Đập nhà, cướp đất đẩy 15 ngàn hộ dân ra ngoài đường. Họ phải sống lang bạt rày đây mai đó mười mấy năm trời, k hông làm ăn kiếm tiền được gì chỉ ròng rã đi kêu oan còn bị cho là P Đ. Họ phải ra tận Hà Nội để khiếu kiện, vất vưỡng ngoài đường đến nỗi có cả 1 cái làng Thủ Thiêm ở ngay thủ đô. Người dân Thủ Thiêm họ biểu tình hoài mà tuyệt nhiên báo chí không 1 dòng tin.
Hôm nay mới chỉ có dân oan Thủ Thiêm được cất lên tiếng nói (được lên báo). Vẫn còn cả triệu dân oan khắp dải đất hình chữ S đang ngày ngày kêu oan mà không được đoái hoài.
Thảo Vy (VNTB) Báo Người Tiêu Dùng vừa có bài viết công kích trực tiếp thêm một cá nhân quan chức TP.HCM là phó bí thư Thành ủy Nguyễn Thị Quyết Tâm. Phó bí thư thường trực Tất Thành Cang cũng tiếp tục được nhắc tên cho nhiều nghi vấn tham nhũng.
Với làng báo Sài Gòn, báo chí do tư nhân ‘lách luật’ để đầu tư và trực tiếp điều hành khá nhiều; trong đó về mảng chính trị xã hội thì ba đầu báo đang tạo sự chú ý mạnh của độc giả, là tờ Người Tiêu Dùng, phiên bản báo giấy và báo điện tử. Tờ thứ hai là Người Đô Thị, cũng có 2 phiên bản phát hành là báo giấy và báo điện tử. Tờ thứ ba là báo điện tử Một Thế Giới. Nhóm thực hiện nội dung cho cả 3 tờ báo vừa kể hầu hết là những tên tuổi đã thành danh trong làng báo Sài Gòn.
Ở tờ Người Tiêu Dùng, nguồn nhân sự chủ yếu đến từ báo Sài Gòn Giải Phóng của Thành ủy TP.HCM. Tờ Một Thế Giới, có thể coi là ‘sân sau’ của những nhà báo xuất thân tờ Thanh Niên và Thời báo Kinh tế Sài Gòn. Tờ Người Đô Thị tập hợp được nhiều tay viết giỏi nghề cũng ở Sài Gòn, sẳn sàng đương đầu với nhát kéo kiểm duyệt của tuyên giáo. Điểm chung cả 3 tờ là đều có ‘các sếp’ không ngại đụng chạm.
Bài viết ngày 10 tháng 5 trên báo Người tiêu dùng. Ảnh: chụp lại màn hình
Tuy nhiên, công tâm nhìn nhận, nếu không có ‘đèn xanh’ của ai đó trong hậu trường chính trị bật lên, thì có lẽ báo Người Tiêu Dùng khó lòng yên thân khi dám rút tít tựa là “Thưa bà Nguyễn Thị Quyết Tâm! Đừng nên thách thức dư luận thêm nữa…” [http://bit.ly/2jKv1Zi], phát hành hôm chiều ngày 9-5-2018. Tác giả bài viết đã cho rằng việc bà Quyết Tâm đăng đàn phát biểu với cử tri “Hủy hợp đồng bán đất ở Phước Kiển không thiệt hại kinh tế nào”, là một thách thức không chỉ với người dân, mà còn cả với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
“Mặt khác, giữa lúc Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng và Ban Chấp hành Trung ương Đảng đang họp, với nhiều nội dung nhằm củng cố uy tín của Đảng, thể hiện quyết tâm cao của Đảng và Nhà nước trong việc xử lý nghiêm các sai phạm của Đảng viên, đề cao công tác phòng chống tham nhũng, thì tại TP.HCM, phát ngôn của bà Quyết Tâm dường như “lạc lõng” và đi ngược lại chủ trương lớn của cả dân tộc. Đó dường như là một phát ngôn “mở đường” dàn xếp sai phạm và bênh vực cho tham nhũng” (Trích bài báo http://bit.ly/2jKv1Zi]
Báo Người Đô Thị chọn thực hiện loạt bài về quy hoạch Thủ Thiêm, đặc biệt tập trung mảng tôn giáo, với các dẫn chứng pháp lý cứng rắn để cáo buộc hành vi vi phạm pháp luật của các quan chức giai đoạn ông Lê Thanh Hải làm chủ tịch UBND và thời gian ông này ngồi ghế Bí thư Thành ủy TP.HCM suốt 2 nhiệm kỳ. Đáng chú ý là cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng có dấu hiệu sai phạm liên quan trong quy hoạch Thủ Thiêm. Trước đó, báo Người Đô Thị cũng là tờ báo có loạt bài viết mạnh mẽ về pháp lý trong vụ đầu độc môi trường của Formosa Hà Tĩnh.
Báo điện tử Một Thế Giới thì chọn phương thức đăng các ý kiến của những nhà báo ‘dám ăn dám nói’ vốn am tường hậu trường chính trị, cũng như đời tư của nhiều chính khách.
Người viết cũng từng được báo Một Thế Giới đặt viết về khu đất quân đội trên đường Tôn Đức Thắng từng được nghi vấn là cú áp phe giữa một tướng lĩnh vốn là con trai của một đại tướng có tên đường được đặt gần bệnh viện Chợ Rẫy, với một người khoác áo dân sự là em ruột của vị cựu thủ tướng quê gốc miền Tây. “Đơn hàng” về nội dung bài viết này xuất phát từ một “đề nghị” của “ai đó” chốn hậu trường đang muốn mượn báo chí để ngáng đường hoạn lộ của nhau.
Trở lại với nghi vấn ‘đèn xanh’. Trong mảng điều tra các vụ việc tiêu cực xảy ra tại một đơn vị nào đó, thường là do trong chính nội bộ cung cấp hồ sơ. Cái gọi là moi tin, không hẳn thuộc về tài nghệ điều tra của nhà báo, mà từ phía cung cấp hồ sơ muốn tin tức đó được lan truyền đến mức độ nào, bao gồm cả việc dò đường dư luận. Vụ nguyên bí thư Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh bị ‘đánh’ trên báo Văn Nghệ Trẻ là một ví dụ. Gần đây, tờ Người Tiêu Dùng với cú áp phe của phó bí thư thường trực Tất Thành Cang là đơn cử khác.
‘Đèn xanh’ hiện nay còn đang được bật với báo Tuổi Trẻ, khi đây là tờ báo đầu tiên được cựu chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh chọn để lật lại hồ sơ quy hoạch Thủ Thiêm. Nếu để ý tình tiết sẽ nhận ra có sự trùng hợp khó hiểu, khi chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong yêu cầu cần giải tỏa nhanh chóng và tiến hành bán đấu giá 9 lô đất ở Thủ Thiêm; thì cùng thời điểm đó, Người Phát Ngôn của UBND TP.HCM cũng tuyên bố tấm bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm do thủ tướng Võ Văn Kiệt phê duyệt ban đầu đã… thất lạc. Chỉ hai hôm sau, thì có tin ông Võ Viết Thanh đưa ra loạt bản đồ quy hoạch mà hai mươi năm qua không được ai nhớ đến.
Vào cuối tuần này sẽ kết thúc Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII. Liệu câu chuyện về tự do báo chí như nói ở trên, sẽ được tiếp tục diễn tiến mạnh mẽ hơn, chứ không phải như vụ gá duyên MobiFone – AVG đang dần chìm vào quên lãng?.
