Category: TRUYỆN NGẮN

Lời Tạ Ơn Cho Một Khuôn Mặt Mới !

http://vietmania.blogspot.com/2015/12/loi-ta-on-cho-mot-khuon-mat-moi-phung.html  

• Phùng Annie Kim

David Rodebaugh, tay đua xe máy và Patrick Hardison, người lính cứu hỏa trước khi lâm nạn.

Patrick Hardison hay mọi người thường gọi anh là Pat đang ngán ngẩm vì công việc làm ăn có mòi ế ẩm. Cửa hàng bán vỏ xe hơi trên đường Main của anh không hiểu sao dạo này vắng khách. Nó nằm trong một khu thương mại thuộc thành phố Senatobia. Senatobia gốc là tiếng của người da đỏ “Senatohoba”, dịch sang tiếng Mỹ có nghĩa là “White Sycamore” là thành phố nhỏ thuộc quận Tate về phía Tây Nam tiểu bang Mississippi.

Thành phố Senatobia đang chìm trong cái nắng gắt và cái nóng bức của buổi trưa hè oi ả. Cây cối đứng lặng. Không một ngọn gió. Đường phố và bãi đậu xe thưa thớt bóng người. Người dân sống trong thành phố này đang trốn cái nóng và cái nắng ở trong nhà hay trong những nơi có máy điều hòa không khí. Nhiệt độ mùa này có khi lên đến một trăm mười độ F.. Bỗng tiếng điện thoại reo vang. Pat phóng vội lên xe. Có một đám cháy không xa lắm.

Khi còn học trung học Pat thích ngành cứu hỏa. Nghề buôn bán vỏ xe hơi là nghề tay mặt và là nguồn sinh kế chính của gia đình anh gồm một vợ và năm con từ nhiều năm nay. Anh là một lính cứu hỏa đã nghỉ việc nhưng vì yêu nghề, anh sẵn sàng tự nguyện phục vụ khi Sở Cứu Hỏa cần.Anh cũng là một khuôn mặt quen thuộc trong số hai mươi người trong thành phố tình nguyện làm công việc nguy hiểm và đầy bất trắc này.Anh được thông báo có một căn nhà trong khu “townhouse” đang cháy và anh lúc nào cũng sẵn sàng tham gia việc chữa cháy mà không có một chút thù lao nào.

Khi đội cứu hỏa đến nơi thì ngọn lửa đã bốc cao đến trần nhà phía sau nhà bếp. Người chồng chạy thoát ra ngoài và la lớn rằng bà vợ ông ta còn bị kẹt trong đó. Pat và ba đồng nghiệp đội mũ an toàn, mang mặt nạ chống khói và bộ quần áo bảo hộ đặc biệt của lính cứu hỏa. Từ cửa trước, họ tiến từng bước vào trong, vừa gọi vừa nhìn chung quanh tìm người đàn bà. Bất ngờ trần nhà sụp xuống chỗ Pat đang đứng. Cả một khối lửa chụp vào mặt Pat, bắt vào chất nhựa của chiếc mặt nạ làm chiếc mặt nạ bốc cháy, tan chảy ra cùng lúc với khuôn mặt anh. Trong lúc nguy biến, anh vẫn còn tỉnh táo tìm cách tháo bỏ mặt nạ ra, nín thở và nhắm mắt lại. Hành động này giúp ngăn khói không xông vào cổ và phổi đồng thời bảo vệ được đôi mắt. Tháo bỏ chiếc mặt nạ cũng là lúc sự đau đớn từ khuôn mặt cháy đen, nóng rát và biến dạng lan đến toàn thân làm anh mờ mắt, lảo đảo. Anh quỵ xuống trong tay của những người bạn đồng nghiệp. Họ kéo anh ra khỏi ngôi nhà trong tình trạng sức khỏe thật là tồi tệ.

Đó là ngày năm tháng chín năm hai ngàn lẻ một, “ngày định mệnh”của người lính cứu hỏa hai mươi bảy tuổi vì khuôn mặt của anh từ nay không còn là khuôn mặt của một con người bình thường.

Khuôn mặt Patrick bị tàn phá.

Pat được đưa vào bệnh viện chữa trị suốt sáu mươi ba ngày với nhiều cuộc giải phẫu. Anh đã mất hai tai và môi, cái mũi chỉ còn là miếng xương và mô mí mắt không còn khiến anh không thể nhìn rõ được. Nếu để lâu, anh có thể bị mù. Anh không dám nhìn mình trong gương. Một khuôn mặt đáng sợ, khuôn mặt của loài ma quái đã làm cho ba đứa con nhỏ của anh Alison, Dalton và Averi khóc thét lên khi nhìn thấy bố từ bệnh viện trở về.

Anh tâm sự làm sao trách được các con khi anh nhìn anh trong gương, anh cũng sợ…chính mình. Cái đầu trọc lóc, hai bên trơn tuột không có lỗ tai, đôi mắt nhỏ như hai cái lỗ, không có mí mắt trên, hấp háy và ti hí như mắt của loài kỳ nhông, cái miệng phẳng lì, méo mó, không có môi, cái mũi trơ xương nhọn hoắt. Kinh khủng nhất là những lớp da biến dạng, nhăn nhúm, chảy xệ xếp lớp trên mặt làm mặt anh thật đáng sợ.

Anh kể anh đã tìm cách đùa giỡn với chúng, kể chuyện về những con gấu anh đã đánh nhau với gấu nhưng chúng vẫn bỏ chạy, la hét và khóc ầm ỹ. Những giọt nước mắt của các con, của vợ anh cũng chính là những giọt nước mắt rơi từ hai cái lỗ nhỏ bất hạnh ấy để rồi có những lúc quá đau khổ anh đã muốn “Thà chết đi cho rồi”!. “Sống như thế không phải là đời sống”.

Trong vòng bảy năm sau đó, Pat đã trải qua liên tục bảy mươi ba ca phẫu thuật lớn nhỏ. Các bác sĩ đã dùng mô thịt và da đùi để tái tạo lại khuôn mặt gồm miệng, mũi và mí mắt nhưng cũng không thể làm cho khuôn mặt Pat trở nên bình thường. Một người bạn thân đau lòng trước sự đau đớn hành hạ thể xác Pat, sự mặc cảm trước đám đông và từ chối không muốn gặp ai, cuộc hôn nhân kéo dài được mười năm đến nay đã kết thúc, tâm lý bị các con ghê sợ và tránh xa, lại thêm chứng nghiện thuốc giảm đau và công việc kinh doanh bị trở ngại đã khiến cho người bạn này viết thư cho tiến sĩ Eduardo Rodriguez, người y sĩ tài năng đã thực hiện ca phẫu thuật cấy ghép mặt thành công năm hai ngàn lẻ hai tại Đại học Trung tâm Y Tế Maryland. Pat cầu xin sự giúp đỡ của ông, một cơ hội để đưa anh trở về đời sống bình thường. Nhận được thư, tiến sĩ Rodriguez hứa sẽ cố gắng hỗ trợ trường hợp của Pat và đưa anh vào danh sách chờ đợi vào tháng tám năm hai ngàn lẻ bốn.

Và Bác sĩ gốc Cuba Eduardo Rodriguez, người đạt kỳ tích.

Mười năm chờ đợi ca mổ, mười bốn năm sống trong đau khổ và gần như tuyệt vọng vì nổi bất hạnh, người khác có thể đã bỏ cuộc nhưng đối với Pat, anh đã có những đức tính cần thiết như can đảm, kiên nhẫn, sự tận tụy, trách nhiệm, niềm tin và hy vọng. Bác sĩ Rodriguez đã nhận xét Pat là một bệnh nhân được tuyển chọn hoàn hảo, một “ perfect candidate” thích hợp để thực hiện ca mổ phức tạp này.

Con đường thực hiện ca mổ này đòi hỏi Pat phải trải qua nhiều cuộc thí nghiệm, bảo đảm Pat sẵn sàng về tâm lý và thể chất nhưng vấn đề quan trọng nhất là phải tìm người hiến tặng các bộ phận thích hợp với cơ thể của Pat. Một người gốc Á châu, một phụ nữ, đợi đến người thứ ba là David Rodebaugh sống ở Brooklyn New York mới đúng là người mà bác sĩ hài lòng.

David hai mươi sáu tuổi, làm nghề thợ máy, một tay đua xe gắn máy đã từng thắng nhiều giải thưởng, có máu giang hồ, có cùng loại máu, loại tóc, màu da, cấu trúc xương, cân nặng phù hợp với cơ thể của Pat. David lái xe gắn máy tránh một người phụ nữ trên đường làm anh ta ngã xuống. David không đội mũ bảo hiểm nên đầu đập mạnh trên đường. Bác sỹ đã mổ David hai lần nhưng David bị hôn mê, rơi vào đời sống thực vật. Gia đình đã đồng ý rút ống thở để David ra đi. Theo ý nguyện của David để lại, anh hiến tặng toàn bộ cơ thể cho chương trình “Live-On NY” hay còn gọi là “The New York Organ Donor” trong đó có khuôn mặt của David dành cho Pat.

Tiến sĩ Eduardo Rodriguez khoa trưởng trung tâm y khoa Langone của trường đại học New York bắt đầu ca mổ vào lúc bảy giờ rưỡi sáng ngày mười bốn tháng tám với một đội ngũ bác sĩ giỏi và y tá chuyên nghiệp gồm một trăm người.

Bốn mươi tám tiếng đồng hồ trước khi mổ, khuôn mặt David phẳng và dẹp, hai bên lỗ tai có xiên lỗ và có một cái sẹo hình móc câu ở sọ trong ca mổ trước đây. Lát nữa đây, khuôn mặt này sẽ được bàn tay khéo léo của bác sĩ Rodriguez tách ra khỏi hộp sọ và nổi lềnh bềnh trong một thau có dung dịch lạnh pha chất dùng để bảo quản cho cho sự tuần hoàn máu (hemodynamic preserving solution). Nó không còn là của David. Nó cũng chưa thuộc về Pat.

Khi các bác sĩ khám nghiệm và tuyên bố rằng bộ não đã chết, bác sĩ Rodriguez lạng da đầu của David từ phía sau đến hai bên mang tai rồi vòng qua mũi. Thủ thuật tinh xảo và tài năng của vị bác sĩ người xứ Cuba này là làm thế nào cắt các mô “tissue” mà vẫn giữ được các sợi thần kinh, các bắp thịt, hai động mạch cổ đưa máu từ tim đến các bộ phận như đầu, óc, mặt, cổ (carotid arteries) và hai tĩnh mạch cổ đưa máu từ đầu về tim. (internal jugular veins).

Trong khi tiến hành phẫu thuật, một sự trục trặc bất ngờ xảy ra đó là tĩnh mạch cổ của David lớn hơn của Pat làm Pat bị chảy máu nhiều. Bác sĩ Rodriguez phải làm một thủ thuật đưa tĩnh mạch vào một cái lỗ được khoét thật nhỏ trên cạnh động mạch của Pat để cho máu chảy vào tĩnh mạch này làm cho máu ngưng chảy.

Hai phòng mổ cạnh sát nhau. Pat nằm trong phòng mổ phía bên kia trong tình trạng mê sâu. Anh không biết rằng khuôn mặt mới của David đang trên đường di chuyển. Bác sĩ Rodriguez đeo bao tay, ông chậm rãi nhúng sâu vào dung dịch có máu đỏ, lấy khuôn mặt ra khỏi cái chậu, vẫy nhẹ cho máu nhỏ xuống hết rồi ông nghiêng mặt nhìn lên ống kính chụp hình. Khi giơ cao trước máy chụp hình, khuôn mặt hình như phồng to hơn. Nó không còn là khuôn mặt của David nữa. Cái trán hẹp hơn. Hai gò má phình to hơn. Hai cái môi xệ xuống như đang mỉm cười. Bác sĩ Rodriguez và các bác sĩ phụ tá đều biết công việc mình phải làm. Họ nâng khuôn mặt của David đặt lên trên khuôn mặt của Pat. Họ cắt bỏ các vết sẹo, nối lại các mạch máu và giây thần kinh, sắp xếp lại các xương mặt, phục hồi hai mí mắt, điều chỉnh lại hai môi, sau đó “drapping” phủ lớp da trên mặt Pat như người ta trải chiếc khăn trải giường.

Khuôn mặt mới.

Hai mươi sáu tiếng đồng hồ làm việc căng thẳng. Từ khi chuẩn bị trước khi mổ, tiến hành làm phẫu thuật, theo dõi và chăm sóc bệnh nhân sau ca mổ, số tiền chi phí lên tới con số từ tám trăm năm chục ngàn đến một triệu đồng. Số tiền này được trường đại học tài trợ. Đây là ca mổ tốn tiền nhất từ trước đến nay. Đó cũng là ca mổ phức tạp mất nhiều thời gian và có số bác sĩ và y tá tham gia đông nhất.

Trở lại ngành y khoa chỉnh hình, các ca mổ lớn cấy ghép mặt thành công và nổi tiếng trên thế giới trong vòng hơn mười năm nay đếm trên đầu ngón tay như năm hai ngàn lẻ một, bà Connie Culp, bốn mươi sáu tuổi bị chồng bắn. Năm hai ngàn lẻ năm, bà Isabelle Denoire ba mươi tám tuổi, người Pháp bị chó cắn. Năm hai ngàn mười, Oscar Wells ba mươi mốt tuổi bất ngờ lỡ tay tự bắn vào mặt. Năm hai ngàn mười một, Dallas Wiens, hai mươi tuổi làm nghề xây dựng bị phỏng vì điện giật… Đánh giá về sự thành công ca mổ của Pat, bác sĩ khoa trưởng trường đại học y khoa Robert Grossman nói: “ Đây là cái mốc chính và cũng là sự đóng góp quan trọng và to lớn về sự tiến bộ trong lãnh vực khoa học và ngành y khoa”.

Điều lo ngại nhất của giới y sĩ trong việc tiến hành phẫu thuật thay hoặc ghép các bộ phận đó là cơ thể chống lại sự tiếp xúc với các tế bào lạ.Trong vòng ba tháng theo dõi, bệnh nhân phải dùng một loại thuốc đặc trị chống lại sự đào thải các bộ phận cấy, ghép trong cơ thể.Theo thống kê, cứ ba trong năm trường hợp thay hay cấy, ghép, bệnh nhân chết vì các bộ phận mới không thích hợp này.

Da là bộ phận lớn và bảo vệ cơ thể. Nó là người lính đầu tiên và mạnh nhất chống lại bệnh tật và các vi trùng xâm nhập. Vì thế sau sáu tháng theo dõi và uống thuốc cho đến suốt đời, cơ thể Pat càng ngày phục hồi khá hơn. Pat có thể ăn được thức ăn bình thường mặc dù nói chưa rõ. Các vết sưng đỏ ở mặt xẹp và tan dần. Pat có thể đội mũ lưỡi trai, đeo kính râm, đeo tai giả đi mua sắm trong cửa hàng Macys mà không bị ai dòm ngó hay để ý về sự khác lạ trên khuôn mặt mới. Một khuôn mặt bình thường như những khuôn mặt của những người chung quanh được xã hội chấp nhận.

Sau đây là những lời tâm sự của Pat trong ngày lễ Thankgivings.

Sau ca mổ ngày mười bốn tháng tám năm hai ngàn mười bốn thành công, mỗi buổi sáng thức dậy, tôi tập một thói quen đó là đứng trước gương, tôi nhìn tôi trong gương với tất cả sự nhận biết từng cử chỉ và hành động mình đang làm. Tôi lấy tay xoa nhẹ và chậm rãi trên đôi má bầu bĩnh và toàn khuôn mặt tròn trịa với tất cả sự trân trọng. Cảm giác trơn láng, nhẵn nhụi, mịn màng của màu da trắng làm tôi liên tưởng đến một người, hơn cả một người bạn, một ân nhân, người cứu rỗi đời tôi: David Rodebaugh. Anh đã cho tôi làn da này.

Mỗi khi tôi xoa nhẹ và chậm rãi trên đôi má dọc theo hai bên thái dương, dưới cằm rồi vòng lên trên môi, hai tay tôi có cảm giác nham nhám, thô tháp, tôi biết rằng đó là những tế bào của những sợi râu quai nón và râu mép đang hoạt động. Chúng đang nhú dần từng ngày dưới làn da như những đóa hoa từ từ hé nụ. Chúng sẽ mọc dài ra rất nhanh, có sợi dài sợi ngắn và màu nâu đen. Đó là những sợi râu mạnh khỏe, đầy sức sống của David đang sống dậy trong làn da này và trên khuôn mặt tôi. Tôi không có râu quai nón. Đó là những sợi râu của người đã hiến tặng: David Rodebaugh.

