.

Với cái miếng ăn và tài sản của mình thì bảo vệ bằng được, nhưng sẵn của người khác hở ra là lấy cắp. Mà cũng bởi lối suy nghĩ này nên hầu như là ai cũng tính vào chính phủ để có quyền chức mà tìm cách đục khoét của công, làm giàu cho mình và gia đình. Cứ nhìn vào tệ trạng tham nhũng, sự suy thoái về con người, các cơ sở hạ tầng quốc gia thiếu thốn, sơ sài, yếu kém thì có thể thấy rõ nó là kết quả của việc vơ vét cho đầy túi tham của mình mà không để tâm gì đến việc chung của đất nước… tất cả đều xuất phát từ lòng tham vô đáy mà nên.

Thế nhưng đó chỉ là những cái vụn vặt và nhỏ mọn thôi, chỉ như những mẩu bánh có thể ăn được ngay tức khắc. Còn cái lớn hơn như chuyện chính sách kinh doanh làm ăn, chuyện đánh thuế tiêu dùng, chuyện chèn ép thương nhân, chuyện bị gây phiền hà trong công việc, chuyện bị cướp đoạt tài sản bằng cách tham nhũng ngân khố quốc gia với những con số khổng lồ, mà tất cả những cái đó rất thiết thực đánh vào túi tiền và chất lượng sống, vào điều kiện kinh doanh và cơ hội phát triển của người dân, thì dân chúng lại thờ ơ như chuyện riêng của nhà quan, chẳng màng gì cả, vì người ta không thấy nó bị thiệt hại gì như việc tên trộm, cướp lẻn vào nhà bắt trộm con chó hay dắt trộm trâu, bò của người ta đi mất. Nhận thức của người dân khiến tôi lo lắng tới những hậu họa khôn lường, vì nếu một lúc nào đó họ không thể lao động đủ để đóng thuế, sông hồ và không khí ô nhiễm, thực phẩm độc hại, bệnh viện thì tăng giá, giáo dục thì nâng học phí, lộ phí đi đường và xăng, dầu, điện, nước cứ leo thang. Thế thì họ định sống thế nào và làm gì để mà trả cho những thứ đó hay lại nhăm nhăm để cướp giật của người khác?

Mà cũng vì cái lòng tham vô đáy nhưng lại dễ thỏa mãn bằng những cái nhỏ nhặt này của người Việt mà các quốc gia khác lợi dụng điểm yếu đó để khai thác và bóc lột chúng ta từ tài nguyên thiên nhiên đến trí tuệ và sức người. Họ chỉ cần rót cho ít vốn vào làm ăn, đầu tư, hoặc cho vay với lãi suất thấp, chuyển giao công nghệ giá rẻ (mà có nguy cơ làm ô nhiễm môi trường, độc hại với con người, năng suất thấp, vận hành tốn kém và lại mau hỏng), cam kết vài điều khoản mà có vẻ như có lợi cho chính phủ, cho người dân bằng cách chia ít lợi nhuận hoặc chia sẻ quyền lợi kinh tế, thế là làm ráo, làm tuốt và làm nhanh cật lực. Bởi thế mà chúng ta cứ bị bóc lột sau khi đã bị dụ dỗ và mua chuộc bằng ít lợi ích cho thỏa cái lòng tham của mình. Đây chính là vấn đề lớn của dân tộc mà chúng ta phải nhận ra và thay đổi, nếu không thì chúng ta sẽ luôn bị mua chuộc và lợi dụng để cho người khác làm ăn mà thôi.

Quốc gia nào mà xây dựng bằng lòng tham, thì quốc gia đó sẽ sụp đổ bởi những mẩu bánh mỳ.

Bởi vậy tôi mới nói, đa phần người dân thì lòng tham vô đáy, nhưng chỉ cần những mẩu bánh vụn vặt để no cái bụng và ấm cái thân là đã đủ rồi, chẳng cần gì khác cả. Quốc gia lụn bại và suy vong cũng từ đây mà ra.

(Trích: MỘT NGƯỜI QUỐC DÂN)


 

 Bài học về chánh trị mà ai cũng thuộc – Nguyễn Gia Việt

Lê Vi

Nguyễn Gia Việt

Chúng ta không cần đọc tin “thuyết âm mưu” kiểu ai đi ai ở, ai giành ai nhường. Vì suy cho cùng ai cũng như ai thôi.

Làm chánh trị đại kị nhứt là biến mình thành kẻ thù của toàn dân. Với kiểu xốc xã hội lên mà không thấy lợi lộc gì, chỉ thấy mất mát hao tốn nhiều hơn.

