LM Đặng Hữu Nam: Hiến pháp không cấm thì chúng tôi được phép biểu tình

LM Đặng Hữu Nam: Hiến pháp không cấm thì chúng tôi được phép biểu tình.

Hòa Ái, phóng viên RFA

RFA
 

AMTV1.jpg

Giáo phận Vinh với Một Ngày Vì Môi Trường hôm 7/8/2016.

 Photo courtesy of tiengdanvietmedia.com

03:32/07:27

Phần âm thanh Tải xuống âm thanh

Vào hôm Chủ nhật, mùng 7 tháng 8, cộng đoàn giáo dân thuộc giáo phận Vinh hưởng ứng lời kêu gọi “Một ngày vì môi trường” của Ủy ban Công lý và Hòa Bình giáo phận Vinh. Hòa Ái có cuộc trao đổi với Linh mục Đặng Hữu Nam, quản xứ giáo xứ Phú Yên, là một trong những người tổ chức sự kiện này với lời khẳng định cộng đoàn giáo dân Vinh sẽ tiếp tục hoạt động vì môi trường.

Hòa Ái: Hòa Ái xin phép kính chào Linh mục Đặng Hữu Nam. Trước hết, kính nhờ Linh mục chia sẻ về tinh thần tham gia “Một ngày vì môi trường” của giáo dân thuộc giáo phận Vinh vào Chủ Nhật, mùng 7 tháng 8 vừa qua.

Linh mục Đặng Hữu Nam: Vào Chủ Nhật, ngày 7 tháng 8 vừa qua, với lời kêu gọi của Ban Công lý và Hòa Bình của giáo phận Vinh và của Đức Giám mục giáo phận PhaoLô Nguyễn Thái Hợp thì tất cả mợi người trong giáo phận cũng như tất cả giáo xứ rất là hồ hởi và người ta sẵn sàng xuống đường, sống và hành động cho một ngày vì môi trường rất rầm rộ.

Tất cả giáo xứ đã tổ chức dâng thánh lễ, thắp nến cầu nguyện và dọn vệ sinh môi trường sống của mình và người ta đã tổ chức những cuộc tuần hành ở một số nơi, xuống đường biểu tình để sống vì môi trường, kêu gọi bảo vệ môi trường, phản đối Formosa xả thải chất độc và chôn chất độc hại hủy diệt môi trường tại Việt Nam cũng như kêu gọi mọi người ý thức về việc bảo vệ môi trường sống của mình.

Hòa Ái: Thưa Linh mục, qua sinh hoạt của giáo dân ở Vinh trong “Một ngày vì môi trường”, Linh mục có nghe những chia sẻ hay thông điệp nào từ các giáo xứ khác khắp Việt Nam rằng tinh thần này được lan tỏa hay không?

Với tôi hay với bất cứ ai, Hiến pháp  không cấm thì có nghĩa rằng người dân được phép làm. Vì thế chúng tôi được phép biểu tình.
– Linh mục Đặng Hữu Nam

 Linh mục Đặng Hữu Nam: Không chỉ riêng gì giáo phận Vinh mà hầu hết các giáo xứ trên dải đất Việt Nam, họ đều hưởng ứng “Ngày vì môi trường” với giáo phận Vinh và hiệp thông với giáo phận Vinh bằng những thánh lễ và các cuộc thắp nến cầu nguyện và hiệp thông với giáo phận Vinh trong “Ngày vì môi trường” để cầu nguyện cho các nạn nhân của môi trường cũng như góp phần của mình vào việc bảo vệ môi trường sống.

Đặc biệt là có một số tôn giáo bạn cũng gửi những lời ngợi khen và lời cảm ơn đến giáo phận Vinh vì đã có sáng kiến tổ chức “Ngày vì môi trường”; hay một số nhà đấu tranh và các tổ chức xã hội dân sự, họ cảm thấy rất hãnh diện và ngưỡng mộ vì sáng kiến của giáo phận Vinh và họ chia sẻ rằng đó cũng là bài học cho họ vì họ cũng muốn làm cho tinh thần đó và hành động đó được nhân lên trong khắp Việt Nam để con người sống vì môi trường với những hành động thiết thực hơn.

Không có đàn áp

Hòa Ái: Trở lại với sinh hoạt trong ngày Chủ Nhật vừa rồi, bên cạnh số lượng giáo dân tham gia lên đến hàng ngàn người thì cũng có sự xuất hiện của hàng ngàn cảnh sát, an ninh, lực lượng cơ động. Giới quan sát cho rằng đây là một dấu hiệu tích cực bởi vì không thấy có sự can thiệp thô bạo nào. Linh mục nhận định như thế nào, thưa Linh mục?

Linh mục Đặng Hữu Nam: Với bản thân tôi nhận định rằng nếu chúng ta xét về hiện tượng thì so với các cuộc biểu tình ở Hà Nội, Sài Gòn bị nhà cầm quyền đàn áp thì chúng ta thấy đây có một sự biến chuyển tích cực. Nhưng bên cạnh đó chúng ta cũng sẽ thấy khía cạnh mặt trái của vấn đề. Bởi vì vào ngày Chủ Nhật vừa qua, chúng ta cũng thấy riêng việc xuống đường biểu tình phản đối Formosa và kêu gọi bảo vệ môi trường thì có hơn 10 ngàn người ở giáo phận Vinh xuống đường biểu tình như vậy. Về tương quan lực lượng, chắc chắn rằng chính quyền hành xử một cách khôn ngoan khi không có sự đàn áp xảy ra.

Với bản thân tôi nhận định rằng nếu chúng ta xét về hiện tượng thì so với các cuộc biểu tình ở Hà Nội, Sài Gòn bị nhà cầm quyền đàn áp thì chúng ta thấy đây có một sự biến chuyển tích cực.
– Linh mục Đặng Hữu Nam

 Tôi là người không phải chủ trương bạo động và chúng tôi quyết tình, quyết chí không sử dụng đến bạo lực nhưng chúng ta cũng có thể nhận định rằng phải chăng Nhà nước Việt Nam cũng nhìn đến tương quan lực lượng và sẽ nhìn đến hậu quả nặng nề hơn khi xảy ra các cuộc đàn áp thì liệu sẽ gây phẫn nộ không chỉ riêng hơn 500 ngàn tín hữu của giáo phận Vinh mà còn rất nhiều người trên thế giới và trong nước nữa. Đặc biệt trong thời đại đa chiều thông tin, người ta sẽ tìm đến sự thật và vì thế cũng sẽ lộ ra mặt trái của nhà cầm quyền Việt Nam.  Do đó đây là cách khôn ngoan trong cách hành xử của nhà cầm quyền.

Tuy nhiên với bản thân tôi là một linh mục, một người đấu tranh bất bạo động thì tôi cũng có quyền hy vọng và cũng mời gọi tất cả mỗi người chúng ta có quyền để hy vọng rằng đó cũng là một sự biến chuyển tích cực trong nhận thức của những người cầm quyền tại Việt Nam. Khi thay đổi nhận thức thì họ sẽ thay đổi cả hành động và thay đổi cả cách sống. Đó là điều chúng ta cần và đó là điều chúng ta có quyền để hy vọng một sự tốt đẹp hơn nơi đất nước Việt Nam của chúng ta.

Chính quyền với Luật biểu tình

Hòa Ái: Hòa Ái cũng xin được hỏi thăm về vụ việc Linh mục bị giới chức Hà Nội câu lưu hôm mùng 4 tháng 8 và bị cáo buộc là người tổ chức các cuộc biểu tình. Linh mục có thể kể lại Linh mục đã nói gì với họ về cáo buộc này cũng như phản ứng của họ ra sao?

Linh mục Đặng Hữu Nam: Có lẽ mục đích chính của cuộc làm việc của Bộ Công An đối với tôi là những việc tôi đã làm, đang làm và sẽ làm, đó là những cuộc biểu tình do tôi tổ chức tại giáo phận Vinh để bảo vệ môi trường và bảo vệ đất nước.

Họ bảo rằng đó là sai luật vì chưa có Luật Biểu tình. Tôi cho họ biết rằng họ đã nhầm về Luật Biểu tình. Bởi vì nếu chúng ta nói đất nước của chúng ta là một đất nước hành pháp thì chắc chắn chúng ta phải tôn trọng pháp luật. Luật Biểu tình mà Quốc Hội đang nợ dân bao nhiêu năm qua vẫn chưa có thì chúng ta phải hiểu cho rõ và cho đúng là Luật Biểu tình để hướng dẫn người biểu tình trong thủ tục như thế nào cũng như các cơ quan chức năng phải giải quyết như thế nào với nguyện vọng của những người biểu tình. Nhưng, Hiến pháp là hình thức pháp luật cao nhất tại Việt Nam nên chúng ta phải tôn trọng Hiến pháp đó.

Đặc biệt là có một số tôn giáo bạn cũng gửi những lời ngợi khen và lời cảm ơn đến giáo phận Vinh vì đã có sáng kiến tổ chức “Ngày vì môi trường”.
– Linh mục Đặng Hữu Nam

Với tôi hay với bất cứ ai, Hiến pháp không cấm thì có nghĩa rằng người dân được phép làm. Vì thế chúng tôi được phép biểu tình. Thậm chí tôi chưa coi đó là biểu tình bởi vì chúng tôi tổ chức dâng lễ cầu nguyện, cầu nguyện cho quốc thái dân an, cầu nguyện cho công lý và hòa bình, cầu nguyện cho giới chức lãnh đạo của các cấp chính quyền Việt Nam trong đó có cả các vị nữa. Việc chúng tôi biểu tình hay làm điều như các anh nói không phải là phá nhà nước vì chúng tôi bảo vệ nhà nước, chúng tôi là những người yêu nước thật sự.

Họ cũng đưa ra các câu hỏi thăm dò cũng như không muốn tôi tiếp tục các việc đó nhưng tôi tuyên bố với họ “Điều gì luật pháp không cấm thì tôi sẽ làm”. Và tôi tuyên bố với các anh rằng tôi tiếp tục sẽ làm và sẽ còn làm nhiều hơn nữa với mức độ sẽ lớn hơn những gì tôi đã làm.  Và điều đó tôi đã thực hiện vào đúng ngày Chủ Nhật vừa qua trong ngày sống vì môi trường với lời mời gọi của giáo phận Vinh, bề trên của tôi.

Hòa Ái: Cảm ơn thời gian của Linh mục Đặng Hữu Nam dành chia sẻ với thính giả của đài Á Châu Tự Do.

So sánh số tiền bồi thường giữa BP và Formosa

So sánh số tiền bồi thường giữa BP và Formosa

 Ls Nguyễn Văn Thân

Vào trung tuần tháng 7 vừa qua, công ty BP đã đưa ra con số sau cùng mà họ phải chi trả cho vụ tràn dầu trong vùng vịnh Mexico vào năm 2010 là 61,6 tỷ Mỹ kim. Con số này có thể chia ra thành ba phần. Thứ nhất là tiền phạt hình sự trả cho Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ tổng cộng lên tới 4,5 tỷ Mỹ kim. Thứ hai là tiền bồi thường thiệt hại kinh tế và phục hồi môi trường cùng với hình phạt dân sự dưới Đạo luật Clean Water Act trả cho chính quyền liên bang Hoa Kỳ, 5 tiểu bang trong vùng vịnh Mexico và các chính quyền địa phương tổng cộng lên tới 20,8 tỷ Mỹ kim. Khoảng 36 tỷ Mỹ kim còn lại là phí tổn bồi thường cho các cá nhân, doanh nghiệp và các nhà đầu tư bị thiệt hại từ thảm họa tràn dầu. Có nghĩa là phải mất trên 6 năm thì BP mới có thể ấn định được mức độ thiệt hại và số tiền bồi thường cho nhà nước, cá nhân, doanh nghiệp và các nhà đầu tư với con số kỷ lục như vậy. BP buộc phải bán tài sản trị giá 45 tỷ để trả tiền phạt và tiền bồi thường.

Quỹ bồi thường

Vào ngày 20/4/2010, giàn khoan Deepwater Horizon của công ty BP hoạt động trong vịnh Mexico bị nổ làm cho 11 nhân viên bị chết. Chính phủ Hoa Kỳ ước lượng là số dầu đổ ra biển lên tới 4,9 triệu thùng trong 87 ngày tạo ra một thảm họa môi trường khủng khiếp ảnh hưởng đến đời sống và kinh tế của hàng triệu cư dân trong 5 tiểu bang vùng vịnh Mexico gồm có Texas, Louisiana, Mississippi, Alabama và Florida.

Vào ngày 16/6/2016, Tổng Thống Obama triệu tập Chủ tịch và các thành viên lãnh đạo BP tới Nhà Trắng. Sau một phiên họp kéo dài hơn 4 tiếng đồng hồ, BP tuyên bố là sẽ tiến hành bỏ 20 tỷ Mỹ kim vào quỹ bồi thường cho cá nhân và doanh nghiệp bị thiệt hại. Obama nhấn mạnh 20 tỷ không phải là con số giới hạn trách nhiệm của BP. Mục đích của quỹ bồi thường là để BP lập tức dành riêng một số tiền thể hiện trách nhiệm và giúp cư dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng có thể xin bồi thường khẩn cấp. Số tiền này sẽ được trao cho một nhân viên độc lập là ông Kenneth Feinberg để điều hành. Feinberg là người đã từng điều hành quỹ bồi thường cho nạn nhân của vụ khủng bố 9/11 tại New York. Lãnh đạo BP cũng chính thức gửi lời xin lỗi đến chính phủ và nhân dân Hoa Kỳ.