Mỗi khi tôi nhìn đôi mắt tôi trong gương với hai lằn mí rất rõ làm cho đôi mắt càng ngày càng mở to ra sau khi hết sưng. Trên đôi mắt là cặp lông mày mọc khá dầy và có màu nâu đen cùng với màu của những sợi râu, tôi có cảm tưởng đôi mắt David đang nhìn và cười với tôi như muốn nói rằng sao chúng ta trông giống nhau thế hả anh bạn Pat?

Tôi thường ôm những đứa con tôi và hôn chúng trước giờ đi ngủ. Đôi môi của tôi màu hồng, hình giống như chiếc thuyền, có một nhân trung rất sâu ở chính giữa, môi trên mỏng hơn môi dưới. Khi môi tôi chạm trên đôi má mịn màng của những đứa trẻ, tôi có cảm giác đôi môi ấy mềm, láng, ngọt ngào của tình yêu thương. Khi David còn sống, tôi nghĩ rằng đôi môi yêu thương ấy đã từng hôn lên những đôi môi của nhiều người con gái trong cuộc đời của David, chàng thanh niên đẹp trai và lãng tử đã cho tôi một đôi môi đẹp và gợi cảm hơn cả đôi môi của tôi trước kia.

Tôi với David bây giờ là một. Chúng tôi có trong nhau. David không còn sống nhưng mẹ anh người phụ nữ tốt bụng đã đồng ý ký tên hiến tặng khuôn mặt David cho tôi. Khi đến thăm và nhìn khuôn mặt tôi, bà tưởng đã nhìn thấy con trai bà. Bà cảm động ôm tôi khóc òa và nói với tôi rằng: “Phép lạ của David sẽ sống mãi” (The miracle of David will live on).

Đúng như thế. Khuôn mặt của tôi là một “phép lạ” mà đứa con bất hạnh của bà đã ban cho một người đã chịu nỗi bất hạnh suốt mười bốn năm qua. Hạnh phúc của tôi bây giờ là sự bất hạnh vĩnh viễn của bà. Tôi không biết dùng lời lẽ nào để chia sẻ sự đau khổ của bà mẹ mất con cũng như tôi cũng không biết diễn tả thế nào về niềm hạnh phúc của người được xã hội chấp nhận là một con người. Sau tai nạn, trải qua nhiều sự đau đớn về thể xác và tâm lý, giữa sống và chết, hạnh phúc và đau khổ, được và mất… đối với tôi bây giờ cũng chỉ là những ảo ảnh của cuộc đời.

Người thứ ba tôi muốn nhắc đến với tất cả lòng biết ơn cùng với lòng kính mến, nể phục về tài năng và đạo đức của người y sĩ trong ngành y khoa đó là bác sĩ Eduardo Rotriguez. Khuôn mặt hiến tặng của David nếu không có đôi bàn tay khéo léo, tấm lòng nhân hậu, sự nhiệt tình và bộ óc siêu đẳng của ông trong nghề nghiệp chuyên môn, tôi sẽ tiếp tục sống trong cõi địa ngục trần gian đến cuối đời. Từ sự tuyệt vọng vì chờ đợi ca ghép mặt suốt mười năm quá lâu, ông đã an ủi tôi “Dont let you down”. Từ sự bi quan, ông cho tôi phân nửa sự lạc quan và sự thật “ It could give you a normal face or could kill you”.

Từ sự đau đớn về thể xác, ông cho tôi niềm tin rằng sẽ có những viên thuốc mới sẽ làm cho tôi vượt qua cơn nghiện. Ông theo dõi sát cơ thể tôi từ khi có đủ những điều kiện tiến hành ca mổ, khi tôi nằm trên bàn mổ cho đến sáu tháng sau ca mổ với ánh mắt lúc nào đăm chiêu và nghĩ ngợi sau mỗi lần khám bệnh hàng ngày.

Thế rồi một hôm, ông mời tôi cùng đi mua sắm với ông trong khu Macys. Tôi rất ngạc nhiên vì lời đề nghị này. Tôi và ông đi lang thang một lúc lâu, trong lòng nghĩ rằng ông đang cần tìm mua những chiếc áo sơ mi mới. Ông quan sát mọi người qua lại. Không ai quay lại nhìn hay quan tâm gì đến tôi cả. Ông nói ông muốn chứng kiến tận mắt hình ảnh xã hội đời thường chấp nhận tôi như thế nào. Khi nghe ông nói đến câu này, tôi đã bật khóc.

Trên đường về, ông khen tôi “You are special”. Tôi nói chính ông mới là người xứng đáng “You are special”?

Vài ngày sau tôi được ông trực tiếp đến tận giường bắt tay, ôm tôi và báo cho tôi biết tôi sẽ được xuất viện sau sáu tháng chữa trị. Nụ cười của ông lúc ấy thật rạng rỡ. Bệnh viện đã chụp rất nhiều tấm hình tôi trong ca mổ để theo dõi và làm tài liệu nhưng bức hình đẹp nhất sau mười bốn năm chạy trốn hình ảnh mình trên ống kính đó là tôi được chụp với ông trong buổi lễ chia tay và với những người đã từng gắn bó với tôi trong bệnh viện. Ông đã tạo nên một kỳ tích trong lịch sử y khoa ngành cấy ghép mặt ở xứ Mỹ và mãi mãi là thần tượng của tôi.

Ngoài ra, tôi muốn gửi những lời cám ơn đến đội ngũ các bác sĩ phụ tá bác sĩ Rodriguez và những người y tá mặc quần áo, đội mũ xanh làm việc âm thầm bên cạnh bác sĩ Rodriguez. Đó cũng là những chiếc áo trắng đi lại vội vã trên hành lang hay cắm cúi làm việc trong các phòng hành chánh, các phòng thí nghiệm, những người lao công, gác cổng, các sinh viên tập sự vô danh và rất nhiều người trong bệnh viện biết đến bệnh nhân Pat. Họ đã chăm sóc công việc vệ sinh, miếng ăn thức uống, chia sẻ từng viên thuốc, từng mũi kim chích trong những tiếng rên la vì đau đớn của tôi. Làm sao tôi kể cho hết còn biết bao nhiêu con người đóng góp cho quỹ học bổng của sinh viên trường đại học “the University Grant” đài thọ cho ca mổ này.

Cuối cùng tôi muốn cám ơn đến mái gia đình nhỏ của tôi. Các con tôi Cullen, đứa lớn đã vào đại học. Cullen và Brandon ngày đó chỉ đứng xa mà nhìn bố với ánh mặt sợ hãi. Còn ba đứa kia Dalton, Averi và Alison chắc đã quên hình ảnh chúng khóc thét lên và bỏ chạy khi thấy khuôn mặt của bố. Bây giờ chúng đã ôm tôi và cho tôi những nụ hôn nồng ấm như ôm hôn mẹ của chúng.

Cuối cùng, tôi muốn cám ơn Chrissi, người vợ cũ của tôi. Chrissi đã mệt mỏi vì phải chia sẻ bệnh tật của tôi rất nhiều trong mười năm qua nhưng sự chịu đựng của người phụ nữ có giới hạn. Cô ấy còn trẻ và cần có một sự thay đổi. Mặc dù hạnh phúc chỉ kéo dài có mười năm nhưng cô ấy vẫn còn trách nhiệm với các con của tôi. Với tôi, thế là đủ lắm rồi. Dù sao, cô ấy với tôi vẫn còn là tình bạn. Năm đứa con tôi vẫn là chiếc cầu nối giữa bố mẹ chúng.

Khuôn mặt mới. Cuộc đời mới. Niềm tin và hy vọng mới. Ngày lễ Thankgivings năm nay tôi muốn gửi một thông điệp đến mọi người thân yêu của tôi rằng trong những lúc tối tăm nhất của cuộc đời vẫn còn một tia sáng lấp lóe ở cuối đường hầm. Hãy bám víu lấy chút ánh sáng mong manh ấy và kiên nhẫn chờ đợi. Ánh sáng ấy sẽ có lúc lan tỏa và bừng sáng khi mình vượt qua được khúc quanh cuối đường. Tôi đang choáng ngợp đón nhận những tia sáng lấp lánh ấy. Đó là niềm vui đã trở lại trong trái tim tôi.

Ý tưởng này tôi học từ bác sĩ Eduardo Rogriguez, người ơn suốt đời và cũng là người đã cho tôi khuôn mặt mới.

Phùng Annie Kim  

Tình yêu kỳ lạ của cha tôi .

Chuyện bên nhà:

(Chuyện kể của cô Nguyễn Thị An Lành, Nghệ An)

Đoàn Dự ghi chép

Kính thưa quý vị độc giả,

Cách đây không lâu, tôi (Nguyễn Thị An Lành -ĐD) đọc báo, thấy có đăng tin về câu chuyện của chị Nguyễn Thị Phương, người phụ nữ nằm liệt giường suốt 9 năm trời, và anh Trương Văn Chín, một người đàn ông khỏe mạnh bình thường, đã vì tình yêu cũng như tình thương sâu sắc mà hy sinh cuộc đời, chấp nhận làm chồng của chị mặc dầu chị bị tật nguyền, không có khả năng tự chăm sóc bản thân.

Hạnh phúc của họ đã đơm hoa kết trái trong một phép lạ không thể tin nổi. Đó là họ có một đứa con được sinh ra từ tình yêu, từ nỗi thống khổ cả về thể xác lẫn tinh thần của người đàn bà bị liệt nửa người, cũng như từ sự hy sinh cao cả của người đàn ông. Có lẽ trời đã thương xót, ban cho họ một thiên thần bé nhỏ để sưởi ấm lòng họ. 

Tôi đọc và đã khóc rất nhiều. Tôi nghĩ đến mẹ tôi, người đàn bà có số phận hơi giống chị Phương. Mẹ tôi cũng bị liệt nửa người nhưng cuộc đời mẹ tôi hình như có phần đau đớn hơn, éo le hơn và “ghềnh thác” hơn. Trước đây, tôi thường nghĩ chuyện của mẹ tôi là một câu chuyện kỳ lạ, hy hữu, khó có thể có một chuyện thứ hai tương tự như vậy trên đời. Nhưng té ra, trong cuộc sống vẫn có những chuyện về tình cảm của những con người kỳ lạ, như chuyện anh Trương Văn Chín và chị Nguyễn Thị Phương chẳng hạn.

Sự kỳ diệu của tình yêu

Câu chuyện của cha mẹ tôi bắt đầu như thế này:

– Cha và mẹ tôi là bạn học cùng lớp suốt 10 năm học. Ở ngoài Bắc trước đây, học sinh học theo hệ thống 10 năm, tức hết lớp 10 là hết trung học. Sau đó mẹ tôi thi đậu vào đại học còn cha tôi thì đậu vào một trường trung cấp, cả hai đều ở ký túc xá của trường mình trên tỉnh.

Mẹ tôi kể rằng chuyện tình cảm của mẹ lúc còn học trung học rất éo le. Ngày ấy, mẹ tôi là bí thư chi đoàn của lớp, vừa học giỏi, vừa hát hay lại vừa xinh đẹp nhất trường. Trong khi đó thì cha tôi là một học sinh tầm thường trong lớp. Điểm nổi bật nhất của cậu học trò này là ít nói, sống khép kín, gần như không được ai biết đến. Oái oăm thay cậu lại thầm yêu mẹ tôi, cô nữ bí thư xuất sắc của lớp. Tuy nhiên, hình ảnh chiếm trọn trái tim mẹ tôi không phải cậu học sinh đó mà là ông thầy dạy môn Văn trong lớp, bí thư đoàn trường, trẻ tuổi, đẹp trai, chưa lập gia đình. Thế nên, dù biết “người câm như hến” mang mối tình si nhưng mẹ tôi vẫn không để ý đến cậu.

Mới học lớp 10, tức cuối cấp III, 16 tuổi nhưng mẹ tôi đã lao vào yêu đương, lén lút vụng trộm như con thiêu thân lao đầu vào lửa với ông thầy đẹp trai, nói hay như gió đó. Yêu thầy, mẹ tôi quyết tâm thi đậu vào Đại học Sư Phạm cũng cùng khoa Văn để được bằng thầy. Trong khi đó thì cậu học sinh “con người ít nói” trong lớp chỉ đậu vào trường Trung cấp Công Nghiệp.

Mẹ tôi đã yêu hết lòng nhưng tình yêu của mẹ không được đáp ứng chung thủy như mẹ tưởng tượng. Khi mẹ từ trường ĐHSP Vinh, vượt 60km về trường cũ ở nơi quê nhà để báo tin cho ông thầy biết là mình có thai, hậu quả của việc đã quá si mê, vượt rào, ăn cơm trước kẻng, thì mẹ choáng váng phát hiện ra có một cô nữ bí thư chi đoàn khác cũng trẻ trung, xinh đẹp như mẹ hai năm về trước, đang quấn quýt với thầy bí thư đoàn trường, người yêu của mẹ.

Mặc dầu choáng váng, điên dại nhưng mẹ tôi vẫn kiên nhẫn chờ cho cuộc hò hẹn giữa thầy với cô học trò trẻ đẹp kết thúc, để gặp và nói chuyện với thầy về cái thai mà mẹ đang mang trong bụng. Bản chất của vị bí thư đoàn trường đẹp trai, thần tượng của bao nhiêu nữ sinh trong trường đã bộc lộ rõ khi thầy thẳng thừng trả lời: “Em bỏ cái thai đó đi! Cuộc sống còn dài, ai biết trước tương lai ra sao mà đã vội nói đến chuyện cưới hỏi, sinh con sinh cái. Anh chưa sẵn sàng cho việc làm chồng làm cha lúc này!”.

Mẹ đau khổ, thất thểu đón xe trở về trường đại học, nước mắt hòa với nước mắt.

Khi chuyến xe đò ban đêm chạy đến gần cầu Bến Thủy, cách trường ĐHSP mấy cây số, mẹ kêu cho xe dừng lại. Mẹ xuống xe, tới đầu cầu và tuyệt vọng với ý nghĩ là phải tự tử, phải chết đi để tránh mọi sự phiền phức. Mẹ – một cô gái mới 18 tuổi – thời của mẹ việc phá thai không phải dễ dàng. Mẹ không biết phá ở đâu và phá bằng cách nào. Ngoài ra, có thai trong khi còn đang đi học sẽ bị nhà trường kiểm điểm, kỷ luật, đồng thời cũng là nỗi ô nhục rất lớn cho cả gia đình, họ hàng thân thuộc. Mẹ đã đến bước đường cùng.

Không kịp nghĩ gì nữa, mẹ liều nhắm mắt gieo mình xuống sông trong đêm tăm tối mịt mùng.

Nhưng số phận không cho phép mẹ trốn chạy nỗi khổ đau dễ dàng như vậy. Lúc mẹ còn đang đứng đợi xe đò để trở về trường thì “người bạn ít nói cùng lớp” trước đây cũng có mặt trên chiếc xe đó. Cậu chỉ đậu vào trường Trung cấp Công nghiệp cách trường ĐHSP của mẹ hơn 3 cây số. Thứ bảy tuần nào cậu cũng đến trước cửa ký túc xá của mẹ để “trồng cây si” cho dẫu biết mẹ đã có người yêu là ông thầy dạy Văn, bí thư đoàn trường, trẻ tuổi, đẹp trai, một trời một vực so với cậu. Mẹ cũng đã nói rõ với cậu rằng giữa cậu với mẹ chỉ là bạn cùng lớp, không có gì khác. Mặc, cậu vẫn thầm yêu mẹ, làm như trên đời này ngoài mẹ ra không còn một cô gái nào khác chiếm nổi trái tim cậu. Trên chuyến xe khách ấy, cậu nhìn thấy mẹ lên xe với đôi mắt sưng húp vì khóc nhiều. Nhưng vốn nhút nhát, cậu chỉ lặng lẽ ngồi quan sát từ phía đằng sau. Khi xe chạy đến gần đầu cầu Bến Thủy, thấy mẹ đột ngột kêu xe dừng lại rồi mẹ xuống xe, thậm chí quên cả không xách theo chiếc ba lô nhỏ, hành trang của mình. Cậu rất ngạc nhiên, thoáng suy nghĩ rồi cũng xuống xe, xách hai chiếc ba lô, lẳng lặng đi theo sau.

Thấy mẹ đứng bất động như pho tượng bên cạnh thành cầu, cậu đoán rằng mẹ có chuyện gì buồn lắm nên mới có những cử chỉ lạ lùng như vậy. Trong lúc cậu còn đang chần chừ, chưa biết phải giải quyết thế nào thì mẹ đã gieo mình xuống sông. Cậu kinh hoảng, kêu thét lên và lao tới định níu mẹ lại nhưng không kịp, mẹ đã rơi xuống sông sát với mé cầu.

