Tin Việt Nam – Page 822

10/31/2015

Trung Quốc bị tứ bề thọ ‘địch’

BẮC KINH (NV) – Một thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc vừa tuyên bố, Bắc Kinh sẽ không tham dự tiến trình phân xử và không chấp nhận bất kỳ phán quyết nào của Tòa Trọng Tài Về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc.

Tổng Thống Benigno Akino của Philippines chỉ vào đường ranh giới trên bản đồ yêu
sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông. (Hình: Ted Aljibe/AFP/Getty Images)

Hôm 29 Tháng Mười, tòa này chính thức tuyên bố họ có đầy đủ thẩm quyền để phân xử vụ Philippines kiện yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông.

Tuyên bố vừa kể đẩy Trung Quốc lún sâu vào thế bất lợi trong quan hệ quốc tế.

Vì muốn độc chiếm Biển Đông, Trung Quốc hung hăng đối đầu với nhiều bên, đẩy Hoa Kỳ đến chỗ phải nhập cuộc để kiềm chế và nay, Trung Quốc phải đối diện với cơ quan tài phán quốc tế.

Năm 2013, sau khi nhận đơn kiện của Philippines, tòa đã vài lần yêu cầu cả Philippines lẫn Trung Quốc bổ túc bằng chứng, lý lẽ.

Dẫu khăng khăng khẳng định có đầy đủ bằng chứng không thể tranh cãi về chủ quyền tại Biển Đông, thậm chí tuyên bố Biển Đông là tài sản do tổ tiên để lại, nhưng Trung Quốc dứt khoát không đáp ứng yêu cầu của tòa.

Thậm chí Trung Quốc còn cho rằng, tòa vô năng, không có thẩm quyền phân xử.

Việc tòa khẳng định cơ quan này có thẩm quyền phân xử vụ kiện, với Philippines là nguyên đơn và Trung Quốc là bị đơn, khiến Bắc Kinh vất vả hơn trong việc chống đỡ để bảo vệ tham vọng độc chiếm Biển Đông.

Ông Lưu Chấn Dân, thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc, chống chế, vụ kiện mà Tòa Trọng Tài Về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc nhận thụ lý là một vụ phân xử thiếu thiện chí bởi vì không có sự thuận tình từ phía Trung Quốc. Philippines kiện Trung Quốc không phải vì muốn giải quyết các bất đồng mà chỉ nhằm phủ nhận chủ quyền của Trung Quốc.

Bởi vì thiếu các bằng chứng và lý lẽ biện bạch cho yêu sách về chủ quyền tại Biển Đông, Trung Quốc chỉ muốn đàm phán song phương với các quốc gia bị yêu sách này xâm hại chủ quyền. Nhiều chuyên gia về luật biển tin rằng, tòa sẽ bác yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông.

Đó có thể cũng là lý do chính khiến ông Lưu Chấn Dân phải nói trước rằng, phán quyết của tòa sẽ không làm thay đổi quan điểm của Trung Quốc, cũng như không ảnh hưởng đến chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc tại Biển Đông.

Ngay sau khi tòa tuyên bố, cơ quan này có đầy đủ thẩm quyền để phân xử vụ Philippines kiện yêu sách của Trung Quốc về chủ quyền tại Biển Đông, Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã đề nghị Philippines quay lại “con đường đúng đắn” là đàm phán trực tiếp với Trung Quốc để giải quyết bất đồng về chủ quyền.

Nếu tòa có phán quyết chính thức và phán quyết này phủ nhận yêu sách của Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ không thể thuyết phục cộng đồng quốc tế rằng, tất cả những hành động của họ Biển Đông đều nằm trong khuôn khổ của luật pháp quốc tế, rằng Trung Quốc luôn có thiện chí duy trì hòa bình và giữ gìn sự ổn định trong khu vực.

Cần nói thêm là mới đây, khi đến thăm Trung Quốc, bà Angela Merkel, thủ tướng Đức, nhận định, tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông là một xung đột nghiêm trọng và nhấn mạnh là bà ngạc nhiên vì tại sao Trung Quốc luôn bảo rằng họ có thiện chí nhưng lại không chọn các tòa án quốc tế làm giải pháp giải quyết bất đồng. (G.Đ.)

10/29/2015

Việt Nam phải tự bảo vệ chủ quyền của mình, thay vì phó mặc cho Mỹ!

Lê Minh Nguyên

29-10-2015

Các cường quốc thường hay lấn luớt nhược tiểu và thường hay thương thảo để chia chác quyền lợi trên đầu nhược tiểu.

Khi soạn luật biển UNCLOS, các cường quốc biển mà trong đó có Hoa Kỳ muốn vùng nước chủ quyền thật nhỏ, vùng biển quốc tế thật to để tàu thuyền của họ dễ tung tăng không bị ràng buộc. Đã vậy mà HK cũng không phê chuẩn, nhưng lại tôn trọng UNCLOS trong thực tế. Ngược lại, Trung Quốc phê chuẩn nhưng không tôn trọng.

Nạn nhân rõ ràng nhất trong trò chơi quyền lực này là Việt Nam và Phi. TQ chiếm Hoàng Sa năm 1974, HK lúc đó đang đứng cạnh nhưng không can thiệp vì đã làm bạn với TQ để chống Liên Xô, nên có quyền lợi chiến lược lớn hơn. Tháng Hai năm 1979 TQ đánh VN thì ngày 29/1/1979 Đặng Tiểu Bình viếng thăm HK, thông báo TT Carter là ông sẽ đánh VN và nhờ HK giúp thông tin tình báo qua vệ tinh quan sát biên giới Nga – Hoa xem Liên Xô có động binh hay không. Năm 1988 TQ mượn cớ giúp Liên Hiệp Quốc lập trạm thăm dò khí tượng ở Trường Sa để bắn giết 64 binh sĩ VN, chiếm Gạc Ma và các đảo mà VN sở hữu, HK và các cường quốc tây phương làm lơ để mặc.

Năm 1995 TQ chiếm Vành Khăn, Phi viện dẫn hiệp ước liên minh quân sự với HK để cầu cứu TT Clinton, nhưng HK nói hiệp ước không bao gồm Vành Khăn. Năm 2012 TQ chiếm Scarborough và HK cũng làm lơ. Hiện giờ TQ đang bao vây Cỏ Mây không cho tiếp tế để Phi bỏ đảo và HK cũng đang làm lơ.

Trong khi đó thì HK, đứng trước đòi hỏi mạnh mẽ của Nhật sau khi Nhật nghi ngờ TT Obama đâm sau lưng mình khi đi bách bộ nói chuyện riêng với ông Tập Cận Bình ở Palm Springs ngày 7/6/2013, nên cuối cùng đã chính thức lên tiếng xác nhận là Senkaku có trong liên minh quân sự Mỹ-Nhật. HK có sự khác biệt đối xử vì Nhật là cường quốc, có sức mạnh nội lực và có vai trò an ninh chiến lược ở vùng Đông Bắc Á.

Tàu Lassen đi vào Trường Sa ngày 27/10/2015 mà theo các viên chức quốc phòng HK, có lộ trình 72 hải lý đi từ phía bắc đến phía tây nam, qua vùng chủ quyền 12 (CQ12) của các đảo mà Phi và Việt Nam có chủ quyền, và vào vùng 12 hải lý của đảo Subi, nhưng không vào vùng 12 của Vành Khăn (Reuters 27/10).

Mục đích chính yếu là để khẳng định quyền tự do hàng hải theo UNCLOS và không dính líu gì cả đến vấn đề chủ quyền, có nghĩa là các đảo ấy, hay cả quần đảo là của ai thì HK cũng chấp nhận thôi!

Vấn đề thực sự là lưu thông hàng hải theo UNCLOS mà HK và TQ thông dịch luật này khác nhau.

Lưu thông vô hại (innocent passage) hay chỉ cần đường đi ngang chứ không có ý đồ gì khác thì được đi vào vùng CQ12. TQ đã sử dụng quyền này tháng 8/2015 vừa qua ở eo biển Alaska, khi đi qua vùng quần đảo Aleutian. Tàu Lassen đi vào Subi thì cũng không khác gì mấy, nhưng để tránh va chạm hai bên đã chuẩn bị cho nhau cả tháng trước đó.

Vùng nước chủ quyền 12 hải lý chung quanh chỉ áp dụng cho đá/đảo nổi khi triều dâng và thiên nhiên chứ không do nhân tạo. Subi và Vành khăn không hội đủ điều kiện này vì nửa nổi nửa chìm nên chỉ có vùng nuớc chủ quyền 500 mét. TQ muốn nó là 12 hải lý nhưng mập mờ. Vì không có UNCLOS để bảo vệ Subi nên TQ nhuờng nhịn HK, nhưng với các nước khác thì không, kể cả Nhật, như TQ đã từng tuyên bố.

Vùng đặc quyền kinh tế EEZ 200 hải lý thì HK cho rằng nước chủ chỉ có chủ quyền trên tài nguyên (cá, khoáng sản) và nước chủ không được ngăn cản trên các lãnh vực khác như dọ thám, tập trận, vẽ bản đồ, nên tàu/máy bay đi vào không cần phải xin phép mà chỉ cần thông báo. Ngược lại, TQ thông dịch là hoạt động của các nước khác phải xin phép và đã rất khó chịu khi HK cho máy bay và tàu vào thám thính gần Hải Nam, nơi TQ đặt căn cứ tàu ngầm.

Theo Diplomat 27/10, kể từ chuyến thăm HK của ông Tập vào cuối tháng 9/2015, các viên chức giấu tên của HK cho biết là đã liên tục và đều đặn thông tin việc tàu HK sẽ vào vùng 12 ở Trường Sa. Sự loan báo của giới truyền thông có vai trò đếm ngược (countdown) đi từ vài tuần đến vài ngày rồi đến 24 giờ. Đó là một sự cố ý, thiết kế để cung cấp cho TQ đầy đủ sự báo trước – và đầy đủ thời gian để TQ hình thành các phản ứng chính thức (hơn là để trong tay các viên chức quân sự ở thực địa phản ứng).

Việc 5 tàu chiến TQ đi vào vùng CQ12 ở Alaska mà HK không phản ứng gì cả, nhất là khi đó TT Obama có mặt ở Alaska, làm cho người ta có cảm giác đây là một vở kịch được cẩn thận dàn dựng, có tính cách sòng phẳng ‘quid pro quo’ bánh ít đi bánh quy lại. Cho nên dù TQ có vẻ không chấp nhận Điều 17 của UNCLOS về ‘quyền đi qua vô hại’, TQ cũng đáp lễ lại HK khi tàu Lassen đi vào vùng 12 của đá Subi, bằng cách chỉ phản ứng chiếu lệ cho có, bỏ qua các tranh cãi là Subi có vùng CQ12 hay không. Theo báo Economist 27/10, các tranh chấp từ trước đến nay giữa HK và TQ không nhằm vào vùng CQ12 mà là vùng EEZ.

