Hong Thai Hoang added a photo to the album: CHÍNH TRỊ KHAI PHÓNG 

Trong lịch sử Á Đông, không có tai họa nào mà vua chúa sợ hãi hơn nước lũ.

Không phải vì nước mạnh, mà vì nước vô tình.

Một con đê vỡ không chỉ cuốn trôi ruộng vườn mà còn cuốn trôi luôn cả thiên mệnh của một triều đại.

Vì vậy mà cổ nhân dạy:

“Trị thủy là gốc của trị quốc.”

Ai trị được nước thì trị được dân.

Ai không trị được nước thì sớm muộn cũng mất lòng dân

Câu chuyện Đại Vũ trị thủy – ba lần đi ngang nhà mà không dám bước vào – không phải chỉ là truyền thuyết.

Nó là tuyên ngôn chính trị đầu tiên của nhân loại:

Trị thủy phải đặt dân lên trước bản thân.

Trị thủy là trách nhiệm cá nhân của người lãnh đạo.

Ở Trung Hoa và Đại Việt, bất kỳ triều đại nào cũng xem việc chống lũ là chuyện của vua, không phải chuyện của trời, càng không phải chuyện của dân.

Đời nào trị thủy lỏng lẻo, đời ấy mất nước.

Lịch sử ghi đầy:

Nhà Tống suy yếu vì vỡ đê sông Hoài.

Nhà Minh nổi loạn vì Hoàng Hà dâng cuốn nửa triệu dân, quan lại giấu số liệu.

Nhà Lê lập chức “Hà Đê Sứ”, ai để vỡ đê thì tru di tam tộc.

Nhà Nguyễn đặt “Nha đê chính”, quan địa phương phải canh đê 24/24 vào mùa mưa.

Quan lại ngày xưa hiểu rằng:

Nước lên mà dân chết, đó là lỗi của quan – không phải lỗi của trời.

Không một triều đại nào dám đổ cho dân “không kịp ứng phó”, hoặc bảo rằng “thiên tai bất khả kháng”.

Vì đối với người xưa, thiên tai chỉ là phép thử, còn thất trách mới là tội lỗi.

Nhà Trần để lại một câu chuyện đẹp:

Khi nước sông Hồng dâng cao, Hưng Đạo Vương từng đích thân ra đắp đê.

Lệnh là:

“Thà hư của, không được để dân tử thương.”

Cổ nhân không có vệ tinh, không có radar, không có công nghệ, nhưng họ có một thứ duy nhất mà chúng ta ngày nay lại đang thiếu: văn hóa báo trước.

Họ lập trống báo lũ, sứ giả chạy ngựa, từng làng có người túc trực để truyền hiệu lệnh.

Không hề có chuyện: “đã báo mà xã không nhận được”, “đã gửi Zalo mà ai đó không xem”, “nước lên quá nhanh”.

Nếu dân không kịp chạy, thì quan không còn lý do để tồn tại.

Cổ nhân hiểu rằng: nước giống như dân – vừa tạo ra phồn thịnh, vừa có thể cuốn trôi cả một triều đại.

Tư Mã Quang viết:

“Lũ lớn mà dân không chết là do đức của vua.

Lũ nhỏ mà dân vẫn chết là lỗi của quan.”

Ở đây, nước chỉ là hình ảnh.

Cái mà các triết gia châu Á muốn nói chính là:

Quản trị tốt thì thiên tai thành thử thách.

Quản trị kém thì thử thách thành thảm họa.

Và cội nguồn của quản trị tốt không phải là xây thêm đê, thêm trạm – mà là minh bạch, cảnh báo, trách nhiệm cá nhân.

Đừng chờ nước dâng mới thông báo.

Đừng để dân chết rồi mới họp.

Đừng lấy thiên tai để che thiên chức.

Hôm nay: Nước có thể không khác xưa, nhưng cách đối xử với nước đã khác

‘Thời cổ đại, quan chống lũ để giữ nước.

Ngày nay, có khi người ta chống lũ bằng cách… giải thích.

Khi nước cuốn trôi nhà cửa, ruộng vườn, khi hàng trăm hộ dân ngập sâu, lý do thường được nghe nhất lại là:

“Mưa lớn bất thường”

“Nước lên quá nhanh”

“Xã không kịp nhận thông báo”

“Đã báo qua Zalo”

Những câu nói ấy, nếu trở về 500 năm trước, chắc chắn là tội lớn của quan trông đê.