Quỹ bồi thường bắt đầu hoạt động vào ngày 23/8/2010. Chỉ trong tuần lễ đầu tiên thì đã có tới 19.000 đơn nộp xin bồi thường. Tới tháng 7 năm 2011 thì quỹ đã trả 4,7 tỷ Mỹ kim cho hơn 198.000 nạn nhân. Feinberg cho biết là nếu có đầy đủ chứng từ, cư dân bị thiệt hại sẽ nhận tiền bồi thường trong vòng 48 tiếng đồng hồ và doanh nghiệp thì trong vòng một tuần. Những người khác nếu không muốn nộp đơn xin bồi thường với Quỹ thì vẫn có quyền tiến kiện riêng hoặc gia nhập vào các đơn kiện tập thể.

Vào ngày 8/3/2012, BP và một đội ngũ luật sư của các nguyên đơn trong một vụ kiện tập thể đồng ý tiến trình thoả thuận bồi thường dưới sự giám sát của tòa và thủ tục này chấm dứt quyền điều hành của ông Feinberg. Tính tới ngày 30/6/2013, tổng cộng số tiền trả cho nạn nhân từ quỹ bồi thường đã lên tới 19,7 tỷ. Sau khi trả hết 300 triệu còn lại, BP phải bồi thường trực tiếp cho nạn nhân từ thu nhập của họ. Ngoài quỹ bồi thường 20 tỷ, BP cũng ước lượng là phải dành thêm 15 tỷ để bồi thường cho cư dân và doanh nghiệp bị thiệt hại.

Phạt hình sự

Vào tháng 12 năm 2010, Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ tiến hành truy tố hình sự đối với BP vài đối tác liên hệ là Transocean và Halliburton về cái chết của 11 nhân viên. Ngoài ra, BP cũng bị truy tố là cố tình gian lận khi cho biết số dầu đổ ra biển rất thấp so với thực tế. Tới tháng 11 năm 2012 thì BP nhận tội ngộ sát và bị phạt 4 tỷ Mỹ kim cho Bộ Tư Pháp và 525 triệu trả cho Ủy Hội Chứng Khoán (Securities and Exchange Commission). Ngoài ra, BP phải bị các cơ quan chính quyền giám sát thường xuyên trong 4 năm cũng như tạm thời không được tham gia đấu thầu các dự án của chính quyền.

Về trách nhiệm cá nhân, Robert Kaluza và Donald Vidrine là hai nhân viên cao cấp có trách nhiệm quản lý giàn khoan Deepwater Horison cũng bị truy tố về tội ngộ sát. Hình phạt tối đa là 10 năm tù cho mỗi tội. Một nhân viên khác là David Rainey cũng bị tố về tội khai gian với nhà chức trách. BP thú nhận là Rainey cố tình đánh tráo số liệu để BP tuyên bố trước công chúng là chỉ có khoảng 5.000 thùng dầu bị đổ ra biển mỗi ngày. Trong khi đó con số thật sự lên tới 60.000 mỗi ngày. Nếu bị buộc tội thì Rainey có thể bị tuyên án tù tới 5 năm.

Bồi thường cho chính quyền liên bang, tiểu bang và địa phương

Vào tháng 10 năm 2015, sau một tiến trình thương lượng kéo dài hết mấy năm thì BP đồng ý bồi thường tổng cộng 20,8 tỷ cho chính quyền liên bang, năm tiểu bang trong vịnh Mexico và hơn 400 chính quyền địa phương bị thiệt hại về sự tràn dầu. Trong số này gồm có 8,1 tỷ bồi thường cho thiệt hại môi trường và tài nguyên thiên nhiên, 5,9 tỷ cho thiệt hại về kinh tế của các tiểu bang và địa phương, 5,5 tỷ tiền phạt dân sự dưới Đạo Luật Nước Sạch (Clean Water Act), 600 triệu để hoàn trả chi phí dọn dẹp và 700 triệu cho những hậu quả chưa lường được.

Số tiền bồi thường 20,8 tỷ này đã được Thẩm Phán Carl Barbier của Tòa An Liên Bang chính thức phê chuẩn vào ngày 4/4/2016. Đây là số tiền bồi thường lớn nhất trong lịch sử. Nhưng cũng nhờ vào quyết định này của tòa mà BP có thể nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm. Cái giá phải trả là 61,6 tỷ để đóng lại một chương sử đau thương của một đại công ty được thành lập từ năm 1909.

Tóm lại sau sáu năm từ khi thảm hoạ tràn dầu thì tổng cộng có tới 384.000 đơn kiện của cá nhân và doanh nghiệp mà đại đa số đã được giải quyết bồi thường xong. Chỉ còn lại một số là vẫn còn tranh cãi về mức độ thiệt hại nhưng BP dự đoán là những vụ kiện cuối này sẽ không ảnh hưởng đáng kể tới tiến trình phục hồi uy tín và thế đứng của công ty.

BP và Formosa: 61,6 tỷ và 500 triệu

Vào ngày 30/6/2016, chính phủ Việt Nam tổ chức họp báo công bố nguyên cá chết tại bốn tỉnh miền Trung là do Formosa xả thải gây ra. Chính phủ cũng cho biết là Formosa đã cam kết năm điểm trong đó Formosa hứa là sẽ “Bồi thường thiệt hại cho dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, bồi thường phục hồi môi trường biển với tổng số tiền là 11.500 tỉ đồng, tương đương 500 triệu USD.” Điều 5 của bản cam kết cũng có nhắc tới là Formosa sẽ “Thực hiện đúng cam kết nêu trên, không tái diễn vi phạm, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật Việt Nam.”

Bản cam kết này đưa ra nhiều câu hỏi. Thứ nhất, như vậy có nghĩa là Formosa chỉ mất 500 triệu thôi sao? Trong số 500 triệu này thì phần nào là để bồi thường phục hồi môi trường và bao nhiêu là bồi thường thiệt hại cho dân? Như vậy là Formosa không bị truy tố về vi phạm hình sự và dân sự? Tại sao chỉ trong một khoảng thời gian ngắn như vậy mà chính phủ lại có thể định đoạt mức độ thiệt hại “chính xác”’ như vậy? Tại sao chính phủ không công bố nguyên nhân thủ phạm là Formosa rồi từ từ tính toán thiệt hại cũng như để người dân và doanh nghiệp nộp đơn xin bồi thường theo đúng mức độ thiệt hại của từng trường hợp một? Theo Điều 5 của cam kết thì có phải chính phủ đã tước quyền kiện đòi bồi thường dưới Luật Dân Sự đối với ngư dân và doanh nghiệp bị thiệt hại hay không? Tại sao một quyết định nghiêm trọng và bất hợp pháp như vậy lại được ban hành một cách vội vã và không minh bạch?

Đáng lẽ ra tương tự như vụ tràn dầu do BP gây ra, chính phủ Việt Nam có thể truy tố  hình sự và dân sự vì Formosa vi phạm luật môi trường và bắt Formosa trả tiền phục hồi môi trường và bồi thường thiệt hại kinh tế. Nhưng chính phủ không thể tùy tiện ấn định số tiền bồi thường thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp. Chỉ có chính họ mới có quyền thương lượng với Formosa và thỏa thuận số tiền bồi thường tho đúng mức độ thiệt hại từng trường hợp một.

Ngư dân và doanh nghiệp của bốn tỉnh miền Trung có hai sự lựa chọn. Một là vượt qua sợ hãi và đứng lên kiện Formosa đòi bồi thường thích đáng. Còn hai là chấp nhận cho chính phủ và Đảng Cộng Sản Việt Nam bán đứng cũng như chấp nhận cho Đảng cắt xẻo khúc ruột miền Trung ra từng mảnh vì sau 70 năm khi dự án Formosa kết thúc thì miền Trung chỉ còn là một bãi rác khổng lồ. Rồi đây sẽ có nhiều ngư dân ở miền Trung có thể phải bỏ nghề đánh cá đồng nghĩa với việc Việt Nam không xác quyết hoặc hành xử chủ quyền hữu hiệu tại Biển Đông. Như vậy thì Trung Quốc sẽ bất chiến tự nhiên thành.

Và Đảng sẽ hát bài “Thương về miền Trung” cho những người Việt Nam vẫn còn u mê mơ tưởng về thiên đường Cộng Sản.

N. V. T.

‘Giật mình’ với những con số tham nhũng ở Việt Nam

‘Giật mình’ với những con số tham nhũng ở Việt Nam

Nguoi-viet.com

Bà Louise Chamberlain, Giám đốc UNDP Việt Nam phát biểu tại buổi làm việc. (Hình: báo Người Lao Ðộng)

Bà Louise Chamberlain, Giám đốc UNDP Việt Nam phát biểu tại buổi làm việc. (Hình: báo Người Lao Ðộng)

SÀI GÒN (NV) – “Người dân phải ‘lót tay’ gần 14.5 triệu đồng/lượt để có giấy tờ nhà đất” và nhiều lĩnh vực khác nữa. Ðó là số liệu khảo sát được từ Chương Trình Phát Triển Liên Hiệp Quốc vừa công bố.

Theo báo Người Lao Ðộng, trong cuộc làm việc với ủy ban thành phố Sài Gòn, do ông Trần Vĩnh Tuyến, phó chủ tịch ủy ban chủ trì vào ngày 10 tháng 8, Chương Trình Phát Triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) đã công bố một nghiên cứu về “Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam – Ðo lường từ kinh nghiệm thực tiễn của người dân,” được thực hiện từ 2009-2015, với gần 75,000 người thuộc 63 tỉnh, thành của Việt Nam có độ tuổi trên 18, được chọn khảo sát ngẫu nhiên.

Trong đó, Hà Nội và Sài Gòn là hai nơi có số lượng người tham gia khảo sát đông gấp ba lần các tỉnh thành khác, chiếm khoảng 10% số dân có hộ khẩu thường trú của mỗi địa phương.

Kết quả khảo sát cho thấy, có hơn 28% người dân Sài Gòn tham gia khảo sát cho hay, họ phải trả chi phí “lót tay” để làm xong thủ tục giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Giá trị tiền “lót tay” gần 14.5 triệu đồng/lượt.

Ðối với chỉ số nội dung “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công, giá trị chi phí bồi dưỡng giáo viên/ban giám hiệu trường tiểu học công lập (chi phí ngoài quy định) tại Sài Gòn năm 2015 là gần 853,000 đồng/học kỳ, tăng so với năm 2011 chỉ ở mức 510,000 đồng/lượt/học kỳ. Mức bồi dưỡng này ở Hà Nội thấp hơn Sài Gòn với khoảng 630,000 đồng/học kỳ năm 2015.”

Cũng theo khảo sát của UNDP, năm 2015 có hơn 30% người dân được hỏi cho biết, đã trả chi phí không chính thức (ngoài quy định) khoảng 700,000 đồng/lượt cho cán bộ y tế ở các bệnh viện để được chăm sóc tốt hơn.

Một kết quả đáng quan tâm khác được UNDP đưa ra là “quyết tâm chống tham nhũng của cả chính quyền và người dân có xu hướng suy giảm thời gian qua.”

Năm 2015, có 37% số người được hỏi cho rằng “lãnh đạo cấp tỉnh đã nghiêm túc trong giải quyết vụ việc tham nhũng ở địa phương, thấp hơn so với năm năm trước. Trong khi đó, mức độ chịu đựng tham nhũng của người dân lại có xu hướng gia tăng khi năm 2015, chỉ có gần 3% người bị vòi vĩnh, đưa hối lộ cho biết sẽ tố giác hành vi đòi hối lộ của cán bộ chính quyền, giảm 7.5% so với năm 2011.”

Ngoài ra, theo đánh giá của người dân, việc tuyển dụng công chức, viên chức phần lớn không dựa trên năng lực thật sự mà dựa trên các quan hệ cá nhân. Trong 5 năm liên tiếp, quan hệ cá nhân được coi là quan trọng hoặc rất quan trọng. Có hơn 50% người được khảo sát cho hay, có tình trạng phải đưa tiền “lót tay” để xin được việc trong cơ quan nhà nước.

Cũng theo tin Người Lao Ðộng, tỉ lệ người dân được khảo sát cho rằng, cán bộ dùng tiền công quỹ cho mục đích riêng cũng gia tăng. Nếu như năm 2011 chỉ có hơn 21% đồng ý có chuyện này thì năm 2015 tỉ lệ đã tăng lên hơn 25%. (Tr.N)

GIÁM ĐỊNH TÂM THẦN CHO CÁC QUAN ĐÀ NẴNG: SAO KHÔNG?

GIÁM ĐỊNH TÂM THẦN CHO CÁC QUAN ĐÀ NẴNG: SAO KHÔNG?

FB Trần Song Hào

12-8-2016

Trung tâm hành chính Đà Nẵng, tòa nhà "quả bắp" bên trái. Nguồn: báo Đà Nẵng.

Chuyện TP Đà Nẵng xây “Ngọn Hải đăng” làm “biểu tượng Đà Nẵng” phối-kết-giao-hợp với công năng Trung tâm Hành chánh đã bộc lộ cái sự “quyết tâm chính trị” hơn là vấn đề xem xét khoa học về môi trường và sức khoẻ.

Về hình dáng không gian, khi khánh thành cách nay 3 năm, dân tình có góc nhìn khác quan và đã gọi “biểu tượng Đà Nẵng” là QUẢ BẮP.

Tốn 2000 (hai ngàn) tỷ Cụ để xây nên một “QUẢ BẮP” bắp bằng sắt thép, bê tông, bao bọc bỡi các lớp vỏ bắp bằng kính chịu lực,… thì không nóng không bí mới lạ. Đó là một thiết kế phản khoa học ở xứ nhiệt đới nắng nóng quanh năm như miền Trung từ Nam đèo Hải Vân.