Một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói rằng “Đây không phải là cuộc tuần tiễu cuối cùng” và có khả năng trở nên thường xuyên hơn trong tương lai (VOA 28/10). Tuy nhiên nó không có giá trị gì nhiều cho các nước khác như Việt Nam vì:

Đây là vấn đề thông thương hàng hải chứ không phải là vấn đề chủ quyền, và là việc diễn dịch UNCLOS như thế nào để các bên đều đồng ý là đảo nào có vùng CQ12, đảo nào có EEZ và những giới hạn nào ở vùng EEZ.

TQ có một chính sách kỳ thị đối xử, dù việc đi phù hợp với UNCLOS nhưng chỉ HK mới được lưu thông bên trong quần đảo Trường Sa, còn các nước khác thì không, kể cả Nhật Bản. Hơn nữa, TQ cố tình mù mờ trong việc áp dụng UNCLOS để có thể giải thích theo ý riêng của kẻ mạnh và dùng UNCLOS làm bình phong. Thực tế là TQ áp dụng luật sức mạnh.

Nếu chỉ HK đi vào vùng và các nước khác không vào để tạo thành những tuyến qua lại thông thường thì HK chỉ cuỡi ngựa xem hoa, chủ vườn vẫn là TQ. TQ đã lập vùng nhận dạng phòng không ở biển Hoa Đông (ADIZ), HK không công nhận, cho B-52 bay qua nhưng chỉ một lần, còn các hãng hàng không dân sự HK được chính quyền HK khuyên là nên tuân thủ các quy định của TQ. Máy bay Lào hôm 25/7/2015 bị TQ đuổi trở lại Nam Hàn. HK đã đánh trống bỏ dùi và thực tế là ADIZ có hiệu lực.

HK không vào vùng 12 từ năm 2012 tức là đã 3 năm, đủ dài để TQ làm mưa làm gió trong vùng. Việc HK hứa hẹn trở lại, dù nói là thường xuyên cũng không ai biết là bao giờ, trong khi TQ có khả năng xây mỗi năm một thành phố lớn cỡ Los Angeles thì việc xây thêm các đảo nhân tạo ở Trường Sa là chuyện nhỏ.

HK chỉ muốn kiểm tra /ngó chừng TQ đừng dùng sức mạnh quá đáng hay vũ lực khi trỗi dậy thành siêu cường, chứ không có ý ngăn chặn TQ trở thành siêu cường, cho nên khi chưa có yếu tố vũ lực thì HK có lý cớ để ngó lơ, mà hệ quả là các nước nhỏ trong vùng bị thiệt hại qua chính sách ‘lát cá’ của TQ.

HK chỉ cho cần câu để những nước nhỏ như VN, Phi, Mã tự bắt cá chứ HK không cho cá. VN và các nước phải tự bảo vệ chủ quyền của nước mình. HK có thể giúp tàu, các khí cụ bảo vệ biển đảo, hay kỹ thuật chế tạo vũ khí, chứ HK không can thiệp quân sự thế cho những nước này.

Để kết luận, có thể nói rằng sự kiện Lassen 27/10 tuy cần thiết nhưng chỉ là bước đầu muộn màng mà Nghị sĩ John McCain nói, lẽ ra phải được thực hiện từ lâu và HK nên tiến hành những hoạt động tuần tiễu thường xuyên trên không, trên biển trong những tuần lễ và những tháng tới (VOA 28/10). Nó giúp kềm chế TQ trong vấn đề lập vùng kiểm soát quá lớn ở Trường Sa, vi phạm UNCLOS. Nó không cuốn lại (rollback) những gì TQ đã làm. Nó cũng không có khả năng làm TQ dừng xây dựng ở những nơi họ đã bồi đắp. Nó cũng không có khả năng ngăn chận TQ chiếm thêm trong số khoảng 209 rạn san hô chưa ai chiếm đóng và xây dựng chúng thành đảo nhân tạo.

Trong vấn đề chủ quyền, Việt Nam vẫn còn bơ vơ và càng ngày càng yếu đi khả năng bảo vệ Trường Sa, bởi do đảng CSVN không có khả năng xây dựng nội lực dân tộc.

10/29/2015

Chính phủ mất khả năng kiểm soát chi tiêu

Nam Nguyên, phóng viên RFA
2015-10-28

RFA

Chính phủ mất khả năng kiểm soát chi tiêu

Mô hình của một dự án phát triển khu dân cư ven biển ở thành phố Hạ Long. Ảnh chụp hôm 20/9/2015.

AFP photo

Your browser does not support the audio element.

Việt Nam có thể lâm vào khủng hoảng ngân sách vì tình trạng bội chi triền miên; chính phủ không đủ tiền chi tiêu chưa nói tới trả nợ nước ngoài và tìm cách vay thêm.

Chính phủ vay Ngân hàng Nhà nước 30.000 tỉ đồng hồi gần đây để chi tiêu, kế tiếp dự kiến sử dụng 10.000 tỷ đồng từ tiền thoái vốn nhà nước ở các doanh nghiệp để bù đắp thiếu hụt ngân sách. Tuy vậy dư luận càng lo lắng hơn khi Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng vào tuần cuối của tháng 10 đã đại diện Chính phủ trình Quốc hội kế hoạch phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế để đảo nợ, thực tế không đủ tiền trả nợ nên vay nợ mới để trả nợ cũ đáo hạn.

Theo số liệu chính thức của Bộ Tài Chính được các Đại biểu Quốc hội trích dẫn, năm 2015 chính phủ chỉ trả nợ được 150.000 tỷ nhưng lại vay giải quyết bội chi ngân sách tới 226.000 tỷ đồng và vay trái phiếu chính phủ 85.000 tỷ đồng. Số liệu này cho thấy tổng các khoản vay lớn hơn gấp đôi tổng nợ đã trả, hoặc nói cách khác vay rất nhiều để trả một phần nợ, phần còn lại để chi tiêu.

Tiến sĩ Vũ Quang Việt, nguyên Vụ trưởng Vụ tài khoản thống kê Liên Hiệp Quốc, một chuyên gia am hiểu tình hình kinh tế tài chính Việt Nam từ New York nhận định:

“Tôi có cảm tưởng chính phủ càng ngày càng mất khả năng kiểm soát chi tiêu của mình, hoặc nói ngược lại chính phủ rất muốn chi tiêu. Chính phủ Trung ương đồng ý với các địa phương, xây nhà, xây đường xá, ông nào cũng đòi xây cái này xây cái kia. Và nhiều khi họ chưa có ngân sách mà đã bắt đầu xây rồi. Do làm việc thiếu hiệu quả nên hầu như công trình nào chi phí cũng vượt dự toán ban đầu, công trình nào cũng vậy cả. Thành ra với tình trạng này tôi thấy rất là khó, khả năng nợ ngày càng tăng nhanh và hiệu quả thì thấp. Khả năng trả nợ chắc chắn là sẽ khó khăn.”

Tại kỳ họp cuối cùng Quốc hội Khóa 13, diễn ra từ ngày 20/10 vừa qua, nhiều số liệu được công bố làm nóng dư luận báo chí. Tình hình ngân sách 2015 u tối như thế được giải thích là nguồn thu có vấn đề, như giá dầu thô xuất khẩu giảm một nửa, cộng thêm lộ trình cắt giảm thuế quan với hàng hóa ASEAN và một số thị trường khác mà Việt Nam hội nhập.

“ Tôi có cảm tưởng chính phủ càng ngày càng mất khả năng kiểm soát chi tiêu của mình, hoặc nói ngược lại chính phủ rất muốn chi tiêu.
– Tiến sĩ Vũ Quang Việt”

Đối với ngân sách 2016, các báo cáo tại Quốc hội cho thấy còn nguy cấp hơn nữa. Theo đó trả nợ theo kế hoạch năm 2016 là 155.000 tỷ đồng, nhưng trong đó đảo nợ hay vay nợ mới để trả nợ cũ lên tới 95.000 tỷ đồng và bội chi ngân sách tới 254.000 tỷ đồng. Trong bối cảnh như vậy, chính phủ lên kế hoạch rút 100% vốn nhà nước ở 10 đại công ty như Vinamilk, Bảo Minh, FPT…nếu làm tốt nhà nước có thể thu được 4 tỷ USD cho ngân sách. Nhưng điều làm dư luận lo ngại nhất, chính là đề xuất phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế để đảo nợ.

Đối với tình hình khủng hoảng ngân sách, TS kinh tế Phạm Chí Dũng, nhà hoạt động xã hội dân sự nằm ngoài sự kiểm soát của chính phủ, từ TP.HCM nhận định:

“Ngân sách bây giờ eo hẹp quá, yêu cầu thoái vốn từ hai năm rồi, đến giữa 2015 là phải thoái hết vốn, nhưng hiện nay chỉ mới thoái được 20%-25% vốn. Chẳng hạn Điện lực Việt Nam, Dầu khí trước kia đầu tư vào bất động sản, chứng khoán, tài chính ngân hàng khá nhiều nhưng cho tới nay chỉ thoái được từ 20-25% vốn còn lại vẫn bị chôn vốn. Như vậy tình hình ngân sách khó khăn làm cho nhà nước giật gấu vá vai, thoái vốn rồi xem bến cảng, đường xá chỗ nào bán được là bán hết để thu tiền cho ngân sách nhà nước, bù đắp những chỗ bị khuyết bội chi trầm trọng. Nhưng mà việc này hiện nay không còn toàn bộ nằm trong tay quyền hành của Chính phủ muốn quyết gì thì quyết, mà phải thông qua Ủy ban Thường vụ Quốc hội.”

Giải pháp

Dư luận báo chí có nhiều ngày nổi sóng về vấn đề chính phủ đề xuất phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế để cứu ngân sách. Ngoài ra còn phát biểu của Bộ trưởng Bộ kế hoạch Đầu tư Bùi Quang Vinh tiết lộ Ngân sách chính phủ Trung ương 2016 chỉ còn một khoản tiền tươi thóc thật là 45.000 tỷ đồng, không thể điều tiết vào việc gì vì còn chưa trả nợ xây dựng cơ bản ở các địa phương.

SaigonTimes Online là tờ báo đưa tin này đầu tiên, sau đó đã giải thích là, chi ngân sách năm 2016 gần 1,3 triệu tỷ đồng nhưng phần lớn là chi thường xuyên và chỉ còn có 45.000 tỷ là Chính phủ có thể sử dụng cho mục đích đầu tư phát triển, số tiền này quá nhỏ bé khó thể tiến hành bất kỳ chương trình kích cầu nào.

“ Nếu không có các giải pháp kiểm soát một cách chặt chẽ nghiêm túc, không nhìn nhận bản chất vấn đề thì hậu quả khó lường.
– PGSTS Ngô Trí Long”

Về cơ cấu ngân sách của Chính phủ Việt Nam hiện nay, PGSTS Ngô Trí Long chuyên gia kinh tế ở Hà Nội từng nhận xét:

“Trong thu ngân sách thì 75% là thu để chi còn lại là để trả nợ, như vậy thực chất không có đầu tư. Muốn đầu tư thì phải đi vay, trong bối cảnh làm không đủ ăn mà đầu tư lại đi vay thì nợ công là một gánh nặng. Nếu không có các giải pháp kiểm soát một cách chặt chẽ nghiêm túc, không nhìn nhận bản chất vấn đề thì hậu quả khó lường.”

