Kim Dao Lam
Fb Le Anh
AI ĐÃ NHẤN NÚT XẢ LŨ Ở PHÚ YÊN? LŨ QUÉT KHÔNG ĐÁNG SỢ BẰNG TRÁCH NHIỆM BỊ ‘XÓA’: YÊU CẦU TRUY TỐ!
Mỗi khi lũ tràn về, chính quyền lại nói: “Thiên tai bất thường, mưa lớn lịch sử.” Nhưng người dân Phú Yên biết rất rõ: mưa không thể khiến nước dâng tới nóc nhà ở những vùng cách sông hàng cây số; mưa không thể cuốn trôi cả làng trong vài giờ như thác đổ. Thứ làm được chuyện đó chỉ có một thứ:
Xả lũ đồng loạt từ hệ thống thủy điện.
Và lần này, kịch bản quen thuộc lại lặp lại như một bi kịch được lập trình:
- Xả lũ không báo trước.
- Không còi báo động.
- Không kế hoạch sơ tán.
- Không cơ chế cứu trợ tức thời.
Chỉ có tiếng nước ầm ầm đổ xuống, và tiếng kêu cứu tuyệt vọng của dân.
Vì sao thủy điện luôn “vô can”?
Bởi phía sau những con đập ấy không chỉ là xi măng, mà là lợi ích nhóm. Một mạng lưới gồm các doanh nghiệp thân hữu, quan chức ký duyệt, lãnh đạo địa phương “cùng hưởng” phần trăm từ dự án. Khi xảy ra chết người, trách nhiệm sẽ được đẩy cho “thiên tai”, còn thiệt hại đổ lên đầu dân.
Truy tố thủy điện nghĩa là động vào dây mơ rễ má của nhiều nhóm quyền lực. Chính vì thế, “quy trình đổ lỗi” luôn được kích hoạt:
Thiên tai, Bão lớn, Mưa cực đoan, Không lường trước.
Chấm hết. Không ai chịu trách nhiệm.
Tại sao con số người chết bị giấu?
Bởi càng nhiều người chết, câu hỏi trách nhiệm càng lớn. Tại Hòa Thịnh, tin dân nói “hàng trăm người” thiệt mạng; báo nhà nước nói “23 người”. Khi sự thật và tuyên giáo mâu thuẫn, lập tức công an vào cuộc:
- 52 Facebooker bị triệu tập.
- 5 người bị phạt gần 40 triệu.
- KOLs bị gọi lên ép kiểm duyệt.
- Hình ảnh tang thương bị buộc gỡ bỏ.
Truy cứu trách nhiệm không thấy đâu, nhưng truy người đưa tin thì cực nhanh.
Câu hỏi lớn nhất
Nếu xả lũ sai quy trình khiến dân thiệt mạng, đó rõ ràng là hành vi có thể truy tố hình sự.
Vậy ai sẽ bị truy tố?
Người dân nói thật?
Hay những người đã nhấn nút xả lũ không đúng quy chuẩn?
Và câu hỏi đau nhất, ám ảnh nhất:
Nước lũ chỉ g.i.ế.t người một lần. Nhưng sự dối trá g.i.ế.t người mãi mãi. Ai mới là thủ phạm thật sự?
Le Anh