Quả Bắp như cái lồng ấp bằng kính hấp nhiệt và tia tử ngoại. Thế mà đưa nhau vô đó ngồi thì đi ngược với khoa học môi sinh và xu hướng xanh, bền vững thế giới đang hướng đến…

Vấn đề là khi phê duyệt thiết kế và xây dựng QUẢ BẮP, các quan Đà Nẵng có hỏi dân đâu? Cái “quốc hội địa phương” cũng chẳng có chất vấn ý kiến gì. Giờ lại bàn lui, đòi di dời và “thăm dò ý kiến dân” thì lạ quá. Chẳng khác chi lãnh đạo và “quốc hội” Đà Nẵng muốn đá trách nhiệm về cho dân?

Mình nghĩ, Đà Nẵng nên theo gợi ý của Facebook. Làm cuộc vận động nhân dân ký tên giám định tâm thần lãnh đạo và “quốc hội” Đà Nẵng trong việc phê duyệt thiết kế, xây dựng và bàn chuyện…”di dời biểu tượng…. QUẢ BẮP !

P/S: Facebook xếp bàn chuyện di dời quả bắp của HĐND Đà Nẵng cùng loại với “giám định tâm thần ông Trump Donald” !

______

FB Nhân Thế Hoàng

11-8-2016

Quan thiếu ôxy, nóng bức dẫn đến tình trạng mất tập trung khi làm việc, thế là vất mịa nó cái toà nhà hành chính hình quả bắp trị giá 2000 tỷ ông cụ từ tiền thuế của dân, xây cái khác tốt hơn.

Dân quằn quại vì cá chết, bỏ quê sang Lào, sang Cam mần thuê, bỏ xứ sang đất khách quê người “đánh trống, thổi kèn”, kệ mịa tụi bây, nhớ gửi đô về xây dựng đất nước là được.

2000 tỷ tiền thuế của dân còng lưng mà nó làm như của ông cố nội nó để lại, muốn vứt là vứt cái rẹc.

Nói về độ tàn phá, bom nguyên tử phải gọi mấy ông nội cộng sản bằng cụ.

_____

Tuổi Trẻ

Bất ngờ việc Đà Nẵng bàn chuyện dời trung tâm hành chính

Việt Hùng

11-8-2016

Tại kỳ họp thứ 2 HĐND TP Đà Nẵng sáng 11-8, chuyện di dời tòa nhà trung tâm hành chính thành phố đã được đại biểu Trần Văn Trường chất vấn lãnh đạo UBND TP khiến nhiều người bất ngờ.

Đại biểu Trần Văn Trường (huyện Hòa Vang) chất vấn vấn đề tòa nhà trung tâm hành chính thiếu oxy ảnh hưởng đến sức khỏe của cán bộ, công chức làm việc trong tòa nhà. Vậy thành phố có ý định sử dụng trung tâm hành chính này nữa hay không và đã có tính toán di chuyển chưa, chuyển đến đâu và khi nào thì chuyển? Ngoài ra, trụ sở trung tâm hành chính hiện tại sẽ được sử dụng làm việc gì?

Ông Đặng Việt Dũng, phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho hay trung tâm hành chính không chỉ là nơi làm việc tập trung của các cơ quan hành chính mà còn là biểu tượng của thành phố. Đây là vấn đề hết sức lớn nên việc di dời sẽ được lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân thành phố.

Ông Dũng nói, trung tâm hành chính thành phố mới được khánh thành được 3 năm, có nhiều ưu điểm như thúc đẩy việc cải cách thủ tục hành chính nhanh hơn, tạo nên chỉ số PCI cao trong nhiều năm, thể hiện được năng lực quản lý, lãnh đạo, điều hành của thành phố và các cơ quan hành chính.

Ông Dũng cũng thừa nhận trung tâm hành chính còn có những tồn tại như không khí chưa sạch, quá nóng. UBND thành phố đã chỉ đạo ban quản lý tòa nhà phải khắc phục cho được các tồn tại này, như bơm khí tươi vào, đảm bảo điều kiện thuận lợi cho anh em làm việc.

Ông Dũng cũng xác nhận lãnh đạo thành phố đang tính đến phương án xây dựng khu hành chính để thay thế trung tâm hành chính hiện nay và tập trung thêm các đơn vị khác.

Thành ủy đã giao các ngành chức năng nghiên cứu thực hiện và sau này sẽ có sự lựa chọn, tính toán sau khi các ngành đề xuất, thành phố sẽ lấy ý kiến nhân dân.

“Nếu xây dựng được khu hành chính thì đây cũng là biểu tượng của thành phố và cũng thuận lợi cho việc di chuyển trung tâm hành chính hiện nay” – ông Dũng nói.

Song, đại biểu Trường chưa hài lòng, đứng lên hỏi tiếp: “Trung tâm hành chính này đã tính hết chi phí điện, nước chưa và có hiệu quả không. Thành phố nói đây là vấn đề lớn, lấy ý kiến nhân dân, vậy trung tâm hành chính trước đây có lấy ý kiến nhân dân đâu mà vẫn làm”.

Ông Dũng giải trình thêm: “Trung tâm hành chính để phục vụ dân nên cần lấy ý kiến nhân dân để xây dựng, chứ không phải trước đây mình không lấy thì bây giờ cũng không lấy”.

Ông Nguyễn Xuân Anh, bí thư Thành ủy, chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng tiếp lời, trong chương trình hành động của thành ủy có đặt ra vấn đề di chuyển trung tâm hành chính và đã giao cho các sở chức năng xem xét, đánh giá. Sau đó tổng hợp các ý kiến có thể di dời, có thể không di dời.

Nhưng triển khai phải có lựa chọn kĩ, dời nơi cũ sang chỗ mới thì như thế nào, tốt hơn mới làm, phải làm kỹ.

“Đây là việc rất quan trọng nên phải lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân, xin ý kiến HĐND” – ông Anh nói.

Trung tâm hành chính TP Đà Nẵng có hai tầng hầm, 34 tầng nổi, cao 166,8m theo thiết kế hết sức đặc biệt, mang hình dáng của một ngọn hải đăng, đế tòa nhà là một con thuyền căng gió vươn khơi với tổng mức đầu tư gần 2.000 tỉ đồng.

Tòa nhà mới đưa vào hoạt động tháng 9-2014 với khoảng 1.200 cán bộ, công chức TP Đà Nẵng làm việc.

Truyền thông Xã hội và Formosa

Truyền thông Xã hội và Formosa

Mặc Lâm, RFA

nguyenlanthang-622.jpg

Blogger Nguyễn Lân Thắng

Photo: RFA

Vai trò của Truyền thông Xã hội trong vụ Formosa

7:03/07:05

Phần âm thanh Tải xuống âm thanh

Truyền thông mạng xã hội đang chứng tỏ sức mạnh của mình qua việc chia sẻ tin tức khiến người dân ngày càng gần gũi và biết rõ hơn những việc đang xảy ra chung quanh, không còn bị bức tường mù thông tin bao vây như trước.

Một trong những người cổ súy cho truyền thông mạng là blogger Nguyễn Lân Thắng vẫn miệt mài sử dụng phương tiện video clip để chuyển tài sự thật những điều mà anh quan tâm tời cộng đồng mạng, đặc biệt về vấn đề Formosa. Mặc Lâm có cuộc trao đổi về chủ đề này sau đây.

Phản ảnh sự thật

Mặc Lâm: Chào anh Nguyễn Lân Thắng, anh đã có mặt tại Quảng Bình để theo dõi việc Giáo phận Vinh cầu nguyện cho môi trường, xin cho biết anh đã chứng kiến điều gì thưa anh?

Blogger Nguyễn Lân Thắng: Giáo phận Vinh thì địa bàn trải dài từ Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, những ngày đó tôi có mặt ở Quảng Bình và chứng kiến trực tiếp những hoạt động của truyền thông, cầu nguyện của tất cả giáo phận. Tôi đã tham gia một lễ thắp nến và cầu nguyện của giáo xứ Cồn Sẻ. Tôi đã được chứng kiến sự biểu thị mối quan tâm của bà con giáo dân Cồn Sẻ với vấn đề môi trường.

Truyền thông xã hội nó là công cụ cực kỳ mạnh mẽ để xóa bỏ độc tài mang đến tin tức, thông tin cho người dân để họ thức tỉnh.

Blogger Nguyễn Lân Thắng

 

Mặc Lâm: Anh là người gần như đầu tiên ra tận Vũng Áng quay những clip video bên trong công ty Formosa cũng như cảnh sinh hoạt của người dân tại vùng biển này. Xin anh cho biết việc làm khá táo bạo này bắt nguồn từ thúc đẩy nào thưa anh?

Blogger Nguyễn Lân Thắng: Tôi là người rất cổ súy sự phát triển truyền thông xã hội tại Việt Nam. Truyền thông xã hội nó là công cụ cực kỳ mạnh mẽ để xóa bỏ độc tài mang đến tin tức, thông tin cho người dân để họ thức tỉnh. Tôi luôn quan niệm làm cách gì đó mang sự thật lại cho mọi người và khi vụ Formosa xảy ra và có dấu hiệu bưng bít từ phía nhà cầm quyền thì tôi nghĩ là bằng cách nào đó thì mình phải vào trong đó để trực tiếp ghi lại những sự việc có thể phơi bày một phần nào đó sự thật bên trong Formosa.

Quan trọng hơn là khi tôi thực hiện những việc đó thì tôi mong muốn những việc mình làm sẽ có nhiều người khác làm theo. Bởi vì tôi chỉ là một cá nhân rất đơn lẻ cho nên không thể nào bao quát hết tất cả mọi vấn đề và tôi mong ngày càng có nhiều người hơn nữa hoạt động trong lĩnh vực truyền thông trên mạng xã hội, mang lại thông tin cho tất cả mọi người cùng biết sự thật.

Đối diện nhiều khó khăn

Mặc Lâm: Và mới đây sau khi Vũng Áng bị phanh phui anh lại có những thước phim mới nhất bên trong hàng rào của nó. Đích thân anh vào hay nhờ một ai khác?

Blogger Nguyễn Lân Thắng: Tôi xin bật mí là cho đến bây giờ tôi không phải tài thánh gì để lúc nào cũng có thể lọt qua sự kiểm soát của lực lượng an ninh. Ờ Formosa nó có một lực lượng an ninh khổng lồ lúc nào cũng có hàng chục người hoạt động thường trực ngoài ra còn có một lực lượng rất đông ở trong các cổng khác nữa. Người ra vào phải có thẻ từ kiểm soát tại các camera rất gắt gao.

Những thước phim mới nhất mà tôi có được không phải do tôi quay nhưng bên trong Formosa thì các bạn biết là có rất nhiều người Việt Nam làm việc và hoàn toàn co khả năng quay clip video gửi cho tôi. Tôi rất vui bởi vì đấy chính là những thành quả mà bấy lâu nay tôi theo đuổi, đấy là truyền thông xã hội. Họ đã góp phần với tôi đưa những thông tin sự thật bên trong Formosa mà tôi tin rằng không có cách nào an ninh Việt Nam có thể bưng bít, có thể ngăn chặn thông tin từ Formosa ra.

Truyền thông xã hội, rồi những thông tin về hậu quả tai hại do Formosa gây ra cho môi trường Việt Nam đã dần dần thay đổi tư duy nhiều người.
Blogger Nguyễn Lân Thắng

 

Mặc Lâm: Anh có sự quan hệ khá thân với người làm việc cho Formosa, anh có được họ cho biết tình trạng tâm lý của nhân công người Việt hiện nay ra sao hay không?

Blogger Nguyễn Lân Thắng: Thực sự thì những người làm việc bên trong Formosa rất khác nhau. Họ là công nhân, là nhà thầu xây dựng hay là lắp đặt thiết bị là người Việt. Họ là những nhà thầu phụ tham gia cùng với các nhà thầu chính. Ban đầu họ đến Formosa thì thật sự vì vấn đề cơm áo gạo tiền thôi họ không nhận thức gì về công việc họ đang làm. Tuy nhiên lần lần thì truyền thông xã hội, rồi những thông tin về hậu quả tai hại do Formosa gây ra cho môi trường Việt Nam đã dần dần thay đổi tư duy nhiều người.

Chuyện cơm áo gạo tiền thì họ phải cố gắng trong công việc tuy nhiên họ không làm việc một cách toàn tâm toàn ý như trước nữa mà trong nhận thức của họ đã thay đổi. Bằng chứng là họ vẫn làm việc vẫn lãnh lương nhưng vẫn giúp tôi trong việc thu thập tất cả các thông tin bên trong Formosa.

Mặc Lâm: Đó là bên trong Formosa, còn bên ngoài thì sao? Người dân các tỉnh mà anh có dịp tiếp xúc hiện nay họ sống ra sao và tâm lý của họ đối với Formosa như thế nào?

Blogger Nguyễn Lân Thắng: Phải nói là dư luận ở miền Trung người dân thực sự họ rất phẫn uất nhưng họ cũng chưa biết cách nào để thay đổi cho cuộc sống của mình. Cái mong muốn chung của người dân là họ không muốn Formosa hoạt động nữa bởi vì chắc chắn là chính họ phải gánh chịu hậu quả và họ cũng hiều rõ là rất lâu dài. Họ mong muốn các hoạt động của những nhóm xã hội dân sự cũng như người làm truyền thông mạng xã hội làm cách nào cập nhật nhanh chóng mọi mặt của biển miền Trung để họ có thể phần nào gây sức ép có thể đóng cửa Formosa và bảo vệ được môi trường Việt Nam.

Mặc Lâm: Xin cám ơn anh!

Philippines ‘kiểm tra kỹ công dân VN’

  Philippines ‘kiểm tra kỹ công dân VN’

Người Việt thường được đưa sang làm các nghề giúp việc nhà, bán hàng rong, thợ mộc hoặc lao động phổ thông (hình minh họa)

Sở Di trú Philippines cảnh báo các công dân Việt Nam phải đảm bảo có những lý do hợp lệ nếu muốn tới nước này.