Ngày 26/10/2015, hầu hết báo chí chính thức đưa tin về cuộc tiếp xúc báo chí của Thứ trưởng Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn. Theo đó, ông Tuấn khẳng định, kế hoạch phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế nếu được Quốc hội cho phép, sẽ chỉ được thực hiện trên cơ sở bảo đảm an ninh tài chính quốc gia và không làm thay đổi tổng nợ.

Theo lời giải thích của Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn thì đây gọi là tái cơ cấu nợ ngắn hạn trong nước bằng vay quốc tế dài hạn. Tổng nợ không thay đổi, chỉ thay đổi chủ nợ và lãi suất. Tuy báo chí không giải thích rõ hơn, nhưng có thể hiểu là nợ ngắn hạn trong nước tới lúc phải trả lãi hoặc đáo hạn mà không có tiền thanh toán, nên phải vay nợ mới ở nước ngoài bằng phát hành trái phiếu quốc tế dài hạn.

Như thế câu hỏi đặt ra ai là người phải trả nợ trái phiếu quốc tế dài hạn? rõ ràng là các chính phủ tương lai và thế hệ con cháu của nhân dân Việt Nam phải đóng thuế để trả món nợ 3 tỷ USD này.

10/29/201510/29/2015

Trung Quốc bị xếp hạng chót thế giới về tự do Internet

VOA

Người sử dụng internet tại một quán cà phê internet ở thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy, Trung Quốc.

Richard Green

28.10.2015

Một bản phúc trình mới được công bố cho thấy mạng Internet đã trở nên ít tự do hơn cho hàng triệu người trên khắp thế giới trong năm 2015. Thông tín viên Richard Green của đài VOA gửi về bài tường thuật.

Trong bản phúc trình thường niên lần thứ 6 về quyền tự do diễn đạt trên Internet, Freedom House, một tổ chức bất vụ lợi ở Mỹ, cho biết tự do Internet đã bị sút giảm tại 32 trong số 65 quốc gia được khảo sát.

Bà Laura Reed, một nhà nghiên cứu của Freedom House cho bản báo cáo “Tự do Mạng 2015,” cho biết tình trạng này phát sinh phần lớn từ việc các cơ quan tình báo được dành cho nhiều quyền hạn hơn để thực hiện những hoạt động theo dõi điện tử nhắm vào công dân của họ.

Bà Reed cho biết: “Chúng tôi nhận thấy tình trạng này thông qua việc các chính phủ ban hành những luật lệ và chỉ thị mới để nới rộng khả năng pháp lý của họ để thực hiện hoạt động theo dõi, để lưu giữ các dữ liệu của người sử dụng. Chúng tôi cũng nhận thấy sự phổ biến của các loại kỹ thuật theo dõi trên khắp thế giới, cả ở những nước dân chủ hơn lẫn ở những nước mà chính phủ đã lạm dụng những kỹ thuật đó trong quá khứ và đã dùng chúng để đàn áp những nhân vật tranh đấu nhân quyền, những nhà báo phê phán chính quyền và những nhóm khác.”

Bà Reed cho hay các chính phủ cũng tăng cường những nỗ lực để loại hẳn ra khỏi Internet những nội dung mà họ cho là không phù hợp, thay vì chỉ ngăn chặn những nội dung đó. Ngoài ra, các chính phủ cũng đòi hỏi chính những công ty cung cấp dịch vụ Internet phải thực hiện việc này.

Bà Reed nói: “Và giờ đây, vì chúng tôi nhận thấy các chính phủ thật sự nhắm vào nội dung ngay tại nguồn của nó, cho nên đó là một việc hết sức đáng lo. Một mặt vì nội dung đó sẽ bị xoá bỏ vĩnh viễn, không ai có thể truy cập nó ở trong nước hay ở nước ngoài. Mặt khác, có những áp lực đi kèm đối với các công ty truyền thông xã hội, đối với các cá nhân thông qua những vụ truy tố hay những thủ đoạn hăm doạ khác. Do đó tôi nghĩ rằng điều đáng chú ý trong bản báo cáo năm nay là sự thay đổi trong cách thức thực hiện việc kiểm duyệt.”

Việt Nam cũng bị xếp vào danh sách các nước không có tự do Internet.

66 nước được khảo sát chiếm khoảng 88% số người sử dụng internet trên thế giới. 50 nước trong số đó bỏ tù những người sử dụng vì đã phổ biến trên mạng những ý kiến về các vấn đề chính trị, xã hội – tăng đáng kể so với con số 38 nước của năm ngoái.

Trung Quốc bị xếp hạng chót về tự do Internet. Kế đến là Syria và Iran. Việt Nam cũng bị xếp vào danh sách các nước không có tự do Internet.

Trung Đông là khu vực có tự do mạng ít nhất thế giới, vì Iran tiếp tục đàn áp những nhân vật bất đồng chính kiến trên mạng và Ả rập Xê út tuyên án đánh roi và thậm chí án tử hình cho một số người phê phán trên Internet.

Các tác giả của bản báo cáo ghi nhận rằng hoạt động tranh đấu tiếp tục là lực đẩy chính cho sự nới rộng của tự do Internet và tự do diễn đạt, chẳng hạn như phán quyết có tính chất dấu mốc của Toà án Âu châu trong vụ kiện về “quyền được lãng quên,” một vụ án thoạt đầu là do các nhân vật tranh đấu Internet khởi kiện.

10/29/2015

Tập đoàn Cao su VN bị tước chứng chỉ ở Campuchia vì hoạt động bất hợp pháp

Xe tải chở gỗ băng biên giới Campuchia vào Việt Nam (Ảnh tư liệu của AFP).

Một tập đoàn cao su của nhà nước Việt Nam vừa bị Hội đồng Quản lý Rừng (FSC) – một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận của Mỹ chuyên cung cấp chứng chỉ cho các doanh nghiệp phát triển hoạt động quản lý rừng bền vững – tước chứng chỉ vì những hoạt động buôn lậu gỗ và vi phạm nhân quyền trên các đồn điền cao su ở Campuchia.

Theo thông báo đưa ra hôm thứ Ba, FSC cho biết ban giám đốc của tổ chức đã biểu quyết quyết định tước chứng chỉ của Tập đoàn Cao su Việt Nam (VRG) vào tháng 8, sau 5 tháng điều tra về những khiếu nại từ tổ chức chuyên hoạt động về môi trường có trụ sở tại Anh Global Witness về các hoạt động của tập đoàn này tại Campuchia.

FSC cáo buộc Tập đoàn Cao su Việt Nam đã dính líu tới các ‘hoạt động bất hợp pháp’, bao gồm chuyển đổi khoảng 50.000 ha rừng thành đồn điền cao su mà không có sự tham khảo ý kiến từ công chúng, làm ngơ những khiếu nại đất đai của người dân địa phương, cho phép khai thác gỗ lậu và phá hủy các khu bảo tồn động vật hoang dã.

Trong lúc chuyển đổi rừng thành đồn điền cao su, VRG đã phá hủy hàng chục ngàn cây lấy nhựa, vốn là nguồn sinh kế quan trọng của người dân địa phương, mà không đền bù thỏa đáng cho họ. Tập đoàn này còn cho phép lâm tặc trú ngụ trong khu vực rừng thuộc phạm vi kiểm soát của mình để khai thác và vận chuyển gỗ trái phép.

Thông báo của FSC cho biết Tập đoàn Cao su Việt Nam còn liên quan đến các hoạt động vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, với sự thông đồng của chính quyền Campuchia. “Trong quá trình bảo vệ đất, đã có các cáo buộc rằng các lực lượng vũ trang của chính quyền đã đe dọa và sử dụng vũ lực để chống lại những người biểu tình”, thông báo cho biết.

FSC nói họ đã thu thập được những chứng cứ liên quan đến rất nhiều vụ vi phạm nhân quyền của tập đoàn này qua việc sử dụng bàn tay của giới hữu trách địa phương ở Campuchia. Thông báo đưa ra vụ một ngôi làng ở tỉnh Kompong Thom đã bị bao vây trong 2 tháng và không một nguồn lương thực hay thuốc men nào tiếp cận được với ngôi làng.

Thông báo của FSC nói Tập đoàn Cao su Việt Nam sẽ chính thức bị tước chứng chỉ đối với các đồn điền tại Việt Nam trong 3 tháng, và sẽ vĩnh viễn không được cấp chứng chỉ cho các hoạt động của tập đoàn tại Campuchia.

Phát ngôn viên chính phủ Campuchia Phay Siphan khẳng định chính quyền luôn đảm bảo các công ty phải tuân thủ các quy định, và nói rằng chính người dân địa phương là một phần nguyên nhân.

“Trước khi giao đất, chúng tôi luôn đảm bảo không có người sinh sống ở đó”, ông Phay Siphan được Phnom Penh Post trích lời nói, “nhưng người dân đôi khi đến khai hoang và chiếm đất đã được giao cho các công ty”.

Để giải quyết vấn đề này, chính quyền ra lệnh cho các công ty cho họ một số đất, bao gồm cả giấy chủ quyền, cho dù đó là đất bị chiếm dụng hợp pháp hay không.

Nhưng nhà lập pháp đối lập CNRP Son Chhay nói với Phnom Penh Post,
“Gần như mỗi vụ chuyển nhượng đất đều vi phạm đến quyền của người sở hữu lúc đầu và người dân bản địa, và chúng tôi chắc chắn không hưởng lợi gì từ những vụ sang nhượng này. Tôi không hiểu tại sao chính quyền lại nhắm mắt làm ngơ đối với doanh nghiệp này”.

Nhan Mao, một nông dân địa phương, nói với Cambodia Daily rằng tập đoàn cao su đã cướp hơn 1.000 ha đất của khoảng 200 hộ dân địa phương, những người đã canh tác ở đây qua nhiều thế hệ.

“Chúng tôi chẳng bao giờ được giải quyết gì kể từ khi mất đất vào năm 2012, vì nhà cầm quyền luôn bảo vệ công ty”, ông Mao cho tờ Cambodia Daily biết. “Khoảng một tháng trước, nhà cầm quyền đến gặp các dân làng và cảnh cáo họ là họ sẽ bị bắt nếu dám biểu tình chống công ty”.

Việc tước chứng chỉ tuy không làm cho VRG bị phạt gì nhưng tổ chức Global Witness nói nó sẽ ảnh hưởng đến tài chính của tập đoàn này vì FSC là tổ chức cấp chứng chỉ về công nghiệp rừng hàng đầu thế giới. Một khi đạt được chứng chỉ của FSC, công ty có được sự đảm bảo đối với các khách hàng lẫn nhà đầu tư.

Tập đoàn Cao su Việt Nam chưa đưa ra thông báo hay bình luận gì về vụ việc. Hiện VRG có khoảng 100.000 ha đồn điền trên nhiều tỉnh ở Campuchia.

Theo Phnom Penh Post, Cambodia Daily.

