Category: Tin Việt Nam

 Báo Quyền Được Biết

Học giả Vương Hồng Sển – nguồn Internet.

Ngô Nhân Dụng

   VOA Blog

Vương Hồng Sển đã mô tả các hành động gọi là “Giải phóng.” Sau khi kể chuyện cà kê Kép Tư Út hát bài Anh Khóa đời xưa, tiếp đến chuyện bây giờ ngôi nhà Tổng Đốc Phương bị tháo gỡ bán qua Đài Loan, bỗng nhiên cụ Vương viết…

Xin nói ngay, không có ngày 31 tháng Tư trong dương lịch, được Giáo Hoàng Gregory XIII áp dụng từ ngày 24 tháng Hai năm 1582.

Nhà văn Vương Hồng Sển là người sáng tác ra câu “ngày 31 tháng Tư năm 1975,” trong hồi ký Nửa Đời Còn Lại. Cụ tự giới thiệu là người “máu Hoa pha máu Việt đã bốn đời không nói được tiếng Phước Kiến” (trang 21, Văn Nghệ, California, 1995). Cụ mang tên Hán Việt là Vương Hồng Thạnh (hay Thịnh), nhưng khi làm giấy khai sanh viết thành Sển theo cách nói tiếng Phúc Kiến. Cụ đã nổi tiếng với những cuốn Sài Gòn Năm Xưa, Thú Chơi Sách, Thú Chơi Cổ Ngoạn và nhiều bài báo về các thú chơi này từ trước năm 1975. Cuốn Hơn Nửa Đời Hư, in năm 1993 ở Sài Gòn và bị kiểm duyệt xóa bỏ rất nhiều, hai năm sau được nhà Văn Nghệ tái bản ở Mỹ, mới được đầy đủ.

Năm 1993, đã ngoài 90 tuổi, cụ vẫn gắng sức ngồi viết kể tiếp những chuyện đời mình qua cuốn Nửa Đời Còn Lại (Văn Nghệ, California, 1996). Trong cuốn tự truyện thứ nhì này, có hai chỗ Vương Hồng Sển nhắc đến ngày 31 (sic) tháng Tư năm 1975! Lần đầu, cụ viết: “… tôi xin được lẩn thẩn lấy theo sức học đáy giếng mà luận việc trên cao để được tỏ chút nỗi lòng một dân Nam thấp hèn buổi 31 – 4 – 1975.” (trang 285). Nhắc lại: một dân Nam thấp hèn buổi 31 tháng Tư 1975!

Lần viết lộn thứ hai là đoạn Vương Hồng Sển bàn về các cựu thần Nhà Lê đầu thế kỷ 19, qua câu thơ Truyện Kiều “hàng thần lơ láo phận mình ra đâu!” khi họ phải làm bầy tôi triều Nguyễn. Cụ kể, “… tôi đây đã trải cảnh chịu đựng sau ngày 31 – 4 – 1975 ở Sài Gòn, làm tôi bắt nhớ Nguyễn Du năm 1802, …” (trang 291) Vương Hồng Sển đã viết rất dài về tâm sự Nguyễn Du; biện luận rằng trong thân phận “hàng thần lơ láo” đó Tố Như không thể bình tâm mà sáng tác truyện Kiều được.

Vương Hồng Sển nhắc đến ngày “đổi đời” này một lần nữa khi mô tả quang cảnh một khu phố Sài Gòn đang thay đổi. Lần thứ ba này thì cụ viết đúng, “… từ ngày 30 – 4 – 1975 và hiện nay đã trở nên phố xá tấp nập lớp buôn bán, lớp làm cửa hàng to …” (trang 333).

Ba lần viết đến ngày 30 tháng Tư, hai lần lộn thành ngày 31.

Có phải cụ Vương Hồng Sển tuổi già nên viết lộn? Hay là người đánh máy bấm lộn nút số 0 thành số 1?

Giả thuyết thứ hai không đáng tin. Vì nếu người đánh máy bấm ngón tay sai thì chắc có thể bấm lộn số zero qua số 9 chứ không thể là số 1, vì trên bàn máy hai số zero và số 1 xa nhau, một ở đầu, một ở cuối hàng số.

Giả thuyết thứ nhất cũng khó tin. Tác giả có thể tuổi già đã lẫn, nhưng viết sai tới hai lần, đúng vào những chỗ khiến con số 30 viết thành 31 rất có ý nghĩa, thì khó tin. Hơn nữa, Vương Hồng Sển là nhà văn rất thích hài hước, thường dùng ngôn ngữ châm chọc từ các vua, quan tay sai, bọn háo danh, trọc phú, cho tới cả bạn bè.