Cơ quan này mới đây đã ra lệnh kiểm soát chặt việc công dân Việt Nam nhập cảnh sau khi phát hiện ra có đường dây chuyên tuyển dụng người làm việc bất hợp pháp tại Philippines, trang tin inquirer.net nói.

Giám đốc Sở Di trú, Jaime Morente, tuyên bố các chiến dịch triệt phá đường dây buôn người bất hợp pháp cho thấy có tình trạng người Việt được đưa lậu sang Philippines để làm việc, theo trang tin sunstar.com.

Tin tức nói có 78 công dân Việt Nam ở quá hạn visa, và những người này thừa nhận họ được tuyển mộ đi Philippines làm việc.

Luật sư Tonette Bucasas-Mangrobang nói yêu cầu kiểm soát chặt được đưa ra từ sau vụ khám phá ra đường dây bất hợp pháp trên.

Trước khi nhóm 78 người này bị phát hiện, theo luật sư Mangrobang, đã có hơn 100 người khác đầu hàng giới chức và xin được tuyên bố là thuộc dạng nghèo khổ.

Lao động Việt tại Philippines thường làm các công việc giúp việc nhà, bán hàng rong, thợ mộc hoặc các ngành nghề lao động phổ thông, rải rác ở các tỉnh khác nhau.

“Họ tới từ khoảng hai, ba năm trước, nhưng không xin gia hạn visa được do khó khăn tài chính,” bà Mangrobang được Inquirer dẫn lời.

“Họ không đi theo nhóm mà đi đơn lẻ một, hai hoặc ba người mỗi chuyến bay. Họ chỉ được trả khoảng 5.000 peso (tiền Philippines – khoảng 105 đôla Mỹ) mỗi tháng,” bà luật sư cho biết thêm.

Hiện Sở Di trú Philippines nói tính đến thứ Ba 9/8/2016 họ đã nhận được 69 yêu cầu tương tự, xin được cứu xét là thuộc dạng nghèo khổ.

Giám đốc Sở Di trú đã ra lệnh cho các nhân viên di trú tại sân bay quốc tế Ninoy Aquino kiểm tra chặt chẽ các trường hợp là công dân Việt Nam vào nước này.

“Philippines không chỉ phải chặn đứng việc trở thành nguồn cung ứng các nạn nhân của tình trạng buôn người. Chúng ta còn phải không được phép để đất nước mình trở thành đích đến của họ,” ông Morente nói.

Trong một diễn biến khác, giới chức Malaysia cũng mới tiến hành các chiến dịch bố ráp người nhập cư bất hợp pháp tại thủ đô Kuala Lumpur trong hôm 8/8.

Tin tức nói trong số hàng chục người bị bắt giữ, có một số người đến từ Việt Nam.

‘Người ta chơi tôi!’: Giờ thì chẳng còn mấy quan chức ‘an toàn’

‘Người ta chơi tôi!’: Giờ thì chẳng còn mấy quan chức ‘an toàn’

Chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” của Tổng Bí thư Trọng – bắt đầu từ tháng 6/2016 – đang có triển vọng gây chấn động lớn trong giới chính trị gia nửa mùa nhưng thậm tham.

Tháng Bảy năm 2016, không hiểu vì lẽ gì mà “bỗng dưng” gia đình Thiếu tướng Trần Kỳ Rơi, Giám đốc công an Đắc Lắc, lại bị một tờ báo nhà nước là Dân Việt lôi ra với một bài báo có tựa đề “Cơ ngơi ngàn tỷ” – ám chỉ ngôi nhà chứa đầy gỗ quý của con gái tướng Rơi, cũng là dân công an. Ngay sau đó, ông Trần Kỳ Rơi đã phải thanh minh trên mặt báo: “Người ta chơi tôi!”.

“Người ta” nào?

Giờ thì chẳng còn mấy quan chức, dù là cấp trung hay cả cấp cao, được “an toàn”.

‘Mt trn liên tc phát trin

Từ đầu tháng 6/2016 đến nay, “mặt trận” đã liên tục phát triển về chiều sâu ở các địa phương và bộ ngành. Đầu tiên là Hậu Giang với vụ Phó chủ tịch Trịnh Xuân Thanh nhận xe Lexus 5,7 tỷ đồng, kéo theo quá khứ ông Thanh gây lỗ ở Tổng công ty dầu khí PVC đến 3.200 tỷ đồng. Từ “ruồi” Trịnh Xuân Thanh, cựu Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng lại bị một số dư luận và báo chí cáo buộc phải chịu trách nhiệm hành chính và kể cả trách nhiệm hình sự. Vũ Huy Hoàng là nhân vật nghe nói “giàu nứt đố đổ vách”, từng được coi là một trong những cánh tay mặt của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và tưởng như đã “hạ cánh an toàn”. Ông Hoàng còn bị coi là phải chịu trách nhiệm trong việc “bổ nhiệm” con trai còn trẻ của mình làm giám đốc doanh nghiệp và gây lỗ cho doanh nghiệp này.

Sát kỳ bầu bán Quốc hội trong tháng Bảy, bất chợt một đại gia có phạm vi hoạt động liên tỉnh – bà Nguyễn Thị Nguyệt Hường – lại bị bác tư cách đại biểu Quốc hội vì có quốc tịch ở tận… Malta. Ngay sau đó, báo chí lề dân lẫn lề nhà nước đã dồn dập lên tiếng tố cáo bà Hường đã thao túng các dự án bất động sản và đẩy đuổi nông dân đến mức khốn quẫn ra sao…

Nhưng vẫn chưa hết. Mỏ Núi Pháo ở Thái Nguyên là một trong những địa chỉ gây ô nhiễm môi trường mà có lần phóng viên nhà nước đến điều tra đã bị côn đồ hành hung tàn bạo nhưng Hội Nhà báo Việt Nam đã không dám có hành động tối thiểu nào để bảo vệ hội viên của mình. Mỏ Núi Pháo có trữ lượng wolfram lớn vào hàng thứ hai trên thế giới, đã bị Bộ Tài nguyên Môi trường thanh tra toàn diện. Chưa biết kết quả thanh tra sẽ ra sao, nhưng ấn tượng lớn nhất liên quan đến vụ này là Bộ Tài nguyên Môi trường – cơ quan hầu như đã không đưa ra một tuyên bố nào sau vụ cá chết trắng biển 4 tỉnh miền Trung, nhưng lại đang trở thành một mũi tiên phong trong công cuộc “hồi tố” dự án Núi Pháo mà đằng sau đó ai cũng biết là có bàn tay giao dịch đắc lực của bà Nguyễn Thanh Phượng, con gái cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Đến cuối tháng Bảy, vụ Mobifone mua AVG với gần 9.000 tỷ đồng đã chính thức được Ban Bí thư và Chính phủ giao cho Thanh tra chính phủ tổ chức thanh tra. Vụ này từng được một bàn tay bí mật phanh phui đến từng chi tiết trên mạng xã hội mấy tháng trước và còn báo trước là “Thanh tra chính phủ sẽ vào cuộc”. Một lần nữa cái tên Nguyễn Thanh Phượng lại được nêu ra như một “người đứng sau ông Lê Nam Trà ở Mobifone”.

Rồi cũng “không hiểu sao”, một tờ báo nhà nước lại đùng đùng lôi ra vụ một công ty chỉ có vốn điều lệ 3 tỷ đồng nhưng lại tặng siêu xe có giá trị đến 6 tỷ đồng cho Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình. Trước vụ việc gần như y hệt vụ Trịnh Xuân Thanh này, một số dư luận không khỏi đặt câu hỏi: nếu Hậu Giang được coi là “đất” của ông Nguyễn Tấn Dũng thì Ninh Bình là “lãnh địa” của ai?

Còn có một ẩn ý khác.

Bt an thay máu

Chiến dịch “chống tham nhũng” của Tổng Bí thư Trọng nhắm đến những “mỏ vàng” như Vũ Huy Hoàng, Nguyễn Thị Nguyệt Hường, mỏ Núi Pháo và Mobifone đang khiến dư luận xôn xao với câu hỏi: phải chăng phía sau chiến dịch này là mưu toan thâu tóm thị trường của nhóm lợi ích mới đối với nhóm lợi ích cũ?

Câu hỏi trên là có “cơ sở thực tiễn”.

Ngay sau khi ông Nguyễn Tấn Dũng mất chức thủ tướng vào tháng Giêng năm 2016, đã có nhiều đồn đoán về một chiến dịch từ tranh giành đến thâu tóm doanh nghiệp và thị phần kinh doanh, xuất phát từ những nhóm lợi ích liên quan mật thiết đến những nhóm quyền lực mới. Lãnh địa của tay chân ông Nguyễn Tấn Dũng lại được coi là vô cùng lớn và vô cùng màu mỡ, bao gồm nhiều ngành nghề trải rộng ở nhiều tỉnh thành, đặc biệt là khối tài chính và ngân hàng mà đã có đủ thời gian phát triển thành một thế lực tài phiệt – tức có quyền năng chi phối, can thiệp đáng kể vào không chỉ các chỉ số kinh tế quốc gia mà còn vào cả thế lên xuống của chính trường Việt Nam.

Đương nhiên, những lãnh địa đó là điểm nhắm của mọi con mắt thèm thuồng của những kẻ muốn thâu tóm trong bối cảnh đất nước đang gần như cạn kiệt các nguồn tài nguyên.

Khi mà “rừng vàng biển bạc” đã trở nên trơ trụi và kiệt quệ, khi các nguồn tài trợ lãi suất ưu đãi và viện trợ không hoàn lại từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng thế giới, Quỹ tiền tệ quốc tế, Ngân hàng Phát triển Á châu, kể cả một số quốc gia như Nhật Bản, Úc, Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy… đã tắt dần đến tắt ngấm, thì việc sát phạt nhau về mặt chính trị đang trở thành thủ đoạn bảo đảm mang lại lợi nhuận lớn nhất, chứ chẳng còn phải là kiểu kinh doanh “một vốn bốn lời” trong việc trục lợi các chính sách của nhà nước như trước đây.

Không khó hiểu nếu đảng muốn những quan chức như Trịnh Xuân Thanh, Vũ Huy Hoàng hay đại gia như Nguyễn Thị Nguyệt Hường, Nguyễn Đăng Quang, Lê Nam Trà… phải “ói ra” – như cách nói rất dung tục của giới giang hồ chính trị chuyên sát phạt lẫn nhau.

Thậm chí, chiến dịch thâu tóm thị phần không chỉ dừng ở các con “hổ nhỏ” mà còn có thể dẫn đến những con “hổ lớn” như Ngân hàng Bản Việt cùng nhiều dự án khác của bà Nguyễn Thanh Phượng, con gái ông Nguyễn Tấn Dũng.

Nếu quả chiến dịch thanh tra môi trường mỏ Núi Pháo và Mobifone là muốn nhắm vào vai trò của bà Nguyễn Thanh Phượng, thì chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” của Tổng bí thư Trọng đang tiến một bước dài đáng kể.

Nếu ông Trịnh Xuân Thanh là “lính” của ông Vũ Huy Hoàng, thì ông Vũ Huy Hoàng lại là “lính” của ông Nguyễn Tấn Dũng.

Tất cả đều liên quan với nhau, và các “quy trình xử lý” cũng đều có vẻ logic.

Bàn cờ chính trị Việt Nam cũng bởi thế đang sôi động trở lại và trở nên cực kỳ rối rắm sau cuộc đọ sức giữa các kỳ phùng địch thủ trước Đại hội XII vào cuối năm 2015.

Thậm chí bàn cờ chính trị ấy còn diễn ra gay go, ác liệt giữa nhiều phe phái hơn cả thời kỳ đấu đá tranh giành quyền lực vào năm ngoái. Nếu trước Đại hội XII, giới quan sát chỉ tập trung vào hai lực lượng chính trị chủ yếu là “phe chính phủ” và “phe đảng”, gây ra sự xung đột giữa hai nhóm lợi ích lớn – thì hiện nay, chủ thuyết “đa trung tâm quyền lực” đang xuất hiện ngày càng rõ, kéo theo lý thuyết “đa trung tâm lợi ích”.

Vào lúc này, các nhóm lợi ích mới, hoặc nói cách khác là những nhóm lợi ích mới xuất đầu lộ diện theo từng bước chân của những nhân vật quyền lực mới, đang ở thế công. Không chỉ “anh Hai, anh Ba, anh Tư…”, mà tầm lợi ích còn trải rộng ra những trung tâm quyền lực mới như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và một số tỉnh thành. Chiến dịch “sáp nhập ngân hàng” mà nhóm lợi ích cũ tiến hành vào những năm 2011, 2012 coi chừng sẽ bị “thâu tóm” lại. Những dự án béo bở như mỏ Núi Pháo, Mobifone và hơn thế nữa sẽ không thoát khỏi cặp mắt cú vọ của những kẻ đi sau nhưng muốn “hốt trọn ổ”.

Từ quy luật cùng logic “xét lại” ấy, mỗi chiến dịch của nhóm lợi ích mới thanh toán nhóm lợi ích cũ lại có thể gắn liền với một chiến dịch “đả hổ diệt ruồi”, hay gọi nôm na là “quyết tâm chống tham nhũng” nổ ra ở những cấp, ngành và địa phương liên hệ. Những chiến dịch này tất yếu sẽ dẫn đến việc “thay máu” về nhân sự ở các cấp, ngành, địa phương đó.

Giờ thì chẳng còn mấy quan chức “an toàn”.