Tiếng hô hoán kêu cứu của chàng thanh niên khiến ông lái đò đang gác mái chèo nằm ngủ trên đò ở gần chân cầu. Ông là người chuyên làm việc từ thiện, đã bao năm nay đi vớt xác người chết đuối hoặc người nhảy xuống sông tự tử. Trong đêm tối, phải khó khăn lắm ông và cậu thanh niên mới tìm thấy “xác” của mẹ đang bị mắc ở gần chân cầu. Cái nhảy xuống sông của mẹ sát với đầu cầu đã làm cho mẹ không bị nước cuốn đi nhưng bị đập đầu vào bãi đá cạn, khiến mẹ bị liệt não một thời gian dài.

Mẹ nằm bệnh viện, bảo lưu kết quả học tập, và người bạn ít nói cùng lớp là kẻ duy nhất ở bên cạnh mẹ khi mẹ đã tới tận cùng của sự khốn khổ. Hôn mê mất hơn một tuần, khi mẹ tỉnh lại thì thấy người bạn cũ ở bên cạnh như người thân yêu nhất. Cậu ký vào mọi giấy tờ thủ tục để bệnh viện làm phẫu thuật cho mẹ, như một người chồng sắp cưới. Cái thai không giữ được vì cú va đập quá mạnh.

Mẹ nằm nhà thương, tương đối đã qua được cơn nguy kịch, qua được ranh giới giữa cái sống và cái chết, bấy giờ cậu mới báo tin cho ông bà ngoại, tức cha mẹ của mẹ ở quê nhà, được biết.

Không thể nói hết nỗi bàng hoàng của ông bà ngoại khi chứng kiến mẹ bị băng bó, nằm bất động trên giường bệnh, đầu tóc cạo trắng xóa do phải mổ cấp cứu trên đầu. Ông bà ngoại bị sốc và quá đau khổ trước tai nạn của con gái. Sau khi nghe bác sĩ thuật lại toàn bộ sự việc: mẹ bị tai nạn ra sao, nhảy cầu tự tử như thế nào, rồi cái thai trong bụng bị sẩy do cú va đập mạnh.

Con gái ông bà có chửa trong khi mới 18 tuổi còn đang đi học? Ông bà ngoại không thể giữ bình tĩnh được nữa, bèn gặp cậu bạn cùng lớp của mẹ để hỏi cho rõ ràng, vì lâu nay ông bà biết hai đứa là bạn học chung một lớp. Không ngờ, cậu bạn cúi đầu, nhận hết mọi tội lỗi về mình và thừa nhận chính mình là tác giả cái bào thai trong bụng con gái ông bà, khiến cô phải nhảy cầu tự tử. Ông bà ngoại không còn sức để đau khổ được nữa. Bà ngoại chỉ vào mặt cậu, chửi mắng cậu thậm tệ, còn ông ngoại thì làm đơn tố cáo lên trường Trung cấp Công Nghiệp, nơi cậu đang học năm thứ hai để nhà trường đuổi học cậu.

Sau tai nạn, mẹ bị liệt hai chân, tinh thần dao động nặng. Trước sự oan trái của người bạn cũ, mẹ chỉ biết khóc. Mẹ không thể học tiếp Đại học Sư Phạm được nữa. Giấc mơ tình yêu và ước vọng trở thành cô giáo dạy văn cấp III của mẹ đã bị dập tắt phũ phàng. Mẹ đối diện với thực tế bi thảm, không niềm tin, không tương lai và quá đau đớn về sự bội bạc của người yêu, cũng như tuyệt vọng về tình trạng sức khỏe của mình. Mẹ giờ đây trở thành con người tàn phế, phải rời giảng đường đại học để được cha mẹ thuê xe chở đi hết bệnh viện này đến bệnh viện khác với hy vọng phục hồi được chức năng đôi chân.

Mặc dầu ông bà ngoại đã gặp ban giám hiệu trường ĐHSP trình bày hoàn cảnh và xin bảo lưu kết quả học tập của mẹ trong hai năm qua, nhưng mẹ nhất quyết không nghĩ đến việc trở lại giảng đường để tiếp tục giấc mơ trở thành giáo viên cấp III của mình nữa. Mẹ nằm trong bệnh viện, trong những cơn đau đớn cả về thể xác cũng như tinh thần.

Từ một cô gái sôi nổi, vui tính và nhiều ước mơ, mẹ biến thành một người bị tự ti mặc cảm, luôn luôn nghĩ đến cái chết. Mẹ bám riết lấy ý nghĩ sẽ tìm cách tự tử để kết thúc tình trạng chán chường và bi đát đó.

Khi tất cả bạn bè, người thân của mẹ không còn năng lui tới, thăm hỏi, an ủi mẹ được nữa vì họ phải trở về với công việc học hành hay với đời sống riêng tư, thì người duy nhất còn lại gần gũi với mẹ chỉ là người bạn ít nói ngày xưa. Cậu đã bị đuổi học nên quyết định đi học nghề sửa xe gắn máy. Những lúc rảnh rang, cậu lén đến bệnh viện thăm nom và khuyến khích mẹ, khuyên nhủ mẹ hãy có can đảm vượt qua số phận. Ông bà ngoại vẫn căm ghét cậu, không tha thứ tội lỗi của cậu nên không chấp nhận cho cậu đến chăm sóc mẹ.

Thấy cậu oan uổng quá, đến lúc này mẹ mới nói với ông bà ngoại tất cả sự thật. Ông bà ngoại lặng người, bàng hoàng trước sự thú nhận của con gái. Nghe xong, ông ngoại khóc và nói với mẹ: “Con ơi, con nợ người ta món nợ quá lớn rồi. Còn cái tội của cha mẹ thì không thể nào rửa sạch được!”. Rồi ông ngoại lại khóc, ông đi tìm cậu thanh niên, quỳ xuống trước mặt cậu – một người chỉ đáng tuổi con của ông – để xin cậu tha thứ cho sự hiểu lầm và những thiệt thòi ông đã gây ra cho cậu. Cậu cuống quít đỡ ông dậy, rồi cả hai cùng khóc. Vốn tính ít lời, cậu chỉ vắn tắt nói với ông ngoại: “Xin cha cho phép con trông nom HT. Con yêu cô ấy lắm!”. Cậu chỉ nói được có vậy và ông ngoại lại khóc nức nở.

Cậu vừa học nghề vừa làm thêm ở trung tâm sửa chữa xe gắn máy. Cuối ngày, cậu lại vào bệnh viện với mẹ, chăm sóc tận tình và chu đáo như một người chồng, đó là điều mà cả mẹ lẫn ông bà ngoại cùng mọi người chung quanh đều rất ngạc nhiên, không thể giải thích được. Một thanh niên lành lặn, đầy sức sống, còn độc thân cũng như chưa từng có người yêu theo đúng nghĩa của nó, lại quyết tâm dành hết tình yêu cho một cô gái đã tàn phế cả tinh thần lẫn thể xác? Những vết thương lòng của cô đối với người “thầy” tệ bạc trước đây có thể lành được không? Không ai hiểu nổi tại sao cậu lại quyết định gắn bó cuộc đời mình với người con gái đã yêu người khác như thế.

Cha mẹ cậu khi biết chuyện này đã phản đối kịch liệt. Ông bà đến tận bệnh viện gặp ông bà ngoại và nói: “Ông bà đau khổ như thế nào về tai nạn của cháu HT thì đừng bắt chúng tôi phải đau khổ như vậy khi thấy con trai chúng tôi quá mê muội, suốt đời sẽ phải gánh cái gánh nặng vì cháu HT”.

Mặc cho cha mẹ mình khóc lóc van xin, thậm chí đe dọa sẽ từ bỏ nếu con trai cứ nhất định gắn bó với đứa con gái tật nguyền trên chiếc xe lăn, cậu vẫn một lòng, không hề suy suyển.

Mẹ tôi không chịu nổi sự đàm tiếu của dư luận cũng như phản ứng của phía bên gia đình người con trai, hơn nữa lại bị mặc cảm về sự tàn tật, nên bèn bí mật bỏ nhà ra đi với chiếc xe lăn.

Không ai có thể hình dung được mẹ đã ra đi với tình trạng cơ thể như vậy. Mẹ bỏ đi đâu với hai bàn tay trắng và đôi chân tật nguyền, ngay cả vấn đề vệ sinh cá nhân cũng không tự mình lo được?

Cả nhà bổ đi tìm. Cha tôi – bây giờ tôi dùng tiếng “cha” thay vì tiếng “cậu” hay tiếng “người thanh niên ấy” xa lạ trước đây – tất tưởi trên những chiếc xe Bắc-Nam để đi tìm mẹ. Tuyệt nhiên không thấy tăm hơi. Cả nhà đã nghĩ đến trường hợp xấu nhất là có thể mẹ đã nhảy xuống con sông nào đó tự tử. Ông bà ngoại tôi đi báo với công an về sự mất tích của mẹ. Cha tôi ngược xuôi sông ngòi và những nơi cha đoán có thể mẹ đã tìm đến cái chết; cũng không loại trừ khả năng mẹ tá túc ở đâu đó để sống cuộc sống ẩn dật, trốn tránh tình cảm của cha cũng như những lời bình phẩm của thiên hạ và trốn tránh những dằn vặt trong lòng.

Không ai biết được rằng, mẹ đã quen biết một cô cùng cảnh ngộ, đã từng nằm điều trị trong bệnh viện với mẹ, nhờ cô khi về thì liên hệ giùm với trung tâm khuyết tật ở tận Ban Mê Thuột thuộc tỉnh Đắc Lắc. Khi đã biết rõ tình hình, mẹ nhờ cô mua vé xe, đưa mẹ lên xe tuyến Bắc-Nam để vào trung tâm dành cho người khuyết tật này. Mẹ muốn đi thật xa để xóa bỏ quá khứ đau buồn đồng thời để cha có cơ hội lập gia đình với người con gái khác, sẽ sống hạnh phúc hơn là sống với mẹ. Mẹ không muốn suốt đời cha phải gánh chịu bất công vì mẹ.

Nhưng mẹ đã lầm. Tình yêu của cha lớn và kỳ lạ hơn mẹ tưởng tượng. Cha đã tìm mẹ ròng rã suốt hai năm trời. Cứ mấy tháng một lần, khi nào dành dụm được chút tiền lương từ trung tâm sửa chữa xe gắn máy, cha lại xin nghỉ ít lâu để đi tìm mẹ. Cũng may công việc sửa xe gắn máy của cha rất thịnh hành và có thu nhập cao. Cha khéo tay, giỏi nghề nên ngoài việc làm ở trung tâm, cha còn có các khách hàng đem xe tới nhà nhờ sửa, nên tiền kiếm được không phải là ít. Tuy nhiên, suốt 2 năm trời, bao nhiêu tiền kiếm được cha tiêu xài vào việc đi tìm mẹ.

Không ai giải thích nổi tình yêu của cha. Trong trái tim cha chỉ có hình bóng của mẹ. Dù hai chân mẹ đã tàn phế, tâm hồn mẹ đã nhàu nát vì đã trao lầm tình cảm cho kẻ bội bạc, nhưng cha vẫn yêu mẹ và chỉ có một hình bóng của mẹ mà thôi. Không một trung tâm khuyết tật nào mà cha không tới, hoặc liên lạc bằng thư từ, hay bằng điện thoại, về người con gái bị liệt hai chân tên là HT với địa chỉ, quê quán cụ thể.

Cuối cùng, có lẽ trời phật cũng thương xót tấm lòng của cha dành cho mẹ nên đã cho cha gặp được mẹ. Nghe tin mẹ ở trung tâm khuyết tật Ban Mê Thuột, lập tức cha thu xếp vào ngay trong đó.

Lần đầu tiên sau 2 năm bỏ nhà ra đi, trông thấy cha, mẹ oà lên khóc và gục đầu vào ngực cha. Mẹ không thể hiểu tại sao một con người đã bị tật nguyền vì lầm lẫn như mẹ lại được hưởng tình yêu hiện tại. Người con trai ấy mặc dầu ít nói nhưng đã có mặt bên cạnh mẹ những lúc mẹ đau khổ nhất, tuyệt vọng nhất và khốn quẫn nhất.

Cha và mẹ đã có nhau trong hoàn cảnh như vậy sau bao cố gắng tìm kiếm của cha. Để mẹ đỡ bị tự ti, cha trở về nhà thu xếp rồi vào lập nghiệp ở Ban Mê Thuột. Cha xin với trung tâm khuyết tật cho mình mở một cửa tiệm sửa xe nho nhỏ ngay trước cổng trung tâm gần bên lề đường, vừa để kiếm tiền nuôi mẹ vừa để dạy miễn phí nghề sửa xe cho những người trong trung tâm tương đối còn khá lành lặn, có thể học được. Việc làm ăn dần dần khấm khá, các cô chú trong trung tâm rất quý mến, coi cha như người thân thiết cùng trong trung tâm mặc dầu cha là “người ngoài”, không bị khuyết tật.

Quý vị ơi, kể đến đây tôi lại bật khóc. Tôi xúc động như vậy không hiểu quý vị có cho là mau nước mắt hay không? Nhưng sự thật tôi rất kính mến cha tôi. Tôi thường hãnh diện với ý nghĩ rằng dù mẹ tôi có lầm lẫn trong thời tuổi trẻ nhưng Trời Phật đã thương xót, ban cho chúng tôi có một người cha như vậy. Cha mẹ tôi sinh ra tôi và một đứa em trai nữa. Hạnh phúc đã đến với mẹ tôi khi sinh được hai đứa con, một trai một gái. Mặc dầu bị liệt nửa người nhưng khả năng sinh nở của mẹ vẫn bình thường. Có thể là do ông trời đã nhón tay làm phúc cho mẹ, để mẹ có được thiên chức của người vợ là sinh được con để bù lại cho tình yêu kỳ lạ hết sức rộng lớn của cha. Mẹ không đi lại được, mọi việc vệ sinh cá nhân, rồi mang thai, rồi sinh nở, tất cả đều do cha lo. Chúng tôi sinh ra trong trạm y tế nhưng sau đó cha chăm sóc từ lúc còn đỏ hỏn cho đến khi trưởng thành.

Tuy nhiên, cuộc đời của mẹ chưa hết những phép mầu. Khi tôi lên 5 tuổi, có hai cha con ông cụ lang thuốc người dân tộc thiểu số, tình cờ chở nhau đi ngang qua thì xe bị hỏng, bèn ghé vào cửa hàng của cha để nhờ sửa chữa. Thấy mẹ ngồi trên xe lăn, trong khi chờ đợi, thầy lang bắt mạch giùm rồi nói rằng có thể chữa cho mẹ đi lại được nhưng phải thật kiên trì.

Cha không hy vọng nhiều song vẫn theo cụ vào bản lấy thuốc cho mẹ uống. Sau một năm trời ròng rã được cụ chữa chạy, mẹ tôi đã đứng dậy và đi lại được, tự làm những việc lặt vặt như vệ sinh cá nhân và đi lại trong nhà. Tuy nhiên, do bị liệt khá lâu nên hai chân của mẹ còn yếu, chỉ mới đi lại được khoảng ngắn, nhưng đó cũng là một điều may mắn quá sức tưởng tượng, không còn phải lệ thuộc vào chiếc xe lăn nữa. Mẹ rất sung sướng và càng biết ơn cha hơn. Mẹ thường nói cái ơn của cha kiếp này mẹ không trả được.

Cha mẹ tôi đã sống hạnh phúc bên nhau gần 25 năm nay. Hai chị em tôi đều đã lớn và có công ăn việc làm. Năm nào tết đến, chúng tôi cũng theo cha mẹ về quê ăn tết. Ông bà nội, ông bà ngoại hai bên đã hết phân vân về cuộc hôn nhân của cha mẹ tôi và rất tự hào về sự yêu thương, chăm sóc của cha tôi đối với mẹ tôi.

Vậy đó, tình yêu kỳ lạ của cha tôi là như vậy. Rất nhiều lần tôi tự hỏi trên đời này có bao nhiêu người đàn ông có tấm lòng rộng mở như cha tôi. Thế nhưng, càng lớn lên, đi làm và tiếp xúc nhiều, tôi hiểu ra rằng trên đời có vô vàn những người tốt. Lòng tốt ấy có thể bị coi là bất bình thường, thậm chí bị chê trách là trái tự nhiên, song nó vẫn xảy ra, và như một phép mầu kỳ diệu, nó mang hạnh phúc đến cho những người kém may mắn, phải không thưa quý vị?

Nguyễn Thị An Lành

From: TU-PHUNG

Người Việt Nam Đầu Tiên Đặt Chân Đến Châu Mỹ

Từ một người đi tìm vàng ở California, ông đã trở thành ký giả người Việt đầu tiên trên đất Mỹ. Ông là Trần Trọng Khiêm, người làng Xuân Lũng, phủ Lâm Thao, Phú Thọ.