10/29/201510/29/2015

« Tòa án nhân dân » Trần Nhật Quang và những bi hài của nền tư pháp xã hội chủ nghĩa

« Tòa án nhân dân » Trần Nhật Quang và những bi hài của nền tư pháp xã hội chủ nghĩa

nguyenthituhuy

RFA

Vụ phe nhóm Trần Nhật Quang tấn công Nguyễn Lân Thắng và gia đình một lần nữa cho thấy chính quyền đương nhiệm muốn quay trở lại sử dụng một số biện pháp của chủ nghĩa toàn trị thời kỳ đầu, thời kỳ đẫm máu và tàn bạo với các vụ thanh trừng và giết người hàng loạt mà Việt Nam cũng không tránh khỏi, được thể hiện qua những vụ thanh trừng Nhân văn Giai phẩm và cải cách ruộng đất.

Vài năm nay dồn dập các vụ thanh trừng được thông báo rộng rãi trên các phương tiện tuyên truyền của nhà nước, mục đích của những vụ khủng bố này là để nhấn chìm toàn xã hội trong không khí sợ hãi, có thể nêu một số vụ việc : vụ Nhã Thuyên (giáo dục/văn học), vụ Kim Quốc Hoa (báo chí), vụ Nguyễn Đăng Trừng (luật), và gần đây nhất là vụ Đỗ Hùng (báo chí).

Và chỉ mới cách đây mấy ngày, xuất hiện nhóm « phản ứng nhanh tự phát » của Trần Nhật Quang. Dĩ nhiên, những người có biết chút ít lịch sử đều thấy ngay sáng kiến này (của ông Quang ?) được lấy cảm hứng từ hình thức toà án nhân dân thời kỳ cải cách ruộng đất.

Mô hình của nhóm này thực chất là mô hình « toà án nhân dân » tự phát đã được sử dụng trong cải cách ruộng đất. Mô hình đó để cho người dân tự đứng ra thành lập các nhóm tự phát với mục đích là tố cáo, kết tội, và xử tội. Tuy lần này không có màn xử tội, không có giết chóc (mặc dù không thiếu đe doạ, hành hung, theo kiểu sân khấu hề kịch, pha lẫn kịch hài dân gian và trí tuệ đỉnh cao xã hội chủ nghĩa), nhưng mục đích của toà án nhân dân tự phát do ông Trần Nhật Quang lập ra là nhằm kết tội Nguyễn Lân Thắng cùng những người bị ông ta xếp vào loại “phản động”. Và bi hài thay, ông ta cho rằng ông ta đang làm cái điều mà “chính quyền không làm được” (tôi trích nguyên văn lời ông ta).

Điều mà chúng ta, khán giả của vở bi hài kịch « toà án nhân dân Trần Nhật Quang », có thể chắc chắn, đó là : « phiên toà » của ông Quang không hề tự phát, nó được dàn dựng công phu và được cho phép. Nếu hoàn toàn tự phát và không được phép của những người có thẩm quyền thì hẳn giờ này nhóm « quần chúng tự phát » của ông Quang đã phải bị công an bắt giữ và xét hỏi, vì hành động ấy không phù hợp với luật pháp Việt Nam hiện tại.

Chúng ta cần hiểu rằng, sở dĩ vụ cải cách ruộng đất có thể diễn ra vì đó là một thời điểm đặc biệt của Việt Nam và của quốc tế. Châu Âu vừa qua khỏi đêm đen của chủ nghĩa toàn trị Đức Quốc xã, nhưng một nửa thế giới đang chìm trong thời thắng thế của toàn trị cộng sản. Còn Việt Nam, quốc gia non trẻ thành lập năm 1945, một năm sau ban hành hiến pháp, nhưng mãi đến năm 1985 mới có bộ luật hình sự đầu tiên, và mười năm sau, 1995, bộ luật dân sự đầu tiên mới được Quốc hội thông qua và đến tháng 7 năm 1996 mới có hiệu lực. Thời kỳ cải cách ruộng đất, bạo lực cách mạng lên ngôi, xã hội không được quản lý bằng luật. Vì thế mới có thể xảy ra việc chỉ cần người đứng đầu quốc gia quyết định giết những người thuộc thành phần địa chủ thì cả nước phải thi hành quyết định đó, và mới có thể xảy ra việc các « toà án nhân dân » được lập ra một cách tự phát, xét xử kết tội và tử hình không cần bằng chứng và không cần các thủ tục pháp lý, chỉ cần có người tố cáo là được.

Bối cảnh quốc tế và Việt Nam ở thập niên thứ hai của thế kỷ XXI này không cho phép diễn ra vụ việc tương tự cải cách ruộng đất.

Vậy mà «toà án nhân dân » của ông Trần Nhật Quang vẫn được lập ra ! Tình huống này quả là vừa bi đát vừa hài hước cho nền tư pháp Việt Nam. Có quá nhiều điều thú vị nếu ai đó định làm thao tác diễn giải vụ này.

Ông Thắng và gia đình hoàn toàn có thể dựa vào Bộ luật Việt Nam hiện hành để kiện ông Quang và nhóm « toà án nhân dân » của ông ta ra toà. Ông Thắng đã có đầy đủ bằng chứng để làm việc đó. Vụ kiện này có thể sẽ góp phần minh định bản chất của luật pháp Việt Nam thời xã hội chủ nghĩa. Nó cũng có thể sẽ đi vào lịch sử của ngành tư pháp quốc tế như một trường hợp đặc biệt có nhiều ý nghĩa, trở thành một « trường hợp nghiên cứu » (cas d’étude) thú vị.

Tôi ghi lại dưới đây phát ngôn của Trần Nhật Quang, làm tư liệu cho những ai muốn nghiên cứu để hiểu vận hành của xã hội Việt Nam đương đại (cá nhân tôi nhìn thấy rất nhiều điều ở vụ việc này, tôi sẽ trở lại vào một dịp khác) :

« Chúng tôi, một nhóm người dân ở Hà Nội, không liên quan đến chính quyền, đã thành lập nhóm phản ứng nhanh của người dân nhằm săn lùng những tên vi phạm một trong ba tiêu chí sau đây : 1/ Xúc phạm tổ quốc và lá cờ thiêng liêng của tổ quốc, nơi công cộng. 2/ Xúc phạm các anh hùng dân tộc và lãnh tụ anh hùng dân tộc Hồ Chí Minh, nơi công cộng. 3/Ca ngợi vinh danh chế độ tay sai bán nước ngụy- Việt Nam Cộng Hòa, nơi công cộng. Phạm vi săn lùng là nơi công cộng, trên đường phố, nhà riêng, hoặc nơi đối tượng đang làm việc hay là đang sinh hoạt. Mục đích là để hỏi tội. Phương pháp : 1/ Bắt xin nỗi (lỗi) vì tội tuyên truyền láo xược, nơi công cộng. 2/ Vạch tội và thông báo với chính quyền, nhân thân và hàng xóm láng giềng nơi sở tại của Nguyễn Lân Thắng nói riêng cũng như bọn phản động nói chung. Với tinh thần : chính quyền làm những việc người dân không làm được. Ngược lại, người dân chúng tôi sẽ làm những việc mà chính quyền không làm được. 3/ Chúng tôi sẽ không vi phạm pháp luật hình sự để gây khó khăn cho chính quyền : không đánh chết, không gây thương tích, không giam giữ đối tượng. Trước mắt chúng tôi mở chiến dịch « một tháng săn lùng hỏi tội Nguyễn Lân Thắng và những tên phản động xúc phạm chủ tịch Hồ Chí Minh. Đề nghị người dân cả nước : 1/ Hãy liên hệ với nhóm phản ứng nhanh của người dân thủ đô Hà Nội chúng tôi. 2/ Phát hiện Nguyễn Lân Thắng và những tên phản động khác ở bất kỳ đâu trên lãnh thổ Việt Nam, hãy gọi điện thoại cho chúng tôi và gọi điện cho nhau để cùng hỏi tội bọn chúng tại chỗ. 3/ Đề nghị mỗi tỉnh thành các bạn cũng nên lập nhóm. »

Quý độc giả có thể đối chiếu với vidéo clip được giới thiệu trong bài của Nguyễn Tường Thụy, tại link này : https://www.rfavietnam.com/node/2866

Paris, 28/10/2015

Nguyễn Thị Từ Huy

10/27/2015

Một tử tù được hoãn thi hành án: Bàn thắng của xã hội dân sự VN?

Một tử tù được hoãn thi hành án: Bàn thắng của xã hội dân sự VN?

VOA

Bà Nguyễn Thị Việt, mẹ của tử tù Lê Văn Mạnh, cầm biểu ngữ kêu cứu cho con.

Khánh An-VOA

27.10.2015

Quyết định tạm hoãn thi hành án tử hình đối với tử tù Lê Văn Mạnh vừa được Chánh án TAND tỉnh Thanh Hóa xác nhận trên truyền thông khiến nhiều người vui mừng và xem đây là một chiến thắng bước đầu của xã hội dân sự khi sức mạnh truyền thông của mạng xã hội được khai thác. Phóng viên Khánh An của Ban Việt ngữ VOA tường thuật chi tiết.

Vụ án kéo dài 10 năm liên quan đến tử tù Lê Văn Mạnh, 32 tuổi, khiến dư luận trong và ngoài nước chú ý khi những hình ảnh, video kêu oan của người mẹ tử tù này lan truyền trên mạng xã hội mấy ngày qua. Nhóm luật sư của Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ) và tổ chức Ân xá Quốc tế đã cùng gửi thư đến Chủ tịch nước Việt Nam Trương Tấn Sang kêu gọi dừng kế hoạch thi hành án tử hình đối với phạm nhân Lê Văn Mạnh và điều tra về những cáo buộc bị ép cung, nhục hình khiến phải nhận tội của tử tù này.

Mẹ của phạm nhân Lê Văn Mạnh nói.”

Phạm nhân Lê Văn Mạnh bị kết án tử hình vì tội giết người và hiếp dâm bé Hoàng Thị Loan, 14 tuổi, tại xã Yên Định, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa vào năm 2005. Nhưng trong tất cả các phiên tòa xét xử, ông Lê Văn Mạnh luôn kêu oan và nói rằng ông đã bị đánh đập dã man đến mức không thể chịu đựng được nữa nên buộc phải nhận tội.

Gia đình Lê Văn Mạnh đã liên tục gửi đơn đi các cơ quan thẩm quyền để kêu oan suốt cả chục năm nay. Bà Nguyễn Thị Việt, mẹ ông Lê Văn Mạnh, khẳng định chắc chắn về nỗi oan của con trai.

“Tôi khẳng định 100% con tôi bị oan là vì lúc vụ án xảy ra thì ở con tôi không có ở hiện trường, con tôi hoàn toàn vắng mặt. Con trai tôi đang chuyển nhà cho em gái. Nó đi làm với tôi từ lúc 9 giờ sáng đến 5:30 mới về đến nhà, nó tắm rửa để kịp xem phim Phong Vân vào lúc 6 giờ. Thời gian xảy ra vụ án theo pháp y mổ xẻ khẳng định là nạn nhân bị chết ngạt vào lúc 17:30”.

Từ năm 2005 – 2008, có tổng cộng 7 phiên tòa, gồm 3 phiên sơ thẩm, 3 phiên phúc thẩm và 1 phiên giám đốc thẩm đối với vụ án của Lê Văn Mạnh.

Tháng 7/2008, Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa tuyên án tử hình đối với Lê Văn Mạnh. Tháng 11 cùng năm, Tòa án Nhân dân Hà Nội y án sơ thẩm đối với phạm nhân này.