Đoàn xe của Thủ tướng VN gây ‘sốt’ mạng xã hội

Đoàn xe của Thủ tướng VN gây ‘sốt’ mạng xã hội

Đoàn xe của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc rầm rộ kéo vào phố cổ Hội An, bất chấp bảng cấm xe cơ giới.

Đoàn xe của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc rầm rộ kéo vào phố cổ Hội An, bất chấp bảng cấm xe cơ giới.

 

Video và hình ảnh đoàn xe khoảng 10 chiếc màu đen của Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại các tuyến đường được cho là phố đi bộ ở Hội An, Quảng Nam, đang gây ra các phản ứng trái chiều trên mạng xã hội.

Đài tiếng nói Việt Nam đưa tin, ông Phúc chiều tối 8/8 tới thăm khu phố cổ ở miền Trung, trước khi tham dự một hội nghị toàn quốc về phát triển du lịch.

Các hình ảnh được truyền thông nhà nước đăng tải cho thấy ông Phúc tươi cười nói chuyện với người dân địa phương, du khách và thậm chí còn chụp cả ảnh “selfie” với một số người. VOV dẫn lời ông Phúc nói rằng “tôi quảng bá cho du lịch Hội An đấy nhé”.

Trong khi đó, trên các trang mạng “lề trái”, xuất hiện các hình ảnh và video, mà VOA Việt Ngữ chưa thể kiểm chứng độc lập, cho thấy khoảng một chục chiếc xe tháp tùng ông Phúc lăn bánh trên các con phố nhỏ, hẹp trong khi các du khách vẫn đi lại.

Hình ảnh cho thấy khoảng một chục chiếc xe tháp tùng ông Phúc lăn bánh trên các con phố nhỏ trong khi các du khách vẫn đi lại.

Hình ảnh cho thấy khoảng một chục chiếc xe tháp tùng ông Phúc lăn bánh trên các con phố nhỏ trong khi các du khách vẫn đi lại.

Ông Quang Ba, nhân viên một quán ăn ở Hội An, cho VOA Việt Ngữ biết ông có thấy đoàn xe đi qua khu phố cổ.

Ông nói thêm: “Đoàn xe đi ngang qua đây ra đường Bạch Đằng rồi lên quảng trường Sông Hoài đó. Tuyến đường đó là đường đi bộ. Trong phố cổ thì phải đi bộ, không được đi xe điện. Ôtô phải đậu ở phía ngoài đó rồi thì bắt đầu đi bộ vô phố cổ. Thấy hôm qua đi ngang qua đó thôi, còn mục đích gì thì không biết”.

Theo truyền thông trong nước, đề án “Phố dành cho người đi bộ và xe không động cơ” được thực hiện từ năm 2004 trên tất cả các phố nằm trong nội vi đô thị cổ Hội An gồm ba trục đường chính gồm Trần Phú, Nguyễn Thái Học, Bạch Đằng làm trung tâm”.

Tờ Lao Động điện tử đưa tin rằng “ban đầu chủ trương này nhằm giảm thiểu tiếng ồn từ tiếng động cơ của xe máy, đảm bảo an toàn cho du khách, đến nay đã trở thành sản phẩm văn hóa du lịch đặc trưng của Hội An, góp phần rất lớn trong công tác quảng bá văn hoá, du lịch Hội An”.

Ông Nguyễn Duy Tuấn, quản lý nhà hàng Vĩnh Hưng ở Hội An, cho VOA Việt Ngữ biết rằng ông cũng thấy đoàn xe của ông Phúc.

Ông nói tiếp: “Đi tới mười mấy chiếc, tối thui luôn, nhìn vô không thấy ai, không biết là chú Phúc. Đi một vòng quanh phố cổ vẫn là đi xe ôtô. Mặc dù ở đây cấm xe máy, xe ô tô trong thời điểm đó nhưng mà ổng vô thì phải ưu tiên chứ? Sau đó thì đi bộ, đi bộ vô thăm phố cổ”.

Ông Tuấn cho biết thêm rằng người đứng đầu chính phủ Việt Nam “có ghé thăm nhà hàng” của mình, “hỏi tình hình kinh doanh, các món ăn đặc sản rồi khách nào là chính” thì “mấy nhân viên ở đây có nói thực tế rằng khách Trung Quốc dạo này nhiều lắm”.

Báo điện tử của chính phủ Việt Nam dẫn lời phát biểu của Thủ tướng Phúc hôm 9/8 rằng hội nghị quy mô lớn đầu tiên do chính phủ tổ chức sẽ “góp phần vào phát triển du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước”.

VOA Việt Ngữ không thể liên lạc với chính quyền Hội An để hỏi rõ về các thắc mắc của các cư dân mạng liên quan tới đoàn xe của ông Phúc ở phố đi bộ.

Trong khi đó, một số cư dân mạng trích Luật Giao thông Đường bộ về quyền ưu tiên của một số loại xe để chứng minh rằng đoàn xe của ông Phúc “không phạm luật”.

Ngày vì môi trường tại giáo phận Vinh – 7/8/2016: Vì một môi trường trong lành

Ngày vì môi trường tại giáo phận Vinh – 7/8/2016: Vì một môi trường trong lành

08.08.2016

 GP VINH1

“… Rất có thể con cháu chúng ta sau này sẽ hỏi: Vào thời điểm đất nước lâm nguy, Biển Đông bị ô nhiễm, ông, bà, cha, mẹ đã làm gì để cứu biển và cứu chúng con?…” – Đức Giám mục Phaolô.

Hưởng ứng lời kêu gọi của Đức Giám mục Phaolô và Ban Công lý & hòa bình giáo phận Vinh về việc tổ chức “ngày môi trường” trong toàn giáo phận, ngày 6 và 7/8/2016 vừa qua, các giáo xứ trên toàn giáo phận đã có nhiều hoạt động nhằm cải thiện môi trường sống cũng như nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.

Các giáo xứ đã cùng hiệp dâng thánh lễ, chầu Thánh Thể và làm giờ cầu nguyện cho việc bảo vệ môi trường. Những ngọn nến cháy sáng trong đêm tối như lời mời gọi thắp lên và làm lan tỏa ý thức bảo vệ, cải thiện môi trường. Hơn lúc nào hết, môi trường sống của người dân Việt đang bị ô nhiễm nặng nề. Cách riêng là những người dân miền Trung đang phải gánh chịu hậu quả khốc liệt của thảm họa ô nhiễm môi trường do công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa gây ra. Hậu quả đó càng thảm hại hơn, khi mà nhà cầm quyền giải quyết vấn đề trên cách chậm trễ và thiếu minh bạch.

Bên cạnh các hoạt động tâm linh, các giáo xứ cũng đã tổ chức các cuộc tuần hành ôn hòa và trật tự nhằm thể hiện khát khao vì một môi trường trong lành lên án những hành vi phá hoại môi trường sống và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng. Ngoài ra, các giáo xứ cũng đã tổ chức cải thiện môi trường sống bằng các hoạt động cụ thể như thu dọn rác, khai thông kênh rãnh, phát quang bụi rậm, thu gom và tiêu hủy rác thải…

Ban Truyền Thông giáo phận xin được cập nhật hình ảnh về “ngày môi trường” tại một số giáo xứ:

GP VINH 2

Giáo xứ Chính tòa Xã Đoài

GP VINH 3

Giáo xứ Thuận Nghĩa

GX THANH DA

 

 

 

 

 

 

 

 

Giáo xứ Thanh Dạ

Xin xem thêm nhiều Giáo Xứ khác nữa như:

Giáo xứ Hướng Phương, Giáo xứ Đông Yên, Giáo xứ Cồn Sẻ, Giáo xứ Cửa Lò, Giáo xứ Cửa Sót, Giáo xứ Đạo Đồng, Giáo xứ Nghĩa Thành, Giáo xứ Song Ngọc, Giáo xứ Thượng Lộc, Linh đại Trại Gáo, Giáo xứ Vạn Lộc, Giáo xứ Xuân Hòa, Giáo xứ Yên Lạc, Giáo xứ Vạn Phần, Giáo xứ Chúc A, Giáo xứ Thổ Hoàng, Giáo xứ Nghi Lộc, 

Giới trẻ Công giáo Vinh tại Glasgow – Scotland

Giới trẻ Công giáo Vinh tại Sydney – Australia,

Cộng đoàn Vinh tại Sài gòn

trong website Giáo Phận Vinh online

Formosa và MCC – Kỳ 2

Formosa và MCC – Kỳ 2

 Mai Thái Lĩnh

Bài rất quan trọng: Chúng ta từng băn khoăn về vị trí quá nhạy cảm của cảng nước sâu Vũng Áng chỉ cách đảo Hải Nam có 300 km, và có khoảng cách ngắn nhất trong các đoạn đường tính theo đường chim bay giữa bờ biển Việt Nam với Lào và Campuchia. Chúng ta từng có những nghi ngờ chưa giải đáp được về sự dính líu bên trong giữa Tập đoàn Formosa Hà Tĩnh với các công ty công nghiệp của ĐCS Trung Quốc. Chúng ta từng thắc mắc không hiểu sao khi có sự cố cá chết, ông Đảng trưởng ĐCSVN Nguyễn Phú Trọng vội vã cắp cặp vào ngay Vũng Áng không phải để úy lạo ngư dân nơi đây đang gặp nạn mà chỉ cốt để kiểm tra tiến độ thi công của Nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh rồi lại vội vã cắp cặp ra về và… từ đấy là im thin thít. Chúng ta từng ngơ ngác trước câu tuyên bố quá ư dễ dãi của ông Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng trong ngày 30/6 công bố nguyên nhân cá chết: thôi phạt 500 triệu USD rồi tha cho Formosa vì “đánh kẻ chạy đi chứ ai đánh kẻ chạy lại”, v.v… Thì bao nhiêu băn khoăn thắc mắc như vậy sẽ được làm sáng tỏ trong bài viết dưới đây của học giả Mai Thái Lĩnh. Bằng những chứng cứ không cãi vào đâu được, những con người có tên tuổi, chức danh, và lời nói, việc làm cụ thể không lẫn tránh đi đâu được, ông Mai Thái Lĩnh sẽ cho ta thấy rõ màn kịch Nhà máy thép Formosa thực chất hoàn toàn do bàn tay đạo diễn của Tàu Cộng, để chúng tiến thêm một bước dấn sâu vào nội bộ đất nước chúng ta nhằm thực hiện “cái bắt tay chết người tại Thành Đô” giữa tên xâm lược Giang Trạch Dân (đứng đằng sau là con sói Đặng Tiểu Bình) và kẻ “thà mất nước chứ không mất đảng” Nguyễn Văn Linh cùng đồng bọn.

Xin kính trình bạn đọc.

Bauxite Việt Nam

II. Nhận diện MCC

MCC là tên viết tắt của China Metallurgical Group Corporation (Công ty – Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc). Tên gốc của MCC là 中国冶金科工集团有限公司 [Trung Quốc dã kim khoa công tập đoàn hữu hạn công ty]. Ngay trong tên gọi của Công ty, chúng ta đã thấy từ 集团 (tập đoàn, group). Nói cách khác, Công ty MCC là một công ty “mẹ” (parent company), trong đó có nhiều công ty “con”(subsidiary companies). Nhưng trong số các công ty con này, nhiều công ty cũng có tên gọi bao hàm từ tập đoàn (group). Vd: Công ty MCC5 có tên là MCC5 Group Corporation Limited (Shanghai). Chúng ta có thể hình dung cách hình thành các tập đoàn kinh tế thuộc sở hữu nhà nước tại Trung Quốc như sau: nhiều công ty họp thành “tập đoàn”, nhiều tập đoàn nhỏ họp thành tập đoàn lớn, và cứ thế…

Vài nét về MCC

Theo dữ liệu, tháng 8 năm 2009, Tập đoàn MCC là một tập đoàn lớn với tổng tài sản hơn 60 tỷ yuan (nhân dân tệ), tương đương 7,7 tỷ đô-la Mỹ (US$ 7.7 billion). Tập đoàn sử dụng 45 ngàn người có tay nghề và có tổng cộng 70 công ty con (sở hữu toàn phần hoặc sở hữu một phần). Từ năm 1999, tập đoàn tăng trưởng hàng năm trên 30% và đạt được doanh thu kỷ lục vào năm 2005, với con số 69,1 tỷ yuan, tương đương 8,8 tỷ đô-la Mỹ (US$ 8.8 billion). Ngoài các hoạt động trong nội địa, Công ty còn mở rộng hoạt động ra hải ngoại – nhất là châu Á và châu Phi, và đã bắt đầu mở rộng qua phía châu Mỹ la-tinh và châu Đại Dương(1).

Từ 2009 đến nay, tập đoàn phát triển khá nhanh. Năm 2015, theo đánh giá của tạp chí Fortune, trong số 500 công ty lớn nhất toàn cầu (Global 500), MCC được xếp hạng 326, với thu nhập 35,8 tỷ đô-la(2).

image
Hình 6: Logo của MCC: hàng trên là tên chính thức của tập đoàn, hàng dưới là tên “thị trường hóa”
MCC là một tập đoàn thuộc sở hữu nhà nước. Vì vậy nó hoàn toàn khác với các tập đoàn tư nhân ở Trung Quốc, và cũng khác với các “doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước” (state-owned enterprise) ở các nước “tư bản”. Để hoạt động với dáng dấp của một công ty tư bản, MCC cùng với Tập đoàn Bảo Cương (宝钢集团 Baosteel Group Corporation, thường gọi tắt là Baosteel) đầu tư thành lập một công ty con lấy tên là Metallurgical Corporation of China Limited vào năm 2008. Công ty này được niêm yết trên hai thị trường chứng khoán Thượng Hải và Hong Kong. Nhưng đó chỉ là cái vỏ bên ngoài. Trong thực tế, MCC vẫn là một công ty thuộc sở hữu Nhà nước và chịu sự chỉ đạo trực tiếp của SASAC (State-owned Assets Supervision and Administration Commission, Ủy ban Giám sát và Quản trị các tài sản Nhà nước) trực thuộc Quốc vụ viện (tức Chính phủ Trung Quốc).

