————- *** Góc nhìn Gã Khờ
Hai lát cắt thời gian
Nếu gom gọn hơn ba mươi năm phát triển của xứ ta thành hai lát cắt, thì thấy ra một bi hài kịch không kém gì chèo làng:
– 1994 – 2010: Thời hậu cấm vận. Người lao động từ chỗ chỉ lo đủ cơm áo đã bắt đầu có đồng dư. Mảnh đất Biên Hòa lúc ấy 30–40 triệu/100m², chừng mười năm lương là gom được. Dù nghèo nhưng vẫn còn mơ ước, vẫn tin rằng con cái mình sau này có thể khá hơn.
– 2010 – 2025: Thời “bất động sản phong thần”. Lương công nhân từ 4 triệu lên 5 triệu sau 15 năm. Còn mảnh đất Biên Hòa? Vọt 15–20 tỷ. Tức là từ 10 năm làm việc biến thành… 300 năm.
Một xã hội văn minh hơn, lao động cực nhọc hơn, mà đời sống số đông lại thụt lùi trước miếng đất.
Ấy vậy mà hình như các nhà quản trị quốc gia… không thấy? Hay là thấy nhưng cứ giả vờ lơ đi cho nó “hợp quy hoạch”?
. Bất động sản – thánh thần hút máu
Ở những xứ đàng hoàng, bất động sản chỉ là chỗ ở, chỗ làm, hạ tầng. Chiếm vài phần trăm GDP thôi. Ở Mỹ khoảng 3%.
Còn thiên đường của ta? Đất đai chiếm tới 60–70% GDP. Cả quốc gia biến thành sòng bạc đất đai.
Hậu quả nhãn tiền:
– Giá đất leo như ngựa vía, chi phí sản xuất – kinh doanh đội lên nóc.
– Người lao động cả đời nai lưng trả nợ nhà, còn tiền đâu mà tích lũy, học hành, sáng tạo.
– Doanh nghiệp bỏ nghiên cứu chế tạo, rủ nhau đi buôn đất cho nhanh giàu.
Bất động sản ở ta chẳng sinh ra giá trị mới. Nó chỉ chuyển tiền từ túi số đông sang túi số ít. Thế mà vẫn có người gọi đó là “động lực tăng trưởng”. Ừ thì… tăng trưởng máu mồ hôi của dân đen cũng là tăng trưởng cả thôi!
. Thế giới và xứ ta: hai cách làm giàu
Nhìn ra thế giới: Gates làm Microsoft, Musk làm Tesla – SpaceX, Bezos làm Amazon… Họ tạo công nghệ, sản phẩm, hàng triệu việc làm, đóng thuế, nâng tầm quốc gia.
Còn ở ta? Tỷ phú giàu nhất lên từ… bán đất. Rồi khi mở sang dịch vụ – siêu thị, taxi, giáo dục, y tế – thì đè bẹp luôn sinh kế nhỏ bé của dân: xe ôm, taxi truyền thống, quán tạp hóa.
Tóm lại: ở nơi khác, người giàu mở lối mới. Ở ta, giàu là… chặn lối cũ.
Các nhà quản trị quốc gia liệu có so sánh bao giờ, hay cũng bận… đi cắt băng khánh thành dự án đất vàng?
. Không gian sống và tương lai con người
Một xã hội văn minh cần không gian rộng rãi để con người thở, học hỏi, sáng tạo. Nhà phương Tây có sân vườn, gara, phòng đọc sách, sân chơi cho trẻ.
Còn xứ ta, căn hộ 50m² giá 10–30 tỷ. Người dân sáng đi tối về, chui rúc trong bốn bức tường. Không gian sống nghèo nàn kéo theo nghèo nàn sáng tạo, sức khỏe và tâm hồn.
Một dân tộc bị “nhốt” trong căn hộ khép kín thì mong gì sinh ra thế hệ bứt phá khoa học – công nghệ?
Hay là các nhà quản trị quốc gia cho rằng: sáng tạo không cần không gian, miễn có nghị quyết chỉ đạo?
. Cái bẫy phát triển
Hơn 15 năm “thời kỳ vàng” bất động sản, Việt Nam đạt được thành tựu vẻ vang:
– Giá nhà đất tăng 400–500 lần.
– Thu nhập người lao động chỉ nhích 25%.
– Khoảng cách giàu nghèo rộng như vực thẳm.
– Kinh tế lệch hẳn sang đầu cơ, bỏ mặc sản xuất.
Một quốc gia không thể giàu bằng cách bán lại đất cho chính dân mình. Muốn phát triển, phải dựa vào giáo dục, khoa học, công nghệ, sản xuất, xuất khẩu.
Nếu không, cái gọi là “thiên đường bất động sản” chỉ là nhà tù cho số đông.
Và câu hỏi cuối cùng: phải chăng các nhà quản trị quốc gia không nhìn thấy điều này?
Ảnh internet
