Khi đề cập về Chúa Giêsu, người ta thường giới thiệu Người là Thiên Chúa Ngôi Hai cao cả, là Vua hoàn vũ, là Thẩm Phán tối cao, là Đấng quyền năng phép tắc… nhưng Chúa Giêsu còn có một phẩm chất cao đẹp khác ít được đề cập đến: Người là Đấng rất khiêm nhường!
Trong thư Philip (2, 6-11), thánh Phao-lô trình bày sự khiêm nhường sâu thẳm của Chúa Giêsu như sau:
Mặc dù Chúa Giêsu là Ngôi Hai Thiên Chúa quyền năng, đồng hàng với Thiên Chúa Cha, nhưng Người đã hủy mình ra không! Từ tột đỉnh danh dự và vinh quang, Người đã gieo mình xuống cõi đời ô trọc, hoá thân thành một trẻ sơ sinh yếu đuối, được sinh ra trong nơi rốt hèn; khi lớn khôn thì sống bằng nghề mộc ngày ngày đổ mồ hôi đổi lấy áo cơm. Thiên hạ còn gọi Người là “bạn bè của quân thu thuế và phường tội lỗi”; rồi cuối cùng, Người đón nhận cái chết thấp hèn và đau thương trên thập giá cùng với hai kẻ bất lương.
Chúa Giêsu là Đấng rất khiêm nhường nên Người cũng muốn cho chúng ta trở nên khiêm nhường như Chúa. Chúa Giêsu không kêu mời chúng ta hãy học cùng Người vì Người thông thái, vì Người có tài hùng biện thu phục quần chúng, vì Người khôn ngoan… nhưng trước hết, Người kêu gọi chúng ta hãy học với Người, vì Người có lòng dịu hiền và khiêm nhường.” (Mt 11, 29)
Chúa Giêsu còn thuyết phục chúng ta sống khiêm nhường bằng một dụ ngôn rất cụ thể và thực tế như sau: “Khi anh em được mời dự tiệc, đừng chọn chỗ nhất, kẻo khi có người khách khác quan trọng hơn đến sau, chủ nhà sẽ đến nói với anh em: Mời anh xuống ngồi chỗ dưới nầy cho… Trái lại, khi được mời dự tiệc, anh em hãy chọn chỗ cuối…. Vì hễ ai nâng mình lên thì sẽ bị hạ xuống và ai tự hạ mình xuống thì sẽ được nâng lên” (Lc 14, 8-11).
Cây cao, tàng lớn, đứng trên đỉnh cao thì nguy cơ bật gốc hay gãy đổ càng cao. Cây nhỏ, thân mềm như lau sậy, dù đứng ở vị trí nào cũng được an toàn trước cuồng phong bão tố.
Khi huấn dụ các chủng sinh về khiêm nhường, Đức Cố Hồng Y Fx Nguyễn Văn Thuận nói: “Khi ta ngồi lên ngai cao, nhiều người muốn đạp ta xuống; khi ta nằm xuống sát đất, nhiều người muốn nâng ta lên.”
Nước mưa rơi xuống trên những đỉnh núi cao sẽ chảy tuôn đi hết chẳng đọng lại giọt nào. Rốt cuộc, mọi dòng nước đều tuôn về chỗ trũng. Chính thế người ta thường nói: “Biển cả là mẹ của tất cả sông ngòi vì biển hạ mình thấp hơn mọi con sông.”
Ai hiền lành khiêm nhượng, biết hạ mình xuống thì tình trạng tâm hồn của họ như là chỗ trũng, là lũng sâu. Ơn phúc của Thiên Chúa cũng như tình yêu của bạn bè sẽ chảy tuôn vào những con người ấy.
************************************
Một trong những hình tượng rất sinh động để diễn tả cuộc đời khiêm hạ là hình tượng về nước. Nước lúc nào cũng khiêm tốn. Nước luôn tìm chỗ rốt hèn. Nước luôn mềm mỏng dịu dàng không hề xô xát va chạm với ai.
Nước không hề kháng cự hay đối đầu nhưng rốt cục nước vẫn chiến thắng nhờ sự mềm mỏng của mình. Búa tạ giáng vào tường, tường đổ; búa đập vào đá, đá tan; nhưng nếu có ai quai búa đập mạnh vào vũng nước, nước không cần kháng cự, nhưng búa sẽ phải cắm xuống đáy bùn! Đúng là “nhu thắng cương, nhược thắng cường”!
Nước luôn tìm chỗ rốt hết, tìm chỗ thấp mà chảy xuống, chẳng bao giờ muốn leo cao nên mới tạo ra thủy năng, một nguồn năng lượng phi thường!
Khi bị hỏa thần tấn công, nước nhẹ nhàng bốc mình lên cao thành những lớp mây trời và khi hỏa thần hừng hực thiêu rụi những cánh rừng tươi tốt, nước có thể gieo mình xuống dập tắt hỏa thần.
Tuy mềm mại nhưng nước có sức xói mòn tất cả; dù rắn như đá thì “nước chảy đá cũng phải mòn.”
Nhờ biết hóa mình thành muôn hạt li ti, nước có thể len lỏi vào mọi ngõ ngách của các địa tầng, thấm nhập khắp muôn nơi.
Tuy hạ mình thấp hèn, nước đem lại sự sống cho mọi loài. Nơi đâu thiếu nước, ở đó chỉ còn là sa mạc, khô cằn. Nơi đâu nước ngấm đến, ở đó sự sống sẽ phong nhiêu.
Lạy Chúa Giêsu, Đấng hiền lành khiêm nhượng, xin cho chúng con, những người môn đệ Chúa, biết chọn chỗ rốt hèn như nước, biết sống khiêm hạ như Chúa đã nêu gương.
Con tàu đã lướt trên quỹ đạo, mở cửa khoang chứa hàng và phóng các mô hình của vệ tinh Starlink thành công, một cột mốc quan trọng của chương trình.
Chỉ chưa đầy 38 phút sau chuyến bay, Starship đã đạt được một cột mốc khác khi khởi động lại một trong các động cơ của tàu trong không gian. Đây là một thành phần quan trọng cho quá trình tái nhập khí quyển có kiểm soát.
Chuyến bay 10 tập trung vào việc tìm hiểu mức độ thiệt hại mà con tàu có thể chịu đựng và sống sót khi trải qua quá trình gia nhiệt khí quyển. Trong lần thử nghiệm thứ mười, các kỹ sư đã cố tình loại bỏ các tấm ốp ở một số bộ phận của tàu và thử nghiệm một loại tấm ốp mới được làm mát chủ động để thu thập dữ liệu thực nghiệm và tinh chỉnh thiết kế.
Hiện nay, NASA đang chịu áp lực phải đưa phi hành đoàn Artemis III lên mặt trăng vào năm 2027, trước khi kế hoạch hạ cánh của Trung Quốc vào năm 2030 xảy ra, thời gian đang trôi nhanh để Starship không chỉ sẵn sàng phóng mà còn đóng vai trò là tàu đổ bộ lên mặt trăng dành cho các phi hành gia của NASA.
“Chúng tôi đã thực sự vượt qua được giới hạn,” Dontchev nói. “Không sao cả nếu chúng tôi phá hỏng mọi thứ miễn là chúng tôi an toàn và quản lý tốt – nếu có vấn đề gì, chúng tôi sẽ tự giải quyết.”
Mục tiêu cuối cùng là có thể thấy được một hệ thống phóng có thể tái sử dụng hoàn toàn. Do đó, SpaceX sẽ có bước tiếp theo là chuyển đổi dữ liệu Chuyến bay 10 thành các bản nâng cấp phần cứng tiến gần hơn đến các hoạt động thường lệ vào những ngày tháng tương lai sao cho nó giống với những gì mà Elon Musk hình dung , “Starship sẽ được phóng với tần suất hơn 24 chuyến bay trong vòng 24 giờ”.
Khi viết về người Mẹ một nhà văn Pháp đã có những lời diễn tả như thế này: “Bà mẹ không phải như một họa sĩ vẽ cái đẹp lên tranh, không như một nhà điêu khắc chạm hình trong đá, không như nhà văn diễn đạt tư tưởng hay bằng những lời chọn lọc, cũng không như một nhạc sĩ ký thác tâm tình đẹp trong tiếng đàn. Phận sự của bà mẹ chính là nhờ ở sức Chúa giúp đỡ, hình thành nên trong linh hồn những người con hình ảnh của Chúa trên trời.”