Về tổ chức nội bộ, MCC chịu sự lãnh đạo của một Đảng bộ Đảng Cộng sản Trung Quốc – đứng đầu là một Đảng ủy. Và đây là một danh sách tiêu biểu của Đảng ủy tập đoàn MCC (không ghi rõ thời điểm, có lẽ vào năm 2014 hoặc 2015)(3):

· Bí thư Đảng ủy : Quốc Văn Thanh (国文清 Guo Wenqing)

· Phó bí thư Đảng ủy: Trương Triệu Tường (张兆祥 Zhang Zhaoxiang)

· Phó bí thư Đảng ủy kiêm Thư ký Ủy ban Thanh Tra Kỷ luật: Đan Trung Lập (单忠立 Shan Zhongli)

· Các ủy viên Thường vụ Đảng ủy: (1) Vương Vĩnh Quang 王永光 WangYongguang (2) Lý Thế Ngọc 李世钰 Li Shiyu (3) Trương Mạnh Tinh 张孟星 Zhang Mengxing và (4) Tiêu Học Văn 肖学文 Xiao Xuewen

Vào đầu năm 2016, để đánh dấu “sự khởi đầu một giai đoạn lịch sử mới trong việc giáo dục đảng viên và cán bộ của Tập đoàn MCC”, MCC đã áp dụng “một biện pháp quan trọng nhằm thực hiện các yêu cầu của Trung ương Đảng về việc quản lý Đảng một cách toàn diện và chặt chẽ”, đó là : thành lập một Trường Đảng (Party School) dành riêng cho Tập đoàn MCC(4).

Như vậy, dưới lớp vỏ bọc của Tập đoàn Formosa – một doanh nghiệp tư nhân của Đài Loan, phía Trung Quốc (Trung Hoa Cộng sản) đã đưa vào Việt Nam một tập đoàn xây dựng luyện kim phục vụ cho các mục tiêu của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Có thể kể tên một số chi nhánh của Tập đoàn MCC tham gia xây dựng nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh: CISDI[CISDI Engineering Co., Ltd], CIE [Zhongye Changtian International Engineering Co., Ltd, Trung Dã Trường Thiên], ACRE[ACRE Coking & Refractory Engineering Technology Co., Ltd], MCC 19 [China 19th Metallurgical Corporation], MCC 5[MCC5 Group Corporation Limited – Shanghai], MCC 20, Shanghai Baoye [Shanghai Baoye Group Corp., Ltd, Thượng Hải Bảo Dã].

Trong thực tế, MCC đã phân công một số dự án quan trọng nằm trong dự án tổng thể của Nhà máy Thép Formosa Hà Tĩnh cho các công ty con như sau:

– CISDI chịu trách nhiệm thiết kế và cung cấp các lò cao (blast furnaces) và các lò nung lại (reheating furnaces) cho Nhà máy Thép Tổng hợp Formosa Hà Tĩnh trên cơ sở EPC (thiết kế kỹ thuật, mua sắm thiết bị và lắp đặt-xây dựng). Việc xây dựng các lò cao và lò nung được giao cho Công ty China MCC 19, có trụ sở đặt tại Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên. Đây chính là đơn vị có mặt tại Vũng Áng lúc Trung Quốc điều động “giàn khoan Hải Dương 981” đến vùng biển Hoàng Sa của nước ta.

– Dự án Nung kết (sintering project) của Nhà máy Thép Hà Tĩnh được giao cho công ty CIE (Trung Dã Trường Thiên) thiết kế và Shanghai MCC 5 chịu trách nhiệm lắp đặt và xây dựng. Shanghai MCC 5 đã lặng lẽ tổ chức lễ “động thổ” dự án này vào ngày 15/4/2013(5).

– Hai lò luyện coke (coke ovens) không phải “do một công ty Đài Loan trúng thầu” như ông Vương Văn Tường lừa dối báo chí Việt Nam mà trái lại, được giao cho Công ty ACRE thực hiện việc thiết kế và cung cấp, còn việc lắp đặt, xây dựng được giao cho hai công ty MCC 5 và MCC 20 thi công(6).

Qua đó, chúng ta thấy vai trò chủ yếu trong việc thiết kế và xây dựng nhà máy thép thuộc về Tập đoàn MCC chứ không phải là những nhà thầu lẻ tẻ như báo chí thường trình bày.

Hiểu được bản chất của Tập đoàn MCC, chúng ta có thể dễ dàng giải đáp được câu hỏi: Tại sao hàng ngàn công nhân Trung Quốc có mặt tại Vũng Áng?

Báo chí chính thống của Việt Nam – luôn nằm dưới lưỡi kéo của Ban Tuyên giáo, thường gieo vào lòng người đọc cái cảm tưởng rằng công nhân Trung Quốc làm việc tại Vũng Áng là do Formosa hoặc do “các nhà thầu phụ” tuyển mộ. Thật ra, đại đa số công nhân Trung Quốc là do Tập đoàn MCC đưa sang với tư cách là “công dân Trung Quốc làm việc tại nước ngoài”. Đây mới là lực lượng lao động có tổ chức, có kỷ luật nhất.

Vào ngày 19 tháng 5 năm 2014, báo chí Trung Quốc đồng loạt đưa tin về cuộc “di tản” của các công nhân Trung Quốc trở về từ Vũng Áng, được miêu tả giống như một vụ “nạn kiều”. Hãy đọc thử các tiêu đề trên một số báo tiếng Anh tại Trung Hoa đại lục: “Thêm 4 ngàn kiều dân Trung Quốc sẽ di tản khỏi Việt Nam” (4,000 more Chinese nationals to be evacuated from Vietnam, China Daily), “Các nạn nhân của bạo lực Việt Nam trở về Trung Quốc” (Victims of Vietnam violence back in China, Shanghai Daily), “Trung Quốc tạm ngưng các kế hoạch trao đổi song phương với Việt Nam” (China suspends bilateral exchange plans with Vietnam, China Economic Net), v.v…

Điều nổi bật trên các trang báo này là các công nhân Trung Quốc làm việc tại Vũng Áng đều được gọi là kiều dân Trung Quốc (Chinese nationals), công dân Trung Quốc (Chinese citizens). Chính phủ và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đích thân can thiệp vào vụ việc này. Trong các bản tin, Quốc Văn Thanh (国文清 Guo Wenqing) xuất hiện với tư cách Tổng giám đốc (President) của China Metallurgigal Croup Corporation – tức là Tập đoàn MCC. Ông ta công khai thừa nhận hàng ngàn công nhân Trung Quốc là người của Công ty MCC 19 – một công ty con của tập đoàn MCC. MCC 19 được gọi là một “nhà thầu” xây dựng nhà máy thép (a contractor for construction of the plant)(7). Thực ra, MCC mới là nhà thầu chính, còn MCC 19 chỉ là một đơn vị trong kế hoạch “tổng thầu” đã ký kết giữa MCC và Formosa.

Trách nhiệm của MCC trong thảm họa “Cá chết hàng loạt” tháng 4 năm 2016”

Vụ cá chết hàng loạt (mass fish death) tại bốn tỉnh miền Trung Việt Nam (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên) đã thật sự trở thành một thảm họa môi trường đối với Việt Nam. Thế nhưng nhà cầm quyền Việt Nam cũng như báo chí chính thống dường như chỉ nhắc đến trách nhiệm của Formosa. Một số bài báo “xé rào” nhắc đến vai trò của MCC đã ngay lập tức bị gỡ bỏ.

Nhưng MCC có trách nhiệm gì đối với thảm họa cá chết?

(1) Trước hết, căn cứ vào hợp đồng EPC (Engineering, Procurement and Construction) theo phương thức chìa khóa trao tay (turnkey) mà Formosa đã ký với MCC, MCC chỉ hoàn thành trách nhiệm khi bàn giao nhà máy thép cho Formosa. Đó là chưa kể đến trách nhiệm của MCC trong việc giúp Formosa bảo trì, sửa chữa thiết bị sau khi nhà máy chính thức đi vào hoạt động.

(2) Trong năm 2015, đã có hai cuộc gặp mặt quan trọng giữa Formosa và MCC:

– Ngày 23 và 24/4/2015, Chủ tịch MCC là Quốc Văn Thanh (国文清 Guo Wenping) đã viếng thăm Tập đoàn Formosa và gặp gỡ ba nhân vật quan trọng của tập đoàn này: Tổng giám đốc Vương Văn Uyên (William Wang) – Phó Tổng giám đốc Vương Thụy Hoa (Susan Wang) và Trần Nguyên Thành – Chủ tịch của Công ty Thép Formosa Hà Tĩnh. Tại cuộc gặp mặt này, Quốc hứa sẽ bố trí một số nhân sự nòng cốt về kỹ thuật và xây dựng lưu lại Vũng Áng sau khi nhà máy đi vào hoạt động. MCC cũng sẽ chỉ thị cho Công ty Dịch vụ Kỹ thuật MCC Baosteel (MCC Baosteel Technology Services Co., Ltd) gửi các đội chuyên nghiệp giúp thành lập Công ty Dịch vụ MCC-FPG Thép Hà Tĩnh nhằm cung ứng các dịch vụ tiếp theo (follow-up services) như sản xuất, bảo trì, và phối hợp để bảo đảm cho nhà máy thép vận hành thông suốt(8).

image image
Hình 7: Vương Văn Uyên – Formosa (trái) hội đàm với Quốc Văn Thanh – MCC (phải) / tháng 4-2015 Hình 8: Quốc Văn Thanh – MCC (trái) và Vương Thụy Hoa – Formosa (phải) / tháng 4 năm 2015

– Sáng ngày 19/8/2015 (ba tháng sau ngày Quốc Văn Thanh đến thăm Tập đoàn Formosa), Trần Nguyên Thành (陳源成 Chen Yuancheng) đã dẫn một phái đoàn của Formosa Hà Tĩnh đến Bắc Kinh để gặp gỡ Chủ tịch kiêm Bí thư Đảng ủy của MCC là Quốc Văn Thanh. Tại cuộc họp này Quốc Văn Thanh hứa MCC sẽ tập trung các đội ngũ tốt nhất và các lợi thế mạnh nhất để cố gắng hoàn thành dự án Formosa Hà Tĩnh như đã dự kiến, tiếp tục tối ưu hóa bản thiết kế và xây dựng của nhà máy nhằm biến Formosa Hà Tĩnh thành một xí nghiệp thép quốc tế hàng đầu và là chuẩn mực của nền công nghiệp thép thế giới. Về phía Formosa, Trần Nguyên Thành trình bày tóm tắt về tình hình hiện tại của dự án Thép Hà Tĩnh tại Việt Nam và bày tỏ hy vọng rằng MCC sẽ tập trung lực lượng lao động, máy móc để nhà máy có thể đi vào hoạt động vào tháng 3 năm tới (2016) và làm cho nó trở thành một dự án mẫu mực về xây dựng và vận hành nhà máy thép ở Đông Nam Á hoặc cả trên phạm vi toàn cầu(9).

Như vậy, nội dung của hai cuộc họp nói trên đều phù hợp với hợp đồng EPC theo phương thức chìa khóa trao tay. Nói cách khác, trách nhiệm của MCC là phải giúp nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh đi vào hoạt động và bảo đảm các dịch vụ tiếp theo (follow-up services) như “sản xuất, bảo trì, và phối hợp nhằm bảo đảm nhà máy thép vận hành thông suốt”.

(3) Trong “lá thư của Trần Nguyên Thành gửi toàn thể cán bộ nhân viên công ty FHS” ngày 30/6/2016, có đoạn viết: “Đối với hiện tượng cá chết hàng loạt tại bốn tỉnh miền Trung vừa qua, theo kết quả điều tra của Đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ tài nguyên và Môi trường chủ trì, nhận định rằng công ty trong giai đoạn vận hành thử, do những sai sót của các nhà thầu phụ gây ra cá chết. Mặc dù đây là một kết quả mà tất cả chúng ta đều không mong muốn, nhưng Công ty tôn trọng kết quả điều tra của Chính phủ”(10).

“Các nhà thầu phụ” mà ông Trần nói đến là những nhà thầu nào nếu không phải là các công ty con của MCC? Và như ông Trần đã nói, hiện tượng cá chết hàng loạt xảy ra “trong giai đoạn vận hành thử”, thì theo đúng phương thức EPC, “chìa khóa trao tay” (turnkey), trách nhiệm thuộc về cả MCC lẫn Formosa chứ không phải chỉ thuộc về một mình Formosa.

Nói tóm lại, cho đến tháng 4 năm 2016, MCC vẫn chưa bàn giao toàn bộ Nhà máy thép Hà Tĩnh cho Formosa. “Nghi phạm” của vụ cá chết hàng loạt bao gồm cả Formosa và MCC, chứ không chỉ có một mình Formosa. Việc Chính phủ Việt Nam vội vàng quy kết cho Formosa, vội vàng tuyên bố “đánh kẻ chạy đi chứ không ai đánh kẻ chạy lại”, nhanh chóng tha thứ cho Formosa và quyết định nhận tiền bồi thường 500 triệu đô-la phải chăng là để che đậy phần trách nhiệm của MCC? Bởi vì nếu nói đến trách nhiệm của MCC thì không thể không nói đến “trách nhiệm của Đảng Cộng sản và Chính phủ Việt Nam trong việc cho phép MCC trở thành nhà thầu chính của Nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh”.