Vì với cổ nhân:

Trị thủy không chỉ là chống lũ – mà là giữ đạo làm quan.

Không canh nước, không cảnh báo, không chịu trách nhiệm thì dù đê có cao đến đâu cũng vô nghĩa.

Điều cổ nhân để lại cho chúng ta hôm nay

Lịch sử không yêu cầu chúng ta phải đắp đê bằng tay hay chạy ngựa báo tin.

Nhưng lịch sử yêu cầu chúng ta phải giữ lấy tinh thần trị thủy:

Minh bạch thông tin là đạo đức trị quốc.

Không có minh bạch, thiên tai nào cũng biến thành thảm họa.

Cảnh báo sớm là quyền của dân.

Dân cần thời gian để chạy – đó là điều cổ nhân đã biết cách đây 2.000 năm.

Trách nhiệm là ngưỡng cuối của quyền lực.

Không ai có thể đứng trên thiên tai để đứng ngoài trách nhiệm.

Thiên tai không đáng sợ bằng sự vô trách nhiệm.

Cổ nhân từng nói:

“Nước vô tình, quan không được vô tâm.”

Một quốc gia có thể chịu nhiều đau thương.

Nhưng quốc gia ấy sẽ không bao giờ sụp đổ vì thiên tai.

Quốc gia chỉ suy tàn khi:

nỗi đau của dân bị xem như chuyện nhỏ,

sinh mạng con người bị lẫn vào số liệu,

và thiên tai trở thành lý do để né tránh trách nhiệm.

Cổ nhân để lại cho chúng ta một bài học giản dị mà thấm thía:

“Giữ đê là giữ dân. Giữ dân là giữ nước.”

Hong Thai Hoang

Bài viết được thực hiện suốt 4 tiếng khi cơ thể gần như mệt lả – nếu bạn muốn copy – hãy ghi nguồn.

---

 

Công Tú Nguyễn – Chuyện tuổi Xế Chiều

Căn nhà nhỏ của vợ chồng cụ ông Nguyễn Nghiệp (84 tuổi) và bà Nguyễn Thị Nhựt (80 tuổi, vợ ông Nhựt, ở thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh) nằm lọt thỏm giữa cánh đồng đã không còn đẹp như mọi ngày. Vợ chồng ông gặp nạn trong cơn lũ và đã ra đi mãi…

Mấy năm trước, vợ chồng con trai út là ông Nguyễn Văn Hần (42 tuổi) xây căn nhà cấp bốn bên cạnh. Các anh chị gửi gắm hai cụ cho vợ chồng ông lui tới thăm hỏi, chăm sóc.

Mấy hôm trước, vợ ông Hần chuyển dạ nhập bệnh viện sinh con thứ ba. Vợ chồng nhờ chị họ đến trông coi hai cô con gái nhỏ để ông Hần có thời gian làm việc, lui tới bệnh viện.

Trước giờ lũ ập đến, chiều 18-11, ông Hần đưa đàn bò 17 con lên lán trại cách nhà mấy trăm mét tránh lũ.

“Đưa chúng vào chuồng xong thì tôi không còn đường về nhà, nước vây tứ phía, chảy cuồn cuộn. Lũ dâng từng phút, chẳng mấy chốc đàn bò bị cuốn trôi, tôi lên mái chuồng trú nhưng cũng ngập”, ông Hần kể.

Không còn đường thoát, ông mở dây buộc bò, buộc người vào trụ điện để giữ lấy mạng sống. Ông ôm trụ điện, kêu cứu thất thanh giữa dòng lũ dữ nhưng không một ai dám đến cứu.

“Hai ngày hai đêm, nước dâng tới đâu tôi buộc dây cao đến đó. Tôi biết chắc ở nhà đã ngập, ba mẹ già, hai con ở cùng người thân gặp nguy nhưng không có lựa chọn”, ông Hần nói.

Chống chọi với lũ dữ hai ngày. Nước rút dần, một thanh niên trong xóm bơi ghe ra kiểm tra xem ông còn bám ở trụ điện không ? “

Em nghĩ anh đi rồi !”, ông Hần thuật lại lời thanh niên nói với mình khi thấy anh còn sống.