Người viết ngờ rằng đây chỉ là kiểu thanh trừng lẫn nhau. Thử hỏi vì sao cách đặt vấn đề đơn giản nhất và cũng thu hút sự quan tâm nhất của công chúng lại chưa được báo chí đưa ra, là cần bạch hóa tài sản của những quan chức đang nghi vấn lợi ích nhóm trong quy hoạch Thủ Thiêm? Bởi nếu bạch hóa tài sản quan chức, thì đích nhắm lớn nhất chính là yêu cầu Tổng Bí thư phải công khai hóa tài sản như đề nghị của nhiều nhân sĩ, trí thức hôm 6-5-2018.
Trúc Giang (VNTB) Từ câu chuyện tấm bản đồ gốc trong bộ hồ sơ trình Thủ tướng Võ Văn Kiệt về đề án quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm, hiện “bị thất lạc”, từ bộ hồ sơ được giữ lại của cựu chủ tịch Võ Viết Thanh, cho thấy ngay từ ban đầu việc quy hoạch Thủ Thiêm không hề có chuyện cưỡng chế các cơ sở tự viện, tôn giáo …
Người dân trưng tấm bản đồ quy hoạch Thủ Thiêm trong buổi tiếp xúc cử tri của đoàn đại biểu Quốc Hội Sài Gòn. (Hình: Tuổi Trẻ)
SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Ngoài bất bình và phẫn nộ về chiếm đất quy hoạch, tái định cư tại khu đô thị Thủ Thiêm, dân quận 2 còn yêu cầu “làm rõ” việc ủy ban “đổi đất lấy đường” có giá “trên trời” 1,000 tỷ đồng/cây số.
Truyền thông Việt Nam loan tin, chiều 9 Tháng Năm, tổ đại biểu Quốc Hội đơn vị số 7, đứng đầu là bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, chủ tịch “Hội Đồng Nhân Dân” thành phố, dẫn đầu có buổi tiếp xúc với cử tri quận 2. Tham dự còn có ông Nguyễn Phan Như Khuê, phó trưởng đoàn đại biểu Quốc Hội.
Ngoài ra còn có đại diện Thường Trực Ủy Ban thành phố, các sở Quy Hoạch-Kiến Trúc, Tài Nguyên-Môi Trường, Tư Pháp, Chánh Thanh Tra thành phố để trả lời thắc mắc của người dân liên quan đến dự án khu đô thị Thủ Thiêm.
Theo báo “Zing.vn,” tại cuộc họp, ông Nguyễn Tiến Hịnh, phường Thành Mỹ Lợi, quận 2 đề nghị chính quyền phải làm rõ với người dân về “con đường dát vàng” chưa đầy 12 cây số nhưng dự kiến “ngốn” 12,000 tỷ đồng ở khu đô thị mới Thủ Thiêm.
“Người dân Thủ Thiêm chưa nhận được thành quả ở Thủ Thiêm. Sau hơn 15 năm dự án khởi động, người dân chưa thấy quảng trường, khu vui chơi, bệnh viện, trường học… ở đâu, mà chỉ thấy mọc lên nhà cao tầng, villa. Tôi đề nghị phải có thanh tra dự án quy hoạch đô thị mới Thủ Thiêm,” ông Hịnh gay gắt nói.
Người dân Thủ Thiêm bất bình phản đối tại buổi tiếp xúc đoàn đại biểu Quốc Hội. (Hình: Tuổi Trẻ)
Vấn đề thu hồi đất và tái định cư tại Thủ Thiêm cũng được người dân quan tâm. Ông Hịnh cho hay, vào năm 2012, gia đình ông nhận được quyết định thu hồi đất. Nghĩ đây là việc mở rộng trung tâm thành phố, xây dựng khu đô thị mới, gia đình ông đồng ý chuyển tới nơi tái định cư. Ông được đền bù 2 triệu đồng/mét vuông và phải bù thêm 40 triệu đồng/mét vuông mới có thể vào được nơi ở mới.
“Thành phố giải thích nơi này có thang máy, ở trung tâm nên đắt tiền. Chúng tôi đâu có cần và nếu cần thì lấy đâu ra từng ấy tiền mà mua chung cư để ở?,” ông Hinh nói.
Tương tự, bà Nguyễn Thị Kim Phượng, ở phường Bình An, cũng cho biết vào năm 2012, nhà bà bị cưỡng chế, không được đền bù, 4 người trong gia đình trở thành vô gia cư, phải chia nhau ở 4 nơi. Hiện nay, bà Phượng vẫn dựng chòi ở lại nền nhà cũ để bám đất.
Trước đó, dư luận đặt câu hỏi, với chi phí xây dựng 4 con đường trong khu đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2, tổng chiều dài gần 11.9 cây số mà công ty Đại Quang Minh công bố đầu tư tới 12,000 tỷ đồng. Nhiều người ví von đó là đường dát kim cương, tính ra khoảng 1,000 tỷ cho mỗi cây số.
Công ty Đại Quang Minh được giao xây dựng 4 con đường tại khu đô thị mới Thủ Thiêm gồm đại lộ vòng cung dài 3.4 cây số; đường ven hồ trung tâm dài 3 cây số; đường ven sông Sài Gòn dài 3 cây số và đường vùng châu thổ dài 2.5 cây số. Bề rộng các con đường từ 11.6 – 55 mét tùy đoạn.
Với hình thức hợp đồng BT (đổi đất lấy hạ tầng), nhà cầm quyền thành phố đồng ý giao cho Đại Quang Minh 79 ha đất trong khu đô thị mới Thủ Thiêm, phường Thủ Thiêm và phường An Lợi Đông để phát triển các dự án bất động sản.
Bốn con đường tại khu đô thị mới Thủ Thiêm vẫn chưa hoàn công. (Hình: Người Tiêu Dùng)
Tiếp đó, ngày 19 Tháng Sáu, 2015, công ty Đại Quang Minh và nhà cầm quyền thành phố tiếp tục ký kết hợp đồng BT thực hiện dự án xây dựng cầu Thủ Thiêm 2. Tổng mức đầu tư là 3,082 tỷ đồng, xây dựng dự án có quy mô 6 làn xe, tổng chiều dài 1,465mét, trong đó phần cầu dài 885.7 mét.
Đổi lại, công ty Đại Quang Minh được giao quỹ đất với tổng diện tích 26 ha tại khu chức năng số 6, khu đô thị mới Thủ Thiêm để thực hiện các dự án bất động sản.
Tổng cộng, công ty Đại Quang Minh đã được giao 105 ha đất tại Thủ Thiêm, nơi được coi là đất vàng tại Sài Gòn.
Báo Người Tiêu Dùng dẫn ý kiến nhiều chuyên gia về xây dựng công trình giao thông đường bộ, cho biết mức giá trên 12,000 tỷ đồng để đầu tư cho 11.9 km (tức trên 1,000 tỷ đồng/km) đường bộ là con số quá bất hợp lý. Kể cả việc giải thích nền đất ở Thủ Thiêm yếu, buộc phải đầu tư công phu hơn thì đó cũng là cái giá “trên trời.”
Một lãnh đạo công ty chuyên đầu tư xây dựng cầu đường thuộc Bộ Giao Thông-Vận Tải khẳng định, đường nội thị mà lãnh đạo Sài Gòn ký đầu tư đến mức 1,000 tỷ đồng/cây số là quá bất hợp lý, chẳng khác nào là “đường dát vàng,” vì nếu đầu tư xây dựng đường cao tốc siêu trường, siêu trọng 4 làn đường (20 mét ngang) thì cũng chỉ cần đầu tư tối đa không quá 200 tỷ đồng/cây số, nếu 8 làn đường (40 mét ngang) đường nội thị trong thành phố thì chắc chắn chi phí đầu tư phải thấp hơn 400 tỷ đồng/cây số (không bao gồm chi phí bồi thường).