Theo nguồn tin của báo chí chính thống, hiện tượng “cá chết hàng loạt” tại các tỉnh miền Trung bắt đầu xuất hiện trong khoảng thời gian từ ngày 6 đến ngày 10/4/2016. Vào ngày 22/4/2016, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng “đến thăm, thị sát tình hình sản xuất, tiến độ thi công một số công trình, dự án trọng điểm” – trong đó có “Dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh”(11). Điều làm mọi người dân ngạc nhiên và thắc mắc là ông Tổng bí thư đã làm ngơ, không hề nhắc gì đến sự cố về sau được đánh giá là “thảm họa môi trường” lớn nhất trong lịch sử nước ta. Điều gì khiến cho ông Nguyễn Phú Trọng phải bối rối, kéo theo sự lúng túng của cả bộ máy Chính phủ lẫn bộ máy Đảng nếu không phải là “trách nhiệm của nhà thầu MCC” trong vụ xả thải làm cá chết hàng loạt?

Cho đến nay, hồ sơ về vụ “cá chết hàng loạt” vẫn chưa được công bố rộng rãi, khiến cho ngay cả các nhà khoa học cũng không thể xác định nguyên nhân và phạm vi ô nhiễm một cách chính xác, mà chỉ có thể tranh cãi với nhau dựa trên sự suy đoán. Ngay cả Quốc hội – một Quốc hội của Đảng do “đảng cử, dân bầu”, cũng không được phép thảo luận, chất vấn công khai. Cho nên khi người dân mất lòng tin vào các biện pháp xử lý của các cơ quan có thẩm quyền thì đó là do cách hành xử của của Đảng CS và Chính phủ, chứ không phải do sự tuyên truyền của “các phần tử xấu” hay “các thế lực thù địch” nào cả.

Điều làm cả thế giới ngạc nhiên là khi bà Tô Trị Phần (Su Chih-fen) – nghị sĩ thuộc Đảng Dân Tiến (DPP), từ Đài Loan sang khảo sát tình hình với tinh thần thiện chí, thì bà lại bị gây khó khăn vì những lý do rất khó hiểu. Trong cuộc họp báo tại Đài Bắc ngày 4/8/2016 vừa qua, bà cho biết ngay cả sau chuyến đi thăm Hà Tĩnh, nhóm của bà cũng không hiểu thêm được điều gì về sự cố ô nhiễm môi trường ngoài những gì mà các cơ quan truyền thông đã tường thuật. Mặt khác, bà nghi ngờ tính minh bạch của cuộc điều tra do Chính phủ Việt Nam tiến hành. Bà Tô nói: “Chúng tôi không đạt được một kết luận dứt khoát về sự cố ô nhiễm”và : “Chính phủ Việt Nam buộc phải công khai hóa cuộc điều tra của họ”(12.

Như tôi đã giới thiệu qua bài viết “Bà nghị sĩ và Tập đoàn Formosa”, trong số các chính trị gia Đài Loan, bà Tô Trị Phần là người đấu tranh với Formosa kiên quyết nhất. Từ chối hợp tác với bà chẳng khác nào tự thú nhận “Chúng tôi là người bao che cho tập đoàn Formosa”!

Kỳ sau (tiếp theo và hết): Ý nghĩa của sự hợp tác giữa Formosa và MCC.

M.T.L.

(1) http://www.mcc.com.cn/mccen/about_mcc/_325403/339184/index.html

(2) China Metallurgical : MCC Group Ranks 326th in 2015 Fortune Global 500: http://www.4-traders.com/news/China-Metallurgical-MCC-Group-Ranks-326th-in-2015-Fortune-Global-500–20758447/

(3) Tập đoàn Đảng ủy hội 集团党委会 (Group Party Committee): http://www.mcc.com.cn/mcc/zjzy/_132527/index.html

(4) “Official Establishment of the MCC CCP Party School”, 06 January 2016:http://www.mcc.com.cn/mccen/focus/_325415/378298/index.html

(5) The Commencement of Sintering Project of Formosa Ha Tinh Steel Plant in Vietnam”, MCC 5, 2013 May 09:http://en.sh5mcc.com/news/html/2013/5/790.htm

(6) “First Overseas Export and Operation of 7-meter Large-capacity Coking Technology Developed by ACRE”, MCC, 01 December 2015,: http://www.mcc.com.cn/mccen/focus/_325415/374099/index.html

(7) “4,000 more Chinese nationals to be evacuated from Vietnam”, China Daily 2014-05-19:http://www.chinadaily.com.cn/world/2014-05/19/content_17516145.htm

(8) “Guo Wenqing Paid A Visit to Formosa Plastic Group”, bản tin của MCC ngày 11/5/2014:http://www.mcc.com.cn/mccen/focus/_325419/346294/index.html

(9) Guo Wenqing Meets With President of Formosa HA TINH Steel Corporation Chen Yuancheng, MCC 21/8/2015:http://www.mcc.com.cn/mccen/focus/_325419/351139/index.html]

(10) Chủ tịch hội đồng quản trị Formosa thừa nhận sai sót làm cá chết hàng loạt, Thanh Niên Online 30/06/2016 :http://thanhnien.vn/thoi-su/chu-tich-hoi-dong-quan-tri-formosa-thua-nhan-sai-sot-lam-ca-chet-hang-loat-718527.html

(11) Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm và làm việc tại Hà Tĩnh, Báo điện tử ĐCSVN, 22/04/2016:http://dangcongsan.vn/thoi-su/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-tham-va-lam-viec-tai-ha-tinh-384835.html

(12) Hanoi silent on treatment: DPP’s Su, Taipei Times Aug 05, 2016:http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/2016/08/05/2003652486

Chuyện hài không phải ngày Chủ nhật:

Chuyện hài không phải ngày Chủ nhật:

 Kỳ diệu: Thoát khỏi bệnh đại tràng sau hơn 20 năm nhờ chăm đọc báo Đảng

Trang BVN thường có mục “Thư giãn” gồm các câu chuyện văn hóa, văn học nghệ thuật hoặc các chuyện hài. Nhưng chuyện hài lần này lại xảy ra không phải vào ngày Chủ nhật. Xin mời bạn đọc đọc bài báo cùng hai bình luận dưới đây

Bauxite Việt Nam

Biết mình từng làm việc ở báo Đảng, bạn đồng nghiệp trẻ gửi cho bài viết này. Gửi cho mình xong, các bạn còn hỏi mình thế nào.

Đọc mà cười chảy nước mắt. Quảng cáo ơi là quảng cáo, tiếp thị ơi là tiếp thị.

Blog Kim Dung

Giờ báo đảng mà cũng có cả chức năng chữa được bệnh tiêu hoá nữa hả?

Ngồi trong toilet đọc báo thì thoải mái thật, nhưng mà chữa được bệnh thì e là hơi hoang tưởng và điên rồ.

Tuy nhiên, báo Nhân dân đã giật tít khiến người dân hiểu nhầm rất nguy hiểm.

LS Lê Luân

(Facebook Luân Lê)

Đáp chuyến sớm nhất xuống sân bay Liên Khương, Đà Lạt đón tôi bằng không khí trong trẻo và se lạnh. Người tôi tìm gặp là ông Nguyễn Viết Hồng, 81 tuổi, ở số nhà 7E Lý Nam Đế – Thành phố Đà Lạt, để được nghe chia sẻ về những câu chuyện rất đời và cũng rất thực trong hơn 20 năm mang trong mình căn bệnh đại tràng…

Ngày đi non chục, khi 10 ngày đi 1 lần…

Đó chỉ là một phần những khổ sở của ông Hồng trong quá trình mang bệnh. Ông vốn là người gốc Bắc, trước là Phó ban Thanh tra Tỉnh Bắc Ninh. Sau về hưu thì ông chuyển hẳn vào Lâm Đồng sống cùng 5 người con trai lập nghiệp trong này.

Ông kể, ngày xưa khổ lắm. Ngần ấy năm mang bệnh là ngần ấy năm ông vừa ôm bụng vừa làm việc. Công việc thường xuyên phải đi công tác, mỗi lần như vậy là một cơn ác mộng bởi cứ đi đến đâu việc đầu tiên ông phải hỏi là “nhà vệ sinh ở đâu”, nhiều lúc xấu hổ lắm nhưng không tránh được.

clip_image001

Ông Nguyễn Viết Hồng

Kể về những triệu chứng khi mang bệnh, ông nói sợ nhất là cảm giác đau bụng, cứ tầm 4-5h sáng là ông bắt đầu đau bụng, phải dậy đi vệ sinh ngay, sau ăn sáng xong lại phải đi 1 lần nữa mới thấy dễ chịu. Đấy là những ngày “bình thường”, còn “hôm nào mà trót ăn gì lạ miệng là cứ phải đi đến chục lần, nhưng mà có những đợt bị táo bón, đến gần chục ngày mới lại đi, nên chẳng biết đâu mà lần. Thậm chí, nhiều lúc đau bụng tôi còn sờ thấy những cục cứng nổi lên ở bên trái bụng, lúc đó còn tưởng bị ung thư sắp chết đến nơi…” – ông kể.

Mãi sau này khi nền y học phát triển, khi đi khám ở bệnh viện tỉnh Lâm Đồng, ông mới biết mình là một trường hợp điển hình của bệnh đại tràng co thắt – một căn bệnh đang ngày càng nhiều người bị mắc nhưng đang nhầm lẫn thành bệnh viêm đại tràng!

May mắn đến nhờ chăm đọc báo Đảng

Hơn 20 năm chung sống với bệnh, tuổi cũng đã ngoài 80, ông Hồng luôn xác định mình sẽ sống chung đến hết đời với căn bệnh đại tràng này. Nhưng nhờ chính sách được nhận báo miễn phí với các cụ ngoài 80, mà ông Hồng đọc được tờ báoNhân dân với bài viết “Bí quyết “vàng” cho bệnh đại tràng cấp và mạn tính” về trường hợp của bác Dương Đình Thiết số điện thoại 0948.348.169 ở số 22 đường Thanh Niên, Hà Nội bị mắc bệnh đại tràng hơn 20 năm nay cũng đã hoàn toàn bình phục.

clip_image002

Tờ báo Nhân dân được ông Hồng giữ gìn cẩn thận

Đúng là “đồng bệnh thì tương lân”, ông Hồng gọi điện cho bác Thiết để chia sẻ về những khó khăn trong suốt quá trình mắc bệnh của mình. Khi đó, ngoài những chia sẻ về chế độ ăn uống, vận động thì bác Thiết còn khuyên ông nên uống những sản phẩm dành riêng cho bệnh Đại tràng co thắt như Tràng Phục Linh Plus thì mới hiệu quả. Đặc biệt, khi biết được sản phẩm này đã được nghiên cứu và chứng minh tác dụng chống co thắt tại Trường Đại học Y Hà Nội, ông thấy hoàn toàn yên tâm vào chất lượng sản phẩm.
Tin tưởng tuyệt đối, ông Hồng nhắn cho con mua trước 10 hộp về dùng thử. Thật không ngờ, mới chỉ sau 1 hộp, ông Hồng đã thấy bụng dạ êm hẳn, bụng không còn sôi hay đau quặn như trước nữa. Được đà tiến lên, ông dùng liên tục trong 2 tháng với liều 6 viên/ ngày thì hiện nay bụng dạ đã gần như ổn định hoàn toàn, ông đã có thể ăn và uống sữa thoải mái mà không còn lo bệnh tái phát. Giờ ông vui với niềm vui tuổi già, có thể vô tư, thoải mái ngồi tiếp chuyện bạn bè cả ngày mà không còn nhấp nhổm lo đau bụng, đi ngoài như trước. Đó là niềm hạnh phúc ông mong mỏi suốt hơn 20 năm qua mà đến nay mới tìm thấy.

Chia sẻ thêm, ông cho biết “Thật là tốt mà nhạy lắm cháu ạ, ông giới thiệu cho 100 người thì cả 100 người đều khen. Với người khác ông không biết, chứ với ông riêng cứ đau bụng là ông chỉ cần nhai 2 viên là chỉ sau một lúc là bụng đã êm ngay!

Chia tay ông ra về, tôi không thể quên được cái nắm tay cảm ơn cùng lời nhắn nhủ “Nhiều người bị bệnh đại tràng như ông lắm cháu ạ, nên làm sao để càng nhiều người biết đến càng tốt, để họ đỡ khổ như ông cháu nhé”!

Để tìm điểm mua Tràng Phục Linh Plus gần nhất, bạn có thể xem TẠI ĐÂY

Ngoài ra, bạn có thể gọi điện đến số điện thoại tư vấn miễn cước 1800.1506 để các dược sĩ tư vấn kỹ hơn về tình trạng bệnh của bạn.clip_image003

Tràng Phục Linh Plus  là sản phẩm  dành riêng cho người bị hội chứng ruột kích thích và viêm đại tràng co thắt với tác dụng nổi bật

–  Giảm nhanh các triệu chứng đau bụng đi ngoài nhiều lần, trướng bụng sôi bụng…

– Giảm các kích thích gây co thắt đại tràng.

  • Để tìm nhà thuốc bán sản phẩm ở gần chỗ bạn nhất, bạn hãy click VÀO ĐÂY

Nguồn:

https://kimdunghn.wordpress.com/2016/08/07/ky-dieu-thoat-khoi-benh-dai-trang-sau-hon-20-nam-nho-cham-doc-bao-dang/

TỔ QUỐC ĂN NĂN – Trích một chương ở Phần hai, về Gia Long: “Cõng rắn cắn gà nhà”

TỔ QUỐC ĂN NĂN – Trích một chương ở Phần hai, về Gia Long: “Cõng rắn cắn gà nhà”

“Sự sửa đổi lịch sử được thể hiện trên thực tế. Tại Sài Gòn, đường Nguyễn Hoàng được thay bằng đường Trần Phú, theo tên một cấp lãnh đạo cộng sản đã chết. Chúa Hiền, người có công khai mở miền Nam, nhường tên đường cho Võ Thị Sáu, một nữ cán bộ khủng bố cộng sản. Đường Gia Long dĩ nhiên không còn, nay là đường Lý Tự Trọng. Vô số công thần lập quốc bị xóa tên đường nhường chỗ cho nhưng cán bộ cộng sản không tên không tuổi. Từ ngày 30-4-1975, nước Việt nam không phải chỉ thay đổi hiện tại và tương lai mà còn thay đổi cả quá khứ”.