Xài hình phạt tràn lan trong khi dân hoàn toàn vô sản. Ngày xưa Lão Tử  từng nói, quản trị như chiên cá nhỏ, con cá nhỏ khi chiên chỉ trở một lần, cứ lấy đũa trở riết cá nát bét.

Thế lớn trong thiên hạ, cứ tan lâu rồi lại hợp, hợp lâu rồi lại tan. Đó là câu mở đầu của Tam Quốc Chí.

Không sợ, phải nhìn và bước qua khi bánh xe lịch sử xoay chuyển.

Lịch sử là của chung dân tộc, không phải của hương hoả dòng họ hay cá nhân, đảng phái nào mà muốn làm gì cũng đặng.

Lịch sử buồn nhưng lịch sử công bằng. Lịch sử đi qua và vẫn còn đâu đó. Không thể xóa nhòa hay che ép nó đặng. Tại vì lịch sử khúc đó làm người ta nhớ hoài.

Lịch sử có tánh lặp lại.

Vũ Tài Lục nói “Không đọc sử không đủ tư cách nói chuyện chính trị”.

Không có chế độ chánh trị nào là “mãi mãi” dù là cai trị tàn bạo.

Nhìn lịch sử Đông Tây thấy rõ ràng hễ là chế độ chánh trị thì cũng có thời, tức là có lên có xuống, lên làm sau thì xuống như vậy.

Nghiệp quả.

Chúng ta thấy nhà Trần ở VN lợi dụng hôn nhân lên ngôi thì sau đó bị nhà Hồ cũng dùng hôn nhân mà lật.

Chu Nguyên Chương dùng khởi nghĩa nông dân lật Nguyên Mông lập ra Minh triều thì sau đó cũng bị một cuộc khởi nghĩa nông dân khác do Lý Tự Thành lật đổ.

Có những triều đại, thể chế hùng cường, sức ảnh hưởng của nó kinh khủng.

Bên Châu Âu chúng ta nhìn lại thời kỳ hưng thịnh của đế chế Công Giáo Vatican khi từ thần quyền lan qua tới pháp quyền, chánh trị, cai trị và rồi cũng có ngày chựng lại lui vào nhà thờ và trao trả quyền quyết định chánh trị lại cho mọi người dân.

Hay thời đế quốc Anh, khi nữ hòang Victoria còn tại vị mà, đất của Anh trên khắp thế giới đến nổi có câu truyền ”Mặt trời không bao giờ lặn trên đất của đế quốc Anh”, nhưng rồi sau đó các xứ đòi độc lập, Anh cũng cũng phải lui về phía sau, thời thế mà.

Ở Châu Á, sẽ lấy ví dụ quân Mông Cổ và nhà  Nguyên  Mông.

Có một thời người Mông Cổ-đế chế Mông Cổ đặt chân từ Á sang Âu. Vó ngựa Mông Cổ kéo dài từ thảo nguyên Mông Cổ xuống Trung Hoa, qua Nhựt Bổn, Triều Tiên, Đại Việt, Miến Điện, Java, sang Ba Tư. Từ vùng đất lạnh giá như Siberia cũng như vùng đất nóng bức Arabia, tới Đông Âu như: Moscou, Vladmir (Nga), Kiev (Ukraine), Varsovie, Cracovie (Ba Lan), Lienitz (Đông Đức), Budapest (Hungary), tiến đến sát thành Vienne (Áo), tiến tới sông Volga…

Quân Mông Cổ tới đâu cũng đốt phá, cướp bóc, giết người, hãm hiếp tàn bạo.

Năm 1271, Hốt Tất Liệt đã tuyên bố thành lập nhà Nguyên, triều đại Nguyên Mông cai trị nước Trung Hoa trong hai thế kỷ 13 và 14, cai trị Trung Hoa 97 năm (1271- 1368). Tuy nhiên sử gia Trung Hoa chỉ công nhận từ năm 1280 là năm nhà Tống không còn cầm quyền nữa đến năm 1368 là năm người Mông Cổ bị đuổi khỏi Trung Hoa, dài 88 năm, gồm 11 đời vua.

Trong 97 năm cai trị, Mông Nguyên đã tàn bạo với Trung Hoa với chánh sách không nhẹ tay.

Nguyên Mông thi hành chánh sách áp bức bóc lột phân chia giai cấp hết sức tàn nhẫn, phân loại như sau: Mông Cổ là số 1,tới là Hồi, Thổ, Tạng, Tây Hạ, Ba Tư …Dưới là  Khiết Đan, Nữ Chân, cuối cùng bét nhứt là Hán mà Mông Cổ gọi là “Nam Nhân”.

Người Hán không được cầm võ khí, không được tụ tập đông người, không được tụ họp đi săn, hành lễ tôn giáo…Mông Cổ diệt 5 họ lớn của người Hán.