Vào trung tuần tháng 10/2015, gia đình Lê Văn Mạnh nhận được giấy báo về việc thi hành án và yêu cầu gia đình nộp đơn nhận đưa tử thi về an táng vào ngày 26/10/2015.

Mẹ phạm nhân Lê Văn Mạnh nói bà cảm nhận được sự ‘dã man’ của lực lượng công an sau những ngày vác đơn đi khắp nơi kêu oan cho con.

“Mấy ngày hôm nay tôi nhận được thông báo là con tôi ngày 26 này thi hành án tử hình nên tôi ra ngoài đây [Hà Nội] thì các cơ quan công an đường phố ở đây đều bắt tôi đưa về đồn trại để giam tôi, ngày nào cũng đến 2:30, 3 giờ, có hôm 3 giờ mới thả chúng tôi ra. Trong khi bắt cũng đánh, đè nén tôi, tôi ngã xuống rồi thì bắt đầu khênh tôi lên xe, vứt tôi như thể người ta khênh con chó ném ra ngoài đường vậy, cho nên tôi mới biết các hành động của công an là quá dã man. Vì tôi là người dân thường, một bà mẹ đi kêu oan cho con, tôi đứng giữa đường tôi kêu cho bà con, cộng đồng người ta thấy nỗi oan sai của con trai tôi. Tôi chẳng làm gì vi phạm pháp luật cả, đến mức độ mà công an phải bắt tôi như thế.”

“ Trong khi bắt cũng đánh, đè nén tôi, tôi ngã xuống rồi thì bắt đầu khênh tôi lên xe, vứt tôi như thể người ta khênh con chó ném ra ngoài đường vậy, cho nên tôi mới biết các hành động của công an là quá dã man. Vì tôi là người dân thường, một bà mẹ đi kêu oan cho con, tôi đứng giữa đường tôi kêu cho bà con, cộng đồng người ta thấy nỗi oan sai của con trai tôi…

Bà Nguyễn Thị Việt, mẹ của tù nhân Lê Văn Mạnh cho biết.”

Hình ảnh người mẹ tuyệt vọng đi kêu oan cho con của bà Việt đã lan truyền trên các trang mạng xã hội Youtube và Facebook, làm dấy lên làn sóng phản đối, kêu gọi ngừng thi hành án đối với ông Lê Văn Mạnh.

Nhiều luật sư Việt Nam đã cùng viết đơn gửi Chủ tịch Trương Tấn Sang và các cơ quan liên quan để đề nghị hoãn thi hành vì ‘chúng tôi nhận thấy trong các bản sơ thẩm cũng như phúc thẩm không có chứng cứ nào khác ngoài lời nhận tội của bị cáo, mà chính bị cáo phủ nhận toàn bộ tại phiên tòa’.

Hôm 26/10, Chánh án TAND tỉnh Thanh Hóa Phạm Quốc Bảo xác nhận với báo Tuổi Trẻ về việc hoãn kế hoạch tử hình ông Lê Văn Mạnh.

Nhiều người xem đây là một tia hy vọng giữa lúc tuyệt vọng, trong lúc một số người khác xem đây là ‘bàn thắng’ đẹp mắt của xã hội dân sự.

Luật sư Nguyễn Văn Đài nhận xét trên trang Facebook cá nhân:

“Với nỗ lực của gia đình tử tù Lê Văn Mạnh, các luật sư, các tổ chức XHDS, lời cầu nguyện của Giáo hội Công giáo, và hàng ngàn người yêu chuộng công lý ở trong và ngoài nước, các tổ chức quốc tế. Mạng sống của anh Lê Văn Mạnh được tạm thời giữ lại để chờ điều tra. Sức mạnh của truyền thông lề dân đã được ghi nhận. Nếu tất cả mọi người dân đều đồng lòng và mạnh mẽ như thế này. Việt nam có tự do, dân chủ, nhân quyền chỉ là chuyện của ngày hôm sau.”

“ Mạng sống của anh Lê Văn Mạnh được tạm thời giữ lại để chờ điều tra. Sức mạnh của truyền thông lề dân đã được ghi nhận. Nếu tất cả mọi người dân đều đồng lòng và mạnh mẽ như thế này. Việt nam có tự do, dân chủ, nhân quyền chỉ là chuyện của ngày hôm sau.”

Luật sư Nguyễn Văn Đài viết trên Facebook.”

Còn người mẹ nhiều năm đi kêu oan cho con rất cảm kích trước sự giúp đỡ của cộng đồng:

“Cũng do bà con cộng đồng trong và ngoài nước đăng tin lên, cho nên mới có tin này đến các nơi có chức có quyền nên con tôi mới được hoãn thi hành án, chứ không ngày hôm nay con tôi đã bị bắn oan rồi.”

Cả hai tổ chức Ân xá Quốc tế và Ủy ban Luật gia Quốc tế đều nhắc nhở Việt Nam về các công ước quốc tế mà Việt Nam đã ký với tư cách thành viên, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Chống tra tấn và dùng nhục hình, Công ước quốc tế.

10/27/2015

Hạnh phúc của dân tộc: Thiếu nhóm chứng

GS Nguyễn Văn Tuấn

26-10-2015

Những người ở vị trí lãnh đạo ở Việt Nam thường có những phát biểu làm tôi thấy … khó lọt tai. Chẳng hạn như bà phó bí thư thành uỷ HCM, khi được hỏi về việc bổ nhiệm các “thái tử đảng” (chữ này có gốc Tàu) vào vị trí lãnh đạo, bà nói rằng “Tôi nghĩ điều đó quá là hạnh phúc đối với dân tộc mình chứ sao lại nghi ngại” (1). Câu nói này, sau câu phát biểu của Phùng đại tướng, làm thế giới mạng dậy sóng.

Tôi muốn nhìn câu phát biểu này dưới lăng kính … khoa học. Và, khi đã nhìn dưới cái nhìn khoa học, các bạn sẽ thấy đây là một câu nguỵ biện. Trong khoa học, làm sao chúng ta biết một can thiệp hay một loại thuốc có hiệu quả? Cách thứ nhất và đơn giản nhất là cho một nhóm bệnh nhân dùng thuốc đó một thời gian, rồi quan sát hiệu quả ra sao. Cách này thoạt đầu nhìn qua thì chẳng có gì sai, nhưng thật ra là có nhiều cái sai, nhưng hai cái sai hiển nhiên là như sau:

Cái sai thứ nhất là thiếu nhóm chứng (control), tức là nhóm bệnh nhân không dùng thuốc. Nếu không có nhóm chứng thì chúng ta không biết những gì mình quan sát trong nhóm điều trị là do thuốc hay do lí do gì khác. Chỉ có những người ngây thơ mới tin những dữ liệu từ một nhóm, vì những người am hiểu phải dùng dữ liệu của hai nhóm để so sánh rồi mới suy luận về nguyên nhân – hệ quả được.

Cái sai thứ hai là bias, trong trường hợp này là chủ quan. Nếu bạn để cho bác sĩ giải phẫu đánh giá hiệu quả điều trị trên bệnh nhân do chính bác sĩ đó điều trị thì sẽ xảy ra tình trạng bias. Bias là vì bác sĩ cũng chịu chi phối bởi yếu tố cảm tính và chủ quan, họ muốn tin những gì họ tin. Và vì thế những gì họ đánh giá là không chính xác và cũng chẳng có độ tin cậy cao. Người có kinh nghiệm phải để cho người khác độc lập đánh giá.

Quay lại với việc bổ nhiệm thái tử đảng mà bà Quyết Tâm cho rằng là “quá hạnh phúc cho dân tộc” cũng có hai cái sai hiển nhiên. Cái sai thứ nhất là nếu thay vì bổ nhiệm các thái tử đảng, chúng ta bổ nhiệm người NGOÀI đảng xem sao. Nếu không có nhóm ngoài đảng (tức “nhóm chứng”) thì làm sao có thể biết được các thái tử đảng có tài hay bất tài. Hiện nay, bà ấy nói rằng các thái tử đảng là có tài, nhưng người ngoài đảng cũng có rất rất nhiều người có tài, và không cho họ cơ hội để thi thố tài năng & đóng góp cho đất nước phải xem là một cái tội đối với dân tộc.

Cái sai thứ hai là bias về đánh giá. Nếu đảng bổ nhiệm thái tử đảng, rồi đảng tự đánh giá, thì chẳng khác gì bác sĩ tự đánh giá hiệu quả điều trị của họ. Kiểu như vừa đá bóng vừa thổi còi, thì sao mà đáng tin cậy được. Nếu có cơ chế để người dân đánh giá thì mới biết việc bổ nhiệm thái tử đảng vào vị trí lãnh đạo có làm cho dân tộc hạnh phúc hay không. Không có đánh giá độc lập của dân thì không thể nói như bà phó bí thư được.

Người làm nghiên cứu khoa học mà làm thí nghiệm thiếu nhóm chứng và bias bị đánh giá là nhà khoa học tồi, dở, chẳng có uy tín gì. Tương tự, làm thí nghiệm xã hội như kiểu bổ nhiệm thái tử đảng mà không có nhóm so sánh (ngoài đảng) và chủ quan thì phải bị xem là [thôi nói bằng tiếng Anh cho nhẹ :-)] incompetent. Tôi chợt nghĩ hay là người phát biểu thấy người Bắc Hàn hạnh phúc với chế độ cha truyền con nối. Chẳng lẽ Việt Nam theo mô hình của Bắc Hàn?

Do đó, người dân có lí do để không tin (chứ không chỉ là “nghi ngại”), vào các thái tử đảng. Hạnh phúc thế nào được khi “Con vua thì lại làm vua” còn “Con sãi ở chùa lại quét lá đa”. Thật vô lí khi một nhóm người do có quan hệ huyết thống với lãnh đạo được ưu tiên hơn những người khác cũng có tài mà đành phải an phận với tình thế của kẻ bị trị. Hạnh phúc sao được trong khi các bậc tiền bối của thái tử đảng để lại cái ngân sách Nhà nước chỉ còn 45000 tỉ đồng, mà một vị bộ trưởng phải chua chát thốt lên rằng: “45.000 tỷ đồng này không biết phải làm gì, chưa nói đến phải trả nợ. Trả nợ xong gần như không có tiền để làm gì cả” (2). Ai cũng thấy, chỉ có vài người trong đảng không thấy (hay không muốn thấy) nên cứ phát ngôn gây sốc.

____

(1) Con lãnh đạo làm lãnh đạo là hạnh phúc của dân tộc (VNN).

(2) Bộ trưởng tiết lộ “sốc” về tình hình ngân sách (DT).

10/27/2015

Thái tử đảng

Thái tử đảng

Kính Hòa, phóng viên RFA
2015-10-26

RFA

Thái tử đảng

Những gương mặt thái tử đảng đang từng bước nắm quyền điều hành đất nước

Photo: truongduynhat.org

Your browser does not support the audio element.

Sau đây là phần thời gian dành cho Tạp chí điểm blog do Kính Hòa thực hiện, tập hợp những bình luận của các blogger trên trang cá nhân, trên các trang mạng xã hội,… xung quanh những sự kiện lớn của đất nước. Phần trích lời trực tiếp của các blogger được thực hiện qua giọng đọc của các anh chị em ban Việt ngữ đài Á châu tự do.