Có lẽ không có lời nào hay hơn thế để mô tả về một người mẹ, một người mẹ rất nổi tiếng trong Giáo Hội sẽ mừng vào ngày 27/8 hằng năm: Đó là thánh nữ Monica.
Chúng ta chỉ biết Thánh Mônica qua quyển Tự Thuật của người con là Thánh Augustino. Bà sinh khoảng năm 332 ở Tagaste miền bắc Châu Phi, là con trong một gia đình có đạo. Lúc 18 tuổi, bà phải kết hôn với một người ngoại tên là Patricius theo ý của gia đình và sau đó sinh được 3 người con: người con cả là Augustinô.
Bà luôn theo dõi sự phát triển của con với niềm vui lẫn âu lo. Bà đã phải khóc lóc vì thấy nơi người con của bà có những dấu hiệu sai lạc về luân lý và tinh thần. Dầu vậy bà luôn luôn lấy tình thương khuyên nhủ con. Sau một thời gian quá dài nhưng chưa chinh phục được người con của mình, bà đã được một vị Giám mục, nói chính xác là thánh Ambrosiô, đã an ủi bà: “Không lẽ một người con đã làm cho bà rơi biết bao nhiêu nước mắt, lại phải hư mãi sao?”.
Như vậy là chúng ta thấy không những bà đã lo lắng cho chồng để ông được trở lại đạo một năm trước khi ông qua đời, khoảng năm 371. Rồi sau khi chồng mất, bà đã từ Roma theo người con cả Augustino lên tận Milan nơi ông dạy học để ở nơi đây Bà được chứng kiến cảnh con của mình từ bỏ lạc giáo trở về với Chúa, chịu rửa tội vào đêm Vọng Phục Sinh năm 387 dưới sự hướng dẫn và dìu dắt của Giám Mục Ambrôsiô. Sau khi trở lại, Augustinô, em và mẹ đã quyết định trở về Tagaste.
Mùa thu năm 387 cả ba mẹ con từ bỏ Rôma, lên đường về Châu Phi. Chúng ta hãy nghe chính Augustinô thuật lại những giờ sau hết của mẹ mình trên dương thế: “Con không nhớ rõ con đã trả lời làm sao. Nhưng phỏng năm ngày sau, hay hơn một chút, mẹ con ngã bệnh sốt rét. Đang khi nằm bệnh, thì ngày nọ ngài bất tỉnh, không còn nhận ra những người chung quanh. Chúng con chạy tới thì ngài tỉnh lại ngay, nhìn con và em con đang đứng đó; ngài có vẻ tìm kiếm cái gì đó và bảo chúng con : “Mẹ ở đâu thế này?”
Rồi thấy chúng con buồn sầu và lo sợ, ngài nói: “Các con hãy nhớ chôn mẹ ở nơi đây!’ Con thinh lặng và kìm hãm nước mắt. Nhưng em con nói mấy lời tỏ ý ước ao thấy ngài được chết tại quê nhà hơn là ở tha hương.
Nghe thấy vậy, ngài tỏ vẻ không bằng lòng. Ngài quắc mắt nhìn em con, vì nó đã có những tư tưởng như vậy, rồi nhìn con mà nói: “Con xem, nó nói như vậy đó!” Đoạn ngài bảo hai chúng con: “Các con chôn xác này ở đâu cũng được; các con đừng quá lo về việc đó. Mẹ chỉ xin các con một điều, là bất cứ các con ở đâu, các con hãy nhớ đến mẹ trước bàn thờ Chúa”. Sau khi cố gắng nói được điều đó rồi, mẹ con ở lặng và cơn bệnh gia tăng, làm cho ngài càng đau đớn. Vậy, sau khi thụ bệnh được 9 ngày, thì linh hồn thánh thiện và đạo đức đó đã lìa khỏi xác: ngài được 56 tuổi còn con được 33 tuổi” đúng tuổi sống trên đời của Chúa Giêsu.
Augustinô đã chôn cất mẹ tại Ostia.
Sau này khi nhớ về cái chết của Mẹ mình Augustinô đã viết: “Con mất mẹ cách đột ngột, nhưng con cảm thấy an ủi khi dâng cho Chúa nước mắt con khóc mẹ. Con dâng nước mắt ấy cầu nguyện cho mẹ con. Nếu ai đoán xét con, phạm tội vì khóc thương một bà mẹ chết đi và tạm thời mắt con không còn trông thấy được nữa, thì con xin họ nhớ rằng chính bà đã khóc than biết bao năm trường để mắt bà được trông thấy con sống lại với Chúa, xin họ đừng nhạo cười con, nhưng xin họ cũng khóc lóc vì tội lỗi con đã phạm trước mặt Chúa. Chúa là cha của tất cả anh chị em chúng con trong Đức Kitô.
Ngày nay xác bà được dời về thánh đường kính Thánh Augustinô tại Rôma.
“Cách tốt nhất để biến những giấc mơ của bạn thành hiện thực là thức dậy!” – JM. Power.
Kính thưa Anh Chị em,
Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu xem ra muốn nói, “Cách tốt nhất để biến giấc mơ nên thánh của con thành hiện thực là tỉnh thức!”. Làm sao để có thể tỉnh thức? Hãy học biết sự hiện diện của Ngài – ý thức những ‘dấu nhỏ’ của ân sủng Ngài!
Lời khuyên “hãy tỉnh thức” trước hết như một ám chỉ việc một ngày nào đó bạn và tôi sẽ từ giã cuộc đời, thường thì bất ngờ. “Người khôn ngoan luôn nghĩ về cái chết; kẻ dại khờ thì chẳng bao giờ!” – Blaise Pascal. Hãy coi đây là một cảnh báo yêu thương hầu luôn sẵn sàng để gặp Chúa, hôm nay và ngày ra trước Ngài! Điều này không có nghĩa là chúng ta phải đi cầu nguyện suốt ngày; đúng hơn, cần hình thành một thói quen thiêng liêng, liên lỉ chú ý đến những ‘dấu nhỏ’ ân sủng dun dủi của Chúa trong từng khoảnh khắc bình thường – một câu Lời Chúa, một ánh mắt, một nụ cười, một cử chỉ thân thiện.
Vậy mà thường khi, chúng ta dễ rơi vào bẫy bởi cho rằng, Chúa chỉ quan tâm đến những gì to tát; nhưng sự thật là Ngài hiện diện rõ ràng nhất trong những chi tiết rất nhỏ của cuộc sống. “Thiên Chúa đi lại giữa những nồi niêu xoong chảo!” – Têrêxa Avila. Và điều này chỉ có thể xảy ra nếu chúng ta liên tục chú ý đến những thúc giục âm thầm của những ‘lần Chúa viếng thăm’. “Sống trong sự hiện diện của Chúa là gặp Ngài trong những mảnh vụn nhỏ bé của thời gian và những biến cố li ti của cuộc đời!” – Jean-Pierre de Caussade.
Ai sống trong sự hiện diện của Chúa, người ấy sống trong niềm vui! “Niềm vui là dấu chỉ chắc chắn nhất về sự hiện diện của Chúa!” – Teilhard de Chardin. Phaolô hẳn đã ý thức sự có mặt của Chúa và những hoạt động lớn nhỏ của Ngài, đã cất lời tạ ơn trong hân hoan mà giáo đoàn non trẻ Thessalônica mang lại cho vị tông đồ, “Vì tất cả niềm vui mà nhờ anh em, tôi có được” – bài đọc một. Thánh Vịnh đáp ca thật ý nghĩa, “Xin cho đoàn con được no say tình Chúa, để ngày ngày được hớn hở vui ca!”.
