Lm. Hưng Phạm, S.J.
Này đây Ta đứng trước cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cửa, thì Ta sẽ vào nhà người ấy, sẽ dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ dùng bữa với Ta (Rev. 3: 20)
Mỗi ngày, chúng ta đi qua biết bao nhiêu cánh cửa mà ít khi nào để ý hay trân quý những hàm ý của sự biến đổi đang chờ đợi chúng ta ở phía bên kia.
Những cánh cửa quen thuộc trong mái nhà thân yêu: cửa phòng tắm, cửa bếp, cửa phòng ngủ vợ chồng, con cái, cửa ra vào mở ra một ngày mới. Những cánh cửa của đời sống xã hội: cửa văn phòng, cửa nhà hàng, cửa siêu thị, cửa phòng gym, cửa sổ màn hình máy tính hay mạng xã hội. Rồi những cánh cửa của đời sống tâm linh: cửa nhà thờ, cửa tòa giải tội. Và không thể thiếu, những cánh cửa của các mối tương quan giữa người với người: những ánh mắt, cái bắt tay, vòng tay ôm, hay những buổi gặp gỡ…
Ẩn sau những cánh cửa hữu hình ấy là những cánh cửa vô hình – cánh cửa của giác quan, của tâm trí, của con tim. Những cánh cửa, dù hữu hình hay vô hình, cùng nhịp nhàng vận hành, đưa ta đi vào không gian mới, những chiều kích mới – cả thể lý lẫn thiêng liêng.
Mở hay đóng – là những chọn lựa ta phải đối diện mỗi ngày. Một cánh cửa mở có thể đưa đến sự sống, sự trưởng thành trong sứ vụ và ơn gọi; nhưng cũng có thể dẫn đến rạn nứt, mất mát và lầm lạc. Mỗi quyết định, dù nhỏ nhặt như “mở hay không một trang web,” “gửi hay không một tin nhắn,” “lên tiếng hay giữ im lặng,” “tham gia hay rút lui,” “đến phòng tập thể dục hay ở nhà xem phim” – đều là những lần ta mở hoặc đóng không chỉ những cánh cửa bên ngoài, mà còn là những ngưỡng cửa sâu kín trong lòng mình.
Những chọn lựa tưởng chừng rất bình thường ấy lại là nền tảng hình thành nên lối sống, tính cách, và căn tính của một con người. Cánh cửa học đường và những lớp học ta chọn có thể định đoạt cả một sự nghiệp. Một cú click chuột có thể mở ra chân trời tri thức – hoặc cũng có thể kéo ta vào hố sâu tăm tối của thất bại, thậm chí tù tội. Mở lòng đón nhận một mối tương quan mới – có thể đem đến hạnh phúc, nhưng cũng có thể dẫn đến tổn thương.
Không phải cửa nào cũng nên mở. Mở toang lòng mình thì dễ khiến ta bị tổn thương. Nhưng nếu khoá chặt tâm hồn lại, né tránh mọi tương giao, ta dễ rơi vào đơn côi mộc chiếc. Sự khôn ngoan của một đời người hệ tại ở chỗ biết khéo léo mở sao cho đúng, khép sao cho khôn. Bởi thế, người xưa mới dạy: “Học ăn, học nói, học gói, học mở.”
Trong văn hóa Việt hiện nay, “cửa” còn mang nghĩa ẩn dụ: là cơ hội, là đặc quyền. Người ta hay nói: “muốn vào làm ở tòa đại sứ, mình có cửa gì đâu,” hay “đi gặp Đức Thánh Cha, làm gì mình có cửa!” – nghe những câu nói tưởng đùa nhưng lại phản ánh rất thật sức mạnh của “cửa” trong guồng máy xã hội hôm nay.
Cửa có đóng hay mở được là nhờ có bản lề. Bản lề – phần kết nối âm thầm giữa cánh cửa và khung cửa, giữa phần trụ và phần đi động – tuy nhỏ bé và ít được người ta chú ý đến nhưng lại là bộ phận thiết yếu làm cho cửa có thể chuyển xoay được. Phần trụ nhờ ốc xoáy chặt vào gỗ, phần di động gồm hai bản lề xoay quanh cái trục. Cửa chỉ đóng mở êm xuôi khi cả hai phần hoạt động nhịp nhàng với nhau. Nếu phần trụ không vững, cửa sẽ lỏng lẻo. Nếu phần di động thiếu dầu mỡ, cửa sẽ kêu cót két, thậm chí kẹt cứng. Cửa lòng người cũng vậy, muốn hoạt động đúng đắn cần phải, một phần, biết gắn chặt vào những “bản lề” đạo đức tâm linh vững chắc. Phần khác, biết mềm mại uyển chuyển trong việc hội nhập dấn thân vào nếp sống mỗi ngày với ân sủng sẵn có ở nơi đó.