Cuộc đua của các gia tộc

Trong lịch sử chính trị hiện đại Việt Nam, chưa có gia đình nào có được sự thành công như vậy.

Đó là lời bình luận của tác giả Cát Hiệp trên trang blog Bình Luận Án về gia đình của đương kim Thủ tướng Việt nam Nguyễn Tấn Dũng. Tác giả viết tiếp:

Gia đình đương kim thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa có được chiến thắng vang dội trong vòng bầu cử cấp tỉnh ở các Đại hội đảng bộ. Với kết quả này, gia đình thủ tướng đã đi vào lịch sử chính trị Việt Nam (trong thời kỳ Việt Nam xây dựng xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam) như là một gia đình thành công và có tầm ảnh hưởng mạnh nhất từ trước tới nay. Thậm chí nhiều người tin rằng gia đình này sẽ còn thành công hơn nữa trong năm 2016 – khi Đại hội đảng lần thứ 12 của Đảng cộng sản Việt Nam sẽ diễn ra.

Người chủ trang blog Bình Luận Án là Luật sư Trần Hồng Phong viết lời đề tựa cho bài viết này rằng Bài viết này hoàn toàn không có mục đích, lại càng không có hàm ý khen, nịnh gì gia đình ông thủ tướng cả. Mà chỉ nêu lên một hiện tượng có thật và bất thường, và muốn lưu ý tới lương tâm và trách nhiệm của những người đã bỏ phiếu bầu cho các con của thủ tướng.

Đó là chuyện có thật vì trong thời gian chưa đầy một tháng qua hai người con trai của Thủ tướng Dũng còn rất trẻ đã thăng tiến đến những vị trí quan trọng đứng đầu hai tỉnh Bình Định và Kiên Giang, chưa kể là đã từ lâu người con gái của Thủ tướng đã hoạt động kinh doanh ngân hàng rất thành công.

Gia đình Thủ tướng là thành công nhất nhưng không phải là duy nhất.

Chỉ trong vòng vài ngày người ta thấy con cái của các vị cán bộ cao cấp của Quảng Nam, Đà Nẵng, Cần Thơ,… nắm lấy những chức vụ quan trọng tại địa phương của họ.

Blogger Người Buôn gió nhận định rằng việc thăng tiến của những nhân vật trẻ tuổi thuộc các gia tộc cộng sản có quyền lực này nằm trong cuộc đua ráo riết về nhân sự trước đại hội 12 của đảng cộng sản, dù rằng những vị trí lãnh đạo hàng đầu vẫn chưa ngã ngũ.

Bực dọc, Chỉ trích, Dè bỉu

Nếu như blogger Cát Hiệp chỉ lưu ý đến trách nhiệm của những người đã bầu cho các con của Thủ tướng thì đại đa số các blogger tỏ vẻ không hài lòng trước sự thăng tiến của các nhân vật trẻ tuổi có thế lực gia đình đó. Và danh từ Thái tử đảng vốn xuất hiện đã lâu để chỉ những người này xuất hiện liên tục trên không gian blog tiếng Việt.

Nhà báo Trương Duy Nhất viết trên trang Một góc nhìn khác rằng Chưa giai thời nào đội ngũ con quan- quan con được mệnh danh là lớp “Thái tử đảng” lại xuất hiện nhiều đến thế, chướng tai gai mắt đến thế.

Ông viết tiếp:

Lớp trẻ này, cùng với dàn con ông cháu cha đã được bố trí cơ cấu xong từ nhiệm kỳ trước, tạo nên một đội ngũ “Thái tử đảng” hùng hậu và ken chặt trong hầu khắp các bộ máy từ Ban chấp hành trung ương đảng đến cấp Bộ ngành và Bí thư, Chủ tịch, giám đốc sở ban ngành địa phương.

” Những đứa trẻ ranh mới hôm rồi chỉ biết vọc tiền, thoắt cái khoác áo vét cà vạt chễm trệ trên đỉnh cao quyền lực cai trị, hoạch định chính sách kinh tài quốc gia. Đất nước này, tổ quốc này, non sông này đâu phải cái chiếu giỗ để phân chia mâm bát cho vài gia đình dòng tộc.
– Nhà báo Trương Duy Nhất”

Những đứa trẻ ranh mới hôm rồi chỉ biết vọc tiền, thoắt cái khoác áo vét cà vạt chễm trệ trên đỉnh cao quyền lực cai trị, hoạch định chính sách kinh tài quốc gia.

Đất nước này, tổ quốc này, non sông này đâu phải cái chiếu giỗ để phân chia mâm bát cho vài gia đình dòng tộc.

Tham gia bình luận đợt bổ nhiệm này còn có các trang báo chính thống của đảng mặc dù ở chừng mực nhẹ nhàng hơn khi đặt câu hỏi về kinh nghiệm của những người trẻ tuổi liệu có tương xứng với chức trách mà họ đảm nhận hay không.

Blogger Kinh Thư viết rằng Vấn đề là già hay trẻ đó có đại diện được cho đại đa số người dân hay không? dân có chọn họ hay không?

Còn Giáo sư Trần Hữu Dũng khi đọc bài báo Những gương mặt lãnh đạo trẻ trên báo điện tử VNExpress bình luận rằng 6 người mà đã có hai người là con ông Nguyễn Tấn Dũng, thật không biết xấu hổ!

Cũng có những người có lý lịch tốt nhưng bị thất bại trong cuộc chạy đua ráo riết đang diễn ra. Blogger Tư Núi Cấm viết bài Chuyện xảy ra ở đảng bộ thành phố Hồ chí Minh, thuật lại diễn biến vừa qua ở thành phố này khi người thân của người đứng đầu đảng tại đây là ông Lê Thanh Hải không thành công. Tư Núi Cấm dẫn lời nhà báo Huy Đức cho rằng sở dĩ người nhà của ông Lê Thanh Hải thất bại, cũng giống như trước đây ông Nguyễn Thanh Nghị, con của Thủ tướng Dũng không thăng tiến được trong thành phố này, bởi lý do là tại thành phố này còn có nhiều người biết xấu hổ.

Chuyện lý lịch cũng được blogger Viết từ Sài gòn nêu ra trong một bài viết trào phúng mang tên Thịt chó, lý lịch, và Thái tử đảng. Blogger này so sánh chuyện lý lịch với chuyện phân chia mâm bát trong một bữa tiệc thịt chó truyền thống nơi làng xã Việt nam, từ đó cho thấy rằng cũng giống như trong một mâm thịt chó, những người có vai vế gia đình, có lý lịch tốt, những người được gọi là thái tử đảng sẽ được thăng tiến, ngồi ở mâm trên, dù rằng Viết từ Sài gòn cho rằng tới giờ phút này thì tầng lớp thái tử đảng ở Việt nam chưa làm được điều gì nên hồn cả!

Sự thăng tiến của tầng lớp Thái tử đảng được blogger Đinh Tấn Lực cho là lạm phát như thế nước đang lên. Ông cho rằng cũng còn những người kém may mắn hơn mặc dù cũng thuộc các gia tộc cộng sản, mà ông gọi là những thái tử đảng hạng hai.

Buồn bã và lo lắng

Người cựu tù chính trị, luật sư Lê Công Định giở lại lịch sử Việt nam và thấy rằng nước Việt ở thế kỷ 21 lại có phần giống với thể chế Thái thượng hoàng của triều đại nhà Trần cách đây gần 700 năm. Vào thời đấy các vị vua đưa các thái tử trẻ tuổi ra trị vì, trong khi mình vẫn còn nắm quyền lực. Ông nhận xét:

Đất nước ta trên thực tế đang rẽ vào giai đoạn phân hoá nghiêm trọng giữa giới quý tộc cai trị với nhiều đẳng cấp cao thấp và những người dân đen bị trị vô sản. Tầng lớp trung gian, tuy không rơi vào cảnh nghèo hèn phải bán sức lao động, nhưng cũng chẳng có cơ hội trực tiếp giành quyền lực chính trị, đó là giới doanh nhân ngày nay.

Trong xã hội đang bị phân hóa nghiêm trọng đó blogger Người Buôn gió nhận thấy rằng đảng cộng sản vẫn còn rất tự tin:

Cho dù thế nào, qua cách bổ nhiệm con cái giữ chức vụ quan trọng khi tuổi còn trẻ, sẽ thấy ĐCSVN rất tự tin rằng sự cái trị của ĐCSVN còn tồn tại đến hàng chục năm nữa. Thực tế thì niềm tin của ĐCSVN không phải là thiếu cơ sở thực tiễn. ĐCSVN đang nắm giữ quyền lực, có các mối quan hệ quốc tế, nên họ có cơ sở để đánh giá được điều đó.

Cũng tin rằng những người cộng sản hiện nay dù đang tranh giành thế lực với nhau, nhưng sẽ cố gắng duy trì đảng cộng sản, không như ý kiến một người bất đồng chính kiến mới đây cho rằng Thủ tướng Dũng sẽ giải tán đảng cộng sản, nhà báo Huy Đức viết rằng có ai chặt cái cây mà hai thằng con mình đang hăm hở leo lên hay không.

Ý ông muốn nói đến hai nhân vật trẻ tuổi con trai Thủ tướng là Nguyễn Thanh Nghị và Nguyễn Minh Triết.

Có một điều mà nhiều người Việt nam, kể cả một số người trong giới bất đồng chính kiến hy vọng là tầng lớp thái tử đảng vốn được học hành ở phương Tây sẽ khá hơn cha ông họ, sẽ cải cách đất nước.

” Đất nước ta trên thực tế đang rẽ vào giai đoạn phân hoá nghiêm trọng giữa giới quý tộc cai trị với nhiều đẳng cấp cao thấp và những người dân đen bị trị vô sản.
– Luật sư Lê Công Định”

Blogger nhà báo Đoan Trang phân tích nguồn gốc của những du học sinh Việt nam hiện nay tại phương Tây, cô thấy rằng con cái những người cộng sản có thể đi du học bằng tiền của cha mẹ họ, có thể bằng ngân sách quốc gia, họ có thể ở lại phương Tây hay về nước,

Nhưng dù theo cách nào, ở lại hay về Việt Nam, họ cũng không thể đi ngược lại gia đình được. Họ không thể từ bỏ truyền thống của gia đình, không thể phản bội lợi ích của gia đình – cái lợi ích gắn rất chặt với sự cầm quyền của đảng CS. Ít nhất, họ phải làm sao để “quật lại vốn”, nghĩa là lấy lại được số vốn đầu tư hàng trăm ngàn đôla mà gia đình đã bỏ ra cho họ.

Và bạn nghĩ các thái tử công chúa đỏ, các cậu ấm cô chiêu đỏ sẽ dân chủ hóa đất nước, sẽ “diệt cộng sản bố”, sẽ thay đổi Việt Nam theo hướng dân chủ-tự do, sau khi các cô cậu ấy du học?

Nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh nói rằng ông cũng mơ như thế, và đó là một giấc mơ ngắn ngủi:

Tôi đã thấy hạt giống đỏ nở bừng trên hoang tàn của đất nước

Tôi thấy các Kim Jong Un leo trèo lổn ngổn khắp nơi trên quê hương tôi.
Tôi tắt đi giấc mơ
Và chợt thấy hoang tàn nước tôi bên dưới những hạt giống đỏ đang sản sinh ra theo cấp số nhân.