Trần Trọng Khiêm sinh năm Tân Tỵ (1821), tức năm Minh Mạng thứ 2, là con của một gia đình thế gia vọng tộc ở phủ Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ nhưng trong người lúc nào cũng sẵn máu phiêu lưu. Năm ông 21 tuổi, vợ ông bị một viên chánh tổng âm mưu làm nhục rồi giết hại. Sau khi giết tên chánh tổng báo thù cho vợ, ông xuống Phố Hiến (Hưng Yên), xin làm việc trong một tàu buôn ngoại quốc và bắt đầu bôn ba khắp năm châu bốn bể.

Suốt từ năm 1842 đến 1854, Trần Trọng Khiêm đã đi qua nhiều vùng đất từ Hương Cảng đến Anh Cát Lợi, Hoà Lan, Pháp Lan Tây. Do trí tuệ sắc sảo, đến đâu ông cũng học được ngoại ngữ của các nước đó. Năm 1849, ông đặt chân đến thành phố New Orleans (Hoa Kỳ), bắt đầu chặng đường 4 năm phiêu bạt ở Mỹ cho đến khi tìm đường về cố hương.

Tuy không phải sứ giả, nhưng Lê Kim đến Hoa Kỳ trước Bùi Viện 20 năm

Sau khi đến Mỹ, ông cải trang thành một người Trung Hoa tên là Lê Kim rồi gia nhập đoàn người đi tìm vàng ở miền Tây Hoa Kỳ. Sau đó, ông trở về thành phố Xanh–Phát–Lan–Xích–Cố (phiên âm của San Francisco) và làm kí giả cho tờDaily News 2 năm. Cuộc phiêu lưu của Trần Trọng Khiêm (tức Lê Kim) trên đất Mỹ đã được nhiều tài liệu ghi lại.

Trong cuốn sách La Ruée Vers L’or của tác giả Rene Lefebre (NXB Dumas, Lyon, 1937) có kể về con đường tìm vàng của Lê Kim và những người đa quốc tịch Gia Nã Đại, Anh, Pháp, Hòa Lan, Mễ Tây Cơ… Họ gặp nhau ở thành phố New Orleans thuộc tiểu bang Louisiana vào giữa thế kỷ 19 rồi cùng hợp thành một đoàn đi sang miền Viễn Tây tìm vàng.

Thời đó, “Wild West” (miền Tây hoang dã) là từ ngữ người Mỹ dùng để chỉ bang California, nơi mà cuộc sống luôn bị rình rập bởi thú dữ, núi lửa và động đất. Trong gần 2 năm, Lê Kim đã sống cuộc đời của một cao bồi miền Tây thực thụ. Ông đã tham gia đoàn đào vàng do một người ưa mạo hiểm người Canada tên là Mark lập nên.

Để tham gia đoàn người này, tất cả các thành viên phải góp công của và tiền bạc. Lê Kim đã góp 200 Mỹ kim vào năm 1849 để mua lương thực và chuẩn bị lên đường. Đoàn có 60 người nhưng Lê Kim đặc biệt được thủ lĩnh Mark yêu quý và tin tưởng. Do biết rất nhiều ngoại ngữ, ông được ủy nhiệm làm liên lạc viên cho thủ lĩnh Mark và thông ngôn các thứ tiếng trong đoàn gồm tiếng Hòa Lan, tiếng Trung, tiếng Pháp. Ông cũng thường xuyên nói với mọi người rằng ông biết một thứ tiếng nữa là tiếng Việt Nam nhưng không cần dùng đến. Lê Kim nói ông không phải người Hoa nhưng đất nước nằm ngay cạnh nước Tàu.

Ông và những người tìm vàng đã vượt sông Nebraska, qua núi Rocky, đi về Laramie, Salt Lake City, vừa đi vừa hát bài ca rất nổi tiếng thời đó là “Oh! Suzannah” (Oh! My Suzannah! Đừng khóc nữa em! Anh đi Cali đào vàng. Đợi anh hai năm, anh sẽ trở về. Mình cùng nhau cất ngôi nhà hạnh phúc). Họ thường xuyên đối mặt với hiểm họa đói khát và sự tấn công của người da đỏ để đến California tìm vàng. Sốt rét và rắn độc đã cướp đi mất quá nửa số thành viên trong đoàn.

Ở Hoa Kỳ, Lê Kim vừa tìm vàng, vừa làm nhà báo và được một nhà văn viết trong cuốn “Đổ xô đi tìm vàng”.

Trong đoàn, Lê Kim nổi tiếng là người lịch thiệp, cư xử đàng hoàng, tử tế nên rất được kính trọng nhưng đó đúng là một chuyến đi mạo hiểm, khiến già nửa thành viên trong đoàn chết vì vất vả, đói khát và nguy hiểm dọc đường đi.

Sau khi tích trữ được một chút vàng làm vốn liếng, Lê Kim quay trở lại San Francisco. Vào giữa thế kỷ 19, nơi đây còn là một thị trấn đầy bụi bặm, trộm cướp. Là người học rộng, hiểu nhiều, lại thông thạo nhiều ngoại ngữ, Lê Kim nhanh chóng xin được công việc chạy tin tự do cho nhiều tờ báo như tờ Alta California, Morning Post rồi làm biên tập cho tờ nhật báo Daily Evening.

Đề tài mà Lê Kim thường viết là về cuộc sống đầy hiểm họa và cay đắng của những người khai hoang ở bắc California và quanh khu vực San Francisco, trong đó ông hướng sự thương cảm sâu sắc đến những người da vàng mà thời đó vẫn là nạn nhân của sự phân biệt chủng tộc. Lê Kim cho rằng các mỏ vàng đã khiến cuộc sống ở đây trở nên méo mó và sa đọa không gì cứu vãn được.

Nhiều bài báo của ông đăng trên tờ Daily Evening hiện vẫn còn lưu giữ ở thư viện Đại học California. Đặc biệt, trong số báo ra ngày 8.11.1853, có một bài báo đã kể chi tiết về cuộc gặp giữa Lê Kim và vị tướng Mỹ John A. Sutter. Tướng Sutter vốn trước là người có công khai phá thị trấn San Francisco. Khi Lê Kim mới đến đây, ông đã được tướng Sutter giúp đỡ rất nhiều. Sau khi bị lật đổ, Sutter đã bị tâm thần và sống lang thang ở khắp các bến tàu để xin ăn, bạn bè thân thiết đều không đoái hoài đến.

Khi tình cờ gặp lại, Lê Kim đã cho vị tướng bất hạnh 200 Mỹ kim. Ông đã chê trách thái độ hững hờ, ghẻ lạnh của người dân San Francisco và nước Mỹ đối với tướng Sutter, điều mà theo ông là đi ngược với đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ông.

Sang năm 1854, khi đã quá mệt mỏi với cuộc sống hỗn loạn và nhiễu nhương ở Mỹ, cộng thêm nỗi nhớ quê hương ngày đêm thúc giục, Lê Kim đã tìm đường trở lại Việt Nam. Nhưng ông cũng đã kịp để lại nước Mỹ dấu ấn của mình, trở thành người Việt Nam đầu tiên cưỡi ngựa, bắn súng như một cao bồi và cũng là người Việt đầu tiên làm ký giả cho báo chí Mỹ.

Người Minh Hương cầm quân chống Pháp

Năm 1854, Trần Trọng Khiêm trở về Việt Nam vẫn dưới cái tên Lê Kim. Để tránh bị truy nã, ông không dám trở về quê nhà mà phải lấy thân phận là người Minh Hương đi khai hoang ở tỉnh Định Tường. Ông là người có công khai hoang, sáng lập ra làng Hòa An, phủ Tân Thành, tỉnh Định Tường. Tại đây, ông tục huyền với một người phụ nữ họ Phan và sinh được hai người con trai, đặt tên là Lê Xuân Lãm và Lê Xuân Lương.

Trong di chúc để lại, ông dặn tất cả con cháu đời sau đều phải lấy tên đệm là Xuân để tưởng nhớ quê cũ ở làng Xuân Lũng.

Trong bức thư bằng chữ nôm gửi về cho người anh ruột Trần Mạnh Trí ở làng Xuân Lũng vào năm 1860, Lê Kim đã kể tường tận hành trình hơn 10 năm phiêu dạt của mình từ một con tàu ngoại quốc ở Phố Hiến đến những ngày tháng đầy khắc nghiệt ở Hoa Kỳ rồi trở về an cư lạc nghiệp ở Định Tường. Khi người anh nhắn lại: “Gia đình bình yên và lúc này người đi xa đừng vội trở về”, Lê Kim đã phải tiếp tục chôn giấu gốc gác của mình ở miền Tây Nam Bộ.

Nhưng chưa đầy 10 năm sau, khi Pháp xâm lược Việt Nam. Lê Kim đã từ bỏ nhà cửa, ruộng đất, dùng toàn bộ tài sản của mình cùng với Võ Duy Dương mộ được mấy ngàn nghĩa binh phất cờ khởi nghĩa ở Đồng Tháp Mười. Tài bắn súng học được trong những năm tháng ở miền Tây Hoa Kỳ cùng với kinh nghiệm xây thành đắp lũy đã khiến ông trở thành một vị tướng giỏi.

Di tích làng Xuân Lũng – quê gốc Lê Kim.

Năm 1866, trong một đợt truy quét của Pháp do tướng De Lagrandière chỉ huy, quân khởi nghĩa thất thủ, Lê Kim đã tuẫn tiết chứ nhất quyết không chịu rơi vào tay giặc. Gia phả nhà họ Lê do hậu duệ của Lê Kim gìn giữ có ghi lại lời trăng trối của ông: “Trước khi chết, cụ dặn cụ bà lánh qua Rạch Giá gắng sức nuôi con, dặn chúng tôi giữ đạo trung hiếu, đừng trục lợi cầu vinh, đừng ham vàng bỏ ngãi. Nghĩa quân chôn cụ ngay dưới chân Giồng Tháp. Năm đó cụ chưa tròn ngũ tuần”. Trên mộ của Lê Kim ở Giồng Tháp (tỉnh Đồng Tháp) có khắc đôi câu đối:

“Lòng trời không tựa, tấm gương tiết nghĩa vì nước quyên sinh
Chính khí nêu cao, tinh thần hùng nhị còn truyền hậu thế”.

Ghi công ông, hiện ở phường Long Bình, quận 9,   có con đường mang tên Trần Trọng Khiêm nối phố Nguyễn Xiển với phố Mạc Hiển Tích.

Cuộc đời sinh động và bi hùng của Trần Trọng Khiêm được hai nhà văn hư cấu nghệ thuật trong hai cuốn tiểu thuyết có nhan đề: La rueé vers l’or(Đổ xô đi tìm vàng) của Rene Lefebre (Nhà Xuất bản Dumas, 1937) và Con đường thiên lý của Nguyễn Hiến Lê (năm 1972).Theo Con đường Thiên lý

From: TU-PHUNG

Baby sit

Nguyễn thị Thanh Dương

“Cần người baby sit ở tại nhà, trông 3 đứa trẻ 7, 6, và 5 tuổi, làm vài công việc vặt. Có phòng riêng, lương hậu hỉ. Xin mời ”.

Đọc hàng loạt mục cần người đến nhà giữ trẻ, tôi dừng lại ở đây, sao mà thích hợp với tôi đến thế, tôi đang tìm một nhà có đông trẻ con để đến giúp việc, vì tôi cô đơn quá đổi. Cái nghề baby sit này tôi đã nghĩ tới với rất nhiều hứng thú sau những tháng năm dài mấy lần vấp ngã trong cuộc đời.

Tôi gọi phone ngay:

– Hello, chào chị, tôi có đủ điều kiện để xin làm baby sit cho nhà chị đây.

Giọng hớn hở bên kia đầu dây:

– Chị trẻ không? Khỏe không? Em có 3 thằng con trai quậy dữ lắm, đến nỗi bác Ba hiện thời đang baby sit tụi nó chịu không thấu, bác quá mệt đòi thôi việc nên em mới đăng báo kiếm người thế vô, bác Ba làm nốt 2 tuần nữa cho tròn tháng rồi mới ra…

Chị ta nói dài quá tôi phải ngắt lời :

– Tôi hiểu rồi, năm nay tôi 40 tuổi, sức khỏe tốt. Được không?

– Vậy thì tốt quá, coi như em nhận lời mướn chị, bữa nào mời chị đến nhà, coi những công việc bác Ba làm sao chị làm vậy.

Tôi đồng ý, hai tuần nữa tôi lại có một cuộc sống khác.

Một cuốn tiểu thuyết có bao nhiêu trang buồn vui thì cuộc đời tôi cũng có bấy nhiêu trang. Tôi là một đứa trẻ không có cha ngay từ trong bụng mẹ, nghèo khổ và lam lũ tôi sống với mẹ bữa đói bữa no trong một xóm lao động ở Việt Nam, năm tôi 12 tuổi mẹ tôi bị bệnh chết, không thân bằng quyến thuộc. Tôi bơ vơ.

Tôi được một bà hàng xóm tốt bụng mang tôi đến một gia đình họ hàng của bà. Đó là chủ hãng nước mắm ở bến Chương Dương, Sài Gòn, để tôi làm việc vặt gì thì làm, mục đích chính là họ nuôi tôi làm phước.

Ông bà chủ có hai người con gái tuổi mười tám đôi mươi, đa số tôi làm việc vặt cho hai cô. Biết thân phận mình tôi làm việc rất chăm và ngoan ngoãn nên cả ông bà và hai cô đều thương. Được sống ở thành phố, bên cạnh hai cô chủ, tôi phổng phao khoẻ mạnh và đầu óc khôn ra, những sinh hoạt của họ cũng cho tôi nhiều kiến thức. Lúc nào rảnh hai cô thay phiên nhau dạy tôi học chữ.

Tôi quý mến ông bà chủ hãng nước mắm lắm, tôi hay nói với ông bà con mong mau lớn con sẽ khuân nước mắm từ kho ra xe, ông bà đỡ phải mướn người ta. Nhưng chưa đến cái ngày tôi được làm công việc đó để đền ơn đáp nghĩa chủ, thì năm 1980 cả nhà ông bà tổ chức vượt biên, và tôi nghiễm nhiên đã là một thành viên của gia đình họ nên cũng được đi theo. Năm đó tôi 18 tuổi.

Sang đến Mỹ tôi vẫn tiếp tục làm người giúp việc cho họ. Vài năm sau hai cô học hành xong và lập gia đình, cuộc sống của tôi vẫn êm đềm theo gia đình chủ, nhưng hai cô nói tôi không thể suốt đời làm thuê làm mướn cho nhà cô mãi được, tôi đã trưởng thành cấn có một cuộc sống riêng, có vợ có chồng như người ta. Hai cô thương tôi mà nói thế, chia tay hai cô tôi buồn lắm và không tự tin chút nào, vừa xấu vừa không trình độ thì ai dám lấy tôi?

Thế mà có người thương tôi, lấy tôi, làm tôi vừa mừng vừa ngạc nhiên, anh quê ở Long Đất, Vũng Tàu, làm tài công chở người vượt biên từ ghe nhỏ ra ghe lớn, một hôm anh liều mình lên ghe lớn đi luôn, qua đây tứ cố vô thân. Anh cũng bơ vơ.

Gia đình ông chủ hãng nước mắm ở California, còn tôi và chồng rủ nhau về Tiểu bang Texas, nghe nói cũng đông người Việt Nam và nhà cửa thì rất rẻ so với Cali.

Sau này tôi hỏi chồng tôi với vẻ cảm động và vô vàn biết ơn rằng em xấu, em quê mùa thế tại sao anh lấy em, anh yêu em ở điểm nào ? Anh đáp thản nhiên thời điểm đó ít người Việt Nam, đàn ông thì thừa, đàn bà thì thiếu, thà lấy em còn hơn ở giá, chứ có yêu thương gì đâu!

Sự thật mất lòng, nhưng chứng tỏ là anh thành thật, thôi thì “ bèo dạt mây trôi” gặp nhau, cho đời bớt buồn, bớt khổ. Chúng tôi an phận sống bên nhau và mong muốn có một đứa con, nhưng chờ hoài hết năm nọ, năm kia, hai vợ chồng tôi mới đi bác sĩ để biết một sự thật đau lòng tôi không có khả năng sinh con. Chồng tôi thất vọng, chán nản sinh ra nhậu nhẹt say sưa, một hôm tôi biết được anh đã ăn ở với một cô gái, và cô đang mang bầu, tôi hiểu phận mình thua thiệt, tự nguyện rút lui, trả anh cho cuộc đời mới đang mở ra cho anh.