Khi đọc cả cuốn Nửa Đời Còn Lại này, chúng ta thấy ông già rất minh mẫn. Ông nhắc lại những chuyện thời 1922, 1946, vẫn nhớ và ghi lại từng chi tiết. Vương Hồng Sển nổi tiếng là người có thói quen ky cóp cất giữ các kỷ vật, ghi chép các biến cố trong đời mình rất cẩn thận. Ông còn giữ cái toa thuốc của Bác sĩ Nguyễn Văn Thinh viết ngày 17 Septembre 1924. Cho nên, có thể đoán khi cụ Vương viết hai lần ngày 30 ra 31 như vậy, phải là cố ý. Đó là một cách phát biểu ý kiến về chính trị.

Cuốn hồi ký vẫn theo “lối văn Vương Hồng Sển!” Tức là cụ kể chuyện miên man, chuyện nọ xọ chuyện kia, lối văn “cà rởn, cà tửng”, nhái giọng Phuc Kiến, Triều Châu theo phong thái Miệt Vườn. Lâu lâu, tác giả “đánh du kích” một câu thấm thía. Đó là những lúc bàn xéo về chính trị! Viết 30 thành 31 là một lối cà rởn để gửi một thông điệp cho những người đồng cảnh, đồng điệu cùng cười với nhau!

Hai lần “cố ý” viết ngày 30 ra ngày 31, tác giả kể lể tâm tình như đang muốn trút ra những “nỗi riêng lớp lớp sóng vùi.” Lần thứ nhất, cụ tự nhận mình thấp hèn như ốc ngồi đáy giếng đòi bàn luận việc “trên cao,” dù chỉ bàn một câu chuyện văn học. Tự nhận mình làm thân “ốc ngồi đáy giếng”, là cách người miền Bắc gọi là “nói kháy.” Không biết các quan ở trên hay thằng dân ở dưới đứa nào mới đúng là ốc ngồi đáy giếng! Cụ đổi thành ngữ “ếch ngồi đáy giếng” thành “ốc” cũng cố ý. Con ếch còn được kêu oang, con ốc chỉ ngậm miệng!

Lần viết lộn thứ hai, Vương Hồng Sển nhắc đến thời đoàn quân của Nguyễn Ánh ra chiếm Bắc Hà. Khi quân miền Bắc thất trận, chỉ có hai người trong giới sĩ phu bị chế độ mới hành hạ. Một là Phan Huy Ích, cựu thần Nhà Lê bị bỏ tù; hai là Cống Chỉnh, theo nhà Tây Sơn, bị đánh đến chết vì thù riêng. Cụ Vương nhắc chuyện cũ, chính là để so sánh với chính sách lừa bắt hàng trăm ngàn sĩ quan, công chức miền Nam cho vào tù mút mùa sau năm 1975!

Vương Hồng Sển thấm thía thân phận đau đớn vì mất tự do của một trí thức miền Nam. Có lúc đang bàn chuyện Phạm Quỳnh, cụ đánh một câu: “trong nầy ngày nay có miệng mà khó nói nên lời, có tay cầm viết mà khó ghi lời nào khỏi bị sửa chữa, cắt xén – vả lại tôi là người gì mà được phép nói …?” (trang 267). Viết hai chữ “trong nầy” tức là trong miền Nam. Viết “ngày nay” tức thời cộng sản đô hộ, khác thời trước 1975. Chỉ viết bốn chữ, “trong nầy”và “ngày nay” đủ tả nỗi niềm một nhà văn “không được phép nói!”

Tôi là người gì mà dám nói? Nhưng có lúc cụ Vương vẫn phải nói, như khi cụ lên tiếng bênh vực một danh nhân Miền Nam vẫn bị Cộng Sản buộc tội và bêu riếu một cách thô bạo, bất công, là Phan Thanh Giản. Bênh vực Phan Thanh Giản là táo bạo, chống lại cả guồng máy “tuyên giáo” của Đảng Cộng Sản! Sau khi biện luận để phục hồi danh dự Phan Thanh Giản, Vương Hồng Sển viết: “… người đời nay học thuyết mới, tư tưởng theo mới, quên ơn kẻ trồng cây, quên ơn sanh thành đào tạo, …” Những “học thuyết mới, tư tưởng theo mới” này là chủ nghĩa Mác xít!