Đối với Giáo Hội Công Giáo, Cửa là biểu tượng trung tâm của Năm Thánh. Việc bước qua Cửa Thánh của bốn Vương cung Thánh đường không chỉ đơn thuần là những hoạt động bề ngoài để làm cho có, cho xong, hay chỉ để quay phim chụp hình phô trương trên mạng xã hội. Trọng điểm của những hành động thiêng liêng đó thật sự là một quyết định, một điều cam kết nội tâm là tôi ước ao mở lòng mình để được kết thân với Đức Kitô và bước theo lối sống của một Thiên Chúa đã và đang lao tác ở giữa chúng ta. Hình ảnh của Đức Mẹ và các thánh in sâu vào những Cửa Thánh này là những chứng tá hùng hồn của đức tin sống động soi dẫn bước chân chúng ta hôm nay.
Bước vào Cửa Thánh Vương Cung Thánh Đường Đức Bà Cả, ta gặp Mẹ Maria – Người đã can đảm dám mở lòng thưa hai tiếng “Xin Vâng” tin tưởng vào kế hoạch của Thiên Chúa, ngay cả khi đối với hiểu biết con người thì không thể được.
Bước qua Cửa Thánh Thánh Phêrô, ta thấy “Đá” biết nhỏ lệ khi nhận ra lầm lỗi của mình, dẫu biết tình yêu mình chưa được trọn vẹn nhưng vẫn cố gắng trung thành yêu với cả tấm lòng, “Thầy biết hết mọi sự. Thầy biết con yêu mến Thầy.”
Qua Cửa Thánh Thánh Phaolô Ngoại Thành, ta đối mặt với vị “Tông Đồ Dân Ngoại,” Người táo bạo hiên ngang sẵn sàng từ bỏ những gì quen thuộc đi ra chốn biên cương, dấn thân “trở nên mọi sự cho mọi người” vì Tin Mừng.
Ngang qua Cửa Thánh Vương cung Latêranô, một bên ta được đón chào bằng “Tiếng kêu trong hoang địa” của Gioan Tiền Hô vẫn tiếp tục mời gọi mọi người “hãy dọn đường cho Chúa đi.” Bên kia, ta được Thánh Gioan tông đồ thánh sử nhắc nhở điều đáng khắc ghi trong lòng là Chúa Giêsu “là đường, là sự thật và là sự sống.”
Cũng như Đức Mẹ và các thánh, ta chỉ có thể bước qua những cánh Cửa Thánh ấy được vì Đức Kitô đã đi trước khai đường, mở lối cho chúng ta. Chính Người đã không khép mình vào trong địa vị Thiên Chúa, nhưng đã mở cửa trời xuống thế làm người như chúng ta. Vì thế, Người trở nên ngưỡng Cửa cho chúng ta đi vào hầu được thông phần với bản tính Thiên Chúa. Hơn thế nữa, cái chết và sự Phục Sinh của Đức Kitô không những đã phá vỡ ranh giới ngăn chia giữa cung thánh và thế tục mà còn mở rộng không gian gặp gỡ giữa Thiên Chúa với con người – vượt cả cánh cửa của sự chết.
Cậy nhờ vào sức mạnh của của Đức Kitô Phục Sinh, chúng ta hãy mạnh dạn bước theo gương Mẹ Maria và các thánh, biết can đảm và quảng đại mở rộng tâm hồn để gặp gỡ lẫn nhau nơi chính chúng ta là. Nơi đó, chúng ta sống biết yêu thương và sẻ chia với nhau một cách chân tình hơn. Là những “người hành hương trong hy vọng,” chúng ta cùng tiếp tục đồng hành tiến về và bước qua Ngưỡng Cửa Kitô.
Lm. Hưng Phạm, S.J.
From: Langthangchieutim