Ông Hần hỏi lại : “Ba mẹ và con anh có ai cứu không ?”.

“Em biết ba mẹ anh đã mất, còn hai cháu trong nhà em gọi mà không thấy trả lời”…

Ông Hần lấy chút sức lực cuối cùng, chẳng còn quan tâm mọi thứ xung quanh, mặc kệ dòng nước chảy xiết, về nhà kiểm tra.

“Mở cửa không thấy hai con, tim tôi ngừng đập, đầu óc không còn suy nghĩ được gì nữa.

Tôi lội tìm khắp xóm mới biết các con được hàng xóm cứu”, ông Hần đau buồn.

Còn cha mẹ ông Hần đã ra đi mãi mãi…

Theo: THANH NHẬT, NGUYỄN YÊN – Pháp luật TP Hồ Chí Minh

---

 

Đức Ông Phêrô Nguyễn Văn Tài

 Theo giai thoại của người Trung Hoa thì ngày xưa có một người tên là Vinh Khải Kỳ tỏ ra là một bậc tiên ông đạo cốt, mình mặc áo lông cừu, lưng thắt dây, ngày ngày giao du ở sơn thủy, vui thú cầm ca, chậm rãi rảo bước, tay đánh đàn, miệng ca hát không ngừng. Một hôm đức Khổng Tử đi dạo gặp Vinh Khải Kỳ, ngài mới hỏi ông: “ Tiên sinh làm thế nào mà thường vui vẻ, ca hát như thế?”.

 Khải Kỳ thưa: “ Trời sanh muôn vật, loài người cao quý nhất. Ta đã được làm người, đó là điều đáng vui. Người ta sinh ra có người đui què, có người non yếu… mà ta thì khỏe mạnh sống lâu, thế là hai điều đáng vui. Còn cái nghèo là sự thường của thế gian, cái chết là hết sự đời. Ta nay biết vui với cảnh đời để đợi cái chết thì còn gì lo buồn nữa.?”

 Lạc quan, vui sống là đức tính cơ bản nhất của người Kitô. Người Kitô nhận ra phẩm giá cao cả của mình và tiếp nhận mọi sự xảy đến như một hồng ân của Chúa. Cây cỏ đồng nội, muôn thú trên rừng không nhọc công tích trữ mà còn được Chúa che chở nuôi nấng, huống chi con người là hình ảnh của Người… Mỗi ngày có niềm vui, nỗi khổ của nó. Hãy quẳng gánh lo đi và vui sống từng phút giây như một ân ban của Chúa, đó là bí quyết để giúp ta được hạnh phúc ở đời này.

 Đức Ông Phêrô Nguyễn Văn Tài.

(VietCatholic News Nov 2004)

Linh mục Inhaxiô Trần Ngà 

(Suy niệm Chúa nhật I mùa Vọng năm A)

 Sứ điệp: Luôn tỉnh táo và canh phòng đừng để những đam mê thế tục cướp mất phẩm chất cao đẹp của mình.

***

Con người có giá trị rất cao

 Cách đây vài ba trăm năm việc buôn bán nô lệ xảy ra khá phổ biến tại Mỹ. Những người nô lệ bị xem như súc vật, như một thứ hàng hóa có thể mua đi bán lại dễ dàng. Họ không được xem như con người có danh dự hay phẩm giá. 

Và hôm nay, trong thời đại văn minh nầy, cũng còn đó những người bị mua đi bán lại và thậm chí có người tự bán thân mình để sắm nhà lầu xe hơi. Như vậy, còn đâu phẩm giá con người? 

Trong khi đó, Hội thánh dạy chúng ta biết rằng Ki-tô hữu là người có phẩm giá cao và rất đáng trân trọng. Thánh Lê-ô Cả giáo hoàng dạy như sau:  

 “Hỡi các Ki-tô hữu, hãy ý thức về phẩm giá của bạn. Giờ đây bạn đã được thông phần bản tính Thiên Chúa… Bạn hãy nhớ Chúa Giê-su là Đầu của bạn và bạn là chi thể của Ngài. Hãy nhớ rằng bạn đã được cứu thoát khỏi quyền lực tối tăm, đã được đưa vào trong ánh sáng và Nước Thiên Chúa.