Anh Chị em,
Vậy mà ‘tỉnh thức” chỉ được thực hiện bằng việc hình thành một thói quen ‘đi cầu nguyện!’. Hãy bắt đầu bằng việc dành thời gian để ‘đi cầu nguyện’ mỗi ngày. Tất cả những gì chúng ta làm trong thời gian đó chỉ là cầu nguyện. Trong từng khoảnh khắc thờ phượng đó, hãy chú ý đến những ‘dấu nhỏ’ của ân sủng – một ý nghĩ dịu dàng, một cảm xúc bình yên, một nhận thức thoáng qua về sự hiện diện của Chúa. Khi bị phân tâm, cứ dừng lại, tập trung hoàn toàn vào Chúa một lần nữa – việc này cần được lặp đi lặp lại. Để từ đó, thời gian cầu nguyện này bắt đầu ảnh hưởng trên chúng ta suốt ngày; nó hình thành một lối sống thấy Chúa trong mọi việc. Khi điều này xảy ra, chúng ta hẳn đã không còn ‘ngái ngủ’ về mặt thiêng liêng. “Không có cầu nguyện, linh hồn trở nên buồn ngủ; với cầu nguyện, nó tỉnh thức và sống động!” – Anthony Bloom.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, đánh thức con mỗi ngày để nhận ra ‘những lần Chúa viếng thăm’ trong từng khoảnh khắc, hầu con có thể biến giấc mơ nên thánh thành hiện thực hôm nay!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
*****************************************
Lời Chúa Thứ Năm Tuần XXI Thường Niên, Năm Lẻ
Anh em hãy sẵn sàng.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu. Mt 24,42-51
42 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Anh em hãy canh thức, vì anh em không biết ngày nào Chúa của anh em sẽ đến. 43 Anh em hãy biết điều này : nếu chủ nhà biết vào canh nào kẻ trộm sẽ đến, hẳn ông phải canh thức, không để nó khoét vách nhà mình đâu. 44 Cho nên anh em cũng vậy, anh em hãy sẵn sàng, vì chính giờ phút anh em không ngờ, thì Con Người sẽ đến.
45 “Vậy thì ai là người đầy tớ trung tín và khôn ngoan mà ông chủ đã đặt lên coi sóc gia nhân, để cấp phát lương thực cho họ đúng giờ đúng lúc ? 46 Phúc cho đầy tớ ấy nếu chủ về mà thấy anh ta đang làm như vậy. 47 Thầy bảo thật anh em, ông sẽ đặt anh ta lên coi sóc tất cả tài sản của mình. 48 Nhưng nếu tên đầy tớ xấu xa ấy nghĩ bụng : ‘Còn lâu chủ ta mới về’, 49 thế rồi hắn bắt đầu đánh đập các đồng bạn, và chè chén với những bọn say sưa, 50 chủ của tên đầy tớ ấy sẽ đến vào ngày hắn không chờ, vào giờ hắn không biết, 51 và ông sẽ loại trừ hắn ra, bắt chung số phận với những tên đạo đức giả : ở đó, người ta sẽ phải khóc lóc nghiến răng.”
Chúc bình an đến bạn và gia đình nhé. Hôm nay 27/8 Giáo Hội mừng kính Thánh Monica (322-387), người mẹ gương mẫu, đạo đức, và thánh thiện. Ngài là quan thầy của giới hiền mẫu đó. Chúc mừng, chúc mừng!
Cha Vương
Thứ 4: 27/8/2025
Thánh Monica sinh năm 322 tại Tagaste (Souk Ahrus), nước Algeria. Thuộc dòng dõi Berber nên tên Ngài là Berber. Những gì chúng ta biết được về thánh nữ đều nhờ các bút tích của con Ngài, nhất là cuốn IX bộ “tự thuật” (confessions). Cuộc đời và gương sáng của thánh nhân cho chúng ta thấy rằng: ngài đã “làm những chuyện bình thường cách phi thường”. Tại sao vậy? Sau đây là những gương sáng:
(1) Là chu toàn bổn phận. Chu toàn bổn phận cách trung thành, ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác thì quả là anh hùng. Ngài đã hoàn thành sứ mạng Chúa trao trong ơn gọi làm vợ và làm mẹ. Làm vợ, thánh nhân đã hết lòng quý trọng, yêu thương và trung thủy với chồng. Làm mẹ, thánh nhân hết mực yêu thương, hy sinh cho con cái. Tận tụy giáo dưỡng con cái nên người. Khi không được như ý của mình, ngài vẫn không bỏ cuộc. Thánh nhân đã cầu nguyện và hy sinh liên lỷ cho con. Nhờ đó mà ngài đã cải hóa được Augustinô trở về với Chúa và phục vụ Giáo Hội.
(2) Là cảm hóa bằng gương sáng. Khi bị ngược đãi bởi mẹ chồng và chồng, thánh nhân đã nêu cao gương khiêm nhường, yêu thương và tha thứ. Sẵn lòng thông cảm cho tính khí của mẹ và chồng. Yêu thương, phục vụ, khiêm nhường và tha thứ là lựa chọn của thánh nhân trong những lúc khó khăn và gặp chuyện chẳng lành.
(3) Là mẫu gương cầu nguyện và hy sinh. Thánh nhân đã kết hợp với Chúa cách liên lỷ và hoàn toàn phó thác nơi Ngài. Cuộc đời của ngài với những biến cố vui buồn, thành công hay thất bại đều kết hợp với Chúa. Ngài luôn phó thác mọi sự trong sự an bài của Thiên Chúa.
(4) Là sự kiên trì và trung thành. Kiên trì trong cầu nguyện. Trung thành trong niềm tin, dù nhiều khi phải quặn đau.
Quả thật, cả cuộc đời của thánh nhân đã để lại cho chúng ta gương sáng tuyệt vời nơi những người vợ, người mẹ và cho hết mọi người.
Mời bạn hãy chọn một gương sáng của Thánh Monica và đem vào thực hành trong cuộc sống, hãy đặt hết niềm tin và hy vọng vào sức mạnh biến đổi của Chúa nhé. Đừng bỏ cuộc!
Đến 18 giờ ngày 25/08/2025, chiến dịch gây quỹ “65 năm nghĩa tình Việt Nam – Cuba” thu được 375,8 tỷ đồng (hơn 14,2 triệu đô la) thông qua Hội Chữ Thập Đỏ Trung Ương Việt Nam. Theo ban tổ chức, con số vượt quá kỳ vọng cho thấy người dân Việt Nam chưa bao giờ quên ơn của người anh em Cuba, “vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu” theo tuyên bố của tổng tư lệnh Fidel Castro năm 1966. Thế nhưng hiện nay, kinh tế Cuba khủng hoảng đến mức nào ?
26/08/2025
Chuyên gia Việt Nam của công ty tư nhân Agri VAM trên cánh đồng lúa tại Los Palacios, tỉnh Pinar del Rio, được chính phủ Cuba giao canh tác, ngày 29/05/2025. AFP – ADALBERTO ROQUE
Trả lời truyền thông Việt Nam, đại sứ Cuba Rogelio Polanco Fuentes cho biết “vô cùng ngạc nhiên, vui mừng trước sự tham gia nhanh chóng và đông đảo của nhân dân Việt Nam” vì chỉ sau ba ngày đầu phát động (từ ngày 13/08), đã có 1,15 triệu lượt ủng hộ Cuba, được gần 249,9 tỷ đồng. Chương trình kéo dài đến ngày 16/10.
Mang lúa nước đến Cuba
Ngoài quyên góp tiền, Việt Nam cũng viện trợ gạo cho Cuba. Lần bàn giao gần đây nhất là 11.500 tấn vào tháng 04/2025, trong đó có 10.000 tấn là quà tặng của Việt Nam theo lời hứa của tổng bí thư Tô Lâm trong chuyến công du Cuba năm 2024. Từng bị thiếu lương thực trong thập niên 1980 như Cuba hiện nay, Việt Nam trở thành nhà xuất khẩu gạo lớn thứ 3 thế giới. Ngược lại, ngành nông nghiệp của đảo quốc rơi tự do. Theo số liệu của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Cuba, Đại học La Habana, sản xuất nông nghiệp giảm 52% từ 2018-2023 ; sản lượng lúa bi đát hơn, từ 300.000 tấn năm 2018 xuống còn 55.000 tấn năm 2021. Lúa gạo là lương thực chính ở đất nước có gần 11 triệu dân : mỗi người Cuba tiêu thụ trung bình 60 kg/năm.