Năm 1975, lẫn trong đám các nhà văn, nhà thơ và học giả miền Bắc vào Sài Gòn, có nhiều người mang thái độ kiêu ngạo của đoàn quân thắng trận. Họ lên mặt “dạy dỗ, cải tạo” giới văn nghệ và học thuật miền Nam theo đúng đường lối đảng. Nhiều người làm công tác rồi phải “báo cáo” lên cấp trên. Cảnh tiếp xúc hai miền Nam Bắc lúc đó, Vũ Hoàng Chương đã diễn tả qua hai câu: “Rằng vách có tai, thơ có họa – Biết lòng ai đỏ, mắt ai xanh!”

Những người trí thức Sài Gòn như Vương Hồng Sển, cùng Nguyễn Hiến Lê, Nguyễn Thụy Long, Bình Nguyên Lộc, Dương Nghiễm Mậu,vân vân, chọn sống ẩn dật, không chịu ra hợp tác với bọn vua quan mới. Cụ Vương viết: “Tôi dư biết cho thân, thà làm dế sống trong hang, có lẽ được yên thân hơn là múa gáy cho trẻ nhỏ nó biết chỗ trốn, chúng đổ nước ngập hang, bắt dế về nuôi trong hộp diêm, hộp quẹt, thỉnh thoảng bắt ra đá độ, gãy càng queo râu toi mạng” (trang 84). Nói đến thân phận con dế “nuôi trong hộp quẹt, thỉnh thoảng bắt ra đá độ,” cũng là một cách “nói móc” những nhà văn theo đuôi cộng sản.

Vương Hồng Sển đã mô tả các hành động gọi là “Giải phóng.” Sau khi kể chuyện cà kê Kép Tư Út hát bài Anh Khóa đời xưa, tiếp đến chuyện bây giờ ngôi nhà Tổng Đốc Phương bị tháo gỡ bán qua Đài Loan, bỗng nhiên cụ Vương viết: “Dân Sài Gòn tự khoe tiến bộ ký quỹ, gửi tiền nhà băng, Giải phóng vào, hốt sạch sành sanh, thua xa dân Thổ Trà Vinh, Sốc Trăng … bán lúa mùa nầy xong, chôn bạc giữa lẫm rồi đổ lúa mới lên trên …” (trang 57) Nhắc lại phương cách cất giấu tiền của dân Thổ đời xưa, để so sánh với dân Sài Gòn thời 1975, chỉ cốt viết một câu kết án: “Giải phóng vào, hốt sạch sành sanh!” Trong 7 chữ, Vương Hồng Sển cực tả một vụ cướp bóc đại quy mô, bây giờ còn gọi là “ăn cướp hoành tráng.” Hốt sạch sành sanh! Như vậy gọi là “giải phóng!” Ai đọc tới câu này mà không nghĩ ra, là phụ lòng Vương Hồng Sển!

Vương Hồng Sển chia sẻ được nỗi niềm của người dân miền Nam ngậm ngùi nghĩ tới “buổi sau ngày 30 tháng Tư!” Có lúc kể chuyện Sài Gòn đời xưa, từ năm 1867, trải qua trào Tây, trào Nhật, cụ lại quay qua nói chuyện vua Napoleon III bên Pháp. Rồi chợt cảm khái: “Trở lại người dân đất Sài Gòn, như tôi đã nói, dám chắc không dân nào trí lanh tay xảo hơn. Khi bỏ áo giáp, tuột giầy trận, chịu đi đầy, bán từ bàn thờ tổ tiên, bán ván gõ để nằm dưới gạch, căn đầy kiếp đọa, tiếc đã muộn …” (trang 55). Những nét chấm phá độc đáo: Kẻ thì “bỏ áo giáp, tuột giầy trận, chịu đi đầy;” người ở lại nhà thì “bán bàn thờ tổ tiên, căn đầy kiếp đọa!” Và tất cả đều “tiếc đã muộn!” Nếu trước đây mọi người biết đoàn kết với nhau hơn, cùng chung sức chống lại một chế độ, một chủ nghĩa lạc hậu, man rợ, hiếu chiến và tàn ác, thì đâu đến nỗi này!

Tiếc đã muộn! Chỉ ba chữ, ba chữ gói ghém bao nhiêu nỗi đoạn trường của cái thời buổi “31 tháng Tư!”

Báo Quyền Được Biết

Thạch Đạt Lang

Xe Vin Phét bốc cháy tại VN – Hình Trong Nước.