 Nhờ Bí tích Thánh Tẩy, bạn đã trở nên đền thờ của Chúa Thánh Thần (…..) được cứu chuộc bằng Máu Đức Ki-tô. ”

Ngoài ra, thánh Athanasiô và một số các giáo phụ khác đã mạnh mẽ khẳng định rằng: “Con Thiên Chúa nhập thể làm người để con người được trở nên Thiên Chúa” (GLHTCG 460). 

Chỉ có tội lỗi mới có thể huỷ hoại giá trị con người 

Dù có bị lũ lụt cuốn trôi hết sản nghiệp, dù có làm ăn thua lỗ, trở thành người trắng tay… thì phẩm chất con người vẫn còn nguyên vẹn.

Dù có bị mất mát tay chân vì tai nạn hay bệnh tật, thì danh giá người ta vẫn không vì thế mà bị sứt mẻ, hao mòn…Chỉ có tội lỗi và chỉ có tội lỗi mà thôi mới có thể huỷ hoại danh giá, cướp mất phẩm chất cao đẹp của con người.

 Xét về mặt tâm linh, khi phạm tội trọng, chúng ta bị cắt lìa khỏi Chúa Giê-su như cành nho lìa khỏi thân nho, như bàn tay bị cắt lìa cơ thể… Khi ấy chúng ta không còn là chi thể của Chúa Giê-su, không còn là đền thờ của Ba Ngôi Thiên Chúa, mà chỉ còn là một chi thể chết, một cành héo khô. 

Hãy tỉnh thức, đừng đánh mất giá trị cao quý của mình

Bước vào mùa Vọng, Lời Chúa kêu mời chúng ta hãy tỉnh táo nhận ra giá trị cao quý của mình để bảo toàn nó bằng mọi giá. 

Qua Tin mừng hôm nay, Chúa Giê-su dạy chúng ta hãy làm như người chủ khôn ngoan, canh chừng cẩn mật, không để cho kẻ trộm đào ngạch khoét vách nhà mình, lấy đi kho báu của mình, cướp mất phẩm giá cao quý của mình.

 Trong bài trích thư gửi tín hữu Rô-ma được chọn đọc hôm nay, thánh Phao-lô cũng thức tỉnh chúng ta đừng mê ngủ, đừng để những đam mê thế tục cướp mất phẩm chất cao đẹp của mình: “Đã đến lúc anh em phải thức dậy, vì hiện nay ngày Thiên Chúa cứu độ chúng ta đã gần hơn trước kia, khi chúng ta mới tin đạo. Đêm sắp tàn, ngày gần đến. Vậy chúng ta hãy loại bỏ những việc làm đen tối, và cầm lấy vũ khí của sự sáng để chiến đấu. Chúng ta hãy ăn ở cho đứng đắn như người đang sống giữa ban ngày: không chè chén say sưa, không chơi bời dâm đãng, cũng không cãi cọ ghen tương. Nhưng anh em hãy mặc lấy Chúa Giê-su Ki-tô và đừng chiều theo tính xác thịt mà thoả mãn các dục vọng” (Rm 13,12-14). 

Lạy Chúa Giê-su,

Vì yêu quý mỗi người chúng con, Chúa sẵn sàng hiến dâng mạng sống để cứu chuộc chúng con và nâng chúng con lên hàng con cái quý yêu của Chúa. Xin cho chúng con luôn trân trọng phẩm giá cao đẹp của mình và quyết tâm bảo vệ phẩm chất nầy bằng mọi giá. Amen. 

Linh mục Inhaxiô Trần Ngà

From: ngocnga_12- NguyenNThu

---

 

Ba’o Nguoi-Viet

November 28, 2025

Hiếu Chân/Người Việt

Vụ phục kích hai người lính Vệ Binh Quốc Gia (VBQG) ở thủ đô Washington DC là cái cớ hoàn hảo để chính quyền Trump đẩy mạnh việc siết chặt chính sách di trú, đặt ra nhiều hệ luỵ xấu cho các cộng đồng di dân ở Hoa Kỳ.