Nếu ông Huỳnh Ngọc Chênh so sánh tầng lớp thái tử đảng Việt nam với Kim Jong Un người thừa kế đời thứ ba đứng đầu nước cộng sản Bắc Hàn, thì blogger Hiệu Minh nêu lên nhiều trường hợp con cháu các nhà độc tài khác nhau trên thế giới, mà việc duy trì quyền lực của gia đình để thống trị đất nước đã kết thúc trong điêu tàn.

Blogger Người Buôn Gió cũng cảnh báo:

Nếu không có bầu cử lành mạnh, cứ cha truyền con nối như vậy, dân tộc Việt Nam và đất nước Việt Nam chỉ phát triển một cách ì ạch, tiến một bước và lùi ba bước. Hãy nhìn những tiến bộ bây giờ bên ngoài hào nhoáng, nhưng bên trong là một đất nước nợ nần đầm đìa, tài nguyên cạn sạch, con người băng hoại đạo đức. Một sự phát triển theo cách tự ăn thịt mình. Sự bổ nhiệm quyền lực cho con cái của mình của các quan chức đảng CSVN hiện nay lại dẫn đến mối lo lắng hơn.

Đó là những lãnh đạo trẻ này sẽ vay ở đâu bao nhiêu tiền, bán những gì trên đất nước này để duy trì cái gọi là phát triển theo kiểu tự ăn thịt mình mà cha chú họ đang làm hiện nay.

Một bạn trẻ nói với chúng tôi cái đáng phải nên làm thay vì duy trì sự kế thừa theo kiểu thái tử đảng của Việt nam hiện nay:

Một quốc gia tiến bộ là phải tạo ra một cái cơ chế, tức là cơ hội được trao cho mọi người dân. Thì đó mới là nền tảng của một xã hội tốt đẹp. Tức là quan trọng anh không phải là con của ai, mà là anh có năng lực và trình độ hơn người khác.

Đó là cách tuyển chọn người tài cho quốc gia mà nhà khoa học Tô Văn Trường mong mỏi trong bài viết của ông trên trang Bauxite Việt nam với một câu hỏi lớn là Chọn người tài cho đảng hay cho đất nước?

10/26/2015

Hai thiếu nữ đâm chết thanh niên vì va quẹt xe

Hai thiếu nữ đâm chết thanh niên vì va quẹt xe
Nguoi-viet.com

SÀI GÒN (NV) – Va chạm xe trên đường dẫn đến cự cãi, bất ngờ thiếu nữ rút dao đâm chết thanh niên giữa vòng xoay đông đúc ở ngay trung tâm thành phố Sài Gòn. Vụ án gây chấn động dư luận.

Hiện trường xảy vụ án mạng va quẹt xe dẫn đến giết người. (Hình: Tiền Phong)

Truyền thông Việt Nam loan tin, tối 24 Tháng Mười, một vụ án mạng đã xảy ra sau vụ va quẹt xe tại vòng xoay Dân Chủ, quận 3. Nạn nhân là anh Võ Thanh Quang (24 tuổi), quê ở Kon Tum.

Theo tin tờ Thanh Niên, vào khoảng 19 giờ 30, anh Quang lái xe máy đi trên đường Cách Mạng Tháng Tám hướng từ trung tâm thành phố về quận Tân Bình, khi đến vòng xoay Dân Chủ thì xảy ra va chạm với xe máy của hai thiếu nữ trẻ (chưa rõ danh tính) khiến cả hai xe cùng ngã xuống đường.

Sau đó, hai bên dắt xe vào bên lề đường nói chuyện thì xảy ra mâu thuẫn. Trong lúc cự cãi, một trong hai cô gái đã rút dao đâm anh Quang. Gây án xong, hai thiếu nữ lên xe tháo chạy để lại nạn nhân nằm giữa vòng xoay. Người đi đường vội đưa nạn nhân vào bệnh viện cấp cứu nhưng không kịp.

“Sống tại giao lộ này mấy chục năm qua, không ngày nào tôi không chứng kiến các vụ va chạm xe máy. Bị nặng phải nhập viện cũng có, cự cãi nhau cũng có… nhưng rồi mọi việc đều êm đẹp. Ai ngờ đâu lại xảy ra án mạng mà người gây án lại là 2 thiếu nữ còn khá trẻ,” bà Mai (60 tuổi), một người buôn bán tại góc đường Cách Mạng Tháng Tám – ngay vòng xoay Dân Chủ, nói.

Còn anh Nam, một người sửa xe gần trường trung học cơ sở Lê Lợi, cũng gần đó, cho biết: “Thấy họ đứng nói qua nói lại ai cũng nghĩ như bao vụ va chạm thông thường nên ít ai quan tâm. Vậy mà chỉ trong tích tắc 2 cô gái dùng dao đâm chết thanh niên này rồi nhanh như cắt phóng xe tháo chạy, khiến không ai có thể nhìn kịp biển số xe hay nhận dạng,” anh Nam kể lại.

Nói với tờ Tiền Phong, một cán bộ điều tra công an quận 3 cho biết, hiện công an quận đang phối hợp cùng các đơn vị nghiệp vụ thành phố để điều tra, truy xét hung thủ gây án nên chưa thể cung cấp thông tin. Song, bước đầu không loại trừ khả năng giữa nạn nhân và 2 hung thủ có quen biết, xảy ra mâu thuẫn trước đó chứ không hẳn là va chạm giao thông dẫn đến án mạng.

Tin cho hay, nạn nhân là một thanh niên khá hiền lành, sống hòa đồng, hàng ngày dạy nhạc cho một số trung tâm và chơi đàn, đi hát cho một số nhóm nhạc tại các điểm ca nhạc ở Sài Gòn. Anh Quang đang trên đường đi gặp bạn bè để “rửa” xe mới vừa mua mấy ngày trước khi bị đâm chết. (Tr.N)

10/26/2015

Việt Nam kiệt quệ về tài chính

Việt Nam kiệt quệ về tài chính
Nguoi-viet.com

Ông Bùi Quang Vinh, bộ trưởng Kế Hoạch-Đầu Tư của chính quyền Việt Nam, đã tạt một gáo nước lạnh vào báo cáo mà chính phủ Việt Nam vừa trình bày trước Quốc Hội.

Chính phủ Việt Nam muốn phát hành lượng trái phiếu trị giá ba tỷ Mỹ kim trên
thị trường quốc tế để “tái cơ cấu các khoản nợ trong nước.” (Hình: TBKTSG)

Trong khi chính phủ Việt Nam báo cáo với Quốc Hội rằng, mức thu cho ngân sách sẽ cao hơn dự kiến khoảng 61,000 tỷ đồng thì ông Vinh khẳng định, con số đó chỉ để… nghe cho vui. Số thu trên thực tế thấp hơn nhiều so với mức dự thu và lý do khiến mức thu cho ngân sách tăng chỉ là “nghiệp vụ.”

Ông Vinh giải thích cặn kẽ những “yếu tố nghiệp vụ” khiến nguồn thu “tăng.” Đó là mức giải ngân các khoản vay để phát triển tăng, tiền bán đất tăng và tính luôn tiền… xổ số kiến thiết. Trước đây, những khoản này không được tính như những nguồn thu cho ngân sách nhưng nay thì cộng hết và nhờ vậy khiến mức thu cho ngân sách… cao hơn dự kiến.

Đáng lưu ý là ông Vinh cảnh báo, trong khi số thu tuyệt đối (số thực) của ngân sách là 255,750 tỷ thì các địa phương đã giữ lại 131,200 tỷ đồng, thực thu của chính quyền trung ương chỉ còn 154,000 tỷ đồng, trừ đi các khoản phải chi hiện chỉ còn 45,000 tỷ đồng để phân bổ. Ông Vinh nhấn mạnh, nếu phải trả nợ thì gần như không còn tiền để làm gì cả.

Theo tường thuật của báo chí Việt Nam, ông Nguyễn Sinh Hùng, chủ tịch Quốc Hội, “tỏ ra bất ngờ” sau khi nghe ý kiến của ông Vinh. Ông Hùng nhận xét, ngân sách như thế thì làm sao đạt được mục tiêu “phát triển bền vững” cho giai đoạn 2016-2020! Đã vậy khi vay lại vay ngắn hạn, “chưa vay đã trả” thì lấy gì để “cân đối!”

Cũng theo tường thuật của báo chí Việt Nam thì ông Bùi Đức Thụ, thành viên Ủy Ban Tài Chính-Ngân Sách của Quốc Hội, tiết lộ, ngân sách cạn kiệt nhưng bội chi vẫn tăng, tạo áp lực lớn lên chuyện nợ nần. Tỷ trọng bội chi có giảm nhưng số tuyệt đối đã tăng từ 226,000 tỷ đồng/năm lên 254,000 tỷ đồng/năm. Năm 2015 Việt Nam chỉ trả nợ được 150,000 tỷ đồng nhưng lại vay 311,000 tỷ đồng. Tính ra khối lượng vay lớn gấp đôi khối lượng trả. Theo ông Thụ, năm tới, tình trạng vừa kể sẽ tái diễn.

Có lẽ cần nhắc lại rằng, hồi cuối năm 2013, ông Vinh từng cảnh báo với Quốc Hội rằng, “kinh tế Việt Nam sắp tới giai đoạn đào củ mài để ăn.” Khi ấy, ông Vinh từng nhấn mạnh “vỡ nợ là do xây dựng cơ bản tràn lan.” Lãnh đạo chính quyền các địa phương mạnh tay phê duyệt các dự án hạ tầng, khuyến dụ các doanh nghiệp bỏ vốn, mượn vốn để thực hiện những dự án đó, cuối cùng chính quyền trung ương không có khả năng hoàn trả. Hàng loạt doanh nghiệp là chủ đầu tư, hàng loạt ngân hàng cho vay rơi vào tình trạng phá sản, chính quyền vừa không thu được thuế, vừa “giật gấu vá vai” để trả nợ.

Thực trạng đó là lý do nhiều năm nay, chi cho đầu tư phát triển giảm chưa từng thấy trong lịch sử, nhiều công trình dở dang, trong khi không đầu tư cho phát triển thì không thể phát triển và chính quyền Việt Nam đang loanh quanh trong vòng luẩn quẩn do chính mình tạo ra.

Cách nay vài tháng, sau khi khảo sát về phân cấp tài khóa tại Việt Nam, Ngân Hàng Thế Giới (WB) cho biết, kế hoạch chi tiêu của chính quyền địa phương không đáng tin cậy vì có sự chênh lệch lớn giữa dự chi và thực chi. Đặc biệt là những khoản thực chi cho đầu tư hạ tầng thường cao hơn 50% so với dự chi. Vượt xa hướng dẫn rằng, mọi thứ chỉ có thể xem là tốt nếu mức độ chênh lệch giữa dự chi và thực chi không nên quá 5%.