____

Thái Bá Tân

7-8-2016

H1

Nếu nỗi oan khiên kéo dài của Lê Chiêu Thống có thể giải thích được thì sự lên án Nguyễn Ánh là cõng rắn cắn gà nhà lại càng khó hiểu.

Nguyễn Ánh bị nhiều người lên án là đã rước quân Pháp vào Việt nam, để rồi Việt nam bị Pháp đô hộ. Điều này hoàn toàn sai.

Nguyễn Ánh chết năm 1820, trong khi người Pháp chỉ bắt đầu xâm chiếm nước ta từ năm 1858, nghĩa là 38 năm sau dưới triều Tự Đức, cháu nội ông. Hai vị vua nhà Nguyễn, Minh Mạng và Tự Đức, xứng đáng bị lên án nặng nề, nhưng không phải vì họ đã thỏa hiệp với Pháp mà vì họ đã chống Pháp một cách điên cuồng và mù quáng.

Nguyễn Ánh không phải đã không làm những việc sai trái. Năm 1784, ông đã gởi hoàng tử Cảnh theo giám mục Bá Đa Lộc sang Pháp cầu viện Louis XVI. Hai bên ký kết thỏa ước, theo đó Nguyễn Ánh sau khi thành công sẽ dành nhiều đặc quyền lớn cho người Pháp và nhượng đứt đảo Côn Lôn cho Pháp. Ông cũng đã cầu viện quân Xiêm sang Việt nam giúp đánh quân Tây Sơn. Nhưng cả hai việc làm đáng trách này đã không giúp được gì cho ông. Thỏa ước ký với Louis XVI đã không được thực hiện, còn đám quân Xiêm thì đã bị Nguyễn Huệ đánh tan nhanh chóng. Sau này Nguyễn Ánh thành công, khôi phục được nhà Nguyễn hoàn toàn dựa vào cố gắng của chính ông. Nguyễn Ánh có sử dụng một số tay đánh thuê người Pháp, nhưng đó chỉ là những cá nhân, điều này rất bình thường thời đó. Anh em Tây Sơn cũng đã sử dụng bọn cướp biển Lý Tài và Tập Đình; họ cũng cố tranh thủ sự ủng hộ của người phương Tây mà không được vì người phương Tây chỉ coi Tây Sơn là quân cướp.

Có người nói vì Nguyễn Ánh cầu viện mà người Pháp mới biết tới Việt nam. Lời buộc tội này lại càng ngây ngô hơn nữa.

Người châu Âu nói chung và người Pháp nói riêng đã đến Việt nam từ đầu thế kỷ 16, lúc tổ tiên Nguyễn Ánh là Nguyễn Hoàng chưa ra đời, rồi liên tục gia tăng sự hiện diện. Họ đã thiết lập nhiều trung tâm thương mại tại Hội An, Hà Nội và Hưng Yên. Người châu Âu đến nước ta là lẽ tự nhiên vì lúc đó họ đã mạnh và đang bung ra khám phá thế giới. Việc họ đến nước ta, đem theo một văn hóa và một kỹ thuật mới đáng lẽ phải là một may mắn lớn cho nước ta, chỉ tiếc rằng chúng ta đã không đủ sáng suốt để lợi dụng.

Nguyễn Ánh có công lớn với đất nước. Chính ông đã thống nhất được đất nước. Không có ông không chừng ngày nay miền Nam và miền Bắc vẫn còn là hai quốc gia riêng biệt.

Phe cộng sản mạt sát Nguyễn Ánh là điều dễ hiểu, nhưng điều ngạc nhiên là Nguyễn Ánh bị lên án một cách hồ đồ như thế mà không được minh oan một cách rõ rệt, trong khi tôn thất nhà Nguyễn, ngày trước và ngay bây giờ, không thiếu những người có kiến thức và trình độ cao. Đó là vì một bên có lý do để ra sức buộc tội Nguyễn Ánh, còn một bên dù muốn bênh Nguyễn Ánh cũng không thể bào chữa cho ông một cách thông suốt. Nếu muốn bào chữa cho Nguyễn Ánh thì phải mổ xẻ sự nghiệp của ông một cách khách quan nhưng điều này lại khó làm. Muốn nói rõ về Nguyễn Ánh thì bắt buộc phải nhìn nhận những sai phạm của ông đối với đất nước – cầu viện Pháp, cầu viện Xiêm, và cách đối xử thô bạo của ông đối với con cháu Tây Sơn. Cũng phải luận việc ông bội bạc và giết hại các công thần. Điều này các vua nhà Nguyễn không cho phép vì họ không thể chấp nhận một phê phán nào về ông tổ của họ. Sau này Ngô Đình Diệm, sau khi đã truất phế vị vua cuối cùng của nhà Nguyễn, cũng không dại gì mà bênh vực ông tổ nhà Nguyễn. Sau Ngô Đình Diệm là chế độ của các tướng tá, trong đó nhưng vấn đề văn hóa, lịch sử không đặt ra nữa.

Nguyễn Ánh bị buộc tội oan trong khi ông là người có công lớn, và hơn thế nữa tổ tiên ông còn có công rất lớn là đã khai phá ra một nửa đất nước.

Nếu ai hỏi tôi ai là người có công nhất đối với Việt nam, tôi sẽ lưỡng lự giữa Lý Công Uẩn và Nguyễn Hoàng. Lý Công Uẩn có công lập ra một quốc gia Việt nam thực sự, có kỷ cương, có triều chính, có văn hóa và đặt nền nếp cho Việt nam từ đó về sau (nhưng đồng thời ông cũng vô tình làm một điều tai hại là khẳng định vai trò của Khổng Giáo như một văn hóa chính thức). Nguyễn Hoàng có công mở ra một nửa đất nước, và đó cũng là nửa nước trù phú nhất. Lưỡng lự giữa hai người nhưng nếu bắt buộc phải chọn một người có lẽ tôi thiên về Nguyễn Hoàng.

Trước năm 1945, hình như không có chuyện buộc tội Nguyễn Ánh. Phan Chu Trinh, một người chủ trương dân chủ và công khai bài xích triều Nguyễn, khi xỉ vả vua Khải Định là hèn đốn đã viết:

Ai về âm phủ hỏi Gia Long,
Khải Định thằng này phải cháu ông?

nghĩa là cũng nhìn nhận Nguyễn Ánh là bậc anh hùng.

Sau năm 1945, nhà Nguyễn đã thoái vị, đảng cộng sản đã nắm chính quyền tất nhiên không còn muốn lòng dân nhớ nhà Nguyễn nữa. Lời cáo buộc Gia Long cõng rắn cần gà nhà bắt đầu từ đấy. Khi cựu hoàng Bảo Đại trở về thành lập chính quyền quốc gia, mạt sát và hạ bệ Gia Long dĩ nhiên nằm trong chính sách tuyên truyền của đảng cộng sản. Dưới chế độ cộng sản bênh vực Gia Long, chưa nói đến khen Gia Long, là phạm tội phản động.

Vụ án Gia Long tuy không ồn ào bề ngoài nhưng trong chiều sâu đã gây chia rẽ không nhỏ trong hàng ngũ miền Nam trước năm 1975. Tôi đều có nhiều dịp nhận ra điều đó. Một lần tôi được chứng kiến một cuộc cãi vã ngắn nhưng rất dữ dội. Trong một câu chuyện vãn, không hiểu tại sao hai nhân vật lịch sử Nguyễn Huệ và Nguyễn Ánh lại được đề cập tới. Một anh bạn khen Nguyễn Huệ là anh hùng, chê Gia Long là tầm thường, may nhờ Nguyễn Huệ mất sớm mà thắng được. Một anh bạn khác phản ứng một cách giận dữ: “Nguyễn Huệ là một tên tướng cướp gặp thời, Gia Long mới có công thống nhất đất nước”. Anh kia cũng không chịu thua. Cả hai đi tới kết luận là người trước mặt mình không có trình độ, rồi họ chấm dứt cuộc thảo luận với cùng một nét mặt khinh bỉ. Về sau tôi có hỏi người nọ về người kia, cả hai đều nói về nhau một cách nặng lời, chắc chắn là không thể hợp tác với nhau được nữa. Tại sao một giai đoạn lịch sử hai trăm năm về trước lại có thể chia rẽ những con người ngày hôm nay? Chúng ta đặt quá nhiều đam mê và xúc động vào một lịch sử rất không chính xác.

Thương nhau thương cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng.

Có lẽ nhiều người đã giận các vua Minh Mạng, Tự Đức mù quáng và ngoan cố làm mất nước, ghét Bảo Đại hèn nhát trác táng, rồi ghét luôn cả Gia Long.

Nhưng cách vận dụng lịch sử thiếu lương thiện nhất vẫn thuộc về đảng cộng sản. Họ luôn luôn bóp méo lịch sử cho những mục đích tuyên truyền. Năm 1979 khi vừa cải tạo về tôi nghe đứa cháu gái tôi học lịch sử: “Năm… tên bán nước Gia Long đem quân đánh Phú Xuân”. Tôi giật mình, sách sử gì mà ngôn từ hạ cấp như vậy? Tôi đòi xem cuốn sách và còn thấy cả “tên cướp nước Triệu Đà”. Triệu Đà chết đã hơn hai ngàn năm nay cũng bị vạ lây, bởi vì lúc đó hai chế độ cộng sản Việt nam và Trung Quốc đang xung đột. Để ý đến cách dạy sử lúc đó, tôi phải phẫn nộ. Hình như Việt nam chỉ mới thực sự thành lập từ khi có đảng cộng sản.

Những đề tài thi sử thường gặp lúc đó là: “Đảng cộng Sản Việt nam thành lập ngày nào, năm nào?”, “Quân Dội Nhân Dân Việt nam thành lập ngày nào, năm nào?”, “Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước năm nào, ở đâu?”. Và câu hỏi quan trọng nhất: “Ngày 2-9-1945 tại vườn hoa Ba Đình, trước khi đọc tuyên ngôn độc lập, Bác Hồ đã nói gì?” (Câu trả lời là “Bác Hồ đã nói: Tôi nói đồng bào có nghe rõ không?“).

Sự sửa đổi lịch sử được thể hiện trên thực tế. Tại Sài Gòn, đường Nguyễn Hoàng được thay bằng đường Trần Phú, theo tên một cấp lãnh đạo cộng sản đã chết. Chúa Hiền, người có công khai mở miền Nam, nhường tên đường cho Võ Thị Sáu, một nữ cán bộ khủng bố cộng sản. Đường Gia Long dĩ nhiên không còn, nay là đường Lý Tự Trọng. Vô số công thần lập quốc bị xóa tên đường nhường chỗ cho nhưng cán bộ cộng sản không tên không tuổi. Từ ngày 30-4-1975, nước Việt nam không phải chỉ thay đổi hiện tại và tương lai mà còn thay đổi cả quá khứ.

Lịch sử là gia phả chung của đất nước, là ký ức tập thể của dân tộc, xuyên tạc nó là xúc phạm đến trí tuệ của dân tộc. Chưa nói rằng bôi nhọ một người đã nằm xuống từ lâu rồi cho một mục đích giai đoạn là một việc mà chỉ có những kẻ thấp kém mới làm. Làm như thế đang cộng sản cũng đã hạ giá chính cái lý tưởng của họ. Nếu lý tưởng của họ trong sáng, dự án chính trị của họ đặc sắc thì họ cần gì phải vận dụng những thủ đoạn tồi tàn như vậy?

Nhưng một câu hỏi cũng đặt ra cho chúng ta. Tại sao họ lại có thể làm như thế và một phần nào đó đã thành công? Đó là vì chúng ta thiếu một sử quan đứng đắn. Lịch sử của ta thiếu sót và thiếu chính xác, đó là một điều đáng tiếc; nhưng điều còn đáng tiếc hơn nữa là cách tiếp cận lịch sử của chúng ta. Chúng ta không coi lịch sử như một tài sản chung của dân tộc mà mọi người phải trân trọng. Từ bao đời rồi lịch sử vẫn chỉ được coi là một diễn đàn để hạ nhục đối phương và tâng bốc mình lên.

Tập quán đó dần dần ăn rễ vào tâm lý mọi người, trong tiềm thức chúng ta. Chúng ta không coi việc xuyên tạc lịch sử là nghiêm trọng, chúng ta không coi lịch sử là ký ức của những cố gắng dựng nước, trái lại chúng ta coi lịch sử như là sự nối tiếp nhau của những trận đánh tàn phá đất nước. Chúng ta đọc lịch sử một cách sơ sài và dựa vào lịch sử để đưa ra những phê phán hồ đồ nhưng chắc nịch. Các dân tộc khác có thể chia rẽ vì không đồng ý với nhau trên những việc cần làm cho hôm nay và ngày mai; người Việt nam lại còn có thể chia rẽ và hận thù nhau vì những chuyện đã hoàn toàn thuộc về quá khứ mà mọi người chỉ biết một cách rất mơ hồ.

_____

Mời xem lại: TỔ QUỐC ĂN NĂN – Trích một chương về LÊ CHIÊU THỐNG: “Rước voi về giày mả tổ” (Thái Bá Tân/ BS).