Vài năm sau tôi lập gia đình với một ông lớn tuổi, bị vợ bỏ, ông chấp nhận hoàn cảnh tôi, không cần con cái, hình như ông dị ứng với vấn đề này, ông nói con cái ở Mỹ chỉ là một lũ mất dạy. Tôi an lòng sống với ông, tưởng sẽ được hạnh phúc cho đến tuổi già. Nhưng ông bị chết đột ngột vì bệnh tim, không kịp một lời trăn trối, nhưng cũng kịp để lại cho tôi một món tiền khá lớnphải trả nợ cho credit card, không biết ông đã vay mượn từ lúc nào, mang tên hai vợ chồng, chỉ để đánh cá football (sau này tôi mới biết đó chính là nguyên nhân ông bị vợ bỏ, con khinh, và vất va vất vưởng như lục bình trôi sông rồi tấp vào đời tôi, để tôi phải trả một giá rất đắt cho cái hạnh phúc mà tôi chưa hề được hưởng). 

Tôi đã cần cù đi làm lương vài đồng một giờ trong vài năm để trả món nợ đó, tôi suy luận theo thuyết nhà Phật, có lẽ kiếp trước mình mắc nợ ông ta? Bây giờ nợ trả hết rồi, tôi không oán hận gì ông đâu, ông hãy thanh thản an giấc ngàn thu, chỉ mong rằng kiếp sau nếu có tái sinh , dù lấy ai cũng xin ông chừa thói cờ bạc, chừa đánh cá football cho vợ con ông nhờ.

Vừa xấu người, vừa xấu số, qua hai đời chồng mà chẳng được gì ngoài thất vọng khổ đau.Tôi quyết tâm an hưởng cuộc sống độc thân, tưởng rằng sẽ thanh thản mà sao buồn thế! đơn độc thế! Đôi lúc tôi muốn quay về tìm hai cô chủ cũ đang sống ở California, nhưng lại tự ái, và phụ lòng tin tưởng của người ta nên đành thôi. 

Tôi cũng là một người đàn bà như bao nhiêu người đàn bà khác, cũng thèm khát một mái gia đình, những đứa trẻ thơ, để được săn sóc chúng, thương yêu chúng. Thế là tôi nghĩ đến nghề baby sit, tôi muốn được ở tại nhà chủ, sống hàng ngày với họ, để hưởng lây không khí gia đình, để gần gũi những đứa trẻ mà đáng lẽ tôi cũng có.

***

Tôi đã đến nhà cô chủ mới để quan sát tình hình, vợ chồng chú An giới thiệu tôi với bà Ba và 3 đứa trẻ rồi họ vội vã rời khỏi nhà, họ đang kinh doanh một nhà hàng lớn rất đông khách nên bận túi bụi, việc nhà cửa, con cái giao phó hết cho người baby sit.

Lần đầu nhìn 3 thằng ranh tôi đã thích, còn chúng nhìn tôi với vẻ tò mò .Hôm nay ngày nghỉ nên chúng ở nhà đủ, bà Ba vừa làm việc vừa nói chuyện với tôi, bà hơn 65 tuổi, nhưng chưa có quốc tịch nên chưa được hưởng tiền già. Ôi, ở cái tuổi này mà phải quản lý 3 thằng vừa ăn khoẻ vừa nghịch ngợm như thế kia thì mệt thật! Tôi bỗng thấy mình còn trẻ quá, sẽ đủ sức làm nữ tướng điều khiển 3 thằng lính quèn đó.

Tôi tiếp tục công việc của bà Ba không khó khăn gì, sáng dậy lo cho 3 đứa đi học, trưa lần lượt đón về, chiều nấu cơm, tắm rửa cho chúng, rồi dọn dẹp nhà cửa… Tôi vừa nghiêm vừa thân thiện để chúng không ăn hiếp và không quá sợ tôi. Ai như bà Ba muốn làm cái gì cũng phải năn nỉ nào ăn cơm đi, nào tắm đi, nào thay đồ đi.v.v… rồi bà thương, chúng nó đâu cần cái tình thương hứa hẹn của bà để phải đánh đổi những trò chơi hứng thú của chúng. 

Mỗi lần cho lũ trẻ tắm là một cuộc chơi “trốn tìm” và “đuổi bắt” đầy ngoạn mục, quần áo dơ thay ra, chúng không để vào rổ trong phòng tắm mà cố tình quẳng vào kẹt tủ, gầm giường, hay góc bếp cho bà Ba tìm mệt nghỉ, bà Ba đi khắp nhà tìm quần áo dơ của chúng như tìm chiến lợi phẩm sau một cuộc giao tranh. Xong, thì 3 thằng lại xổng mất, bà phải chạy từ phòng nọ đến phòng kia, từ tầng lầu xuống tầng dưới, và ngược từ tầng dưới lên tầng lầu để tóm chúng lôi vào phòng tắm… 

Bà mệt và căng thẳng đến nỗi có đêm bà thấy ác mộng, 3 đứa chạy nhảy bừa bộn trong phòng tắm, nước văng tung toé, nước tràn lan lênh láng, trôi bà đi khắp nhà… Giật mình tỉnh dậy người bà còn đẫm mồ hôi, bà không tin là mình vừa ngủ mê, lò dò bật đèn ra phòng tắm, thấy mọi sự yên tịnh bình thường bà mới yên tâm vào ngủ tiếp.

Khi bố mẹ chúng ra khỏi nhà, căn nhà rộng 4,000 sqft, đẹp đẽ sang trọng, trên khu đất rộng, vườn tược xinh tươi, hàng tháng có người đến làm vườn cắt cỏ này là của tôi, tôi tha hồ ra mà đi trên cỏ non xanh mướt, ngắm hoa lá, nhìn chim bay… Những giây phút thú vị đó, tôi tin chắc rằng vợ chồng cô chủ chưa bao giờ biết đến.

Vào nhà tủ lạnh đầy ngập đồ ăn, tôi muốn ăn, muốn bày món gì có mà trời biết. Tôi đã làm những món ăn, bánh trái khiến lũ trẻ thích mê, tôi kể cho chúng nghe những đứa trẻ bằng tuổi chúng đang ở Việt Nam, đang thiếu ăn, thiếu mặc, hay không được học hành gì cả… tôi kể về tuổi thơ nghèo khổ của tôi, chúng cảm động nghe tôi kể như nghe chuyện cổ tích, tôi dạy chúng phải biết quan tâm và giúp đỡ người khác, biết nhường nhịn thương yêu nhau. 

Dần dần 3 đứa đều quý mến tôi, ngoan ngoãn nghe lời tôi, chúng không nghịch phá nữa, tự mình làm những gì có thể được, tôi không phải hầu hạ chúng như bà Ba, trái lại tôi còn sai chúng làm được khối việc vặt, khi quần áo đã sấy khô, chúng gấp lại, của đứa nào đứa nấy mang về phòng, chúng vui thích vì được tự tay xếp quần áo vào tủ theo ý mình. 

Tôi sai chúng nó lấy báo cho tôi đọc hay rót nước cho tôi uống là chuyện thường tình ở nhà, không biết bố mẹ chúng nhìn thấy có xót ruột không? Chứ chúng làm với tất cả lòng hăng hái, mà tôi cũng thương yêu chúng biết bao nhiêu, không phải là nhiệm vụ của một baby sit đâu, mà bằng tấm lòng của một người mẹ.

Tôi và 3 đứa trẻ đã có những ngày êm đềm hạnh phúc, những bữa cơm chiều đầm ấm, những buổi trưa 3 đứa thì ngủ, còn tôi nằm khểnh nghe nhạc, thảnh thơi như một kẻ vô công rỗi nghề, tôi mở máy nghe Chế Linh và Tuấn Vũ, hai giọng ca mùi mẫn là thần tượng của tôi, họ hát bài gì tôi cũng thuộc dù tôi không nhớ tên tác giả, nhưng chắc chắn là không có nhạc Trịnh công Sơn, dù ai cũng khen nhạc ông ta, có nhiều câu nhạc của Trịnh công Sơn nghe “mơ hồ” quá tôi không hiểu nổi: “Tóc em từng sợi nhỏ rớt xuống thành hồ nước lênh đênh.” Hay “Mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ. Dài tay em mấy thuở mắt xanh xao…” thà cứ cụ thể, huỵch toẹt như “Đời tôi cô đơn nên yêu ai cũng cô đơn…” hay “Đêm đêm một mùi hương, mùi hoa sứ nhà nàng…” nghe mà thấm tới tim tới phổi, nghe mà rơi lệ.

Nằm nghe nhạc đã, tôi ngủ thiếp đi, tỉnh dậy 3 đứa trẻ vẫn nằm ngủ bên tôi trong căn nhà sạch sẽ thơm tho, chẳng có chuyện gì phải làm, tôi vẩn vơ nghĩ tới vợ chồng cô An, không biết ngay giây phút này họ đang làm gì nhỉ ? Tội nghiệp ! chắc chú An đang bù đầu trong khói bếp mịt mù, trước kia chú có thuê đầu bếp, nhưng đứa thì làm mình làm mẩy, đi trễ về sớm, đứa thì chuyên môn ăn cắp mang về nhà toàn những món đồ biển đắt tiền. 

Thế là chú vừa là ông chủ vừa kiêm luôn chức đầu bếp cho chắc ăn, khỏi phải trả tiền công đầu bếp mà lại quản lý được cả đám nhân viên dưới bếp, không thất thoát hao phí đồ ăn, thực phẩm. Còn cô An cũng bù đầu không kém, như tất cả những người Châu Á làm kinh doanh, khâu tiền nong thì chỉ có ngưòi nhà hay chính chủ nhân quản lý, cô An ngồi trong quầy thu tiền, mỗi ngày phải mỉm cuời không biết bao nhiêu lần, phải Hello, Thank you với không biết bao nhiêu người, kể cả những người có bộ mặt đáng ghét nhất.

Chín mười giớ tối cô chú An mới về tới nhà, tắm rửa và hỏi thăm con cái qua loa xong là lăn vào phòng ngủ, nếu có động đất hay trời sập chắc họ cũng không biết.

Làm gì cô chú An dám mơ tới một giấc ngủ trưa thanh bình nhàn hạ như tôi? Nằm nghe nhạc lâm ly sướt mướt như tôi?

Làm chủ nhà hàng, khách tới ăn tấp nập, nhưng cô chú An thường không ăn nổi những món ăn của mình, ngày nào cũng ngửi, cũng nhìn thấy, họ ngán quá rồi, cô An thường mang đồ ăn do tôi nấu ở nhà , tôi làm món dưa cải muối chua với củ hành đỏ thật thơm ngon, cô An rất thích.

Từ ngày làm baby sit, ăn, ở, chủ bao nên đồng lương tôi hầu như không dùng tới, dư được bộn tiền, tôi không có họ hàng gần xa ở Việt Nam để mà giúp họ. Tôi nghĩ đến những đứa trẻ nghèo – như tôi ngày xưa – và muốn đồng tiền của tôi được hữu ích tôi liên lạc với một ngôi chùa ở Việt Nam, thông qua đó, hàng tháng tôi gởi tiền về để chùa mang đến những Cô nhi viện, những Nhà nuôi trẻ em khuyết tật, cho các em được thêm manh áo mới, thêm miếng ăn ngon. 

Nếu quả thật kiếp này làm điều lành kiếp sau được hưởng thì tôi mong sẽ có một mái gia đình và những đứa con như 3 thằng mà tôi đang baby sit là đủ rồi, chẳng mong giàu có sang trọng gì.

Một hôm cô An mang về một tờ báo xuất bản ở Việt Nam, do người bạn cô mới đi chơi Việt Nam và mang về. Cô An chỉ cho tôi bài viết về một bà người Việt sống ở Mỹ có lòng từ tâm, hàng tháng gởi cả ngàn đô về Việt Nam để giúp các trẻ em nghèo.

Cô An chặc lưỡi:

– Làm điều thiện mà dấu tên, ngu thật. Người ta đâu biết mình là ai, thì hãnh diện với ai đây?

Rồi cô so sánh, nửa đùa nửa thật:

– Chắc bà này giàu lắm mới chi ra như thế. Mà có giàu hơn tôi được không?

Mỗi ngày nhìn vợ chồng cô An ra đi, lao vào cuộc sống, tôi biết họ kiếm ra rất nhiều tiền, bằng sức lực mồ hôi và bằng cả sự khôn ngoan sống ở đời như cô An đã từng hãnh diện khoe với tôi, chị biết không, buôn bán kiếm lời là chuyện dĩ nhiên, ngoài ra phải biết kiếm thêm, mỗi bill tính tiền ăn của khách đều cộng thuế, nhưng tôi đâu có ngu mà khai thật lợi tức của mình với sở thuế, nên hầu hết tiền lời, tiền thuế của người ta trả đều vô túi mình.

Còn tôi, lương tháng 1,200 đồng, không kiếm thêm được đồng nào như vợ chồng cô chủ. Nhưng nếu so sánh giữa tôi và họ ai giàu hơn? Thì …tôi chứ ai! Vì tôi còn có tiền phân phát cho người khác. Và ai sướng hơn? Thì… cũng tôi chứ ai! vì tôi có niềm vui khi đã mang lại niềm vui cho người khác…

Nguyễn thị Thanh Dương

From: Xuan Nguyen

Hỏi vị khách đi xe 1 câu, tài xế taxi thay đổi cả cuộc đời con trai mình

20/05/2020   

Câu chuyện của tài xế taxi Irving Stern đăng trên tạp chí Reader’s Digest đã truyền cảm hứng cho nhiều người.

Suốt 28 năm, 3 tháng, 12 ngày qua, tôi là lái xe taxi ở thành phố New York. Nếu bạn hỏi sáng hôm qua tôi đã ăn gì, có thể tôi sẽ không nhớ nổi. Nhưng có một chuyến đi mà tôi sẽ ghi nhớ suốt đời.

Đó là một sáng thứ Hai đầy nắng mùa xuân năm 1966. Tôi đang lái xe trên đại lộ York để tìm khách. Hôm đó trời đẹp nên taxi hơi ế. Khi tôi dừng đèn đỏ ở ngay đối diện Bệnh viện New York thì một người đàn ông ăn mặc bảnh bao đang lao xuống bậc thang của bệnh viện. Ông ấy vẫy xe tôi.

Khi đèn xanh chuyển sang màu xanh, người lái xe phía sau tôi bấm còi inh ỏi. Nhưng tôi cố đợi vị khách. Cuối cùng, người đàn ông cũng lên xe. Ông nói tôi cho tới Sân bay LaGuardia và cảm ơn tôi vì đã đợi.

Tôi nghĩ bụng ‘thật là tin tốt’. Vào buổi sáng thứ Hai, ở sân bay LaGuardia, chỉ cần một chút may mắn, tôi sẽ có khách chiều về.

Tài xế taxi Irving Stern kể lại câu chuyện trên tạp chí Reader’s Digest

Và như mọi khi, tôi tự hỏi về vị khách vừa lên xe. Liệu ông ấy là người hay nói, kín tiếng hay chỉ thích đọc báo trên xe? Một lúc sau, ông bắt đầu bắt chuyện. ‘Anh thích công việc này không?’ – ông hỏi tôi.

Đó là một câu hỏi cũ rích, nên tôi cũng trả lời theo cách cũ rích: ‘Cũng ổn’.

‘Nó giúp tôi kiếm sống và đôi khi được gặp những người thú vị. Nhưng nếu có một công việc có thể kiếm thêm được 100 USD/ tuần, tôi sẽ nghỉ việc này – giống như anh thôi’.

Câu trả lời của ông ấy khiến tôi tò mò: ‘Tôi sẽ không nghỉ việc kể cả công việc của tôi có bớt đi 100 USD mỗi tuần’.

Tôi chưa từng nghe thấy ai nói thế, nên tôi hỏi: ‘Ông làm nghề gì vậy?’

‘Tôi làm ở khoa Thần kinh của Bệnh viện New York’.

Tôi luôn luôn tò mò về mọi người. Tôi cố gắng học hỏi từ họ. Nhiều lần, trong những chuyến đi dài, tôi đã tạo được mối quan hệ với khách của mình và nhận được những lời khuyên rất tử tế, từ các kế toán, luật sư, kể cả thợ sửa ống nước.

Rõ ràng, người đàn ông này rất yêu công việc của mình. Lúc đó, tôi quyết định sẽ nhờ ông một việc khi chúng tôi không còn cách sân bay bao xa.

‘Tôi có thể nhờ anh giúp một việc được không?’ Ông ấy không trả lời.

‘Tôi có một cậu con trai 15 tuổi. Nó rất ngoan và cũng học tốt ở trường. Chúng tôi muốn thằng bé đi trại hè mùa hè này, nhưng thằng bé thì muốn đi xin việc. Nhưng không ai thuê một thằng bé 15 tuổi trừ khi bố nó quen ai đó có công ty. Tôi thì không quen ai’ – tôi dừng lại.