Kỹ sư nông nghiệp Việt Nam trở thành cố vấn cho Cuba trong khuôn khổ dự án hợp tác sản xuất lúa gạo giữa Việt Nam và Cuba (giai đoạn 2019-2025). Theo trang Nhân Dân ngày 20/08, một dự án đang được thực hiện ở Cienfuegos, miền nam Cuba, để “chuyển giao quy trình canh tác lúa và đào tạo kỹ thuật viên Cuba”. Song song với việc “chuyển giao”, lần đầu tiên, chính quyền La Habana cấp phép cho một doanh nghiệp tư nhân Việt Nam canh tác tại Cuba. Agri VAM, một chi nhánh của tập đoàn Việt Nam Fujinuco, được giao 1.000 hecta đất canh tác ở Los Palacios, cách thủ đô La Habana khoảng 118 km. Agri VAM được hãng tin Pháp AFP đánh giá trong bài phóng sự ngày 15/08 là “nhà nông Việt Nam góp phần giúp Cuba chống tình trạng thiếu lương thực”. “Sản lượng hiện nay là gần 7 tấn/hecta”, cao hơn 6 lần năng suất trung bình của các nhà nông Cuba (1,6 tấn/hecta) nhưng Agri VAM “muốn nhiều hơn” vì “khí hậu và thời tiết rất thuận lợi cho nông nghiệp”.
Chuyên gia Việt Nam theo dõi thu hoạch lúa tại Los Palacios, tỉnh Pinar del Rio, Cuba, ngày 29/05/2025. AFP – ADALBERTO ROQUE
Tuy nhiên, cho dù có thể nhập được một số công cụ nhưng Agri VAM cũng gặp hàng loạt trở ngại khác, từ phân bón đến xăng dầu, giao thông khó khăn, tài sản bị phong tỏa… Kinh tế gia Omar Everleny Perez và một số nguồn tin Cuba nắm rõ hồ sơ giải thích với AFP, cho dù Agri VAM thu được lợi nhuận thì “họ cũng không thể chuyển tiền ra nước ngoài bởi vì các ngân hàng không có phương tiện thanh toán (thanh khoản) hay ngoại hối”. Trường hợp của Agri VAM cho thấy toàn cảnh nền kinh tế Cuba hiện nay.
Lý do nền kinh tế Cuba gục từ Covid-19
“Tình hình kinh tế Cuba đã xấu đi đáng kể kể từ năm 2019 do đại dịch, những yếu kém về cơ cấu sản xuất và việc thắt chặt lệnh cấm vận của Hoa Kỳ”. Đây là nhận định trong Ghi chú được Tổng cục Ngân khố Pháp (Bộ Kinh Tế Tài Chính) đăng tháng 07/2025. Năm 2019, Cuba ghi nhận tăng trưởng âm (-0,2%), cú sốc kinh tế liên quan đến Covid-19 đã khiến GDP thực tế năm 2020 giảm 10,9%, theo The Economist Intelligence Unit. Sau đó, tăng trưởng được phục hồi nhẹ : +2% năm 2023, 1,2% năm 2024.
Giảm nguồn thu ngoại tệ từ du lịch, “xuất khẩu” y tế, kiều hối
Trước tiên phải nói đến khả năng tiếp cận ngoại tệ của Cuba bị hạn chế, dẫn đến việc giảm năng lực ngân sách của chính phủ và tình trạng thiếu thực phẩm, hàng tiêu dùng, chủ yếu đều phải nhập khẩu (70% sản phẩm tiêu thụ).
Du lịch, lĩnh vực đầu tiên mang ngoại tệ cho Cuba và cũng là một trong những động lực kinh tế chính, tiếp tục rơi tự do. Năm 2024, Cuba chỉ đón 2,2 triệu khách, thấp hơn chỉ tiêu đề ra là 2,7 triệu. Đây cũng là kỉ lục tệ nhất của ngành du lịch Cuba từ 17 năm qua. Tình hình không khả quan hơn trong 7 tháng đầu năm 2025 : Số lượng khách quốc tế đến Cuba chỉ tương đương 76,8% so với cùng kỳ năm 2024, theo trang Franceinfo ngày 20/08.
Số lượng khách Nga đến Cuba giảm 58,2% so với năm trước do kinh tế Nga khó khăn vì chiến tranh Ukraina. Du khách Canada, Mỹ, Nam Mỹ, châu Âu cũng giảm mạnh do Cuba “khan hiếm lương thực, thuốc men, xăng dầu”, theo khuyến cáo của nhiều bộ Ngoại Giao, thậm chí nhiều hãng lữ hành khuyên không nên đến vì “mất an ninh”, các khu phố xuống cấp, bẩn. Thay vì đến Cuba, du khách đến các nước trong vùng Caribê. Việc Cuba vẫn bị Mỹ liệt vào trong danh sách quốc gia yểm trợ khủng bố cũng khiến khách nước ngoài do dự nếu sau này muốn nhập cảnh Hoa Kỳ.
Trên đường phố thủ đô La Habana, Cuba, ngày 20/08/2025. AP – Ramon Espinosa
Xuất khẩu dịch vụ y tế, một nguồn thu ngoại tệ khác của Cuba, cũng ghi nhận doanh thu giảm so với trước đại dịch Covid-19, đặc biệt là từ hai thị trường chính : nhu cầu giảm ở Brazil, Venezuela vẫn khủng hoảng. Hiện tượng thiếu thuốc men cũng được coi là mới ở đất nước nổi tiếng về công nghiệp dược và cho thấy tình trạng thiếu nguyên liệu và ngoại tệ của Cuba. Kiều hối từ cộng đồng Cuba ở nước ngoài (remesas), nguồn thu ngoại tệ lớn thứ hai của Cuba, cũng giảm mạnh do đại dịch, từ 3,7 tỷ đô la năm 2019 xuống còn 1,97 tỷ đô la năm 2023 (giảm 47%).
Quản trị kém
Cho dù đại dịch Covid-19 và cấm vận Mỹ vẫn bị coi là hai nguyên nhân chính khiến kinh tế Cuba kiệt quệ nhưng năng lực quản lý của chính quyền cũng là một vấn đề. Năm 2021, La Habana tiến hành cuộc cải cách lịch sử, hợp nhất peso nội tệ – CUP và peso chuyển đổi – CUC, đồng thời lập tỷ giá hối đoái 24 peso nội tệ đổi 1 đô la Mỹ. Tuy nhiên, việc thực hiện cải cách lại dẫn đến tình trạng lạm phát mất kiểm soát, tăng 152% năm 2021, gây khủng hoảng tiền tệ. Theo Tổng cục Ngân khố Pháp, từ năm 2022, lạm phát là sự hội tụ của các yếu tố cấu trúc và chu kỳ : thiếu lương thực, năng lượng, sản phẩm y tế ngày càng trầm trọng ; khủng hoảng thanh khoản chưa từng có ; hệ thống sản xuất đang sụp đổ ; các lệnh trừng phạt của Mỹ và tình trạng đáng thất vọng của ngành du lịch.
Khu vực tư nhân, được phép từ năm 2021, chiếm tỷ trọng ngày càng tăng trong GDP (khoảng 14%), sử dụng 15% lực lượng lao động tại Cuba, nhưng lại thường xuyên bị giới chính trị cáo buộc là tiếp tay cho lạm phát và góp phần làm gia tăng bất bình đẳng. Trước tình hình cấp bách, tháng 12/2023, chính phủ thay đổi hướng đi bằng cách áp dụng chính sách “thắt lưng buộc bụng” để hạn chế thâm hụt ngân sách, như tăng giá xăng, điện đối với những người tiêu thụ nhiều nhất… Nhưng các mức tăng này tiếp tục thúc đẩy lạm phát và làm gia tăng bất bình đẳng giữa người Cuba có khả năng tiếp cận ngoại tệ và những người chỉ có thu nhập hoặc lương hưu bằng peso. Các cuộc biểu tình tự phát vào tháng 05 do bị cắt điện liên miên đã phản ánh những bất mãn của người dân.
Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm taij Tượng đài Jose Marti trên Quảng trường Cách mạng ở La Habana, Cuba, ngày 26/09/2024. AP – Adalberto Roque
Mở cửa đón đầu tư nước ngoài
Sau chuyến công du Cuba tháng 09/2024, tổng bí thư Tô Lâm cho rằng “Cuba có hai vấn đề rất khó khăn. Một là đủ ăn. Hai là năng lượng”. Hà Nội đang hỗ trợ La Habana trong hai lĩnh vực : tăng sản lượng lúa và phát triển điện mặt trời. Theo trang Mekong ASEAN ngày 03/04, “còn nhiều dư địa đầu tư cho doanh nghiệp Việt Nam tại Cuba”, từ gia công đến thực phẩm, hợp tác ý tế, chuyển giao công nghệ.
Việt Nam đang là nhà đầu tư châu Á lớn nhất tại Cuba với 6 dự án, góp phần giúp Cuba giảm chi ngoại tệ để nhập khẩu, tự cung tự cấp mặt hàng thiết yếu và tạo việc làm. Tháng 07/2025, thủ tướng Manuel Marrero Cruz thông báo Cuba ban hành nhiều biện pháp “để thúc đẩy đầu tư nước ngoài”, trong đó có việc cho phép thành lập “các doanh nghiệp 100% nước ngoài” trong lĩnh vực khách sạn.
NGHỆ AN, Việt Nam (NV) – Bão Kajiki (bão số 5) khiến ba người chết, 13 người bị thương, hơn 10,000 ngôi nhà ngập nước, tốc mái… gây thiệt hại nặng.
Kajiki là cơn bão thứ năm hình thành ngay trên Biển Đông hôm 23 Tháng Tám, được đánh giá “diễn biến phức tạp, di chuyển nhanh và bất thường.”
Bão Kajiki gây gió to, sóng lớn đã đánh chìm nhiều tàu thuyền của ngư dân xã Thiên Cầm, tỉnh Hà Tĩnh. (Hình: Vĩnh Gia/Người Lao Động)
Theo báo Tuổi Trẻ, chiều 25 Tháng Tám, bão Kajiki đổ bộ từ Nghệ An đến Quảng Trị, với gió cấp 11-12, giật cấp 13, sau đó di chuyển chậm, có lúc gần như đứng yên, khiến thời gian lưu trên đất liền kéo dài tới khoảng 10 giờ.
Đến sáng 26 Tháng Tám, bão đã biến thành áp thấp nhiệt đới khi đi vào đất liền và tan dần trên khu vực Trung Lào.
Theo thống kê từ Cục Quản Lý Đê Điều và Phòng Chống Thiên Tai, tính đến sáng 26 Tháng Tám, về nhân mạng, bão Kajiki đã làm ba người chết tại Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh; 13 người bị thương, trong đó Hà Tĩnh và Quảng Trị mỗi nơi năm người.
Mưa bão gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp làm ngập lụt 31,346 hécta lúa Hè Thu ở các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thái Nguyên, Phú Thọ…
Cụ thể, tại Hà Tĩnh một người chết, chín người bị thương; bảy nhà bị sập đổ, 1,200 nhà bị ngập sâu, 6,300 nhà bị tốc mái; 59 trường học, cơ sở y tế, công trình văn hóa bị hư hỏng; khoảng gần 21,000 hécta lúa Hè Thu, 1,600 hécta hoa màu bị ngập, ngã đổ, 4,000 tấn thủy sản bị thiệt hại; hàng chục ngàn cây xanh gãy đổ; nhiều tuyến giao thông, công trình thủy lợi, lưới điện, thông tin liên lạc bị hư hại…
“Năm 1988 cũng có bão, nhưng chưa bao giờ tôi thấy cơn bão nào quần thảo dữ dội như bão số 5. Nhà tôi đã chằng chống cẩn thận, vậy mà vẫn bị tốc mái, tôn bay và tường đổ,” ông Võ Phúc Sính, 74 tuổi, ở thôn Yên Điềm, xã Lộc Hà, Hà Tĩnh, nói với báo Tuổi Trẻ.
Trong khi đó, tại Thanh Hóa sạt lở, nước ngập gây tắc đường lên các xã vùng cao, làm 27 thôn ở các xã Xuân Chinh, Vạn Xuân, Tân Thành bị chia cắt, gần 3,100 nhà bị ngập nước…
Tương tự, tại Nghệ An thiệt hại về nông nghiệp lên đến 7,000 hécta; 160 hécta thủy sản bị ngập, hư hại…
Cơn bão cũng khiến hơn 1.7 triệu nhà ở Nghệ An, Thanh Hóa và Hà Tĩnh bị mất điện.
Đoạn đường Lê Đức Thọ trước sân vận động Mỹ Đình, Hà Nội, biến thành biển nước. Hàng trăm xe cộ dồn lên khu vực cao để tránh ngập. (Hình: Việt Anh/VNExpress)
Trong ngày 25 Tháng Tám, 30 chuyến bay phải thay đổi đường bay, 35 chuyến khác hủy; phi trường Đồng Hới, Thọ Xuân tạm dừng tiếp nhận máy bay.
Riêng tại Hà Nội, theo báo VNExpress, trong ngày 26 Tháng Tám, sau hơn 10 tiếng mưa lớn do bão Kajiki đã khiến nhiều tuyến đường ở Hà Nội biến thành sông, giao thông hỗn loạn; người đi đường ngã xe, cây xanh gãy đổ, xe cộ chết máy, người dân phải chèo thuyền phao và dựng đập chắn nước, khiến đời sống đảo lộn.
Trung Tâm Dự Báo Khí Tượng Thủy Văn Quốc Gia cảnh báo, trong 24 giờ tới, hoàn lưu Kajiki còn gây mưa to đến rất to ở Bắc Bộ. Nguy cơ ngập úng tại Hà Nội và đồng bằng tiếp tục cao.
Ngoài ra, do mưa liên tục hai ngày qua, 714 xã, phường ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Sơn La, Phú Thọ, Lào Cai, Quảng Ninh, Sơn La, Hòa Bình… nằm trong diện rủi ro rất cao, có nguy cơ cao sạt lở đất, lũ quét. (Tr.N) [qd]
Có thể bạn chưa tin nhưng nghiên cứu mới tại Mỹ cho thấy điều mà tế bào ung thư sợ nhất không phải là hóa trị hay bất kỳ loại thuốc trị ung thư nào.
Sau khoảng thời gian tiếp xúc với nhiều bệnh nhân từ nhiều quốc gia trên thế giới, Tiến sĩ David Hawkins – một bác sĩ rất nổi tiếng tại Mỹ cho biết, chỉ cần nhìn thấy bệnh nhân là ông biết người đó vì sao bị bệnh. Bởi trên cơ thể người bệnh không xuất hiện chữ “yêu”, thay vào đó là “khổ, hận, phiền muộn”.
Điều này có thể khiến nhiều người trong chúng ta không tin nhưng đây là kết luận hoàn toàn dựa trên cơ sở khoa học. Sau 20 năm nghiên cứu về cơ và vận động học, tiến sĩ Hawkins đã phát hiện ra “ý nghĩa của thang bậc chỉ số rung động trong cơ thể con người từ 1 đến 1000”. Tần số rung động chính là từ trường mà mọi người thường hay nói. Theo đó, những người có suy nghĩ tiêu cực thường rất hay bị bệnh. Đó là những người có chỉ số rung động dưới 200.
Rất nhiều người bị bệnh vì không được yêu, ở họ chỉ thấy nỗi khổ và phiền muộn.
Từ góc độ y học ông cho rằng, ý niệm có ảnh hưởng vô cùng lớn đến sức khỏe con người. TS Hawkins đã từng làm bệnh án cho hàng triệu người, các chủng loại người khác nhau trên toàn thế giới, tất cả đều cho một đáp án giống nhau.
Chỉ cần tần số rung động thấp hơn 200 là người đó sẽ bị bệnh. Trên 200 sẽ không bị bệnh, những suy nghĩ có tần số rung động trên 200 gồm có:
– quan tâm đến người khác,
– giàu lòng từ bi, nhân ái, hướng thiện,
– bao dung, độ lượng, v.v.