Hiện người dân cần biết là điều bí ẩn gì đang che giấu sau phi vụ này, ai là người đã vung tay trực tiếp ký bản hợp đồng siêu lớn này, lợi ích thực sự đang chảy vào “túi” quan chức hay thương nhân? (Tr.N)
Ông Hải, một nông dân đang đào rể hồ tiêu ở vườn để bán cho Trung Quốc. (Hình: Dân Trí)
ĐỒNG NAI, Việt Nam (NV) – Thương lái Trung Quốc đang cho người ồ ạt thu mua rễ cây hồ tiêu với giá khá cao, khiến nông dân ở Đồng Nai đua nhau chặt cây để đào lấy rễ đem bán.
Theo Sở Nông Nghiệp Đồng Nai, lợi dụng giá hồ tiêu đang thấp, hiện thương lái không thu mua hồ tiêu mà đi gom mua rễ cây hồ tiêu để bán cho các doanh nghiệp mang qua Trung Quốc với giá khá cao để làm gì thì chưa rõ.
Ông Đặng Quang Hải, ấp Thọ Lộc, xã Xuân Thọ, có 1 héc ta hồ tiêu. Đầu Tháng Ba vừa rồi ông đang định chặt bỏ toàn bộ vườn tiêu cũ để trồng mới thì có thương lái tìm đến đặt vấn đề mua rễ tiêu.
“Trước mình chặt thì gom rễ đốt, giờ họ mua thì mình bán. Tôi thu được 4 triệu đồng tiền bán rễ nhưng thật sự tôi không biết họ mua để làm gì,” ông Hải cho biết.
Nói với báo VNExpress, ngày 9 Tháng Năm, ông Lê Đình Hưng, phó chủ tịch ủy ban xã Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc, cho biết hiện tượng này diễn ra trong khoảng 2 tháng nay. Tại xã này đang có 4 thương lái thu mua rễ cây hồ tiêu với giá 20,000 đồng/kg tươi và 80,000-90,000đồng/kg khô. Sau khi thu mua họ bán lại cho công ty Âu Nga.
“Qua làm việc với công ty Âu Nga, đơn vị này cho biết sẽ bán lại cho một doanh nghiệp khác ở Sài Gòn để xuất qua Trung Quốc làm thuốc bắc,” ông Hưng nói.
Khảo sát của ủy ban xã Xuân Thọ ghi nhận, hiện tại ở xã đã có 14 hộ trồng tiêu đào rễ bán cho thương lái với diện tích hơn 10 héc ta, phần lớn diện tích tiêu nông dân chặt bỏ để bán rễ đều là cây già, năng suất thấp.
Hơn 150 nông dân biểu tình bên ngoài văn phòng Quốc hội tại Hà Nội hôm 16/1/2007 do chính quyền địa phương thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây tịch thu ruộng đất của họ vào cuối năm 2005 nhưng không bồi thường thỏa đáng.
AFP photo
Thu hồi đất với giá rẻ mạt, câu chuyện bao giờ có hồi kết?
00:29/07:22
Tình trạng dân oan bị thu hồi đất với giá thành rẻ mạt vẫn tiếp tục diễn ra, trong khi những lô đất đó được xây dựng thành những đô thị hiện đại đắt tiền hoặc bán lại với giá cao hơn gấp nhiều lần.
Câu chuyện dài
Đất đai vẫn là chủ đề chiếm đa số đơn thư tố cáo trong nhiều năm trở lại đây. Năm ngoái, bộ TN-MT cho biết khiếu nại trong lĩnd vực đất đai chiếm đến hơn 95% tổng số đơn, trong đó phần lớn liên quan đến việc thu hồi, bồi thường và hỗ trợ về đất.
Đã từ lâu, nhiều dân oan bị thu hồi đất đai với mức bồi thường quá rẻ mạt nói với RFA họ tiến hành khiếu kiện lên cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương nhưng không được giải quyết.
Cách đây vài tuần lễ, ở huyện Trảng Bom, Đồng Nai xảy ra một vụ cưỡng chế khu đất rộng 12.000 m2 do gia đình bà Lê Thị Lắm làm chủ hơn 40 năm nay. Khu đất được thu hồi để xây khu công nghiệp Bàu Xéo rộng 500 ha ở Đồng Nai. Truyền thông trong nước nói rằng chính quyền phải cưỡng chế gia đình bà Lắm vì đã có mức đền bù thỏa đáng đồng thời cơ quan chức năng đã vận động giải thích nhưng gia đình bà vẫn không chấp thuận.
Tuy nhiên nói với RFA, con gái bà Lắm là Nguyễn Thị Kim Bửu cho biết mức bồi thường hết sức rẻ mạt chứ không “thỏa đáng” như những gì phía cơ quan chức năng nói:
Bây giờ nó đền cho cô có 25.000 đồng/m2 với tổng cộng 12.000m2. Như vậy cả khu đất có 310 triệu đồng bạc. Cô thưa hết lên cả văn phòng Chính phủ, không còn người nào hết trơn. Thưa lên huyện, lên xã, lên tỉnh cũng khộng được. Trên Trung ương đùn về cho tỉnh, tỉnh đùn về cho huyện, xã. Cứ như vậy 12 năm rồi.”
Gần đây chuyện thu hồi đất làm khu đô thị Thủ Thiêm trở thành đề tài nóng khi thông tin bản đồ quy hoạch khu đô thị đã bị mất. Trong buổi tiếp xúc với đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM hôm 9/5, người dân khu đô thị Thủ Thiêm cho biết họ được đền bù để lấy mặt bằng xây dựng khu đô thị với giá rẻ mạt chỉ có 150.000 đồng/m2. Người dân so sánh số tiền này mua được 3 tô phở. Trong khi đó, khu đất này được bán với giá 350 triệu/m2 sau khi quy hoạch.
Chính sách định giá chưa độc lập, khách quan
Chúng tôi trao đổi vấn đề này với chuyên gia đất đai Tiến sĩ Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường. Ông cho biết Nhà nước đã có nhiều cải cách cơ chế thu hồi đất và bồi thường cho dân, nhưng vẫn chưa hiệu quả:
Nó vẫn chưa đảm bảo được giá trị thị trường mà đáng lẽ người dân được hưởng. Chính vì vậy mà nó dẫn tới tình trạng có thể dùng chỉ số để đo đó là tỷ lệ người dân khiếu nại, bồi thường tái định cư cũng như khiếu nại về giá đất đang chiếm đến 70-80% trong tổng số khiếu nại.
Hiện nay mặc dù Trung ương đã cố gắng rất nhiều trong việc giải quyết những khiếu nại này. Nhưng vẫn phải thấy rằng đây là một nhược điểm trong cơ chế Nhà nước thu hồi đất và thực hiện bồi thường tái định cư cho dân.
Chuyện Nhà nước thu hồi đất đai của người dân thường xảy ra ở các khu ven thành phố lớn đang đô thị hóa một cách nhanh chóng, hay các khu công nghiệp người dân cũng bị thu hồi đất để cho các doanh nghiệp mở công ty.