‘Liệu ông có thể cho thằng bé một công việc nào đó làm vào mùa hè không? Thằng bé không cần nhận lương’.

Vị khách vẫn không nói gì. Tôi bắt đầu cảm thấy mình ngốc nghếch khi đề cập đến chủ đề này. Cuối cùng, khi xe dừng lại, ông ấy nói: ‘Chà, các sinh viên y khoa đang có một dự án nghiên cứu mùa hè. Có thể cậu ấy sẽ phù hợp. Bảo thằng bé gửi cho tôi học bạ nhé’.

Nói xong, ông lục túi để tìm danh thiếp nhưng không tìm thấy. ‘Anh có giấy không’ – ông hỏi.

Tôi xé một mảnh giấy từ túi đồ ăn trưa màu nâu của mình. Ông viết nguệch ngoạc lên đó rồi trả tiền cho tôi. Đó là lần cuối cùng tôi nhìn thấy ông ấy.

Buổi tối hôm ấy, ngồi quanh bàn ăn cùng gia đình, tôi rút mảnh giấy từ túi áo ra. ‘Robbie, đây là công việc mùa hè của con’ – tôi nói với con trai.

Thằng bé đọc to: ‘Fred Plum, Bệnh viện New York’.

‘Ông ấy là bác sĩ à?’ – vợ tôi hỏi.

‘Ông ấy là một quả táo à’ – đến lượt con gái tôi.

‘Bố có đùa không đấy?’ – con trai tôi thắc mắc.

Sau khi tôi cằn nhằn, la mắng và cuối cùng là đe doạ cắt trợ cấp của thằng bé, Robbie đã gửi bảng điểm của mình vào sáng hôm sau. Cái tên của vị khách là trò đùa của bọn trẻ mấy ngày sau đó. Dần dần, sự việc bị lãng quên.

2 tuần sau, khi vừa đi làm về, tôi thấy con trai cười rạng rỡ. Thằng bé đưa cho tôi một bức thư được in nổi gửi từ ông Fred.

Tựa đề bức thư đề: Fred Plum, tiến sĩ, trưởng khoa Thần kinh học, Bệnh viện New York. Con trai tôi được thư ký của ông gọi tới để phỏng vấn.

Robbie được nhận công việc. Sau khi làm việc 2 tuần như một tình nguyện viên, thằng bé được trả 40 USD/ tuần trong suốt mùa hè. Chiếc áo màu trắng của phòng thí nghiệm khiến thằng bé thấy mình quan trọng hơn khi theo Tiến sĩ Plum đi quanh bệnh viện, làm những việc vặt cho ông.

Mùa hè năm sau, Robbie lại làm việc trong bệnh viện, nhưng lần này, thằng bé được giao nhiều nhiệm vụ hơn. Khi Robbie tốt nghiệp trung học, Tiến sĩ Plum đã rất tử tế viết thư giới thiệu để thằng bé đăng ký vào đại học. Cuối cùng, thằng bé được nhận vào ĐH Brown.

Mùa hè tiếp theo, thằng bé lại làm việc ở bệnh viện, rồi dần dần dành tình yêu cho nghề y. Sau khi tốt nghiệp đại học, Robbie nộp hồ sơ vào trường y. Tiến sĩ Plum lại viết thư giới thiệu chứng thực khả năng và tính cách của thằng bé.

Robbie được nhận vào Trường Y New York. Sau khi có bằng y khoa, thằng bé làm nội trú 4 năm ở Khoa Sản.

Ông Irving Stern (trái) và con trai Robert Stern – bây giờ đã là bác sĩ

Bây giờ con trai tôi đã trở thành bác sĩ Robert Stern. Một số người có thể gọi đó là định mệnh. Nhưng nó cho bạn thấy rằng những cơ hội lớn có thể đến từ những cuộc gặp gỡ thông thường, thậm chí bình thường như một chuyến taxi.

Tiến sĩ Plum và Robbie sau đó vẫn giữ liên lạc với nhau cho đến khi ông Plum mất vào năm 2010. Cháu trai tôi bây giờ cũng là một bác sĩ tim mạch, còn 2 cháu gái tôi – một đứa là bác sĩ nha khoa, một đứa là luật sư.

‘Những điều tốt đẹp ấy có thể đều là nhờ bác sĩ Fred Plum – người mà tôi sẽ không bao giờ quên’ – ông Irving Stern nói.

From:TU-PHUNG

Vui buồn chuyện cái khẩu trang

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Nội hai chữ “khẩu trang” thôi cũng đã làm tôi nghi ngại, chần chừ mãi mới viết bài tản mạn về đề tài này, vì thấy danh từ này lấn cấn làm sao. Thứ nhất nó có vẻ Tàu, “khẩu” là miệng, “trang” là trang bị. Thứ nhì nó đâu chỉ che miệng, mà còn che mũi và mặt nữa. Còn nếu dùng chữ “mặt nạ” dịch từ chữ “gauze mask / face mask” trong tiếng Anh, thì lại có thể hiểu lầm là các mặt nạ đeo để hóa trang vào các ngày xin kẹo Halloween hay trong các phim ảnh. Thôi thì tạm thời gọi nó là “khẩu trang” theo số đông vậy, cho tới khi biết chữ khác tốt hơn.

Được biết mặt nạ / khẩu trang đã có khoảng 9000 năm trước đây ở khắp nơi trên thế giới, đủ kiểu đủ màu sắc dùng trong các buổi săn bắn, rước kiệu, tụ họp ăn mừng mùa gặt hái, ngày văn hóa, thời trang… Khi nhà thám hiểm người Ý là ông Marco Polo đến Trung Hoa vào thế kỷ 13, ông được một quan lớn của nhà Nguyên mời dự yến tiệc. Marco Polo thấy những người hầu bàn đều đeo quanh miệng một mảnh vải lụa nhằm ngăn không cho hơi thở của họ bám vào thức ăn, Marco có cảm giác an toàn và ăn thấy ngon hơn.

Cũng có loại mặt nạ làm bằng sắt hay thép cứng, để bảo vệ các đấu sĩ trong khi cận chiến thời Trung Cổ. Ngày nay một số môn thể thao có va chạm mạnh như khúc côn cầu, đấu kiếm… người ta vẫn đeo mặt nạ cùng với mũ sắt để bảo vệ đầu. Mặt nạ chống hơi độc là quân trang ra đời khi chiến tranh hóa học xuất hiện. Những người thợ hàn cũng rất cần mặt nạ, vì đó là công cụ để che ánh sáng và sức nóng khi hàn chảy kim loại chế biến thành đồ dùng. Trong y khoa, các bác sĩ, y tá, nha sĩ… luôn đeo mặt nạ y tế khi làm phẫu thuật, mổ xẻ, khám bệnh… Bệnh nhân khi khó thở vẫn thường được đeo mặt nạ oxy để trợ thở.

Phái nữ thì lại dùng trái cây, mật ong, trứng hoặc các sản phẩm bổ dưỡng đắp lên mặt để giữ ẩm làn da, làm mặt mũi tươi mát, trắng trẻo. Người sang giàu còn đắp mặt nạ bằng vàng để làm đẹp, chống lão hóa. Nói chung là có rất nhiều loại mặt nạ, nhiều mục đích khác nhau và đã có từ xa xưa.

Trong phim ảnh, tôi rất thích vở nhạc kịch “The Phantom of the Opera”, nhân vật nam xấu xí với khuôn mặt biến dạng, phải che mặt nạ. Dù đã che mặt nhưng không che được trái tim, bóng ma Phantom này cũng biết yêu và khổ vì yêu. Kế tới là cuốn phim “The Mask”, tạm dịch là “Kẻ đeo Mặt Nạ”, là một bộ phim điện ảnh hài hước của Mỹ sản xuất năm 1994, trong đó nam tài tử Jim Carrey đóng vai chính đã thành công với cách cười rất mới lạ, thâm thúy. Sau đó là loạt phim liên hệ tới mặt nạ như “Iron Man – Người Sắt” – các cuốn 1, 2, 3 và 4 đều đã thành công không kém.

Trong trận dịch lớn năm 1918, hằng triệu người trên thế giới đã chết vì cúm, chính quyền phải bắt buộc mọi người thời đó đeo khẩu trang hầu làm giảm lây lan. Rồi bây giờ trong trận đại dịch Vũ Hán Covid-19 bắt đầu vào cuối năm 2019, chuyện “khẩu trang” bỗng sôi bỏng trở lại, đang là “phụ kiện” bỗng trở thành “chính kiện”! Người ta dự đoán con siêu vi trùng ác hiểm này sẽ tồn tại nhiều năm, nên việc đeo khẩu trang sẽ là điều thiết yếu trong nhiều năm tới, cũng như khi ra nắng thì ta đội nón đeo kiếng râm, khi ra mưa thì ta che dù…

Tản mạn về khẩu trang tôi lại nhớ ngay tới nhân vật đeo mặt nạ sắt Du Thản Chi trong bộ chuyện chưởng “Thiên Long Bát Bộ” của Kim Dung. Du Thản Chi si mê cô gái đẹp nhưng ác độc vô cùng là A Tỷ. A Tỷ yêu Kiều Phong mà không được đáp lại nên rất đau khổ, bèn lấy Thản Chi ra làm trò tiêu khiển. Lạ cái là chàng họ Du này lại “enjoy” khi được hành hạ, miễn sao thấy người yêu được khuây khỏa. Du Thản Chi móc mắt tặng A Tỷ, rồi vui lòng đeo mặt nạ sắt dán luôn vào đầu vì thương tích gây ra bởi A Tỷ. Ngày ấy nếu có dịch Vũ Hán, ai cũng phải đeo khẩu trang như bây giờ thì chắc Du Thản Chi bớt nhìn kỳ quái khác người và chắc sẽ bớt buồn đi nhiều! Nói tới nhân vật trong chuyện chưởng đeo mặt nạ thì cũng phải kể tới Nhạc Bất Quần. Nhân vật này bề ngoài rất quân tử, nhưng ông che một cái mặt nạ vô hình, nham hiểm xảo trá vô cùng. Sau này khi mặt nạ rơi xuống người ta mới biết. Thật tội nghiệp cô Nhạc Linh San và biết bao người khác đã bị ông lừa dối. Trong Kinh Thánh Công Giáo cũng có nói tới kẻ giả hình, chuộng hình thức thích phô diễn mà trong lòng đầy gươm dao. Thời nay cũng có nhiều người đeo mặt nạ ngụy quân tử rất tài tình, để rồi gạt gẫm nhiều người, nhất là những cô gái nhẹ dạ.

Trở lại chuyện thời nay trong cơn đại dịch Vũ Hán Corona này, đại diện chính phủ các quốc gia rất nhức đầu với vấn nạn và bị chỉ trích rất nhiều, xử sao cũng có kẽ hở, khó khăn. Chẳng hạn thủ tướng Nhật Bản là ông Shinzo Abe đã bị dư luận búa rìu vì ra chánh sách đối phó với cơn dịch khá chậm trễ, nhất là khi ông tuyên bố sẽ phát 2 khẩu trang vải có thể tái sử dụng cho mỗi gia đình Nhật ở khu vực lây nhiễm. Người dân mỉa mai rằng 2 cái thì quá ít, chỉ đủ để làm vật lưu niệm mà thôi. Ông Trump cầm đầu nước Mỹ thì khỏi nói, truyền thông suốt ngày ra rả vạch lá tìm sâu, bàn tán đủ điều. Ông Trudeau – Thủ Tướng đẹp trai của Canada cũng bị trách quá yếu, đến bây giờ mà vẫn làm ăn, ký những hợp đồng tiền triệu với Trung Cộng. Tỷ phú Bill Gate cũng đang bị phanh phui nhiều chuyện không hay liên hệ tới Tàu Cộng. Sinh hoạt cả thế giới đang bị khó khăn, nhiễu nhương từ trong ra ngoài, từ lớn tới nhỏ.

Quan niệm về việc đeo khẩu trang cũng thay đổi tùy quốc gia, tùy thời gian, nhiều khi rất trái ngược nhau. Chẳng hạn trước đây các bác sĩ không được phép đeo mặt nạ y tế N95 ở ngoài phòng làm việc. Chuyện xảy ra cho bác sĩ gây mê Henry Nikicicz tại bệnh viện El Paso (Texas, Hoa Kỳ) đã làm nhiều người thắc mắc. Sau khi mổ cho bệnh nhân, bác sĩ Henry đã đeo mask N95 đi bên ngoài hành lang để tiếp tục tránh vi trùng, nhưng ông bị đình chỉ công việc và không được trả lương vì trái luật bệnh viện. Luật gì mà lạ thế không biết, chắc cũng phải có lý do chính đáng, nhưng tôi chỉ đọc tin thoáng qua, quý vị nào quan tâm xin tìm hiểu dùm.

Theo tờ New York Times, Phần Lan là quốc gia hiếm hoi biết lo xa tích trữ thiết bị y tế, luôn chuẩn bị số khẩu trang cần thiết trong những năm qua – bên cạnh dầu, ngũ cốc và các dụng cụ khác – nên trong cơn dịch cúm Corona này đã không bị “cháy hàng”. Còn lại các nước khác thì đa số đều khốn đốn vì thiếu khẩu trang, không tồn trữ trong kho nên không có để xài trong mùa dịch. Có lẽ do nhu cầu quá cần kíp, nên Trung Cộng lại càng thêm cẩu thả gian dối, chế tạo nhiều mặt nạ thiếu phẩm chất, nên đã bị Uỷ ban châu Âu rồi Thống đốc ở California đình chỉ không chịu tiếp tục mua hàng, số tiền thiệt hại về phía Tàu Cộng lên tới hàng trăm triệu đô Mỹ. Những khẩu trang y tế này mang tên N95 vì khả năng ngăn cản vi trùng, bụi và phấn hoa lên tới 95%. Tàu Cộng làm tệ đến nỗi chỉ che chắn được 1%, thật là quá vô trách nhiệm đáng bỏ tù. Để che vi trùng xâm nhập, khi đeo N95 vào người ta sẽ rất khó thở. Mà nếu còn thấy dễ thở thì chắc là đã đeo sai cách hoặc đã mua nhầm hàng giả. Lại có chuyện “nổi cộm” là hai học sinh Trung Quốc bất ngờ tử vong trong lúc vừa đeo khẩu trang vừa chạy trong giờ thể dục. Lãnh đạo ngành Giáo dục Trung Quốc qua đó đã quyết định hủy bỏ môn chạy ra khỏi chương trình trong học kỳ này. Chuyện này có nhiều chi tiết “lạ”, thế nhưng vì “ma-zde in” Trung Cộng nên thôi không bàn chi tiết chi cho mệt.

Đeo khẩu trang che mặt cũng có cái hay, không ai phân biệt được ai xấu ai đẹp nữa, khỏi tốn tiền và thì giờ phấn son trang điểm, khỏi tốn tiền mua kem chống nắng luôn. Cũng có chuyện vui cười diễu ông chồng chở vợ đi chợ, khi về tới nhà mới biết mình đã chở bà khác về, vì đeo mặt nạ kiểu giống hệt nhìn không ra! Trước đây nếu đeo mặt nạ vào ngân hàng thì bị xem là cướp nhà bank rồi cảnh sát sẽ hỏi thăm ngay, nay nếu khách hàng vào nhà băng đeo khẩu trang, nhân viên sẽ vui vẻ phục vụ. Các ngân hàng luôn có máy thâu phim 24 giờ liên tục, khi rủi ro bị cướp sẽ dựa vào những khúc phim này để tìm ra thủ phạm, bây giờ khách hàng công khai che mặt kín mít, tìm tướng mạo kẻ cướp cách nào đây?

Có người rất khôi hài bảo nhau đeo khẩu trang dù chỉ ở nhà một mình, không phải để tránh vi trùng mà để che bớt cái miệng lại để khỏi ăn, vì cấm cung ở nhà “buồn tình” sẽ ăn nhiều rồi mập ra. Đây là vấn nạn của người ở Âu Mỹ, không đi ra ngoài chơi, các phòng tập thể dục không mở cửa, ở nhà ăn riết thì cơ hội chết vì béo phì có lẽ còn cao hơn chết vì virus Vũ Hán nữa.