Đây đều là những đức tính có tần số rung động rất cao, đạt đến mức 400 – 500.
– Mặt khác, người có tính căm ghét, phẫn nộ, hay chỉ trích, trách móc, đố kị, đòi hỏi người khác, luôn tư lợi cá nhân, ích kỷ, không màng đến cảm nhận của người khác sẽ có tần số rung động rất thấp.
Tần số rung động thấp là nguyên nhân dẫn đến các bệnh như ung thư, tim v.v.
Lý giải cho điều này, tiến sĩ Hawkin cho biết những người hay oán giận, chỉ trích, hận thù người khác, tần số của họ chỉ là 30, 40. Trong quá trình trách móc người khác sẽ làm tiêu hao rất nhiều năng lượng của họ vì thế tần số rung động sẽ giảm thấp hơn 200, những người này có nguy cơ bị mắc rất nhiều loại bệnh.
Chỉ số rung động cao nhất là 1000, thấp nhất là 1. Tiến sĩ Hawkin cho biết trong cuộc đời của mình, ông chưa gặp ai có tần số rung động đạt ở mức cao nhất, 1000. Những người mà ông ấn tượng nhất cũng chỉ đạt mức 700. Năng lượng trong cơ thể họ rất dồi dào. Khi những người này xuất hiện, họ sẽ làm ảnh hưởng đến từ trường của cả khu vực xung quanh.
Lấy ví dụ, như khi bà tu sĩ Teresa lên nhận giải thưởng Nobel Hòa bình, không khí cả hội trường rất tốt, tần số rung động rất cao, từ trường của bà làm cho cả hội trường đều cảm nhận được năng lượng tràn ngập sự tốt đẹp và cảm động từ bà.
Khi người có năng lượng cao xuất hiện, từ trường của họ sẽ làm cho vạn vật trở lên tốt đẹp hơn.
Còn với người có suy nghĩ tiêu cực,không chỉ làm tổn hại chính họ mà còn làm cho từ trường xung quanh cũng bị xấu đi.
Một trường hợp cụ thể nhất về tác động của tình yêu với các tế bào ung thư chính là nghệ sỹ chơi đàn Violoncelle Sean của Nhật Bản. Khi bị bệnh ung thư, ông đã không ngừng chiến đấu với bệnh tật nhưng xem ra tình trạng ngày một nặng hơn.
Cuối cùng, ông quyết định thay đổi tâm trạng và chuyển sang yêu từng tế bào ung thư trong cơ thể mình. Ông lạc quan với cuộc sống, mọi việc ông đều luôn thấy vui vẻ và biết ơn các tế bào ung thư. Ông thấy cảm giác này rất tuyệt. Sau đó, ông đã quyết định yêu mọi thứ trong cuộc sống, bao gồm cả mỗi con người và mỗi sự việc.
Kết quả hết sức bất ngờ và nằm ngoài sức tưởng tượng của tất cả mọi người, toàn bộ các tế bào ung thư đã không còn nữa. Sau này, ông trở thành bác sĩ trị liệu nổi tiếng tại Nhật Bản.
Đây chính là bản chất của cuộc sống Thương Yêu
Các nhà khoa học cho biết, căn nguyên của bệnh tật là do trong cơ thể người bệnh thiếu tình yêu thương. Bệnh tật bị đẩy lùi một cách vô điều kiện là nhờ “yêu thương và được thương yêu”.
Có lẽ Hiến pháp, Luật pháp Mỹ nên nghĩ đến chuyện sửa đổi, không cho phép người từ 70 tuổi trở lên được ra ứng cử chức vụ Tổng thống. Tổng thống, Thủ tướng luôn là những công việc hết sức nặng nề, nhiều trách nhiệm, nó tàn phá sức khỏe tinh thần lẫn thể chất của con người kinh khủng. Nhất là Tổng thống Mỹ, vì không chỉ phải giải quyết chuyện nước Mỹ mà còn cả chuyện thế giới.
Chúng ta thấy, cựu TT Joe Biden vì lý do sức khỏe phải ngừng giữa chừng cuộc đua vào Tòa Bạch Ốc năm 2024, và tháng Tư vừa qua thì thế giới được biết ông bị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 4. Bây giờ thì lại đến TT Donald Trump. Những dấu hiệu đáng chú ý như mắt cá chân bị sưng, những vết bầm trên bàn tay, mà theo người phát ngôn Tòa Bạch Ốc thì đó là do “suy tĩnh mạch mãn tính (chronic venous insufficiency), chứng bệnh phổ biến và lành tính, đặc biệt của người trên 70 tuổi”. Nhưng với một chính phủ bị cáo buộc nói dối về nhiều chuyện, liệu đa số người dân Mỹ và cả thế giới, có tin vào thông báo đó, khi những dấu hiệu có vẻ nghiêm trọng hơn thế?
Khi TT Donald Trump ngày càng phải makeup mặt và hai bàn tay dày hơn để che giấu tình trạng sức khỏe, thường xuyên đội mũ để che giấu mái tóc ngày càng thưa, khi có cả những hình ảnh cho thấy ông Trump đang phải mang những dây, hộp gì đó bên người, lộ ra bên hai ống chân; và những dấu hiệu về suy giảm trí nhớ, lẫn lộn từ ngữ, thiếu năng lượng đã từng bộc lộ ở ông Biden trước đây, bây giờ cũng bộc lộ ở ông Trump. Và mới đây nhất là câu phát biểu của ông Trump rằng động lực thúc đẩy ông nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine là vì muốn được lên thiên đường sau khi chết.
Phát biểu trên chương trình buổi sáng Fox & Friends của Fox News, Donald Trump cho biết, việc giải quyết chiến tranh Nga-Ukraine, nếu có thể, cải thiện cơ hội lên thiên đàng của ông. Đề cập đến việc ông liên tục nghe nói rằng mình đang không ổn và đang ở vị trí cuối cùng trong danh sách những người được tôn trọng, Trump nói rằng ông muốn thử lên thiên đàng. (“I’m hearing I’m not doing well. I am really at the bottom of the totem pole. But if I can get to heaven, this will be one of the reasons,” Trump said).
Ngay Vladimir Putin, một kẻ quyền lực nhất nước Nga từ hàng mấy thập kỷ nay và nghe đâu là một trong những người giàu nhất thế giới, từ lâu cũng đã có những lời đồn, những thông tin rò rỉ về tình trạng sức khỏe, về bệnh này bệnh kia, và rằng Putin đã sống đến hôm nay là nhờ có cả một đội ngũ y tế chăm sóc 24/24, với những điều kiện thuốc men tốt nhất. Nhưng kéo dài được bao lâu thì không ai biết.
Hay ở Việt Nam, vừa rồi ông Nguyễn Phú Trọng, miệt mài lao tâm khổ tứ tìm cách bảo vệ đảng, bảo vệ chế độ, tìm cách tiêu diệt bao nhiêu đối thủ, giành được ghế Tổng Bí thư nhiệm kỳ thứ ba (là nhân vật thứ ba của đảng CSVN đảm nhiệm nhiệm kỳ thứ ba chức vụ này sau Hồ Chí Minh và Lê Duẩn), nhưng rồi cũng phải đầu hàng bệnh tật, bỏ lại sự nghiệp “đốt lò” dang dở. Nhưng điều đáng nói hơn là những người mà ông Trọng nhắm nhe muốn tiếp nối mình giữ chức Tổng Bí thư như Vương Đình Huệ, Võ Văn Thưởng… thì đều bị “bay” chức.
Cuối cùng quyền lực vào trọn tay Tô Lâm, Tô Lâm không chỉ quét sạch những người thân tín của ông Trọng mà còn đưa kẻ cựu thù của ông Trọng là ông Nguyễn Tấn Dũng xuất hiện trở lại chỗ này chỗ kia. Đồng thời chỉ sau hơn một năm với cái đám tang hết sức “hoành tráng”, bây giờ còn ai nhắc gì đến ông Nguyễn Phú Trọng nữa? Không biết ở dưới suối vàng ông Trọng nghĩ gì về điều này?