Những bó hoa để tại nơi hai binh sĩ Vệ Binh Quốc Gia bị một người Afghanistan từng làm việc với CIA bắn, trong đó có một người qua đời, gần trạm Farragut West Metro Station ở Washington DC hôm Thứ Sáu, 28 Tháng Mười Một. (Hình minh họa: Brendan Smialowski/AFP via Getty Images)

Đảo ngược chính sách di trú

Tổng Thống Donald Trump hết sức tức giận sau vụ hai binh sĩ VBQG West Virginia, Sarah Beckstrom 20 tuổi, và Andrew Wolfe 24 tuổi, bị phục kích chỉ cách Toà Bạch Ốc vài dãy phố. Cô Beckstrom qua đời vì vết thương quá nặng trong khi anh Wolfe đang rất nguy kịch.

Hung thủ được xác định là một người tị nạn từ Afghanistan, 29 tuổi. Ngay lập tức, trong một bài diễn văn ở Mar-a-Lago, nơi tổng thống đón Lễ Tạ Ơn cùng gia đình, ông Trump tuyên bố “chúng ta phải xem xét lại mọi người lạ đã vào nước này từ Afghanistan.”

Theo chỉ thị của ông, Sở Di Trú và Nhập Tịch (USCIS) sau đó thông báo tạm thời đình chỉ toàn bộ việc xem xét hồ sơ di trú của người Afghanistan, từ tị nạn, thị thực di dân, và không di dân đến việc cấp thẻ thường trú nhân (thẻ xanh). Trước đó, cơ quan này đã có kế hoạch xem xét lại trường hợp tất cả những người tị nạn được định cư thời chính quyền Biden, đóng băng việc cấp thẻ xanh cho họ, theo hãng tin Bloomberg.

Trong một loạt bài đăng trên Truth Social hai ngày qua, ông Trump thông báo điều động thêm 500 VBQG đến thủ đô, đổ lỗi cho chính quyền tiền nhiệm Joe Biden tiếp nhận người tị nạn từ Afghanistan, đảo ngược chính sách di trú hiện hành, đe dọa tước quốc tịch Mỹ của những người nhập cư “đang xói mòn sự thanh bình của nước Mỹ.” Ông đồng thời dọa sẽ cắt hết phúc lợi liên bang, trợ cấp liên bang của những người chưa phải là công dân và trục xuất tất cả những người nước ngoài tỏ ra “không phù hợp với văn minh Phương Tây!”

“Tôi sẽ tạm dừng vĩnh viễn việc di cư từ tất cả các nước Thế Giới Thứ Ba để cho phép khôi phục hoàn toàn hệ thống của Mỹ, chấm dứt hàng triệu trường hợp tiếp nhận bất hợp pháp của Biden, kể cả những trường hợp được ký bằng bút ‘tự động’ của Biden Ngủ Gục và trục xuất tất cả những ai không mang lại lợi ích cho nước Mỹ,” ông Trump viết trên mạng xã hội trước khi đăng bài đe doạ bãi bỏ toàn bộ các sắc lệnh hành pháp đã được Tổng Thống Joe Biden ban hành trước đây, viện cớ những sắc lệnh đó được ký tự động bằng bút “tự động.”

Những lời đe dọa này báo hiệu một bước leo thang mới trong chính sách nhập cư của chính quyền Trump. Ngay sau khi nhậm chức hồi Tháng Giêng, ông Trump đã đẩy mạnh việc truy tìm, bắt giam và trục xuất những di dân ở Mỹ không giấy tờ, ngăn chặn làn sóng vượt biên vào Mỹ bất hợp pháp, và bãi bỏ quy chế định cư tạm thời cho hàng trăm ngàn người từ các quốc gia bất ổn.

Tại sao Afghanistan?

Dù ai cũng đau xót trước cái chết vô cớ của người nữ VBQG mới 20 tuổi Sarah Beckstrom, dù ai cũng căm giận với hung thủ Rahmatullah Lakanwal, nhưng việc sử dụng vụ sát nhân làm cái cớ để trừng phạt cả một cộng đồng người Afghanistan là không hợp lẽ.

Khi rút quân khỏi Afghanistan hồi Tháng Tám, 2021, chính phủ Mỹ thời Biden mở chiến dịch “Operation Allies Welcome” (OAW), đưa sang Mỹ hàng ngàn người Afghanistan từng cộng tác với quân đội Mỹ trong thời gian chiến tranh chống khủng bố, lo sợ bị Taliban trả thù sau khi tổ chức khủng bố này chiếm được quyền kiểm soát Afghanistan. Chiến dịch này có phần giống với các chương trình tiếp nhận người Việt tị nạn Cộng Sản và tái định cư các sĩ quan VNCH sau khi Sài Gòn thất thủ năm 1975.