WB nhận định, tình trạng vừa kể là do phía hành pháp được phép thay đổi dự chi, không cần phía lập pháp – đại diện cho dân chúng xem xét và phê duyệt. Tình trạng này diễn ra ngay cả ở cấp cao nhất. Năm 2013, Quốc Hội từng ấn định, bội chi không được vượt quá 5.3% GDP nhưng đến hết năm 2013, chính phủ vẫn để cho bội chi lên tới 6.6% GDP.

Trước đây, Dự Luật Ngân Sách Nhà Nước từng có một điều nhằm xác định trách nhiệm của những người phê duyệt, cho phép sử dụng ngân sách sai nguyên tắc. Tuy nhiên gần đây, khi Quốc Hội bỏ phiếu thông qua dự luật này, điều vừa kể đã bị gạt bỏ. Theo tiết lộ của một viên chức lãnh đạo Quốc Hội thì sở dĩ cơ quan này phải gạt bỏ điều vừa kể bởi có rất nhiều viên chức trong hệ thống chính quyền phản đối, với lý do, cho phép truy cứu trách nhiệm những người phê duyệt, cho phép sử dụng ngân sách sai nguyên tắc là một kiểu “trói” họ!

Hồi Tháng Mười Một năm ngoái, e ngại trước tình trạng nợ nần tăng vọt, ngân sách liên tục bội chi, Quốc Hội đã ban hành một nghị quyết, yêu cầu, từ 2015, chính phủ không được phát hành trái phiếu có kỳ hạn dưới năm năm và phải giảm mức vay đảo nợ (vay nợ mới để trả nợ cũ).

Tuy nhiên hồi giữa tháng này, bộ trưởng Tài Chính Việt Nam cảnh cáo, từ đầu năm đến nay, việc bán trái phiếu kỳ hạn năm năm hết sức khó khăn. Đến nay, tổng giá trị trái phiếu đã bán được chỉ mới khoảng 51% kế hoạch của cả năm. Nếu không “đa dạng hóa kỳ hạn” (thực chất là cho phép tiếp tục bán trái phiếu ngắn hạn) thì sẽ không kiếm đủ tiền để chi tiêu và thực hiện các mục tiêu do chính Quốc Hội Việt Nam đề ra.

Mặt khác, dẫu Luật Quản Lý Nợ Công không cho phép phát hành trái phiếu quốc tế để lấy tiền trả các khoản vay trong nước nhưng vì tình thế như vừa kể, gần như chắc chắn tại kỳ họp lần này, Quốc Hội vừa nới lỏng cơ chế cho phép vay vốn bằng trái phiếu (phát hành lượng trái phiếu trị giá $3 tỷ trên thị trường quốc tế vào năm 2017 để “tái cơ cấu các khoản nợ”), vừa cho phép bán trái phiếu ngắn hạn. (G.Đ.)

10/25/2015

“Dư luận viên”ngày càng lộng hành với những hành động tuỳ tiện, phi pháp

“Dư luận viên”ngày càng lộng hành với những hành động tuỳ tiện, phi pháp

Gia Minh, biên tập viên RFA, Bangkok

RFA

10252015-op-shap-free-harra-atk-activis.mp3

Dư luận viên Nguyễn Ngọc Lập (từ trái thứ 4), Trùm dư luận viên Trần Nhật Quang (từ trái thứ 5), Hoàng Thị Nhật Lệ (từ trái thứ 9)

Một số nhà hoạt động tại Hà Nội lại bị một số người gọi là Dư luận viên cũng như thành viên các hội đoàn quần chúng đến tận nhà sách nhiễu, thậm chí hành hung thân nhân và thân hữu khác đến để ủng hộ tinh thần.

Tình trạng này khiến cộng đồng lên tiếng quan ngại về sự lộng hành vô pháp của những thành phần như thế, trong khi cơ quan công lực lại làm ngơ.

Tường thuật của những người trong cuộc

Nhà hoạt động đồng thời là blogger Nguyễn Lân Thắng vào sáng ngày 25 tháng 10 cho biết những thành phần nhắm vào nhà anh vẫn tiếp tục hoạt động đó của họ:

“ Từ ngày 21 tháng 10 đến nay, lực lượng rất đông những nhân vật mà hay xuất hiện để chống những cuộc biểu tình chống Trung Quốc mà cầm đầu là Trần Nhật Quang, Đỗ Anh Minh, Hoàng Thị Nhật Lệ liên tục gây hấn đến tận gia đình tôi và chỗ tôi gửi con học là một trường mầm non để quấy rối; và đêm hôm qua chúng đến nhà hắt sơn vào cửa. Và thời điểm hiện tại tôi đang nói chuyện với anh đây có một bọn rất đông ngồi khắp các ngõ dẫn vào nhà tôi, đang rình rập tôi.”

Cũng ngay tại Hà Nội, một nhà hoạt động trẻ khác là anh Lý Quang Sơn vào tối ngày 23 tháng 10 cũng bị hành hung đến bị thương và tra tấn ngay tại nhà trọ, anh kể lại:

blogger Nguyễn Lân Thắng”

“ Tầm 10:30-11 giờ tối tôi về đến nhà trọ; buổi sáng họ cũng nói tôi chuyển ra khỏi nhà trọ rồi nhưng tôi nói chưa hết tháng, sang tháng cháu chuyển. Họ không nói gì nhưng buổi tối lại yêu cầu chuyển lần nữa, nói rằng yêu cầu chuyển ngay trong đêm nay có được không? Bỗng người em trai chủ nhà trọ chạy vào lấy một thanh kiếm dài khoảng 50 cm. Sau đó nó rút bao kiếm ra dọa bảo phải chuyển ngay. Tôi rất ôn hòa cũng nói nếu muốn thì tôi chuyển ngay và tôi sắp xếp đồ đạc lên xe máy. Nhưng người đó cứ lồng lộn lên với lý do tôi chưa gửi tiền nhà, tiền điện nước; nhưng thực tế tôi đã gửi hoàn toàn cho chủ nhà là anh trai của tên này rồi. Sau đó người đó cứ tự nhận cả nhà là công an, chẳng sợ bất cứ ai. Tôi cứ ôn hòa sắp xếp đồ lên xe; nhưng xe máy không thể chở hết đồ nên nói để gọi thêm bạn đến giúp cho một chuyến. Tôi vừa lôi máy tính ra để gọi cho bạn thì nó lấy kiếm chém thẳng vào tay tôi, và chém hai nhát vào đầu. Trước đó tôi cũng nghĩ thế nào họ cũng đánh mình nên phải đội mũ bảo hiểm vào để tránh thương tích ở đầu. Có mấy thanh niên đi cùng người đó cản ra nên nó không ‘ấy (chém)’ nữa. Nhưng nó khóa cổng lại và dồn tôi vào một góc rồi kề kiếm vào cổ và một tay bóp cổ. Nó hỏi có biết tội gì không và cứ nói tôi là ‘phản động’.”

Vi phạm pháp luật

Theo tất cả những người trong cuộc thì họ bị sách nhiễu, hành hung, tra tấn… bởi những đối tượng mà họ không hề có mâu thuẫn gì và khi xảy ra sự việc họ vẫn rất ôn hòa.

Blogger Nguyễn Lân Thắng nói về sự sai trái của những người đang nhắm tấn công đến cá nhân anh và gia đình vợ con như sau:

“ Nói một cách cụ thể thì cần phải có luật sư vào cuộc để phân tích các khía cạnh pháp lý các hành động của họ; nhưng chắc chắn không bao giờ họ có quyền làm những chuyện như vậy: kéo đến nhà riêng gây rối rồi hung hăng hành hùng người, rồi khủng bố đến tận trường mẫu giáo hay ném sơn vào cửa nhà tôi. Đó là những chuyện không thể chấp nhận được.”

Luật sư Nguyễn Văn Đài”

Nhà hoạt động trẻ Lý Quang Sơn cũng chỉ ra những vi phạm pháp luật của thành phần hành hung và tra tấn anh như sau:

“ Có rất nhiều sai phạm: người hành hung tôi là cố ý gây thương tích, thứ hai cướp đoạt tài sản, thứ ba xâm nhập gia cư bất hợp pháp vì nhà trọ của tôi, tôi có toàn quyền xử lý cho ai vào hay không cho ai vào, nhưng lại tự đạp cửa xông vào phòng; tiếp đến là cưỡng bức giữ tôi lại , và hành vi bóp cổ, đe dọa tôi là hành vi tra tấn, đe dọa giết người. Việc đuổi tôi ra khỏi nhà là vi phạm quyền tự do cư trú của công dân nữa.”

Trình báo vô vọng!

Anh Lý Quang Sơn cho biết đây không phải là lần đầu tiên anh bị sách nhiễu và hành hung một cách vô cớ với những biểu hiện vi phạm pháp luật Việt Nam hiện hành như thế. Những lần trước anh đều có đến cơ quan công an trình báo nhưng cuối cùng mọi chuyện lại rơi vào im lặng.

Blogger Nguyễn Lân Thắng cũng rơi vào tình trạng tương tự, anh cho biết:

“ Những sự việc như đánh người, rồi sự việc như ở trường mầm non đều có trình báo nhưng cho đến giờ này họ cũng chưa có động thái nào để tiến hành điều tra. Tôi cũng không trông mong gì vào việc họ điều tra đâu vì từ trước đến nay tôi đã quá biết bộ mặt của họ rồi. Thế nên qua đây, tôi cũng mong muốn qua phương tiện truyền thông chuyển lời kêu gọi đến tất cả những ai yêu chuộng công lý và sự thật, tất cả những ai khát khao tự do dân chủ cho đất nước Việt Nam hãy tìm cách bảo vệ gia đình tôi.”

Lên tiếng của cộng đồng

Luật sư Nguyễn Văn Đài cho rằng tình trạng những thành phần tấn công các nhà hoạt động được dung dưỡng để tự tung tự tác như lâu nay sẽ dẫn đến những hậu quả xấu cho xã hội mà nhà cầm quyền phải thấy. Luật sư Nguyễn Văn Đài trình bày:

“ Tội ác mà được nuôi dưỡng thì sẽ phát triển không có gì cản được; thậm chí đến một thời điểm nào đó nó sẽ phá vỡ trật tự xã hội. Thậm chí khi mà người dân bất bình không chịu nổi nữa thì sẽ bùng nổ ra cách mạng xã hội, (lúc đó) chính những người được chính quyền hiện tại nuôi dưỡng sẽ có những hành động cực đoan chống lại chính những người nuôi dưỡng họ chứ không phải chống lại người dân. Hệ quả đó đã xảy ra tại nhiều nước trên thế giới rồi như ở các nước Đông Âu trước đây, hay các nước Trung Đông, Bắc Phi và ngay ở châu Á này cũng xảy ra ở Indonesia rồi.”

Sau khi xảy ra những vụ tấn công mới nhất nhắm vào các nhà hoạt động xã hội ngay tại Hà Nội như vừa nêu, một số người quan tâm đã lên tiếng qua các bài viết đưa lên mạng xã hội.

Tiến sĩ Tô Văn Trường có bài viết tựa đề “Hãy triệt hạ ‘lưu manh đỏ”.

Trên trang facebook cá nhân, luật sư Lê Công Định từ Sài Gòn viết ‘Hãy cùng nhau lên án hành động vô luật pháp này! Chính quyền hãy góp tay ngăn chận ngay, bởi đó chính là quyền lợi của quí vị!”