Không ai có thể chiến thắng được thời gian và cái chết. Cho dù nghèo hay giàu, dù là một người vô gia cư đang sống tạm bợ trên đường phố hay một tỷ phú, nhà độc tài Nga hoặc Tổng thống Mỹ. Chính vì vậy, khi tuổi đã cao có lẽ nên buông bỏ bớt, khỏe cho mình mà bớt hại cho người khác.
Trở lại với nước Mỹ, từ 70 tuổi trở lên có lẽ Hiến pháp, Luật pháp Mỹ không nên cho phép ứng viên ra ứng cử tổng thống nữa, bởi vì nếu 70 mà ngồi 4 năm, 8 năm thì đã là 74, 78 tuổi rồi.
Trong góc nhìn tâm lý – xã hội, tự hào là một trạng thái cảm xúc tích cực khi cá nhân hay cộng đồng nhận thấy thành tựu, giá trị hay phẩm chất của mình được khẳng định và ghi nhận. Nó là một dạng kích thích tinh thần giúp củng cố bản sắc và động lực phát triển.
Ở mức vừa phải, tự hào tạo ra sức mạnh nội tâm, giúp con người và tập thể tin vào khả năng của mình, duy trì sự gắn kết và vượt qua khó khăn.
Đối với cộng đồng hay quốc gia, tự hào là yếu tố gắn kết xã hội, nuôi dưỡng ý chí sáng tạo và bảo vệ những giá trị chung.
Nhưng tự hào hão – những lời ca tụng rỗng tuếch, những so sánh khập khiễng – lại là thứ “ma túy” tinh thần nguy hiểm. Nó khiến người ta tự mãn, không nhìn ra yếu kém, bỏ lỡ cơ hội tiến bộ, thậm chí nuôi dưỡng sự ảo tưởng tập thể.
Trên thế giới có hàng trăm quốc gia, mỗi nước có một trình độ phát triển và văn minh khác nhau. Có những dân tộc tự hào vì nền khoa học của họ dẫn đầu thế giới, vì văn hóa của họ cống hiến cho nhân loại những kiệt tác bất hủ, hay vì xã hội của họ đạt được mức độ công bằng và nhân bản. Nhưng cũng có những dân tộc lại tự hào một cách kỳ lạ: tự hào không dựa trên thành quả thật, mà dựa trên ảo tưởng, chiến công bịa đặt, hoặc những thứ đáng ra phải thấy xấu hổ.
Không lạ khi kiểu tự hào hão ấy thường nở rộ ở những xã hội độc tài, lạc hậu, dân trí thấp. Vì sao? Vì các chế độ độc tài cần một thứ “thuốc an thần” để đánh lừa dân chúng. Chúng thổi phồng những câu chuyện “vĩ đại” để người dân tự say mê trong ảo tưởng mà không thấy mình đang nghèo, đang bị trị. Ví dụ: biến việc ăn bo bo thay cơm thành biểu tượng của “ý chí kiên cường”, biến những khẩu hiệu nghèo nàn như “ra ngõ gặp anh hùng” thành chân lý sống. Đổi lại, người dân sẵn sàng hi sinh tất cả — cả máu, cả mạng sống — để bảo vệ cái “niềm tự hào hão” đó. Chính xác hơn, là để bảo vệ quyền lực của kẻ độc tài.
Bộ máy tuyên truyền độc tài hoạt động không ngừng để gieo vào đầu dân chúng rằng “nước ta vĩ đại, dân tộc ta anh hùng, ta chiến thắng tất cả.” Họ thậm chí tự hào về những điều ngược đời: “người Việt thông minh nhất thế giới” dù thành tích khoa học, nghệ thuật, văn học, âm nhạc quốc tế gần như vắng bóng; “cơm tấm, phở bò là món ăn số 1 hành tinh” như thể ẩm thực là đủ để nâng tầm quốc gia. Và càng nghèo nàn, lạc hậu, cái tự hào hão đó càng bén rễ, vì nó là thứ an ủi rẻ tiền duy nhất mà người dân bấu víu.
Tôi đã đi nhiều nơi trên thế giới trong mấy chục năm qua, nhưng chẳng thấy nơi nào cái kiểu tự hào hão lại dày đặc, ồn ào, sống sượng như ở Việt Nam. Người ta tự hào gì?
– Tự hào “đánh thắng hai đế quốc to”, để rơi vào vòng tay Trung Quốc. Cả nước đều ghét Trung Quốc, tìm mọi cách thoát Trung, nhưng vẫn tự hào về chính con đường đã dẫn mình vào đó, tự hào cả với lỗi lầm của mình.
– Tự hào là nước (người) cộng sản, trong khi CNCS đã là hiện thân rõ ràng của cái ác, của một lý thuyết hoàn toàn sai lầm và từ hơn 30 năm nay đã nằm trong đống rác của lịch sử. Tự hào là một trong những nước tiến bộ của nhân loại trong khi vẫn nằm trong số những nước nghèo nàn lạc hậu nhất về mọi mặt.
– Tự hào “con rồng châu Á”, nhưng hạ tầng lạc hậu, giáo dục – y tế tệ hại, tham nhũng tràn lan.
– Tự hào “dân tộc anh hùng”, nhưng lại không tự giải phóng được chính mình.
– Tự hào “nền văn hóa 4000 năm rực rỡ”, nhưng lễ hội lại phơi ra cảnh chen lấn, bạo lực, mê tín.
– Thắng Thái Lan một trận bóng đá, lập tức hét: “Bóng đá Thái phải mất 15 năm mới theo kịp Việt Nam!”, rồi những trận sau thua bét nhè.
– Tự hào đến mức ngạo nghễ khi cho máy bay bay thẳng vào tâm dịch Covid để ‘giải cứu’ công dân Việt Nam, tự hào khoe khoang sản xuất cả kit xét nghiệm Covid, nhưng thực chất đó lại là một trong những vụ lừa đảo lớn nhất, khủng khiếp nhất, tàn nhẫn nhất, do chính những kẻ lãnh đạo cấp cao đạo diễn.
Trong khi đó, những dân tộc có đầy đủ lý do để tự hào lại hiếm khi khoe khoang. Cách đây hơn 35 năm, tôi làm việc với nhiều chuyên gia Pháp, toàn các chuyên gia cao cấp của Pháp và Liên Hợp Quốc trong lĩnh vực tin học. Tôi từng hỏi: “Ông có tự hào là người Pháp không?” – Không một ai trả lời “Oui”(yes). Họ chỉ nói: “Tôi hài lòng là người Pháp.”
Đó mới là văn minh. Người Pháp có quyền tự hào: họ có Victor Hugo, Voltaire, Pasteur, Eiffel; họ có nền dân chủ lâu đời, xã hội thịnh vượng. Nhưng họ chọn sự khiêm tốn.
Còn người Việt thì sao? Một anh tài xế taxi có thể vỗ ngực: “Việt Nam là dân tộc vĩ đại nhất thế giới.” Một cô bán hàng rong có thể dõng dạc: “Chúng tôi đánh Mỹ, đánh Pháp, không sợ ai hết.” Một quan chức nhà nước có thể tuyên bố: “Dân tộc ta chưa bao giờ có vị thế cao như hôm nay.” Trong khi đó, cả thế giới nhìn bằng ánh mắt vừa thương hại, vừa mỉa mai.
Suy cho cùng, tự hào dân tộc chỉ có ý nghĩa khi nó gắn với thành tựu thật, nâng cao đời sống con người và tầm vóc xã hội. Còn nếu chỉ bấu víu vào khẩu hiệu rỗng, huyền thoại lịch sử bị phóng đại, những giá trị vớ vẩn… thì đó không phải là tự hào, mà là một ảo tưởng tập thể, là thứ thuốc ngủ làm ta tự mãn với những cái đáng ra phải thấy xấu hổ.
Người Việt cần một liều thuốc tỉnh táo: bớt hô khẩu hiệu, bớt vỗ ngực, bớt tự ru ngủ; bớt cờ xí ngập trời nhức mắt, thay vào đó là nhìn thẳng vào cách giải quyết những căn nguyên của nghèo đói, lạc hậu, bất công – kể cả những điều tưởng như “bất khả động.”
KHI NÀO CHÚNG TA THÔI TỰ HÀO HÃO, KHI ẤY MỚI BẮT ĐẦU THẬT SỰ CÓ LÝ DO ĐỂ TỰ HÀO.