Với đa số người dân Mỹ, Bed Bath & Beyond chắc chắn không phải là một cái tên xa lạ, nhất là người dân thành thị. Đó là chuỗi bán hàng hóa, đồ gia dụng cho nhà bếp, nhà tắm, phòng ngủ… Bed Bath & Beyond (BBBY) – một thời lớn nhất nước Mỹ – đã chính thức khai phá sản vào ngày 23.04.2023 (1). Trước đó không lâu, cổ phiếu của BBBY trở thành Meme Stock – một loại cổ phiếu dao động thật mạnh trong một thời gian ngắn vài ngày – từ 5$/cổ phiếu (share) tăng lên tới 27$/cổ phiếu vào mùa hè 2022. (2)

Meme-stock là một thuật ngữ được sử dụng để nói về giá cổ phiếu của những công ty kinh doanh thất bại, làm ăn thua lỗ, chuẩn bị phá sản được các kênh truyền thông xã hội bơm thổi cùng sự tham gia của một số nhà đầu tư chứng khoán nhỏ có máu cờ bạc làm tăng lên vùn vụt, giá cả giao dịch tăng, giảm trong một biên độ rất lớn trong thời gian thật ngắn chỉ vài ngày hay vài tuần, sau đó trượt dài trên sàn chứng khoán đến khi không còn được niêm yết như Gamestop, AMC Entertainment…

Đến tháng 11.2022, trị giá tài sản của BBBY là 4,4 tỷ $ trên tổng số nợ 5,2 tỷ $ Trong cơn đại dịch CoViD-19, BBBY đã không có chiến lược bán hàng online thích hợp để cạnh tranh với các hãng khác nên việc kinh doanh sa sút nghiêm trọng. Phá sản là điều không thể tránh.

Điều đáng nói là ngay cả khi phá sản, Bed Bath & Beyond đã dở trò kinh doanh không lương thiện. Nộp đơn khai phá sản ngày 23.04.2023, thứ tư 26.04.2023, ngày đầu tiên Bed Bath & Beyond bắt đầu bán hạ giá, dự kiến kéo dài nhiều tuần (khuyến mãi do sập tiệm) lúc 10 giờ sáng tại cửa hàng ở Đại Lộ số Sáu. Người ta thấy rõ ràng một sự lừa gạt trắng trợn đang diễn ra giữa đám đông bát nháo với ít nhất hàng trăm khách hàng.

Một người đàn ông trong chiếc áo Pullover màu xanh đứng bên cạnh các chỗ bầy chén đĩa, hét lớn vào điện thoại cầm tay: “- Không có gì hạ giá hết! Đúng là điên khùng thật”, một phụ nữ khác đứng trò chuyện với tác giả bài viết, sau khi nhận được lời chúc “mua sắm vui nhé” đã phàn nàn lắc đầu :-” Vui khỉ gì? Quỷ tha ma bắt thì có. Họ lừa bịp tất cả mọi người”.

Một khách hàng tên Renee đã lái xe từ Brooklyn đến cửa hàng này để tìm mua một chiếc nồi chiên dùng hơi nóng (Air Fryer), chỉ lấy được món hàng an ủi là một tấm lót cho lò nướng bỏ trong chiếc xe đẩy trống rỗng. “Thật vô cùng thất vọng”, họ đã đến để nhặt những miếng thịt vụn của chuỗi siêu thị danh tiếng một thời để rồi chua chát nhận ra rằng xương cũng chẳng có, nói chi thịt vụn khi mà phiếu giảm giá không được công nhận, một máy pha soda (soda streams) vẫn giữ nguyên giá 129,99$.

Được thành lập từ năm 1971 nhưng BBBY chỉ xuất hiện ở Chelsea năm 1992, mở ra một thời kỳ khởi sắc trở lại cho những tiệm buôn bán lẻ trong khu vực – nơi đã có lúc được biết như là Lady Mile, khu mua sắm dành cho phụ nữ sang trọng, quý phái trong nhiều thập kỷ trước đây. “Đường số 6 vào lúc đó đã chết nhưng BBBY đã thật sự hồi sinh nó” một người đồng sở hữu nhiều tòa nhà trên Đại Lộ số 6 nói với báo New York Times.

Sau khi BBBY dọn vào tòa nhà trước đây của cửa hàng Siegel Cooper Store, kéo theo Filene’s Basement, TJ Maxx… khiến khu vực mua sắm tấp nập hẳn lên. Doanh thu của BBBY năm 2005 là 5,81 tỷ $ nhưng cao điểm là năm 2016, BBBY đạt được doanh thu 12,2 tỷ $ nhưng chỉ còn 9,23 tỷ $ năm 2020. Tháng 03.2023, BBBY thất bại trong việc tìm cách bán đi một gói cổ phiếu (Stock package) trị giá 300 triệu $ khi chỉ thu về được 48 triệu $, không cứu nổi việc khai phá sản.