Nhiều vụ tranh chấp đất đai lớn đã xảy ra trong những năm gần đây giữa một bên là chính quyền và một người là người dân. Chính quyền đóng vai trò cầu nối, tức là nhân danh Nhà nước đứng ra thu hồi đất với lý do là “để phát triển kinh tế xã hội”. Điển hình phải kể đến vụ mâu thuẫn đất đai Eco park ở Hải Dương, sân golf Đông Anh, dự án Viettel tại Đồng Tâm.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, người đề nghị Nhà nước VN thay đổi luật đất đai vào năm 2013, không tán thành việc thu hồi đất của dân với giá thành rẻ mạt để phát triển các khu thương mại:
Cái đó nó gây ra sự lạm dụng nhiều nhất, tức là nhân danh dự án kinh tế xã hội thì người ta làm là có thể nhà nước đứng ra thu hồi đất nhưng lại giao cho một tư nhân khác, một tư nhân, hoặc một cơ sở của nhà nước, nhưng làm cái dự án mới hoàn toàn mang tính chất thương mại, chứ không phải mục đích công ích phục vụ công cộng.
Bà Lan cũng nhận thấy chuyện thu hồi đất ở VN hiện nay là một bất công lớn vì chính sách bồi thường quá rẻ rúng:
Người dân được đền bù một thì đối với ông doanh nghiệp giá đất sau đó có thể lên đến cả trăm lần. Từ đó gây nên những chuyện khiếu kiện đất đai tràn lan ở Việt Nam. Chuyện đất đai trở thành một trong những cái bất công nhất ở Việt Nam hiện nay.
Kể từ sau cuộc cải cách ruộng đất ở miền Bắc từ năm 1953 đến hết 1956 cho đến nay Việt Nam đã 3 lần công bố luật đất đai và sửa đổi, lần gần đây nhất là năm 2013, và được áp dụng cho đến hiện nay. Dù nhiều lần sửa đổi bổ sung, nhưng có một nội dung vẫn được giữ nguyên đó là người dân không có quyền sở hữu đất đai mà chỉ được Nhà nước giao cho quyền sử dụng đất. Vì không có quyền sở hữu nên đất đai của dân có thể bị thu hồi bất cứ khi nào, và trong nhiều trường hợp là với mức giá cơ quan chức năng đưa ra đơn phương chứ không có sự bàn bạc với phía dân.
Năm 2013 VN sửa đổi luật đất đai, và một trong những tiến bộ được công nhận rõ ràng nhất đó là dân được bồi thường theo giá trị của từng mảnh đất, chứ không áp dụng chung một bảng giá cho tất cả như trước đó. Tuy nhiên, Tiến sĩ Đặng Hùng Võ cho rằng vẫn còn nhiều lỗ hổng trong luật sửa đổi này khiến giá đền bù đất cho dân chưa thỏa đáng:
Về nguyên tắc thì tiến bộ hơn. Nhưng trên thực tế thì cách thức xác định giá đất cho các trường hợp cụ thể để hỗ trợ bồi thường tái định cư cho dân vẫn chưa đảm bảo tính độc lập và khách quan của quá trình xác định. Thứ nhất, sở Tài nguyên có thể xác định và trình giá đất do mình xác định chứ không bắt buộc phải thuê một tổ chức cung cấp dịch vụ định giá đất độc lập.
Thứ hai, hội đồng thẩm định giá các tỉnh không có quy định cụ thể tỷ lệ bao nhiêu % là thành viên thuộc khu vực Nhà nước và bao nhiêu % thuộc khu vực ngoài Nhà nước.
Ông Đặng Hũng Võ cho rằng đã đến lúc VN cần áp dụng các cơ chế mới về đất đai, ví dụ như cơ chế thuê đất của người dân để làm các dự án công cộng, chứ không phải các dự án đầu tư. Đối với những trường hợp bắt buộc phải chuyển đổi, tuyệt đối chỉ nên áp dụng cho các mục đích công cộng. Hay có thể học theo Hàn Quốc, Nhật Bản cho người dân góp đất làm dự án công và được nhận lại phần đất khác với giá trị tương đương.
Ông Nguyễn Văn Đua – Nguyên Phó Bí thư Thường trực TP.HCM.
Ông Lê Hoàng Quân – Nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM.
Nghiệp chướng do các ông tạo ra để người dân gánh chịu oan khiên thật sự vô cùng tàn khốc.
Các ông nợ người dân những cuộc đời bị đánh cắp, những số phận bị đánh gục. Các ông nợ nhân dân niềm tin vào tương lai. Các ông nợ quốc gia vì sự phát triển bị chính các ông kìm hãm.
Đó, đích xác là tội ác!
“ Câu chuyện của bà Nguyễn Thị Kim Phượng (58 tuổi), khu phố 1, phường Bình An, quận 2:
Sau 3 lần cưỡng chế, ngày 31/7/2012 là “ngày kinh hoàng” nhất trong cuộc đời của tôi. Người ta kéo một đội đến để đập phá nhà, dùng xe ủi san bằng hết cả, dù tôi cố ngăn cản.
Khi đó, tôi chỉ nghĩ muốn lấy đất phải có quyết định thu hồi, muốn cưỡng chế phải có quyết định của tòa án. Tôi chỉ kịp mang theo giấy tờ tùy thân, sổ nhà đất.
Mãi sau này, khi con trai lớn đám cưới, nó bảo tôi tìm cho mấy tấm ảnh lúc nhỏ để in ra, tôi cũng không biết tìm đâu, chỉ biết khóc với con.
Tối hôm đó gia đình chúng tôi chính thức thành người vô gia cư. 4 người chia ra 4 nơi để xin ở cho dễ. Chồng vào công ty, 2 đứa con thì một đứa về nội, một đứa về ngoại ở tạm. Còn tôi kiên quyết không chịu đi.
Cả cuộc đời vợ chồng, con cái chỉ có một cái nhà. Mà không phải chỉ là cái nhà không đâu. Ở đó là kỷ niệm, là linh hồn của 4 con người. Đập nhà vô lý làm sao tôi có thể chấp nhận.
Sau “cú sốc” đó, tôi đi lang thang khắp các nhà sách để tìm đọc luật Xây dựng, các văn bản liên quan về quản lý thu hồi đất đai thuộc sở hữu Nhà nước. Không có điều kiện mua, tôi cứ nán lại đọc từ sáng đến chiều. Chiều về lại ghé đến nhà những người dân cùng hoàn cảnh như mình để tìm hiểu sâu hơn.
Tôi mua báo để đọc, cứ có bài nào liên quan đến Thủ Thiêm là cắt lại. Đọc được thông tin gì hay, có lợi cho mình và dân, tôi ghi chép vào giấy. bà Nguyễn Thị Kim Phượng (58 tuổi), khu phố 1, phường Bình An, quận 2:
Cứ vậy, đến năm 2013, từ một người chỉ học đến lớp 9, tôi bắt đầu “rành” về bản đồ. Mấy hôm nay, nghe thông tin về bản đồ 1/5.000 năm 1996, tôi cũng có một bản được sao chép từ Cục Lưu trữ Nhà nước. Đi đâu tôi cũng vác cái ba lô đựng đầy giấy tờ bên mình. Đó là tất cả những văn bản pháp lý, quy định pháp luật, kể cả những bản đồ được sao chép. Mang theo để ai muốn tìm hiểu thì lại nói cho họ nghe, cung cấp tài liệu.
Hiện tôi vẫn sống trên nền đất cũ, sau khi nhà bị đập bỏ thì dựng lán lên ở. Năm 2016 chồng mất vì ung thư, tôi mới nhờ người phụ che tôn bốn phía để có nơi thờ tự”.