Người Mông Cổ được ưu tiên như khi bị tội giết người thì người Mông Cổ chỉ bị phạt bằng gậy và đưa lên biên giới phía Bắc xung vào quân đội, còn người Hán và các dân tộc khác bị xử tử.

Người Hán không được lấy người Mông Cổ làm vợ, nhưng Mông Cổ có quyền lấy thiếp người Hán. Người Hán ít được bổ vào cơ quan hành chánh.

Về thuế khóa, Mông Cổ được miễn, các dân tộc khác nộp 1/3, Hán tộc hay Nam nhân nộp toàn bộ. Ruộng đất của người Hán bị Mông Cổ chiếm đoạt gần hết ,người Hán chỉ làm nô tì, nông nô hạng bét.

Dận số Trung Hoa thời kỳ đầu nhà Nguyên Mông có 100 triệu người, sang cuối triều Nguyên chỉ còn 60 tới 80 triệu người.

Đến cuối nhà Nguyên dân Trung Hoa đói rả ruột. Đê điều không tu sửa nên bể nhiều trận dân chết cả vùng, dân chết đói thê thảm, dịch bịnh tràn lan. Tương truyền nhà Chu Nguyên Chương chỉ còn 3 hột lúa.

Cứ nghĩ những chánh sách giết-cướp-cai trị tàn bạo của Nguyên Mông là mãi mãi?

Không.

Sau những năm đó xuất hiện rất nhiều cuộc khởi nghĩa từ tôn giáo tới nông dân.

Chu Nguyên Chương (1328 – 1398) xuất  thân  từ  gia đình bần nông,năm 17 tuổi, cha và anh đều bị chết vì bịnh dịch, Chu Nguyên Chương phải xuất gia làm sư, vì gặp năm đói, phải đi khất thực ở nhiều nơi .

Từ năm 1352 Chu Nguyên Chương tham gia Hồng Cân quân (quân khăn đỏ) của Quách Tử Hưng tới tháng giêng năm 1368 Chu Nguyên Chương xưng đế, kể ra có 16 năm chinh chiến.

Khẩu hiệu “Đánh giặc Hồ, khôi phục Trung Hoa, cứu dân tộc Hán”.

Sau khi lên ngôi,trước tình cảnh kinh tế be bét, dân đói tràn lan, Chu Nguyên Chương phải thi hành nhiều chánh sách an dân thời hậu chiến.

Ông nhận thức được rằng: “Thiên hạ mới định, tài lực trăm họ còn khó khăn, giống như con chim mới tập bay, không thể nhổ lông nó, như cái cây mới trồng, không thể lay gốc nó mà phải nâng niu nuôi dưỡng”.

Chúng ta không thể không nhắc tới sự tàn bạo của nhà Minh khi xâm lăng Đại Việt.

Năm 1407 thời Minh Thành Tổ Chu Đệ, nhà Minh tràn qua chiếm nước Việt thời Đại Ngu của họ Hồ. Sau đó thi hành chánh sách cực kỳ tàn bạo, đốt sách, phá chùa, phá hủy tận diệt nền văn hiến của Việt Nam, bắt hết những trí thức của chúng ta qua Tàu, con nít mà đẹp cũng bắt luôn.

Nhà Minh với Trương Phụ cai trị Việt Nam bằng máu, tàn sát  đốt phá và hủy diệt.

Minh Thành Tổ từng nói  rằng: “An Nam vốn cùng chữ viết và phong tục tập quán giống người Trung Hoa, lại đã từng là đất của Trung Hoa hơn  một ngàn năm trước kia.”

Nhưng rồi chúng ta có Lê Lợi,có Nguyễn Trãi, có khởi nghĩa Lam Sơn..

Kể từ năm 1407 khi nhà Minh đánh bại nhà Hồ cai trị Việt Nam và chấm dứt năm 1427 khi Lê Lợi đánh đuổi được quân Minh, thì có 20 năm Minh đô hộ xứ Việt trong máu và máu.

Và từ năm 1416 khi  Lê Lợi chánh thức khởi nghĩa, và năm 1428 khi ông lên ngôi lập ra nhà Hậu Lê, vị chi Lê Lợi có 12 năm chinh chiến.

Thịnh cực tất suy, dân ý thức sẽ làm chánh trị, một cuộc cách mạng.

Chánh trị mà, dân tộc đất nước trường tồn chứ “chế độ chánh trị”cũng có lúc lên có lúc cáo chung thôi, không có gì là mãi mãi hết.

Tuấn kiệt như sao buổi  sớm

Nhơn tài như lá màu thu.

– Nguyễn Gia Việt