Bạn có thích trở thành người nổi tiếng không? Được biết đến kể cũng sướng nhưng cũng thật là phiền đấy các bạn ạ. Đi đâu, làm gì cũng bị soi mói, phê phán. Chuyện là sau khi cách ly nằm nhà do một nhân viên trong văn phòng con gái tổng thống Trump bị nhiễm Covid, mới đây ngày 15 tháng 5 năm 2020, truyền thông đã cho lên “tít” lớn hình cô Ivanka Trump ra đường với chiếc khẩu trang màu đen, khác với ông bố nhất định không chịu đeo đồ che miệng – trừ lần đi thăm hãng xe Ford thì ông Trump chỉ đeo chút xíu cho có lệ rồi bỏ vào túi. Truyền thông luôn rình rập, chụp cho được hình các người nổi tiếng đeo khẩu trang. Mà không đeo thì càng bị chụp hình và phê phán nhiều hơn. Nhà báo cũng soi mói xem các người nổi tiếng giữ luật cách ly, ăn nói như thế nào. Sau vụ Thống đốc Cali bị hỏi ông cắt tóc ở đâu mà lên TV nhìn gọn đẹp thế, thủ Hiến của tỉnh bang Ontario, Canada cũng bị báo chí théc méc vì ông ra luật hạn chế gặp gỡ tụ họp, mà ngày Hiền Mẫu tháng 5 vừa qua lại để các con gái tới thăm. Ông Doug Ford phải vội vã đính chính là số người họp mặt tại nhà ông giới hạn chỉ 6 người, chính con rể hay bạn trai của con gái mà cũng đã không được tới dự. Một người bạn mừng sinh nhật đứa cháu ngoại đầu tiên trong gia đình, hội họp chừng 10 thành viên nên đã bảo con cái không đứa nào được đăng hình ảnh trên “phây” kẻo bị rắc rối. Rõ khổ, không biết chừng nào mới được “độc lập tự do” hội họp như trước đây, đi tiệm cắt tóc không bị cho là phạm tội!

Việc đeo “khẩu trang” ngày nay đang bị chính trị hóa. Phe Cộng Hòa bên Hoa Kỳ muốn tự do, chủ trương mở cửa kinh tế sớm nên không thích đeo mask, ngược lại phe Dân Chủ muốn “trùm mền, bế quan tỏa cảng” nằm nhà, thì lại hô hào đeo mặt nạ. Có người sống ở khu vực đa số theo đảng Dân Chủ, người này đeo khẩu trang ra đường liền bị chửi: “Hey, che mặt thì đi chỗ khác chơi”! Ngược lại có nơi không đeo mask thì không được vào cửa, thậm chí có thể bị phạt “vi cảnh” nhiều tiền. Người Á Đông ở hải ngoại lúc này dễ bị kỳ thị, lầm tưởng là người Tàu mang vi trùng Vũ Hán vào làm hại thế giới, nên đã bị vài nhóm dân địa phương rủa xả đuổi về Tàu, thái độ rất quá khích. Chiều chiều ông xã hay rủ tôi chạy xe đạp vòng vòng chung quanh nhà, tôi cũng thích ra ngoài vận động chút chút vì làm việc bằng computer ở nhà cả ngày cũng tù túng, nhưng lại cũng hơi ớn ớn, sợ bị chửi là Tàu và bị xua đuổi. Anh bạn thân nghe thế bèn khuyên tôi đội nón có in chữ “Việt Nam” khi ra đường, như vậy tự khắc sẽ minh định được mình không phải là Ba Tàu. Bạn có đồng ý rằng lời khuyên này quả là “diệu kế” không?

Tiến sĩ Yinxuan Huang – một nhà nghiên cứu xã hội học tại Đại học Manchester – đã tìm hiểu hiện tượng “Maskaphobia”: Sự phân biệt đối xử và phân biệt chủng tộc đối với những người đeo khẩu trang. Ông Huang cho biết có sự xung đột tư tưởng rất lớn giữa phương Đông và phương Tây về việc này. Vấn đề khá phức tạp dài dòng nên thôi, tôi không dám lạm bàn ở đây.

Phong trào đeo khẩu trang cũng đang được “fashion hóa”. Có bà thì sắm nhiều khẩu trang đủ sắc đủ tông. Áo màu gì, sơn móng tay màu gì thì che miệng màu đó cho “match”, từ trên đầu xuống tới giày dép tạo thành một bộ màu sắc tiệp với nhau nên nhìn rất “sang chảnh”. Cũng có anh mang khẩu trang in hình lưỡi bò với gạch chéo chống China. Có chị dùng nền vàng với ba sọc đỏ, như màu cờ Việt Nam Cộng Hòa để tỏ lòng yêu nước. Nhưng lại có người hát bài “I can you”, vì cho rằng như vậy có thể bị hiểu lầm là VNCH đang bịt miệng không cho nói! Thế mới thấy làm cái gì cũng có thể bị hiểu lầm, bị nhìn theo góc cạnh khác – luôn luôn có hai mặt của vấn đề. Riêng tôi thích loại khẩu trang có thể giặt để xài lại, nhất là loại làm bằng chất trong suốt “see through” để còn lộ mặt được. Tôi không thích loại đen thui tùm hụp kín mít. Các nhà thiết kế thời trang đã từng làm những bộ áo tắm bikini bằng vàng nạm kim cương giá hằng triệu đô, tương lai chắc là sẽ có các buổi trình diễn thời trang với các kiểu khẩu trang mới lạ, quý giá cho dân nhà giàu và giới minh tinh màn bạc. Bạn muốn kiếm tiền lời thì hãy đầu tư vào các chương trình này nhé. Được biết các công ty làm thuốc đang đánh bài sản xuất thật nhiều vaccine chủng ngừa Corona Virus dù chưa được “approve”, chờ khi vừa được FDA chấp thuận là tung ra bán ngay cho kịp thời cơ. Ai muốn mua stock của họ thì mại dzô, nhất 9 nhì bù!

Giữa muôn màu sắc, kiểu cọ của các loại khẩu trang khắp nơi thì tại Kỳ Sơn tỉnh Nghệ An, người ta đưa lên Facebook những tấm ảnh chụp học sinh phải dùng khẩu trang bằng giấy vì không có tiền mua loại đàng hoàng. Các em tới lớp với tấm giấy che mặt để tuân thủ luật lệ do nhà nước đề ra. Những tấm hình này phơi bày sự thiếu thốn nghèo đói của người dân, không xa hoa “hoành tráng” như đảng Cộng Sản luôn tuyên truyền, hãnh diện khoe khoang. Lại cũng có hình ảnh của người che mặt bị khó thở, bèn “phát huy sáng kiến” khoét hai lỗ ở mũi để thở cho thoải mái. Chèn ơi, đeo như vậy thì đeo làm chi. Cũng mới ra lò loại khẩu trang có nắp tròn bằng plastic ở miệng, khi ăn uống thì mở ra đóng vào như đóng nắp hộp, không phải tháo nguyên cái khẩu trang ra chi cho phiền phức.

Mẫu khẩu trang vải được ướp lạnh chưng bày trong các máy bán hàng tự động đang rất phổ biến ở Nhật Bản. Các miếng che miệng này được giữ ở khoảng 4 độ C, bán rất chạy khi vào hè nóng nực tại các tỉnh như Yamagata. Như vậy vào mùa đông sẽ cần khẩu trang được hấp nóng, mùa nào thức đó mới hợp nhu cầu người tiêu dùng.

Ngày nay mọi người phải đeo khẩu trang là chuyện bình thường, nhưng đã có các bức tượng mà cũng phải đeo mặt nạ mới lạ chứ! Thật thế, có ngôi chùa nổi tiếng ở Bangkok, Thái Lan đã đeo vải che mặt cho bức tượng Phật khổng lồ. Các tác phẩm điêu khắc lớn ở các địa điểm tham quan khắp thế giới cũng được che miệng để “làm gương”, nhắc nhở mọi người giữ luật bảo vệ sức khỏe cho nhau. Thậm chí các thân cây trong công viên thành phố cũng được đeo khẩu trang dù cây không có miệng! Chữ “khẩu trang” trong trường hợp này thì sai nghĩa hẳn rồi!

Chuyện vui buồn về khẩu trang cũng được tiếp diễn với các đoạn video ngắn, thâu cảnh con chó biết tự đeo mảnh vải che miệng cho mình một cách thành thạo. Các khúc phim này đã được rất nhiều người xem, “câu like” rất thành công. Bức tranh hoạt họa cô mèo xinh xắn bị che miệng, than thở thế này rồi làm sao bắt chuột cũng là đề tài làm người ta cười trong mùa Covid. Mới đây nhất, thử nghiệm để chó đánh hơi tìm ra xem ai đang bị Cô-Vi hành cũng là đề tài nóng bỏng. Chuyện chó biết đánh hơi phát hiện có ma túy là chuyện “xưa rồi Diễm”, chó bây giờ đang được huấn luyện để ngửi ra mùi cô Vi!

Hình chụp cô dâu chú rể thời đại “mắc dịch” đã phải đeo khẩu trang trong lúc đám cưới là hình đặc biệt có lẽ chỉ có ở thời đại của Cô Vi này. Chuyện không diễu chút nào là các linh mục tại Việt Nam khi cử hành Thánh Lễ đã phải mang khẩu trang trên bàn thờ.

Việc kiện tụng, tranh cãi luôn xảy ra khắp nơi, nhưng mùa đại dịch các vụ kiện càng xảy ra nhiều hơn, như vụ 116 gia đình có người thân qua đời vì Covid 19 đang kiện chính phủ Tây Ban Nha. Các vụ kiện khác liên hệ tới việc mở cửa hay đóng cửa các cơ sở thương mại cũng đang nở rộ sôi nổi. Các sinh viên lên tiếng kiện trường đại học cũng là chuyện dễ hiểu. Mỗi sinh viên trước học kỳ phải đóng học phí rất cao, bao gồm tiền trường, tiền trả cho thầy cô, tiền sử dụng phòng gym để tập thể dục, mà bây giờ phải cách ly xã hội không được tới trường, thì phải kiện để đòi tiền học phí lại chứ. Học online chắc chắn không kết quả như học trực tiếp với thầy cô thật, các em lại cần gặp nhau để trao đổi, có hứng thú tìm hiểu, tranh đua, cần có bầu khí không gian thích hợp. Các em bây giờ phải ca bài “Trả lại em yêu khung trời đại học…” vì vùng trời hoa mộng ấy nay còn đâu, tốn tiền để chỉ đọc bài vở trên mạng khi nằm nhà, trong khung cảnh bố mẹ ra vào thường xuyên đốc thúc, cằn nhằn thì chán chết. Bên nào thắng bên nào thua qua các vụ kiện tụng này thì chưa ai biết, chỉ biết chắc chắn mùa này là mùa các luật sư tha hồ hốt bạc.

Trong khi thực hành luật cách ly, một số nơi đã trở lại hình thức họp chợ ngoài trời, tức là không tụ họp buôn bán trong mall, trong nhà nữa mà ra bãi đất trống, giống như một chợ trời lộ thiên, chia ô cách nhau 2 mét theo đúng luật đòi hỏi. Chúng ta đang trở lại thời nhóm chợ miền quê ở Việt Nam chăng?

Hiện đang có những “app” nhỏ có thể cài đặt trong cell phôn, nguyên tắc cũng như chức năng định vị của GPS, có thể mách cho cơ quan thẩm quyền biết ai đang bị cách ly mà dám đi ra ngoài. Hay là “app” sẽ cho biết nếu trong thời gian qua mình có vô tình đến gần người nhiễm vi trùng Covid 19 không, nhờ thế sẽ mau chóng đi thử nghiệm trước khi bệnh cúm phát nặng. Nhưng cái “app” này hiện chỉ được chính thức áp dụng ở Đại Hàn, tại Âu Mỹ luật “Privacy” bảo vệ tự do cá nhân không ai muốn mình bị theo dõi, nên chưa được phổ thông lắm.

Khi nạn dịnh lan tràn, một số đông tù nhân ở Ohio nước Mỹ bị lây nhiễm vi trùng nên được trả về tư gia, nhà tù không dám chứa nữa, thế nên một số tù nhân nơi khác lại mong mình lây bệnh để được thả về nhà. Họ cố tình uống chung chai nước, gần gũi cọ quẹt cố ý mời “Cô Vi” xâm nhập vào người. Thế mới biết Tự Do là quý vô cùng, chẳng thà lây nhiễm vi khuẩn có thể chết người để được về nhà, còn hơn phải ngày ngày gỡ lịch sống trong tù. Nhưng rất tiếc chính phủ đã phải ngưng không dám thả tù nhân về nhà sớm nữa, vì những người dân chung quanh than phiền họ không cảm thấy an toàn khi “thứ dữ” được ra khỏi tù sớm, sẽ tiếp tục quậy phá họ.

Việc tháo bỏ luật cấm cung được chính quyền cấp trên trao lại cho từng địa phương quyết định riêng, cũng làm xảy ra chuyện buồn cười. Ngày xưa khi chia đôi đất nước Việt Nam, đã có bài hát “Chia đôi dòng sông Thương, nên bên đục bên trong“, nay hai nhà hàng ở ngay biên giới, cách nhau chỉ một con đường mà cảnh tượng nhìn khác hẳn. Bên cho thông thương thì tấp nập khách sắp hàng để được vào ăn, bên vẫn còn cấm cửa thuộc tiểu bang khác nên im lìm. Hai bên nhìn nhau mà lệ ứa, dù chỉ cách nhau trong gang tấc. Có nhiều nhà hàng, cửa hiệu đã bị phạt vì nhận hơn số khách hàng được quy định. Việc tranh cãi, méc moi nhau đang tiếp tục làm cảnh sát rất nhức đầu.

Tại Detroit Hoa Kỳ, ông Robert Sinclair Tesh, 32 tuổi đã bị cảnh sát bắt vì tội hăm doạ giết Thống Đốc Michigan là bà Gretchen Whitmer, vì bà chưa “xả cảng” cho khu vực này hoạt động buôn bán trở lại. Nếu bị kết án, Tesh có thể bị tù nhiều năm vì ở Mỹ mở miệng hăm doạ đến tính mạng người khác là tội rất nặng. Nhiều nơi cũng biểu tình, đòi tự do mở cửa buôn bán, sinh hoạt. Tổng thống xứ Ba Tây cũng tuyên bố đóng cửa cách ly là thất bại vì sẽ biến người dân cả nước thành dân nghèo do kinh tế không phát triển. Cô phát ngôn viên mới của ông Trump – nàng Kayleigh McEnany tóc vàng xinh đẹp cũng đã chia sẻ cô bị ung thư ngực, mà phải ngưng không được tái khám như thế rất có hại cho sức khỏe của cô. Cô ủng hộ ông Trump muốn tất cả mau trở lại sinh hoạt bình thường, cứu lấy nền kinh tế và cứu cả về tinh thần, vì người Mỹ không chịu nổi sự gò bó sẽ dễ có ảnh hưởng tới tâm thần.

Bàn về khẩu trang, có lẽ chuyện sau đây là chuyện buồn nhất đã xảy ra tại thành phố Flint, tiểu bang Michigan vào tháng 5, 2020. Chỉ vì một cái mặt nạ mà một người chết, 3 người khác sẽ lãnh án tù chung thân, qua đó các bà vợ, nhiều đứa con bị ảnh hưởng nặng nề. Số là ông làm bảo vệ cho tiệm Dollar Family ở Flint đã quá sốt sắng khi thi hành công việc, bắt buộc hai mẹ con khách hàng vào tiệm phải đeo khẩu trang. Người khách hàng này không chịu, lời qua tiếng lại gây gỗ, bà nóng nảy nhổ cả nước bọt vào mặt ông bảo vệ. Mua hàng xong, bà còn chưa nguôi cơn giận, về méc với chồng rồi 3 người tất cả đã trở lại tiệm, bắn chết ông Security này. Chuyện khác là có một ông cha dượng 42 tuổi – Hargrove ở Atlanta cũng đã bắn con riêng của vợ vì cãi vả với nhau liên hệ tới Covid, thằng nhỏ lì lợm này không chịu cách ly mà còn cãi bướng.

Người “Tây” thì hay rắc rối thế, riêng người Việt ở hải ngoại lại rất tốt bụng, luôn tỏ lòng biết ơn đất nước đã cưu mang mình qua nhiều hành động cụ thể. Qua mùa dịch Vũ Hán, các tiệm Nail, chùa chiền, nhà thờ, các cá nhân đã may, tặng rất nhiều khẩu trang, bao tay cho người già, nhân viên y tế khu vực mình. Tỷ phú Chính Chu – chồng ca sĩ Hà Phương – cũng được truyền thông nhắc tới khi mua số lượng lớn khẩu trang y tế để hỗ trợ các bệnh viện, trường học…

Qua cơn đại dịch Cororna này, nhiều chuyện đã thay đổi hẳn: “Ngày xưa du lịch thì sang, bây giờ du lịch cả làng cách ly“, ngành du lịch, du thuyền, máy bay, xe hơi, công ty cho mướn xe lâm vào tình trạng kinh tế nguy kịch.