Champa và Đại Việt là 2 nước láng giềng. Đại Việt thì lúc nào cũng lăm le chiếm lấy Champa bằng nhiều cách, kể cả gả công chúa cho vua Champa đổi đất. Ranh giới giữa Champa và Đại Việt bị dịch chuyển dần về phía nam và Champa mất nước. Từng triều đại là mỗi cách lấn chiếm, có thể kể ra các cột mốc đau:
Trước năm 1069 ranh giới là dãy Hoàng Sơn, là ranh giới Quảng Trị- Quảng Bình ngày nay. Năm 1069 vua Lý Thánh Tông của Đại Việt đánh bại vua Chăm – Chế Củ. Thế là Đại Việt mở rộng lãnh thổ đến Quảng Trị. Đường ranh giới được dời về sông Thạch Hãn.
Năm 1306 vua Trần gả Huyền Trân Công chúa cho vua Chăm Chế Mân, đổi lại vua Chăm giao cho Đại Việt vùng đất từ phía nam sông Thạch Hãn đến đèo Hải Vân. Thế là biên giới được dời về đây.
Năm 1402 Hồ Quý Ly tấn công Champa và lấy thêm từ đèo Hải Vân đến đèo Bình Đê, ranh giới giữa Bình Định và Quảng Ngãi ngày nay. Lúc này biên giờ biên giới đã tiến rất gần đến kinh đô Đồ Bàn của vương quốc Champa, thuộc Bình Định ngày nay.
Năm 1471 vua Lê Thánh Tông đánh chiếm thủ đô Đồ Bàn và mở rộng lãnh thổ đến đèo Cù Mông ranh giới giữa Bình Định và Phú Yên ngày nay. Thế là đường biên giới lại dời.
Năm 1597 chúa Nguyễn Hoàng cho đánh chiếm phía nam đèo Cù Mông, và đến 1611 chúa Nguyễn đã mở rộng lãnh thổ đến đèo Cả, ranh giới giữa Phú Yên và Khánh Hòa ngày Nay.
Năm 1653 chúa Nguyễn Phúc Chu đánh vào Champa và mở rộng bờ cõi đại Việt đến hết Khánh Hòa. Và năm 1692 chúa Nguyễn cho Nguyễn Hữu Cảnh lấy đến Bình Thuận. Và kết thúc vương quốc Champa.
Qua lịch sử vương quốc Champa ta thấy gì? Đấy là sự hòa thuận giữa 2 quốc gia láng giềng chỉ là tạm thời. Phía mạnh luôn truyền đời ấp ủ tham vọng xâm lấn bờ cõi phía yếu hơn. Từ có có những cuộc sáp nhập nhỏ làm một phía mở rộng dần và một phía teo dần. Rồi cũng có những cuộc thôn tính lớn dẫn đến khai tử một quốc gia. Đừng để mất nước nếu mất nước thì mình sẽ như con cá trên thớt, số phận mình do bên thắng cuộc quyết. Với lịch sử đánh nhau hàng ngàn năm, nếu không diệt phía chiến bại thì ngay trong lòng quốc gia chiến thắng sẽ muôn đời bất ổn. Vì thế khi thua trận, không đơn giản là mất chủ quyền, còn những mưu toan của quân chiến thắng mới đáng nói.
Trên thế giới, những quốc gia có lịch sử đánh nhau lâu đời thì chuyện thanh trừng sắc tộc khi thôn tính xong kẻ thù là điều khó tránh khỏi. Trung Hoa – Việt Nam hay Việt Nam – Champa cũng vậy thôi. Cũng là láng giềng đánh nhau hết thế hệ này đến thế hệ khác. Kết quả Champa đã bị khai tử bởi Đại Việt và dân tộc Chăm bị diệt gần hết.
Ngày nay dân số của người Chăm tại Ninh Thuận – Bình Thuận còn chỉ vỏn vẹn 98.000 người. Còn lại họ tản mác khắp thế giới khoảng 300.000 người nữa. Như vậy câu hỏi đặt ra là, đằng sau những lần thất thủ phải mất lãnh thổ thì kèm theo đó là gì? Tại sao dân tộc Chăm từng là một quốc gia trải rộng gần hết dải đất miền Trung, có lần họ đem quân đánh ra Thăng Long, nhưng sao nay họ biến đâu mất hết vậy? Điều đó chứng tỏ sau những trận chiến lấy bờ cõi, phải có những cuộc thanh trừng sắc tộc dai dẳng và kéo dài mới diệt gần hết một nòi giống một dân tộc như thế. Những cuộc thanh trừng này lịch sử đã không ghi lại nhưng chắc chắn có nó xảy ra. Đấy là cái khủng khiếp của kẻ thua cuộc phải gánh lấy.
Nhìn lại lịch sử, láng giềng Trung Hoa cũng đã có quốc gia bị khai tử và dân tộc của họ đã phải tản mác khắp nơi và cũng chỉ là dân tộc thiểu số. Vương quốc Đại Lý nằm phía Tây Bắc Đại Việt đã bị nhà Nguyên tiêu diệt và họ mất nước từ đó. Bây giờ tộc người Thái phía bắc Việt Nam chính là con cháu dân Đại Lý khi xưa. Họ phải tản mác khắp Đông Năm Á sống như một tộc thiểu số và quên hẳn cội nguồn của họ. Từ một quốc gia rộng lớn gồm tỉnh Vân Nam – Trung Quốc, một phần lãnh thổ tây bắc Việt Nam, một phần bắc Myanmar, phần bắc Lào nhưng nay là đất của người Hán. Người Thái và người Chăm số phận chẳng khác nhau mấy.
Nay trong suy nghĩ không ít người, đã cho rằng Việt Nam là 1 tỉnh của Trung Hoa sẽ có lợi vì dân Việt Nam sẽ được hưởng những quyền lợi như người Hán. Không đâu, đừng có tin ngây thơ như vậy. Việc các bang trong Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ đứng chung trong một nhà nước liên bang hoàn toàn khác với trường hợp Việt Nam bị thôn tính bởi Trung Hoa, vì sao?
Để giải thích, tôi xin đi vào bản chất của nhà nước liên bang trong một thể chế tự do dân chủ. Trong nhà nước liên bang thì vai trò các bang là đồng làm chủ nhà nước liên bang. Nhà nước liên ban tựa công ty cổ phần, chính quyền bang tựa các cổ đông. Trong cơ cấu tổ chức này, nó luôn đảm bảo sự công bằng giữa các bang. Bất cứ người dân của bang nào cũng đều có quyền ứng cử tổng thống. Và bang nào cũng có 2 thượng nghị sĩ đại diện cho chính quyền bang, bang nào cũng có nhiều dân biểu đại diện cho nhân dân bang đó trong quốc hội liên bang. Chính vì ai là bang thành viên Hợp Chúng Quốc thì được làm chủ một phần chính quyền liên bang nên Porto Rico mới muốn trở thành bang thứ 51 của Hoa Kỳ. Làm một bang của Hoa Kỳ nghĩa là có tiếng nói trong chính quyền liên bang, là một trong các ông chủ của chính quyền liên bang thì ai mà không thích? Như vậy làm một tiểu bang của Mỹ không hề vong quốc, và cũng không hề bị tiêu diệt nòi giống, mà là được đứng chung cùng bang khác để hưởng sự thịnh vượng chung của một Hoa Kỳ giàu mạnh.