Hãng tin Reuters ghi nhận có 70,000 người Afghanistan được tiếp nhận theo chương trình OAW trong khi hãng tin Bloomberg nói có hơn 190,000 người Afghanistan được Mỹ tiếp nhận từ năm 2021. Còn theo tổ chức nghiên cứu Migration Policy Institute, đến năm 2022, có khoảng 200,000 di dân Afghanistan ở Mỹ, tập trung ở khu vực thủ đô Washington và tiểu bang California. Hầu hết những người này được ở Mỹ theo diện “Bảo Hộ Tạm Thời” (Temporary Protected Status for Afghanistan – TPS), một quy chế đã bị Bộ Trưởng Bộ Nội An (DHS) Kristi Noem bãi bỏ từ ngày 14 Tháng Bảy vì cho rằng ở Afghanistan tình hình an ninh đã được cải thiện, kinh tế ổn định để người di cư có thể quay về.

Hung thủ Rahmatullah Lakanwal là một trong những người Afghanistan được vào Mỹ năm 2021 theo chương trình OAW nêu trên. Theo giám đốc CIA, nghi can Lakanwal từng là thành viên đơn vị “Zero Unit,” được CIA thành lập, huấn luyện và bố trí hoạt động bí mật ở tỉnh Kandahar ở Afghanistan. Sau năm 2021, Lakanwal được sang Mỹ, tạm cư ở tiểu bang Washington cùng vợ và năm người con. Cuối năm 2024, anh ta nộp hồ sơ xin tị nạn (asylum), được Bộ Nội An thẩm vấn, được chấp thuận và được cấp quy chế tị nạn vào ngày 23 Tháng Tư, ba tháng sau ngày ông Trump nhậm chức. Vẫn chưa rõ Lakanwal có động cơ gì khi lái xe xuyên qua nước Mỹ đến thủ đô Washington DC phục kích các binh sĩ VBQG đang tuần tra gần Tòa Bạch Ốc. Hành động của Lakanwal thật ghê tởm, anh ta sẽ phải trả cái giá đắt nhất, có thể phải lãnh án tử hình.

Nhưng không thể vì tội lỗi của một cá nhân để trừng phạt cả một cộng đồng. “Mía sâu có đốt, nhà dột có nơi,” lập luận của ông Trump rằng ngay cả những người nhập cư vào Mỹ một cách hợp pháp cũng đặt ra mối đe dọa an ninh cho người Mỹ để rồi ông ra lệnh xem xét lại toàn bộ chính sách nhập cư có điều gì đó phi lý không chấp nhận được. Nên để ý ông Trump đã phớt lờ chuyện hung thủ vào nước Mỹ một cách chính thức, được Bộ Nội An cấp quy chế tị nạn đúng luật, mà chỉ tập trung đổ lỗi cho chính quyền Biden tiền nhiệm.

Bước chuyển của chính sách di trú Mỹ

Và không chỉ dừng ở người Afghanistan, ông Trump mở rộng sang “tạm dừng vĩnh viễn việc di cư từ tất cả các nước Thế Giới Thứ Ba” (Third World Countries). Khi được hỏi “Thế Giới Thứ Ba” là những nước nào thì Bộ Nội An đưa ra danh sách 19 nước đã bị hạn chế nhập cảnh vào Mỹ theo một sắc lệnh của ông Trump hồi Tháng Sáu. Bộ Nội An xác nhận cơ quan này đang xem xét toàn bộ các hồ sơ xin tị nạn từ 19 quốc gia này đã được chấp nhận, thậm chí đã được cấp quy chế thường trú nhân (thẻ xanh), dưới thời chính quyền Joe Biden. Vụ sát hại các VBQG hôm Thứ Tư, 26 Tháng Mười Một, làm cho công việc xem xét lại đó càng trở nên cấp bách hơn nữa.