Anatoli Sharansky, một tù nhân lương tâm gốc Do Thái. Sau 13 năm tù, anh được tự do. Tháng 2/1986, thế giới theo dõi Anatoli rời Nga để đi về phía các nhà ngoại giao Mỹ và Israel. Phút cuối, mật vụ Nga tìm cách tịch thu cuốn Thánh Vịnh của anh. Gục mặt xuống tuyết, Anatoli từ chối bước tới lằn ranh tự do nếu không có nó. Đó là những lời đã giữ anh sống sót; anh từ chối bay về vùng trời Tây – đoàn tụ với gia đình – nếu không có nó!
Kính thưa Anh Chị em,
Cuốn Thánh Vịnh đã cứu sống Anatoli! Cũng thế, với chúng ta, một trong những Thánh Vịnh hay nhất cần thuộc lòng là Thánh Vịnh ‘Chúa biết con!’ – 138 – Thánh Vịnh đáp ca – vì nó sẽ giúp chúng ta xác tín, Chúa ‘thấu suốt’ từng ý nghĩ, từng bước đi, từng hoàn cảnh của chúng ta, và điều đó sẽ rất hữu ích.
Ai liên lỉ ý thức sự hiện diện của Chúa, người ấy đặt nền móng toà nhà thiêng liêng của mình trên đá tảng; đã chọn đúng hướng trong hành trình nên thánh! “Lạy Chúa, Ngài dò xét con và Ngài biết rõ! Biết cả khi con đứng, con ngồi. Con nghĩ tưởng gì, Ngài thấu suốt từ xa; đi lại hay nghỉ ngơi, Chúa đều xem xét!”. Nhờ ý thức việc Chúa ‘thấu suốt’, Phaolô đã sống một đời sống tốt lành, “Anh em làm chứng và Thiên Chúa cũng chứng giám rằng, chúng tôi đã cư xử một cách thánh thiện, công minh, không chê trách được” – bài đọc một. “Người sống trong sự hiện diện của Chúa sẽ tự nhiên trở thành chứng nhân; kẻ sống ngoài sự hiện diện ấy, cho dù khéo đến đâu, cũng chỉ là diễn viên!” – Fulton Sheen.
Trái với việc ý thức Chúa ‘thấu suốt’ là việc sống như không có Ngài; và điều này dẫn đến một lối sống giả hình, hai mặt. Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu nặng lời với người biệt phái, “Khốn cho các người, hỡi các kinh sư và người Pharisêu đạo đức giả!”. Đó là những con người bận tâm đến sự khen lao và tôn trọng của người khác; và điều này khiến cho tình yêu Thiên Chúa và tha nhân nơi họ trở nên ‘vô sinh’ cằn cọc. “Khi Thiên Chúa bị lãng quên, kẻ diễn trò sẽ chiếm lĩnh sân khấu, và đời sống biến thành một vở kịch!” – Von Balthasar.
Anh Chị em,
“Ngài dò xét con và Ngài biết rõ!”. Chúa biết chúng ta được dựng nên bằng gì – cát bụi! Chúa biết lòng dạ mỗi người ra sao – đổi thay như sương sớm! Ngài dò xét để dạy dỗ, bảo ban, vì Ngài biết chúng ta hèn yếu. Ngài dò xét và biết chúng ta chỉ để cứu độ và giải thoát. Ngài biết bạn và tôi luôn bận tâm đến sự phù hoa của những trọng vọng thế gian; và dễ thường, quên mất việc tìm kiếm Ngài. Như vậy, “Không gì dại dột hơn việc trốn tránh Đấng thấy hết mọi sự; và không gì hạnh phúc hơn việc sống minh bạch trước ánh mắt Ngài!” – Thomas à Kempis. Vì thế, ý thức việc Chúa ‘thấu suốt’ sẽ tránh cho chúng ta bao điều đáng tiếc. Chúng ta sẽ sợ tội hơn, sợ mất lòng Chúa và tha nhân hơn; biết luôn làm điều đẹp ý Ngài; đồng thời, yêu mến sự thật và gớm ghiếc sự giả dối.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, cho con biết vui mừng khi được Chúa dò xét, vì chỉ ánh mắt Ngài mới chữa lành những góc khuất đời con và con khỏi trở thành kẻ diễn trò!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
***************************************
Lời Chúa Thứ Tư Tuần XXI Thường Niên, Năm Lẻ
Các người là con cháu của những kẻ đã giết các ngôn sứ.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu. Mt 23,27-32
27 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các kinh sư và những người Pha-ri-sêu rằng : “Khốn cho các người, hỡi các kinh sư và người Pha-ri-sêu đạo đức giả ! Các người giống như mồ mả tô vôi, bên ngoài có vẻ đẹp, nhưng bên trong thì đầy xương người chết và đủ mọi thứ ô uế. 28 Các người cũng vậy, bên ngoài thì có vẻ công chính trước mặt thiên hạ, nhưng bên trong toàn là đạo đức giả và gian ác !
29 “Khốn cho các người, hỡi các kinh sư và người Pha-ri-sêu đạo đức giả ! Các người xây mồ cho các ngôn sứ và tô mả cho những người công chính. 30 Các người nói : “Nếu như chúng ta sống vào thời của tổ tiên, hẳn chúng ta đã không thông đồng với các ngài mà đổ máu các ngôn sứ.” 31 Như vậy, các người tự làm chứng rằng các người đúng là con cháu của những kẻ đã giết các ngôn sứ. 32 Thì các người đổ thêm cho đầy đấu tội của tổ tiên các người đi !”
Ngày thứ 3 mát mẻ khoẻ mạnh trong biển cả tình thương và nhân hậu của Chúa nhé.
Cha Vương
Thứ 3: 26/08/2025 t7-23
TIN MỪNG: Mọi lời ta nói ra đều ngay chính, không có chi sai lạc, chẳng có gì quanh co. Đối với ai am hiểu, mọi lời của ta đều đứng đắn; đối với người có được tri thức, mọi lời của ta đều ngay thẳng. (Cn 8:8-9)
SUY NIỆM: Hỡi những ai toan tính việc lựa chọn thân phận, hãy bàn hỏi, hãy cầu xin Chúa, than thở với người như vua thánh Đa-vít:
“Lạy Chúa, xin soi cho con biết đường lối Chúa muốn cho con đi.” (Tv 14:2) Ngoài ra, phải sống tử tế xứng đáng Chúa đoái thương ban ơn phù hộ. Nếu con không biết rõ thánh ý Chúa, hãy bàn hỏi với những vị thay mặt Người trên trần gian, các vị đó sẽ chỉ bảo minh bạch việc con phải thi hành.
Chúa Giê-su làm cho Sao-lô ngã ngựa giữa đường lúc sang Đa-mát, mà Chúa vẫn chưa tỏ thánh ý Người, song bắt Sau-lô đi gặp A-na-ni để Người dạy bảo. Chỉ nên bàn hỏi với cha mẹ khi nghĩa vụ buộc con, vì thường thường khuyên bảo con cái cha mẹ hãy vịn những lý do trần tục. Đó là điều đáng sợ. “Kẻ thù của mình chính là người nhà.”—Mt 10:36 (x. Sách Gương Đức Mẹ, Q1:8:4)
LẮNG NGHE: Anh em thân mến, anh em đừng cứ thần khí nào cũng tin, nhưng hãy cân nhắc các thần khí xem có phải bởi Thiên Chúa hay không, vì đã có nhiều ngôn sứ giả lan tràn khắp thế gian. (1 Ga 4:1)
CẦU NGUYỆN: Lạy Mẹ Maria, xin giúp con cải thiện đời sống con bằng cách đổi mới tâm hồn để con có thể nhận ra đâu là thánh ý Thiên Chúa, cái gì là tốt, cái gì là đẹp lòng Chúa, cái là hoàn hảo để được ở bên Chúa đến muôn đời.
THỰC HÀNH: Tập cân nhắc những điều bạn suy nghĩ, những lời bạn nói, và những hành động bạn làm hôm nay nhé. Có đúng hay sai, tốt hay xấu, có đẹp lòng Chúa hay không?