Hình ảnh lãng mạn vuốt tóc, lau nước mắt cho người yêu bây giờ không phải là hình ảnh nên thơ nữa, mà đã tạo ra nhiều thắc mắc: Trước hết tóc nàng cắt nhuộm ở đâu mà đẹp thế trong khi tiệm cắt tóc đang bị ngưng hoạt động. Kế đến hai người không cùng địa chỉ mà đứng gần nhau thì quả là phạm luật cách ly rồi, lại không đeo khẩu trang, không giữ vệ sinh dám sờ vào mặt nhau. Chàng có rửa tay trước và sau khi lau lệ cho nàng hay không? Và tại sao nàng lại phải khóc, có bị ai “abuse” áp bức gì không? Rõ khổ cho thời đại ngày nay phải không các bạn?!

Qua cơn dịch này, phía các ông nhiều người cũng đã biết vào bếp, các trang mạng dạy nấu ăn được truy cập tối đa. Khi lệnh mở cửa lại được ban hành, các nhà hàng được sinh hoạt lại nhưng phải tuân thủ nhiều luật lệ mới. Thí dụ không được để mắm muối, muỗng đũa sẵn trên bàn nữa, cách phục vụ tại nhà hàng buffet, dim sum phải thay đổi tránh không được các “bàn tay chuối mắn” đụng chạm vào. Một số nhà nội trợ bây giờ nấu ăn, rồi giao thức ăn tận nhà với giá rẻ hơn nhà hàng nhiều, kiểu này hệ thống nhà hàng sẽ bị khó khăn thêm, đến nỗi một số quyết định đóng cửa tiệm cho rồi. Hiện chỉ có tiệm bán khẩu trang, thuốc rửa tay, nhà quàng chôn xác chết, tiệm cầm đồ là phát đạt. Được biết do nạn thất nghiệp cao, người ta đã phải đi cầm đồ khá nhiều. Tiệm bán xe đạp cũng có doanh thu cao hơn nhiều, vì người ta cần thư giãn thể dục thể thao ngoài trời cho khuây khỏa. 

Cũng xin mở ngoặc loan tin buồn cho quý vị hút thuốc lá, các nhà nghiên cứu đã làm thống kê cho biết người hút thuốc sẽ có 30% cơ hội cao hơn để lây nhiễm Cô-Vi, và khi phát bệnh thì cũng sẽ khó điều trị hơn. Điều kinh sợ hơn là khi bị bệnh, ngay cả con tinh trùng của người đàn ông nhiễm bệnh cũng có mầm mống Covid trong đó! Ôi chao, con siêu vi trùng này “siêu” thật.

Tản mạn linh tinh nãy giờ coi bộ cũng dông dài lắm rồi, tôi xin tạm dừng. Dù bài viết đôi khi hơi bi quan nhưng vẫn mong người đọc “mua vui cũng được một vài trống canh” trong mùa cấm cung Vũ Hán này. Chúc bạn đeo khẩu trang đúng cách, không bao giờ gặp người giả quân tử đeo mặt nạ để gian dối, lừa gạt mình. Nhất là chúc bạn luôn vui khoẻ, mọi sự an lành và xin cùng nhau cầu nguyện cho thế giới được mau chóng vượt qua đại nạn này.

Nguyễn Ngọc Duy Hân

Nhân tiện người bạn gửi cho xem bài viết của TG/Cô Bùi Bích Hà, bài viết rất thấm thía cho mùa đông sắp đến. Cảm ơn Cô.

Thân kính.

LẺ BÓNG…

Xin chuyển và mời quý bạn đọc để thông cảm cái cô đơn của tuổi già chúng ta….  

Ông là một trong những bác sĩ Việt Nam di tản kịp trong biến cố 30 Tháng Tư, 1975. Tới Mỹ, ông đi học lại, hành nghề rất sớm và thành công tại quận Cam ít nhất trên ba thập niên cho tới khi nghỉ hưu.

Tất nhiên như mọi người có cùng địa vị với ông, ông làm chủ một quỹ về hưu khá lớn, cho phép ông vẫn giữ nếp sống thoải mái như thời còn làm việc. Chỉ có điều, ông than thở: “Nhà cao cửa rộng phải bán đi vì lầu cao, đầu gối đau, không lên xuống cầu thang được, chưa kể nhà lớn quá mà một thân một mình, ở sao hết? Sức đâu mà dọn dẹp?

Nhìn cái hồ bơi đầy lá vàng chỉ thêm cám cảnh. Thảm cỏ sân trước, vườn sau cần người chăm sóc nhưng người làm vườn khi tới khi không, gọi khi được khi mất, chỉ tổ bực mình, nhức đầu. Mời các con, cô cậu nào muốn lấy cái nhà, ông giao nhưng chúng nó, thứ nhất đã có nhà rồi, đẹp và sang gấp mấy lần cái nhà của ông ở Fountain Valley, mắc mớ gì phải nhận của ông để bị anh chị em nhòm ngó, tỵ nạnh, chưa kể nhận cái nhà rồi, sau này khi ông cần gì, nó sẽ là đối tượng thứ nhất được chiếu cố và giao phó trách nhiệm.

Ông đành bán nhà, dọn vào một căn mobile home ở giữa khu Little Saigon cho ông tiện đi lại hoặc hẹn hò bạn bè cũ mới. Nhà ba phòng, sửa sang tươm tất trông cũng khang trang, đẹp mắt, nhưng với ông hôm sớm vào ra một bóng, vẫn còn quá dư thừa.. Mấy bụi hoa xung quanh nhà được cắt tỉa gọn ghẽ vì người phụ trách cây cảnh của chủ đất rất dễ gọi để nhờ vả. Tuy nhiên, “vườn Thúy” của ông thiếu đôi mắt phượng nên không được sum suê và mỹ quan như bên hàng xóm. Ông nhớ cái vườn cây quý tự tay ông đi kén chọn mua giống, chăm bón và săm soi những ngày xưa thần tiên đã xa xôi rồi, ông tặc lưỡi, lắc đầu mấy cái, như người đi dưới cơn mưa muốn rũ sạch những giọt buồn trên khóe mắt.

Nhà đã vậy, xe đẹp cũng thường xuyên nằm ụ vì ông không còn đi đâu xa, ngay cả đi gần thì cũng phải về nhà trước khi tắt nắng vì mắt quáng. Gần đây, vẻ ngoài cái xe và ông chênh lệch nhau nhiều quá, một bên bóng lộn, khỏe mạnh, vạm vỡ, một bên hom hem, xập xùi, yếu ớt, khiến ông ngại ngùng mỗi khi ngồi vào ghế lái, chậm rãi lùi xe ra khỏi gara mà có người đang nhìn ông.

Thêm nữa, do thị lực yếu đi, ông không mấy tự tin vào khả năng ước lượng khoảng cách của cặp mắt mỗi khi cần vào một chỗ đậu xe hơi chật, sợ cọ quẹt, nên ông bắt đầu thấy cái xe Lexus 450 của ông không thích hợp với ông nữa. Gần đây, ông nghe bạn bè kháo nhau xe Honda kiểu Civic đời 2018 rất đẹp, đầy đủ tiện nghi, thoáng nhìn sang trọng không kém kiểu xe đắt tiền, mua mới từ dealer ra chỉ trên dưới $20,000, xài xăng thường, đổ đầy bình chỉ $20 một lần, bảo hiểm cũng rẻ, bảo trì càng không tốn vì hợp đồng bảo trì miễn phí của dealer có lẽ dài hơn số năm tháng còn lại của ông, chưa kể xe nhỏ nhắn, vào ra parking dễ dàng. Ông đang tính bữa nào chờ có đợt xeo, sẽ ra Honda World đổi một chiếc.

Lúc mới dọn vào khu mobile home trên đường Bolsa, thấy chợ Mỹ, chợ Việt đều gần, ông sung lắm, tự đi chợ và nấu nướng. Được ít ngày, một bữa ông đang ngồi xem ti vi, thoáng thấy có lửa cháy trên màn hình, ông hơi ngỡ ngàng, chưa biết là chuyện gì thì ông nghe mùi khét. Quay nhìn vào bếp, ông hết hồn thấy lửa đang phừng phừng. May phước đầu óc còn tỉnh táo, ông phóng ba bước tới cái lò và nhanh tay vặn cái nút tắt. Sau lần đó, lớp thì cọ rửa soong nồi, lớp lau bếp bắt mệt, may là máy báo khói chưa hú chớ không cả xóm kinh động rồi, ông quyết định thôi không nấu nướng nữa mà ăn cơm phần hay cơm chỉ cho khỏe, ngày nào ưa ăn ngon thì đi kéo ghế. Tủ lạnh nhà ông lúc nào cũng có chả lụa, chả chiên; tủ pantry thì đầy oat meal, súp hộp và mì gói, không bao giờ sợ cơ lỡ…

Thức ăn giải quyết được rồi nhưng ông nói ăn một mình buồn quá, nhiều khi nghẹn ngào muốn buông đũa, buông chén. Ông than không có gì chán hơn là cứ lui cui cặm cụi gắp, nhai, nuốt một mình, xung quanh vắng lặng không tiếng người, không cả tiếng dép hay tiếng rót một ly nước. Có bữa ông bưng cái tô vừa cơm vừa thức ăn ra đứng bên cửa sổ bếp, ngó mông ra ngoài, thử coi có gì vui không nhưng cũng đâu có gì vui?

Cư xá của ông toàn người cao niên, vắng cả tiếng trẻ con nô đùa. Cụ Nguyễn Du chẳng đã từng hạ bút viết: “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!” ư? Trong trí tưởng ông, thấp thoáng hiện lên quang cảnh gia đình đông vui ngày nào, vợ ông  tươi mát như một bông huệ tây, ngồi giữa đám cháu nội ngoại lau hau, đứa này níu tay ông, đứa kia níu tay bà, om xòm tiếng Anh tiếng Việt, grand ma, grand pa, bà ngại, ông ngại, hỏi một trăm câu hỏi mà ông chỉ trả lời qua loa rồi bán cái cho bà, bà không biết sao thì lại chỉ qua ông.

Riêng ông chốc chốc nhìn đồng hồ, chỉ mong sao đến giờ, bố mẹ chúng tới đón hết đám trẻ của từng nhà về để trả lại ông bà ngôi nhà yên tĩnh trong buổi chiều. Trong khi bà kiên nhẫn dọn dẹp đồ chơi và thức ăn thừa mứa do lũ trẻ bỏ lại, ông ngồi duỗi chân xem ti vi tin tức hay ca nhạc, chờ bữa ăn tối ngon lành, nóng sốt, thay đổi hàng ngày nhờ bàn tay của bà…

Bây giờ, ông đảo mắt nhìn một lượt căn nhà sạch sẽ, sàn gỗ không một cọng rác, một mẩu giấy vụn, bàn ghế ngay ngắn, đồ đạc đâu vào đấy, trật tự, lạnh lẽo như chưa từng xô động, như không có ai ở, ông thấm ngấm đến tận xương tủy cảm giác hiu quạnh lạ thường. Đàn cháu nội ngoại ngày nào ríu rít như chim, nay đã trưởng thành, vào/ra đại học hết. Thỉnh thoảng có đứa còn nhớ ông, điện thoại hỏi thăm, tới chở ông ra phố uống cà phê hay ăn chè, khiến ông vui cả ngày.

Bạn bè cũ biết ông thích hát, có người rủ ông đi karaoke buổi tối ở các câu lạc bộ khiêu vũ. Ông theo họ đi giải trí cho quên bớt thời giờ trống trải nhưng trở ngại của ông là ông thích hát song không thích nhảy đầm. Hát xong vòng đầu, ông phải chờ khá lâu mới đến vòng nhì và sẽ về khuya lắm, ông sẽ mất ngủ vì quá giấc rồi lại phải uống thuốc ngủ mà ông thì rất sợ bị nghiện. Vì vậy, ông không đi thường xuyên như lúc bắt đầu nữa, đành chấp nhận nhiều hôm một mình đối bóng với đêm trường.

Năm nay ông đã ngoài 80 nhưng 10 năm trước ông chỉ mới ngoài 70. Chẳng phải ông vì lễ giáo của tông môn và sợ miệng đời mai mỉa mà nhắm mắt bỏ qua cơ hội đi tìm kiếm một hạnh phúc cho quãng đời còn lại của ông ư?

Như gia chủ buổi họp mặt bằng hữu hôm nay cũng ngoài 70 khi hai ông bà gặp nhau trong tình cảnh góa bụa, hiểu ra họ cần nhau và quyết định tạo dựng một mái ấm chung với con cái hai bên đều đồng thuận chọn lựa của bố mẹ. Họ vui lòng trả giá để có những buổi sáng thức dậy cùng nhau đón mặt trời và nghe chim hót trong vườn, ngồi bên nhau uống tách cà phê thơm đầu ngày, ăn món điểm tâm tùy thích, nói năm ba câu chuyện trên trời dưới biển đem lại cho nhau những tràng cười sảng khoái.

Tại sao khước từ những ngụm mật ngọt ấy, cái hạnh phúc ấm êm cận kề ấy mà nghĩ rằng mình khôn ngoan? Thật ra, chỉ vì vẩn vơ lo sợ những điều mình không biết trước và biết chắc có xảy ra hay không? Mà nếu biết trước và biết chắc, liệu có tránh được không, ngay cả xoay chuyển chúng được không? Ở chặng đường cuối một đời người, không ai còn nhiều thời gian phí uổng nữa nhưng có lẽ phí uổng là cách giải quyết dễ nhất khi không có nhiều chọn lựa.

Trên cõi trần gian nhiều phiền trược này, chỉ nghe con người phàn nàn đời không một ngày hạnh phúc nhưng không nghe ai thở than đã một thời hạnh phúc cho dù sau đó, như bầu trời mưa nắng bất thường, vạn vật đổi thay và hạnh phúc cũng sang trang…

Riêng ông, hoàn cảnh có khắc nghiệt hơn vì bà đang ở nhà dưỡng lão. Hằng ngày vào thăm bà, nhìn vào đôi mắt trống vắng, lạnh băng của bà, cầm hai bàn tay bà ấm thân nhiệt, không ấm một dấu hiệu cảm xúc, ông nghẹn ngào nói thầm: “Em ơi, em đã trả lại mọi buồn vui cho đời, không còn bận tâm chi nữa, có biết là anh rất khổ không?” Ông hỏi rồi ông tự nghiệm ra câu trả lời, không ai có thể giúp ông một câu trả lời nào khác.

Mỗi ngày qua, hết chiều đến đêm, hết những công việc phải chu toàn cho mình trong cuộc sống như một bổn phận không thể chối từ, ông ngồi trên ghế bành, mở ti vi cho có tiếng người, không xem, không nghe. Mở nhạc để âm thanh cho ông sự êm dịu trong căn nhà lạ dù ông đã ở đây gần ba năm. Nó không cho ông một hồi ức nào nên không có gì gắn bó.

Ông thèm một tách trà thơm, một ly cà phê nóng nhưng ông ngồi yên vị tại chỗ vì biết những thú vui nhỏ ấy sẽ làm ông mất ngủ. Con đường của người già là con đường trong những bức tranh hay tấm hình vẽ hoặc chụp viễn cảnh, hun hút, thu hẹp dần trong mắt nhìn.

Ông chợt mỉm cười nhớ lại câu nói bâng quơ của người bạn đồng cảnh, thốt lên trong một cuộc họp mặt anh em: “Mai mốt chắc là phải đặt mua robot của Nhật.” Câu nói nhỏ, tan vào đám đông huyên náo… Ông ngồi gần, nên lọt tai. Không biết có ai cũng lọt tai câu nói như ông nhưng cũng như ông, đã cất riêng cho mình như lời tự thú về một mơ ước không tiện bày tỏ?

Đôi mắt ông nhìn mông lung ra xung quanh, chạm vào cái kệ sách chỉ còn lại ít sách quý ông mang theo tới đây, ngậm ngùi hình dung ra đời mình như cuốn sách, nay cũng đang khép lại trên án thư. Các nhân vật có vai trò đã xuất hiện, đã làm xong nhiệm vụ, đã bước ra, chỉ còn ông ở trang cuối cùng chờ cơn gió nhân duyên thổi tắt ngọn nến từ bi trong thời kinh Bát Nhã ông tụng hằng đêm, đóng lại giùm ông cuốn sách sẽ được xếp lên kệ rồi bỏ quên như chưa từng hiện diện. (Bùi Bích Hà)

Phật dậy cái gì người khác cho mình được thì cũng lấy lại được, hay nói cho chính xác hơn thì vui buồn của mình mà phải chờ người khác đem tới thì mãi mãi mình chỉ là cái bóng, cái đuôi tàu của một ai đó thôi.

Có gì bảo đảm cái đầu tầu đó sẽ đưa mình tới nơi mình muốn đâu?? chưa kể hễ nó hết xăng như bà cụ trong bài thì mình dẫu còn xăng cũng không chạy một mình được, bởi chỉ biết dựa hơi thôi là vậy! tội nghiệp ông cụ quá!

From: Doan Dang