Những quốc gia này là Afghanistan, Miến Điện, Chad, Congo, Equatorial Guinea, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan, Yemen, Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan, và Venezuela. Đây phần lớn là những nước độc tài chuyên chế, đang có chiến tranh, bất ổn chính trị, kinh tế kiệt quệ, không bảo đảm quyền sống tối thiểu của người dân. Cánh cửa vào Mỹ đã đóng với hàng triệu công dân các nước này.

Phản ứng quá đáng của ông Trump sau vụ giết hại VBQG cho thấy người nhập cư vẫn là vấn đề trung tâm trong sinh hoạt chính trị nước Mỹ trước cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026. Biến người nhập cư thành vật tế thần giúp chính quyền Trump hướng sự chú ý của công luận ra khỏi những đề tài gay gắt như vật giá leo thang, bảo hiểm y tế đắt đỏ, thậm chí vụ hồ sơ của tỷ phú ấu dâm Jeffrey Epstein đang gây chia rẽ trầm trọng trong hàng ngũ MAGA. Nó chuyển trọng tâm chính sách di trú của chính quyền Trump từ chỗ truy lùng, bắt giam, và trục xuất những di dân vi phạm pháp luật, rồi đến những di dân không vi phạm pháp luật nhưng sống ở Mỹ không có giấy tờ, chuyển sang nhắm vào những người tị nạn, di dân vào Mỹ hợp pháp, thậm chí đã có thẻ xanh hoặc đã nhập tịch Mỹ.

Ông Trump và đảng Cộng Hòa cũng hy vọng với chính sách di trú cứng rắn nhất, họ có thể tiếp tục thuyết phục cử tri rằng, mọi người nhập cư, dù hợp pháp hay bất hợp pháp, đều là mối đe dọa an ninh cho nước Mỹ, cho người Mỹ, và từ đó họ hy vọng sẽ giành được lá phiếu trong kỳ bầu cử sắp tới.

Sự dịch chuyển chính sách này là rất đáng lo ngại, không chỉ cho công dân của 19 quốc gia nêu trên mà cho các cộng đồng nhập cư ở Mỹ nói chung.

Trở ngại pháp lý

Chưa rõ ông Trump và chính quyền của ông có đủ thẩm quyền để ban hành và thực thi một chính sách di trú khắc nghiệt và rộng rãi như vậy hay không bởi vì thẩm quyền hoạch định chính sách di trú thuộc về Quốc Hội. Những biện pháp mới mà ông Trump chỉ đạo thực hiện có nguy cơ sẽ bị Quốc Hội bác bỏ, bị toà án liên bang ngăn chặn, và chắc chắn sẽ bị dẹp nếu tổng thống kế nhiệm vào năm 2028 là người của đảng đối lập.

Cộng đồng quốc tế khá bất ngờ với những tuyên bố chính sách mới của ông Trump. Bà Jasmin Lilian Diab, giám đốc Viện Nghiên Cứu Di Trú đại học Lebanese American University của Mỹ ở Lebanon, nói quyết định “ngừng xem xét việc di cư của hàng ngàn người tị nạn có thể phá hủy các gia đình, các cộng đồng địa phương, và xói mòn tính chất toàn vẹn của hệ thống di trú. “Trong khi sự kiện gần đây là rất bi thảm, việc dùng một sự kiện cá biệt để biện hộ cho chính sách đóng băng di trú hàng loạt không thích hợp với các bằng chứng cho thấy không có mối liên hệ giữa dòng người di cư và sự gia tăng tội phạm,” bà Dian nói với hãng tin Reuters. Rất nhiều công trình nghiên cứu cho thấy tỉ lệ phạm tội do người nhập cư gây ra luôn thấp hơn rất nhiều so với người bản địa, kể cả ở Hoa Kỳ.

Ông Farhan Haq, phát ngôn viên của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, kêu gọi chính phủ Mỹ tiếp tục tiếp nhận người người di cư và tị nạn, tuân thủ các cam kết của Công Ước Liên Hiệp Quốc về Người Di Cư năm 1951, 1953, và 1967 mà Quốc Hội Mỹ đã phê chuẩn. “Người di cư phải được bảo vệ theo luật pháp quốc tế và phải được xem xét theo pháp luật,” ông Jeremy Laurence, phát ngôn viên cơ quan nhân quyền Liên Hiệp Quốc, nói với báo chí tại Geneva, Thụy Sĩ, theo Reuters. [đ.d.]

---