Nhà nước độc tài phương đông không bao giờ chịu đứng chung một cách dân chủ với nước khác. Mà đặc biệt, nước lớn bao giờ cũng mặc định mình mới là chủ của nó. Khi chưa chiếm Đại Việt, các hoàng đế Trung Hoa còn mặc định Đại Việt phải sang triều cống. Tức là trong mắt của các hoàng đế Trung Hoa, Đại Việt là thứ mọi rợ cho nên họ gọi ta là tộc man di. Nếu Trung Hoa chiếm Việt Nam thì số phận dân Việt sẽ bị diệt vong như dân tộc Chăm đã từng chịu dưới bàn tay Đại Việt. Cũng tựa như 800 năm trước,Trung Hoa đã thâu tóm Đại Lý. Giờ đâyđất vẫn Đại Lý cũ (tức tỉnh Vân Nam ngày nay) cũng sẽ là nơi người Hán ở, còn người chủ thực sự của Đại Lý hoặc bị tiêu diệt hoặc phải tản mác khắp nơi tránh sự thanh trừng sắc tộc. Đó là bài học lịch sử, ra chúng ta mất nước thì nòi giống cũng sẽ bị diệt vong bởi bàn tay Tàu. Ngày nay vị trí chủ tịch Trung Quốc ngang bằng với hoàng đế Trung Hoa trước đây. Vì vậy nếu Việt Nam bị Tàu thôn tính, Việt Nam sẽ bị diệt vong. Nếu con người nhận thức sai lầm về mối nguy thì sẽ mất mạng, nếu dân tộc nhận thức không đúng mối nguy thì dân tộc đó sẽ bị diệt vong.
Ngày xưa Champa nhượng đất cho Đại Việt nhiều lần và cuối cùng bị diệt vong. Ngày nay CS cũng đang nhượng đất cho Trung Cộng và co cụm dần. Thấy 2 hình ảnh hào hao. Dân Việt không thể lùi mãi trước Tàu. Vì vậy không kéo đổ CS thì đất nước sẽ cứ trượt thẳng về con đường vong quốc và khi vong quốc thì dân tộc sẽ trượt tiếp về điểm diệt vong. Chống Tàu là phản xạ đã giúp dân tộc này vẫn còn tồn tại trước răng nanh Trung Hoa, nếu buông xuôi thân Tàu thì kể như số phận của dân tộc dân tộc có nguy cơ bị diệt vong.
Theo Thánh Luca, biến cố Chúa về trời mang chở một ý nghĩa sâu xa, nhằm biến đổi các tông đồ và khởi sự sứ vụ rao giảng Tin mừng của toàn thể Hội Thánh. Thánh Luca thuật lại biến cố này để kết thúc Tin mừng và cũng để khởi đầu sách Tông đồ Công vụ.
Việc Chúa Thăng Thiên mang lại một âm hưởng sâu xa nơi các môn đệ. Đối diện trước biến cố này, các ông ngỡ ngàng, mắt vẫn còn đăm đăm ngước lên trời cao (Cv 1,10), và chưa thể hình dung sự việc xảy ra như thế nào. Nhưng sau đó, các ông đã hiểu. Chính xác hơn, là các tông đồ đã dần dần hiểu ra và tiến sâu vào thế giới của huyền nhiệm khi nhớ lại những lời Đức Giêsu đã căn dặn. Cuối cùng, “Các ông bái lạy Người. Các ông trở về Giêrusalem lòng đầy hân hoan, và họ ở trong đền thờ, ngày đêm chúc tụng Chúa (Lc 24,52-53).
Thoạt đầu, phản ứng của các tông đồ khiến chúng ta dễ đặt nghi vấn. Đức Giêsu vừa “rời bỏ” các ông. Sự ra đi nào cũng để lại biết bao sầu thương và nỗi nhớ. Các ông buồn, nhưng sau đó các ông lại “ngập tràn niềm vui.” Tại sao các tông đồ lại có phản ứng trái chiều mau lẹ đến thế? Chúng ta nhớ lại trong diễn từ ly biệt, ở phần cuối chương 13 của Tin mừng Gioan, Đức Giêsu báo trước là Ngài sẽ bỏ lại các ông, và tâm hồn các ông sẽ xao xuyến. Nhưng sau đó Ngài trấn an và nói về Thánh Thần, là nguyên lý chữa trị những sầu buồn và tuyệt vọng (Ga 14-17). Ngài nói với các học trò của mình đừng lo lắng, các ông sẽ không mất Ngài, những Ngài vẫn ở với các ông mọi ngày cho đến tận thế qua một dạng thức khác, nhờ Thánh Thần.
Việc Chúa về trời khơi dậy niềm vui. Các tông đồ sớm nhận ra rằng khi Đức Giêsu trở về với Chúa Cha, họ sẽ lãnh nhận được nhiều đặc phúc. Trước hết, đó là quà tặng Thánh Thần. Lời hứa về Chúa Thánh Thần sẽ được thực hiện tròn đầy. Các tông đồ nhìn xem Chúa lên trời, nhưng lòng đầy vui mừng bởi vì các ông nhớ lại lời hứa của Chúa về “ Đấng sẽ đến.” Những nghi ngại và sợ hãi dần tan biến. Các tông đồ thâm tín rằng Ngài đã trỗi dậy từ cõi chết và vẫn đang sống. Qua sự phục sinh của Đức Kitô, các tông đồ trải nghiệm niềm vui, và hy vọng về sự chiến thắng trước mãnh lực tử thần. Họ tín thác vào Chúa. Vì thế, sự ra đi của Đức Giêsu để trở về với Chúa Cha đem lại cho họ niềm vui. Niềm vui đó được cắt nghĩa với những lý do sau:
1.Đức Giêsu lên trời, ngự bên hữu Chúa Cha. Chính Chúa Cha đã sai Ngài đến trần gian. Ngài đã tiến nhận cái chết một cách bi thương và đã được quyền năng Chúa Cha làm cho sống lại. Cái chết và sự phục sinh của Đức Giêsu là bằng chứng chắc chắn về ơn cứu độ và sự tha thứ tội lỗi (Do Thái 10,22-24). Đây là căn nguyên niềm vui nơi các môn đệ cũng như nơi chúng ta.
2.Khi Chúa Giêsu về trời, Ngài đảm nhận vai trò trung gian giữa con người với Chúa Cha. Nhờ Ngài và với Ngài, chúng ta được thông dự vào thế giới thần linh cùng Chúa Cha (1Ga 2,1).
3.Khi Chúa lên trời, vương quốc vĩnh cửu của Ngài bắt đầu khai mở. Đó là vương quốc đánh bại kẻ thù là Satan và ác thần. Thánh Phêrô đã viết: “ Đấng đang ngự bên hữu Thiên Chúa sau khi đã lên trời, đã bắt các thiên sứ và toàn thể thần minh phải phục quyền (1P 3,22).
Cuối cùng, Khi Đức Giêsu lên trời, Hội thánh được phú ban năng quyền để thực thi sứ mệnh Chúa trao phó. Khi nói về việc Đức Giêsu sống lại và lên trời, Thánh Phaolô trong thơ gửi giáo đoàn Êphêsô đã khẳng quyết: “Thiên Chúa đã đặt tất cả mọi sự dưới chân Đức Giêsu và đặt Người làm đầu toàn thể hội Thánh, mà Hội Thánh là thân thể Đức Kitô, là sự viên mãn của Người, Đấng làm cho tất cả được viên mãn”(Eph 1,22-23).