Từ Bed Bath & Beyond, nhìn về Việt Nam, thấy có một trường hợp tương tự, đó là VinFast – cái tên cũng không xa lạ gì với người Việt Nam trong nước lẫn hải ngoại – công ty lắp ráp xe điện của ông Phạm Nhật Vượng. Tình trạng VinFast y chang BBBY nhưng thê thảm hơn. Ý định phát hành cổ phiếu IPO ở New York cho VinFast của ông Vượng đang dậm chân tại chỗ.

Theo VOA Tiếng Việt ngày 12.12.2022 (3), năm 2022, VinFast lỗ tổng cộng 4,7 tỷ, tổng giá trị tài sản là 4,4 tỷ &, tổng số nợ là 8,8 tỷ $. Cuối năm 2022, VinFast cho chở qua Mỹ 999 chiếc VF8 với ý định giới thiệu món hàng chiến lược như một soái hạm (flagship) cho thị trường Mỹ nhưng thất bại.

Những bài báo nói về kỹ thuật yếu kém, độ an toàn, thời gian nạp điện, khoảng cách di chuyển…của VF8 của các ký giả, chuyên viên về ô-tô điện Mỹ trên Jalopnik như Kevin Williams, cũng như trên VOA Việt Nam khiến VF8 không được mặn mà chào đón như mong đợi. Đó là chưa kể sự cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ hàng đầu như Tesla, Toyota, Mercedes, Lucid… vừa rẻ hơn, an toàn hơn, ít lỗi kỹ thuật hơn, đi được xa hơn…(4).

Tuy nhiên, nếu so sánh 2 trường hợp Bed Bath & Beyond với VinFast thì VinFast vẫn có lợi thế hơn. BBBY phá sản, có thể chính phủ Mỹ sẽ không ra tay cứu giúp, họ cũng không có đội ngũ dư luận viên chụp hình, viết bài, làm videoclip quảng cáo như VinFast. Hơn nữa VinFast tan hàng thì chế độ CSVN sẽ mất mặt nên ông Phạm Nhật Vượng có thể yên chí, làm màu, lấy tiền 2,5 tỷ $ từ túi quần bên phải đút qua túi bên trái – nhưng nếu túi lủng thì chịu, không ai cứu được.

Tới đây là xong nửa chuyện, chưa biết rồi VinFast ra sao. VinFast có bị phá sản hay sẽ dở trò gì khi phá sản thì chỉ có trời mới biết.

RFA

2023.05.08

Bộ Chính trị, Ban Bí thư đảng cộng sản Việt Nam vào ngày 8/5 tiến hành cuộc họp dưới sự chủ trì của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để xem xét biện pháp kỷ luật đối với một loạt nguyên lãnh đạo tỉnh Lào Cai và Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng.

TTXVN

Dàn nguyên lãnh đạo tỉnh Lào Cai và Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng bị đảng kỷ luật do vi phạm.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư đảng cộng sản Việt Nam vào ngày 8/5 tiến hành cuộc họp dưới sự chủ trì của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng để xem xét biện pháp kỷ luật đối với một loạt nguyên lãnh đạo tỉnh Lào Cai và Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng dựa trên đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Những người bị xem xét kỷ luật gồm các ông Nguyễn Văn Vịnh, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Doãn Văn Hưởng, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai; Nguyễn Thanh Dương, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Ủy viên Ban cán sự đảng, nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Lê Ngọc Hưng, nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Ủy viên Ban cán sự đảng, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lào Cai; Mai Đình Định, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, nguyên Bí thư Thành ủy Lào Cai, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lào Cai; Nguyễn Ngọc Ánh, Tỉnh ủy viên, Chánh Thanh tra tỉnh Lâm Đồng.

Đối với những người này, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho rằng họ đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm quy định của đảng cộng sản và pháp luật Nhà nước. Vi phạm của họ gây hậu quả xấu, ảnh hưởng đến uy tín của đảng.

Ban Bí thư quyết định khai trừ đảng đối với các ông Doãn Văn Hưởng, Nguyễn Thanh Dương, Lê Ngọc Hưng, Mai Đình Định, Nguyễn Ngọc Ánh.

Còn ông Nguyễn Văn Vịnh, Bộ Chính trị đề nghị Ban Chấp hành Trung ương xem xét thi hành kỷ luật.