Đức Giêsu được đưa về trời, khai mở vương quốc bất diệt. Ngài là Vua, là Chúa tể hoàn vũ và Satan không thể làm được gì đối với vương quốc ấy. Satan cám dỗ con người để chúng ta quên đi Đức Kitô là Vua vũ trụ. Ma quỷ làm mọi cách để cắt đứt sự liên lạc giữa chúng ta với Ngài. Sách Tông đồ Công vụ thuật lại, trước khi bị ném đá đến chết, Thánh Stêphanô đã ngước mắt lên trời và thấy Chúa Giêsu đang ngự bên hữu Chúa Cha. Các sách tân ước đều khải thị cho chúng ta hình ảnh Đức Giêsu Đấng Cứu thế, là Vua hoàn vũ, là Vua chiến thắng, để mời gọi chúng ta tin vào Ngài.
Trước sự kiện Chúa lên trời, tâm hồn các tông đồ ngập tràn niềm vui, chứa chan niềm hy vọng, và sẵn lòng rộng mở để thực thi sứ mạng mà Đức Giêsu đã chuyển giao. Đây là ba nét căn bản đã làm đổi thay các tông đồ một cách toàn diện: Niềm vui, niềm hy vọng, và việc thực thi sứ mạng rao giảng.
Chớ gì mỗi người chúng ta hôm nay, cũng như các tông đồ năm xưa, có thể trải nghiệm niềm vui, và niềm hy vọng. Đồng thời, tiếp nối dấu chân của các tông đồ, chúng ta hân hoan lên đường thực thi sứ mạng cứu thế mà Chúa Giêsu đã chuyển giao cho chúng ta trước khi Ngài trở về với Chúa Cha.
Ngồi dự buổi tiếp xúc cử tri quá nóng hôm nay, mình đã thử note trên sổ tay những gì mà những người dân Thủ Thiêm đã mất. Quá nhiều, gần như là tất cả. Tuy nhiên, mất nhiều không chỉ là người dân, mà chính quyền cũng đã và đang mất. Rất nhiều. Cũng gần như tất cả.
Mất gì? Khi một người nói: “Tôi nghe lời ông cựu chủ tịch Võ Viết Thanh nói ông đau không chịu nổi khi sang xem cảnh giải tỏa đường Lương Định Của, tưởng như vừa qua một trận B.52, tôi rớt nước mắt khi nhớ cảnh nhà mình, xóm mình”. Chính mình là người trực tiếp nghe ông Thanh nói, lúc ấy mình cũng thấy buồn, thấy đau, nhưng không sao có thể đau bằng hôm nay. Vì sao vậy? Vì tiếp lời là người thứ hai: “Ông Thanh chia sẻ với dân, chúng tôi cảm ơn lắm, nhưng ông chưa hiểu hết rồi. Bom B.52 có dội xuống thì sau đó chúng tôi vẫn còn có thể bới gạch vụn để cắm lên một mái lều. Còn sau khi Q.2 giải tỏa, cả mấy khu phố, mấy phường của chúng tôi không còn đất, không còn nhà. Gia đình chúng tôi lang thang, vất vưởng”.
Mình đã giật mình. Quả vậy. Trước buổi tiếp xúc cử tri, mình đã gặp những người dân Thủ Thiêm trên bãi trống cỏ hoang, cắm túp lều nuôi gà nuôi vịt thả rông. Mình đã gặp bà lão còng lưng bứt cọng rau muống trên vũng nước mưa về nấu bữa trưa quấy quá. Những bãi những vũng trước đó vài năm còn là khu dân cư sầm uất…
Mất gì? Một người nói: “Nhà tôi mặt tiền đường Lương Định Của, giá thị trường 200tr/m2. Chính quyền bồi thường 18tr/m2, ưu tiên cho xuất mua chung cư tái định cư giá 20tr/m2. Vậy đó, tôi mất nhà, mất chỗ làm ăn buôn bán, lại phải mang nợ thêm 2tr/m2 nhà. Mà nhà tôi thì ở ngoài ranh qui hoạch, không tin thì mở bản đồ ra xem”. Hầu hết những người dân hôm nay đều khẳng định như vậy: “Nhà tôi ngoài ranh qui hoạch. Bản đồ chứng minh đây…”. Còn chủ tịch quận 2 thì nói: “Vấn đề trong hay ngoài ranh thì quận chưa trả lời được, chúng tôi chờ trả lời của Thành phố rồi mới giải quyết được khiếu nại của bà con”. Chưa trả lời được nhưng nhà của dân đã bị giải toả rồi. Giải tỏa trắng. Câu trả lời của chủ tịch quận chưa dứt, dưới các hàng ghế hội trường hàng loạt người đã bật dậy kêu khóc phẫn nộ…
Mất gì? Hàng chục người, đàn bà lẫn đàn ông uất nghẹn, khóc nghẹn khi kể câu chuyện của mình. Cũng có người bình tĩnh: “Chúng tôi không quá khích, không bức xúc, không phản động, không mơ hồ. Chúng tôi chỉ muốn đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình bằng pháp lý, bằng văn bản, bản đồ, sơ đồ. Chúng tôi tự tin tranh luận với bất kỳ ai, cấp nào…”. Nhưng nhiều hơn là những người bức xúc: “Tôi đề nghị thanh tra lại toàn bộ quá trình qui hoạch và chỉnh sửa qui hoạch, xây dựng và đấu thầu, giải tỏa và cưỡng chế ở Thủ Thiêm, nhưng không được để thành phố làm, tôi không thể tin tưởng. Phải là trung ương vào làm, Quốc hội cùng với dân lập ban giám sát”; “Tôi không thể tin ai trong cấp chính quyền quận 2”; “Những điều oan sai đã diễn ra ở Thủ Thiêm này, đi tù không đủ để đền tội”…
Mất gì? Ngồi nghe những người đàn ông, đàn bà nối nhau thuyết trình việc riêng việc chung, văn bản, quyết định, bản đồ, sơ đồ rành rẽ hơn một luật sư, chợt nghe xót ruột. Bao nhiêu tâm sức, thời gian, mồ hôi, nước mắt, tiền bạc và máu của họ đã đổ để trở thành luật sư cho chính mình. Những tâm sức, thời gian đáng lẽ được dành cho sự nghiệp, gia đình, dành để tập thể thao, đi du lịch, để đọc sách, nghe nhạc, vẽ tranh. Cuộc đời bao người, cuộc sống bao gia đình đã phải thiệt thòi những ngày hạnh phúc. Cuộc sống xã hội đã phải thiệt thòi bao nhiêu con người tràn đầy năng lượng, tràn đầy những hành động tử tế, tốt lành, làm đẹp cho đời. Thay vào đó là những luật sư bất đắc dĩ đầy bức bối, những đoàn người khiếu kiện, biểu tình năm này tháng nọ…
Mất gì? Dẫu không lạ gì với việc tiếp những người dân đang uất ức vì cho rằng mình bị oan sai, nhưng buổi tiếp xúc cử tri ở Thủ Thiêm hôm nay quả là làm mình căng thẳng thần kinh. Thầm thán phục bà đại biểu Quốc Hội kiêm Phó Bí thư ngồi trên ghế nóng. Bao nhiêu câu cay đắng nhằm vào bà. “Bà đã từng khuyên dân chúng tôi nên hy sinh một chút đất để con cháu được hưởng một cuộc sống mới, tương lai mới trên đô thị mới. Thế rồi hôm nay thấy cả con cháu chúng tôi cũng đang vơ vất trong khu tạm cư, cũng phải hy sinh, bà có ray rứt không?”; “Hai nhiệm kỳ đại biểu Quốc hội ở Thủ Thiêm, bao nhiêu lời bà đã hứa, bao nhiêu cảnh khổ bà đã nghe, đã chứng kiến? Bà đã làm gì để xứng đáng với lá phiếu của chúng tôi?”; Và mạnh mẽ hơn nữa: “Bà có giải quyết cho dân được không? Nếu không, nghỉ đi cho người khác làm”… Người dân vừa nói vừa khóc. Và bà thì rất bản lĩnh: “Cô bác giận, bức xúc, nói nặng đến đâu tôi cũng nghe được. Chỉ lo cho sức khỏe cô bác, giận quá cũng mệt lắm…”.
Mất gì? Đất đai. Tài sản. Sinh kế. Yên bình. Tương lai. Hy vọng. Uy tín. Niềm tin…. Gần như tất cả. Với tất cả.
Có ai chỉ ai còn nhớ ngày 28/07/2017, thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho thành lập tổ tư vấn kinh tế cho thủ tướng gồm 15 người. Nhìn bằng cấp thì toàn là học hàm học vị đầy mình, ai cũng là tiến sĩ, nhiều trong đó là giáo sư. Việc thành lập tổ này đến đây đã gần 1 năm nhưng có ai đã thấy có những hành động nào của chính phủ nới lỏng thuế phí cho dân không? Không.
Một trong các nhiệm vụ của tổ tư vấn này là tư vấn cho Thủ tướng các chiến lược, kế hoạch, đề án, chính sách phát triển kinh tế trong trung hạn và dài hạn; kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội hàng năm. Những kế hoạch dài hạn thì quá sớm để nhận xét, nhưng kế hoạch ngắn hạn của nhóm này là gì? Không thấy. Vẫn tăng thuế, vẫn tăng phí, vẫn tiêu cực khắp nơi.
Người ta có thể ngăn chặn một sai lầm chứ không ai có thể ngăn chặn một kẻ ngu dốt và cố chấp. Năm 1986, CS mở cửa để làm ăn với thế giới. Trong các nhà cố vấn cho lãnh đạo CS thời ấy có tiến sĩ kinh tế tốt nghiệp Harvard Nguyễn Xuân Oánh. Các nhà hoạch định chính sách luôn hiểu rằng, với quy mô nền kinh tế phát triển hơn cơ cấu bộ máy quản trị phải khác đi. Kẻ điều hành một cửa hàng thành công khác với kẻ điều hành một tập đoàn kinh tế lớn thành công, bộ máy hoạt động trong một cửa hàng đơn giản hơn rất nhiều bộ máy hoạt động của tập đoàn kinh tế. Như vậy, nếu ai phát triển từ một cửa hàng thành một tập đoàn kinh tế như McDonald chẳng hạn, thì phải qua nhiều lần cải cách bộ máy quản trị.
Như vậy, với công ty có tầm vóc khác nhau thì đòi hỏi bộ máy quản lí khác nhau. Quốc gia cũng vậy, tầm vóc nền kinh tế khác nhau thì cũng cần bộ máy nhà nước thích hợp. Như vậy với bộ máy nhà nước Việt Nam có kết cấu là ĐCS, công việc của nó là học Marx Lenin và não trạng chỉ nhiễm đúng một thứ, đó là sự thù hằn giải cấp. Loại nhân sự kiểu đó thì ngoài chém giết đồng bào thì chẳng làm nên cơm cháo gì cả. Như ta biết, sức mạnh của bộ máy nó nằm ở cơ cấu tổ chức và chất lượng nhân sự. Với bộ máy nhà nước và bộ máy Đảng chồng chéo, chức năng của nó là rình mò hành động của dân để dập tắt tư tưởng nào Đảng không ưa và diệt trừ hành động nào Đảng không thích mà thôi. Đem bộ máy đó mà để quản trị nền kinh tế lớn mạnh thì làm sao nó làm được?
Cứ tưởng tượng, với nhân sự và cách tổ chức của bộ máy quản lý nhà nước CSVN mà áp vào nước Mỹ, thì đảm bảo vài năm sau, dân Mỹ sẽ nghèo rớt mồng tơi như dân Việt. Chắc chắn là vậy? Vì sao? Vì đơn giản như một công tác thu thuế, 2 bộ máy quản trị khác nhau thì suy nghĩ và hành động cũng khác. Nhà nước của Mỹ họ thu thuế để phát triển đất nước, họ đầu tư hạ tầng, họ đầu tư phúc lợi để làm sao dân được hỗ trợ tốt hơn, và đất nước ngày càng giàu có. Một trong những chức năng quan trọng của thuế là tái phân phối phúc lợi cho xã hội. Còn CSVN họ thu thuế để làm gì? Để bỏ túi, hết. Mà đã thu thuế để nhét túi tham thì chỉ có thu càng nhiều càng tốt. Đất nước nợ ngập đầu, dân khốn đốn, phúc lợi bị tước đoạt. Đó là lý do vì sao Việt Nam luôn bị vấn nạn cướp bóc nấp dưới màu sắc “thu thuế” là vậy.
Rõ ràng bộ máy có chức năng xây dựng khác bộ máy có chức năng cướp. Chính vì vậy mà 1999 TS Nguyễn Xuân Oánh cho Reuters biết, rằng chương trình cải cách kinh tế đã gặp bế tắc vì ĐCSVN đã từ chối cải cách chính trị. Và đến hôm nay, sau khi cải cách đã 32 năm mà chính quyền CS vẫn cứ trung thành với cách bù vào yếu kém quản trị bằng cách… tăng thuế, cách mà thằng bại não cũng có thể làm được đâu cần tới hội đồng tư vấn 15 giáo sư tiến sĩ? Vấn đề Việt Nam hiện nay là thể chế, cả về cách tổ chức bộ máy nhà nước lẫn nhân sự cần phải được thay máu cho đất nước phát triển. Nếu giữ nguyên thế này, nó sẽ nghiền nát mọi chính sách được đưa ra dù cho có là chuyên gia tài giỏi gì đi nữa.
Không thể đòi máy cày làm công tác của xe đua F1 được. Tương tự vậy, bộ máy ĐCSVN cũng chẳng biết làm gì để bù vào yếu kém ngoài việc tăng thuế. Đó là cách quan trọng nhất mà chính quyền CS đảm bảo nguồn thu, và sẽ mãi mãi như thế. Còn về nhân dân thì sao? Một khi CS xem dân là vịt để vặt lông cắt tiết rồi mần thịt để lên mâm lên cỗ cho chúng no bụng thì tiếng kêu cạc cạc của con vịt làm nó chùng tay sao? Vì dân đã chọn thân phận là vịt là cừu nên CS mới dám làm thế. Tại sao không đổi cách suy nghĩ, rằng phải quyết làm sói cho nó khỏi ức hiếp? Hiện trạng đất nước này, nhiệm vụ giải thoát cho mình và thế hệ tương lai là trách nhiệm của dân, ĐCSVN không có khả năng tự tốt.
Vậy nên khi CS nó tăng giá xăng, hay thêm loại thuế mới, hay tăng thuế suất của loại thuế cũ. Thì việc kêu gào của dân cũng vô tác dụng. Với CS, đó là tiếng kêu cạc cạc của con vịt khi bị cắt tiết mà thôi. Dân phải tính tới áp lực hành động chứ kêu gào không làm nó chùng tay. Hành động để loại trừ kẻ cướp là tất yếu, thế hệ này không làm thì đẩy nó sang thế hệ sau. Không có chuyện hèn sợ mà có thành quả.
